Selçuk Yöntem Ben Yoruldum Hayat

yılında Kanal D'de yayınlanmaya başlayan ve yılında akıllara kazınan bir sonla final yapan Aşk-ı Memnu dizisinde başrollerdeki karakterlerden biri olan Adnan Ziyagil'i canlandıran usta oyuncu Selçuk Yöntem'in oyunculuğu kadar sesi de beğenildi.

HAYRAN BIRAKTI

Geçtiğimiz gün TRT Müzik ekranlarında yayınlanan Laterna isimli programa katılan Selçuk Yöntem seyircileri şaşırttı. Ben Yoruldum Hayat şarkısını seslendiren Yöntem'in sesi dinleyicileri hayran bıraktı.

TOST DAVASINI KAZANMIŞTI

Öte yandan geçtiğimiz haftalarda Sanatçı Selçuk Yöntem'in, tost yerken çekilen bir fotoğrafını menüsünde izinsiz kullanan bir kafeden kazandığı tazminat Yargıtay Hukuk Dairesi tarafından onandı. Kafe, Yöntem’e, toplam bin lira tazminat ödeyecek.

Fotoğrafı menüde izinsiz kullanılmıştı! O kafeye dava açan Selçuk Yöntem, tazminat kazandı

SELÇUK YÖNTEM BİYOGRAFİSİ

Sahne sanatlarında yılını geride bırakmış olan, Türk sinema ve tiyatrosunun unutulmaz oyuncusu. Devrim Arabaları, Banyo, İstanbul Kanatlarımın Altındagibi önemli sinema filmlerinde rol almış olan Yöntem, televizyon izleyicileri tarafından Sıcak Saatler, Kurtlar Vadisi ve Kuzey Rüzgarı ile Aşk-ı Memnu dizileriyle tanınmıştır.

Selçuk Yöntem, 13 Temmuz tarihinde, İstanbul, Eyüp’de 4. çocuk olarak doğmuştur. En büyükleri kız olmak üzere 5 kardeşlerdir. Babası subay olduğu için tayinlerle birkaç şehir dolaştı. İlkokula Malatya’da başladı. Sonra Ankara, Afyon, İstanbul. Liseyi Şişli Terakki Lisesi’nde okudu. Sonra Ankara Devlet Konservatuarında okudu. İlk yıl okuldan atıldı, Danıştay kararıyla okula geri döndü.
Tiyatro eğitimi almak için ila yılları arasında Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Yüksek Bölümü'nde okuyan Yöntem, yılında, Ankara Devlet Tiyatrosu kadrosuna girdi.

Detaylı bilgiye aşağıdaki haberimizden ulaşabilirsiniz

Selçuk Yöntem Kimdir, Nerelidir, Nerede Doğdu? Kaç yaşındadır?

si n ce 2 0 16 ONLINE JOURNAL OF MUSIC SCIENCE Çevrimiçi Müzik Bilimleri Dergisi AŞK-I MEMNU DİZİ MÜZİKLERİ ÖZELİNDE TOYGAR IŞIKLI BESTELERİNİN MÜZİKAL ANALİZİ A MUSICAL ANALYSIS OF THE LARGE LIGHT COMPOSITIONS SPECIALLY OF ASK-I MEMNU SERIES MUSIC Atıf/Citation Dönmez, Y. E., İmik, Ü. ve Şen, E. (). Aşk-ı Memnu dizi müzikleri özelinde Toygar Işıklı bestelerinin müzikal analizi. Online Journal Of Music Sciences, 6 (1), funduszeue.info Yağmur Eylül DÖNMEZ Cilt/Volume: 6 Doktora Öğrencisi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Müzik Bilimleri ve Teknolojileri Anabilim Sayı/Issue: 1 Dalı, [email protected] Haziran/June funduszeue.info Ünal İMİK Araştırma Makalesi/Research Article Prof. Dr., İnönü Üniversitesi, Devlet Konservatuvarı, Müzik Bölümü, e-posta [email protected] Geliş Tarihi/Received: funduszeue.info Kabul Tarihi/Accepted: Engin ŞEN Yayım Tarihi/Published: Yüksek L. Mezunu, İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisans Üstü Eğitim Enstitüsü, [email protected] funduszeue.info funduszeue.info 81 Yağmur Eylül DÖNMEZ, Ünal İMİK, Engin ŞEN ÖZ Müzik; televizyon dizilerinin en önemli yardımcı ögelerinden birisi olma özeliği taşımaktadır. İzleyicilere dizide anlatılmak istenen öykünün algılanmasında, duyguların aktarımında güçlü ve etkin bir rol üstlenmektedir. Müzik yoluyla dizilerde izleyicilerde zaman, mekan ve tarih kavramlarının yanı sıra dizi karakterlerine özel yazılmış olan bestelerle karakter tahlili yapmasına yardımcı olmaktadır. Araştırma Türk TV dizi tarihinde ikinci uyarlama olan, Halit Ziya Uşaklıgil’in Ölümsüz eserlerinden Aşk-ı Memnu dizisi içinde Toygar Işıklı’ ya ait 30 beste ve düzenleme (Bir Günah Gibi/ Ajda Pekkan düet) incelenmiştir. Betimsel analiz ve durum çalışması yöntemlerinden istifade edilerek, dizi içerisindeki müziklerin işlevi ve yapısal analizinin anlamlandırılması hedeflemiştir. Araştırma sonuçlarının bir kaçından bahsedilecek olursa Toygar Işıklı’nın Aşk-ı Memnu için yaklaşık otuz eser bestelemiş olduğu, dizi müziği hazırlama sürecinin film müziği hazırlık sürecine göre daha sınırlı zamanda olduğu, dizide karakterler için besteler yapılmış olduğu, diziler için hazırlanan müziklerin reyting oranlarını olumlu yönde etkileyebildiği, dizi içerisinde yer alan sahnelerdeki duygu yoğunluğunun yansıtımında önemli yardımcı ögelerden biri olduğu, dizi için bestelenmiş olan eserlerin enstrümantal olduğu, Aşk-ı Memnu dizi müziklerinde genel olarak piyano, keman ve viyolonsel çalgılarının kullanmış olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Müzik, Televizyon Dizi Müziği, Dizi Müziği Analizi, Aşk-ı Memnu Dizi Müziği, Toygar Işıklı. ABSTRACT Music; It is one of the most important auxiliary elements of television series. Emotions play a strong and active role in the perception of the story to be told to the audience in the series. In addition to the concepts of time, space and history, he helps the audience to analyze the characters with the compositions written specifically for the characters of the TV series through music. In the research, 30 compositions and arrangements (Bir Günah Gibi / Ajda Pekkan duet) by Toygar Işıklı in the series Aşk-ı Memnu, one of Halit Ziya Uşaklıgil's Immortal works, which is the second adaptation in the history of Turkish TV series, were examined. It aimed to make sense of the function and structural analysis of the music in the series by making use of descriptive analysis and case study methods. To mention a few of the research results, it is seen that Toygar Işıklı composed about thirty works for Aşk-ı Memnu, that the music preparation process for the TV series was more limited compared to the preparation process of the soundtrack, compositions were made for the characters in the TV series, and the ratings of the music prepared for the TV series were positively affected. It has been determined that piano, violin and cello instruments are generally used in the music of the Aşk-ı Memnu series. Keywords: Music, TV Series Music, TV Series Music Analysis, Aşk-ı Memnu Series , Toygar Işıklı. 82 Aşk-ı memnu özelinde toygar ışıklı bestelerinin müzikal analizi funduszeue.infoŞ Televizyon dizilerinde müzik kullanımı genel olarak izleyicilerin dizi karakterlerini, mekanları, olayları ve zaman örgüsünü daha iyi kavraması ve algılaması amacıyla tercih edilmektedir. Sahnenin dramatik etkisini artırmak ve görselliğe yeni bir boyut vermek için de müzik kullanılmaktadır. Yıldırım’ a göre (a, s.1), televizyon dizilerinde müziğin duyguların karşı tarafa aktarımında; bestecinin, müzisyenin ve sanatçının dili ve ruhu olduğu ve hislerini karşı tarafa aktarırken içten gelen sesi olarak ifade edilmektedir. Türk Televizyonlarında Dizi Kavramı: Televizyon kavramı; söylenen sözün, seslendirilen şarkının, aktarılan duygunun, satılabilen malın, topluma verilmek istenen bilginin, oluşturulması beklenen kamuoyunun, temelde topluma anlatılan öykülerin ve hikayelerin yazılmakta, kurgulanmakta ve anlatılabilmekte olduğu bir ortam olarak tanımlanmaktadır (Yıldırım, a, s. 5). Oluşturulmuş bu ortam ise işitsel ve görsel teknoloji vasıtasıyla gündelik hayatımızın vazgeçilmez unsurlarından biri olma özelliğine sahip olmuş ve hayat rutinlerimiz arasında yer bulmuştur. Televizyon, günümüzde izler kitleye ne izlemek isterse sunabilecek kadar çok içerik sunmaktadır. Bu içerikler arasında diziler, ekonomik olarak televizyon kanalları tarafından yoğun bütçe ayrılan, reyting ve sonucu olarak reklam gelirine ulaşmayı sağlayabilen önemli içeriklerden biri olmuştur. TV kanalları için dizilerin ilgi görmesi ve sonucunda alınan reyting oranlarının ekonomik getirinin yanı sıra prestij ve genel olarak kanala olan ilginin artmasına da imkân tanımaktadır. Televizyon kanallarında diziler genel olarak izleyicilerin TV karşısında yoğun vakit geçirmekte olduğu prime time olarak adlandırılan ile saatleri arasındaki zamanlarda sunulmaktadır. İzleyicileri bu saatler arasında ekrana bağlayabilmek için dizilerin oluşturulmasında yönetmen, yapım ekibi, konusu, senaryosu, olay örgüsü, oyuncuları, mekân (ev, konak, yalı, şehir vs.), dizinin tanıtımı ve müzikleri önemli etmenleri arasında yer almaktadır. Yıldırım (, s. 40), R. Walters’dan yapmış olduğu alıntıda izler kitlenin doyum beklentisini on bir madde ile açıklamaktadır. Aksiyon, gerilim, cinsellik, güldürü, enformasyon, önem, değer, kişisellik, merak, gerçekçilik ve yeniliktir. Bahsi geçen beklentiler izler kitlenin ekran karşısına geçmesine sebep olarak gösterilebilmektedir. Yıldırım’a (b, s) göre, Televizyon, izleyicilerin tutum ve davranışlarını etkileme becerisine sahipken, aynı zamanda toplumsal yaşamın ayrılmaz bir parçası olarak tanımlanmaktadır. Televizyon program türleri içinde, televizyon dizilerine ayrı bir paragraf açarak; dizilerin izleyicilerin yaşam biçimlerini belirledikleri, başrol oyuncuları ile özdeşlik kurdukları, modayı öğrenip, yediğine, içtiğine, giydiğine, tükettiğine karar verdiği, cebindeki parayı 83 Yağmur Eylül DÖNMEZ, Ünal İMİK, Engin ŞEN televizyondan aldıkları bilgilere göre harcadıkları bir program fenomeni haline gelmiş olduğunu savunmaktadır. Bu düşünceden hareketle Televizyonun tüketimden kültür oluşumuna kadar bireylere ve kamuoyu oluşumunu etkilemekte olduğu göz ardı edilemeyecek bir gerçektir. Ve diziler vasıtasıyla eğitim, öğretim, sosyalleşme, eğlence, ekonomi, örf, gelenek ve kültürel kavramların aktarımını üstenmektedir. Dizi Müziği Tanımlamasına Genel Bakış: Film müziği tanımını yer aldığı filmin anlatımına uygun olarak ve filmde üstlendiği işlevlerine göre özel olarak yapılmış müzik türü ve sinema sanatının özelliklerine uygun olarak hazırlanan müzik olarak tanımlamıştır. Bu tanımdan yola çıkarak dizi müzik kavramını, hazırlanan dizi temasına, bölümlerine veya belli sahnelerine göre, görüntüyü destekleyici nitelik ve uyumda bestelenen ya da düzenlenen müziğe dizi müziği tanımlaması yapmak da mümkündür (Özon, , s. ). Müziksel dokuyu, müzikteki ezgisel ve armonik faktörler arasındaki ilişki ve düzenleme olarak tanımlamıştır. Müziğin bu dokusu mesajların iletilmesinde ve seyircinin filmin ve dizinin içinde bazı sahnelerin, mekanların, kişilerin, olayların, nesnelerin, repliklerin akılda kalmasında ve hatırlanmasında yardımcı bir etken olarak kullanılabildiğini ifade etmiştir (Miller, ). Film müziği ya da televizyon dizileri için bestelenen müzikler görüntülere eşlik etmek üzere hazırlanan, konunun işlendiği görüntüleri destekleyebilmek, güçlendirmek ve canlandırmak amacıyla, görüntülerle örgün bir bağ kurarak hazırlanmış müziktir (Dönmez, , s. 34). Film müziği genellikle filmin son kurgusu tamamlandıktan sonra bestelenmektedir. Ancak dizi müzikleri tanımlamasında bu durumun mümkün olamayacağını ifade etmek gerekir. Zira TV dizilerinin hazırlık ve oluşum sürelerinin film oluşum evrelerinden farklıdır. Dizilerde birkaç haftalık ön hazırlıklar dahilinde önce dizinin hikayesi ve birkaç bölümlük senaryo göz önünde bulundurularak ana tema müziği ve belli sahneler için besteler hazırlanmaktadır. Sonrasında, dizinin alabileceği reytingle orantılı bir şekilde, bir veya birkaç sezon devam etmesi durumunda senaryoda oluşturulan zaman mekân ve karakterler ekseninde yeni tema müzikleri ve besteleri hazırlanmaktadır. Dizi müziği, seyircinin duygularını güçlü biçimde uyandıran bir öge olarak televizyon mesajlarının algılanmasında büyük bir etkiye sahiptir. Dizi müziğindeki melodi, ritim ve armoninin nasıl ve hangi biçimde kullanıldığı izler kitle üzerindeki duygusal tepkileri güçlü biçimde etkilemektedir. Dizi müzikleri, oyuncuların canlandırmış oldukları karakterlerin psikolojik durumunu, ruhsal tahlilini veya konu ve olayları tasvirinde önemli bir öge olarak da karşımıza çıkmaktadır. (İmik ve Yağbasan, , s), genel olarak dizilerin izlenirlik oranlarının yüksek olmasında müzik kullanımlarının önemli bir unsur olduğu ve izlenirlik oranının yüksek olduğu dizilerin müziklerinin de doğru oranda ilgi görmüş olduğunu belirtmektedir. 84 Aşk-ı memnu özelinde toygar ışıklı bestelerinin müzikal analizi Müzik, filmlerde ve dizilerde sahnenin dramatik etkisini artırmak ve görselliğe yeni bir boyut vermek için kullanılabilmektedir (Sözen, ). Örneğin, bir dizinin savaş veya kavga sahnesinde daha çok vurmalı çalgılar ve ritmi yüksek müzik kullanımları tercih edilebilirken; duygusal-aşk içerikli sahnelerinde daha yavaş ve romantik müzik tercih edilmekte olduğu görülmektedir. Bir sahnenin hedeflenmekte olan duygusundan aksi bir müzik tercihinde, müziğin dizideki anlatımını pekiştiremeyeceği gerçeği de göz ardı edilmemelidir. Aşk-ı Memnu Dizisi: Aşk-ı Memnu dizisi Halit Ziya Uşaklıgil’in aynı adlı romanından uyarlanmıştır. Dizinin ilk uyarlaması yılında Halit Refiğ yönetmenliğinde TRT'de yayınlanmıştır. İkinci uyarlaması ise (Eylül) - (Haziran) yılları arasında 2 sezon 79 bölüm süren romantik-dram türünde ekranlarda yer almıştır. İkinci uyarlama olan Aşk-ı Memnu dizisinin başrollerinde Beren Saat (Bihter), Kıvanç Tatlıtuğ (Behlül), Selçuk Yöntem (Adnan Bey), Hazal Kaya (Nihal), Zerrin Tekindor (Matmazel), Nur Fettahoğlu (Peyker) ve Nebahat Çehre (Firdevs Hanım) Yer almıştır. Senaristliğini Ece Yörenç- Melek Gençoğlu, yapımcılığını Kerem Çatay (Ay Yapım), Müziklerini Toygar Işıklı ve yönetmenliğini Hilal Saral üstlenmiştir. Dizinin konusundan kısaca bahsedilecek olunursa; babası Melih Bey’in ölümünden sonra annesi Firdevs Hanımın onaylamamasına karşın Adnan Bey ile evlenen Bihter’in, Adnan Beyin manevi yeğeni Behlül ile yaşamış olduğu yasak aşk hikayesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Dizinin yayınlandığı iki sezon içerisinde, Firdevs Hanımın kızlarını kıskanması ve kendini onlarla bir görmesi, büyük kızı Peyker’in evliliği sonucu damadın babası Nihat Önal’ın, önce Firdevs Hanıma, sonrasında tüm Ziyagil ailesine düşmanlığı; Matmazel’in Adnan Beye, Adnan Beyin kızı Nihal’in Behlül’e, ev yardımcılarından Beşir’in ise Nihal’e platonik duyguları eksenin de süre gelen yasak Behlül- Bihter aşkını, Firdevs Hanımın fark etmesi üzerine Nihal ve Behlül’ü evlendirmeye çalışmış olması izlenmiştir. Bihter’in aşkını korumak adına vermiş olduğu mücadelenin yanı sıra olaylardan parça parça haberdar olan Nihat Önal’ın Adnan Beye durumu ifşa etmesi birçok olayı beraberinde getirmiştir. Dizinin son bölümlerinde Matmazel dahil birçok kişinin yasak aşkı fark etmesi ve Beşir’in itirafının ardından dizinin Final Sahnesinde Bihter İntihar etmiştir. Problem Durumu ve Cümlesi: Türkiye’ye televizyonun gelmesiyle birlikte hayatımıza giren dizilerin önemli yardımcı ögelerinden biri olan müzik, izler kitlenin ilgisini cezbederek, dizilere olan ilgilerin artmasına ve diziler yoluyla müziklerin, müzikler vasıtasıyla dizilerin zihinlerde kalıcılığının artmasını sağlamaktadır. Özellikle ’li yıllarla birlikte dizi-müzik etkisinin yansıması önemli ölçüde kendini hissettirmektedir. Bu 85 Yağmur Eylül DÖNMEZ, Ünal İMİK, Engin ŞEN durumdan hareketle Türk TV tarihinde ikinci uyarlaması olan Halit Ziya Uşaklıgil’in Ölümsüz eserlerinden Aşk-ı Memnu dizisi, yılları arasında ve daha sonraki senelerde tekrarlarıyla ekranlarda yer almıştır. Aşk-ı Memnu dizisi içinde Toygar Işıklı beste ve düzenlemelerine (Bir Günah Gibi/Ajda Pekkan düet) yer verilmiş olan 30 eserin işlevsel ve yapısal analizi vasıtasıyla Toygar Işıklı özelinde Türk dizi müziklerinin genel işlevi ve özelliklerinin anlamlandırılması araştırmanın temel problemi olarak görülmüştür. Bu araştırmanın problem cümlesi “Aşk-ı Memnu dizi müzikleri özelinde Toygar Işıklı Besteleri ve Türk dizi müziklerinin işlevi, önemi ve yapısal özellikleri nelerdir?” olarak belirlenmiştir. Alt Problemler: 1. Aşk- ı Memnu dizisinde Toygar Işıklı besteleri haricinde müzik kullanılmış mıdır? 2. Aşk- ı Memnu dizisinde yer alan müziklerin bestelenme oluşumu ve aşamaları nedir? 3. Besteleme sürecinde konu ve müzik uyumunun önemi nedir? 4. Aşk- ı Memnu dizisinde müziklere yaklaşık ne kadar süre ayrılmıştır? 5. Aşk- ı Memnu dizi müziklerinde kullanılan eserlerin tonal dağılımı nedir? 6. Aşk- ı Memnu dizi müziklerinde kullanılan ölçü birimleri dağılımı nasıldır? 7. Aşk- ı Memnu dizi müziklerinin metronom (ritmik) yapı dağılımı nedir? 8. Aşk-ı Memnu dizi müziklerinin hareket ettiği ses aralığı dağılımı nasıldır? 9. Aşk- ı Memnu dizi müziklerinde çalgıların kullanılma oranları nelerdir? Aşk- ı Memnu dizi müziklerinde bir eser içerisinde yer verilen çalgıların kullanım sayıları nedir? Aşk- ı Memnu dizi müziklerinin form yapısı nasıldır? Araştırmanın Amacı ve Önemi: yılları arasında çekilmiş olan Aşk-ı Memnu dizisinde yer verilmiş olan müziklerden hareketle, Aşk- ı Memnu dizisindeki müzik kullanımlarının, müziksel analizinin ortaya konulması araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Araştırma, Aşk-ı Memnu dizi müzikleri özelinde, yaklaşık otuzun üzerinde dizi müziği hazırlamış olan Toygar Işıklı bestelerinin müzikal analizini çözümleyebilme ve buradan hareketle Türk dizi müziklerinin yapısal analizinin açıklanabilmesi bakımından önem arz etmektedir. Araştırmanın Sınırlılıkları: 1. Araştırma, kullanılan veri toplama araçları ve yöntemleri ile sınırlıdır. 2. Araştırma , yılından yılına kadar (2 sezon 79 bölüm) süren Aşk-ı Memnu Dizisi ve içerisinde kullanılmış olan Toygar Işıklı ’ya ait 30 eser ile sınırlı tutulmuştur. 86 Aşk-ı memnu özelinde toygar ışıklı bestelerinin müzikal analizi 2. YÖNTEM Araştırma yılları arasında ve sonraki yılarda tekrarlarıyla, izler kitle üzerinde önemli bir yer edinmiş ve popülerliğini günümüzde dahi kaybetmediği gözlemlenen Aşk-ı Memnu dizi müzikleri örnekleminden yola çıkarak Toygar Işıklı dizi müzikleri, müziksel analizi incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırmada Betimsel analiz modelinden istifade edilmiştir. Yıldırım ve Şimşek’e göre (), Betimsel analiz yöntemi, farklı veri toplama teknikleri ile elde edilmiş verilerin daha önceden belirlenmiş temalara göre özetlenmesi ve yorumlanmasını içeren bir nitel veri analiz türü olarak tanımlanmıştır. Betimsel analiz modeli dahilinde araştırmada kullanılan veriler, doküman (yazılı, görsel ve işitsel) incelemesi ve görüşme yöntemi ile elde edilmiştir. Verilerin toplanması aşamasında görüşme (röportaj) yönteminden faydalanılmıştır. Toygar Işıklı’nın dizi müziği ve işlevi üzerine yapmış olduğu röportajlar ve söyleşiler derlenmiştir. Karasar’a göre (, s) Görüşme, sözlü iletişim yoluyla veri toplama tekniğidir. Genel olarak yüz yüze yapılmakta olduğu gözlenirken, telefon TV ve diğer kitle iletişim araçlarıyla da sağlanabilmektedir. Verilerin analizi aşamasında ise doküman analizi ve uzman görüşleri ışığında hazırlanmış olan değerlendirme ölçeğine tabi tutulan Aşk-ı Memnu dizisinde yer alan Toygar Işıklı’ ya ait 30 beste ve düzenleme analiz edilmiştir. 3. BULGULAR Bu bölümde araştırma konusuna yönelik elde edilen bulgulara, alt problemlere ilişkin bulgulara ve bulgulardan yola çıkarak yapılan yorumlara yer verilmektedir. funduszeue.info probleme İlişkin Bulgular: Aşk- ı Memnu dizisinde ana tema (jenerik) müziği dahil olmak üzere Toygar Işıklı’ ya ait 30 eser kullanılmıştır. Dizide ayrıca bazı sahnelerde klasik batı müziği formlarında birçok esere yer verilmiştir. Bunlardan birkaçı; Madcon'a ait "Beggin", Frederic Chopin'e ait "Nocturne in C-sharp Minor", Dmitri Şostakoviç'in "The Second Waltz", Dany Brillant'ın seslendirdiği "Histoire d'Un Amour" ve Beethoven'ın "Moonlight Sonata" olarak karşımıza çıkmaktadır. Yanı sıra Yine Işıklı’ nın yeniden düzenlemiş olduğu ve Ajda Pekkan’la birlikte seslendirmiş olduğu Bir Günah Gibi şarkısı kullanılmıştır. Toygar Işıklı Bir Günah Gibi şarkısının dizinde kullanımın sürecini şu sözlerle ifade etmektedir: “Bir Perşembe akşamıydı. Dizinin bitimi, saat 12’ye doğru Ajda Pekkan beni aradı. İlk başta inanamamıştım. Çünkü önemli bir sanatçı, menajer bile aracı olarak kullanmadan araması beni 87 Yağmur Eylül DÖNMEZ, Ünal İMİK, Engin ŞEN çok mutlu etmişti. Beni tebrik etti. Türkiye’nin önemli müzisyenlerinden biri olduğumu, dizinin harika olduğunu ancak benim müziklerim için de ayrıca izlediğini belirtti. Yaklaşık birkaç hafta sonra yeni dönem tanıtım metnini senaristler gönderdiğinde sözsüz bölümün altında ‘Bir Günah Gibi’ şarkısı çalar yazıyor. Senaristlerin Ajda Hanımla konuştuğumdan tabi ki haberleri yok. Ben bu metni görünce bu durumun bir işaret olabileceğini düşündüm ve Ajda Hanımı aradım. Kendisine ‘Bir Günah Gibi’ şarkısıyla tanıtım hazırlamayı planladığımızı, yeni bir düzenlemeyle bir düet yapmayı teklif ettim. Sağ olsun seve seve kabul etti. Akabinde beraber stüdyoya girdik ve düet yaptık. Ayrıca Ajda Hanımla ilgili şunu da eklemek isterim, ben bu kadar işine saygılı çok az insan gördüm. Çok özenli ve titiz. Kendisine tekrar teşekkür ediyorum.” (Üsküdar Üniversitesi Söyleşisi, Toygar Işıklı, ) funduszeue.info probleme İlişkin Bulgular: Dizi içerisinde yer alan müziklerin bestelenme oluşumu ve aşamaları nedir? Sorusuna ilgili olarak dizinin bestelerini hazırlayan Toygar Işıklı, Önder Yaycıoğlu’nun hazırlamış olduğu “Kısa Kafası” programında şu sözlerle ifade etmiştir; “Dizi müziği hazırlama süreci biraz farklı bir süreç. Film müziğinin hazırlık sürecinde filmin ham görüntülerinin çekimi sonrası montaj süreci içerisinde izleyerek hazırlamak mümkün ancak dizi müziğinde böyle bir durum yok. Dizi için görüntü beklenirse hiçbir şey ortaya çıkmaz. Bir dizide senaryo aldıktan sonra hızlıca müziklerini yapmaya başlıyorum. Bazen birkaç alternatifli çalışmalar çıkarıyorum. Daha sonrasında yönetmenin hayalini kurmuş olduğu temaya en yakın olanını ortak bir kararla belirlemeye çalışıyoruz. Aşk-ı Memnu Dizisinin müziklerini hazırladığım süreçte ’da başlamış olan Yaprak Dökümü ve Dudaktan Kalbe dizilerinin müziklerini de yapmaya devam ediyordum” (Kısa Kafası, Işıklı, ). Film besteleme süreci ile dizi besteleme sürecinin çok farklı olduğunu ifade eden Işıklı. Film müziği çalışma alanının daha verimli olduğunu ancak dizi müziği çalışma imkanının daha dar ve sınırlı olduğunu belirtmiştir. funduszeue.info probleme İlişkin Bulgular: Besteleme sürecine konu ve müzik uyumunun önemi hususunda Toygar Işıklı TV dizilerine müzik hazırlama, besteleme süreçlerini, müzik hazırlama sürelerinin sınırlılığı sebebiyle senaryodan yola çıkarak besteler hazırlamış olduğunu yine “Kısa Kafası” programında Işıklı şu şekilde ifade etmiştir; “Öncelikle diziler için müzik hazırlamak, çalışmak tamamen yetenek ve müzisyenlik becerisi ile doğru orantıda görmüyorum. Çok iyi bir müzisyen olabilirsiniz ama müzik yapamayabilirsiniz. Dizi başlamadan 15 gün önce dizinin ilk bölümünü izleyebildiğim için diziyi izleyip müzik yapayım demek neredeyse imkansız. O yüzden senaryo yaklaşık bölümünü alıyorum, hikaye ve karakterler ayrı ayrı yazılmış metinlerle nasıl bir müzik dili kurgulamam gerektiğini kafamda 88 Aşk-ı memnu özelinde toygar ışıklı bestelerinin müzikal analizi kurabilmek için yaklaşık bir ay kendimi kapatıyorum. Dizilerde daha fazla eşlik müziği tercih ediliyor, izleyiciyi bir diziyi izlerken daha taze ayakta tutmak adına. Yavaş yavaş bestelerim şekillendikten sonra dizi görüntüleri de geliyor ve eksik duyguları tamamlıyorum. Görüntülere baktığımda mesela gerilim sahnesinde gerilim tahmin ettiğimden daha fazla ve hazırlamış olduğum müziğin gerilim yoğunluğunu daha az bulduysam fazlalaştırmaya çalışıyorum” (Kısa Kafası, Işıklı, ). Işıklı ayrıca dizi devam ettikçe eklenen yeni besteleri eklenme sürecini, stüdyo sürecinin yoğunluklarını ve yapılan müziklerin dizilere yansımasını TMB TV-Radyo kanalında “İkisi Bir Arada” programında su sözleri eklemiştir; “Dizi başlangıcında elbette ki tüm müzikleri hazırlamıyorum. Yayınlandıkça yeni müzikler ekliyorum. Haftanın birkaç günü diziye hangi müziği eklemeliyim, yerleştirmeliyim düşüncesiyle geçiyor ve montaj aşamasında stüdyoda dakikalar ve sahnelere göre müzikleri yerleştirme çalışması yapılıyor. Dizilerde çok fazla müzik kullanılıyor. Hatta müzikli sahneler müziksiz sahnelerden daha fazla reyting alıyor. Müzik eklenmeyen sahnelerin reyting oranlarının bile düştüğünü görüyorum” (İkisi Bir Arada, Işıklı, ). 4. Alt probleme İlişkin Bulgular: Aşk- ı Memnu Dizisi içerisinde müziklere yaklaşık ne kadar süre ayırmış olduğunu ise Toygar Işıklı yine TMB Radyosunda “İkisi Bir Arada” programında açıklamış ve şu sözleri ifade etmiştir; “Yine daha önce bahsettiğim gibi yaklaşık olarak birkaç hafta içerisinde olup biten, hazırlanan bir süreç. Genel olarak dilini bildiğim, anladığım yönetmenlerle çalıştığım için daha kendi kararlarımı aldığım, dizide duygulara göre belirli süreli melodiler hazırlıyorum. Bunlardan birisi de Aşk-ı Memnuydu. Jenerik ve birkaç besteyi dizi başlamadan önce hazırladım ve stüdyo kayıtları yapıldı. Daha sonrasında senaryodaki değişiklikler ve ilerlemeye göre bölümlere özel veya sahneye özel besteler hazırladım” (İkisi Bir Arada, Işıklı, ). 5. Alt probleme İlişkin Bulgular: Grafik 1: Aşk- ı Memnu Dizi Müziklerinde Kullanılan Eserlerin Tonal Dağılımı. 89 Yağmur Eylül DÖNMEZ, Ünal İMİK, Engin ŞEN 52% 26% 16% 3% 3% RE MİNÖR Mİ MİNÖR SOL MİNÖR LA MİMÖR RE MAJÖR Grafik üzerinde de görüldüğü üzere Aşk-ı Memnu dizisi için bestelenmiş olan 30 eserin neredeyse tüm beste ve düzenlemelerinin minör tonlarda olduğu görülmektedir. Dizinin aşk, ihtiras, özlem ve dram yönlerinin baskınlığı müziklerini de doğal olarak etkilemiş olduğunu söylemek mümkündür. Dizide kullanılmış beste ve düzenlemeleri tonal olarak detaylı incelediğimizde; dizinin ana tema ezgisi, Toygar Işıklının düzenlemiş olduğu ve Ajda Pekkan ile beraber düet yaptığı Bir Günah Gibi, Aşka Ağıt, karakter bestesi Bihter – İntihar, Bu Sır Elbet Çözülür, Eskiden, Kalbimi Benden Aldın, Kum Saati Doluyor, yine karakter bestesi Nihal, Seni Beklemek, Sır Sonu Belli Bir Hikaye, Şikayetim Kendimden, Uçurumdun Sen, Yıkık Hayaller ve Söyleyemediklerim bestelerinin Sol Minör Tonunda yazılmış olduğu görülmektedir. Genel olarak aynı tonların tercih edilmesini sahne geçişleri ve dizi içerisinde duyum farklılıklarının aza indirilmesi, duyum kolaylıkları ve dikkati dizi üzerine toplamak amacıyla tercih edilmiş olabileceği düşünülmektedir. Karakter bestesi Beşir, Emanetin Bende Saklı, Çaresizlik Ölüm Gibi, İmkansızdık, Seni Beklemek, Yasak Aşk ve remix versiyonunun Re Minör tonunda; Bahar Yine Gelir Mi, Beni Ağlatmayın, Hatıran Bende Saklı, Konaktaki Yalnızlık ve Tüm İzlerini Sildim La Minör Tonunda, Aşka Teslim bestesinin Mi Minör tonunda yapılmış olduğu görülmektedir. Tek majör tondaki eser ise Re Majör tona sahip Küçük Umutlar bestesidir. İsminden de anlaşılacağı üzere beste, diğer dizi yapıtlarının aktarmak istediği keder, hüzün, aşk ve yalnızlık tema ve duygularından uzakta bir yapıya sahiptir. Bu bestenin genel olarak mutlu ve sevinçli sahnelerde tercih edilmiş olduğu gözlemlenmektedir. 6. Alt probleme İlişkin Bulgular: Grafik 2: Aşk- ı Memnu Dizi Müziklerinde Kullanılan Ölçü Birimleri Dağılımı. 90 Aşk-ı memnu özelinde toygar ışıklı bestelerinin müzikal analizi 65% 16% 13% 6% Dört Zamanlı Üç Zamanlı Altı Zamanlı Birleşik Zamanlı Aşk- ı Memnu dizi müziklerinde kullanılan 30 eserin ölçü birimleri dağılımını incelediğimizde, Aşka Ağıt, Aşka Teslim, Toygar Işıklının düzenlemiş olduğu ve Ajda Pekkan ile beraber düet yaptığı Bir Günah Gibi, karakter bestesi Beşir, yine bir karakter bestesi olan Bihter – İntihar, Çaresizlik Ölüm Gibi, Emanetin Bende Saklı, Eskiden, Hatıran Bende Saklı, Kum Saati Doluyor, Küçük Umutlar, Konaktaki Yalnızlık, Sır Sonu Belli Bir Hikaye, Tüm İzlerini Sildim, Uçurumdun Sen, Yasak Aşk ve remix versiyonu, Yıkık Hayaller ve Yine Güne Uyanış bestelerinin dört zamanlı ölçülmüş olduğu gözlemlenmektedir. Dizi müziklerinin genel olarak 4 zamanlı süre değerine tercih edilmiş olma sebepleri olarak izler kitlenin kolay duyumunu ve basit ritimleri daha rahat kavrayabilmesi, besteler arası geçişlerde uyum sağlanabilme görüşünün hakim olabileceği saptanmıştır. Beni Ağlatmayın, İmkansızdık, karakter bestesi Nihal, Söyleyemediklerim ve Şikayetim Kendimden üç zamanlı ölçülmüş olduğu; Ana tema müziği, Bahar Yine Gelir Mi, Hayalperest ve Kalbimi Benden Aldın altı zamanlı ölçülmüştür. 3 zamanlı ve altı zamanlı bestelerin Aşk-ı Memnu dizisinde azımsanamayacak düzeyde kullanıldıkları görülmektedir. Bu durumu dizi senaryosunun tıpkı bir vals gibi akıcı olması ve Işıklı üzerinde uyandırmış olduğu etki olabileceği düşünülmektedir. Bu Sır Elbet Çözülür bestesinin ilk 4 ölçü 6/8 ölçü ile başlayıp 4/4 ölçüyle devam etmekte olduğu ve Seni Beklemek isimli eserin 3/4 - 4/4 ölçülerden oluşmuş olduğu saptanmıştır. 7. Alt probleme İlişkin Bulgular: Grafik 3: Aşk- ı Memnu Dizi Müziklerinin Metronom (Ritmik) Yapı Dağılımı. 91 Yağmur Eylül DÖNMEZ, Ünal İMİK, Engin ŞEN 35% 26% 16% 13% 6% 3% LARGO LARGHETTO ANDANTE ADAGİO MODERATO ALLEGRO Aşk-ı Memnu dizi senaryosundaki aşk, ihtiras ve verilmek istenen duygularla uyumlu olarak müziklerin metronom hızlarında önemli ölçüde yansımış olduğu görülmektedir. Ağır metronom hızlarının özellikle Andante ve Adagio tempolarının tercih edildiği gözlemlenirken, orta ve hızlı olarak nitelendirebilecek tempoların dizi içerisinde kullanımlarının azınlıkta kalmış olduğu düşünülmektedir. Genel olarak Aşk-ı Memnu dizi müzikleri metronom yapı dağılımını incelediğimizde ise; en çok tercih edilmiş olduğu gözlemlenen Andante metronom hızı başta ana tema ezgisi olmak üzere toplamda on bir bestede (Bahar Yine Gelir Mi, Beni Ağlatmayın, Çaresizlik Ölüm Gibi, Hatıran Bende Saklı, Hayalperest, İmkansızdık, Nihal, Seni Beklemek, Söyleyemediklerim, Şikayetim Kendimde) kullanmıştır. Adagio metronom hızında sekiz eser (Aşka Teslim, Bir Günah Gibi, Bu Sır Elbet Çözülür, Kalbimi Benden Aldın, Küçük Umutlar, Konaktaki Yalnızlık, Uçurumdun Sen, Yine Güne Uyanış), Largo metronom hızında beş eser (Emanetin Bende Saklı Eskiden Sonu Belli Bir Hikaye Tüm İzlerini Sildim Yıkık Hayaller), Larghetto metronom hızında dört (Aşka Ağıt, Beşir, Sır, Yasak Aşk); Moderato ve Allegro tempoda üç eser (Bihter -İntihar, Kum Saati Doluyor, Yasak Aşk Remix versiyon) kullanılmıştır. 8. Alt probleme İlişkin Bulgular: Grafik 4: Aşk-ı Memnu Dizi Müziklerinin Hareket Ettiği Ses Aralığı Dağılımı. 48% 42% 10% 1 OKTAV OKTAV OKTAV VE ÜZERİ 92 Aşk-ı memnu özelinde toygar ışıklı bestelerinin müzikal analizi Aşk-ı Memnu dizi müziklerinin hareket ettiği ses aralığı dağılımını incelendiğinde genel olarak 1 ve oktav ses aralığında müziklerin tercih edilmiş olduğu görülmektedir. Dizi ve film müziklerinde, müziklerin dizi sahnelerinin önüne geçmemesi, izler kitlenin kolay duyabileceği, rahatlıkla algılayabileceği ve ses duyum sınırlarını zorlamayacak yapıtların tercih edilmesi dizi ile müzik ilişkisi kalitesini etkileyen önemli unsurlardan birisidir. Bu sebeple Aşk-ı Memnu dizisinde de bu duruma özen gösterilerek dizi içerisinde tercih edilmiş olan besteler genel olarak 1 oktav ve oktav aralığında tercih edilmiştir. 2 oktav sınırında, ana tema ezgisi, imkansızdık ve Toygar Işıklı’ nın Ajda Pekkan ile düet yapmış olduğu Bir Günah gibi eser haricinde; Aşka Ağıt, Aşka Teslim, Bahar Yine Gelir Mi, Bu Sır Elbet Çözülür, Çaresizlik Ölüm Gibi, Emanetin Bende Saklı, Hatıran Bende Saklı, Hayalperest, Kum Saati Doluyor, Nihal, Sır, Seni Beklemek, Söyleyemediklerim, Yıkık Hayaller ve Yine Güne Uyanış besteleri bir oktav aralığı içerisinde; Beni Ağlatmayın, Beşir, Bihter – İntihar, Eskiden, Kalbimi Benden Aldın, Tüm İzlerini Sildim, Konaktaki Yalnızlık, Küçük Umutlar, Sonu Belli Bir Hikaye, Şikayetim Kendimden, Uçurumdun Sen ve Yasak Aşk (ve remix düzenleme) besteleri oktav sınırlılığı arasında yer almaktadır. 9. Alt probleme İlişkin Bulgular: Grafik 5: Aşk- ı Memnu Dizi Müziklerinde Çalgıların Kullanılma Oranları Dağılımı 26% 18% 18% 12% 13% 9% 4% Dizi müzikleri içerisinde kullanılan piyano, viyolonsel ve keman gibi çalgıları sıklıkla tercih edilmesi birkaç şekilde yorumlanabilmektedir. Müzikal anlamda düşünüldüğünde, bestecinin yazım stilinde orkestrasyon olarak hakim olduğu çalgı gruplarını eserlerinde kullanması olağan durumlardan biridir. Müziklerin içerisinde eşlik ve solo çalgı olarak sıkça kullanılan piyanodan sonra, dizi içerisindeki dram ya da aksiyon temalarını anlatabilecek güçlü bir etkiye sahip olmaları nedeniyle viyolonsel ve keman gibi çalgılar çoğunlukla tercih edilebilmektedir. Ek olarak dizi müziklerinde trend olarak tabir edilen viyolonsel ve keman gibi çalgıların sıklıkla kullanılması, melodik eserlerin 93 Yağmur Eylül DÖNMEZ, Ünal İMİK, Engin ŞEN fazla çalgı grubu olmadan seslendirilmesinde ergonomik bir fayda sağlamaktadır. Örneğin bu çalgılarla duygu yoğunluğu olan sahnelerde vibrato tekniği kullanılarak birçok melodik tema yaratılırken, aksiyon sahnelerinde ise müzikte artikülasyon terimi olan staccato tekniği ile tek bir çalgı beraberinde orkestra havası yakalanabilmektedir. Bu nedenle keman ve viyolonsel gibi yaylı çalgıların tematik düşüncelerin dışında hem melodiyi hem de bas ve ritim unsurlarını destekleyici özelliklerinden dolayı sıkça kullanılmış olacağı düşünülmektedir. Alt probleme İlişkin Bulgular: Grafik 6: Aşk- ı Memnu Dizi Müziklerinde Bir Eser İçerisinde Yer Verilen Çalgıların Kullanım Dağılımı. 35% 32% 16% 10% 6% 2 ÇALGI 3 ÇALGI 4 ÇALGI 5 ÇALGI 6 ÇALGI VE ÜZERİ Aşk- ı Memnu Dizi Müziklerinde Bir eser İçerisinde Yer Verilen Çalgıların Kullanım Dağılımını irdelediğimizde genel olarak iki ve üç çalgı kullanımlı yapıtlara yer verilmiş olduğu gözlemlenmektedir. Bu durumu dizi içerisinde müziklerin diyalogların alt yapısı olarak kullanılması, sahne geçişlerinde izler kitleyi müzik ile diğer sahnenin hikayesine hazırlayabilme ve dikkatini dağıtmaması adına daha az çalgı kullanımına gidilmiş olduğu düşünülmektedir. İki çalgı tercih edilen eserlerde (Beni Ağlatmayın, Beşir, Çaresizlik Ölüm Gibi, Eskiden, Hatıran Bende Saklı, Kum Saati Doluyor, Söyleyemediklerim, Uçurumdun Sen, Tüm İzlerini Sildim) genel olarak piyano- viyolonsel, piyano- keman, klasik gitar-viyolonsel veya klasik gitar-keman çalgılarının kullanılmış olduğu gözlemlenmiştir. Üç çalgı tercih edilen eserlerde (Aşka Teslim, Bahar Yine Gelir Mi, Bihter – İntihar, Emanetin Bende Saklı, Hayalperest, İmkansızdık, Küçük Umutlar, Nihal, Sır Sonu Belli Bir Hikaye, Yine Güne Uyanış) piyano-viyolonsel-keman, klasik gitar-piyano-dijital efekt, piyano-kanun-keman ve piyano-kanun-viyolonsel veya akordeon üçlemelerinin tercih edildiği gözlemlenmiştir. Dört çalgı tercih edilen eserlerde (Bu Sır Elbet Çözülür Şikayetim Kendimden Yıkık Hayaller) piyano-kanun-viyolonsel-keman ve piyano-kanun- viyolonsel-akordeon tercih edilmiş olduğu saptanmıştır. Yoğun çalgı (5 veya 6 çalgı) kullanımın tercih edilmiş olduğu Aşka Ağıt, Konaktaki Yalnızlık, Yasak Aşk, Kalbimi Benden Aldın ve ana tema ezgisi gibi eserlerde jenerik, dizi tanıtım videoları 94 Aşk-ı memnu özelinde toygar ışıklı bestelerinin müzikal analizi veya durağan sahnenin müzikle hareketlendirilmesi amacıyla tercih edilmiş olduğu gözlemlenmiştir. Özellikle dizi içerisinde ana tema ezgisinin ve Işıklı ’nın Pekkan ile düeti olan Bir Günah Gibi isimli eser dizi içerisine birkaç bölümde baştan sona kullanılarak sözsüz olay örgüsü anlatımında etkin rol üstlenmiştir. Alt probleme İlişkin Bulgular: Grafik 7: Aşk- I Memnu Dizi Müziklerinin Form Yapısı Dağılımı. 55% 45% TEK BÖLMELİ ŞARKI BİÇİMİ İKİ BÖLMELİ ŞARKI BİÇİMİ Dizi müzikleri belirli temalar ya da karakterler üzerine yazılan kısa eserlerden oluşmaktadır. Dolayısı ile kompozisyon anlamında düşünüldüğünde, eserler yazılırken bir form yapısından çok, karakterler ya da olay örgüsü ile uyuşan melodik yapı besteci tarafından ön planda tutulabilmektedir. Bu nedenle yapılan müziğin süresi ve sahnelerdeki geçişler ile birlikte eserlerde değişen temalar, müziklerdeki şarkı formunun bölme şekline etki eden etkenler olarak yorumlanabilmektedir. 4. SONUÇ ve ÖNERİLER Sonuçlar: 1. Aşk- ı Memnu Dizisinde Toygar Işıklı’ ya ait ana tema (jenerik) müziği dahil olmak üzere 30 eserin haricinde eser ve düzenlemelere yer verilmiştir. Dizi içerisinde Klasik Batı müziği türünde eserlerin kullanılmış olduğu gözlenirken düzenleme olarak Bir Günah Gibi isimli şarkı Işıklı’nın, Ajda Pekkan’la birlikte düet çalışması yapmış olduğu saptanmıştır. 2. Dizi müziği hazırlama sürecinin film müziği hazırlık sürecine göre daha sınırlı zamanda olduğu, film müziği hazırlık kriterlerinin olmadığı ve çoğu zaman dizi görüntülerinden önce belli jenerik ve tema müziklerinin hazırlanmakta olduğu tespit edilmiştir. 3. Aşk- ı Memnu Dizisinde Toygar Işıklı’nın karakterler için besteler yapılmış olduğu, besteler ile karakterlerin iç dünyasını yansıtabilmeyi hedeflemiş olduğunu belirtmiştir. 95 Yağmur Eylül DÖNMEZ, Ünal İMİK, Engin ŞEN 4. Dizi müziklerin reyting oranlarını olumlu yönde etkileyebildiği, sahnelerdeki duygu yoğunluğunun yansıtımında önemli yardımcı ögelerden biri olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. 5. Dizide kullanılan müzikler incelendiğinde, tamamının tonal olarak yazıldığı görülmektedir. Seslendirilen otuz bir eserden sadece Küçük Umutlar isimli eserin majör tonda basit suzinak makamında olduğu tespit edilmiş, sırasıyla en çok sol minör, re minör ve la minör tonunda eserlerin kullanıldığı anlaşılmaktadır. 6. Aşk-ı Memnu dizi müziklerinde çalgıların kullanılma durumları incelendiğinde yaylı, vurmalı, tuşlu ve telli çalgıların kullanıldığı görülmektedir. Dizide kullanılan klasik batı müziği eserlerinde solo olarak sadece piyano kullanılmış olup, klasik Türk müziği çalgılarından kanuna orkestrasyon içerisinde ayrıca yer verilmiştir. Dizi müziklerindeki bütün orkestrasyon göz önünde bulundurulduğunda, sadece üç eserde yaylı grubu ensemble olarak kullanılarak piyano, keman ve viyolonselin en sık tercih edilen çalgılar olduğu gözlemlenmektedir. Eserlerde ritim unsuru bateri gibi vurmalı çalgıların dışında dijital efekt desteği ile de kullanılırken, genel kompozisyon içerisinde dijital efekt öğelerine de ayrıca rastlanılmaktadır. 7. Dizi içerisinde yer alan Toygar Işıklı tarafından bestelenen ve düzenlenen müziklerdeki ses aralıkları çalgılardaki ses aralığı farklılıkları gözetilerek incelenmiştir. Şarkı formunda olan bu eserlerin melodik yapıları incelendiğinde, çoğunlukla 1oktav ses aralığında yer alan eserlerin olduğu anlaşılmaktadır. 8. Dizi içerisinde kullanılan eserlerin ritmik yapılarına bakıldığında yavaş tempoların ağırlıklı olarak kullanıldığı, hızlı tempolu eserlerin ise daha az tercih edildiği görülmektedir. Bu durumu dizinin içerisinde seyreden olaylar örgüsü ile ilişkilendirmek mümkün olabilmektedir. 9. Dizi içerisinde yer alan müzikler incelendiğinde ağırlıklı olarak şarkı formunda bestelenen eserler olduğu görülmektedir. Şarkı formundaki eserlerin tek bölmeli (A) ve iki bölmeli (A-B ya da A-B-A) şeklinde kompoze edildiği anlaşılmaktadır. Dizide kullanılan müziklerin ölçü birimleri incelendiğinde tercih edilme sıklıklarına göre dört zamanlı, üç zamanlı, altı zamanlı ve birleşik zamanlı eserlerin yer aldığı görülmektedir. Öneriler: 1. Bu araştırma Aşk-ı Memnu dizi müzikleri özelinde gerçekleştirilmiştir. Diğer araştırmacıların farklı diziler ve müzikler kullanarak yapacakları araştırmalar, literatüre katkı sağlayacaktır. 96 Aşk-ı memnu özelinde toygar ışıklı bestelerinin müzikal analizi 2. Bu araştırma Toygar Işıklı beste ve düzenlemelerinin müzikal analizleri ile sınırlandırılmıştır, diğer araştırmacıların, dizi, film müziklerini sahne ve duygu durum ilişkisi açılarından irdelemeleri sayesinde, müziğin gücü hakkında daha doyurucu bilgiler elde edilebilecektir. Araştırmanın Etik Beyanı Bu çalışmanın tüm hazırlanma süreçlerinde etik kurallara uyulduğunu yazarlar beyan eder. Aksi bir durumun tespiti halinde Online journal of music sciences’ın hiçbir sorumluluğu olmayıp, tüm sorumluluk çalışmanın yazarlarına aittir. Ayrıca ULAKBİM TR Dizin ölçütlerine göre çalışmada etik kurul onayını gerektiren herhangi bir veri toplamaya ihtiyaç duyulmamıştır. Araştırmacıların Makaleye Katkı Oranı Beyanı: 1. yazar katkı oranı: %40 2. yazar katkı oranı: %30 3. yazar katkı oranı: %30 Çıkar Çatışması Beyanı: Yazarlar arasında herhangi bir kişisel ve finansal çıkar çatışması bulunmamaktadır. KAYNAKÇA İmik, N. ve Yağbasan, M. (). Televizyon dizilerinde kullanılan müziklerin genç̧ izleyicilerin dizileri izleme oranına etkisi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (28), Karasar, N. (). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Yayınları. Kısa Kafası. (, 18 Ağustos). Toygar Işıklı’ya sorduk! [Video]. Youtube. funduszeue.info?v=U3VoJ- 8Bb2Y&ab_channel=K%C4%B1saKafas%C4%B1 Kısa Kafası. (, 20 Ekim). Toygar Işıklı’ya sorduk! [Video]. Youtube. funduszeue.info?v=6aFh76VdOXw&ab_channel=K%C4BsaKafas Miller, H. M. (). Introduction to music: A guide to good listening. Barnes & Noble. Özon, N. (). Sinema sanatına giriş̧. Agora Kitaplığı. 97 Yağmur Eylül DÖNMEZ, Ünal İMİK, Engin ŞEN Refik Sarıöz. (, 26 Mart). İkisi Bir Arada: Toygar Işıklı [Video]. Youtube. funduszeue.info?v=qpUtTS98AdU&ab_channel=%C4%B0hsanAy Sözen, M. (). Anlatımsal bir öğe olarak sinemada müzik kullanımı yapılanmalar, işlevler, analizler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (18), funduszeue.info Üsküdar Üniversitesi Etkinlikler. (, 4 Mayıs). Toygar Işıklı söyleşi [Video]. Youtube. funduszeue.info?v=OrYcmKY&ab_channel=%C3%9Csk% %9CniversitesiEtkinlikler Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları. Yıldırım, E. (a). İletişim çalışmaları 1. Melda Cinman ve Ezgi Dinçerden (Ed), Televizyon dizilerinde estetik bir öğe olarak jenerik (açılış) müziğin kullanımı (s. ). Akademisyen Kitabevi. Yıldırım, E. (b). Televizyon dizilerinde müziğin kullanımı ve seksenler dizi müziği çözümlemesi. Cider Dergisi, 1(2), funduszeue.info EXTENDED ABSTRACT 1. Introduction Music, which is one of the important auxiliary elements of serials that entered our lives with the arrival of television in Turkey, attracts the attention of the audience, increasing the interest in serials and increasing the permanence of music through serials and serials through music. Especially with the s, the reflection of the series-music effect makes itself felt significantly. Based on this situation, Aşk-ı Memnu series, one of Halit Ziya Uşaklıgil's Immortal works, which is the second adaptation in Turkish TV history, took place on the screens with repetitions between and in the following years. Through the functional and structural analysis of 30 works in which Toygar Işıklı compositions and arrangements (Bir Günah Gibi/Ajda Pekkan duet) are 98 Aşk-ı memnu özelinde toygar ışıklı bestelerinin müzikal analizi included in Aşk-ı Memnu series, the main problem of the research is to make sense of the general function and characteristics of Turkish TV series music in the context of Toygar Işıklı. The main purpose of the research is to reveal the musical analysis of the music usages in the Aşk-ı Memnu series, based on the music in the Aşk-ı Memnu series, which was shot between The research is important in terms of being able to analyze the musical analysis of the compositions of Toygar Işıklı, who has prepared more than thirty TV series music, and to explain the structural analysis of Turkish TV series music from this point of view. 2. Method The aim of the research is to examine the musical analysis of the music of Toygar Işıklı, based on the sample of Aşk-ı Memnu series music, which has gained an important place on the audience and has not lost its popularity even today, with its repetitions between and in the following years. Descriptive analysis model was used in the research. According to Yıldırım and Şimşek () descriptive analysis method is defined as a type of qualitative data analysis that includes summarizing and interpreting the data obtained by different data collection techniques according to predetermined themes. The data used in the research within the descriptive analysis model were obtained by document (written, visual and auditory) analysis and interview method. During the data collection phase, the interview method was used. Interviews and interviews conducted by Toygar Işıklı on the music and function of the TV series have been compiled. According to Karasar (), interview is a data collection technique through verbal communication. While it is observed that it is generally done face-to-face, it can also be provided by telephone, TV and other mass media. In the analysis phase of the data, 30 compositions and arrangements of Toygar Işıklı in the Aşk-ı Memnu series, which were subjected to the evaluation scale prepared in the light of document analysis and expert opinions, were analyzed. 3. Findings, Discussion and Results In the Aşk-ı Memnu Series, besides 30 works, including the main theme (generic) music of Toygar Işıklı, works and arrangements are included. While it was observed that classical Western music works were used in the series, it was determined that Işıklı, with the song Bir Günah Yavaş, performed a duet with Ajda Pekkan as an arrangement. It has been determined that there are no 99 Yağmur Eylül DÖNMEZ, Ünal İMİK, Engin ŞEN generic and theme musics being prepared before the TV series images. He stated that in the Aşk- ı Memnu series, Toygar Işıklı composed compositions for the characters, and that he aimed to reflect the inner world of the characters with the compositions. It is concluded that the music of the TV series can affect the rating rates positively and that it is one of the important auxiliary elements in the reflection of the intensity of emotion in the scenes. When the music used in the series is examined, it is seen that all of them are written as tonal. It has been determined that only the piece named Küçük Umutlar is in the simple suzinak mode in the major tone, and it is understood that the works in the G minor, D minor and A minor tones are used the most, respectively. When the use of instruments in Aşk-ı Memnu music is examined, it is seen that string, percussion, key and string instruments are used. In the classical western music works used in the series, only the piano was used as a solo, and the classical Turkish music instrument qanun was also included in the orchestration. Considering all the orchestration in the music of the series, it is observed that the piano, violin and cello are the most preferred instruments by using the string group as ensemble in only three works. While the rhythm element is used with the support of digital effects in addition to percussion instruments such as drums, digital effect elements are also encountered in the general composition. The vocal ranges in the music composed and arranged by Toygar Işıklı, included in the series, were examined by considering the differences in the pitch of the instruments. When the melodic structures of these works in song form are examined, it is understood that there are mostly works in the 1octave voice range. When we look at the rhythmic structures of the works used in the series, it is seen that slow tempos are predominantly used, while fast tempo works are less preferred. It is possible to associate this situation with the plot of events in the series. When the music in the series is examined, it is seen that there are works composed mainly in the form of songs. It is understood that the works in the form of songs were composed as one-part (A) and two-part (A-B or A-B-A). When the measurement units of the music used in the series are examined, it is seen that there are four-time, three-stroke, six-time and combined-time works according to the frequency of preference. When we look at the rhythmic structures of the works used in the series, it is seen that slow tempos are predominantly used, while fast tempo works are less preferred. It is possible to associate this situation with the plot of events in the series.

YouTuber bazı arkadaşlarımdan öğrendim.
Siyasi içerikli Youtube yayınlarının izlenmesinde yüzde 50’ye varan düşüşler varmış.
Eminim konuşan kafa programlarında da durum aynıdır.
İnsanlar haklı.. Hepimiz siyasetten fazlasıyla yorulduk. İktidarı da muhalefeti de çok yordu bizi…Bir çoğumuzun seçimde yaşadığı düşkırıklığı  uzaklaştırıyor oralardan.  
Akdeniz ve Ege’ye yaz geldi…
Gelin ben sizi başka konulara götüreyim.

Dört ayrı sektörden beş viski tutkunu

Geçen hafta 4 gün boyunca İskoçya’nın bir ucundan girip öteki ucundan çıktım.

Üç gün boyunca kilometreye yakın yol yaptım. Gözüme çirkin görünen tek şey yoktu. Muhteşem bir “Country peyzajı…”

Tertemiz akan nehirler ve akarsular.

Dünyanın en büyük alkollü içecek gurubu Diageo’nun davetlisi olarak bazı viski damıtım merkezlerini gezdik.

İlginç bir grup oluşturulmuş.

Mey-Diageo’nun Türkiye CEO’su Levent Kömür bizimleydi.

Grupta benim dışımda Türkiye’nin en tanınmış tiyatro ve dizi oyuncusu Selçuk Yöntem, NURUS Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Güran Gökyay, video içerik yapımcısı Levent Özçelik ve fotoğraf sanatçısı Tamer Yılmaz vardı.

Ayrıca Türkiye’nin en önde gelen viski uzmanı Murat Çark ve Yöntem Communications kurucusu Yöntem Akmen İnanç da bizimleydi.

Yani sanat, medya ve iletişim sektörü ağırlıklı entellektüel bir gruptu.

Üç gün yol boyunca adeta küçük tartışma panelleri düzenledik. Bu arada iki görsel uzman Tamer ve Levent çok güzel siyah beyaz fotoğraflar çektiler ve Instagram’da paylaştılar.

 Türkiye'de tüketilen bütün viskiyi kaç kişi üretiyor?

 Koskoca markaların küçücük damıtım  evlerinde üretildiğini görmek bir kere daha şaşırttı beni.

Ama şunu gördüm.

Viski aşkla, tutkuyla yapılan bir içki…

“Spirit” adını fazlasıyla hakkediyor…

Suyun ruhu yani…

Öğrendiğim en ilginç şey ise viskinin ne kadar az insanlar üretildiğini görmekti.

Bir örnek vereyim.  Malt viski  üreten  Cardhue damıtımevi…

Sadece bu damıtımevinde üretilen viski Türkiye’de bir yılda tüketilen viskinin altıda biri miktarında.

Bu miktarda viskiyi üreten personel sayısı sadece 8 kişi…

Bu hesapla, Türkiye’de bir yılda tüketilen bütün viskiyi 48 kişi üretebilir.

İskoçya'da üretilen viskinin yarısı sadece bir şirkete ait 

Johnnie Walker, adı neredeyse viski ile özdeşleşmiş bir marka…

Şirket ’de  kuruluşunun ’ncü yılını kutladı.

“Blend” adı verilen,  harmanlanmış viskinin mucidi de diyebilirsiniz.

Şöyle bir rakam vereyim.

İskoçya’da üretilen bütün viskinin neredeyse yüzde 50’sini Diageo grubuna ait markalar üretiyor.

Şişelerde bekleyen cin: Bir şirketin yıllık hafızası

Benim için gezinin en ilginç bölümü şirketin  Arşiviydi.

Şirket bu yıla ait kayıtlarını, belgelerini, fotoğraflarını ve çizimlerini etkileyici bir arşivde toplamış.

Arşiv dışarda ziyaretlere kapalı. Ancak özel gruplar içi açılıyor.

Bir pop kültür ve günlük hayat sosyoloğu olarak tabii ki çok ilgimi çeken bir arşivdi.

Yıllar önce Muhtar Kent sayesinde Coca Cola’nıın Atlanta şehrindeki arşivi bana açılmıştı ve içerde üç saate yakın bir süre geçirmiştim.

Sadece Amerika’nın değil bütün dünyanın alkolsüz bir içecek etrafında şekillenen kültürünü anlatan çok ilgi çekici bir arşivdi.

Keza Paşabahçe’nin Denizli’deki fabrikasında bulunan ürün arşivi de böylesine çok zengin bir sosyolojik Türkiye hafızasına  sahipti.

Burada da yıllık bir bir günlük hayat belgeseli  vardı.

En pahalı viski kim için yapıldı?

Arşivin birinci bölümü yıl boyunca üretilen içkilerin şişelerinden oluşuyor.

Hayatımda hiç bu kadar zengin bir içki şişesi arşivi görmedim. Üstelik hemen hepsi içlerindeki viski ile saklanmış.

Salonun ortasına oturup derece bu manzarayı seyretmek çok hoşuma gitti.

Üst raflardan birinde arşivin en pahalı viskisi duruyor. Kraliçe’nin tahta çıkışının 60’ıncı yılı için üretilmiş 60 şişeden biri oradaydı.

Şişe ve  etiket kültürünün ve tasarımının nasıl geliştiğini kronolojik bir tablo gibi izliyorsunuz.

 Kayıt defterinde 'inhisarlar idaresi' adına verilen sipariş 

Geliyorum Arşivin kayıt bölümüne…

Şirket   yılında John Walker adlı bir çiftçi çocuğu tarafından kuruldu.

Edinburgh yakınlarındaki Kilmarnock kasabasında açtığı bir bakkal dükkanında ilk defa çeşitli malt viskilerden harmanlayıp yaptığı blend viskiyi satmaya başladı.

Daha ilk günden kullandığı formülleri ve kime ne kadar viski sattığını çok düzenli bir şekilde kaydetti.

İşte bu sipariş defterlerinden birinde çok ilginç bir kayıta rastladık…

Ankara’da Atatürk’e gönderilmek üzere ısmarlanan 10 kasa viskinin sipariş kayıdı.

 Sayfanın başındaki isim ve Türkçe ünvanı

Aslında iki sayfa halinde düzenlemiş.

Bir sayfasında “İnhisarlar İdaresi’ne” gönderilen kayıt var.

Yani içki dönemin Tekel yönetimi tarafından sipariş edilmiş ve teslim alınmış.

Ama ikinci sayfada bu siparişin asıl adresi var.

“Kamal Atatürk…”

Ünvanı da Türkçe yazılmış:

Türkiye Cumhur Reisi- Ankara-Turkey”

Sipariş tarihi

Sipariş tarihin günü de ilginç:

14 Mayıs…

Tabii bu Çankaya Köşkü için verilen siparişlerden sadece biri…

 Ancak siparişin onun adına kaydedilmesi de ilginç.

Hennesy arşivinde de Abdülhamid'in konyak siparişini görmüştüm

Bundan yıl önce Hennesy konyaklarının kuruluşunun ’nci yıldönümüne davetliydim.

Onların arşivinde de Sultan Abdülhamid adına verilen konyak siparişinin kayıtlarını görmüştüm.

Demek ki Türk tarihinin büyük isimleri içki şirketlerinin prestij konusu oluyor.

Murat Bardakçı'nın kitabındaki şişelik viski ödeme belgesi 

Türkiye’de uzun süreden beri bir tartışma vardı.

Atatürk sadece rakı m içerdi?

Gerçi Atatürk’ün bazı konuşmalarında daha okul yıllarında Ali Fuat Paşa ile birlikte viski içtiğini söylediği bazı anekdotlar vardı.

Bu konuya kesin noktayı ise Murat Bardakçı “Atatürk’ün Mutfağı” isimli kitabında koydu.

 Orada Çankaya için  alınan viski ve şampanyanın ödeme makbuzları vardı.

Ancak bu siparişlerle ilgili ilk somut belgeyi Diageo’nun  arşivinde gördüm.

Bu bölümün sonuna Atatürk’le ilgili şu önemli anekdotu da ekleyeyim.

Atatürk yemekli bir davette masalarda gençlerin de bulunduğu görünce onlara sesleniyor ve diyor ki;

“Ben çalıştım ama kendimi bu iptiladan kurtaramadım. Genç arkadaşlar sizlere vereceğim önemli öğütlerden biri şudur: Görevde iken sakın içki kullanmayınız. Görev başında içki içilmez.”

Ben bir adım daha ileri gidip gençlere şunu söyleyeceğim:

“İçki iyi bir şey değil. Ya hiç içmeyin ya da çok kontrollü ve az için.”

Yürüyen Walker'in iki fesli Osmanlı memuru ile sohbeti

Arşivde ayrıca şirketin  satış elemanlarının, gittiği ülkelerden getirdikleri izlenimler ve fotoğraflar da var.

Mesela  markanın  sembol yürüyen adamını güya İstanbul’da bir fesli Osmanlı memuru ve bir Fransız subayı arasında gösteren bir çizim de var.

Altında ise şu yazılar:

Walker “Evet ama ticaretin yeni sınırları nerede?”

Memur: “Bulunduğunuz yerde ticaretin sınırları yok…”

Çizimin hangi tarihe ait olduğunu bulamadım.

Herhalde işgal İstanbul’unda veya Düyunu Umumi’de artık ticari sınırların kalmadığı mı ima ediliyor.

Yoksa viskinin ticari sınırları ortadan kaldırdığı mı?

Diego albümüne göre İzmir'in 5 parçalı nüfusu

Markanın  doğuşu ile trenin bu bölgeye gelişi aynı zamanlara rastlıyordu.

Bu da viskinin bütün dünyaya satılmasına imkan sağlıyor.

Böyle olunca da Birleşik Krallık gibi “Üzerinde güneş batmayan bir viski coğrafyası” ortaya çıkıyor.

Bu arada İzmir’le ilgili bölümde de şu ifade dikkatimi çekti:

“İzmir Müslüman, Yahudi, Ermeni Rum ve Avrupalılardan oluşan bir şehir.”

Viski dolu şişedeki yılanın sırrı neydi?

 Arşivde bir şişe dikkatimi çekti.

Bu,  viski dolu bir şişe içindeki yılandı…

Arşivi yetkilileri de bu tuhaf şişenin nereden geldiğini çıkaramıyorlar. Herhangi bir kayıt yokmuş.

Bir ihtimal Uzak Doğu’ya satılan bir viski şişesi olmalı yorumu yapılıyor.

Uzak Doğu’da alkol dolu şişelere her tür hayvan konulup bozulmadan korunduğu, bunun da böyle bir şey olabileceği söyleniyor.

İskoçya kahramanı Bravheart düşkırıklığı

Arşivin bulunduğu Stirling şehri, İskoç bağımsızlık hareketi içinde çok önemli bir yere sahip.

Burası “Braveheart”(Cesur Yürek) filminde anlatılan William Wallace’ın İngilizlere karşı zaferi kazandığı yer. Şehrin en yüksek yerinde onunun anısına yapılan devasa bir anıt var.

Wallace İskoçya’nın milli kahramanı. Daha sonra İngilizler tarafından yakalanıp neredeyse paramparça ediliyor.

Orada bir düşkırıklığı yaşıyoruz.

O filmde Wallace’ı Mel Gibson oynuyordu. Yani yakışıklı bir adamdı. Oysa gerçek Wallace’ın tasvirlerine batığınızda çirkin denilebilecek bir adam görüyorsunuz.

Edinburgh'a indiğimizde gelen ölüm haberi

7 Haziran’da  Edinburgh’a indiğimiz dakika Diageo’nun CEO’su Ivan Menezes’in öldüğü haberini alıyoruz.

Menezes’i tanımıştım. 63 yaşında sportif bir insandı. Kısa süren bir hastalıktan öldüğü açıklandı.

 Şirketin önünde asılı LGBT bayrağı neden yarıya indi?

Bizi davet eden Diageo “Pride” destekçisi bir şirket. Yani LGBT hakları savunucusu. O nedenle şirkete ait bütün binaların önündeki direklerde LGBT bayrağı var.

Otele geldiğimizde, tam karşıdaki Diageo’ya ait  satış ve sunum binasının tepesindeki LGBT bayrağı dikkatimizi çekiyor.

CEO’ları öldüğü için Bayrak yarıya indirilmişti.

Pride yanlısı bir şirketin matemi de böyle oluyor işte.

Daha sonra ziyaret ettiğimiz Diageo’ya ait bütün damıtımevlerinin önündeki direklerde de yarıya indirilmiş LGBT bayrakları gördük.

10 Haziran günü Türkiye’ye dönerken Edinburgh uçağının bile üçte ikisi Manchester City formalı taraftarlarla doluydu.

Uçak maçın oynanacağı stadın üzerinden alçalırken, buranın futbol seyretmeye  hiç de uygun olmayan, çok demode bir futbol alanı olduğunu bir kere de kuşbaşı tesbit etmiş oldum.

Ama dört günlük İskoçya’nın, Türkiye’deki vasatlaşmış siyasetten azade, güzel  hatırası hala zihnimde olduğu için futbolla ilgili bu tesbitim keyfimi hiç kaçırmadı.