Menenjit Nedir Bebeklerde

Özellikle çocuklarda daha sık görüldüğü kanısı hakim olan menenjit en basit tabiriyle beyin zarlarının enfeksiyonu olarak tanımlanabilir. Çeşitli bakteri ve virüsler bu enfeksiyona yol açabilmektedir. Oldukça ciddi bir rahatsızlık olan menenjitten korunma yöntemlerinden en yaygın ve etkili olanı aşı yaptırılmasıdır. Doğru teşhis konulması akabinde tedavide zaman kaybedilmemesi önemlidir. Bu sebeple hastalığın yaygın belirtilerinden olan baş ağrısı, kusma ve ateş gibi belirtilerin dikkate alınarak derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir.

Menenjit Nedir?

Beyni çevreleyen meninkslerin -zarların- enfeksiyonu menenjit olarak tanımlanır. Beyini çevreleyen zarlarda oluşan enfeksiyon, çeşitli  virüs, mantar, parazit veya bakteriler kaynaklı olabilir. Virüs kaynaklı menenjit en çok karşılaşılan türdür. Kızamık, kabakulak, uçuk, suçiçeği gibi hastalıklara neden olan virüsler ile genellikle sindirim sisteminde karşılaşılan enterovirüs ailesi en çok bilinenlerdendir.

Bakteri kaynaklı olan menenjit ise diğer türlere göre daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Streptococcus pneumoniae, Neisseria mengitidis, Haemophilus influenza tip B gibi bakteriler de hastalığa sebebiyet verebilir.  Her yaşta görülebilen hastalığın, yeni doğan ve 1 yaşından küçük bebeklerde görülme riski daha yüksektir. Her yaş grubundan bireyin hastalığa yakalanma ihtimalinin olduğuna değindiğimiz menenjit, ölümle sonuçlanma riski yüksek, aşı ile önlenebilir bir hastalıktır.

Çocuklarda Menenjit Nedir?

Menenjitin, yeni doğan ve 1 yaşından küçük bebeklerde görülme riski yüksektir. Hastaların yaşı küçüldükçe, menenjit semptom ve bulguları özgüllüğünü kaybetmektedir. Süt çocuklarında ateş, emmede azalma, huzursuzluk, çevreyle ilgisizlik gibi silik bulgular gözlenebilir. Daha büyük çocuklarda, baş ağrısı, fotofobi (ışığa duyarlılık), ense sertliği, bilinç değişikliği, fontanel kabarıklığı, mide bulantısı ve kusma gibi klasik menenjit bulguları vardır.

Çocuklarda pnömokok ve son olarak da meningogok konjüge aşıların kullanılmaya başlamasıyla bakteriyel menenjit daha az görülmektedir. Mevcut semptom ve bulgulara dayanarak bakteriyel menenjit olasılığını öngörmek için Bakteriyel Menenjit Skorlaması gibi modeller geliştirilmiştir.
Halen menenjit, çocukluk çağının önemli bir morbidite ve mortalite nedeni olup, en riskli gruplar süt çocukları ile adolesanlardır.

Menenjit Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın yaygın belirtileri arasında; baş ağrısı, kusma ve ateş gibi belirtiler gelir. Ancak bu belirtiler, başka hastalıklarda da görülebilir. Bir bakıma menenjite özgü değillerdir.  Hastalıkta görülebilecek belirtileri aşağıda maddeler halinde sıraladık;

• Ensede sertlik, boyun tutulması. Muayenede, sırt üstü yatan çocuğun çenesi göğsüne yaklaştırılacak şekilde başı enseden kaldırılacak olursa bacaklarını büker. Bu bulgu, beyin zarlarının tutulumunu gösterir. 
• Bilinç bulanıklığı,
• Şiddetli baş ağrısı,
• Yüksek ateş (38 derece üstü),
• Eklem ve kas ağrıları,
• Hızlı soluk alıp verme, titreme,
• Havale, soğuk el ve ayaklar,
• Uykuya eğilim, konsantrasyon bozukluğu.

Menenjit Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Muayenede; ciltte dökülme olup olmadığı, eklemlerin sertliği ve ense sertliği kontrol edilir.  Laboratuvar tetkiki olarak yapılması gerekenler tam kan sayımı, periferik glukoz, beyin-omurilik sıvısında lökosit, eritrosit, glukoz, protein tayini ve gram boyamadır. Kanda enfeksiyon  göstergeleri ile virüs ve bakteri varlığı incelenir. 

Menenjit şüphesi olan stabil hastalarda, uygun kan testleri yanında kesinlikle lomber ponksiyon (LP) yapılmalıdır. Lomber ponksiyon ile sırt bölgesinden enjektörle girilerek omurilik sıvısı alınır.  Özellikle ön fonteneli kapalı çocuklarda LP işlemi öncesi kafa içerisindeki basınç ve beyin ödemiyle ilgili fikir vermesi açısından göz dibi ve kraniyal görüntüleme yapılmalıdır.

Özellikle hastada akut bilinç değişikliği veya taraf bulgusu varsa LP öncesi kesinlikle kraniyal BT çekilmelidir. Bilgisayarlı tomografi ile beyinde herhangi bir anatomik değişiklik olup olmadığı kontrol edilebilir.

Menenjit Nedir?

Menenjit beyin veya omurilik zarında görülen iltahaplanmadır. Bakteriyel menenjit hayati tehlike yaratabilecek bir hastalıktır ve çok çabuk bir şekilde beyinde hasara, görme ve işitme bozukluklarına ve sinir hastalıklarına neden olabilir. Menenjitin en sık 2 yaşına altı bebeklerde görülmekle beraber, aşı olmamış çocuklarda da görülebilir. Virütik menenjit bakteriyel menenjitle karşılaştırıldığında daha az tehlikeli olup, genelde ev ortamında tedavi edilebilse de, erken teşhisi ve tedavisi bebeğinizin genel sağlığı açısından kritiktir.

Bebekler Neden Menenjit Olurlar?

Menenjit hastalığına yol açan virüs ve bakteriler genelde bir sorun teşkil etmeden ağız ve boğaz bölgesinde yaşarlar. Fakat bebeğinizin ağır bir hastalık geçirmesi, bundan dolayı bağışıklık sisteminin zayıflaması menenjite davetiye çıkarabilir. Aynı zamanda kafa yaralanmaları da menenjite sebebiyet verebilir.

Menenjit Belirtileri

Menenjit belirtileri genelde aniden ortaya çıkar ve bazen ağır bir gribe benzeyebilir. Menenjit hastalarında görülen belirtiler ise şunlardır:

• Yüksek ateş.
• Şiddetli ve sürekli baş ağrısı.
• Boyunda tutulma veya ağrı, özellikle başı aşağı doğru hareket ettirirken.
• Kusma.
• Kafa karışıklığı hali ve bilinç kaybı.
• İnme inmesi
• Halsizlik ve yorgunluk

Bebekler bu belirtilerin hepsini göstermeyebilir. Ateşi olan, sakinleştirmekte zorluk çektiğiniz, vücudunda genel bir sertlik hali olan bebek menenjit hastalığına yakalanmış olabilir.

Menenjit Nedir?

Menenjit beyin veya omurilik zarında görülen iltahaplanmadır. Bakteriyel menenjit hayati tehlike yaratabilecek bir hastalıktır ve çok çabuk bir şekilde beyinde hasara, görme ve işitme bozukluklarına ve sinir hastalıklarına neden olabilir. Menenjitin en sık 2 yaşına altı bebeklerde görülmekle beraber, aşı olmamış çocuklarda da görülebilir. Virütik menenjit bakteriyel menenjitle karşılaştırıldığında daha az tehlikeli olup, genelde ev ortamında tedavi edilebilse de, erken teşhisi ve tedavisi bebeğinizin genel sağlığı açısından kritiktir.

Bebekler Neden Menenjit Olurlar?

Menenjit hastalığına yol açan virüs ve bakteriler genelde bir sorun teşkil etmeden ağız ve boğaz bölgesinde yaşarlar. Fakat bebeğinizin ağır bir hastalık geçirmesi, bundan dolayı bağışıklık sisteminin zayıflaması menenjite davetiye çıkarabilir. Aynı zamanda kafa yaralanmaları da menenjite sebebiyet verebilir.

Menenjit Belirtileri

Menenjit belirtileri genelde aniden ortaya çıkar ve bazen ağır bir gribe benzeyebilir. Menenjit hastalarında görülen belirtiler ise şunlardır:

• Yüksek ateş.
• Şiddetli ve sürekli baş ağrısı.
• Boyunda tutulma veya ağrı, özellikle başı aşağı doğru hareket ettirirken.
• Kusma.
• Kafa karışıklığı hali ve bilinç kaybı.
• İnme inmesi
• Halsizlik ve yorgunluk

Bebekler bu belirtilerin hepsini göstermeyebilir. Ateşi olan, sakinleştirmekte zorluk çektiğiniz, vücudunda genel bir sertlik hali olan bebek menenjit hastalığına yakalanmış olabilir.

Çocuklarda Menenjit

Beyni sarmakta olan zarların iltihaplanması ile oluşan bir rahatsızlık olan menenjit, öğrenme güçlüğü ve zeka geriliği gibi komplikasyonların gelişmesine neden olabileceği gibi hayat kaybı dahi söz konusu olabilir. Menenjit her ne kadar yetişkinleri de etkileyen bir rahatsızlık olsa da bebeklerde ve çocuklarda daha ciddi komplikasyonlara neden olduğu bilinmektedir.

Menenjit Nedir?

Beyin zarı üzerinde enfeksiyon oluşumuna menenjit adı verilmektedir. Çocuklarda menenjit farklı bakteri türlerinden kaynaklı olarak gelişebilmektedir. Ayrıca bir üst solunum yolu enfeksiyonu üzerinde de menenjit gelişebilmektedir. Aşı ile önlenebilen menenjit, her yaştan bireye bulaşabilecek bir hastalıktır. Ölüm oranı oldukça yüksek olan menenjitte hastalığa yakalanan 10 kişiden 1’inin hayatını kaybettiği bilinmektedir.

Menenjitin bilinen en sık nedeni virüsler olup menenjit oluşumu; mantarlar, bakteriler ya da parazitlerden dolayı da gelişebilmektedir. Her yaşta görülmekte olan bir hastalık olan menenjitte, 1 yaşından küçük çocuklar ve yeni doğan bebekler yüksek risk altındadır. Çocukluk çağında yapılmakta olan karma aşılar sayesinde menenjite sebebiyet veren bakterilere karşı koruyuculuk sağlanmaktadır. Fakat yine de ebeveynlerin menenjit belirtileri hakkında bilgi sahibi olması ve olası bir durumda doktora başvurması son derece önemli bir noktadır.

Çocuklarda Menenjit Belirtileri

Menenjit ciddi komplikasyonlara hatta hayat kaybına neden olabilir. Bu nedenle göz ardı edilmemesi gereken bir hastalık olduğunu belirtmekte fayda var. Menenjitte en sık görülen belirtiler şu şekilde listelenebilir;

• 38 derece ve üstü ateş
• Boyun tutulması
• Şiddetli baş ağrısı
• Parlak ışığa, güneşe bakmaktan kaçınma
• Ensede, boyunda sertlik
• Tepkisizlik, reflekslerde yavaşlama
• Havale
• Bilişsel aktivitelerde zayıflama
• El ve ayaklarda üşüme, bu bölgelerin sürekli soğuk olması
• Titreme
• Kas ve eklem ağrıları
• Soluk alıp vermede güçlük, hızlı nefes alıp verme

Özellikle de yüksek ateş ve şiddetli baş ağrısı gibi şikayetler, menenjitin önemli semptomları arasında yer alıp görüldüğü takdirde sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Çocuklarda en sık görülen menenjit belirtileri ise yüksek ateş, baş ağrısı, ense sertliği, huzursuzluk – aksilik, bulantı, kusma ve ışığa karşı hassasiyet olarak bilinmektedir. Tüm bunlara ek olarak 2 yaşın altındaki çocuklarda ise aşağıdaki semptomlar görülebilmektedir;

• İştahsızlık, normalden daha az yemek yeme
• Kafada yer alan bıngıldağın şiş ve aşırı gergin bir hal alması
• Cildin lekeli ve soğuk bir görünüme sahip olması
• Çok tiz sesli ağlama ya da inleme şeklinde ağlama

Çocuğunuzda bu belirtilerden birkaçını görmeniz durumunda Üsküdar Özel Hürrem Hastanesi doktorları ile görüşebilir, hastalığın seyrine göre gerekli tedaviye başlayabilirsiniz.

Menenjit Bulaşma Yolları

Menenjit hakkında en çok merak edilenlerden bir tanesi de menenjit nasıl bulaşır sorusunun cevabı olarak karşımıza çıkıyor. Menenjite neden olan virüs ve bakteriler şu yollarla bulaşmaktadır;

• Öpüşme
• Hapşırma
• Öksürme
• Tabak, çatal – kaşık gibi mutfak eşyalarının ortak olarak kullanılması

Ağız ya da burun yoluyla vücuda giren virüs ve bakteriler, beyne yerleştikten sonra enfeksiyona neden olmaktadır. Daha önce de belirttiğimiz gibi menenjit her yaşta görülebilir. Fakat çocuklarda çok daha şiddetli bir seyir izlediği, daha önemli komplikasyonlara neden olduğu bilinmektedir. Bunun nedeni ise çocuklarda özellikle de 2 yaşın altındaki çocuklarda bağışıklık sisteminin tam olarak gelişmemiş olmasıdır. Menenjite sebebiyet verebilen bazı virüs ve bakteriler, oldukça kolay bir şekilde bulaşabilirler. Bu nedenle insanların birbirine daha yakın yaşadığı ve nüfusun yoğun olduğu noktalarda salgın oluşma ihtimali ve menenjit bulaş riski çok daha fazladır. Yurt, bakım evi gibi ortamlarda bulaş riski daha yüksektir. Ek olarak; Afrika ve Hindistan bölgelerine yapılan ziyaretler öncesinde de aşı olunması tavsiye edilir.

Çocuklarda Menenjit Tanısı Nasıl Koyulur?

Çocuklarda menenjit tanısı koyulabilmesi için ilk olarak doktor tarafından fiziki muayene yapılmalıdır. Fiziki muayene esnasında eklemlerin esnekliği, ciltte döküntü olup olmadığı ve ense sertliği gibi kontroller yapılır. Menenjit teşhisi koymak için kullanılan diğer yöntemler ise şu şekildedir;

Kan testi: Kanda enfeksiyon varlığını işaret eden faktörler, virüs ve bakteri varlığı araştırılır.

Lomber Ponksiyon: Bel bölgesinde bulunan omurlar arasından enjektör yardımıyla beyin – omurilik sıvısı alınır. Bu sıvıda virüs ve bakteri bulunup bulunmadığı araştırılır.

Bilgisayarlı tomografi: Bu yöntemde bireyin beyni incelenir. Beyinde olası bir anatomik değişiklik taranmaktadır.

Çocuklarda Menenjit Tedavisi

Bakteriyel menenjit şüphesinin bulunduğu durumlarda, olası bir komplikasyonun gelişmesi ihtimaline karşı olarak antibiyotik tedavisine başlanır. Yapılacak test ve tarama sonuçlarında çıkan sonuçlara göre antibiyotikler değiştirilebilir. Antibiyotik tedavisinin süresi hastanın belirtileri, hastalığın genel seyri ve hastanın durumuna göre 7 – 21 gün arasında değişiklik gösterir. Diğer yandan kusma, terleme gibi yollarla kaybedilen sıvıyı geri kazandıracak yöntemler izlenir. Ek olarak beyindeki ödem varlığını azaltmak için kortizol tedavisi izlenebilmektedir.

Bakteriyel menenjit son derece ciddi bir durumdur. Çoğunlukla hastanede tedavi edilir ve hasta yakından takip edilir. Viral menenjit vakalarında da ciddi seyir oluştuğu durumlarda hastanede tedavi gerekebilmektedir. Bu durumda da antiviral ilaçlar kullanılacaktır. Genel olarak menenjit doğru şekilde teşhis edildiği ve etkin bir tedavi uygulandığı takdirde iyileşme ihtimali hayli yüksektir.

Sıkça Sorulan Sorular

Menenjit bulaşıcı bir hastalık mı?

Menenjit bulaşıcı bir hastalıktır. Hapşırık, öksürük gibi yollarla bulaşabilir. Solunum yolu, ağız ya da kulaktan vücuda giren bakteri ve virüsler beyne yerleşir ve enfeksiyona neden olur.

Menenjit aşısı yapılan çocuklar menenjit olur mu?

Menenjit aşıları sayesinde menenjit vakaları ciddi anlamda azalmıştır. Dünyanın birçok ülkesinde aşı takviminde yer alan menenjit aşısı, ülkemizde de bebeklere uygulanır. Menenjit aşısı, bağışıklık sisteminin menenjit enfeksiyonu karşısında hazırlıklı olmasını ve daha güçlü olmasını sağlar. Menenjit aşısı olan kişilerin hastalığa yakalanma ihtimali vardır. Fakat aşılanan kişilerde hastalığın seyri çok daha zayıftır ve genellikle semptom göstermez ya da hafif semptomlarla görülür.

Menenjitte kalıtsal faktörler önemli mi?

Kalıtsal faktörlerin menenjit hastalığına doğrudan bir etkisi yoktur. Fakat bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen kalıtsal faktörler, menenjiti de etkiler.

Menenjit aşısı yan etki yapar mı?

Menenjit aşısı yıllardır aktif olarak kullanılan, güvenli bir aşıdır. Menenjit aşısı sonrasında bazı menenjit belirtileri yan etki olarak ortaya çıkabilir. Fakat bunlar kısa süreli etkiler olup, genelde hafif düzeyde görülür ve bireyin günlük yaşamına etki etmez.

Menenjit sadece çocuklarda mı olur?

Menenjit her yaşta görülür. Fakat çocuklar için çok daha ciddi bir hastalıktır diyebiliriz.

Menenjit kaç gün içerisinde ortaya çıkmaktadır?

Menenjit hastalığında kuluçka süresi yaklaşık olarak 3 – 4 gün olarak bilinmektedir. Virüs ya da bakterinin vücuda girmesinin ardından 10 güne kadar enfeksiyon oluşumu görülebilir.

Menenjit hastalığının sonuçları nelerdir?

Menenjit ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedir. Doğru bir tedavi yöntemi izlendiği takdirde beyin hasarı, işitme kaybı ya da bilişsel aktivitelerde düşüş gibi komplikasyonlar görülebilir.

Menenjitten korunma yolları nelerdir?

Menenjitten korunmak için yapılması gerekenler listesinin başında kişisel hijyeni sağlamak yer alır. Tüm hastalıklarda olduğu gibi ellerin sık sık yıkanması, toplu taşıma gibi ortamlarda ellerin ortak alanlarla temasından sonra ağıza, buruna götürülmemesi gibi davranışlar son derece etkilidir. Ellerin su ve sabunla 20 saniye boyunca ovalanarak yıkanması, eldeki bakteri ve virüsleri yok eder. Aşıların tam zamanında uygulanması, kişisel eşyaları ortak kullanmaktan kaçınmak ve sağlıklı bir beslenme düzenine sahip olmakta önemli faktörlerdir.