Süt Ile Balık Yenirmi

Yemek

Yedikçe Öğren, Et / Tavuk / Deniz Ürünleri

Balığın Yanında Yoğurt Yemeyi Sevenler Buraya: Balıkla Birlikte Süt Ürünleri Tüketilir mi?

Av yasakları kalkıp balık mevsimi yaklaşınca sofralarımızda çeşitli balıklar yer almaya başlar. Balıkları buğulaması, kızartması, fırınlaması ve ızgarası ile hepimiz tüketmeyi çok severiz. Yanına da birkaç çeşit salata ve meze hazırlamak da ayrı bir tat verir balık sofralarına.

Bu mezelerin içinde yoğurt, peynir ve süt gibi yiyecekler olabilir. Bu ürünleri tüketenlerimiz çok. Peki balığın yanında süt ürünleri tüketirsek neler olur? Halk arasında çok yaygın olan "Balıkla yoğurt yedim, zehirlendim." cümleleri doğru mu? "Ya zehirlenirsem" endişesinden kurtulmak için gelin bu soruların yanıtlarını okuyun.

Aslında et ürünlerinin yanında süt ürünlerini tüketmeyi çok seven bir milletiz biz. Tavuğun ve kırmızı etin yanında rahatlıkla yoğurt ve ayran, peynir gibi yiyecekleri tüketirken konu balık olunca biraz duraksıyoruz. Bu "Balığın yanında yoğurt yiyen zehirlenir." inanışından geliyor.

Peki neden? Bildiğiniz gibi et ve süt ürünleri iyi saklanmazsa hemen bozulabilecek hassas ürünlerdir. Balık ve yoğurt da çabuk bozulabilecek yiyecekler olduğu için beraber tüketilmeleri zehirlenmelere sebep olabilir. Bu yüzden birlikte tüketilmeleri sakıncalı sayılır.

Ancak balık ve yoğurdun beraber tüketilmesi halinde zehirli olduğuna dair kesin bir bilimsel bilgi yok. Bu bilgi genellikle kişisel tecrübelerimizden ve çevremizden duyduklarımızdan kaynaklanıyor.

Aslında bu sorunun yanıtı şöyle: Dediğimiz gibi balık ve süt ürünleri, özellikle yoğurt, çabuk bozulabilen ürünler oldukları içi balığın taze olmadığı durumlarda zehirlenmelere neden olabilir. Ancak balık taze, yoğurt taze olduğu sürece hiçbir sorun yaşanmıyor.

Balık ve yoğurt gibi bazı besinler birlikte tüketildiklerinde yeni kimyasal maddeler ortaya çıkarabilir. Ortaya çıkan bu maddeler insanları zehirleyici özellikler taşıyabilir. Bu da kişinin sindirim sisteminde bozulmalara neden olduğu için balık ve yoğurdun taze olduğundan emin olunursa ancak birlikte tüketilebilir.

Peki balığın yanında süt ürünleri tüketmeyi sevenler nelere dikkat etmeli? Öncelik ürünün tazeliği. Satın aldığınız balık ve süt ürünlerinin tazeliğinden eminseniz birlikte tüketmenizde sakınca yok. Hatta balığı marine ederken süt de kullanabilirsiniz.

Eğer tercihiniz dondurulmuş balıktan yanaysa son kullanma tarihlerine dikkat etmelisiniz. Yoğurt ve süt ürünlerinin de aynı şekilde son kullanma tarihlerine dikkat etmeli, yoğurt dolaba girdikten sonra kapağının kapalı olduğuna özen göstermelisiniz.

Son olarak balıkların solungaçlarının ve gözlerinin parlak olmasına özellikle dikkat edin. Bunları kontrol ederek balığın taze olup olmadığını rahatlıkla anlayabilirsiniz.

Bunlar da İlgini Çekebilir

Her toplumda inanılan ve nesiller boyunca aktarılan batıl inançlar, efsaneler, ve galat-ı meşhurlar var. Çeşitli konular hakkında ortaya çıkan bu düşünceler ve inançlardan bir tanesi de balığın yanında yoğurt yemenin zararlı olduğu. Günümüzde, hemen herkes çevresindeki kişilerin en az birinden balığın yanında yoğurt yemenin zararlı olduğu duymuştur. Peki, bu bilginin doğruluğu nedir? Balık ve süt birlikte tüketilir mi? Balık ve süt ürünlerinin birlikte tüketilemeyeceği fikri sadece bir efsane midir yoksa doğru mudur?

BALIĞIN YANINDA YOĞURT YENİR Mİ?

Anadolu Ajansı Teyit Hattı, zaman zaman gündeme gelen "Balığın yanında yoğurt yenir mi?" sorusunu TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 8. Dönem Yönetim Kurulu Başkanı İsa Tahta'ya sordu. Öncelikle bu gıdaların besin değerlerini açıklayan Tahta, "Balıktaki proteinin içerdiği yağın sağlıklı olması, A, B, D vitaminleri içermesi, demir, iyot, selenyum ve çinko gibi minerallerin içeriğinde bulunması balığı protein tercihinde öne geçiriyor. Balık kırmızı ete göre daha yağsız ve düşük protein kaynağıdır. Yoğurt ise, oldukça besleyicidir ve mükemmel bir protein, kalsiyum ve potasyum kaynağıdır. Yoğurdun içeriğinde çok sayıda vitamin ve mineral bulunur." dedi.

AA Teyit Hattı'nın besin değeri yüksek olan bu iki gıdanın birlikte tüketilmesiyle ilgili ikilemi sorduğu Tahta, "Bu bir şehir efsanesidir." dedi. Tahta, "Bu tarz efsanelerin yayılmasının nedeni ise, gıda konusunda yanlış bilinen doğruların maalesef konuların uzman olmayan kişilerce popülist yaklaşımlarca değerlendirilmesidir. Ayrıca vatandaşlarımızın gıda okuryazarlığı konusundaki eksiklikleri de bu tarz efsanelerin gerçekmiş gibi algılanmasına neden oluyor" ifadelerini kullandı. 

Tahta, "Tüketilen balığın ve kullanılan fermente süt ürünlerinin (yoğurt, kefir, peynir) taze olması durumunda beraber tüketilmeleri problem teşkil etmeyecektir" şeklinde konuştu.

Tahta, "Balıklarda zehirlenmeye sebep olan temel etkenlerden birisi Scombroid zehirlenme, (Histamin) bir tür biyojen amindir. Özellikle bayat balıklarda zamanla artan histamin miktarı tehlike oluşturabilir. Balığın yanında tüketilen fermente süt ürünleri de histamin içerdiği için yenilen toksik balığın porsiyon miktarına, kişinin histamin hassasiyetine ve balığın pişirilmeden önceki sıcaklığına bağlı olarak zehirlenme semptomlarının şiddeti artabilir. İçeriğinde bulanan etken maddelere hassasiyeti olan tüketicilerde alerjik reaksiyonlara sebep olduğunu" iletti.

• Hem balık hem de yoğurt içerdikleri besin değerleri açısından zengin gıdalar.

• Balığın yanında yoğurt ya da süt ürünü tüketilemeyeceği bilgisi bilimsel bir altyapıya dayanmıyor. 

• Balık ve fermente süt ürünlerinin, taze olmaları durumunda, birlikte tüketilmesinde bir sorun yok. 

Balık yerken yanında süt ve süt ürünleri tüketilirse zehirlediği yönündeki iddialar uzun yıllardır halk arasında konuşulmaktadır. Balıkla yoğurt yendiğinde zehirlediği söylentisinin doğruluğu ya da yanlışlığı üzerine araştırmalar yapılmaktadır. Peki balıkla yoğurt yenir mi? 'Balıkla yoğurt yenirse insanı zehirler' iddiası hurafe mi gerçek mi?

BALIKLA YOĞURT YENİR Mİ?

Omega 3 kaynağı balık, her sene av yasağı kalkmasıyla sofralara gelmeye başlıyor. Balık çok faydalı olmasıyla beraber deniz ürünlerinin saklanma ve pişirilme koşulları, iyi temizlenmemesi gibi sebeplerle besin zehirlenmesine yol açabiliyor. Birçok uzmanın balıkla beraber süt ve süt ürünleri (yoğurt, peynir, süt vb.) tüketildiğinde zehirlenmelere yol açıp açmayacağına dair araştırmaları bulunmaktadır. NCBI da konu hakkında araştırmalar yapmaktadır. Peki balıkla yoğurt yenir mi? 'Balıkla yoğurt yenirse insanı zehirler' lafı hurafe mi gerçek mi?

'BALIKLA YOĞURT YENİRSE İNSANI ZEHİRLER' DÜŞÜNCESİ HURAFE Mİ GERÇEK Mİ?

Balıkla yoğurt yenirse zehirler düşüncesi bilimsel dayanağı olmayan bir bilgidir. Taze olmayan, hijyen konusunda sıkıntıları bulunan ya da doğru saklanmayan balıklarla beraber yoğurt tüketildiğinde yaşanan zehirlenmenin etkileri daha erken fark edilir.

İki çeşit balık zehirlenmesi vardır. Bunlardan biri tropik sularda yaşayan balıklardan kaynaklanır ve ülkemizde pek görülmez. İkincisi ise histaminden kaynaklanan zehirlenmelerdir. Balıkta bulunan histamin denilen protein miktarı bayat balıkta artış gösterir. Yakalanan balık hızlıca soğutulmazsa balıktaki histamin artış gösterir ve böyle balık tüketildiğinde vücutta alerjik reaksiyon göstererek zehirlenmelere yol açabilir.

Yoğurtta da histamin bulunur. Bayat balıkla beraber tüketildiğinde histamin artışı sebebiyle tüketilmemesi tavsiye edilir. Ama burada balığın tazelik durumu çok önemlidir. Yukarıdaki sebeplerden ötürü uygun koşullarda hazırlanmayan balığı tüketen herkes zehirlenme durumuyla kaşı karşıya kalabilir.

Taze balıkla yoğurdun tüketilmesinde hiçbir sakınca yoktur. Tazeliğinden emin olduğunuz takdirde balıkla süt ve süt ürünü tüketebilirsiniz.

BALIKLA YOĞURT TÜKETİRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

• İlk olarak balığın taze olduğundan emin olun.

• Dondurulmuş balığın son kullanma tarihine dikkat edin.

• Yoğurdu dolapta saklarken kapağının kapalı olmasına özen gösterin. Yoğurdun tazeliğini koruduğuna emin olun.

• Bozulmuş olma ihtimali olan süt ve süt ürünü ile balığı tüketmeyin.

• Balığın solungaçlarının ve gözlerinin parlak olmasına özen gösterin. Bu balığın tazeliğinin kanıtıdır.

Yaşlanmayı durdurup 10 yaş gençleştiriyor! Yaşlanma karşıtı besinleri yemeyi ihmal etmeyin

Nur funduszeue.info - SEO Editörü

Balık gerek sağlık açısından gerekse zihinsel gelişim açısından dikkat çeken önemli gıdalardan biridir. Omega-3 yağ asitlerinin* en önemli kaynağı olan balık tüketimi, uzmanlar tarafından sıkça tüketilmesi gereken besinler arasında yer alır. Birçok kişi tarafından çokça sevildiği gibi balıktan hoşlanmayan kişiler de vardır. Ancak bilinmesi gereken şudur ki; balık tüketimi vücudumuza sağlık açısından önemli etkiler yaratmaktadır. 

Peki balık tüketiminde aklımıza takılan en önemli sorunlardan biri nedir? Birçok kişi tarafından zehirlenmeler önemli sorun sayılabilmektedir. Balık tüketiminde zehirlenmelerin en aza indirgenmesi gerekmektedir. Yıllarca kulaktan dolma bilgi olarak yayılan ‘’balık tüketiminde süt ve süt ürünleri kullanımı zehirlenmelere neden olur’’ bilgisi tüketim esnasında birçok kişiyi korkutabilmektedir. Aslıdan bu doğru bir bilgi olarak karşımıza çıkar fakat kimse bunun asıl sebebini bilmemekte ve küçük bir noktayı unutmaktadır.
Histamin* balıklar, balık türevleri ve fermente ürünlerde; süt ürünleri, et, sebze, şarap ve birada bulunan bir biyojenik amindir.1 Biyojenik aminler* çok çeşitli yiyecek ve içeceklerde bulunmasına rağmen, yoğunlukları büyük ölçüde değişiklik göstermektedir.2 Yüksek konsantrasyona sahip olan Histamin, gıda zehirlenmesi için risk faktörlerindendir. Öyle ki bazı ülkelerde kullanımı sınırlandırılmıştır. Histamin balık zehirlenmesi (HFP), bozulmuş veya bakteriyel olarak kontamine balık yemekten kaynaklanan gıda kaynaklı kimyasal bir zehirlenmedir. Balıklar tazeyken zararsızdır ancak zehirli hale geldikten sonra hala normal bir görünüme ve kokuya sahip olabilirler.3

Tüketilen balık bayat durumunda ise histamin yoğunluğu artmaktadır. Eğer balık tüketiminden sonra üstüne bir de süt ürünleri tüketirsek toksin etki olarak vücudumuza etki edebilir. Çünkü histamin bayat balıklarda yoğunluğu daha fazla olan ve süt ürünlerinde de fazla miktarda karşımıza çıkan bir proteindir. Fazlaca vücuda alınan histamin konsantrasyonu zehirlenme etkisi ortaya çıkardığında kötü sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir. Bartholomew ve arkadaşları tarafından ’de Britanya'da balık zehirlenmesine ilişkin bir araştırma yapmıştır. Zehirlenmede bildirilen semptomlar arasında döküntü, ishal, mide bulantısı, kızarma ve baş ağrısı görüldüğü yönünde bilgiler ortaya koymuşlardır.4 Hatta bazı durumlarda. Semptomlar “Salmonella* enfeksiyonu” ve gıda alerjisi ile karıştırılabilmektedir.5

Bakteri sayılarını ve histamin düzeylerini düşük tutup zehirlenmeleri en aza indirmenin püf noktası, balıkların yakalandıktan sonra hızlı soğutulması ve taşıma-saklama sırasında yeterli soğutmanın sağlanmasıdır. En kısa zamanda tüketilen taze balıklar zehirlenme etkilerini aza indirgemede önemli ölçüttür.

Sonuç
Birçoğumuz tarafından severek tükettiğimiz balık, sağlık açısından birçok yarara sahip önemli bir besindir. Balık yedikten sonra kimi zaman süt ürünlerini tüketme konusunda endişelerimiz olsa da bilmemiz gereken nokta şudur ki; bayat balığın histamin yoğunluğu fazladır ve bunun hemen ardından da süt ürünlerini kullanırsak zehirlenme gözlenebilir çünkü süt ürünleri de bu histamin yoğunluğuna sahiptir. Aslında yediğimiz balığın tazeliğine güveniyorsak süt ürünü tüketiminden dolayı zehirlenme gözlenmemektedir. Bu güvenin sağlanabilmesi için alışveriş yaptığımız yeri değiştirmemek, her zaman bildiğimiz yerden balık almak, dikkat etmek bize yardımcı olabilir. Ancak yine de zorunda kalmadıkça balık tükettikten sonra birkaç saat süt ürünü tüketmemek belki daha güvenli beslenmemize yardımcı olabilir.

Sözlük
* Omega Vücut için gerekli olup insan vücudunda üretilemediğinden besinlerden elde edilen esansiyel yağ asitleridir. Çeşitleri; alfa-linolenik asit, eikosapentaenoik asit (EPA), ve dokosaheksaenoik asittir (DHA).
* Histamin: Vücutta oluşan bazı alerjik reaksiyonlara neden olan lokal bağışıklık sağlayan ve amino asit olan histidinden türeyen bir azot bileşiğidir.
*Biyojenik Amin: Farklı biyolojik aktivitelere sahip olan, çoğu canlı organizmada bulunan düşük moleküler ağırlıklı azotlu bileşiklerdir.
*Salmonella: Tifo, paratifo ve gıda zehirlenmesine yol açabilen, çubuksu, gram negatif bir bakteri cinsidir.

Kaynaklar:

1.    A. Halász, A. Baráth, L. Simon-Sarkadi, W.H. Holzapfel Biogenic amines and their production by microorganisms in food Trends in Food Science and Technology, 5 (), pp. G. Suzzi, F. Gardini Biogenic amines in dry fermented sausages: A review International Journal of Food Microbiology, 88 (), pp. B. ten Brink, C. Damink, H.M.L.J. Joosten, J.H.J. Huis in’t Veld Occurrence and formation of biologically active amines in foods International Journal of Food Microbiology, 11 (), pp.
2.    M.H. Silla-Santos Biogenic amines: their importance in foods International Journal of Food Microbiology, 29 (), pp.
3.    H. Sapin-Jaloustre, J. Sapin-Jaloustre [A little-known food poisoning: histamine poisoning from tuna] Concours Med. Paris, 79 (), pp.
4.    BA Bartholomew , PR Berry , JC Rodhouse , RJ Gilbert Britanya'da Scombrotoxic balık zehirlenmesi: 'dan 'ya kadar 'den fazla şüpheli olayın özellikleri Epidemiol. Infect. , 99 ( ) , s. –
5.    FE Russell , Z. Maretić Scombroid zehirlenmesi: vaka geçmişleri ile mini inceleme Toxicon , 24 ( 10 ) ( ) , s. - SL Taylor VPH / FOS / Balık, Peynir ve Diğer Gıdalarla İlişkili Histamin Zehirlenmesi , Dünya Sağlık Örgütü , Cenevre ( )