Pasinler Savaşı

İLÇENİN GENEL TANITIM

1. PASİNLER TARİHİ

Pasinler ilçesinde Bizanslılar, Müslüman Araplar, Selçuklular, Saltukoğulları, Karakoyunlular, İlhanlılar (Moğollar), Akkoyunlular ve Osmanlılar hüküm sürmüştür.

Pasinler, Selçuklular ile Bizanslılar arasında 1048 yılında yapılan Pasinler Savaşıyla Anadolu Selçuklularının eline geçmiştir.

İlhanlı emiri Hacı Togay'ın oğlu Emir Hasan 1334 tarihinde ilçe merkezindeki kaleyi onararak kaleye kendi adını vermiştir.

1473 yılında Akkoyunlular, Otlukbeli’nde Osmanlılara yenilince bölge Osmanlı hâkimiyetine girmiştir.

Pasinler coğrafi konumu nedeniyle günümüze kadar tarihte bir kilit rolü oynamıştır. 93 harbi olarak bilinen 1877 – 1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucu Rus işgaline uğrayan ve 1918 yılında Ermeni katliamını gören ilçemiz 13 Mart 1918 tarihinde kurtarılmıştır.

1952 yılında Hasankale adı Pasinler olarak değiştirilmiştir.

Büyük Selçuklu Devleti ile Bizans Devleti arasında yapılan 1048 Pasinler Savaşı'nı Selçuklular kazanmış ve Anadolu'yu yurt edinmek isteyen Türkler ilk başarıyı bu savaşla elde etmişlerdi. Pasinler Zaferi ile cesaretlenen Türkler, daha sonra 1071 Malazgirt Meydan Muharebesini kazanmıştı. Pasinler Savaşı'nın Anadolu'nun yurt edinilmesinde ilk adım olması nedeniyle büyük öneme sahiptir.

Bu nedenle, İlçemizde 18 Eylül 2017 tarihinden itibaren büyük bir coşkuyla kutlanan 1048 Pasinler Zaferi bundan sonra da kutlanmaya devam edilecektir.

1. COĞRAFİ KONUM

Pasinler; Doğu Anadolu Bölgesinde 41° 40’ 54” doğu boylamları, 39° 58’ 53” kuzey enlemleri arasında yer almaktadır. Yüzölçümü 1.460 km² dir. Kuzeyinde Tortum ve Narman ilçeleri, doğusunda Köprüköy, batısında Erzurum, güneyinde Karayazı ve Tekman ilçeleri ile çevrilmiştir.

1. YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ

Kuzeyde Kargapazarı Dağları, güneyde Palandöken Dağı uzanımı olan Dikenli ve Maden Dağları ile çevrili olup, iki dağ silsilesinin arasında Pasinler Ovası bulunmaktadır.

Pasinler'in en önemli akarsuyu, şehir merkezinin ortasından geçen Hasankale çayıdır.  Yıl boyunca akış gösteren bu çay, yan dereler ve yeraltı suyu ile beslenir.

Pasinler ovasının toplam drenaj alam 1420 km2 olup, her yönde ovaya ulasan yan dereler, Hasankale çayına dökülerek onu beslerler. Batı-doğu yönünde akan çay, ilçenin doğusunda, Çobandede civarında Aras nehrine dökülür.

İlçemiz jeolojik tepkimeler sonucu pasinler havzası oluşmuş faylanmalara bağlı olarak volkanik kayalar çevreye yayılmıştır. Yöredeki sıcak su kaynakları bu kuvvetlerin eseridir.

Ova ile çevre dağlık alanlar arasındaki fark 1500 metredir.

İlçemizdeki önemli vadiler; Tımar Çayı ve Miyadin Çayı vadileridir. Tımar Çayı Vadisi'nde, yakın zamanda hizmete girmiş Demirdöven Barajı gölü suları toplamıştır.

Pasinler Havzası'nın tabanını teşkil eden, Pasinler Ovası'nın alanı yaklaşık olarak 350 km2 bulur. Volkanik kökenli Deveboynu Eşiği ile (1950 m) Erzurum ovasından ayrılmış olan, 1600 - 1700 m yüksekliğinde bir graben olup, alüviyal dolgu ovasıdır.

1. PASİNLER KAPLICALARI

Termal kaynaklar, Pasinler'in en önemli turistik çekim kaynağı durumundadır. Pasinler'deki en modern kaplıca, Erzurum yolu üzerinde bulunan Nenehatun Termal ve İlçe Merkezindeki Kale Turistik Oteli kaplıcasıdır. Su sıcaklığı 41-46ºC dir. Kaplıcadan yılda 40-45.000 kişi yararlanmakta, ziyaretçilerinin yarıdan fazlası yaz sezonunda gelmektedir. Pasinler'deki en eski kaplıca, 1390 yılında yapılan 1749 ve 1892 yıllarındaki onarımlarla günümüze kadar ulaşan Büyük Kaplıca'dır. Bu kaplıcanın su sıcaklığı 40-41 ºC olup, havuzundan aynı anda 100-150 kişi yararlanmakta, yıllık ziyaretçi sayısı ise 300.000 kişiyi bulmaktadır. Su sıcaklığının 32 - 33 ºC olduğu Küçük Kaplıca'nın havuzundan aynı anda 90-100 kişi yararlanmakta, yıllık ziyaretçi sayısı 150.000-160.000 kişiyi bulmaktadır.

KONUMU: Pasinler kaplıcası, ilçe merkezinde ve Erzurum - Tahran uluslar arası geçiş yolu üzerinde, Pasinler belediye sınırları içinde yer almaktadır. Kaplıca alanı Pasinler Ovası’nın kuzeyinde yer alan Hasanbaba dağı eteklerinde kurulmuştur. Kaplıca alanının deniz seviyesinden yüksekliği 1869 m. dir.

ULAŞIM OLANAKLARI: Kaplıca tesisine Erzurum - Tahran uluslar arası transit karayolu ile ulaşım sağlanmaktadır. Pasinler Özel Halk otobüsleri ile sabah 06.30 ile akşam 22.00 arasında her 30 dakikada bir toplu ulaşım imkânı vardır.

Ayrıca Erzurum Havaalanına 40 km mesafede olup il merkezinde yer alan tren garı ile de demiryolu ulaşım mümkündür.

TERMAL SU ÖZELLİKLERİ, KİMYASAL ÖZELLİKLER

Bikarbonatlı (%50.42milival), Klorür (%46.74) Sodyurn (%71.56milival), Karbondioksit(%423,8 mg/lt) Radyoaktif (1308poi/lt), Metaborik asit (37.66 mg/lt)

Fiziko Kimyasal Özellikler

Kaplıca suları; Bikarbonatlı, Klorürlü, Sodyumlu, karbondioksitli ve Kısmen Radyoaktif bir bileşime sahiptir.

Toplam Mineralizasyon

4051 mg/litre eriyik mineral değerine sahip bulunmaktadır.

Su Sıcaklığı

39-45 ºC

Türkler ile Bizanslılar arasında yapılan ilk savaş olma özelliğine sahip olan Pasinler Savaşı, Büyük Selçuklu Devleti ile Ermeni ve Gürcüler ’in destek olduğu Bizans ordusu arasında gerçekleşti. Peki, Pasinler Savaşı nerede yapıldı, kim kazandı? Pasinler Savaşı önemi nedir? İşte yanıtı…

PASİNLER SAVAŞI NEREDE YAPILDI, KİM KAZANDI?

Büyük Selçuklu Devleti ile Bizanslılar arasında gerçekleşen Pasinler Savaşı Erzurum’un Pasinler ilçesinde gerçekleşti. Erzurum il merkezine 40 km uzaklıkta bulunan bölgenin adı Hasan Kale olarak da anılırken, tarihi İpek Yolu’nun üzerinde bulunmasıyla da önem taşımaktadır. 18 Eylül 1048 tarihinde gerçekleşen savaşın akşam hava kararmasından sabah gün ağarmasına kadar sürdüğü tahmine dilen Pasinler savaşı Büyük Selçuklu Devleti’nin galibiyeti ile sonuçlanmıştır.

PASİNLER SAVAŞI’NIN ÖNEMİ NEDİR?

Pasinler Savaşı’nın en önemli özelliği Türklerin Bizans İmparatorluğu’na karşı yaptığı ilk savaş olmasıdır. Bu savaşı galibiyetle tamamlayan Büyük Selçuklu Devleti Doğu Anadolu'dan başlayarak Anadolu’yu denetimi altına almaya başlamıştır.

Savaşın ardından Bizans ile yapılan antlaşmada, Bizanslıların İstanbul'daki camiyi tamir ettirmesi ve Abbasi Halifesi ve Tuğrul Bey adına hutbe okutulması maddeleri yer aldı.

Pasinler Savaşı’nı Türkler açısından önemli kılan bir diğer önemli özellik ise Doğu Anadolu topraklarının Selçuklu Devleti’nin kontrolüne girmiş olmasıdır. Bunun sonucu olarak da Anadolu topraklarının Türkler tarafından fethine zemin hazırlanmıştır.

PASİNLER SAVAŞI’NIN NEDENLERİ VE SONUÇLARI NELERDİR?

Pasinler Savaşı hem neden hem de sonuçları açısından Türk tarihinde önemli bir yere sahiptir. Yıllar içerisinde gelişen olaylar savaşa neden olurken, alınan galibiyet de birçok sonuç doğurmuştur. İşte Pasinler Savaşı’nın nedenleri ve sonuçları…

NEDENLERİ

• Anadolu Beylerbeyi Çağrı Bey toprakları genişletme amacı taşıyordu. Bu amaç doğrultusunda 1018 tarihinde keşifler gerçekleştirmeye başlamıştır.
• Yapılan keşifler neticesinde Anadolu toprakları Türklere son derece cazip gelmiştir.
• Büyük Selçuklu Devleti Dandanakan Savaşı’ndan elde etmiş olduğu zaferin ardından Anadolu topraklarının fethi için yeni akınlar yapmaya başlamıştır.
• Türkler tarafından gerçekleştirilen bu akınlar sırasında Anadolu toprakları Bizans'ın egemenliği altındaydı. Bu nedenle Bizans İmparatorluğu Türk Beyliklerini ve gerçekleştirmekte oldukları akımlara son vermeyi hedefliyordu.
• Büyük Selçuklu Devleti Anadolu topraklarını yurt edinmekte büyük bir kararlılık içindeydi. Anadolu topraklarına Türkler tarafından gerçekleştirilen keşif seferi sonrasında Anadolu’ya yapılan Türk akınlarının artması Bizans İmparatorluğu’nun bu durumdan büyük rahatsızlık duymasına sebep olmuştur. Ortaya çıkan bu durum ise Pasinler Savaşı’nın başlama nedeni olmuştur.

SONUÇLARI

• Pasinler Savaşı Büyük Selçuklu Devletinin zaferiyle sonuçlanmıştır.
• Pasinler Savaşı’nda Gürcü komutan Liparit esir alınmıştır.
• Esir alınan Gürcü komutanla bir anlaşma imzalanmıştır. Bu anlaşmaya göre Bizans egemenliğindeki İstanbul’da bulunan caminin onarılması ve bu camide Abbasi Halifesi ve Tuğrul Bey adına hutbe okutulması kabul ettirilmiştir.
• Pasinler Savaşı’ndan zaferle çıkan Büyük Selçuklu Devleti’nin gücü daha da artmıştır.
• Pasinler Savaşı neticesinde elde edilen zaferle Anadolu'nun fethi için Büyük Selçuklu Devleti cesaret kazanmıştır.
• Pasinler Savaşı’nda yenilgi yaşayan Bizans İmparatorluğu’nun güçsüzlüğü ortaya çıktı.
• Savaş sonrasında Büyük Selçuklu Devleti ve Bizans İmparatorluğu arasında anlaşmalar imzalandı.