Hacim nedir sorusunun cevabı bir cismin uzayda yani boşlukta kapladığı yerdir. Uzay üç boyutludur bu yüzden hacim her zaman üç boyutludur. V simgesiyle gösterilir. Katıların, sıvıların ve gazların; genel olarak maddenin ortak özelliğidir. Belirli bir basınçta ve sıcaklıkta katıların ve sıvıların belirli bir sabit hacmi vardır, gazlar ise içine konuldukları kabın hacmini alırlar, hacimleri değişkendir.
Hacim skalerdir ve türetilmiş bir niceliktir. Hacmin birimi metreküptür (m3). Bir metreküp, ayrıtları 1 m olan bir kübün hacmine eşittir. Metreküp cinsinden birimler biner biner azalır ve artar. Aşağıdaki tablo bunu gösteriyor:
Birim | m3 karşılığı |
---|---|
metreküp (m3) | 1 |
desimetreküp (dm3) | 10-3 |
santimetreküp (cm3) | 10-6 |
milimetreküp (mm3) | 10-9 |
Ayrıca özellikle sıvıların hacmini ölçerken litre (L) sıklıkla hacim birimi olarak kullanılır.
1 litre = 1 dm3 = 1000 cm3 = 10-3 m3
Litre’nin askatları onar onar azalır. Aşağıdaki tabloda bu görülüyor:
Birim | Litre karşılığı |
---|---|
litre (L) | 1 |
desilitre (dL) | 10-1 |
santilitre (cL) | 10-2 |
mililitre (mL) | 10-3 |
Bir insan ömrü boyunca ortalama 24500 L tükürük salgılar. Salgılanan tükürüğün hacmi (a) kaç m3‘tür (b) kaç cm3‘tür?
Çözüm:
(a) Önce 1 litreyi (L) 1 m3‘e dönüştürelim.
1 L = 10-3 m3
Şimdi eşitliğin iki tarafını da 24500 ile çarpalım.
24500 L = 24500 x 10-3 m3
24500 = 24,5 x 103
Öyleyse derli toplu yazınca:
24500 L = 24,5 x 103 x 10-3 m3 = 24,5 m3
(b) Artık elimizde kaç metreküp tükürük olduğunu biliyoruz. Şimdi metreküpü santimetreküpe dönüştürelim.
Öncelikle 1 cm3 = 10-6 m3 olduğunu üstteki tablodan biliyoruz.
Eşitliğin iki tarafını da 106 ile çarpalım.
106 cm3 = 106 x 10-6 m3
106 cm3 = 1 m3
Şimdi 24,5 m3‘ü cm3 cinsinden yazalım.
24,5 m3 = 24,5 x 106 cm3
Küpün hacmi bir kenarının üç kez kendisiyle çarpılmasıyla hesaplanır.
Vküp = a x a x a = a3
a küpün her ayrıtının uzunluğudur.
Kare prizmanın hacmi taban alanıyla yüksekliğinin çarpımıyla bulunur. Taban alanı bir karedir.
Vkare prizma = a x a x h = a2h
a tabandaki karenin bir kenarının, h yüksekliğin uzunluğudur.
Dikdörtgenler prizmasının hacmi taban alanıyla yüksekliğin çarpımıyla hesaplanır.
Vdikdörtgenler prizması = a x b x h = abh
a ve b tabandaki dikdörtgenin kenar uzunlukları, h yüksekliğin uzunluğudur.
Silindirin hacmi taban alanıyla yüksekliğin çarpımıyla bulunur. Taban alanı dairedir.
Vsilindir = πr2 x h = πr2h
r tabandaki dairenin yarıçapının, h silindirin yüksekliğinin uzunluğudur.
Kürenin hacmi şöyle bulunur:
V_{kure} = \frac{4}{3} \pi r^3r kürenin yarıçapının uzunluğudur.
Koninin hacmi şöyle bulunur:
V_{koni} = \frac{1}{3} \pi r^2hr tabandaki dairenin yarı çapıdır, h koninin yüksekliğidir.
Katıların, sıvıların ve gazların hacimlerini ölçmek için çeşitli yöntemler kullanabiliriz.
Düzgün geometrik şekilli katıların hacmi hesaplanabilir, ama hesaplamakla ölçmek aynı şey değildir.
Düzgün şekli olan ve olmayan tüm katı cisimlerin hacmini dereceli silindirin içine konulmuş bir sıvının silindirin içinde yükselme miktarından bulabiliriz. Su, içine cisim girince yükselir çünkü cismin hacmi kadar yer değiştirir. Ancak bu sadece sıvıda batan cisimler için geçerlidir. Örneğin, tahta bir bloğun hacmini dereceli silindirin içinde su kullanarak ölçemeyiz.
Resimdeki örnekte dereceli silindirin içinde yalnız su varken hacim değeri 150 mL, cismi attıktan sonra 210 mL olmuş. Öylese bu cismin hacmi 210 mL – 150 mL = 60 mL.
Taşırma kabı (Evreka kabı da denir) üstünde bir boru olan kavanoz gibi bir şeydir. Borunun seviyesine kadar su doldurursunuz ve borunun altına da bir başka boş kavanoz ya da beher yerleştirirsiniz. Hacmini ölçmek istediğiniz şeyi taşırma kabının içine bırakırsınız, yine dışarı su sıçratmamaya dikkat etmeniz gerekir. Sonra içine cisim girince taşırma kabındaki su yükselir (taşar) ve borudan akmaya başlar. Borudan su akışı kesilinceye kadar beklersiniz, bitince ikinci kavanozda biriken suyun hacmini ölçersiniz ve katı cismin hacmini ölçmüş olursunuz.
Sıvıların hacmi dereceli kaplarla ölçülür, dereceli silindir örneğinde bunu gördük. Aşağıda bir kaç dereceli kap (bunlara beher de denir) resmi görülüyor.
Birbirine karışmayan sıvılarda sıvıların ayrı ayrı hacimlerini ölçeriz, toplam hacim ikisinin toplamı olur. Birbirine karışan sıvılarda hacim ayrı ayrı ölçüldüğünden biraz daha az olur.
Gazların hacmi sıcaklığa ve basınca göre değişir. Bir gazın hacminden bahsederken daima hangi sıcaklıkta ve hangi basınçta ölçümün yapıldığı söylenmek zorundadır. Aşağıdaki resimde kimyasal tepkime sonucu ortaya çıkan bir gaz borudan geçerek içi sıvı dolu bir dereceli silindiri dolduruyor. Sıvı gazla yer değiştiriyor. Böylece dereceli silindirde biriken gazın hacmini okumamız mümkün oluyor.
Özkütleyi, kütle ve hacimle ilişkilendirerek açıklar.
Sınıf & Ders: 5.Sınıf Matematik
Konu: Zaman Ölçme Birimleri
Test Türü: Çözümlü Test
Test İçeriği: Zaman ölçüleri olan yıl, ay, hafta ve günü birbirine çevirme, saat, dakika ve saniyeyi birbirine çevirme ile ilgili çözümlü test soruları içermektedir.
Soru 1Zaman Ölçme Birimleri Test Soruları
3 yıl 4 ay kaç aydır?
A) 38 B) 40 C) 42 D) 441 yıl = 12 ay olduğundan
3 yıl = (3 x 12) ay = 36 ay
3 yıl 4 ay = 36 ay + 4 ay = 40 ay olur.
Doğru Cevap B
Soru 2
3 hafta 3 gün kaç gündür?
A) 24 B) 25 C) 26 D) 271 hafta = 7 gün olduğundan;
3 hafta = (3 x 7) gün = 21 gün
3 hafta 3 gün = 21 gün + 3 gün = 24 gün olur.
Doğru Cevap A
Soru 3
5 gün 7 saat kaç saattir?
A) 125 B) 126 C) 127 D) 1281 gün 24 saat olduğundan;
5 gün = (5 x 24) saat = 120 saat
5 gün 7 saat = 120 saat + 7 saat = 127 saat olur.
Doğru Cevap C
Soru 4Zaman Ölçme Birimleri Test Soruları
6 saat 20 dakika kaç dakikadır?
A) 350 B) 360 C) 370 D) 3801 saat = 60 dakika olduğundan;
6 saat = (6 x 60) dk. = 360 dk.
6 saat 20 dk. = 360 dk. + 20 dk. = 380 dk.
Doğru Cevap D
Soru 5
4 dakika 25 saniye kaç saniyedir?
A) 260 B) 265 C) 270 D) 2751 dk. = 60 sn. olduğundan;
4 dk. = (4 x 60) sn. = 240 sn.
4 dk. 25 sn. = 240 sn. + 25 sn. = 265 sn.
Doğru Cevap B
Soru 6
14 hafta kaç ay, kaç haftadır?
A) 3 ay 1 hafta
B) 3 ay 2 hafta
C) 3 ay 3 hafta
D) 4 ay 1 hafta1 ay = 4 hafta olduğundan 14’ü 4’e böldüğümüzde bölüm kaç ay, kalan ise kaç hafta olduğunu gösterir. 14 hafta = 3 ay 2 hafta olur.
Doğru Cevap B
Soru 7Zaman Ölçme Birimleri Test Soruları
37 gün kaç hafta, kaç gündür?
A) 4 hafta 6 gün
B) 5 hafta 1 gün
C) 5 hafta 2 gün
D) 5 hafta 3 gün1 hafta = 7 gün olduğundan 37’yi 7’ye böldüğümüzde bölüm kaç hafta, kalan ise kaç gün olduğunu gösterir. 37 gün = 5 hafta 2 gün olur.
Doğru Cevap C
Soru 8
340 saat kaç gün, kaç saattir?
A) 14 gün 4 saat
B) 14 gün 6 saat
C) 14 gün 7 saat
D) 14 gün 9 saat1 gün = 24 saat olduğundan 340’ı 24’e böldüğümüzde bölüm kaç gün, kalan ise kaç saat olduğunu gösterir. 340 saat = 14 gün 4 saat olur.
Doğru Cevap A
Soru 9
280 dakika kaç saat, kaç dakikadır?
A) 4 sa. 10 dk.
B) 4 sa. 20 dk.
C) 4 sa. 30 dk.
D) 4 sa. 40 dk.1 sa. = 60 dk. olduğundan 280’i 60’a böldüğümüzde bölüm kaç saat, kalan ise kaç dakika olduğunu gösterir. 280 dk. = 4 sa. 40 dk.
Doğru Cevap D
Soru 10Zaman Ölçme Birimleri Test Soruları
4 ay 22 gün kaç gündür?
A) 142 B) 148 C) 152 D) 1561 ay = 30 gün olduğundan;
4 ay = (4 x 30) gün = 120 gün
4 ay 22 gün = 120 gün + 22 gün = 142 gün
Doğru Cevap A
Benzer İçerikler
5.SINIF ZAMAN ÖLÇÜLERİ KONU ANLATIMI
ZAMAN ÖLÇÜLERİ İLE İLGİLİ PROBLEMLER 5.SINIF
5.SINIF UZUNLUK ÖLÇME ÇÖZÜMLÜ TEST SORULARI
5.SINIF UZUNLUK ÖLÇÜLERİ ÇÖZÜMLÜ PROBLEMLER
5.SINIF UZUNLUK ÖLÇÜLERİ KONU ANLATIMI
SIRA SİZDE 3
Aşağıda verilen hacim birimleri arasındaki birim çevirme işlemerini yaparak boşlukları doldurunuz.
a) 0,08 dm3= 80 m3
b) 2 dm3= 2.000.000.000 cm3
c) 3 cm3 = 3.10-6 m3
ç) 8.106 cm3 = 8106.10-9 dm3
d) 1200 mL= 1,20 L
e) 100 L= 100.000 mL
SIRA SİZDE 4
Aşağıda verilen hacim birimleri arasındaki birim çevirme işlemlerini yaparak boşlukları doldurunuz.
a) 0,1 m3 = 1.105 cm3 = 1.105 mL
b) 7.10-5 dm3= 7.10-5 L
c) 0,1 cm3 = 0,1 mL
ç) 500 cm3= 500 mL = 0,5 L
d) 250 mL= 250 cm3 = 250 .10-6 m3
9. Sınıf fizik madde ve özellikleri ünitesindeki Hacim Hesaplamaları Çözümlü Sorular dosyasını tamamı çözümlü olacak şekilde soru çözümleri testlerini PDF formatında hazırladık. Bu dosya aşağıdaki konuları içermektedir.
Bu konuyla ilgili Fizik Öğretim Programındaki kazanımları da aşağıya yazıyorum ki boş yere kum-su problemlerine dalıp, hava boşluklarının yüzdesini hesaplamakla uğraşmayın.. 🙂 Bu da öğrenciler için yardım olsun..
9.2.1.1. Özkütleyi, kütle ve hacimle ilişkilendirerek açıklar.
a) Kütle ve hacim kavramlarına değinilir. Kütle (mg, g, kg ve ton) ve hacim (mL, L, cm3, dm3, m3) için
anlamlı birim dönüşümleri yapılır. Dönüşümler yapılırken bilişim teknolojilerinden faydalanılabileceği belirtilir.
b) Düzgün geometrik şekilli cisimlerden küp, dikdörtgenler prizması, silindir, küre ve şekli düzgün olmayan cisimler için hacim hesaplamaları yapılır. Kum-su problemlerine girilmez….
Yukarıdaki konuları içeren 9.sınıf fizik hacim soruları pdf test dosyasını aşağıdaki indir butonuna tıklayarak indiriniz.
Etiketler:9. sınıffizikmadde ve özellikleripdfsoru çözümlerityt
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası