Aşar Vergisi Neden Kaldırıldı

Herkesin merak ettiği aşar vergisi nedir ve aşar vergisi neden kaldırıldı merak ediliyor. Vatandaşlardan, aşar vergisi neden alınıyordu ve ne kadar alınıyordu insanlar tarafından araştırılıyor. 17 Şubat yılında aşar vergisi kaldırılmıştır. Aşar vergisi nedir ve aşar vergisi ne kadar alınırdı insanlar tarafından merak ediliyor. 17 Şubat tarihinde kaldırılan aşar vergisi, neden kaldırıldı herkes tarafından araştırılıyor. Aşar vergisi nedir? Aşar vergisi ne zaman ve neden kaldırıldı? Aşar vergisi kanunu nedir? Detaylar haberimizdedir

Aşar (öşür) vergisi, Osmanlı döneminde köylülerden, ürettikleri tarım ürünleri için %10 oranında alınan vergi türüdür. Osmanlı Devleti'nin temel gelir kalemini oluşturan vergi, arazi para ile sulanıyorsa yirmide bir oranında verilir. Arazi mahsulleri, buğday, arpa, pirinç, darı, karpuz, hıyar, patlıcan, yonca, zeytin, susam, bal, şeker kamışı ve meyveler gibi mahsüllerdir.

Arapça olan "öşür" sözcüğünün anlamı "onda bir"dir. Öşrün çoğulu âşardır. Hububat çeşitlerinden bağ, bahçe, bostan, meyve ağaçlarından ve otlaklardan aynî, nakdî ve maktû olmak üzere üç ayrı biçimde alınmaktadır. Ziraî ürünlerin çeşidi, yetiştirilme usulleri, ziraî toprakların verimliliği ve mahalli özellikler göz önünde bulundurularak 1/3 ile 1/20 arasında değişen oranlarda öşür alındığı görülmektedir. %10 olan bu vergi, 'lerde artmış ve %30'ları bulmuştur. Ayrıca, bu verginin ürün çeşidine ve/veya bölgelere göre farklı oranlarda alındığı, zaman zaman %50'lere vardığı görülmüştür.

Aşar şer'î bir kural, ziraatle uğraşan Müslümanların yediklerinin helâl olabilmesi için bu öşür zekatını mutlaka vermeleri gerekir. Bunun yanı sıra, Türkiye'de uygulanan mülkiyet düzeninin bir sonucudur. Aşar vergisi, Osmanlı mülkiyetini temsil eden en önemli vergilerdendir.

Türkiye Cumhuriyeti'nin dönemi ekonomi politikasına damgasını vuran İzmir İktisat Kongresi'nin oy birliği ile alınmış kararlarından biri de 'te aşarın kaldırılmasıdır. Aşar, bütçenin gelir kaleminde önemli bir yer tutmaktaydı. Ancak İzmir İktisat Kongresi'yle liberal bir ekonomi tasarlandığı ve liberalizmin temeli özel mülkiyete dayandığından, aşarın varlığı bir çelişki haline gelmiştir. Yani Cumhuriyet idaresi, Sultan'ın mülkünün sahiplik sıfatını halka intikal ettirince, aşarın alınmasının mantığı da sona ermiştir.

Öte yandan aşarın kaldırılmasında güdülen ekonomik amaç kanun gerekçesinde şöyle açıklanmaktadır:

"Bu yasa tasarısında izlenen amaç tarım ürünlerinin safi hasılatının vergiye tabi tutulması ilkesine ve aşarın serbest tarımı kısıtlayan ilkelerinin ortadan kaldırılması ile halkın gereksinimlerini baskı altına almayacak bir şekilde tahsiline yönelik olmasıdır.

funduszeue.info - Gündem

Osmanlı DevletiOsmanlıTarımVergiHaberler

Aşar Vergisi, arazi mahsülleri, buğday, arpa, pirinç, darı, karpuz, hıyar, patlıcan, yonca, zeytin, susam, bal, şeker kamışı ve meyveler gibi mahsullerden tarım üreticilerinden alınan vergidir. Osmanlı döneminde uzun bir süre alınan bu vergi, İzmir İktisat Kongresi'nde alınan kararın ardından kaldırılmıştır. Peki, Aşar Vergisi neden ve kaç yılında kaldırıldı?

AŞAR VERGİSİ NEDİR?

Bu sorunun yanıtına geçmeden önce Aşar Vergisi ne demek sorusunu yanıtlayalım. Aşar ya da diğer bir adıyla öşür sözcüğü, Arapçada onda bir anlamına gelmektedir. Aşar Vergisi, Hububat çeşitlerinden bağ, bahçe, bostan, meyve ağaçlarından ve otlaklardan aynî, nakdi ve maktu olmak üzere üç ayrı biçimde alınmaktadır.

İlk olarak toplanmaya başladığı dönemde tarım üreticileri yüzde 10 vergiye tabi tutulurken zirai ürünlerin çeşidi, yetiştirme usulleri, zirai toprakların verimliliği ve mahalli özellikler göz önünde bulundurularak 3'te 1 ile 20'de 1 arasında değişen oranlara kadar ulaştırmıştır.

Aşar Vergisi'nin oranı 'lü yıllarda arttırılmış ve yüzde 30'a kadar ulaşmıştır. Toplanan vergisinin ürün çeşidi ve bölgelere göre farklılık gösterdiği dönemde yüzde 50'lere kadar yükseldiği görülmüştür.

%10 olan bu vergi, 'lerde artmış ve %30'ları bulmuştur. Ayrıca, bu verginin ürün çeşidine ve/veya bölgelere göre farklı oranlarda alındığı, zaman zaman %50'lere vardığı görülmüştür.

AŞAR VERGİSİ KİMLERDEN ALINIR?

Osmanlı Devleti'nde bir dönemin temel gelir kaynaklarından birini oluşturan Aşar Vergisi, köylülerin tarım gelirlerinden alınan bir vergi türüdür.

AŞAR VERGİSİ NEDEN KALDIRILDI?

Aşar Vergisi'nin kaldırılmasının amacı, bazı bağ bahçe sahiplerinden yüzde 50'lere varan oranda vergi alınması ve bu vergi yükü sebebiyle isyanların çıkmasıdır. Özellikle Osmanlı Devleti'nin gerileme döneminde devletin içinde bulunduğu mali krizden kurtulması amacıyla bu vergi köylülerden peşin olarak alınmaya başlamıştır. Çiftçilerin hasat zamanından önce devlete ödeme yapmak zorunda kalması birtakım sorunları doğurmuştur.

Aşar Vergisi'nin kaldırılmasında güdülen ekonomik amaç kanun gerekçesinde şu şekilde açıklanmaktadır:

"Bu yasa tasarısında izlenen amaç; tarım ürünlerinin safi hasılatının vergiye tabi tutulması ilkesine ve aşarın serbest tarımı kısıtlayan ilkelerinin ortadan kaldırılması ile halkın gereksinmelerini baskı altına almayacak bir şekilde tahsiline yönelik olmasıdır."

Aşar Vergisi'nin varlığının bir çelişki haline gelmesi ile birlikte yılları arasındaki ekonomik politikayı büyük oranda belirleyen İzmir İktisat Kongresi'nde bu konu görüşülmüş ve oy birliği ile kaldırılmasına karar verilmiştir.

AŞAR VERGİSİ NE ZAMAN, KAÇ YILINDA KALDIRILDI?

Aşar Vergisi'nin çiftçilerin üzerinde yarattığı ekonomik baskı, bu verginin kaldırılması için ortak görüşlerin bir araya gelmesine sebep olmuştur. İlk olarak 17 Şubat tarihinde gerçekleştirilen İzmir İktisat Kongresi'nde Aşar Vergisi'nin kaldırılması yönünde karar alınmıştır. Alınan bu kararın ardından Aşar Vergisi 2 yıllık bir süre daha alınmaya devam etmiştir. Resmi olarak tamamen kaldırılması yılını bulmuştur.