Kral Ve Soytarı Ile Ilgili Sözler

Perşembenin Konusu: SOYTARI

ELEŞTİREN GÜLÜNÇLÜK

Kimdir “Aydınların aydınlatamadığı halkı soytarılar aldatır”, “Ederinden fazla değer soytarıyı kral eder.”, “Kralına yol verdim, soytarısıyla uğraşamam” gibi sözlerle anılan soytarılar?

Mısır’da beşinci hanedana kadar gider soytarılık. Araplar’da Abbasiler’le başlar. Osmanlı’da Yıldırım Bayezid, sarayda kadrolu soytarı bulunduran ilk padişahtır.

Yüzyıl’ın başında Meksika'da İmparator Montezuma'nın sarayındaydı soytarılar. Soytarılar yüzyıllarca Avrupalı, Ortadoğulu, Hintli ve Çinli hükümdarların yanlarındaydı.

Soytarılığın tarihinden…

‘Soytarı’ sözcüğü Arapça, sahte penis takarak gülünç ve çoğunlukla müstehcen oyunlar oynayan kişiler için kullanılan ‘satir’den geliyor. Arapça ‘satir’in kaynağı ise, eski Yunanca’da sahte penis ve keçi ayaklarla betimlenen mitolojik yaratık ‘satyros’.

Soytarı psikolog gibi olurdu. Sululukla güldürürlerdi. Yeri geldiğinde de yaptıklarıyla düşünmeye yönlendirirlerdi. Şiirden, müzikten, tiyatrodan anlardı soytarılar. Filozof gibiydiler. Çoğu yer ve gök bilimleriyle ilgilenirdi. Siyaset bilimciydiler. Yetişmiyorlardı kolay kolay

Yüzyıl’ın başında Meksika'da İmparator Montezuma'nın sarayındaki soytarılar felsefi konuları konuşurdu. Mısır'da firavunların mezarlarındaki resimlerde soytarılığını yapan cüceler var.

Charles döneminde Fransa'yı imparator yerine yönetirmiş soytarısı.

Soytarıların aynı sıra kralı eğlendirmek gibi bir işlevi de vardı. Ve soytarı gittiği her yere giderdi kralın. Ayrılmazdılar yanlarından. Yatak odasına da girerlerdi. Ancak korurlardı düzenle karmaşa arasındaki dengeyi.

Çevriliydi kralların ve sultanların ortamları yalakalarla. Kendilerine doğruyu söylesin diye soytarı tutarlardı. Gerçekleri ve doğruları gülünç biçimde kırmadan anlatabilmekti soytarıların becerisi. Bir gösteri sanatıydı yaptıkları.

Soytarıların bağlılığı içtendi. Çıkar değildi amaçları. Çekinmezlerdi o nedenle.

Demişti ki Utopia'nın yazarı Thomas More:

Rönesans'ta İtalyan prensleri şöhret sahibi soytarılarıyla gururlanırdı. Birisine incelik için gönderirlerdi bir süreliğine soytarılarını.

Soytarılar çoğunlukla bir dörtlükle bir halk şarkısında ozanca, dansla giysisiyle mimikleriyle gülünç biçimlerde söylerdi.

Hükümdarlığın üst düzey yetkililerini, piskoposların veya hükümdarın yozluğunu, tembelliğini, dokunulmaz herşeydeki yanlışı ve kusuru yüzlerine söylerlerdi. Sözgelimi…

Soytarılar, ciddi politik kararlarda da gerçeği dile getirebilirdi. ’da Avusturya Dükü IV. Leopold, İsviçre’ye savaş açacaktı. Sorar kararını özel savaş konseyine. Alkışlar üyeler kararı. Başlarlar konuşmaya savaşı. İsviçre’ye girmenin yolları üzerine…

Düşer soytarıya gerçeği söylemek; “İsviçre’ye nasıl gireceğinizi biliyorsunuz da, bir taneniz bile nasıl geri çıkabileceğimizi demiyor!’’.

Sert kişiliğiyle bilinen İngiliz Kralı VIII. Henry’nin, kendisine herkesin ortasında ‘Harry’ diye seslenen efsane soytarı Will Somers ile çok yakındı. Somers, VIII. Henry’nin önünde eğilmezdi. Başlamazdı konuşmaya ‘yüce majesteleri’ kalıbıyla. Esirgemezdi sözünü.

Birçok soytarı ve dalkavuk tarih boyunca önemli roller oynadı. Ancak soytarının tam tersidir dalkavuk.

‘Dal-kavuk’ ‘sarıksız kavuk’ demektir. Sarık eskiden bilgili olmanın simgesiydi. Bilgililer onurludur. Doğruya doğru, eğriye eğri derler. Dal-kavuk ise, hükümdarın kararını, düşüncelerini onaylar. Gururunu parlatarak eğlendirir hükümdarı. Parayla ilgilidir ödülü olan.

Dalkavukluk meslek, zanaat dalı olarak onaylandı I. Mahmut döneminde. Esnaf odalarına kayıtlı oluyorlardı.

Tarifesi de vardı;

Elleri kolları bağlanarak su dolu bir kuyuya sarkıtıp bekletmek para.

Bostan dolabında su içinde bırakmak para. Kuyruğu dışarıda kalmak koşuluyla fındık sıçanını ağza kapatma para. Haşarıca bir hayvana veya eyersiz ata bindirip seyretme para. Merdivenden aşağı yuvarlama para. Sakallarını kesme para. Bir koca bir salkım üzümün sapı ile beraber yedirmek 40 para.

Ölürse, cenazeyi gömmek sahibine düşerdi.

Değişmezdi tutarlılıkları, çizgileri dalkavukların….

Ve kim oldukları unutulan soytarılar bugün de bizlerle…

Yüzyıllarca Avrupalı, Ortadoğulu, Hintli ve Çinli hükümdarlarını tehlikeli yanlışlarına karşı uyarmış bir danışmandır soytarı. Değişmiş olsa da anlamı, sürüyor işlevi soytarılığın. Gördüklerini söyler çocuklar ve deliler. Yoktur çıkarları soytarı gibi. Ama soytarı değiller. Oysa soytarıdır dostlarımız.

* * *

Murat B. Tepebaşılı

*

Ağır abi ve adamlık ile ilgili sözler pek çok kişi tarafından sosyal medyada paylaşılıyor. Adam gibi adam olanların dostluğu, sevgisi ve mertliğinden de asla şüphe edilmez. İşte, paranı, canını ve namusunu gözünü kırmadan emanet edebileceğin türden kişiler için en güzel (Kısa, anlamlı ve resimli) ağır abi ve adamlık hakkında sözler

AĞIR ABİ VE ADAMLIK İLE İLGİLİ SÖZLER

• Aşksız kalmış bir delikanlı kaldırımda oturuyor gözleri dumanlı, belli çektiği aşk yarası
• Erkeklerin kalbi mezar gibidir, bir giren bir daha çıkamaz, kadınların kalbi 5 yıldızlı otel gibidir giren çıkan belli olmaz.
• Biz bakmayız yoldan geçen kıza, laf atmayız şehirdeki karılara, delikanlı olacaksın yanımızda, efendi gibi duracaksın çarşıda
• Bir delikanlının aşkı ya silahla biter ya da sevgiyle gider.
• Delikanlılık aso giyinip, tesbih çekmekle olmaz yiğidim! Delikanlı adam önünü ilikler büyüklerinin elini öper sevdiğine yanlış yapmaz!

• Bir kadını mutlu etmek için; dost gibi dertleş, baba gibi koru, adam gibi sev.
• Delikanlı sevdi bir kere gönül dinler mi dert dinler mi itirazları! delikanlı sevmiş bir kere acı çekse de belli etmez sevdiğine bakar güler delikanlı işte sevdiğinin dibinde.
• Unutma, sen gitmekle eylem yaparsan, ben unutmakla devrim yaparım.
• Delikanlı adam rahat uyumaz, delikanlı adam sevdiklerini rahat uyutur.
• Adamlık, her gün aynı kadına âşık olmaktır.

• Serseriler ağlamaz ağlarsa kimse susturamaz sunu bil ki sosyete kızı herkes serseri olamaz.
• Var mısın yok musun hayatımda belli değil, seni seveceğime yarışmaya katılırdım sevenlerin arasını yapardım güzelim.
• Oluruna bıraktım artık, gelişi güzel yaşıyorum hayatı ve şu üç günlük dünyada hiç takmıyorum, 5 kuruşluk insanları.
• Bana aşktan bahsetme sevmek kim sen kimsin! Sevmeyi bilmeyen aşk acısı ne bilsin.
• Her genç delikanlının sevgilisi olabilir ama her genç kızın delikanlı sevgilisi olamaz.

• Zamana bırak dediler, bende öyle yaptım. Gün, hafta, ay, yıl derken sadece şunu anladım eskiyor, ama eksilmiyor kalp ağrısı.
• Her şeyin sonunda düşmanlarımızın sözlerini değil; dostlarımızın sessizliğini hatırlayacağız.
• Alemde dayı olmuşuz ne fayda sözlerde kral olmuşuz ne fayda, bir güzel sevdik sonunda oda bize bakmıyor batsın bu sevda.
• Ben seninle toprağa girerim diyenleri çok gördüm ben öyle diyenleri hep yalnız gömdüm.

EN GÜZEL AĞIR ABİ VE ADAMLIK HAKKINDA SÖZLER

• Hayatım senin yolunun üstüne çizilmiş gülüm sensiz olamam, yoluna çıkarım her seferinde hayalinle yatarım soğuk gecelerimde…
• Karanlığın pezevenk olup beni yalnızlığa satmasına yalnızlığın fahişe olup benle yatmasına alıştım artık.
• Hayatta edindiğim tecrübeler, yediğim kazıkların toplamıdır.
• Şımaracak kimsen olmayınca, hayat seni kocaman bir adama çevirir.
• Siz sokakların efendisi sandığınız semtlerin çocuklarısınız, bizler sizlere bağışladık o sokakları.

• Hayat yollardan çizilmiş olsa bile bu yollardan birini seçeceksin seçtiğin yolda ölüm olsa bile selam verip geçeceksin.
• Biz popüler değiliz adamız, bizim durumlarımız değil adamlığımız beğenilir.
• Ömrü bitene kadar sevmeli insan. Menfaatleri bitene kadar değil.
• Arkadaş sen hiç ölümün gölgesinde özgürlüğünü yaşadın mı kahpesine kurşun yağdırdın mı hiçbir garibanın elinden tutup da kadere rest çektin mi.
• Kimseyi ezmedim ezeni ezdim dostuma kardeşime yanlışa düşüp de kendimi madara etmedim.

• Dile cici kız sen sosyetenin cilalı taşlarında dans ederken ben ise parçalanmış vücudumun dağılmış çenemle zulamda sigaram suskun silahımla gelmeyen özgürlüğümü bekliyordum.
• Kurşun sesi kadar hızlıdır yaşamak ama zordur kurşunu havada, sevdayı yürekte tutmak alışkın olsa da yürek ayrılıklara yoktur kitabımızda dostları unutmak.
• İki arada bir derede kalmadı hiç gönlüm ya sevdim ya sildim.
• Deli tarafıma gelme sakın, orada ben bile hükümsüzüm.
• Hayal kurmak için değil; hayat kurmak için sevdim seni.

• Oluruna bıraktım artık, gelişi güzel yaşıyorum hayatı. Ve şu üç günlük dünyada hiç takmıyorum, 5 kuruşluk insanları.
• Yüreğimiz dɑrɑğɑcındɑyken bile ölüme koşup, sevdiklerimizin kıymetini hep bildik.
• Defterini dürdüğüm insanların muhasebesini tutmuyorum. İade faturasını kesip, hatalı mal olarak iade ediyorum.
• Gecenin yarısı uyanıp “bir sigara yakayım” derken; paketi bitiren insanların, derdi büyüktür.
• Herkes kaybettiği kadar içecekse eğer…! O masadan en son ben kalkarım.

• Bazı şeyler nasiptir; bir bardak çay söylersin, nasibin varsa içersin.
• Firari saatlerin ardından gelen isyankâr sokakların tövbekâr çocuklarıyız biz sevdiğimiz için için yaşar dostumuz için ölürüz ve de hiçbir zaman hiçbir yerde kimseye hesap vermeyiz (öteki taraf hariç)
• İyi insanlar daima kaybederler, çünkü adil dövüşürler.
• Biz hapishanelerde öğrendik bağlamayı, telleri anlatır sana olan aşkımı, yaptım sana 4 duvar arasında bir şarkı, şarkının adı; bu hayat sensiz olmamalı.

KISA, ANLAMLI VE RESİMLİ AĞIR ABİ VE ADAMLIK HAKKINDA SÖZLER

• İki arada bir derede kalmadı hiç gönlüm ya sevdim ya sildim.
• Fark edilmek için fark yapmak fark yapmak için meydan okumak gerekir
• Tilki gibi dostum olacağına, aslan gibi düşmanım olsun.
• Güneşin rengine benzemez gecenin rengi üşütür ayaz korkutur karanlık bugün bir gariplik bir hüzünlü var yüreğimizde ya biz fazlayız bu şehirde ya da bir dost eksik
• Acınızı kimseye göstermeyin. Çünkü, ateşinize kimin odun atacağını bilemezsiniz.

• Defterini dürdüğüm insanların muhasebesini tutmuyorum. İade faturasını kesip, hatalı mal olarak iade ediyorum.
• Biz ölmeyi çoktan göze aldık da yanımızda kimleri götüreceğimizi düşünüyoruz.
• Vurursunuz eyvallah da “ÖLMEZSEM” sıkıntı büyük.
• Gün yüzü hariç tüm yüzleri gördük vesselam.
• Arkamdan konuşanların hayallerinde imzam var.

• Kendi kendini bitirdiğin için teşekkür ederim. Ben seni başla türlü silemezdim.
• Ne olduğunuz o kadar bağırıyor ki, ne dediğinizi duyamıyorum.
• Çok yükseğe çıkamam bende yükseklik korkusu var. Kimseyi yarı yolda bırakamam bende “alçaklık” korkusu var. Oğuz Atay
• Ne iki günlük sevginize ne de haftalık karakterinize ihtiyacım var.
• Aslında insanların gerçek yüzleri her zaman ortadadır. Sadece bakmakta ve anlamakta geç kalırım.

• Sayın kendini vazgeçilmez sananlar. Vazgeçtiklerim referansımdır. Saygılar!
• Ayaktayım işte herkese inat. Kralı da gelse bozulmaz bu saltanat. Hatun da benim kanun da… O Kadar!
• Kimin ne olduğunu çok iyi biliyorum ama sesimi çıkaramıyorum. Böylesi daha eğlenceli.
• Hakkımda kimin ne konuştuğu çok dert değil aslında. Netice de insan dediğin hazmedemediğini kusar.
• Kimseye güvenme… Bugün sana can veren yarın seni boğabilir

• Hiç tanımadığım insanlarla birden yapmacık davranarak birden samimi olacağıma, egolu davranarak doğal olmayı yeğlerim. Yapmacıklıktan iyidir.
• Yangın görseler akılları gidecek ama sorsan hepsi ateş.
• Ağlamamı beklediğiniz mendillerle halay çekmezsem bende şerefsizim.
• Yıllar vardır nasıl geçtiğini bilmezdim, bir gün vardır yaşamın anlamını değiştirdi bana dair; hissetmediğimi, bilmediğimi yaşattı, iste o ani senle yaşadım senle sevdim.
• İki şey yıkar insanı… Dostundan gelen ihanet, düşmanından gelen merhamet.

• Ben hiç mutlu olmaya çalışmıyorum. Denk gelirse mutlu oluyorum. Gelmezse de canı sağ olsun.
• Silahı bilmem ancak boş insanı Şeytan doldurur.
• Eğer iyi bir bilardocu olsaydım sizin gibi O. çocuklarını çıktıkları deliklere sokardım.
• Çocuk yok karşında anlatma masal, kurbağa bekleme olursun sanal, bizim sevgimiz her zaman gerçek, delikanlı gibi seviyoruz ağır abileri izliyoruz.
• Oluruna bıraktım artık. Gelişi güzel yaşıyorum hayatı. Ve şu üç günlük dünyada hiç takmıyorum, 5 kuruşluk insanları!

• Yüreğimiz dar ɑğɑcındɑyken bile ölüme koşup, sevdiklerimizin kıymetini hep bildik.
• Delikanlılık ne racon kesmek ne adam öldürmek ne de haraç kesmektir. Delikanlılık akşam olunca evine ekmek götürmektir.
• Hayatı kuralları ile yaşarsan ezilirsin, kendi doğrularınla yaşarsan ezersin!
• Firari saatlerin ardından gelen isyankâr sokakların tövbekâr evlatlarıyız diye her haksızlığa tahammül edecek halimiz yoktur.
• Biz aklımızı alanları değil aklımızda kalanları sevdik!

• Ben en azından katilimi tanıyorum. Fakat sen bürgün sevilmediğin bir yürekte, kim vurduya gideceksin.
• Yürekli kadının başı yüreksiz adamın omzuna ağır gelir.
• Kim bilir beni unutmak için, kaç aşkı harcayacaksın.
• Yok bu aşkın dermanı her sözüm sana manalı, deli gibi sever bu delikanlı, sen istemesen de bu can sana sevdalı.
• Uçurumdan düşerken tutunacak dalım olsan inan ölmekten değil seni kırmaktan korkarım be gülüm.

• Bunu da yaz hâkim bey; umuda kelepçe vurulmaz.
• Karanlık gecelerde yıldızları izler bu delikanlı, aşk yarası geçmez kalbi olmuş derbeder.
• Her şeyin sonunda düşmanlarımızın sözlerini değil; dostlarımızın sessizliğini hatırlayacağız.
• İhanetin nedeni olmaz bedeli olur.
• Sildim anılarımdan seni. Merak etmiyorum seviyor musun artık beni? Kafam ruhum bedenim sensiz eminim mutlusundur bensiz.

• Küfür şeytana mahsustur, tövbe insana. Aşk kadına yakışır, sevmek adama…
• Bizim fakirlikten kesemediğimiz kirli sakallarımız şimdi zengin çocuklarına imaj olmuş.
• Tarz yaratmak için ağır abi olma. Ağır abi dediğin sevdi mi tam sever giydiğini herkes beğenir, saygısı sonsuz sevgisi ebedi olur.
• Bugün de ölmedik, ama yaşadık mı? O da belli değil!
• Hiçbir zaman lüks bir yaşam istemedik. Yanımızda sevdiklerimiz olsun, sokaklarda yaşamaya bile razıydık!

• Bizim pamuk yüklü duygularımız güneşli sokaklarda kaldı gözüm, şimdi karanlık sokaklarda pamuk yüklü duyguları kaldırıyoruz.
• Alma beni karşına kan karışır gözyaşına…
• Bizim sözümüz dosta tatlı düşmana kurşundur namert adama hançer mert adama candır canımız dosta feda düşmana beladır dostluğumuz yücedir ne alınır ne satılır ölümünedir.
• Sevmek için serseri olmak ölmek için yürekli olmak gerekir.
• Biz sevgiliye çiçek verenlerden değil, arkadaşa can verenlerdeniz. Biz feleğin çemberinden geçmiş alemci gençleriz.

• Arkamdan konuşup beste yapacağına yüzüme konuş düet yapalım.
• Her şeyi öğrendiğin kadar bilirsin. Şunu da öğren sevildiğin kadar sevilirsin.
• Ölmek için sebebim yok ama yaşamak için de sınırdayım.
• Adanalı aileler çocuklarını yolcu ederken “kendine dikkat et” yerine “kimseye karışma” derler.
• Yaşadıkların bir gün unutulur belki. Ama yaşattıkların asla unutulmaz.

• Beni seversen ömrüne ömür katarım beni aldatırsan ömründen ömür alırım.
• Kralını tanımam tanıyana da kralın soytarısı derim.
• Seni ben kendime kader saymıştım; uğruna her şeyi göze almıştım. Yüreğin taştanmış çok geç anladım. Bir damla göz yaşı değmezmiş sana.
• İmanımız varsa bu yolda, seviyorsak Allah yolunda, sevdik mi imanımızla Allah’ına kadar severiz.
• Sevgimin kıymetini bilmeyeni yokluğumla terbiye ederim.
• Fırtınanın şiddeti ne olursa olsun martı sevdiği denizden asla vazgeçmez.

• Aşk bir gün biter dert bir gün biter artistliğe ne gerek var efendi olun yeter. Kimine göre yalanım kimine göre kralım ben adamına göre adamım. Beni bir gün boynum eğik görürseniz bilin ki yere düşen bir şeyi almak için eğilmişimdir. Diz üstü yaşamaktansa ayakta ölmeyi tercih ederim. Serseriler ağlamaz ağlarsa kimse susturamaz sunu bil ki sosyete kızı herkes serseri olamaz
• Boş versene! Aşk mı kaldı artık? Herkes gördüğünü sever olmuş. Ne olduğuna değil ne verdiğine bakar olmuş…
• Sevmenin günah olduğunu bilseydim yemin ederim yine de severdim gülüm.
• Acı çekiyordum senden sonra, fakat unuttuğun bir şey vardı. Çektiğim her acı beni değil, içimdeki seni öldürüyordu.
• Çocuk yok karşında anlatma masal, kurbağa bekleme olursun sanal, bizim sevgimiz her zaman real, delikanlı gibi seviyoruz ağır abileri izliyoruz.
• Meyhaneden masam kaldırıldı, karakoldan defterim dürüldü, savcı kalemimi kırdı, darağacına tespihim asıldı, sevmek bu kadar suçsa beni asın razıyım.

• Firari saatlerin ardından gelen isyankâr sokakların tövbekâr çocuklarıyız biz sevdiğimiz için için yaşar dostumuz için ölürüz ve de hiçbir zaman hiçbir yerde kimseye hesap vermeyiz.
• Serseriyim sokaklar evim, serseriyim adam gibi severim, bana bir adım gelene ben on adım giderim. Dinle cici kız dinle zannedersin ki serseri ağlamaz, serseri bir kayboldu mu onu kimse bulamaz, şimdi anlıyorsun ya, şehirlerin asi kızı hiç kimse serseri gibi sevip de âşık olamaz.
• Fazla uzun cümleler kurma bana manitanın yanında alırım ifadeni tenhada, dua et manitan yanında!
• Modası değişmeyen tek şey kefen. Hala daha cebi yok, beyaz ve hala tek parça.
• Bazı kadınların pembe olsa da kimliği, adamım diye gezen birçoğundan daha mavidir yüreği.
• Dumanımda o yoktu sigarayı bıraktım kadehimde o yoktu içkiyi bıraktım rüyalarımda o yoktu uyumayı bıraktım baktım ki onsuz olmuyor yaşamayı bıraktım.
• Benim gözüm karadır sevdiğime değer veririm değer verdiğimi severim, sen benim değerimi bilmedin şimdi sokak köşelerinde değer ara kendine değersiz insan!
• O benim delice tutkum, hiçbir zaman iyileşmeyecek yaramdı.