Kompresör, gazları ve havayı büyük bir basınçla sıkıştıran motorla çalışan bir makinedir. Daha bir tanımla ise, atmosferden elde edilen alınan havayı sıkıştırarak basıncın artmasını sağlayan bir alettir. Kompresör pnömatik çalışma sistemi ile basınçlı havanın gerekli olduğu ortamlara hava desteği sağlamak için kullanılan motorla çalışan bir makine çeşididir.
Kompresör Nedir?
Kompresörler itici güç olarak genellikle dizel, elektrikli ya da benzinli motor gibi enerjileri kullanarak mekanik enerjiyi basınç enerjisine dönüştürmeyi amaçlayan bir makinadır. Kompresör, hava basıncını arttırmak ve bir gaz sıvısını sıkıştırmak için pek çok uygulamada kullanılır.
Kompresör Ne İşe Yarar?
Kompresörler, havayı ve gazı sıkıştırmaya sağlayan motorlu bir makinadır. Hava Kompresörü ile sıkıştırılan hava günlük hayatta pek çok farklı alanda kullanılır. Günlük hayatta arabaların lastiklerini şişiren alet de hava kompresörüdür. Bu kompresörlerin çalışma sistemi ise, pnömatiktir.
Kompresörlerin boyutları farklı farklıdır. Mekanik hareket gereken her yerde kompresörler kullanılabilir. Kompresörden elde edilen enerji ile makine çalıştırmak, teorik olarak elektrikli makine çalıştırmaktan daha pahalı ve zor bir dönüşümü ifade eder. Ama elektriğin istenilen yüksek voltajla elde edilemediği ya da yetersiz voltaj elde edilmesi sonucunda işletmelerde kompresör kullanımına ihtiyaç duyulan gücü üretmeye yardımcı olur.
Kompresörler küçük işletmelerden büyük işletmelere kadar pek çok alanda kullanılır. Küçük işletmelere ise, lastik değişimi yaptırdığınız lastikçilerin lastiklere hava basmak için kullandığı makineler örnek verilebilir. Aynı zamanda büyük şirketlerde de boyama fırınlarında çalışan robotlar ve tabancalar da kompresör havasından güç alarak çalışır.
Kompresör Çeşitleri Hakkında Bilgi
Kompresörler pozitif deplasmanlı kompresörler ve dinamik kompresörler olmak üzere ikiye ayrılır. Bunlar ise;
Dinamik tip kompresör: Dinamik tip kompresörler de kendi içinde ikiye ayrılır. Bunlar ise; Santrifüj Kompresör ve Eksenel Kompresördür.
Pozitif Deplasman Tipi kompresör: Pozitif deplasman tip kompresör de ikiye ayrılır. Bunlar ise, Döner Kompresör ve Pistonlu (Pistonlu) Kompresördür.
Yarı hermetik kompresörler, hermetik kompresörlerden farklı olarak gövde içerisine erişilebilen ve tamiri yapılabilen kompresörlerdir. Yüksek sıcaklıklarda bağlantı noktalarında yağ sızıntısı görülebilmektedir. Fakat çok yaygın görülen bir durum değildir. Onarımı yapılabildiği için uygun sistem seçimlerinde tasarruf yapılmasını sağlar. Bakım imkanı olduğundan dolayı hermetik kompresörlere göre daha uzun ömürlüdür. Fakat yatırım maliyeti hermetik kompresöre göre daha yüksektir.
Açık tip kompresörlerde basıncı sağlayan kısım ile hareketi sağlayan motor ayrı olarak bulunabilir. Bu yüzden motorun elektrikli olmasına gerek yoktur. Dizel motorlar veya hidrolik sistemler ile de hareket sağlanabilmektedir. Motor ile bağlantı aynı şafta montaj veya kayış ile sağlanabilir. Açık tip kompresörlerin en büyük dezavantajı sızıntı sorunudur. Özellikle uzun yıllar kullanılmış kompresörlerde aşınmış bağlantılardan kaçaklar oluşabilmektedir. Periyodik bakımları yapılarak kullanılması önerilmektedir.
Kompresörler, çalışma prensiplerine göre ikiye ayrılır. Bunlar dinamik kompresörler ve pozitif deplasmanlı kompresörlerdir. Pozitif deplasmanlı kompresörler gazın sıkıştırılabilme özelliğinden yararlanırken, dinamik kompresörlerde hava akımındaki değişimden yararlanılır. Yazımızda bu ayrıma girmeden bazı kompresör çeşitlerini incelemeye çalışacağız.
Vidalı kompresörler, kullanılacak olan gazı sıkıştırmak için birbiri ile uyumlu çalışan vida çiftinden yararlanır. Vida çifti daha bombeli tasarıma sahip erkek ve daha sivri yapıda olan dişi vidadan oluşur. Vida diş sayıları birbirinden farklı olabilir. Hesaplama olarak klasik dişli sistemlerinden farklıdır. Düzenli ve yüksek miktarlarda basınçlı hava sağlayabilir. Sessiz ve titreşimi azdır. Fakat vidaların işlenmesinde yüksek üretim kabiliyeti gerektirdiğinden maliyetli olabilmektedir. Düşük kapasite basınçlı hava üretimi için tercih edilmez. Yağlı vidalı kompresör ve yağsız vidalı kompresör olmak üzere iki çeşittir. Sıkıştırılan havanın geri kaçma oranı düşüktür. En verimli kompresör çeşitlerindendir.
Pistonlu kompresörler, motordan gelen dönme hareketini piston yardımıyla basınçlı gas elde edilmesini sağlayan kompresörlerdir. Bir kademli, iki kademeli veya çok kademeli olarak tasarlanabilmektedir. Giriş valfiyle gelen havanın piston ile sıkıştırılarak çıkış valfinden çıkması prensibine dayanır. Sıkıştırma esnasında giriş valfi kapanmakta çıkış valfi ise açılmaktadır. Döngünün devam etmesiyle basınçlı hava elde edilir. Küçük işletmelerden endüstriyel üretim tesislerine kadar yaygın kullanılan kompresör çeşitlerindendir.
Santrifüj kompresörler, motor şaftına bağlı kanatlı yapıları sayesinde havayı yüksek hızlara çıkarıp difüzörde basınçlı hale getirilmesini sağlayan kompresörlerdir. Dinamik kompresör çeşitlerindendir. Hava ihtiyacına göre kanatçıklı yapılar arttırılır veya azaltılır. Debi ve basınç kontrolü sağlanabilmektedir. Büyük çapta ve düzenli basınçlı hava ihtiyacında kullanılabilir. Çalışma prensibi santrifüj pompalara benzemektedir. Santrifüj pompalar ile ilgili yazımızdan benzer bilgilere ayrıntılı şekilde ulaşabilirsiniz.
>> Santrifüj Pompa Nedir? Nasıl Çalışır?
Eksenel akımlı kompresörler, dinamik kompresör çeşitlerindendir. Bir sıra dönen, bir sıra duran kanatlı yapı dizisinden meydana gelir. Birinci kısımda hızlandırılan hava ikinci kısımda duran pervane ile yönlendirilir ve diğer hareketli yapıya aktarılır. Böylece düzenli ve yüksek basınçta hava elde edilmiş olur. Enerji üretim tesislerinde türbinler ile beraber kullanılır. Diğer dinamik kompresörlerde olduğu gibi kompresör içerisindeki hız değişimlerinden etkilenir. Rotor ve kanat hızlarının ayarlanmasıyla basınçlı hava kontrolü sağlanabilir.
Scroll kompresörler, içerisindeki gazı basınçlı hale getirmek için biri sabit, diğeri hareketli olan 2 adet spiralli yapıyı kullanan kompresörlerdir. Rotor ile hareketi sağlanan spiral, eksantrik şekilde çalışır ve sabit spiral ile arasında kalan havayı basınçlandırır. Basit bir tasarımda olduğundan ve hafif olduğundan dolayı düşük kapasiteli işlerde yaygın olarak kullanılan kompresör çeşitlerindendir. Hava girişi spiral parçalara yan yüzeyden girmekte, hava çıkışı ise spirale dik olarak yukarı yüzeyden gerçekleşmektedir.
Share:
Atmosferden aldığı havayı sıkıştırarak basıncını arttıran makinalara hava kompresörü denir. Kompresörler, hava basıncını arttırmakta kullanılan yöntem bakımından pozitif deplasmanlı ve dinamik olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Pozitif deplasmanlı kompresörler, havanın belli bir hacim içinde sıkıştırılmasıyla basıncın arttırılması ilkesine dayanır. Bu sıkıştırma, silindir içinde pistonun yer değiştirmesiyle ya da çeşitli şekillerdeki gövde ve içindeki rotor veya rotorların dönmesiyle gerçekleşir. Bu gruptaki kompresörler piston, silindir, rotor ve gövde şekillerine veya adetlerine göre çeşitlere ayrılmaktadır. Dinamik kompresörler ise havanın türbinler yardımıyla yüksek hızlara getirilmesi ve daha sonra hızının düşürülerek basınç elde edilmesi prensibiyle çalışır. Genel olarak işletmelerde pozitif deplasmanlı kompresörler kullanılmaktadır. Çok yüksek (yaklaşık m³/dk ve üstü) ve sabit hava debisi ihtiyaçlarında ise dinamik kompresörler tercih edilmektedir.
İşletmelerin çoğunda çeşitli tiplerde pozitif deplasmanlı kompresörler bulunmaktadır. Bunların çoğu yakın zamana kadar pistonlu tip kompresörlerdi. Fakat pistonlu kompresörler hem gürültülü çalışırlar hem de yüksek hava debisi üretebilmesi için çok büyük boyutlarda imal edilmesi gerekmektedir. Gelişen teknolojiyle birlikte hem kompresörün verimi açısından hem de çalışma prensibi açısından vidalı kompresörler daha çok tercih edilmiş ve yaygınlaşmıştır. Vidalı kompresörlerin kullanımı daha kolay, bakım maliyetleri daha ucuz olup verimleri pistonlu kompresörler göre daha yüksektir. Ayrıca vidalı kompresörlerde üretilen havanın kalitesi, pistonlu kompresörlere göre daha yüksektir (havanın sıcaklığı ve içinde bulunan partikül miktarına göre).
Hava kompresörleri kullanım alanı, çalışma prensibi gibi koşullarla kendi içinde ayrılmaktadır. Kısaca sizlere açıklayalım.
Pistonlu kompresörlerin içinde bulunan pistonun ileri geri hareket etmesiyle hava sıkışır ve dışarıya çıkar.
Vidalı hava kompresörlerinde sıkıştırma işlemi vida bloğunda rotorların karşılıklı hareketi sonucu olmaktadır.
Merkezkaç kompresörlerde daire şeklinde olan bir alanın içinde hava tutulur. Dönme hızıyla merkezkaç kuvvetlenir ve sıkıştırma işlemi gerçekleşir.
Eksenel akımlı kompresörlerin çalışma sisteminde kompresör içinde bulunan hava, dönme eksenine paralel olarak devreye girer ve helisel şekilde ilerler.
Bu kompresör çeşidinde hava dış merkezi pompaların içine az miktarda alınır ve sıkıştırma yapılır. Bu kompresörler özellikle doğalgaz endüstrisinde tercih edilir.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası