Kulak Tıkanıklığı Nasıl Geçer

Kulak Tıkanıklığı Nedir?

Kulak anatomik açıdan; dış, orta ve iç kulak olacak şekilde 3 bölüme ayrılır. Dış kulak, ses dalgalarının ilk geldiği bölgedir. Dış kulakta toplanan ses dalgaları işitme kanalına aktarılır. İşitme kanalı boyunca iletilen ses dalgaları, kulak zarı ismindeki yapıda titreşime çevrilir. Titreşimler, orta kulakta işlenerek işitme siniri ile beyne gönderilir. Ses dalgaları bütün bu süreçlerden geçerek beyne ulaştığı zaman duyma gerçekleşir. Kulak tıkanıklığı, kulağın anatomik yapılarındaki herhangi bir bölgede oluşan çeşitli sağlık sorunlarından dolayı dışarıdan gelen seslerin iç kulaktaki duyma organına iletilmesinde problem yaşanmasıdır. Bu sorun duymanın normalden az olmasına sebep olur. Birçok vakada tek kulakta oluşan tıkanma, bazı durumlarda her iki kulakta birden de oluşabilir. Kısmi işitme kaybı yaşayan hasta, bu kaybın derecesine oranla sesleri daha boğuk duyabilir yanı sıra çınlama da hissedebilir. Genellikle önemsenmeyen ve tedavisi ertelenen bir sağlık sorunudur.

Kulak Tıkanıklığı Neden Olur?

Kulağın tıkanması sonucu işitme kaybı yaşanması için dış kulak veya orta kulaktaki anatomik yapılarda organik ya da fonksiyonel problemlerin sık sık meydana gelmesi gerekir. Bunlar; kulak yolundaki kulak kiri tıkanması (buşon) ya da orta kulak iltihabı sebebiyle orta kulak boşluğunun sıvı ile dolmasına kadar farklı etkenler nedeniyle gerçekleşebilir. Kulak tıkanmasının nedenleri genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

Kulak kepçesine bağlı sorunlar: Kulak kepçesinde oluşan anatomik deformasyonlar, tümörler ya da iltihaplanmalar neticesinde ödem oluşması, ses dalgalarının kulak yoluna iletilmesini engelleyebilir.

Kulak yoluna bağlı problemler: Kulak tikanmasi sorununda en yaygın neden buşon gelişimidir. Yanı sıra kulak yolunun farklı travmalar, kemik yapılar, enfeksiyonlar, yabancı cisimler ya da tümörlerden dolayı tıkanmasıdır.

Kulak zarı ile ilgili rahatsızlıklar: Kulak zarı delinmesi ya da bazı nedenlerle kalınlaşıp esnekliğini yitirmesi gibi hallerde kulak tıkanıklığı gelişebilir.

Orta kulak ile alakalı problemler: Orta kulak boşluğunun bazı mikroorganizmalardan dolayı iltihaplanmasına neden olan sorunlardır. Bunlar; gripte kulak tıkanıklığı semtomunun gelişmesi, östaki borusu tıkanıklığı, burun boşluğundaki problemler veya geniz akıntısı kulak tıkanıklığı sebeplerindendir.

Kulak Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Kulak tıkanması belirtileri, tıkanıklığa sebep olan faktörlere bağlı olarak değişebilir. En sık görülen semptomlar, kulakta basınç, ağrı ve dolgunluk hissidir. Belirtiler tek bir kulakta olabileceği gibi, her iki kulakta da meydana gelebilir. Kulakta tıkanıklık belirtileri genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• İşitme azlığı
• Uğultu
• Kulak ağrısı
• Boğuk duyma
• Denge kaybı
• Kulakta ağırlık hissi
• Yüksek sesle konuşma ihtiyacı
• Baş dönmesi
• Kulak akıntısı
• Kulak çınlaması

Kulak Tıkanıklığı Tanısı Nasıl Konulur?

Kulak tıkanmasında yapılan muayenede çoğu hastaya doktor bazı temel soruları sorar. Bu aşamada tıbbi öykünün hekime eksiksiz anlatılması, tanı ve tedavinin doğru bir şekilde yapılması için oldukça önemlidir. Kulak tıkanıklığının yanı sıra baş dönmesi, ağrı, çınlama ve akıntı gibi problemlerin olması halinde, doktor hastadan bazı işitme testleri isteyebilir. Muayene ve işitme testlerinin sonrasında kulak tıkanıklığı teşhis edilebilir.

Kulak Tıkanıklığı Nasıl Geçer?

Kulak tıkanıklığı ciddi bir sorun halini almamışsa aşağıdaki yöntemlerle tedavi edilebilir. Ancak belirtilerin şiddeti ne derecede olursa olsun uzman bir doktora başvurmakta yarar vardır. Kulak tıkanıklığının önlenmesi için ŞU çözümler uyugulanabilir:

• Tuz ve su ile yapılan bir gargaranın ağızda bir süre çalkalanması, hem kulak ağrısının hafiflemesine hem de burun tıkanıklığına iyi gelebilir
• Tıkanıklığın sebebi eğer kulak kiri ise o bölgenin yumuşaması için zeytinyağı damlatılabilir. Bu sayede rahatlama sağlanabilir.
• Tıkalı kulak sorunu için çenenin bir sağa bir sola devamlı olarak hareket ettirilmesi kulaktaki basıncı azaltabilir.
• Nane, kaya tuzu ve su kaynattıktan sonra bir süre beklenir. Daha sonra su buharının bir süre solunması kulaklardaki basıncın ve kulak tıkanıklığının azalmasına yardımcı olabilir.
• Sakız çiğnerken yapılan çene hareketi, kulaktaki basıncın azalmasına etki edebilir.
• Kulağa kaçan sudan dolayı ağrı ve hassasiyet oluşabilir. Bu durumda banyodan sonra bir havlu yardımı ile kulakları temizlemek ve o tarafa doğru başı iyice eğerek kurulama yapmak, fazla suyu dışarı çıkartır.

Kulak Tıkanıklığı Nasıl Tedavi Edilir?

Kulak tıkanıklığı basit bir sebeple oluşabileceği gibi, önemli sağlık problemlerinden dolayı da meydana gelebilir. Kulak tıkanıklığı ile ağrı, akıntı, denge kaybı gibi belirtiler de görülüyorsa mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Kulak tıkanıklığı tedavisi için kullanılan yöntemler şu şekildedir:

• Antibiyotikler: Orta kulak iltihabı nedeniyle oluşan kulak tıkanıklığı, antibiyotik tedavisi gerektirebilir. İltihabın geçmesi sonucu kulak tıkanıklığı da ortadan kalkar.
• Antihistaminikler: Saman nezlesi gibi alerjik kulak tıkanmalarında antihistaminik ilaçlar reete edilebilir. Bu tedavi, şikayetlerde süratli bir rahatlama sağlayarak kulaktaki dolgunluk hissini geçirir.
• Dekonjestanlar: Sinüsün basıncı kulaklarda tıkanmalara sebep olabilir. Bunun için ağızdan alınabilen veya burun içine sıkılan dekonjestanlar kullanılabilir.
• Damlalar: Kulak kiri nedeniyle duyma kanalını tıkaması, duyma kalitesini düşüren sebeplerin başında gelir. Hidrojen peroksit gibi damlaların kullanılması, kuruyan kir salgısının kimyasal yapısını bozar. Bu sayede buşon hızlıca eriyerek kulaktan atılır. Bu tedaviye rağmen buşonun kulaktan çıkmadığı hallerde ise hekim aspiratörle vakumlama, suyla yıkama veya küret ile temizleme işlemlerine başvurabilir. Bunlardan hangisinin yapılacağına ise muayenede kulak burun boğaz uzmanı karar verir.

Medikal tedavinin yetersiz olduğu hallerde ise cerrahi operasyon düşünülür. Östaki borusunun manevralarla açılamadığı ve kulak zarı deformasyonu veya tümörden dolayı kulak tıkanıklığı vakalarında çoğunlukla cerrahi uygulanır.

Vücudumuzda yer alan beş temel duyu organımızın fonksiyon göstermesi mutlu ve başarılı bir hayat için vazgeçilmezdir. Duyu organlarında çeşitli sağlık problemleri nedeniyle aksaklıkların yaşanması, günlük yaşamı olumsuz etkiler. Bu anlamda birbirinden farklı sağlık sorunlarından kaynaklanabilen kulak tıkanıklığı, toplumda sık karşılaşılan duyu organı rahatsızlıklarından biridir.

Kulak Tıkanıklığı Nedir?

Kulak tıkanıklığı veya dolgunluğu; kişilerin işitmede azalma ile birlikte, kulak iç dokusunda doluluk hissini beraber hissettiği klinik bir belirtidir. Tıkanıklığın derecesinde göre hastalarda işitme kısmen veya tamamen azalabilir; denge kaybı yaşanabilir ve kişiyi rahatsız ederek günlük hayat kalitesi ciddi anlamda olumsuz etkilenir. Kulak tıkanıklığı anatomik olarak kulağın çeşitli bölümlerinde, farklı koşul veya sağlık sorunlarından ileri gelebilir.

Kulak anatomik olarak üç temel bölgede incelenir: Dış kulak, orta kulak ve iç kulak. Kulak kepçesi, kulak yolu ve kulak zarından oluşan dış kulak; sesleri dış ortamdan toplayıp iç kısımlara iletmekle görevlidir. Orta kulak; kulak zarı tarafından iletilen ses dalgalarının kulak kemikçikleri yardımıyla güçlendirilerek iç kulağa aktarıldığı bölgedir. Orta kulak östaki borusu vasıtasıyla burun boşluğuna geniz üzerinden bağlantılıdır. Östaki borusu sayesinde orta kulak iç basıncı ayarlanır. İç kulak ise iletilen seslerin sinir sistemi için uygun sinyallere dönüştürüldüğü algılama bölgesidir.

Kulak tıkanıklığı şikayeti genellikle dış kulak veya orta kulak bölgelerini etkileyen sağlık sorunları nedeniyle meydana gelir. Her iki kulak bölgesi de seslerin iç kulağa iletilmesinden sorumlu olduğundan; seslerin iletiminde aksaklığa yol açan çeşitli fiziksel bariyerler veya rahatsızlıklar kulak tıkanıklığı olarak algılanabilir. Bununla birlikte iç kulağı etkileyen çeşitli patolojiler de nadiren kulak tıkanıklığına yol açabilir.

Kulak Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Kulak tıkanıklığı veya dolgunluğu çeşitli klinik belirtilerle birliktelik gösterir. Bu anlamda kulak tıkanıklığı gelişen hastalarda aşağıdaki semptomlar izlenebilir:

• İşitmede kısmen veya tamamen azalma
• Sesleri boğuk duyma ve buna bağlı yüksek sesle konuşma ihtiyacı
• Çınlama, uğuldama veya doluluk hissi
• Denge kaybı veya dengesizlik hissi
• Kulak ağrısı
• İltihaplı veya berrak renkli kulak akıntısı
• Çene hareketleriyle birlikte kulak bölgesinde hassasiyet
• Kulak bölgesinde kızarıklık, şişlik
• Burun veya geniz akıntısı

Kulak Tıkanıklığı Neden Olur?

Kulak tıkanıklığı meydana geldiği kulak bölgesine veya altta yatan sağlık sorununa göre farklı özellikte ve şiddette klinik tablolara neden olur. Bu bakımdan aşağıdaki koşullar ve hastalıklar kulak tıkanıklığı şikayeti ile ortaya çıkabilir:

• Buşon: Dış kulak yolu boyunca çeşitli salgı ve yağ bezleri hem bölgenin nemli tutulması, hem de yabancı maddelerin kulağın iç kısımlarına ulaşmasını engellemek için mum kıvamında salgı üretimi gerçekleştirir. Halk arasında “kulak kiri” olarak bilinen salgı, çeşitli nedenlerle fazla üretildiği ve kulak yolunu tamamen bloke ettiğinde, kulak tıkanıklığı ortaya çıkar. Oluşan bu yapıya buşon adı verilir.
• Üst solunum yolu enfeksiyonları: Soğuk algınlığı, nezle veya grip gibi farklı üst solunum yolu enfeksiyonları burun boşluğunda salgı artışı ve doku ödemine yol açtığı gibi östaki borusu vasıtasıyla orta kulakta da benzer durumlara yol açabilir. Bunun sonucunda kulak tıkanıklığı gelişebilir.
• Sinüzit: Üst solunum yolu enfeksiyonuna benzer şekilde sinüs boşluklarında iltihaplanma sonucu salgı artışı, östaki borusu üzerinden orta kulağa da yansıyabilir ve kulak tıkanıklığı ile sonuçlanabilir.
• Alerjik rinit: Burun boşluğundaki dokuların alerjenlerin etkisiyle ödemlenmesi ve aşırı muköz salgı artışının yaşanması durumunda, orta kulakta da salgı birikimi sonucu tıkanıklık ortaya çıkabilir.
• Kulakta su toplanması: Yüzme veya duş alma gibi kulak yoluna su kaçması ile sonuçlanabilecek günlük olaylarda, kulak yolunda su birikintisi ses geçirgenliği azaltarak kulak tıkanıklığı yapabilir.
• Sigara: Sigara dumanı burun boşluğu ve orta kulak bölgelerini tahriş ederek salgı artışına ve tıkanıklığa neden olabilir.
• Orta kulak enfeksiyonu: Orta kulak dokularının bakteriyel veya viral etkenlerle enfekte olması sonucu ödem ve iltihaplı sıvı birikimine bağlı tıkanıklık gelişebilir.
• Seröz otit media: Orta kulak boşluğunda daha önce geçirilmiş enfeksiyon, alerji veya farklı sağlık sorunlarına bağlı yoğun sıvı birikimine seröz otit media adı verilir. Biriken sıvı ses iletimini engellediğinden kulak tıkanıklığı yapar.
• Basınç değişiklikleri: Seyahat esnasında irtifanın hızlı değişmesine bağlı basınç değişikliklerinde östaki borusu hemen adaptasyon sağlayamadığından orta kulak iç basıncı ve kulak zarının gerginliği farklılaşır. Bunun sonucunda seslerin iletimi olumsuz etkilenebilir ve kulak tıkanıklığı hissi oluşabilir.
• Dış kulak enfeksiyonları: Dış kulak yolunda iltihaplanma yapan bakteri, virüs veya mantar enfeksiyonlarında, bu bölgedeki dokularda ödem ve şişlik sonucu yol açıklığı daralır ve ses geçirgenliği azalır. Sonuçta kulak tıkanıklığı oluşur.
• Yabancı cisim: Kulak yoluna pamuk, oyuncak, yemiş gibi yabancı cisimlerin kaçması sonucu ses geçirgenliğinde azalmaya bağlı kulak tıkanıklığı ortaya çıkar.
• Meniere hastalığı: İç kulaktaki duymadan sorumlu dokuların iç sıvılarındaki basınç değişimlerinden ileri gelen Meniere hastalığında kulak tıkanıklığı ve dolgunluk klinik belirtiler arasındadır.
• Kolesteatoma: Kronik kulak iltihaplanmaları sonucu kulak iç dokularında tahribat gelişmesi sonucu, kolesteatoma adı verilen anormal doku yapılanmaları ortaya çıkabilir. Kolesteatomalar kulak zarı ve orta kulakta hasarla birlikte ses iletimini de olumsuz etkilediğinden kulak tıkanıklığı yapabilir.
• Akustik nörinom: Kulağın duymadan sorumlu sinir dokusunda ortaya çıkan tümörlerden biri olan akustik nörinom; duymayı olumsuz etkilediğinden kulak tıkanıklığı şikayetine neden olabilir.
• Çene eklemi rahatsızlıkları: Çene ekleminde ağrı ve hareket bozukluklarına yol açan çeşitli hastalıkların seyrinde, belirtiler kulağa yansıma gösterdiğinden, kulak tıkanıklığı varmış gibi hissedilebilir.

Kulak Tıkanıklığı Nasıl Geçer?

Kulak tıkanıklığının giderilmesi öncelikle altta yatan sağlık sorunun doğru tespit edilmesine bağlıdır. Tedavi planlaması soruna göre farklılık arz eder. Bu bakımdan, kulak tıkanıklığına en sık yol açan nedenlere göre tedavide alınacak önlemler aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Buşon Tedavisi

Sağlıklı kişilerde kulak kiri herhangi bir klinik belirtiye yol açmadığı takdirde, kulak salgılarının müdahale edilerek temizlenmeye ihtiyacı yoktur. Kulak salgıları çene eklemi ve mimik kaslarının hareketleri sayesinde kulak yolundan zamanla dışarı atılır. Bununla birlikte, tozlu ortamlarda çalışmak, kulak karıştırılması, kulak içine sık sık su kaçması gibi koşullarda kulak salgıları daha fazla salgılanabilir. Bu gibi durumlar buşon gelişimini artırır.

Buşon tedavisinde biriken salgının yumuşamasını sağlayarak atılımını kolaylaştıran gliserin veya borik asit içerikli temizlik solüsyonları kullanılır. Sertleşmiş buşon kitleleri hekim tarafından yapılan müdahalelerle ekipman yardımıyla temizlenebilir.

Enfeksiyonlara Bağlı Durumların Tedavisi

Dış kulak veya orta kulak iltihaplanmaları ile üst solunum yolu enfeksiyonlarında etkene göre uygun ilaç tedavisi verilir. Bakteriyel enfeksiyonlarda etkenin hassas olduğu uygun antibiyotik tedavisi en sık başvurulan yöntemdir. Bunun yanında burun ve orta kulak salgılarını azaltılmasına yönelik burun içine uygulanan dekonjestanlar, antihistaminikler, anti-inflamatuvar ilaçlar ve kortikosteroid içerikli burun spreyleri tedavide yer alabilir. Burun boşluğunun suyla veya temizlik solüsyonlarıyla sık sık yıkanması, nemlendirilmesi ve temizlenmesi yararlıdır. Sigara gibi tahriş edici maddelerin tüketimine son verilmelidir. Yine enfeksiyon süresince bol sıvı alınması salgıların yumuşatılması adına faydalıdır.

Alerjiye Bağlı Durumların Tedavisi

Kulak bölgesinde veya burun boşluğunda gelişen alerjilerde sıklıkla alerjik reaksiyonu yatıştıracak anti-inflamatuvar ilaçlar, antihistaminikler ve kortikosteroid içerikli burun spreyleri ile tabletlerin kullanımı etkilidir. Tedavinin başarısı için kişinin alerjen maddelere maruziyeti en aza indirilmelidir.

Basınç Değişimi Tedavisi

Yolculuk esnasında yaşanan basınç değişimlerinde çeşitli önlemler alarak kulak problemlerinin gelişmesi engellenebilir. Bu doğrultuda irtifa değişimleri sırasında sakız çiğneme, ağzı açık tutma, yutkunma veya esneme hareketleri östaki borusunu açık bırakarak orta kulak basıncının dengelenmesine yardımcı olur. Bunun yanında tıkanmanın giderilmesi için Valsalva manevrası adı verilen, burnun parmaklarla sıkılması ve ağzın kapatılması esnasında burundan nefes vermeye zorlanma hareketi uygulanabilir.

Bu durumların dışında karşılaşılan sağlık sorunlarına bağlı tıkanmalarda ilgili hastalığa yönelik spesifik tedavi yöntemlerinden yararlanılır.