Bebeklere Turp Ne Zaman Verilir

Hamileliğin bir kadının yaşamındaki en mutlu, en heyecanlı ve en hassas dönem olduğu bilinmektedir. Hamilelikte anne adayının düşündüğü tek şey bebeğin yeterince sağlıklı bir şekilde gelişebilmesidir. Bu amaçla anne adayı yeme içme alışkanlıklarını, tüm yaşam koşullarını gebelik için en uygun şekilde düzenlemeye çalışır. Gebelikte sağlıklı beslenmenin temel koşullarından birisi de meyve ve sebzenin her gün düzenli olarak tüketilmesidir. Ancak bazı sebzelerin gebelikte tüketilip tüketilemeyeceği ve ne kadar tüketilebileceği konusunda soru işaretleri bulunmaktadır.

Hamilelikte, anne adayının tükettiği tüm besinler bebeğe de geçmektedir. Bu bakımdan kesinlikle çok dikkatli olunması gereken bir dönemdir. Bu bakımdan anne adayları yedikleri her bir besin için aslında doktora danışmalılar, özellikle de fazla tüketmeye alışkın oldukları besinler konusunda mutlaka öneri alınmalıdır. Bu bağlamda gebelikte tüketilmesi konusunda soru işaretleri olan besin maddelerinden birisi de turptur. Gebelikte turp tüketmek güvenli mi, faydalı mı, ne kadar faydalı gibi soruların yanıtlarına bakmak gerekiyor.

Turpun faydaları nelerdir?

• Kaliteli bir C vitamini kaynağıdır.
• Demir, magnezyum ve potasyum bakımından zengindir.
• Tiroit bezinin fonksiyonlarını destekler.
• Bolca antioksidan içerir.
• Sarılığı önler ve sarılığa iyi gelir.
• Lif oranı çok yüksektir.
• Bağışıklık sisteminin fonksiyonlarını güçlendirir.
• Bronşit ve astım gibi mevsimsel solunum yolu hastalıklarına iyi gelir.
• Şeker hastalığını önler, kan şekerini dengeler.
• Kalp sağlığını korur.
• Siyatik sorununun tedavisinde etkilidir.
• Dişleri ve diş etlerini güçlendirir.
• Kansızlığa, anemiye karşı koruyucu etki gösterir.
• İdrar söktürücü özelliktedir.
• Vücutta biriken toksinlerin vücut dışına atılmasına yardım eder.
• Kan dolaşımını hızlandırıcı etki gösterir.
• Böbrek taşı oluşumunu önler.
• Ağızda, nefeste oluşan kötü kokuyu yok eder.
• Adet sancılarını azaltır, ağrıyı dindirir.
• Ruhsal açıdan ferahlık verir, depresyonu önler.
• Potasyum açısından zengin olduğu için kan basıncını ve tansiyonu dengeler.
• Karaciğerin fonksiyonlarını destekler.
• Safra kesesini korur.
• Bağışıklık sistemini güçlendirdiği için grip, nezle, öksürük, soğuk algınlığı gibi kış hastalıklarından korur.
• İştah açıcı etki gösterir.
• Romatizma, kas ve eklem ağrılarına iyi gelir.
• Sindirim sisteminin fonksiyonlarını düzenler, destekler. Bu sayede sindirimi rahatlatır, hazmı kolaylaştırır, kabızlığı önler.
• Doğal bir antibiyotik şeklinde etki gösterir.
• Böbrekleri zararlı maddelerden arındırmaya yardım eder.
• Kansere karşı koruyucu etki gösterir. Özellikle kolon kanseri, pankreas kanseri ve meme kanserine yakalanma riskini azaltır.

Yukarıda çok sayıda faydası sıralanan turp, gebelik döneminin daha sağlıklı geçmesine, anne rahmindeki bebeğin daha sağlıklı büyümesine yardım eder. Turpun içerdiği vitaminler, mineraller ve faydalı bileşenler anne adayı için olduğu kadar, bebek için de çok faydalıdır. Özellikle de turpun içinde bulunan bolca kalsiyum, gebelikte kalsiyum eksikliği dolayısıyla anne adayının yaşayacağı sorunlar da önlenebilir. Turpun içindeki kalsiyum bebeğin dişlerinin, kemiklerinin ve kaslarının yapımına, gelişimine yardımcı oluyor. Bunların yanında turpun içinde bolca bulunan folik sit de bebeğin doğum kusurlarının önlenmesinde çok önemli ve etkilidir. Gebelikte bebeğin sağlıklı gelişimi için çok önemli olan potasyum, C vitamini ve demir de turpta bulunuyor. Tüm bunlardan yola çıkılarak gebelikte turpun hem anne adayı hem de bebeğin sağlığı için çok önemli olduğunu söylemek mümkündür. Ancak gebelikte tıpkı diğer besin maddeleri olduğu gibi turpun da kontrollü ve kısıtlı şekilde tüketilmeli ve öncesinde doktora danışılmalıdır.

Turp nasıl tüketilmeli?

Ülkemizde genellikle turp, çiğ olarak, salatalarda ve yemeklerin yanında tüketilmektedir. Genellikle herhangi bir ısıl işlemden geçmediği için, sadece yıkayarak temizlendiği için de sağlık açısından bazı riskler barındırabiliyor. Turp yemek isteyenler, kökü öncelikle soğuk su ile değil, ılık suyla yıkamalı, ardından kök sebzenin yüzeyindeki kir ve tortu fırçalanmalı, ellerle ovularak akan suda yıkanmalıdır. Ardından kabukları soyularak ya da kabuklu olarak dilimlenip tüketilebilir. Yeterince iyi yıkanmayan turpların tüketilmesi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve özellikle de gebelikte çok zararlı olabilir.

Turp yemek için pişirmek de kesinlikle lezzetli ve sağlıklı bir yoldur. Zira ısı uygulanan sebzelerdeki zararlı bakteriler yok olur ve daha güvenli bir şekilde tüketmek mümkün olur. Bunun için yine yukarıda anlatıldığı gibi turp çok iyi bir şekilde yıkanmalı, ardından dilimlenerek hafif yağda sotelenmelidir. Hatta isteğe bağlı olarak turpun yaprakları da yıkanıp pişirilebilir.

Turpu salatalara rendelemek, ince dilimler halinde eklemek, sağlıklı ve lezzetli sebze çorbalarına doğramak, makarnanın yanında garnitür olarak soteleyip tüketmek ya da turpu rendeleyip cacık gibi yoğurtlu tüketmek mümkündür. Ancak gebelik söz konusuysa turpun pişirilerek tüketildiği tarifleri tercih etmek çok daha mantıklı olacaktır.

Gebelikte turp nasıl tüketilmeli?

Yukarıda anlatıldığı gibi turp çiğ tüketildiğinde bazı sakıncaları olabiliyor. Zira her seferinde tam olarak temizleyememek gibi bir risk var. Normal sağlıklı bir yetişkinde bu durum çok sorun yaratmayabiliyorken gebelikte risk daha büyük olabilir. Bu bakımdan gebelikte turpu çiğ olarak tüketmek önerilmez.

Gebelikte çiğ turp tüketmek; sindirim hastalıklarına, enfeksiyonlara ve bulaşıcı hastalıklara sebep olabilmektedir. Zira çiğ turp, çok sayıda zararlı bakterilere sahip olabilen bir sebzedir. Gebelik dışındaki sağlıklı bir kişide bağışıklık sistemi yeterli şekilde çalıştığında turpta bulunan bakteriler fazla olumsuz etki yaratamaz. Oysaki gebelikte anne adaylarının bağışıklık sistemi çok da etkili bir şekilde çalışmayabilir ya da çok hassas olabilir. Bu sebeple de enfeksiyonel hastalıklara yakalanma riski gebelikte çok daha yüksektir. Çiğ turp da bu bağlamda anne adayının çeşitli bakteri ve paraziter enfeksiyonlarına yakalanma riskinde artışa sebep olur.

Turp, toprak içinde büyüyen, tamamen topraktan beslenen, toprağın içindeki her bir maddeden etkilenen bir bitkidir. Bu bakımdan toprak kirlenmişse, turp da sağlıklı bir şekilde büyüyememektedir. Kirli toprakta yetişen turp ve diğer bitkilerin tüketilmesinde toksoplazma riski vardır. Zira toksoplazmoz, kontamine toprakta yetişen besinler tüketildiğinde ortaya çıkan ciddi bir enfeksiyonel sorundur.

Kimyasal maddeler ve bakteriler bakımından kalitesiz, kötü bir torakta yetişmiş ve yeterince temizlenememiş, bir de pişirilmemiş turpların tüketilmesi durumunda kişinin E. coli veya salmonellaya yakalanma riski çok yüksektir. Özellikle de gebelik gibi bağışıklık sisteminin güçsüz ve hassas olduğu bir dönemde olunca sağlık sorunları çok daha ciddi seyredecektir. Gebelikte E. coli veya salmonella bakterisinin vücuda alınması durumunda bebekte ciddi sağlık sorunları görülebilir, gebelik için riskli bir durum ortaya çıkar. İşte tüm bu sebeplerle gebelikte tüketilen her bir besinin iyice temizlenmiş olmasına, turp gibi toprakla direkt temas eden, toprakta yetişen besinlerin yıkanmış olmasına özen gösterilmelidir. Turpun yıkanması, temizlenmesi konusunda risk almamak adına da gebelikte turpu ısıl işlemden geçirmek en doğrusudur.

Gebelikte zararlı bakteriler bakımından riskler düşünüldüğünde çiğ turp tüketimi önerilmediği gibi yapraklarının da çiğ olarak tüketilmesi güvenli, doğru olmaz. Bu bakımdan gebelik beslenmesi söz konusu olduğunda tüm besinleri çok iyi bir şekilde yıkamak, temizlemek, riske girmemek adına da ısıl işleme tabi tutmak en doğrusudur. Zira sağlıklı bir bebek sahibi olmak, gebelik sürecini olabildiğince sağlıklı geçirmek çok önemlidir. Her şeyden önce de doktora danışarak beslenmek çok daha sağlıklı olur.

Hangi Ayda Ne Yenir?

Bebekler için en uygun ve önemli besin şüphesiz anne sütüdür. Anne sütü özellikle aylık bebeklerin tüm besin ihtiyacını karşılar. Bu nedenle söz konusu aylarda başka hiçbir ek besine ihtiyaç duymazlar. Sağlık Bakanlığı ay arası bebeklerinin beslenmesinin yüzde 90’ını anne sütünün karşılaması gerektiğini belirtir. Bu dönemde bebeğe ek gıda olarak verilen besinlerin sadece dilim meyve ve sebzeden tadımlık olarak verilebileceği ifade edilir. Hangi aydan itibaren katı gıdaya geçilmeli? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanları bebeklere ek gıdaya başlamak için en uygun zamanın 6. aydan sonra olduğunu söylerler. 

BLW'ye Başlangıç ( Ay)

BLW’ye başlangıçta öncelikle bebeğin güvenliği için iki kural şarttır. 1-Bebeğin destekli de olsa dik oturabilecek durumda olması (tercihen mama sandalyesi) ya da sağa sola öne arkaya devrilmeyecek şekilde dik oturabilecek durumda olması. (Bu kural her türlü ek gıdaya geçiş için şarttır.) 2 -  Bebek beslenirken yüzünü sürekli görebileceğiniz pozisyonda olmalı. (Bebeğinizi yemek yerken başka hiçbir işle uğraşmamak sürekli bebeği gözlemlemeniz gerekir.) Bebeğinize vereceğiniz gıdaları illa buharda haşlamanıza gerek yoktur. (Besinleri pişirmek için tost makinesini de kullanabilirsiniz.) Blw'ye başlangıçta besinlerin çiğ ve büyük parçalar halinde verilmesi önerilmez. Bebeğinize vereceğiniz besinler bebeğin yiyebileceği parmak şeklinde kesilmiş ağzında ezebileceği yumuşaklıkta olmasına özen göstermelisiniz. Besinleri pişirmek için tost makinesini kullanabilirsiniz.

Aylık Bebeklerde İlk Başlanacak Ek Gıdalar

Uzman doktorlar, aylık bebeklerin ek gıdaya başlayacakları besinlerin;

• Yoğurt,
• Peynir,
• Kefir,
• Yeşil kabak,
• Havuç,
• Tatlı patates,
• Pırasa,
• Pirinç unuyla pişirilmiş muhallebi,
• Şeftali ve elma püresi olduğunu söylerler.

Bununla birlikte birlikte bebek beslenmesinde alerji yapma riski olan turunçgil, yumurta, balık, ekmek ve et bebeklere ilk besin olarak önerilmez. 

Aylık Bebeklerde BLW Yöntemiyle Ek Gıdaya Başlama! ayrıntılar için tıklayın  

AY AY BEBEK BESLENME TABLOSU

Bebekler Hangi Ayda Hangi Besini Yerler?

1 Yaşından Önce Bebeklere Verilmesi Önerilmeyen Besinler

• Süt, yumurta akı, bal, şeker, tuz;  bir yaşından küçük bebeklere verilmesi önerilmeyen besinler arasında yer alır. Bunun sebebi olarak; söz konusu besinlerin sindiriminin zor olması yanında alerjiyi tetiklemeleri gösterilir.
• Bakla; Baklanın bebeklerde nöral sarılık ya da akut hemolitik anemi geliştirme (kan yıkımı) riski olması nedeniyle 2 yaşından önce bebeklere yedirilmesi tavsiye edilmez. Hatta bazı uzmanların bebeklere 7 yaşına kadar bakla yedirilmemesini tavsiye ederler.
• Patlıcan;  içerisinde bebeklere zarar verecek oranda nikotin barındıran patlıcanın 2 yaşından önce bebeklere verilmesi önerilmez. Karnabahar, domates ve biber de içeriğinde nikotin barındıran yiyecekler arasındadır.
• Mantar; içeriğinde toksin barındırması nedeniyle kültür mantarlarında olasılık düşük de olsa zehirlenme ihtimali olmasından dolayı 1 yaşından önce bebeklere verilmesi önerilmez. Bazı uzmanlar bebeklere mantar vermek için 2 yaşın beklenmesi gerektiğini belirtirler.
• Karalahana; iyot eksikliğine bağlı tiroidi hastalığını tetiklemesinden dolayı bebeklere 2 yaşından önce verilmesi tavsiye edilmez.
• Kivi, avokado, muz, ananas, kestane, patates, biber, domatesin çapraz alerji gösterdiği bu nedenle bu besinlerden herhangi birine alerjisi olan bebeklerin diğerlerine de alerjisi olabileceğine dikkat çekilir. Bu nedenle bu besinler bebeklere verilirken temkinli yaklaşılması tavsiye edilir.
• Yer Fıstığı; en yüksek alerjen gıdaları arasında yer almasından dolayı besin alerjisine bağlı anafilaksi geçirme oranı en yüksek besin olması nedeniyle geçici alerji ya da yüksek alerji riski olan bebeklere verilmesi için 2 yaşına kadar beklenmesi önerilir.
• Tropikal meyveler;  kivi, mandalina, ananas, portakal gibi tropikal meyvelerin içerdiği asit miktarı nedeniyle bebeklerde pişik yapma oranının yüksek olduğu bununla birlikte bu meyvelerin 1 yaşından önce alerji yapma özelliğinin olduğu belirtilir.
• Çilek; en alerjik meyvelerden olan birisi olan çileğin de 1 yaşından önce bebeklere verilmesi tavsiye edilmez.
• Balık; alerjik bünyeye sahip olan bebeklerde 1 yaşından sonra verilmeye başlanması önerilir.
• Dut; çok güçlü idrar söktürücü olması nedeniyle özellikle yaz mevsiminde bebeklerin susuz kalmasına neden olmasından dolayı 1 yaşından önce verilmesi tavsiye edilmez.

8 – 10 Aydan Sonra Verilebilecek Besinler

• Brokoli, yer elması, kereviz, karnabahar, muz, bürüksel lahanası, turp, beyaz lahana ve bamya gibi besinler hem gaz yapıcı hem de çiçekli yapıda olması nedeniyle bebeğin boğazına yapışma veya soluk borusuna kaçma olasılığına karşı aylardan sonra verilmesi önerilir.
• Ispanak, semizotu, kuşkonmaz, taze fasulye, pazı, marul, maydanoz, dereotu gibi yapraklı sebzelerin yapraklı ve taneli olması nedeniyle bebeğin boğazına yapışma riski nedeniyle ay arasında verilmesi önerilir.

9 Aydan Sonra Verilebilecek Besinler

• Kızılcık, kiraz, böğürtlen, zeytin, kuru üzüm, bezelye, baklagillerin bebeklerde hem gaz yapıcı özelliği hem de küçük taneli olmasından dolayı 9. aydan sonra verilmesi tavsiye edilir.
• Kuruyemişler; alerjen grubu gıdalar içinde yer alan kuruyemişlerin öğütülmüş halinin bile risk teşkil etmesinden dolayı 9. aydan sonra iyice un haline getirilmiş şekilde bütün olarak da 3 yaşından sonra verilmesi tavsiye edilir. Kuruyemiş yedirirken, boğaza kaçma ihtimaline karşı bebeğinizi göz önünde tutmalısınız.
• Et ve tavuk; damakta ezilmesi zor olan besinler arasında yer alan et ve tavuğun bebeklere 9. Aydan sonra iyice pişirilerek verilmesi önerilir.

Bebeğinize Hangi Besinleri Vereceğinizi Öncelikle Doktorunuza Danışın

Ek gıdaya başlayacak bebeklerin hangi ayda hangi gıdayı yemeleri konulu yazımız genel kabul görmüş beslenme tabloları örnek alınarak hazırlanmıştır. Unutmamanız gereken önemli konu her bebeğin farklı yapıda olduğu ve onları en iyi tanıyanların anne babaları olduğudur. Bu nedende bebeğinizi ek gıdaya başlatmadan önce hangi besinleri vermeniz konusunda mutlaka doktorunuza danışmanız önerilir.     

BLW Nedir? Detaylar için tıklayın