Ögle Namazinin Son Sünneti 4 Rekat

Namaz kılanların ya da kılmak isteyenlerin aklına takılan öğle namazının sünneti terk edilir mi konusu hakkında araştırma yaptık. Peygamber Efendimiz 'in farz olmayıp da yerine getirdiği şey olduğunu bilmemize rağmen öğle namazını ilk ya da son sünneti terk edilir mi, öğle namazının son sünneti zorunlu mu diye düşünebilirsiniz. İçeriğimizde hangi namazının sünneti terk edilmez konusuna değineceğiz. Haberimizin kalan kısmına inerek öğle namazının sünneti terk edilir mi sorusunun cevabını ayrıntılarıyla ulaşabilirsiniz.

Namazların Sünneti Nedir?

Sünnet, Hz. Peygamber'in devamlı olarak yaptığı ve bir mazeret olmaksızın terk etmediği veya mazeretsiz nadiren terk ettiği şeydir. Sünnetin yapılmasına sevap olmakla birlikte terkedilmesine ceza (ikab) yoktur. Sadece kınama ve sitem (itâb) vardır.

Öğle Namazının Sünneti Terk Edilir Mi?

Dinimiz namazların sünnetlerini kılmayı kesin olarak emretmemiş; teşvikte bulunmuştur. Kılanlar büyük sevaplar elde eder; ama kılmayanlar herhangi bir günaha girmiş olmazlar. Farz namaz gibi anlaşılmaması için sünnet namazların bazen terk edilmesi uygundur.

Farz namazların öncesinde ve sonrasında kılınan revâtib sünnetler, müekked ve gayrimüekked sünnetler olmak üzere iki kısımdır. Müekked sünnet, Hz. Peygamberin (s.a.s.) sürekli kıldığı fakat bağlayıcı olmadığını göstermek amacıyla bazen terk ettiği; gayrimüekked sünnet ise bazen kıldığı, bazen de terk ettiği sünnet demektir. Gayrimüekked sünnetlere müstehab da denilmektedir. Müekked sünnetleri mazeret olmadan terk etmek doğru değildir. Mazeretsiz terk edilmeleri, 'isâet' yani yanlış ve kusurlu bir davranış olur; ancak azap gerektirmez. Gayrimüekked sünnetler ise mazeret olmadan da bazen terk edilebilirler.

Sünnetleri bilerek ve sürekli terk etmenin Peygamber Efendimiz 'in şefaatinden mahrum kalma gibi bir durum da söz konusu olabilir. Fıkıh kitaplarında geçen- bir hadiste şöyle buyurulmuştur:

"Öğle namazının farzından önce dört rekât sünneti terk eden kimse şefaatime nail olmaz."

Sabah namazının sünneti, öğle namazının sünnetleri, akşam namazının sünneti ve yatsı namazının son sünneti Nebimizin devamlı kıldığı, nadiren terk ettiği sünnetlerdir. Bunlara sünnet-i müekkede denir. Bunları kılmak her ne kadar kişiye çok büyük sevaplar kazandırsa da farz değildirler; terk edilmeleri halinde kişiye uhrevî bir azap gerektirmez. Yani kişi kılmaması halinde Allah katında bu namazlardan hesaba çekilmez. Fakat Nebimizin nadiren terk edip sürekli kılması, bir Müslüman için bu namazları kılma konusunda yeterli bir sebeptir. Zira o bize her konuda örnektir. O, bu namazları sürekli kılmışsa bizim de sürekli kılmaya çalışmamız gerekir. Nebimiz bu namazları kendi başına ihdas etmemiş, bazı ayetlerden yola çıkarak kılmıştır. Bu ne kadar böyle olsa da kesin bir emir olmadığı için bunların farz gibi algılanmaması da önemlidir. Bu yüzden bazen terk edilebilir.

Hangi Namazın Sünneti Terk Edilmez?

Beş vakit namazdan önce ve sonra kılınan nafilelerin bir kısmı sünnet-i müekkede, bir kısmı da sünnet-i gayr-ı müekkededir. İkinci kısma aynı zamanda müstehap ve mendup da denir. Bu nafileler içinde en kuvvetli sünnet olan sabah namazından önce kılınan iki rekâttır. Sabah namazının sünnetinden sonra fazilet bakımından öğlenin ilk ve son sünneti, akşamın sünneti ile yatsının son sünneti gelir.

Bu sünnetlerin kılınmasını teşvik eden Peygamber Efendimiz bazılarının terki halinde de ikaz edici beyanlarda bulunmuşlardır. Hakkında ikazlar bulunan sünnetler müekked sünnetlerdir. Peygamber Efendimiz bu namazları hep kılmışlardır. Fakat aynı şeyler ikindi namazının sünneti ve yatsı namazının ilk sünneti için vaki değildir.

İkindi namazının sünnetinin kılınması hakkında Peygamber Efendimiz 'in teşvik edici mübarek sözleri mevcuttur. Fakat diğer sünnetlerde olduğu gibi, ikindi namazının sünnetinin terki halinde bir ikaz bulunmamaktadır. Sadece teşvik bulunmaktadır.

Zaten ikindi namazının sünneti ile yatsı namazının ilk dört rekâtlık sünneti menduptur. Sünnet-i gayr-ı müekkede ve müstehap olarak da bilinen mendup, Peygamber Efendimiz' in ibadet maksadıyla ara sıra yaptığı, bazan yapıp, bazan terk ettiği işleridir. Sevabı çok olup işlenmesi teşvik edildiğinden de mendup denmiştir.

Öğle namazının kılınışı

4 Rekat İlk Sünnet:

4 Rekat Farz:

2 Rekat Son Sünnet:

Namaz nasıl kılınır, erkekler için resimli anlatım

Namaz nasıl kılınır, bayanlar için resimli anlatım

Not: Anlatımımız içindeki bazı terimlerin bağlantılarını takip ederek daha detaylı bilgi edinebilirsiniz. Örneğin öğle namazı kılınışında iftitah tekbiri alınır dediğimizde iftitah tekbirinin ne olduğu ve nasıl yapılması gerektiğini bilmiyorsanız iftitah tekbiri sayfamızdan bunları detaylı bir şekilde öğrenebilirsiniz.

Öğle namazı kaç rekat

İlk Sünneti: 4 rekat
Farzı: 4 rekat
Son Sünneti: 2 rekat

"Hz. Aişe'den (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber Efendimiz (sav) öğle namazının farzından önce dört rekat namaz kılmayı hiç ihmal etmezdi." (Buhâri)

“Ey iman edenler, rükû edin, secde edin, Rabbinize kulluk edin ve hayır işleyin ki kurtuluşa eresiniz.” (Hac Suresi, ayet)

Değerli kardeşimiz,

Öğle ve yatsı namazlarının son sünnetlerinin dört rekat kılınabileceğine dair rivayetler de vardır. Öğlenin son sünnetine iki rekât daha ilâve edilerek kılınması menduptur. Cuma namazından sonra bir selâmla kılman dört rekât nafile namaz da müekked sünnetlerdendir. Çünkü Hz. Peygamber (a.s.m) öğleye nispet ederek şöyle buyurmuştur:

"Her kim öğle namazından önce dört rekât, öğle namazından sonra da dört rekât namaz kılarsa, Allah Tealâ onun cesedini cehennem ateşine haram kılar."(1) Yine:

"Hz. Peygamber (a.s.m) cuma namazından önce dört rekât, cuma namazından sonra da dört rekât namaz kılar, rekâtlar arasını (selâm ile) ayırmazdı."(2)

Öğle namazının son sünneti iki rekat kılınabileceği gibi, dört rekat da kılınabilir. Bu on sünnetin dört rekat sonunda selâm verilince, ilk oturuşta yalnız "Rabbenâ âtinâ" duası okunmaz. Üçüncü rekat için tekbir alınarak ayağa kalkınca yine "Sübhaneke" okunur. Sonra bu son iki rekat evvelki iki rekat gibi kılınır.

Yatsı namazının son sünneti de dört rekat olarak kılınabilir. Taberanî'nin Evsat'ında rivayet edilen hadis ise söyledir:

"Öğleden önce dört rekât, yatsıdan sonra kılınanlara denktir. Yatsıdan sonra dört rekât, Kadir Gecesi'nde kılınanlara denktir."(3)

Bu halde tamamen ilk dört rekat gibi kılınır. Bununla beraber iki rekatta bir selam vermek sureti ile de kılınabilir. Bu takdirde her iki rekatın kadesinde "Tahiyyat ile Salavatlar" ve "Rabbena atina"duası okunur. Geceleyin kılınan nafile namazlarda daha faziletli olan, böyle iki rekatta bir selam vermektir.

Akşam namazından sonra evvabin namazı kılmak sünnettir. Bu konuda, Ebu Hureyre (ra)'den nakledilen bir hadiste, Peygamberimiz (asm) şöyle buyurmuştur:

"Kim akşam namazından sonra aralarında kötü bir şey konuşmaksızın altı rekat namaz kılarsa, (kıldığı bu altı rekatlık namaz) onun için on iki senelik ibadete denk kılınır."(4)

Ayrıca Peygamberimiz (asm)'in, akşam namazından sonra altı rekat nafile namaz kıldığı ve

"Her kim akşam namazından sonra altı rekat nafile namaz kılarsa, denizlerin köpükleri kadar olsa bile günahları affedilir."(5) dediği nakledilmektedir.

Konuyla ilgili hadis kitaplarında yer alan rivayetlerin bazılarında, Peygamberimiz (asm)'in akşam namazından sonra dört rekat kıldığı ve kılmayı teşvik ettiği de yer almaktadır.(6) Hanefilerden, evvabin namazı, (akşam namazından sonraki namaz), akşam namazının iki rekat müekked sünnetiyle birlikte altı rekat olduğunu söyleyenler, bu rivayeti esas almaktadırlar.

Mezhebde tercihe şayan görüşe göre, bu namaz, akşam namazının müekked sünnetinin dışında altı rekatlık bir namaz olup, Hanefi alimleri, bu namazın kaç selamla kılınmasının daha faziletli olacağı konusunda ihtilaf etmişlerdir. Bazıları, altı rekatın tümünün bir selamla kılınmasını daha faziletli görürken, bazısı iki selamla, bazısı da üç selamla kılınmasının daha faziletli olacağını söylemişleridr.

Dipnotlar:

1. Bu hadisi Buharî rivayet etmiştir. Ebu Dâvud, Tirmizî, İbni Mace ve İbni Huzeyme'nin Ebu Eyyub'dan rivayet ettiği şu hadis de bunu kuvvetlendirmektedir "Öğleden önce içinde selâm bulunmayan dört rekât namaz için göklerin kapıları açılır."
2. İbni Mace ve Taberanî Mûcem'inde rivayet etti. Fakat bu hadisin senedi zayıftır. Nasbu'r Râye, II,
3. Sübülü's-Selâm, II, 4.
4. Tirmizi-Salat,
5. Heysemi, Mecmuuz Zevaid, II, ; Şevkani, III, Her iki kaynakta Taberaniden nakleder.
6. Heysemi, Mecmuuz Zevaid, II, ; Şevkani, III, Her iki kaynakta Taberaniden nakleder.

(Kaynak: Vehbe ez-Zuhayli, Fıkhul İslam, II, )

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet