Kanım Çekiliyor Gibi Hissediyorum

Nevralji; birden fazla türü olan, bir sinir veya sinir grubunun enfeksiyon, bası vb. sebeplerle iritasyon ya da hasarı sonucu oluşan; yoğun, bölgesel ve nöbetler halinde gelen ağrılara verilen isimdir. Farklı türlerde ortaya çıkan nevralji, etkilenen sinirlerin bulunduğu yere göre vücutta yüz, boyun ve bel gibi çeşitli bölgeleri etkileyebilir.

Nevralji Nedir?

Nevralji ya da diğer adıyla sinir ağrısı, başka bir hastalık ya da bir enfeksiyonun beyne duyuların iletimiyle görevli sinirleri etkilemesiyle ortaya çıkan bir ağrı çeşididir. Sinir ağrıları genellikle diğer ağrılardan farklı biçimde hissedilir. Bıçak saplanması hissi ya da yanma, batma hissi ile tanımlanan yoğun ağrılarla karakterize olan nevralji, vücuttaki bir hastalık ya da komplikasyon sebebiyle sinir uçlarının hasar görmesi ya da sıkışması sonucu ortaya çıkar. Ciddi nevralji atakları geçiren hastaların hayat kaliteleri büyük oranda düşebilir.

Nevralji Türleri

Nevraljinin farklı türleri olmakla birlikte en sık karşılaşılan türü trigeminal nevraljidir. Trigeminal nevralji, yanak bölgesi ve çene hattında yoğun ağrılarla kendini gösterir. Diğer nevralji türleri postherpetik nevralji, oksipital nevralji, pudental nevralji ve glossofaringeal nevraljidir.

Trigeminal Nevralji

Çoğunlukla 50’li yaşlardan sonra ortaya çıkan, çene ve yanak bölgesini etkileyen nevralji türüdür. Kraniyal sinirlerin beşincisi olan trigeminal sinir üç dala ayrılır; biri kaş bölgesine, diğer ikisi ağız ve çene bölgesine gider. Bu sinir çiğneme kaslarını kontrol eder. Trigeminal nevraljide ağrı ani ve çok yoğun biçimde gelişir. Kişiler ağrıyı tanımlarken çene, dişler ya da diş etlerinde bıçak saplanması ya da elektrik çarpmasına benzer bir ağrıdan bahseder. Nevralji, kısa ve beklenmeyen ataklar halinde gelir ve çoğunlukla başladığı gibi aniden biter. Ataklar en fazla iki dakika sürer.

Ağrılar çoğunlukla yüzün tek bir tarafını etkiler ve yüzün alt bölgesinde yoğunlaşır. Nadiren de olsa iki tarafı da etkilediği durumlarda, her iki taraftaki ağrılar eş zamanlı olarak ortaya çıkmaz.

Trigeminal nevralji atakları, aralıklarla günler ya da aylarca sürebilir; ataklar günde onlarca defa ortaya çıkabilir. Ataklar sona erdikten sonraki hastalığın geri çekilme döneminde yıllarca atak görülmeyebilir. Fakat, ataklar çoğunlukla tekrarlar ve ataklar arasındaki süre hastalık ilerledikçe kısalır.

Hastalık çiğneme fonksiyonunu etkilediğinden, ilerleyen dönemlerde ağrıların sürekli hale gelmesi ve ağrılara yanma ve batma gibi hislerin eşlik etmesi sonucunda, hastalarda kilo kaybı ve düşen hayat kalitesi dolayısıyla depresyon gelişebilir.

Postherpetik Nevralji

Zona hastalığı sonrasında, etkilenen bölgedeki sinirlerin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan nevralji türüdür. Suçiçeğine de neden olan varicella zoster virüsünün yol açtığı zona hastalığı, deride kaşıntılı döküntü ve yaralar olarak ortaya çıkar. Bu virüs, uçuk virüsünde de olduğu gibi, hastalık belirtileri ortadan kalktıktan sonra da sinir sisteminde varlığını sürdürmeye devam eder ve hayatın ilerleyen dönemlerinde zonaya sebep olabilir. Zona hastalığına yol açan virüs, bölgede derinin altında yer alan sinir uçlarını etkiler ve burada enflamasyona sebep olur. Enflamasyon ise sinir uçlarının hasar görmesine neden olabilir ve bu da uzun süreli ya da kalıcı ağrıyla sonuçlanır.

Postherpetik nevralji her zona hastasında ortaya çıkmaz, ancak görülme sıklığı yüksektir. Her 5 zona hastasından 1’ini etkilediği düşünülmektedir. Özellikle ileri yaştaki kişiler risk altındadır.

Hastalardaki yoğun ağrı genellikle bir senenin sonunda geçer. Belirtiler yıl daha devam edebilir, ancak tam iyileşme oranı yüksektir. Belirtilerin nadiren kalıcı olduğu görülmüştür.

Postherpetik nevraljinin en belirgin semptomu, daha önce zona olan bölgede gelişen aralıklı ya da sürekli ağrıdır. Trigeminal nevraljide olduğu gibi ağrı hissi bıçak saplanması, yanma, acı, zonklama ya da elektrik çarpması hissiyle tanımlanır. Bu belirtilere ek olarak çok yoğun kaşıntı ya da acıya aşırı hassasiyet görülebilir.

Diğer nevralji türlerinde olduğu gibi postherpetik nevraljiyi de önlemek mümkün değildir. Ancak zonanın erken tedavisi ve tedavide antiviral ilaçların kullanımı, nevralji riskini minimuma indirir.

Oksipital Nevralji

Oksipital nevralji, oksipital sinirleri etkileyen bir nevralji türüdür. Bu sinirler boyundan başlar ve başın arka kısmına sinyal gönderir. Bu nevralji türünde başına arka kısmında zonklama şeklinde kendini gösteren bir ağrı söz konusudur. Bu ağrı zaman zaman gözleri de etkileyebilir.

Oksipital nevraljinin nedenleri arasında boyun kaslarında gerginlik, boyundaki lezyonlar ya da tümörler, ani baş hareketleri, bölgedeki kan damarlarında iltihap, enfeksiyonlar, gut hastalığı, diyabet ve boyun travmaları bulunur.

Pudental Nevralji

Bacakların arasında oluşan, leğen kemiği bölgesini etkileyen ağrılardır. Pelvis ve genital bölge etrafında ağrı, rahatsızlık, ya da uyuşma olarak ortaya çıkar. Vücudun belden aşağısındaki bir sinirin baskılanması ya da hasar görmesi sonucu oluşur. Pudental nevraljide kişiler tuvaleti kullanırken, cinsel aktivite esnasında ve oturup kalkarken ağrı hissederler. Ağrı hissi diğer nevralji türlerinde olduğu gibi aralıklı olarak gelir.

Nevraljinin nadir bir türü olan pudental nevraljide, pelvisin arka tarafından genital bölgeye kadar uzanan sinirler etkilenir. Pudental nevralji doğum esnasında, vücudun alt bölgesine alınan bir travmada ya da bir ameliyat sonrası gelişebilir. Uzun süreli oturarak yapılan (bisiklet kullanımı gibi) egzersizler de bölgedeki sinirlere zarar verebilir ve pudental nevralji gelişmesine neden olabilir.

Pudental nevraljide semptomlar diğer nevralji türleriyle benzerlik gösterir. Yanma hissiyle gelen bir ağrı, aşırı hassasiyet, etkilenen bölgede şişkinlik hissi ve uyuşma en çok görülen belirtiler arasındadır. Genellikle hastalar oturduklarında belirtiler şiddetlenir. Erkeklerde ereksiyon problemleri görülebilir.

Glossofaringeal Nevralji

Dokuzuncu kraniyal sinir olan glossofaringeal sinire bir damar tarafından baskı uygulanmasıyla oluşan nevraljiye verilen isimdir. Dil, boğaz, kulak ve bademciklerde tekrarlayan ağrı nöbetleriyle kendini gösterir. Bu ataklar birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar çıkabilir ve trigeminal nevraljide olduğu gibi genellikle yüzün bir tarafını etkiler. Yutma, konuşma, gülme, çiğneme ya da öksürme gibi yüz kaslarının kullanıldığı hareketlerle tetiklenebilir. Gün içinde farklı zamanlarda tekrarlayabilir.

Bu sinirdeki hasarın sebebi çoğunlukla bilinmemektedir. Anormal bir konumda bulunan bir arterin ya da başın alt bölümünde, boğazda, ağız içinde veya beyindeki tümör ya da benzeri bir kitlenin glossofaringeal sinire baskı uygulaması; enfeksiyonlar ya da nadir olarak MS hastalığı bu tür nevraljiye sebep olabilir. Tanısı için görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır.

Nevraljinin Sebepleri Nelerdir?

Nevraljinin nedenleri tam olarak anlaşılamasa da nevraljide görülen ağrılara, etkilenen bölgedeki sinir kümesinin herhangi bir sebepten dolayı hasar görmesinin sebep olduğu bilinmektedir. Nevraljiye yol açan diğer hastalıklar ve komplikasyonlar arasında ise enfeksiyonlar, multipl skleroz (MS), diyabet ya da herhangi bir sebeple sinir üzerinde devamlı baskı oluşturulması sayılabilir.

Nevraljiye neden olan enfeksiyonların başında suçiçeği virüsünden kaynaklanan zona hastalığı gelir. İleri yaşlarda geçirilen suçiçeğinin zonaya sebep olduğu bilinmektedir. Zona dışındaki enfeksiyonlarda da enfeksiyonun geliştiği bölgedeki sinirin hasar görmesi durumunda nevralji gelişebilir. Ayrıca Lyme hastalığı ve HIV enfeksiyonunda da nevralji görülebilir.

Multipl skleroz hastalığı pek çok komplikasyonu beraberinde getirir. Sinirlerin çevresini saran miyelin kılıfın zarar görmesi sonucu ortaya çıkan MS hastalığı trigeminal nevraljiye yol açabilir. MS dışında sinirlerin damar, bağ doku, kemik ya da bir tümör tarafından baskıya uğraması halinde de trigeminal nevralji oluşabilir.

Diyabet, nevraljiye yol açan diğer bir hastalıktır. Kandaki fazla glikozun sinirlerde hasara yol açması sebebiyle el, ayak, kol ve bacak gibi uzuvlarda sinir hasarı meydana gelebilir. Ek olarak bazı kanser ilaçları, antibiyotikler ve kimyasallardan kaynaklanan iritasyonlar da nevraljiye yol açabilir.

Nevralji Tanısı Nasıl Konur?

Nevralji için uygulanan spesifik bir test yoktur. Ağrıya sebep olabilecek diğer hastalıkların elenmesi yoluyla ağrının kaynağı bulunmaya çalışılır.

Tanıda genellikle ağrının bulunduğu bölgedeki sinirlerin muayenesi yapılır; enfeksiyon bulunup bulunmadığının kontrolü için kan testleri, bölgedeki sinirlerde herhangi bir baskı olup olmadığına bakmak için ise çeşitli görüntüleme yöntemleri kullanılır. Trigeminal nevraljide diş ve diş eti muayenesi yapılarak herhangi bir apseden kaynaklı bir hasar olup olmadığı kontrol edilir.

Nevralji Tedavisi Nedir?

Nevralji tedavisi, altta yatan ve nevraljiye sebep olan hastalık ya da komplikasyona göre farklılık gösterebilir. Nevraljinin sebebi bulunduğunda, tedavi bu hastalığa yönelik planlanır. Ancak belirgin bir sebebin bulunamadığı durumlarda hastanın ağrılarının hafifletilmesi birincil amaç olur.

Şayet sinirlerin üzerinde herhangi bir sebepten dolayı baskı varsa ve bu baskı sinirlere hasar veriyorsa, baskının kaldırılması için cerrahi müdahaleye başvurulabilir ya da fizik tedavi uygulanabilir. Diyabet sebebi ile oluşan nevraljide ise hastanın kan şekerinin kontrol altına alınması amaçlanır ve yüksek kan şekerinin sinirlere daha fazla zarar vermesinin önüne geçilir.

Sebebi belirlenemeyen durumlarda ise bir sinir veya sinir grubunun ağrı sinyallerini beyne iletmesinin önüne geçmek için bazı enjeksiyonlar uygulanabilir ya da ağrıyı hafifletmek için ağrı kesicilere başvurulabilir. Nevralji hastası kişilere antidepresanlar, bazı topikal ağrı gidericiler ve nöbet engelleyici bazı ilaçlar da reçete edilebilir.

Teknoloji

Sürekli Yorgun Hissediyor Olmanızın Hiç Tahmin Edemeyeceğiniz Bir Nedeni Olabilir!

"Bende de var bu! Nasıl üstesinden geliriz?"

Yeni araştırmada bu rahatsızlıktan muzdarip olan insanlardan alınan bağışıklık hücresi örnekleri, düşük enerji üretimine dair kesin bulgular oluşturdu.

Araştırmacılardan Cara Tomas’a göre bu durumun psikolojik bir rahatsızlık olarak kabul edilip önemsenmemesi oldukça riskli.

“Her şey beyinde bitiyor” tarzı yaklaşımların geçmişte bu rahatsızlığın giderilmesinde önemli engeller oluşturduğu da yine araştırmacılar tarafından ifade edilmiş.

Bu yeni cevap kesinlikle basit bir gelişme değil.

Fakat son deneylerde rahatsızlığa sahip olanlar ve olmayanlardan alınan bağışıklık hücreleri, gut bakterileri ve kan biyogöstergeleri arasında ciddi farklılıklar ortaya çıktı.

Bütün bunlar ne anlama geliyor?