Trianon Antlaşması Kimler Arasında Yapıldı

Macar boyları, yılında Árpád önderliğinde Karpat Havzası’na gelerek yerleşmişler ve Kral İstvan’ın (Stephen) Hristiyanlığı kabul ederek taç giymesiyle, yılında ilk Macar Devleti kurulmuştur.

yüzyılda Moğol istilasına uğrayan Macaristan, Kral IV Belá döneminde yeniden inşa edilmiştir. Árpád dönemi sonrasında tahta geçen Anjou Hanedanı, ülkeyi yılına kadar yönetmiştir. Osmanlı güçlerinin bu dönemde Balkanlara genişlemesinin yarattığı baskı merkezi hükümetin otoritesini zayıflatarak, derebeylerini güçlendirmiş ve ilerleyen dönemde János Hunyadi'nin oğlu Matthias Corvinus Krallığı ele geçirerek ülke topraklarını Viyana dahil kuzeye ve güneye genişletmiştir. yılları arasında hüküm süren Kral I. Matthias döneminde Macaristan Avrupa’nın önemli güçlerinden biri haline gelmiştir.

Osmanlı kuvvetlerinin Kanuni Sultan Süleyman zamanında yılında Mohaç’ta Macaristan karşısında zafer kazanması ertesinde birbiriyle çatışmaya başlayan Macar soyluları bölünerek aynı anda iki kral seçmişlerdir (John Zápolya ve Ferdinand Habsburg). Osmanlı Devleti ise yılında Budin’i fethederek şehri merkeze bağlı eyalet yönetimi haline getirmiştir.

Macarların önemli bir kısmının yaşadığı Avusturya’nın güneyinde Katolik Avusturya'yı istemeyen İmre Tökeli önderliğindeki Macarlar yılında ayaklanmış ve Osmanlı Devleti'nden yardım istemişlerdir. Tökeli’nin yardım talepleri yılında kabul görmüş ve Vezir-i Azam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı Ordusu Avusturya üzerine sefere çıkmıştır. Bu seferde bozguna uğrayan Osmanlı Ordusu, bundan sonra bölgede sürekli toprak kaybetmeye başlamıştır. Türkleri Avrupa’dan tamamen uzaklaştırmak isteyen Papalığın da yardımıyla Avusturya Budin'i yeniden ele geçirmiş, sonraki birkaç yıl içinde Temeşvar ve çevresindeki bölgeler dışında tüm Macaristan Osmanlı Devleti'nin elinden çıkmıştır. İngiltere ve Hollanda arabuluculuğunda, Lehistan, Venedik, Avusturya ve Osmanlı Devleti arasında imzalanan Karlofça Antlaşması ile bu toprak değişiklikleri resmen kabul edilmiştir. yılında imzalanan Pasarofça Antlaşmasıyla ise Temeşvar da kaybedilmiş ve Macaristan yaklaşık yıl süren egemenlik devrinden sonra bütünüyle Osmanlı'dan ayrılmıştır.

yılında, Avusturya Habsburg Hanedanlığı döneminde, Macaristan ve Erdel Prensi Ferenc Rákóczi, kendi adıyla anılan özgürlük savaşını başlatmış, ancak ayaklanmanın yılı başında başarısızlıkla sonuçlanması üzerine ülke dışına kaçmak durumunda kalmıştır. Adıgeçen, Türk topraklarına sığınmış ve 16 Nisan tarihinde ölümüne kadar Tekirdağ’da yaşamıştır. Rákóczi’nin Macaristan Parlamentosu önündeki Kossuth Meydanı’nda heykeli bulunmaktadır.

Diğer taraftan, Avusturya’ya karşı Kossuth Lajos ve Batthyány Lajos önderliğinde gerçekleştirilen ihtilali sonucunda Macaristan özerklik ilan etmiş ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu kurulmuştur. Ancak bilahare Avusturya-Macaristan ilişkilerinin bozulması ve Rus Ordusu’nun Avusturya’nın yardım çağrısını kabul ederek Macaristan’ı işgali üzerine Kossuth Lajos beraberinde kişi ile birlikte yılında Osmanlı topraklarına sığınmış ve iki yıl Kütahya’da yaşamıştır.

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'nda alınan yenilginin etkisiyle yılında dağılmıştır. I. Dünya Savaşı sonunda imzalanan Trianon Antlaşması sonucunda ise Macaristan, “anayurt” olarak kabul ettiği Karpat Havzası’ndaki topraklarının önemli bölümünü kaybetmiş ve 10 milyon Macar ülke dışında kalmıştır. Bu çerçevede günümüzde de, Macaristan’a komşu ülkelerde önemli sayıda Macar azınlık yaşamaktadır.

Macaristan, II. Dünya Savaşı’na 26 Haziran tarihinde Almanya’nın yanında katılmıştır. Bununla birlikte Macaristan, 19 Mart tarihinde Alman Ordusu’nca işgal edilmiş ve Almanya’nın savaşı kaybetmesi üzerine, Nisan ’te Sovyet Ordusu Macaristan’a girmiştir.

10 Şubat tarihinde imzalanan Paris Antlaşması ile Macar sınırları, sınırları doğrultusunda yeniden belirlenmiş, yeni Anayasa’nın 20 Ağustos tarihinde yürürlüğe girmesinden sonra ise ülke Komünist Sovyet Blok içinde yer almıştır.

23 Ekim ihtilali bir özgürlük savaşına dönüşmüşse de Sovyet Ordusu tarafından bastırılmıştır. yılları arasında ülkeyi János Kádár rejimi yönetmiştir.

“Doğu Bloku”nun yıkılmasının ardından 23 Ekim tarihinde yapılan Anayasa değişikliği ile Parlamenter demokrasi rejimine geçen Macaristan önemli bir değişim sürecine girmiştir. Bu dönemde demokratikleşme ve insan hakları alanlarında önemli gelişmeler sağlanmış, dış politika hedefleri olarak belirlenen AB ve NATO üyeliklerinin ikisine de ulaşılmıştır.

Macaristan’da halihazırda Nisan ’da iktidara gelen ve Nisan 'de yapılan seçimleri de kazananViktor Orban hükümeti işbaşındadır.

Osmanlı İmparatorluğu, Rusya ve Avusturya – Macaristan İmparatorluğu’nun yıkılmasının ardından, yayılan milliyetçilik akımının da etkisiyle Sovyetler Birliği, Yugoslavya, Türkiye, Azerbaycan, Finlandiya, Ukrayna, Polonya gibi yeni ülkelere ortaya çıkmıştır. Yeni kurulan bu devletlerin etkisiyle özellikle Avrupa haritası parçalı bir yapıya sahip olmuştur.

Savaş sonrası ortaya çıkan siyasi ve ekonomik problemleri önlemek maksadıyla ve bir kez daha bu denli bir savaş yaşanmasını engellemek için Milletler Cemiyeti kurulmuştur.

Osmanlı Devleti açısından da Birinci Dünya Savaşı’nın büyük sonuçları olmuştur. Savaş devam ederken İtilaf Devletleri arasında yapılan gizli antlaşmalarla Osmanlı toprakları paylaştırılmıştır. Savaşın sona ermesinin ardından imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ile de bu devletler planlarını gerçekleştirme fırsatı bulmuşlar ve Osmanlı toprakları İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmiştir.

Birinci Dünya Savaşı Sonrası imzalanan barış antlaşmaları ise şu şekildedir:

Versailles Antlaşması: İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanmıştır. Almanya’yı savaşın sorumlusu olarak gören bu antlaşma ile Almanya büyük bir savaş tazminatı ödemek zorunda bırakılmıştır.

Saint Germain Antlaşması: İtilaf Devletleri ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasında imzalanmıştır.

Neuilly Antlaşması: İtilaf Devletleri ile Bulgaristan arasında imzalanmıştır.

Trianon Antlaşması: 1. Dünya Savaşı sonrası özerk bir devlet olarak tarih sahnesine çıkan Macaristan ile İtilaf Devletleri arasında imzalanmıştır.

Sevres Anlaşması: İtilaf Devletleri ile Osmanlı Devleti arasında imzalanan bu antlaşma ile Osmanlı topraklarının tamamı İtilaf Devletleri arasında paylaşılmıştır.