Tansiyon Düşürmek Için Yatış Pozisyonu

Tansiyon Nedir?

Kalp durmadan çalışarak, vücut için gerekli olan temiz kanı, doku ve organlara gönderir; oksijen seviyesi azalan kirli kanı geri toplayarak da tüm vücudun beslenmesini sağlar. Kalp kasının sürekli olarak kasılıp gevşemesiyle gerçekleşen bu durum, dolaşım sistemi aracılığıyla gerçekleştirilir. Kalp her kasıldığında, kapakçıklar açılarak kan, atardamarlara ve buradan da çatallanarak tüm damarlara gönderilir. Bu sırada kan damarlarında basınç oluşur. Bu basınç, tıp dilinde sistolik basınç ya da farklı bir deyişle yüksek tansiyon olarak tanımlanır. Kalp kasının gevşemesiyle damarların üzerindeki basınç düzeyi azalır. Genişlemiş olan damarlar, kana basınç uygulayarak kan akımını devam ettirir. Ancak bu süre boyunca da kan damarlarında hala bir miktar basınç bulunur. Bu basınç ise küçük tansiyon ya da tıp dilindeki adıyla diyastolik basınç olarak adlandırılır. Tansiyon ölçümü sfigmomanometre olarak tanımlanan alet ile mm Hg cinsinden ölçülür. Tansiyon ölçümü sırasındaki koşullar kan basıncını önemli ölçüde etkilediğinden ölçüm, 5 dakikalık istirahat sonrasında yapılmalıdır. Yemek ve egzersiz sonrası tansiyon ölçümü normalden düşük, kahve tüketimi ya da sigara kullanımından sonra ise normalden yüksek sonuç verebilir. Bu yüzden tansiyon ölçümünden önceki yarım saat boyunca kişinin bu eylemlerden uzak kalması gerekir.

Tansiyon Çeşitleri

Tansiyonun iki farklı çeşidi bulunur:

Hipotansiyon (Düşük tansiyon)

Kan basıncının anormal şekilde düşmesi ya da halk arasında yaygın olarak bilinen adıyla tansiyon düşüklüğü, hipotansiyon olarak tanımlanır. Büyük tansiyonun 90 mm Hg, küçük tansiyonun 60 mm Hg değerinin altında olmasıyla oluşur. Çoğunlukla kişide bir belirtiye neden olmayan bu durum, tedavi de gerektirmez. Ancak tansiyonun aniden düşmesi, hafif ya da şiddetli belirtilere yol açabilir. Aşırı terleme, dehidrasyon, ishal, yetersiz beslenme, alerjik reaksiyonlar, stres, gebelik, hormonal dengesizlik, bazı kalp damar hastalıkları, anemi, kan kaybı gibi nedenlerin yanı sıra bazı ilaçların kullanımına bağlı olarak da hipotansiyon oluşabilir. Hipotansiyon çoğunlukla üç farklı şekilde görülür:

• Ortostatik Hipotansiyon: Tüm yaş gruplarında görülebilen ortostatik hipotansiyon genellikle zayıf ve sağlıksız yaşlıları etkiler. Otururken birden ayağa kalkmak gibi vücut pozisyonu değişikliğinde oluşan bu durum, kişinin başının dönmesine, gözlerinin kararmasına yol açabilir. Genellikle birkaç saniye süren bu durum bazı sağlık problemlerinin habercisi olabilir.
• Sinirsel Aracılı Hipotansiyon: Diğer yaş gruplarına göre çocuk ve gençlerde daha sık görülen bu durum, kişinin uzun süre ayakta durmasına bağlı olarak gelişir. Baş dönmesi ve baygınlık gibi belirtilere yol açar.
• Şoka Bağlı Hipotansiyon: Travma, yanık, zehirlenme, ani kan kaybı gibi kişinin şoka girmesine yol açan durumlarda oluşan hipotansiyon, kişinin hayatını tehdit edecek boyutta olabilir ve acil tıbbi yardım gerektirir.

Hipertansiyon (Yüksek tansiyon)

Tansiyonun /80 mm Hg değerinin üzerinde olması hipertansiyon ya da farklı bir deyişle yüksek tansiyon olarak tanımlanır. Toplumda görülme sıklığı %30 ila %45 arasında olan bu rahatsızlık, mutlaka kontrol altına alınması gereken bir durumdur. Primer ve sekonder hipertansiyon olmak üzere iki farklı türü bulunur. Toplumda yaklaşık olarak %90 oranında görülen primer hipertansiyonda tansiyonun yükselmesine neden olan odak bir hastalık bulunmaz. Sekonder hipertansiyon ise yaklaşık olarak %10 oranında görülür ve tansiyon yüksekliği altta yatan farklı bir sağlık probleminden kaynaklanır. Sıklıkla sorulan "Tansiyona ne iyi gelir?" sorusunu yanıtlamadan önce "Hipertansiyon belirtileri nelerdir? sorusunu cevaplamak gerekir.

Tansiyon Yükselmesi (Hipertansiyon) Belirtileri

Ailede yüksek tansiyon öyküsünün varlığı, 40 yaşın üzerinde olmak, diyabet ve sigara kullanımı, hipertansiyon riskini arttıran etkenler arasında yer alır. Baş ağrısı, baş dönmesi, kulak çınlaması, hâlsizlik, nefes darlığı, bulanık görme, sık idrara çıkma, burun kanaması, kalp ağrısı ya da kalp ritminin düzensiz olması, hipertansiyon belirtileri arasında yer alır. Kalp, beyin, böbrek ve göz gibi organlar üzerinde olumsuz etkileri bulunan hipertansiyon, zaman içinde atardamarlarda deformasyona yol açar. Beyin kanaması, kalp krizi, felç, böbrek yetmezliği, beyin damarlarında tıkanıklık ve körlük gibi ciddi sağlık problemlerine yol açabilen hipertansiyonun mutlaka kontrol altına alınması gerekir.

Tansiyon Yükselmesine Ne İyi Gelir?

Tansiyon yüksekliğinde kişinin mutlaka hekime görünmesi ve tedavi alması gerekir. İlk kez tanı alan ve tedavisine başlanan hastaların ilk hekim kontrolü 2 ila 4 hafta arasında yapılmalıdır. İlk kontrol sırasında hekim, ilaçların dozunu ya da kullanım şeklini değiştirebilir. Daha sonra her 6 ayda bir kez hekim kontrolüne gidilmelidir. Tansiyon yüksekliği varlığında yaşam tarzında değişiklik olmazsa olmazlar arasında yer alır. Sigara kullanımının bırakılması, vücut kitle endeksine göre kilonun dengelenmesi, tuz tüketiminin günlük 6 gr. ile sınırlandırılması ve düzenli egzersiz yapılması son derece önemlidir. Taze meyve ve sebzelerden alınan potasyum da tansiyon yüksekliğine iyi gelir. Tüm bunların haricinde tuzsuz ayran, nar suyu, greyfurt, sarımsak, kekik, limon suyu gibi gıdaların alınması, tansiyonun dengelenmesi için önerilebilir.

Tansiyon Düşüklüğü (Hipotansiyon) Belirtileri

Hipotansiyon, çoğunlukla belirti vermese de bazı durumlarda baş dönmesi, bulantı, kusma, hâlsizlik, nefes darlığı, aşırı terleme, depresyon, vücut ısısının düşmesi, bayılma ve nefes darlığı gibi belirtilere yol açabilir. Tansiyon düşüklüğü belirtileri görülmesi durumunda hekime başvurulması ve nedenlerinin araştırılması önemlidir.

Tansiyon Düşüklüğüne Ne İyi Gelir?

Yetersiz beslenmeye bağlı olarak görülen folik asit ve B12 vitamin eksikliği, diyabet, kalp hastalıkları, dehidrasyon, iç kanama, aşırı kan kaybı ve bazı ilaçların kullanımı tansiyonun düşmesine neden olabilir. Tuzlu ayran, havuç suyu, zeytin, üzüm, zencefil, fesleğen ve su tüketiminin artırılması tansiyon düşüklüğüne iyi gelebilir.

Hamilelikte (Gebelikte) Tansiyon

Gebelerin yaklaşık %10'unda yüksek tansiyon görülür. Gebelik öncesi var olan ya da gebeliğin beşinci ayından önce görülen tansiyon yüksekliği, kronik hipotansiyon olarak değerlendirilirken, gebelik tansiyonu olarak bilinen tansiyon yüksekliği çoğunlukla gebeliğin beşinci ayından sonra görülür. Mide bulantısı, kusma, idrar miktarında azalma, çift görme, hızlı kilo artışı, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında farklılık gibi semptomlarla görülen gebelik tansiyonu, hamilelik zehirlenmesine (Preeklampsi) yol açabilir. Bu yüzden gebelik boyunca kan basıncının kontrol altına alınması son derece önemlidir. Hafif vakalarda anne adaylarına istirahat önerilirken daha şiddetli vakalarda ilaç tedavisi gerekebilir.

Yüksek tansiyon günümüzde çok sık görülmektedir. Birçok belirtisi olan bu hastalığın, böbrek ve kalbi kötü etkileyerek ciddi rahatsızlıklara da sebep olmaktadır. İlerleyen zamanlarda daha ciddi sorunlar ile karşılaşmadan uzmana giderek etkileri ve nedenleri hakkında bilgi alabilir ve tedavi olabilirsiniz.

Tansiyon Nedir, Yüksek Tansiyon Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir?

Vücuda temiz kan taşıyan atardamarlardaki kan basıncına tansiyon adı verilmektedir. Kan basıncı kalbin kanı pompalaması ile başlamaktadır. Tansiyon, yetişkinlerde dinlenme durumunda yani sağlıklı bir insanda kol atardamarlarındaki ortalama basınç, /80 mm civa (Hg) olarak bilinmektedir. Kan basıncının normalden yüksek olmasına yüksek tansiyon ya da hipertansiyon denilmektedir. Tam tersi olarak da kan basıncının normalden düşük olmasına ise düşük tansiyon ya da hipotansiyon denmektedir. Yüksek tansiyonun bazı nedenleri; küçük atardamarların iç çaplarının daralması, böbrek hastalıkları, büyük damar anomalileri, hormon bozukluklarıdır.

Yüksek tansiyon beyin kanamalarına neden olur. Ayrıca kalp ve damar hastalıklarına yol açar, gözde retina damarlarına hasar verir, böbrekte işlev bozukluklarına yol açar, kol ve bacak arterlerini etkileyerek yürüme güçlüğüne sebep olur ya da bazen de felce neden olabilir. Yüksek tansiyon belirtileri; başta ve ensede ağrı, sıkıntı duygusu, çarpıntı, çınlama vb. belirtiler görülebilmektedir. İlerleyen zamanlarda organlar zarar da görebilir. Başka bir konu ise; tansiyonda yükselince kişinin yatış pozisyonu da önemlidir.

Yüksek Tansiyonda Nasıl Yatılır?

Kişilerin tansiyonu çıkınca öncelikle bilinmesi gereken şey yüksek tansiyonda nasıl yatılmalı? sorusunun cevabıdır. Tansiyon yükseldiğinde nasıl yatılır ya da yüksek tansiyonda nasıl yatmalı? sorularının cevapları ise şu şekildedir: Tansiyonu yükselen bir insanın ayakları aşağı doğru pozisyonunda yatırılır. Çünkü tansiyon yüksekliğinde yatış pozisyonunda, beyne giden kan miktarı arttığı için yer çekiminden faydalanmak gerekir. Bu yüzden de ayakları sarkıtma pozisyonu en uygunudur. Ayrıca hava sıcaksa hasta serin yere alınmalıdır.

Tansiyon çok yüksekse bir dil altı ilacı verilebilir. İlaç dışında limon suyu da verilebilir. Yüksek tansiyondan dolayı baş dönmesi varsa kişi hemen oturtulur veya yatırılır. Yüksek tansiyonda terleme, göz kararması ya da çarpıntı da görülebilir. Bu durumlarda kişiyi hemen yatırmak ve giysilerini gevşetmek gerekir. Yüzünü hemen yıkayabilir ve doktora en kısa zamanda ulaştırmak gerekir. Fazla alçak yastık beyindeki kan miktarını artırdığı için yüksek tansiyona yol açabilir. Bu nedenle yastığın 15 cm kadar yüksek olması gerekmektedir. Alçak yastıkta yatmak uzun süre devam ederse tansiyonda yükselme yaşanmasına sebep olur.

Yüksek Tansiyonda Neler Yapılması Gerekir?

Tansiyon yükselince kişi öncelikle doğru pozisyonda yatırılır. Fakat tansiyonun yükselmesinden önce devamlı olarak yapılabilecek şeyler aşağıda sıralanmıştır. Bu maddeler hem sağlıklı yaşam için önemlidir. Hem de tansiyonun yükselmesini engelleyicidir.

• Nefes alıp verme egzersizleri, yoga, meditasyon yapmak
• Lifli gıda tüketmek
• Tuz, yumurta ve yağ alımını azaltmak
• Et tüketimini sınırlamak
• Beslenme diyetiniz sarımsak, kereviz içermesi gerekmektedir. Ayrıca dengeli beslenmek de önemlidir.

(6votes, average: 3,83out of 5)

Loading