Dini Müzik Sanatçıları

Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 EŞİT DÜZENLENMİŞ KLAVYE ve HRİSTİYAN SEMBOLİZMİ Lilian Maria TONELLA TÜZÜN* BКĢЯuru TКrТСТ: 03.12.2015; KКЛul TКrТСТ: 18.01.2016 ÖZ JoСКnn SОЛКstТКn BКМС’ın DКs WoСltОmpОrТОrtО KlКvТОr (EşТt DüгОnlОnmТş KlКvyО) Кdı КltındК, ТkТ defter СКlТndО yКгdığı, BWV 846-893 numКrКlı 48 PrОlüd vО FüРlОrТ Рünümüг pТyКno rОpОrtuvКrının Оn хok ТМrК ОdТlОn ОsОrlОrТ КrКsındК yОr КlmКktКdır. Bu хКlışmК ОsОrТn yorum ЛКşКrısının ЛТr ön koşulunun dК ТхОrdТğТ КnlКm kКtmКnlКrınК СКkТmТyОt olduğu noktКsındКn СКrОkОtlО, Кdı РОхОn ОsОrТn yorumu КхısındК önОm Кrг ОdОn, КnМКk гКmКnındК polТtТk sОЛОplОrdОn dolКyı yКyın ОnРОlТ ТlО kКrşılКşmış, dОrs notu КşКmКsındКn ТlОrТyО РТdОmОmТş vО dolКyısıylК yОtОrТnМО ЛТlТnОmОmТş, tКrtışılКmКmış ЛТr tОorТyТ konu КlmКktКdır. ÇКlışmК Rus müгТk kültürünün XX. yüгyıldКkТ Оn ОtkТn ПТРürlОrТnТn ЛКşındК РОlОn, müгТkoloР, ЛОstОМТ, pТyКnТst, pОdКРoР vО yönОtТМТ BolОslКv LОopoldovТх ВКvorskТ’nТn J.S.BКМС’ın EşТt DüгОnlОnmТş KlКvyО Кdı КltındК yКгmış olduğu eserleri ТlО HrТstТyКnlık mТtolojТsТ КrКsındКkТ kurduğu ТlТşkТyТ КхıklКyКn tОorТsТ ТnМОlОmОktОdТr. ВКvorskТ РОlТştТrdТğТ tОorТsТndО EşТt DüгОnlОnmТş KlКvyО ТlО ProtОstКn KorКl müгТğТ КrКsındК ЛТr ЛКğlКntı kurmuş, PrОlüd vО FüРlОr ТlО ortak metinlere sahip olan korallerdeki dini hikayelerdО BКМС’ın sıkхК kullКndığı müгТkКl motТПlОrТ tОspТt ОtmТştТr. MotТПlОr dТnТ ПТРür vО olКylКrlК ОşlОştТrТlmТştТr. İnМТl’dО КnlКtılКn СТkКyОlОrТ sОmЛolТгО ОdОn motТПlОr BКМС tКrКПındКn BКrok dönОmТnin ОstОtТk РОlОnОğТnО pКrКlОl olКrКk, КnМКk dТn dışı müгТk ПormlКrı ТхТndО РТгlОnОrОk vОrТlmТştТr. Uгun yıllКr ЛoyunМК RusyК DОvlОt KonsОrvКtuvКrlКrındК vОrdТğТ dОrslОrdО, ТşlОdТğТ tОorТsТ ТlО müгТk tКrТСТndО önОmlТ sКnКtхılКr КrКsındК sКyılКn ЛТr kКх nОsТl pТyКnТstТn yorumlКrındК ОtkОn olmuş, BКМС müгТğТnО ПКrklı ЛТr Лoyut vО гОnРТnlТk kКtmıştır. Anahtar Sözcükler: Das Wohltemperierte Klavier, Protestan Koralleri, Sembolizm DAS WOHLTEMPERIERTE KLAVIER and CHRISTIAN SYMBOLISM ABSTRACT Johann Sebastian Bach's 48 preludes and fugues numbered BWV 846-893, composed as two books under the name Das Wohltemperierte Klavier (The Well-Tempered Clavier) is one of the most performed works in present-day piano repertoire. This work from the point where it dominated the layers of meaning, contained a prerequisite for the work of the review it succeeded, with the importance in the interpretation of the named work, which during its time faced publication censorship for political reasons, couldn't pass the stage of being lecture notes and thus was not widely known and discussed. The work analyzes the theory explaining the relation between Christian mythology and J.S.Bach's works under the name of Das Wohltemperierte Klavier by one of the most active figures in 20th century Russian music culture, Boleslav Leopoldovich Yavorsky, who was a musicologist, composer, pianist, pedagogue and administrator. Yavorski made a connection between Das Wohltemperierte Klavier and Protestant Chorale in his theory, has identified musical motifs used frequently by Bach in religious stories which have joint text with preludes and fugues. The motifs have been linked with religious figures and events. The motifs symbolising the stories told in the Bible by Bach have been given in a parallel of eastetic Baroque era tradition but hidden in secular music forms. In the years of teaching courses in Russian State Conservatories, he has given depth and diversity to Bach music and has been referred in interpretations among generations of valued, important artists with the theory he put forward. Keywords: Das Wohltemperierte Klavier, Protestant Choralles, Symbolism Doç., Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Piyano Anasanat Dalı * e-posta: [email protected] 115 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 1. Giriş SКЧКt вКlЧıгМК keЧНТЧe öгРü kullКЧНığı КlПКЛelerНeЧ НШlКвı НeğТl, ТçerНТğТ ПТkТrlerТ КktКrmК КЧlКmıЧНК НК sembollerdeЧ kurulu ЛТr НТlНТr. BКrШk НöЧem eserlerТЧНe РörüleЧ semЛШlТk КЧlКtım НöЧemТЧ müгТk sКЧКtıЧК НК вКЧsımıĢtır. DöЧemТЧ tüm sКЧКtlКrıЧНК ШlНuğu РТЛТ müгТk Нe НТЧsel ПelseПeЧТЧ Яe uЧsurlКrıЧ etkТsТ КltıЧНК kutsКl ТĢКretler, КЧlКmlКr ТçermekteНТr. GüгellТk Лu НöЧemНe eгШterТk semЛШllerle ТПКНe eНТlmТĢtТr. DöЧemТЧ sКЧКt eserТ НeğerleЧНТrmelerТЧТЧ ЛТr НТğer вКЧı Тse Сer ШlРuЧuЧ РТгlТ ЛТr КЧlКm ТПКНe ettТğТ НüĢüЧМesТ üгerТЧe kuruluНur. (NШsТЧК, 1993, s.16) AЧМКk Лu ТĢКret Яe КЧlКmlКrК НКСТl semЛШller РüЧümüгНe uЧutulmКвК вüг tutmuĢtur. ВüгвıllКr ЛШвu süreЧ ЛТr РeleЧeğТЧ sШЧucu, Alman müгТk kültürüЧüЧ ЛТr seЧteгТ ШlКrКk ЧТteleЧeЧ JШСКЧЧ SeЛКstТКЧ BКМС’ıЧ, (1685-1750) eserlerТЧНekТ müгТkКl uЧsurlКrıЧ semЛШlТk ЛКkıĢ КçısıвlК вКpılКЧ КЧКlТгleri sonucu elde edilen bulgular, BКМС müгТğТ вШrumuЧК вeЧТ ЛШвutlКr kКtmıĢtır. (Schweitzer, 1964, s.6) MüгТkКl ПШrmlКrıЧ çШğu - Missa, Requiem, Kantat gibi - ТçerТğТ СКkkıЧНК ЛТгe öЧ ЛТr ЛТlРТ sunmaktКНırlКr. AЧМКk BКМС’ıЧ НТЧ НıĢı müгТk ПШrmlКrıЧНК вКгНığı çКlРı eserlerinin anlamsal ТçerТklerТ НТЧТ eserlerТЧНe ЯКr ШlКЧ ölçüНe ЛТr СКгır ЛТlРТвТ вШrumМuвК Чet olarak suЧmКmКktКНır. EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe’ЧТЧ dinsel, semЛШlТгm Яe retШrТk КçılКrНКЧ incelenmesinin ilk КНımlКrı Rus müгТkШlШР BШleslКЯ LeШpШlНШЯТç ВКЯШrskТ (1877-1942) tКrКПıЧНКЧ 1897 вılıЧНК КtılmıĢtır. DüЧвК Яe AЯrupК sКЧКt kültürü tКrТСТЧТЧ spesТПТk НetКвlКrıЧК СКkТm ШlКЧ ВКЯШrskТ, BКМС’ıЧ eserlerТЧТЧ вКlЧıгМК РeleЧekselleĢmТĢ ШlКЧ müгТkКl tekЧТklerle КЧКlТг eНТlmesТ Тle sıЧırlı kКlmКmıĢ, Лu eserlerТЧНekТ PrШtestКЧ mТtШlШjТsТЧТЧ вКЧsımКlКrıЧı, müгТkКl uЧsurlКr Тle Protestan koralleri, kilise kКЧtКtlКrı Яe ĠЧМТl’НekТ metТЧler КrКsıЧНК ЛТr pКrКlellТk kurКrКk ele КlmıĢtır. SШЧuçtК ЛКгı semКЧtТk, müгТkКl-retШrТk ПТРürlere ulКĢmıĢtır. (SkuЛkШ, 2010, s.1). нЧМelerТ вКlЧıгМК НТЧsel müгТk türlerТЧТЧ ЛТr öгellТğТ ШlКrКk ШrtКвК kШЧКЧ etТk Яe ПelseПТ ТlТĢkТЧТЧ, BКМС tКrКПıЧНКЧ PrelüН Яe FüРler РТЛТ НТЧ НıĢı müгТk türlerТЧНe Нe kurulНuğuЧu Рöstererek, ЛesteМТЧТЧ müгТğТЧТ ЛКĢkК ЛТr anlam boyutuna tКĢımıĢtır. ВКЯШrskТ’вe Рöre EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe’НekТ PrelüН Яe FüРlerТЧ ТçerНТğТ mШtТПlerТЧ çШğu kutsКl metТЧlerle ЛКğlКЧtılı НТЧТ öğeler ЛКrıЧНırmКktКНır. MüгТk ТçТЧНe sık, НüгeЧlТ Яe ısrКrlı kullКЧılКЧ mШtТПlerТЧ, Лu kullКЧım öгellТğТ, BКrШk НöЧemТЧ estetТk anlКвıĢıЧК uygun olarak gizli bir КЧlКmК ТĢКret etmekteНТr. Bu ТĢКretler BКМС çКlРı müгТğТ semЛШlТst вКpısıЧıЧ tutКrlı ЛТr КЧlКm ЛütüЧlüğü ТçТЧНe kКЯrКЧmКsıЧК ШlКЧКk sКğlКmКktКНır. Rus Piyano Okulu’ЧuЧ en 116 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 öЧemlТ temsТlМТlerТЧТЧ вer КlНığı bir nesile öğretmeЧlТk вКpmıĢ ШlКЧ ВКЯШrskТ’ЧТЧ Лu teШrТsТЧТЧ prКtТk sШЧuМu НöЧemТЧ pТвКЧТstlerТЧТЧ вШrumlКrıЧК ПКrklı ЛТr ЛТlТЧç НüгeвТ ШlКrКk вКЧsımıĢtır. Bu çКlıĢmКЧıЧ КmКМı; НТЧ НıĢı ПШrmlКrНК BКМС’ıЧ çКlРı müгТğТ ТçТЧ вКгНığı eserlerТЧНekТ НöЧemТЧ semЛШlТst, НТЧsel etkТlerТЧТ ВКЯШrskТ’ЧТЧ РelТĢtТrНТğТ teШrТ Тle ТЧМeleвerek РöstermektТr. кКlıĢmКНК ВКЯШrskТ’ЧТЧ teШrТsТЧТ üгerТЧe kurНuğu BКМС’ıЧ EĢТt DüгeЧleЧmТĢ Klavye (BWV 846-893 ШlКrКk ЧumКrКlКЧНırılmıĢ 48 PrelüН Яe FüР) КНlı eserТ temel КlıЧmıĢtır. кКlıĢmКНК Квırt eНТМТ mШtТП ПТРürlerТЧТЧ КЧКlТг eНТlmesТ вöЧtemТ kullКЧılmıĢtır. Bu mКkКleНe B. ВКЯШrskТ, A. SМСаeТtгer, V. NШsТЧК, E. BШНkв, R. BerçeЧkШ, H. Besseler, K. VТЧШРrКНШЯ, A. SkuЛkШ çКlıĢmК mКterвКllerТ, H. CКПer AСmeНlТ’ЧТЧ Нers ЧШtlКrı kullКЧılmıĢtır. 2. Yavorski ve Eşit Düzenlenmiş Klavye Analiz Teorisi ВКЯШrskТ, müгТk ЛТlТmМТler tКrКПıЧНКЧ вüksek eЧtelektüel НüгeвТ, kКpsКmlı, НeЯrТmМТ НüĢüЧМe вeteЧeğТ Яe SШЯвet müгТk kültürüЧe вКptığı kКtkılКrıвlК eĢТЧe Кг rКstlКЧılır ЛТr ПТkТr ЛТrlТğТвle вüМeltТlmТĢ Яe вüМeltТlmekteНТr. кКğНКĢı Яe вКkıЧ НШstu DТmТtrТ ġШstКkШЯТç, (1906-1975) ВКЯШrskТ’ЧТЧ SШЯвet müгТk kültürüЧüЧ ТЧĢКsıЧНК ТlerТ НüгeвНe КktТП РöreЯ КlКЧ sКЧКtçılКrıЧ eЧ ЛКĢıЧНК РelНТğТЧТ вКгmКktКНır. (ġШstКkШЯТç, 1972, s.5) Yavorski, Kiev ve Moskova KШЧserЯКtuЯКrı’ЧНК РörНüğü PТвКЧШ Яe KШmpШгТsвШЧ eğТtТmТЧТЧ КrНıЧНКЧ Лu ШkullКrНК КlНığı РöreЯlerle КkКНemТk kКrТвere КНım КtmıĢtır. 1921-1930 вıllКrı КrКsıЧНК Тlk НeПК MШskШЯК’НК ШluĢturulКЧ Яe НeЯlet müгТk eğТtТm kurumlКrıЧıЧ sistemlerinin вКpılКЧmКsıЧı РerçekleĢtТreЧ çКlıĢmКlКr, ВКЯШrskТ’ЧТЧ ШrtКвК kШвНuğu teШrТk kШЧsept üгerТЧe ĢekТlleЧmТĢ, Лu КlКЧНКkТ Лüвük ЛКĢКrısı Тle Rus müгТk kültür СКвКtıЧıЧ eЧ sКğlКm Яe kКrКkterТstТk ПТРürlerТЧТЧ ЛКĢıЧНК КЧılmıĢtır. MШskШЯК KШЧserЯКtuЯКrı’ЧНК, lТsКЧs Яe lТsКЧsüstü seЯТвelerТЧНe ЯerНТğТ sırК НıĢı BКМС КЧКlТг НerslerТЧНe öğreЧМТlerТ КНetК СТpЧШtТгe etmТĢ РТЛТ etkТleНТğТ ТlerТkТ вıllКrНК öğreЧМТlerТЧТЧ kКleme КlНıklКrı КЧılКrıЧНКЧ öğreЧТвШruг. (Vinogradov, 1972, s.166) ВКĢКmı ЛШвuЧМК BКМС’ıЧ eserlerТ СКkkıЧНК peНКРШР, meЧtör, eğТtmeЧ, reНКktör, pТвКЧТst, kШrШ ĢeПТ Яe metТЧНТlЛТlТmМТ ШlКrКk çШk РeЧТĢ ЛТr вelpКгeНe çКlıĢКЧ Яe uluslКrКrКsı plКtПШrmlКrНК reПerКЧs kabul edilen Yavorski, Bach’ıЧ eserlerТ üгerТЧe вКptığı Яe ölümüЧe НeğТЧ süreЧ çКlıĢmКlКrıЧНК, AlmКЧ kültürüЧüЧ ПКrklı КlКЧlКrıЧНКЧ ЛesleЧeЧ НТЧ НıĢı ПШrmlКrНК вКгılmıĢ EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe’nТЧ, ruСКЧТ КЧlКmlКr ЛКrıЧНırНığı sШЧuМuЧК ЯКrmıĢtır. DöЧemТЧ sКЧКt eserlerТЧНe РeЧellТkle ĠЧМТl Яe EskТ AСТt’teЧ КlıЧКЧ temКlКrıЧ kullКЧılmКsı РeleЧeğТЧНeЧ 117 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 yola çıkКЧ ВКЯШrskТ, sТstemКtТk Яe КвrıЧtılı çКlıĢmКlКrıЧıЧ sШЧuМuЧНК PrelüН Яe FüРlerТЧ HrТstТвКЧ mТtШlШjТsТЧТЧ ПКrklı temКlКrıвlК ТlТĢkТsТЧТ sКptКmıĢtır. (VТЧogradov, 1972, s.158) Yavorski’ЧТЧ вКĢКmı ЛШвuЧМК ТЧМeleНТğТ BКМС müгТğТ Тle ТlРТlТ teШrТsТ ШЧlКrМК вıllık ЛТr çКlıĢmКЧıЧ ürüЧüНür. PШlТtТk seЛeplerНeЧ НШlКвı вКвımlКвКmКНığı çКlıĢmКlКrıЧı RusвК’НКkТ öğreЧМТlerle 1916, 1917, 1919 вıllКrıЧНК KТeЯ’Нe, 1924-25, 1927-28, 1938-41 вıllКrıЧНК MШskШЯК’НК Яe 1941-42 вıllКrıЧНК SКrКtШЯ’НК НüгeЧleНТğТ вeНТ Лüвük Нers-seminer ile pКвlКĢmıĢtır. ВКЯШrskТ BКМС’ıЧ EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe’sТЧТ OrtК кКğıЧ müгТkle seЧteгТ ШlКrКk вШrumlКmКktКНır. (Nosina, 1993, s.33) BКМС müгТğТЧТЧ вКlЧıгМК müгТkКl ПШrmüllerle analiz edilmesinin yetersizlТğТЧТ ТННТК eden ВКЯШrskТ’вe Рöre Лüвük ЛТr НerТЧlТğe sКСТp ШlКЧ EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe’nТЧ temelТЧНe, РeЧТĢ Яe çШk kКвЧКklı kültürel-sanatsal analog ТlТĢkТler ЯКrНır. ВКЯШrskТ’ЧТЧ teorisine Рöre, EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe serisi, HrТstТвКЧlık ТmРe Яe ПТРürlerТЧТЧ müгТkКl Яe semЛШlТk вШrumlКrıЧı ТçermekteНТr. BКМС’ıЧ eserlerТЧНe НШğruНКЧ Рöгe çКrpКЧ melШНТk вКpıвК rКğmeЧ, ВКЯШrskТ’ЧТЧ вКЧı sırК НТğer КrКĢtırmКМı Яe вШrumМulКr КrКsıЧНКЧ НК Лu eserlerТ semЛШlТst ЛТr вКklКĢımlК ТЧМeleme ТСtТвКМı НuвКЧlКr ШlmuĢtur. Bu kШЧuНКkТ Тlk КrКĢtırmКМılКrНКЧ; teШlШР, ПТlШгШП, tıp НШktШru Яe müгТsвeЧ AlЛert SМСаeТtгer (1875-1965) çКlıĢmКlКrıЧНК BКМС’ıЧ eserlerТЧНe вКlЧıгМК müгТkКl ПШrmüllerТЧ kullКЧılmКНığıЧı, ПКrklı ЛТr sТstemТЧ Нe СeНeПleЧНТğТЧТ ПКrk etmТĢtТr. (Schweitzer, 1964, s.6) кКlıĢmКlКrıЧı RusвК Яe AlmКЧвК’НК СemeЧ СemeЧ КвЧı вıllКrНК ПКkКt ЛТrЛТrlerТЧНeЧ СКЛersТг ЛТr ĢekТlНe sürНüreЧ SМСаeТtгer Яe ВКЯШrskТ’ЧТЧ ulКĢtığı sШЧuçlКr BКМС’ıЧ EĢТt DüгeЧleЧmТĢ Klavye’Нe kullКЧНığı temКlКr Тle kТlТse kШrКllerТ Яe kКЧtКtlКr КrКsıЧНК ЛТr ЛКğ ШlНuğuЧu РöstermТĢtТr. AЧМКk kantat ve korallerde yer alan kutsal metinlerin incelenmesi ve bu metinler üгerТЧНeЧ EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe’НekТ PreluН Яe FüРlerТЧ КЧКlТг eНТlmesТ konusunu НerТЧleĢtТreЧ ВКЯШrskТ, ЛulРulКrı Тle müгТk Яe semЛШlТгm ТlТĢkТsТЧТ КçıklКЧКЛТlТr ЛТr Нüгeвe ulКĢtırmКвı ЛКĢКrmıĢtır. ВКЯШrskТ’ЧТЧ ЛКĢı çektТğТ Лu вeЧТ вКklКĢımНКЧ вıllКr sШЧrК BКМС kШЧusuЧНК ЛТr ЛКĢkК öЧemlТ uгmКЧ ШlКЧ AlmКЧ müгТkШlШР HeТЧrТМС Besseler (1900-1969) 1955 tarihli “Bach als Wegbereiter” (ВeЧТlТkçТ BКМС) КНlı mКkКlesТЧНe; 1720’lТ вıllКrНК BКМС’ıЧ pТвКЧШ eserlerТЧНe kКЧtКtlКrıЧНКЧ КlНığı НТЧТ КЧlКmlКr ТçereЧ ПТРürlerТ, melШНТlerТ ТĢleНТğТЧТ вКгmКktКНır. (Besseler, 1960, s.81) ВКЯШrskТ’ЧТЧ ЛТlТmsel metШНu, EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe serisinin sanatsal ve dinsel-felsefi anlКmıЧı ТspКt etmeвТ СeНeПlemТĢtТr. ВКЯШrskТ’ЧТЧ BКМС КrКĢtırmКlКrıЧıЧ ЛТr pКrçКsı ШlКrКk, НТğer sКЧКt НКllКrı Тle НüĢüЧМe sistemlerinin XVI ve XVIII вüгвıllКr КrКsı AlmКЧ müгТğТ üstüЧНekТ etkТsТ СКkkıЧНКkТ çКlıĢmКlКrıЧıЧ sШЧuçlКrı, döЧemТЧ eНeЛТвКt eserlerТnin КrНıЧНКkТ НüĢüЧМe sТstemТЧТn, BКМС’ıЧ kompozisyon Яe tКsКrım süreМТЧТ etkТleНТğТЧТ РöstermekteНТr. ВТЧe КвЧı ĢeklТНe НöЧemТЧ 118 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 resim sКЧКtı, BКМС eserlerТЧТЧ Рörsel ТlkelerТ Яe tКsКrımı üгerТЧНe etkТЧ ШlmuĢtur. Besteci НöЧemТЧ kКЛul РörmüĢ НüĢüЧМe sТstemlerТЧНeЧ etkТleЧmТĢtТr. (BerçeЧkШ, 1993, s.118) Elde eНТleЧ Лu ЛulРulКrıЧ tümüЧüЧ temelТЧНe НТЧ ШlРusu ЯКrНır. DöЧemТЧ sКЧКt kültürü РeleЧeğТЧНe Нe eserlerТЧ kКвЧКğı ĠЧМТl, EskТ AСТt Яe kutsКl temКlКrНır. ВКЯШrskТ’ЧТЧ BКМС üгerТЧe вКptığı КrКĢtırmКlКrНК EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe’nТЧ HrТstТвКЧlık mТtШlШjТsТЧНekТ öвkülerНeЧ temКlКr ЛКrıЧНırНığı teШrТsТЧТЧ temel СКreket ЧШktКlКrıЧНКЧ ЛТrТ Лu sКptКmКНır. Alman müгТkШlШР Fred Hamel (1903-1957) 1950 вılıЧНК вКвıЧlКЧКЧ “JШСКЧЧ SeЛКstТКЧ BКМС, РeТstТРe Аelt” (JohaЧЧ SeЛКstТКЧ BКМС, mКЧeЯТ НüЧвК) kТtКЛıЧНК, НТЧ ШlРusuЧuЧ вКĢКmıЧ Сer КlКЧıЧНК etkТЧ ЛТr ĢekТlНe ЯКr ШlНuğu Лu НöЧemНe НКСК öЧМelerТ НeğТЧТlmemТĢ ЛТr НetКвı ele КlКrКk, müгТkКl ЛТr ТmгК ШlКrКk BКМС sШвКНıЧıЧ HrТstТвКЧlığıЧ eЧ temel semЛШlü ШlКЧ HКç Тle ЛütüЧleĢtТğТЧТ Тlk НeПК НТle РetТrmekteНТr. SМСаeТtгer Тse “BКМС” sШвКНıЧıЧ kutsКl ЛТr semЛШl Тle örtüĢmesТЧТЧ ЛesteМТЧТЧ вКrКtılКrı üstüЧНekТ ШlКsı mТstТk etkТsТЧe НТkkКt çekmekteНТr. (Bodky, 1993, s.228, s.236) Bu ЛТlРТler ıĢığıЧНК prКtТkte НТЧ НıĢı ЛТr вКĢКmıЧ ШlmКНığı ЛТr НöЧemНe, BКМС’ıЧ НТЧ НıĢı müгТk ПШrmlКrıЧНК ЛТle НТЧ ШlРusuЧu ТçereЧ вКpıtlКr ЯermesТ ve bu ШlРulКrı BКrШk НöЧemТЧ КЧlКtımı sırlКr perНesТ КrНıЧК РТгleвeЧ ТПКНe tКrгıЧК uвРuЧ ЛТr ĢekТlНe gizlemesi КЧlКĢılır ШlmКktКНır. Görsel 1. Notalarla BACH soyadının Sembolizmi Görsel 2. BACH soyadı ile Haç Sembolizmi (Li, 2001, s.8) 3. Bulgular Bu ЛölümНe ВКЯШrskТ’ЧТЧ РelТĢtТrНТğТ BКМС’ıЧ EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe analiz teorisinin НТЧКmТklerТ КçıklКЧmıĢ, eserТЧ PrШtestКЧ kШrКl РeleЧeğТ, söгlü НТЧТ eser ПШrmlКrı Тle ШlКЧ ТlТĢkТsТ Яe НöЧemТЧ semЛШlТst КЧlКвıĢı ТlТĢkТsТ sШЧuМuЧНК elНe eНТleЧ ЛulРulКrК вer ЯerТlmТĢtТr. 3.1. Eşit Düzenlenmiş Klavye, Protestan Koral Geleneği İlişkisi DöЧemТЧ AlmКЧвК’sıЧНК Сerkesçe ЛТlТЧeЧ НТЧТ temКlКr вerlТ СКlkıЧ BКМС’ıЧ eserlerТвle ЛКğlКЧtı kurabilmesini kШlКвlКĢtırКЧ eЧ öЧemlТ uЧsur ШlmuĢtur. BКМС’ıЧ Лu öгellТğТ, eserlerinin 119 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 вКpısıЧНКkТ pШlТПШЧТk örРüЧüЧ Сer Ģeвe rКğmeЧ СКlk ТçТЧ kШlКв kКЯrКЧmКsıЧı sКğlКmıĢ, O’Чu tШplumuЧ eЧ pШpüler sКЧКtçısı СКlТЧe РetТrmТĢtТr. (AЧНrКНe, 1987, s.90) BКМС müгТğТЧНekТ semЛШller вüгвıllКrНır НeЯКm eНeЧ ЛТr PrШtestКЧ müгТk РeleЧeğТЧТЧ sШЧuМuНur. MКrtТЧ LutСer’Тn (1483-1546) НТЧТ reПШrmlКrı, PrШtestКЧ müгТğТЧТЧ СКlk вКĢКЧtısıЧНКkТ вerТЧe Шlumlu ЛТr kКtkı sКğlКmıĢtır. KТlТse kШrШlКrıЧıЧ koralleri Latince НeğТl, AlmКЧМК söвlemeвe ЛКĢlКmКsı dini konuları СКlk ТçТЧ НКСК КЧlКĢılır Яe КЧlКmlı ЛТr СКle РetТrmТĢtТr. DöЧemТЧ AlmКЧ toplumunda, NШel’Нe eЯlerТЧ РeгТlerek НТЧТ ĢКrkılКrıЧ Яe ТlКСТlerТЧ söвleЧНТğТ, НüğüЧlerНe, МeЧКгelerНe, kutlКmКlКrНК, КТle tШplКЧtılКrıЧНК kШrШ ШlКrКk söвlemeЧТЧ РeleЧekselleĢmТĢ ШlНuğu ЛТr müгТkКl вКpı ЯКrНır. TШplumuЧ ЛТr kültürel mТrКs ШlКrКk ЧesТlНeЧ ЧesТle КktКrНığı PrШtestКЧ eгРТlerТ ТЧКЧçlı ЛТr kТlТse müгТsвeЧТ ШlКrКk BКМС’ıЧ вКĢКmıЧК Яe sКЧКtsКl СКвКtıЧК вöЧ ЯereЧ ШlРulКrНКЧ ЛТrТНТr. ВКЯШrskТ’вe Рöre ШrtКk ЛТr СКlk mТrКsı ШlmК öгellТğТвle, ТçТЧНe tШplum ТçТЧ Рüçlü ЛТrleĢtТrТМТ uЧsurlКr tКĢıвКЧ kШrКl melШНТlerТЧТЧ Сerkes tКrКПıЧdan ezbere ЛТlТЧНТğТ Лu НöЧemНe melodi motifleri, ТЛКНetТ РüçleЧНТreЧ ĢТПreler Яe semЛШller ЛКrıЧНırıвШrНu. HКlk ТçТЧ kШrКllerТЧ melШНТlerТ eserТЧ kШЧu ТçerТğТЧТ вКЧsıtКЧ, НТЧleвТМТЧТЧ ĠЧМТl’НeЧ КlıЧmıĢ metТЧ Яe ТlРТlТ НТЧТ ШlРulКrlК ТlТĢkТsТЧТ kurКЧ РТгlТ ЛТr ТĢКret ЧТtelТğТ tКĢımКktКвНı. ВКЯШrskТ öЧМelТkle EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe’НekТ temКlКr Тle PrШtestКЧ korallerini ve kilise kКЧtКtlКrıЧı kКrĢılКĢtırКrКk ШrtКk ШlКЧ melodileri ЛelТrlemТĢ, ТkТЧМТ КНım ШlКrКk ТlРТlТ kШrКl Яe kКЧtКtlКrıЧ kutsКl kКвЧКklı metТЧlerТЧТ tespТt etmТĢtТr. SШЧ КНımНК Тse Лu metТЧlerНe КЧlКtılКЧ kШЧulКr ıĢığıЧНК PrelüН Яe FüРler’ТЧ КЧКlТгТЧТ вКpКrКk, BКМС’ıЧ PrШtestКЧ kШrКl müгТğТ Яe kТlТse müгТğТ temКlКrıЧı ЯeвК Лu temКlКrНКЧ ürettТğТ melШНТlerТ, motifleri kullКЧНığı sШЧuМuЧК ЯКrmıĢtır. Yavorski kutsКl metТЧ ШНКklı КЧКlТгlerТЧТЧ sШЧuЧНК EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe ile olaylar dizisi ve koraller КrКsıЧНКkТ ЛКğ TКЛlШsuЧu КĢКğıНКkТ РТЛТ kurmuĢtur. Tablo. Eşit Düzenlenmiş Klavye, Olaylar ve Koraller İlişki Tablosu (Nosina, 1993, s.36-38, s.100-101.) I.ESKĠ AHĠT BWV PrОlüd FüР Konu İlРТlТ KorКl 851 re mТЧör I. KТtКp (FüР) ĠЧsКЧıЧ GüЧКСı Befiehl de deine Wege 884 SШl MКjör II. Kitap CeЧЧetteЧ KШЯuluĢ . II.ВENĠDEN DOĞUġ BWV PrОlüd FüР Konu İlРТlТ KorКl ĠsК'ЧıЧ DШğumuЧuЧ DШ MКjör I. KТtКp (FüР) 846 MüjНeleЧmesТ Was Gott tut, das ist wohlgetan 855 mТ mТЧör I. Kitap Meryem'in, Elizabeth'i Ziyareti . 861 sШl mТЧör I. KТtКp (FüР) Meryem'in, Elizabeth'i Ziyareti Mein Seel, o Herr, muss loben dich 120 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 866 SТ ЛemШl MКjör I. KТtКp (FüР) кШЛКЧlКrıЧ ĠЛКНetТ Nun komm, der Heiden Heiland 862 LК ЛemШl MКjör I. KТtКp (FüР) ВılНıгЛТlТmМТlerТЧ ГТвКretТ АТe sМСöЧ leuМСtet Нer MШrРeЧsterЧ 864 LК MКjör I. KТtКp (PrelüН) ВılНıгЛТlТmМТlerТЧ ГТвКretТ АТe sМСöЧ leuМСtet Нer MШrРeЧsterЧ 882 FК НТвeг MКjör II. Kitap ВeЧТ Вıl . 886 LК ЛemШl MКjör II. Kitap Hazreti Meryem Yortusu . 890 SТ ЛemШl MКjör II. Kitap Simon Magus . 854 MТ MКjör I. KТtКp (FüР) Mısır'К KКçıĢ Ein feste Burg III.ĠSA'NIN EВLEMLERĠ BWV PrОlüd FüР Konu İlРТlТ KorКl 873 НШ НТвeг mТЧör II. KТtКp (FüР) MesТС кölНe Christ lag in Todesbanden 865 lК mТЧör I. KТtКp (FüР) оrНüЧ'Нe VКПtТг Christ unser Herr zum Jordan kam 887 sol diyez mТЧör II. Kitap SКmТrТвelТ KКНıЧ . 881 ПК mТЧör II. Kitap ĠsК, MКrtСК Яe Merвem'ТЧ EЯТЧНe . 882 FК НТвeг MКjör II. Kitap DТrТlТĢ . 875 re mТЧör II. Kitap TКpıЧКktКkТ TüММКrlКr . 851 FК MКjör I. KТtКp (FüР) BКlık AЯı MuМТгesТ Nun danket alle Gott 880 FК MКjör II. Kitap KuНüs'e GТrТĢ . IV.ACI HAFTA BWV PrОlüd FüР Konu İlРТlТ KorКl 883 ПК НТвeг mТЧör II. Kitap SШЧ AkĢКm ВemeğТ . 849 НШ НТвeг mТЧör I. KТtКp (FüР) IгНırКp BКСçesТ Nun komm, der Heiden Heiland 889 lК mТЧör II. Kitap Mesih'in кТlesТ . 885 sШl mТЧör II. Kitap ĠsК'ЧıЧ KırЛКçlКЧmКsı . 893 sТ mТЧör II. Kitap PТlКtus'uЧ ВКrРısı . Aus tiefer Not schrei ich zu dir ПК НТвeг mТЧör I. KТtКp (FüР) 859 HКç'ıЧ TКĢıЧmКsı (II.Melodi) Aus tiefer Not schrei ich zu dir sТ ЛemШl mТЧör I. KТtКp (PrelüН) 867 CКlЯКrв AlКвı (II.Melodi) Aus tiefer Not schrei ich zu dir sТ ЛemШl mТЧör I. KТtКp (FüР) 867 CКlЯКrв AlКвı (I.Melodi) 869 sТ mТЧör I. Kitap CКlЯКrв AlКвı . 863 sШl НТвeг mТЧör I. KТtКp (FüР) кКrmıС Herr Jesu CСrТst, Нu СöМСstes Gut 877 re НТвeг mТЧör II. Kitap кКrmıС'tК AМı . 871 НШ mТЧör II. KТtКp (FüР) кКrmıС'tК AгКp Vater unser im Himmelreich 857 ПК mТЧör I. Kitap Stabat Mater . 853 mТ ЛemШl mТЧör I. Kitap кКrmıС'tКЧ ĠЧНТrТlТĢ . sТ ЛemШl mТЧör II. Kitap Aus tiefer Not schrei ich zu dir 891 (PrelüН) Defin (II.Melodi) V.PASKALYA 121 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 BWV PrОlüd FüР Konu İlРТlТ KorКl 870 DШ MКjör II. KТtКp (FüР) PКskКlвК нЧМesТЧНekТ GeМe Nun danket alle Gott 860 SШl MКjör I. KТtКp (FüР) ВeЧТНeЧ DШğuĢ Allein Gott in der Hoh sei Ehr 868 SТ MКjör I. KТtКp (FüР) ВeЧТНeЧ DШğuĢ Ein feste Burg 879 mТ mТЧör II. Kitap ВeЧТНeЧ DШğuĢ . 892 SТ MКjör II. Kitap KutsКl GüЧ . VI.DOGMALAR BWV PrОlüd FüР Konu İlРТlТ KorКl 847 НШ mТЧör I. Kitap ĠЧКЧç AteĢТ . 848 DШ НТвeг MКjör I. Kitap оçleme . 850 Re MКjör I. Kitap Pentekost . 852 MТ ЛemШl MКjör I. KТtКp (FüР) оçleme Jesaja dem Propheten das geschah 852 MТ ЛemШl MКjör I. KТtКp (FüР) оçleme Dir, dir, Jehova, will ich singen 872 DШ НТвeг MКjör II. KТtКp (FüР) оçleme Herzlich tut mich erfeuen 874 Re MКjör II. Kitap ĠtТkКt . 876 MТ ЛemШl MКjör II. KТtКp (FüР) оçleme АТe lТeЛlТМС sМСöЧ, Herr ГeЛКШtС 878 MТ MКjör II. KТtКp (FüР) Merdiven Jesu, nun sei gepreiset Herr Gott, Dich loben wir 888 LК MКjör II. KТtКp (FüР) Gloria Allein GШtt ТЧ Нer HöС seТ EСr 3.2. Bach Sembolizmi ВКЯШrskТ BКМС’ıЧ вКĢКmıЧК Яe sКЧКtsКl СКвКtıЧК вöЧ ЯereЧ НТЧ ШlРusuЧuЧ eserlerТЧНekТ вКЧsımКlКrıЧı РelТĢtТrНТğТ teШrТ Тle Мümle Яe mШtТП ШlКrКk tespТt etmТĢ Яe РöstermТĢtТr. MüгТk ve НТЧТ ПТРürlerТЧ eĢleĢtТrilmesТЧe örЧek ШlКrКk BАV 849 I.KТtКp do diyeг mТЧör FüР örЧek verilebilir. Yavorski, ЛurКНК “ĠsК’ЧıЧ кТlesТ”ЧТ ЛetТmleвeЧ СКç semЛШlüЧüЧ kullКЧımıЧК НТkkКt çeker. HКç semЛШlü, ПüР temКsıЧı teĢkТl eНeЧ Нört ЧШtК üгerТЧНe ЛТrЛТrТЧТ keseЧ ТkТ НШğru pКrçКsı ĢeklТЧНe ШrtКвК çıkmКktКНır. Görsel 3. Eşit Düzenlenmiş Klavye BWV 849 I.Kitap do diyez minör Füg (Bodky, 1993, s.228 ) ĠsК’ЧıЧ çКrmıСК РerТlТĢТЧТ kШЧu КlКЧ BАV 863 I.KТtКp sШl НТвeг mТЧör FüР’Нe, BКМС’ıЧ КвЧı motifi ЛТrКг НКСК РelТĢtТrТlmТĢ ШlКrКk kullКЧılНığıЧı РörüвШruг. 122 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 Görsel 4. Eşit Düzenlenmiş Klavye BWV 863 I.Kitap sol diyez minör Füg (Vinogradov, 1972, s.159) BТr НТğer örЧekte; BАV 890 II.KТtКp SТ ЛemШl MКjör FüР’Нeki ТĢleЧeЧ “ВeЧТНeЧ DШğuĢ” temКsı РösterТlmekteНТr. TШprКktКЧ TКЧrı’ЧıЧ СuгuruЧК НШğru ЛТr вükselme ТПКНe eНТlТr. Görsel 5’Нe РösterТlНТğТ РТЛТ üçlü ses РruplКrıЧНКЧ ШluĢКЧ üç kКНemelТ ЛТr СКreket Тle temК вukКrıвК НШğru КНım КНım ЛТr çıkıĢ ТгlemekteНТr. BurКНКkТ üç semЛШlТгmТ ĠsК’ЧıЧ ölümüЧНeЧ üç РüЧ sШЧrК “ВeЧТНeЧ DШğuĢu”Чu ТПКНe etmekteНТr. Bu temК BАV 877 II.KТtКp re НТвeг mТЧör FüР’Нe вТЧe ЛeЧгer ЛТr ĢekТlНe semЛШlТгe eНТlmТĢtТr. (Vinogradov, 1972, s.159) Görsel 5. Eşit Düzenlenmiş Klavye BWV 890 II.Kitap Si bemol Majör Füg (Vinogradov, 1972, s.159) Görsel 6. Eşit Düzenlenmiş Klavye BWV 877 II.Kitap re diyez minör Füg (Vinogradov, 1972, s.159) ВКЯШrskТ’ЧТЧ Нers ЧШtlКrıЧНК BКМС’ıЧ EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe’Нe kullКЧНığı PrШtestКЧ korallerine ЯerНТğТ örЧeklerНeЧ ikisТ КĢКğıНК ЯerТlmТĢtТr. Ġlk örЧek Görsel 7’Нe РösterТleЧ BАV 871 НШ mТЧör FüР temКsı Яe Görsel 8’Нe ЯerТleЧ, ПüРüЧ temКsıЧК temel teĢkТl eНeЧ “VКter uЧser Тm HТmmelreТМС” КНlı kШrКlidir. Görsel 7. Eşit Düzenlenmiş Klavye BWV 871 II.Kitap do minör Füg (Bach, 1970, s.10) Görsel 8. Koral “Vater unser im Himmelreich” (Bach, s.48) 123 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 ĠkТЧМТ örЧek olarak Görsel 9’НК BАV 862 LК ЛemШl MКjör FüР temКsı Яe Görsel 10’НК Тse FüР temКsıЧК ТlСКm ЯereЧ “АТe sМСШЧ leuМСtet Нer MШrРeЧsterЧ” КНlı kШrКl РösterТlmekteНТr. (Nosina, 1993, s.22) Görsel 9. Eşit Düzenlenmiş Klavye BWV 862 I.Kitap La bemol Majör Füg (Bach, 1970, s.84) Görsel 10. Koral “Wie schon leuchtet der Morgenstern” (Bach, 1952, s.17) 3.3. Eşit Düzenlenmiş Klavye BWV 884 II.Kitap Sol Majör Prelüd ve Füg’ün Simgesel Analizi Yavorski teШrТsТЧТЧ uвРulКmК sШЧuçlКrıЧı НКСК Чet РöstereЛТlmek ТçТЧ, КĢКğıНК Лu вöЧtemle вКpılКЧ BАV 884 II.KТtКp SШl MКjör PrelüН Яe FüР’üЧ КЧКlТгТЧe вer ЯerТlmТĢtТr. Yavorski bu eserin Eski Ahit ВКrКtılıĢ (GeЧesТs) ЛölümüЧНekТ МeЧЧetteЧ kШЯulmКвı КЧlКtКЧ СТkКвe üгerТЧe kurulu ШlНuğu sШЧuМuЧК ЯКrmıĢtır. (NШsТЧК, s.68) EserТЧ PrelüНü, pКstШrКl КtmШsПerТ Тle EskТ AСТt’ТЧ ВКrКtılıĢ ТkТЧМТ ЛölümНekТ МeЧЧet ЛКСçelerТЧin вКlıЧlığıЧı ve huzurunu sembolize etmekteНТr. Mutluluk Яe Сuгur ЯereЧ SШl MКjör tШЧКlТtesТЧНe müгТkКl uЧsurlКrı НuвmКk ТçТЧ СerСКЧРТ ЛТr çКЛК РöstermemТгe Рerek вШktur. BКМС’ıЧ müгТğТ МeЧЧette ЯККН eНТleЧ вКĢКmıЧ СuгuruЧu, sКПlığıЧı Яe kШlКвlığıЧı dile getirmektedir. AНem Яe HКЯЯК СeЧüг utКЧç bilgisiyle tКЧıĢmКmıĢlКrНır. FüР Тse EskТ AСТt ВКrКtılıĢ üçüЧМü bölümНe КЧlКtılКЧ ВılКЧıЧ HКЯЯК’вı КвКrtmКsıЧı sembolize etmektedir. Hikaye; вılКЧ, HКЯЯК Яe AНem КrКsıЧНК РeçmekteНТr. Bu üç kКrКkter, ПüРüЧ üç seslТ вКpısıвlК semЛШlТгe eНТlmТĢtТr. ВılКЧ tКrКПıЧНКЧ КвКrtılКЧ Havva, МeЧЧette TКЧrı’ЧıЧ ШЧlКrК вКsКklКНığı meyveвТ kШpКrır Яe вer. KШМКsı AНem Нe КвЧı ĢeвТ yapar. (Biblia, 1972, s.9) Artık ТвТ Яe kötüвü ЛТleЧ ТЧsКЧıЧ МeЧЧette вerТ вШktur. ВılКЧ, Havva, AНem lКЧetleЧmТĢ Яe ölümlü ШlmuĢlКrНır. ВılКЧ, HrТstТвКЧlık mТtШlШjТsТЧНe ġeвtКЧ Яe РüЧКСıЧ semЛШlüНür. BКМС вılКЧ semЛШlüЧü ШЧКltılık ЧШtКlКrНКЧ ШluĢКЧ temКЧıЧ spiral ve dairesel hareketlerle, КĢКğı НШğru ТЧТĢ вöЧüЧНe kullКЧКrКk ТПКНe etmТĢtТr. 124 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 Görsel 11. Eşit Düzenlenmiş Klavye BWV 884 II.Kitap Sol Majör Prelüd ve Füg “Yılan Teması” (Bach, 1970. s.80) BКМС Лu ПТkrТ 9, 40 Яe 80 ЧumКrКlı kКЧtКtlКrıЧНК НК kullКЧmıĢtır. FüРНekТ ШЧКltılık СКreketin süreklТlТğТ вılКЧıЧ МКгТp, КвКrtıМı Яe ısrКrМı söгlerТЧТ semЛШlТгe etmekteНТr. FüР temКsıЧıЧ sergilenmesinden sonra 24. ölçüНeЧ ТtТЛКreЧ ЛКs Яe sШprКЧШ pКrtТsТ КrКsıЧНКkТ ТkТĢer ölçülük НТвКlШРlКr HКЯЯК Яe вılКЧıЧ kШЧuĢmКlКrıЧı semЛШlТгe etmekteНТr. EserТЧ 57. ve 61. ölçülerТЧНe basta duyulan Яe вılКЧıЧ çıЧРırКğıЧı semЛШlТгe eНeЧ tril, вШlНКЧ çıkКrmК süreМТЧТЧ eЧ РerТlТmlТ КЧıЧı ТПКНe etmekteНТr. 62. ölçüНekТ mШrНКЧ Тle КmКМıЧК ulКĢtığıЧı ТlКЧ eНeЧ вılКЧ, Шtuг ТkТlТk РКmsКl СКreketlerle РelНТğТ вere НШğru kКçКr. Görsel 12. Eşit Düzenlenmiş Klavye BWV 884 II.Kitap Sol Majör Prelüd ve Füg “Yılan’ın Kaçış Motifi” (Bach, 1970, s.81) 4. SONUÇ Rus müгТkШlШР ve pedagog BШleslКЯ LeШpШlНШЯТç ВКЯШrskТ, JШСКЧЧ SeЛКstТКЧ BКМС’ıЧ EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe КНlı eserТЧНekТ PrelüН Яe FüРlerТ РeleЧeksel müгТkКl КЧКlТг вöЧtemlerТЧТЧ НıĢıЧНК ТЧМeleвerek BКМС müгТğТЧe вeЧТ ЛТr ЛКkıĢ Кçısı РetТrmТĢtТr. PrelüН Яe FüРlerТ, ШrtКk temКtТk вКpıвК sКСТp ШlНuklКrı НТğer НТЧsel-söгlü eserlerТЧ kutsКl metinleriyle ТlТĢkТleЧdirerek КЧКlТг etmТĢtТr. Yavorski, BКrШk НöЧemТЧ kКrКkterТstТk semЛШlТst ТПКНe вКpısıвlК uвum РöstereЧ Лu КЧКlТг вöЧtemТвle BКМС’ıЧ НТğer eserlerТЧНeЧ ПТkТrler ТçereЧ ЛТr üst ürüЧ ШlКrКk tКЧımlКНığı EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe’nin, bestecinin Kantat, Pasyon, Missa, KШrКl PrelüНler РТЛТ НТğer ПШrmlКrНКkТ eserlerТвle ЛТr ЛКğ ТçerНТğТ sШЧuМuЧК ЯКrmıĢtır. Yavorski, tКrТСsel НerТЧlТğТ Яe öЧРörüsü ile BКМС BТlТmТ’ЧТЧ РelТĢmesТЧНeki öЧemlТ ПТРürlerНeЧ ЛТrТНТr. ВКЯШrskТ’ЧТЧ çКlıĢmКlКrıЧНКЧ öЧМe AЧtШЧ RuЛТЧsteТЧ (1829-1894), Ferruccio Busoni (1866-1924), Wanda Landowska (1879-1959) gibi piyanistlerin Bach eserlerini, temelТЧНe ĠЧМТl’НekТ СТkКвelerТЧ ТĢleЧНТğТЧТ ЛТlerek, НuвРusКl ЛТr НüгlemНe, КЧМКk Лu КçıНКЧ вКpılmıĢ ЛТr КЧКlТгe sКСТp ШlmКНКЧ вШrumlКНıklКrı ЛТlТЧmekteНТr. (BerçeЧkШ, 1993, s.118 ) Rus PТвКЧШ Okulu’ЧuЧ eЧ öЧemlТ temsТlМТlerТ КrКsıЧНК вer КlКЧ TКtвКЧК NТkШlКвeЯК (1924-1993) ve Maria Yudina (1899-1970) ВКЯШrskТ’ЧТЧ teШrТsТЧdeЧ вКrКrlКЧmıĢ, öгellТkle BКМС вШrumlКrıвlК müгТk tКrТСТЧe РeçmТĢ pТвКЧТstlerНТr. 125 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 Albert Schweitzer Лüвük ЛТr mТstТk ПТРür ШlКЧ Bach’ıЧ çКlıĢmКlКrıЧНК tКm ШlКrКk çöгümleЧmemТĢ ШlРulКrıЧ ШlНuğuЧu Яe Лu ШlРulКrıЧ НКТmК ЛelТrsТг kКlКМКğıЧı ТПКНe etmektedir. (Cafer Ahmedli, 2014, s.7) ВКЯШrskТ’ЧТЧ teorisi, Rus Piyano Okulu’nda Bach eserlerТЧТЧ КЧlКm kКtmКЧlКrıЧı tКm ШlКrКk kКЯrКвКЛТlmek ТçТЧ müгТkКl КЧКlТг вöЧtemlerТвle ЛerКЛer ЛТr reСЛer ШlКrКk СКleЧ kullКЧılmКktКНır. ArКlКrıЧНК ЛeЧТm Нe ЛuluЧНuğum MШskШЯК KШЧserЯКtuЯКrı öğreЧМТlerТ BКМС eserlerТЧТЧ КЧКlТг eНТlНТğТ teШrТ НerslerТЧe ellerТЧНe EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe ve ĠЧМТl Тle РТrmekteНТrler. ВКЯШrskТ’ЧТЧ Лu çКlıĢmКlКrı СКkkıЧНК ЛТlРТ sahibi olmak - teori вШrumМulКr Яe müгТk ЛТlТmМТler КrКsıЧНК kКЛul РörsüЧ ЯeвК РörmesТЧ – BКМС’К Яe EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe’ye ЛКkıĢımıгı КЧМКk гeЧРТЧleĢtТreМektТr. 126 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 KAYNAKÇA 1. Andrade, M. (1987). PОquОnК HТstórТК dК MúsТМК. Belo Horizonte: Editora Itatiaia Limitada. 2. Bach, J.S. (1952). 59 Corales A 4 Voces. BıeЧШs AТres: RТМШrНТ. 3. Bach, J.S. (1970). Das Wohltemperierte Klavier. Teil I-II. MüЧМСeЧ-Deisburg: G.Henle Verlag. 4. Bach, J.S. 371 Vierstimmige Choralgesange. Leipzig: Edition Breitkoph 5. . . “BОrхОnko, R.V.” (1993). «Х ». “BolОslКv ВКvorskТy o «HКrКşo TОmpОrТrovКnnom KlКvТrО»”. (BШleslКЯ ВКЯШrskТ «EĢТt DüгeЧleЧmТĢ KlКЯвe»). , № 2. “MuгıkКlnКyК AkКdОmТyК, (No:2)”, c.117-124. “s.117-124”. 6. , . “BОssОlОr, H.” (1960). . “BКС kКk novКtor”. (ВeЧТlТkçТ Bach). . ( .). “N. NotovТх (Ed.)”. И . “İгЛrКnnıО МtКtТ muгıkovОdov GОrmКnskoy DОmokrКtТхОskoy RОspuЛlТkТ”. (Alman Demokratik Cumhuriyeti MüгТkШlШРlКrıЧ Seçme MКkКlelerТ). ( .70-126). “s.70-126”. : “MoskovК”: . “GDR”. 7. Biblia “ĠЧМТl” (1972). RТШ Нe JКЧeТrШ: SШМТeНКНe BТЛlТМК DШ BrКsТl. 8. , Э. “Bodky, E.” (1993) я з . . АХА. “İntОrprОtКtsТyК klКvТrnıС proТгvОdОnТy İ.S. BAHA.” (J.S. BКМС’ıЧ klКЯТer eserlerinin yorumu.) : “Moskova”: И . “İгdКtОlstvК MuгıkК.”. (MüгТk ВКyınlКrı). 9. Cafer Ahmedli, H. (2014). ВКyınlКnmКmış DОrs NotlКrı. 10. Hamel, F. (1951). Johann Sebastian Bach, gesitige welt. GöttТЧРeЧ: VКЧНeЧСШeМk & Ruprecht Verlag. 11. , .Х. “LТ, В.H.” (2001). з я . . . “RОlТРТoгnКyК vОrК İ.S. BКСК Т yОvo klКvТrnoО nКslОdТО”. (J.S.BКМС’ıЧ DТЧТ ĠЧКЧМı Яe O’ЧuЧ KlКЯвe MТrКsı). (ВКвıЧlКЧmКmıĢ SКЧКttК ВeterlТk TeгТ). . , “MoskovskКyК GКsudКrstvОnnКyК KonsОrvКtorТyК Тm. ÇКykovskovК”, (кКвkШЯskТ MШskШЯК DeЯlet KШЧserЯКtuЯКrı), . 127 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 12. , . . “NosТnК, V.B.” (1993). б з . . . “SТmЛolТkК MuгıkТ İ.S.BКСК.” (J.S.Bach’ıЧ MüгТğТЧНe SemЛШlТгm) : “ КmЛon”: И. “TGİ”. 13. , . . “SkuЛko, A.B.” (2010). Х я з .- . : б з я я. “HrТstТКnskКyК SТmЛolТkК İ.-S. BКСК: K ProЛlОmК MuгıkКlnnovК VКsprТyКtТyК” (J.S.BКМС’ıЧ MüгТklerinde HrТstТвКЧlık SemЛШlТгmТ: MüгТkКl AlРı PrШЛlemТ). 23 MКrt 2010, VI. BütüЧ RusвК BТlТm Яe EğТtТm KКвЧКklКrı BuluĢmКsı, ББI. ВüгвılНК Rus Toplumunun Dinsel DeğerlerТ, Kursk: ErТĢТm: 15.11.2015 http://www.xn----7sbbtqha7begew9a9jh.xn--p1ai/znamenskie_chteniay/2010/pdf/2/2_14.pdf 14. , . “SМСwОТtгОr, A.” (1964) б я . “ВoРКnn SОЛКstТyКn BКС” (Johann Sebastian Bach). . . , ( .). “В.S. DruskТn, (ÇОv.)”. : “Moskova”: И . “İгdКtОlstvК MuгıkК.”. (MüгТk ВКyınlКrı). 15. , . . “ġШstКkШЯТç, D.D.” (1972). . “VМtupleЧТe”. (нгsöг). ( , . . :) “ġШstКkШЯТç, D.D. EН.” . . “B.ВКvorskТ”. ( .5). “s.5”. : “Moskova”: И . “VsвesШвuгЧШe ĠгНКtelstЯШ SШЯetskТ KШmpШгТtШr”. (TümЛТrlТk SШЯвet KШmpШгТtör ВКвıЧlКrı). 16. B , . . “VТnoРrКdov, K.L.” (1972). я я . . А . “ГКnyКtyК B.L. ВКrovskovК М AspТrКntКmТ MКskovskoy GКsudКrstvОnnoy KonsОrtКvorТТ” (B.L. ВКЯШrskТ’ЧТЧ MШskШЯК DeЯlet KШЧserЯКtuЯКrı’ЧНКkТ LТsКЧsüstü нğreЧМТlerТ Тle DerslerТ). , . . ( :). “ŞostКkovТх, D.D. (Ed.)”. . . “B.ВКvorskТ”. ( .149-185). “s.149-185”. : “MoskovК”: И . “VsyОsoyuгnoО İгdКtОlstvo SovОtskТ KompoгТtor”. (TümЛТrlТk SШЯвet KШmpШгТtör ВКвıЧlКrı). Ek Kaynakça 1. , . . “ArКnovskТy, M.G.” (2012). я K я . . . з : я я № 6. “TОorОхeskaya KonstОptsТyК B.L. ВКvorskovК. İskustvК MuгıkТ: tОorТyК Т ТstorТyК No.6.” (B.L. 128 Sahne ve Müzik EğТtТm–ArКĢtırmК e-Dergisi ISSN: 2149-7079 2.SКвı [email protected] Ocak/2016 ВКЯШrskТ’ЧТЧ TeШrТk KШЧseptТ. MüгТk SКЧКtı: TeШrТ Яe TКrТС NШ.6.) : “Moskova”: ErТĢТm: 04.11.2015 http://sias.ru/upload/iblock/a64/aranovskii.pdf 2. , И. (2001). б з з Ш . “İгuхОnТ KlКvТrnıy SoхТnОnТy BКСК v MuгıkКlnoy ŞkolО” (BКМС’ıЧ KlКЯТer EserlerТЧТЧ MüгТk OkullКrıЧНК нğreЧТmТ). : “MoskovК”: -XXI. “Klassika-ХХI”. 129