Alıç Meyvesi Reçeli Nasıl Yapılır

Latince adı Crataegus monogya olan alıç bitkisi, birçok kalp ve kan dolaşımı rahatsızlıklarında kullanılacak bitkilerin başında gelir. Genellikle anjin, ateroskleroz, konjestif kalp yetmezliği ve hipertansiyon gibi kalp-damar hastalıklarının önlemesinde ve tedavisinde kullanılır.

Yöresel olarak akdiken, yemişen, geviş, edran, geyik dikeni gibi isimlerle anılan alıç, tüketilmesi önerilen, insan sağlığı için en önemli bitkiler arasında yer almaktadır.

Diğer İsimleri ise; Ekşi muşmula, Barutağacı, Alış, Aloş, Aluç, Eloç, Halıç, Haluç, Kızlar yemişi, Kuş yemişi, Yemişken, Yemşen, Crataegus azarolus, Fleur d&#;aubepine&#;dir.

Fitokimyasal maddeleri

Procyanidin, flavonlar, rutozit, hiperozit, viteksin, epikateşin, kesretin, triterpenik asitler, oleanolik asitdir.

İçindeki Maddeler: Triterpenoid saponinler (triterpenoid saponins), aminler (amines), flavonlar (flavonoids), procyanidin, catechin (kateşin), glikozitler, sterol, phenolcarbon asitleri (Crataegus asitleri), C vitamini,  Kalsiyum, Potasyum, Sodyum ve tanen içerir.

Alıcın içerdiği bioflavonoid maddeler antioksidan özellik taşırlar.

Triterpenoid saponinler, aminler ve flavonlar alıç bitkisinde bulunan ve de kalp-damar sağlığı üzerinde olumlu etki gösteren bileşiklerdir.

Tarihçesi: y.y.'da İngiltere'de çit kenarlarına ekilen başlıca bitki olmuştur. Eski Yunanlı ve Romalılar alıcı neşe ve mutluluğun sembolü olarak kabul etmiş, gelinlerin ellerinde tuttuğu çiçek demetlerinde bu bitkiyi kullanmışlardı. Yine Romalılar yeni doğan çocukları şeytandan korumak için eve alıç yaprakları koyarlardı

Kullanılışı: Çiçekler tamamen açılmadan, ağacın kabukları ve meyvaları ise sonbaharda toplanıp kurutulmak suretiyle kullanılır. Kurutulmuş çiçekler, meyvalar ve kabuklardan toz halinde veya kaynatılarak faydalanılır. Alıç meyvaları semt ve kasaba pazarlarında özellikle çocuk müşterilere hitaben ip halkalara dizilmiş olarak satılmaktadır. Mayhoş bir lezzeti vardır.

Her derde deva meyve: Alıç

Günümüzde ölümlerin birinci sebepleri kalp damar rahatsızlıklarıdır.

Alıç üzerinde yapılan araştırmalar bu bitkinin kardiyovasküler sistem sağlığı için birçok yararlı özellikleri olduğunu ortaya koymuştur. Alıç yapraklarından, çiçekleri ve meyvelerinden yapılan ilaçlar Avrupa&#;da reçeteli ilaç biçiminde satılmaktadır.

Kullanıldığı hastalıklar:

&#;         Özellikle kalp  destekleyici ve kalp-damar sistemi fonksiyonlarını normalize etmek için kullanılmaktadır.

&#;         Kalpte oksijen ve kan akışının  artmasına yardımcı olur ve kan damarlarının çeperlerini güçlendirir.

&#;         Kalp ritim bozuklukları, sinirsel kalp çarpıntıları, kalp yetmezliği, ağır enfeksiyon hastalıkları sonrasındaki kalp kasları zafiyeti, kalp krizi sonrası, yüksek kan basıncı ve damar sertliğinde faydalıdır.

&#;         Çok güçlü antioksidandır.

&#;         Kolesterolü ve damarlardaki plaket oluşumunu da azalttır. Kalp hareketlerini yatıştırıcı ve düzenleyicidir.

&#;         Yüksek tansiyonu düşürücüdür.

&#;         Sinir sisteminde yatıştırıcı, spazmları azaltıcıdır.

&#;         İdrar söktürür, böbrek kumlarını döker ayrıca kabızlık giderici ve ishal kesicidir.

&#;         Mide kuvvetlendirir, safranın çoğalmasını önler.

&#;         Zayıflama küründe kullanılır.

&#;         Boğaz iltihabı, göğüs nezlesine iyi gelir.

&#;         Kaşıntıyı alır.

&#;         Uykusuzluk ta önerilir.

&#;         Amipli dizanteride kullanılır.

Alıcın mucize yaratan faydaları

&#; Avrupa&#;da yapılan araştırmalarda alıcın kan basıncını dengelediği, kalbin kasılma gücünü çoğalttığını, kalbe ve beyne kan akışını artırdığını ve kalbi kalp ritm bozukluğuna yönelik koruduğu tespit edilmiştir.

&#; Standardize edilmiş alıç formülasyonlarıyla kronik kalp yetmezliği olanlar üzerinde yapılan araştırmada olumlu etkileri saptanmıştır.

&#; Phytotherapy Research   Şubat sayısında yayınlanan bir klinik araştırmanın sonucuna göre, alıç özü kan basıncı azaltmaya yardımcı olmaktadır.

&#; Kalbe yetersiz kan akışı sebebiyle görülen göğüs ağrısı (anjin) içinde kullanılabilir. Kalbin fazla çalışmasını engelleyerek kalp atışı sıklığını azaltıcı etki gösterir.

&#; Damarları genişleten ve kalbe kan ve oksijen akışına  yardımcı olan bioflavononid alıçta yüksek oranda bulunur.

&#; Bioflavonoidler aynı zamanda kan damarlarının çeperlerini kuvvetlendirir ve vücudun diğer bölgelerine olan kan akışında da düzenleyici rol oynar.

&#; Alıç yaprakları çiçekleri ve meyvesinden hazırlanan ilaçlar Amerika&#;da en fazla satan bitkisel ilaçlar arasında bulunuyor.

&#; Alıç bitkisindeki maddeler kalp kasları dejenerasyonunda ve koroner damarlardaki daralmalar nedeniyle yeterli orandaki kanın ve oksijenin kalp kaslarına gidememesiyle olan oksijen yetersizliğine yönelik olarak kalbi koruyucu özelliktedir.

&#; Kalp ritim bozuklukları, kalp yetmezliği, sinirsel kalp çarpıntıları, kalp krizi sonrası, damar sertliği, yüksek kan basıncı alıcın faydalı olduğu rahatsızlıklardır.

&#; Alıç bitkisindeki bileşikler kolesterolü ve damarlardaki plaket oluşumunu azaltıcı etki gösterir.

&#; British Journal of General Practice   Haziran&#;da yayınlanan araştırmada Tip 2 diyabet hastaları 16 hafta boyunca günde mg alıç kullanmış ve süre sonunda diyastolik kan basıncında önemli bir düşüş olduğu tespit edilmiştir.

&#; Yapılan araştırmalar alıç bitkisinin ikinci derece kalp yetmezliğinin tedavisinde yararlı olduğunu gösteriyor.

&#; Almanya Sağlık Bakanlığının bitkisel preparatların hazırlanması ve ruhsatlandırılmasından sorumlu E Komisyonu alıcın kalp yetmezliğinde (devre I ve devre II) kullanımına onay vermiştir.

&#; Kalbimizi ve damarlarımızın sağlığını destekleyen önemli bitkilerden olan alıç, kalp krizi tehlikesini azaltır.

&#; Alıç yüksek tansiyon problemi olanlar tarafından kullanılması faydalı olan bitkilerdendir, tansiyonu düşürür.

&#; Uyku problemi olanların, uyuyamayanların derdine de çaredir alıç.

&#; Alıç ateşi düşüren etkisiyle de çok faydalı bir bitkidir.

&#; İshalin kesilmesini sağlayarak bağırsaklardaki fonksiyonları düzenleyicidir alıç.

&#; Sinir sistemi içinde faydalı olan alıç, sinirleri rahatlatarak, sinir bozukluğuna iyi gelir.

&#;  Çarpıntıya da iyi gelir.

&#; Alıcın spazmı gideren etkileri de bulunur.

&#;  Alıç kan içindeki yükselen yağ oranını düşürmede de faydalıdır.

&#; Alıç,  böbrek rahatsızlıklarında kullanılan bitkilerin başında gelir. Böbrek fonksiyonlarının onarılmasında rolü büyüktür.

&#; Sarı meyveli cinsi olan dağ alıcının meyveleri ishal kesici ve idrar artırıcı olarak kullanılır.

&#; Cinsel gücü arttırır.

&#; Kurutulmuş meyvesi ve çiçekleri çay gibi demlenip içilecek olursa boğaz iltihabına, öksürüğe iyi gelmektedir.

&#; Alıç haşlanıp sulandırılıp içilirse saraya karşı iyi gelir.

&#; Alıcın meyveleri yenir veya kompostosu içilirse, çocuk emziren annelerin sütü çoğalır.

&#; Alıcın suyu çıkartılıp, şekerle birlikte içilirse baş ağrısını keser.

&#; Astımda dağ alıcı ağacı kökü kullanılır.

&#; Amipli dizanteride kaynatılıp içilir 1 ay kadar devam edilir.

&#; Alıç, lapası yaparak bazı ağrılı bölgelere uygulandığında tedavi edici etki gösterir.

&#; Ezilerek şiş üzerine konursa şişliği indirir.

&#; Alıç meyvesi balgamı keser, göğüs nezlesinde faydalıdır.

&#; Alıç kan yapar, iç hastalıklarına iyi gelir.

&#; Kaşıntıya karşı alıç meyvesi yenilmelidir.

&#; Zayıflamak için alıç çiçekleri kaynatılıp içilmelidir.

Şifası :

1) Kalp rahatsızlıkları: Alıç meyvesi marmelat yapılıp yenmeye devam edilir ya da; alıç çiçeği, yaprağı, oğul otuyla beraber demletilip balla tatlandırılarak soğuk olarak içilmeye devam edilir.
2) Zayıflama kürü: Alıç çiçekleri demlenip balla tatlandırılarak içilmeye devam edilir.
3) Boğaz iltihabi: Alıç çiçekleri demlenip gargara yapılır ve içilmeye devam edilir.
4) Sinirleri yatıştırıcı: Alıç çiçekten, kedi otuyla beraber demlenip balla tatlandırılarak içilmeye devam edilir.
5) Kabızlık giderici: Alıç meyvelerini yemek kabızlığı giderir.
6) Kaşıntı: Alıç yemek kaşıntıları giderir.
7) Damar tıkanıklığı: Alıç meyvesi yemek, damarları genişletir.
8) Böbrek kumları: Alıç meyvesi yemek böbrek kumlarını döker.
9) Uykusuzluk: Alıç meyvelerini yatmazdan 1 saat önce yemek uyku getirir.
10) Kalp çarpıntısı: Alıç çiçeği ve yaprağı oğul otuyla beraber demlenip balla tatlandırılıp soğuk olarak içilmeye devam edilir.
11) Yüksek Tansiyon: Alıç çiçeği demlenip, içilir. Meyvesi, marmeladı yenir.

Tıbbi kullanılışı

Alıç kalp üzerine olumlu etkileri olan ve zehirli bileşikler ihtiva etmeyen en önemli bitkisel droglardan en önemlisidir. Kalp kuvvetlendirici olarak kullanılan bitkiler genellikle zehirli glikozitler ihtiva ettiğinden ancak standardize edilerek kullanılabilirler. Alıçta bu durum zehirli glikozitler taşımadığından söz konusu değildir. Bu sebeple de evde bulundurulabilecek en iyi droglardan bir tanesidir.

Koroner damarları genişleten bioflavononidler açısından zengin olan bitki bu maddeler sayesinde damarları genişleterek kan dolaşımını arttırır. Bioflavonoitler çok güçlü antioksidanlar olup, kalbe oksijen ve kan akışını arttırırlar. Dolayısıyla da angina denilen kalp ağrıları azalır.

Özellikle yaşlılarda kalp atımlarının hızlanmasıyla birlikte görülen kalp ritmi bozukluklarında da faydalıdır.

Yaşlılarda kalbi kuvvetlendirmek, yüksek tansiyonlu hastalarda kalbe destek olmak, bilhassa ateşli hastalıklardan sonra yorulan kalbi kuvvetlendirmek ve kalpteki ritim bozukluklarını tedavide kullanılır. Hafif kalp yetmezliğinde de kullanılabilir.

Ayrıca spazm çözücü, kabız yapıcı ve idrar söktürücü etkileri de bulunur.

Kalple ilgili bu etkiler uzun süreli kullanımda kendini gösterir.

Hafızayı Güçlendiriyor&#;

Yaklaşık 3 haftalık bir kullanımdan sonra kalp, damar sistemi ile beyinde olumlu etkileri görülmeye başlayan alıç, kan dolaşımını sağlayan damarları genişleterek güçlendirdiği gibi, kalbin daha fazla kan ve oksijenle beslenmesini sağlar, yüksek kan basıncını dengeler.

Sağladığı faydalarla beyini de olumlu etkileyen alıç, hafızanın güçlenmesinde de önemli rol oynamaktadır. Kalp kaslarını güçlendirici, kalp-ritim bozukluklarını düzenleyici etkiye sahip alıcın, koroner toplardamarların işlevlerini destekleyici, kalp krizi sonrasında kalbi güçlendirici özellikleri de bulunmaktadır.

Bu nedenle, özellikle kalp kasları zayıflamasında ve koroner damarlardaki daralmalar nedeniyle gerekli miktardaki kanın ve oksijenin kalp kaslarına ulaşamaması durumunda tıbbi tedavinin yanında alıç tedavisine de başlanması önerilmektedir.

Sonuçlar İspatlandı&#;

tarihli yeni bir çalışmada, şimdiye kadar yapılmış ve farklı alıç formülasyonlarının, farklı sürelerle ( hafta arası) uygulanmasıyla kronik kalp yetmezliği hastaları üzerindeki etkisinin incelendiği bilimsel nitelikte klinik çalışmalar değerlendirmeye alınmıştır.

Toplam bin hastada yürütülen ve standardize edilmiş (prosiyanidinler) alıç formülasyonlarının kullanıldığı 14 klinik çalışmanın sonuçları iki ayrı uzman tarafından tamamen bağımsız olarak değerlendirilmiştir. Çalışmaların sonucunda alıç formülasyonlarının idrar artırıcı veya tansiyon düşürücü ilaçlar (ACE inhibitörleri) ile birlikte uygulanmasıyla boş ilaç verilen hastalara göre istatiksel olarak daha belirgin şekilde bir yararı bulunduğu göze çarpmaktadır.

Son Derece Güvenilir&#;

Vurgulanan bir diğer önemli husus ise bu bitkinin son derece güvenilir olduğudur. Bir çalışmada kalp yetmezliği hastalarının kullandığı digoksin gibi ilaçlarla herhangi bir etkileşmesi bulunmadığı bildirilmektedir.

Hayvan deneylerinin sonuçlarına bakılarak kan sulandırıcı ve tansiyon düşürücü bazı ilaçlarla olası bir etkileşmeye dikkat çekilmesine karşılık bu konuda doğrulayıcı klinik çalışma bulunmamaktadır. Sonuç olarak kalp yetmezliği hastalarının tedavisine destek olmak üzere ilaçlarla birlikte alıç formülasyonlarının kullanılması önerilmektedir.


Alıç yaprakları çiçekleri ve meyvesinden hazırlanan ilaç formülleri ABD&#;de en çok satan bitkisel ürünler sıralamasında üst sıralarda yer almaktadır

Alıç Çayının Hazırlanışı ve Kullanım Şekli

Alıç çayı: İnce kıyılmış 1 tatlı kaşığı alıç bitkisi bir bardak kaynar suyla haşlandıktan sonra 10 dakika demlenir ve süzülerek içilir. Balla tatlandırılabilir. Günde bardak içilebilir.

Haşlama: Bir tatlı kaşığı ince kıyılmış yaprak çiçek ve meyve karışımı, kaynamış bir bardak suyla haşlanır. 10 dakika bekletildikten sonra süzülür, balla tatlandırıldığında (şeker hastaları tatlandırma yapmamalı) etkisi daha da artar. Günde bardak taze demlenmiş çay aç karnına veya öğün aralarında sıcak içilir.

Karışım: 1 bardak sıcak suya, 1 tatlı kaşığı çiçek ve yaprak konulur. 20 dakika sonra süzülür, bu suya 2 veya 3 çay kaşığı bal ilave edilip, günde bardak içilirse, kalp çarpıntısı, ritim bozukluğu, kalp krizi sonrası yüksek kan basıncı durumlarında faydalı olur. Aynı içecek uykusuzluk, dikkati toplayamama, yüksek tansiyon, baş dönmesi ve kulak çınlamasında da şifa olur.

Veya: Çiçek ve yapraklar toz haline getirilir, günde gr. içilir. Ağaç kabuğu ve meyveler de aynı maksatlarla kullanılır.

Meyvesinin Çayı: 1/2 bardak soğuk suya 1 çay kaşığı ezilmiş Alıç meyvesi kullanılır. 7 ila 8 saat bekletilir. Sonra hızla kaynatılır ve süzülür. Eğer istenirse bal ile tatlandırıp, her defasında bir ağız dolusu olmak üzere, günde 1 ila 1,5 bardak alınır.

Alıç Çiçeği Çayı: 1 çay kaşığı alıç çiçeğini 1/2 bardak suda demlenir. Her defasında bir ağız dolusu olmak üzere, günde 1 ila 1,5 bardak alınır. Eğer istenirse, bal ile tatlandırılır.

Alıç Çayının Faydaları:

* Yüksek tansiyonu düşürür.

* Göğüs nezlesinde faydalıdır.

* Kalbi kuvvetlendirir ve damar sertliğine karşı koruyucudur.

* Kalp krizi riskini azaltır.

* Beyne kan akışını arttırır.

* Uykusuzluğa iyi gelir.

* Mideyi kuvvetlendirir.

* Spazm çözücü ve idrar söktürücüdür.

* Cinsel gücü arttırır.

* Sağladığı faydalarla beyini de olumlu etkileyen alıç, hafızanın güçlenmesinde de önemli rol oynamaktadır.

* Sinirler üzerinde yatıştırıcı etkisi ile sinir bozukluğunu ve sinirsel çarpıntıları giderir.

* Önemli bir kalp ve damar sağlığı destekleyicisi olan alıç, kalp damarlarını genişleterek kanın daha rahat pompalanmasını ve dolaşmasını sağlayarak kalbin yükünü hafifletir.

Yan Etkileri Nelerdir?

Normalde bir yan tesiri yoktur. Meyvesinin fazlası karın ağrısı yapabilir. Tansiyon düşürücüdür. Fazla yenilmesi böbrek taşı yapar.

Kalp ilaçları kullanan insanların, alıç bitkisini mutlaka doktor kontrolünde kullanması gerekir. Bazı zamanlarda nadir olarak bulantı ve uyuşukluk yapabilir.

Digoksin, beta-blokerler ve kalsiyum kanal blokerleri, nitratlar, erektil disfonksiyon ilaçları kullananlar doktorlarına danışmadan kullanmamalıdır.

Glikozit içeren kalp ilaçlarıyla ve beta blokerlerle beraber kullanılması, bu ilaçların etkisini arttırabileceğinden öfunduszeue.infolik döneminde kullanılmaz.

Alıç Sirkesi Yapımı

Bir kg alıç yıkanarak cam bir kaba konulur. Kireçli olmayan kaynak suyu veya kaynatılıp soğutulmuş su ilave edilir. Maya olarak 2 yemek kaşığı elma sirkesi, bir tatlı kaşığı kaya tuzu ve tercihen pekmez veya bal bir yemek kaşığı konularak kavanozun kapağı kapatılır. Bir ay kadar bekletilir. Sonra kabın ağzına tülbent kapatılarak serin bir yerde olgunlaşmaya bırakılır. Arada bir çalkalanarak gazının çıkması sağlanır. Sirkenin olması suresi en az 3 ay, en fazla 6 aydır. Süzülerek kullanılabilir.  

Alıç sirkesi kullanım şekli: Hazırlanmış alıç sirkesi her gece yatmadan önce veya sabah aç karına,1 bardak ılık suyun içine 1 çay kaşığı konulup içilebilir.

Alıç Sirkesinin Faydaları Nelerdir?

- İdrar söktürücüdür. Bu özelliği sebebiyle idrar yolla&#;rındaki taşların düşmesine, yardımcı olur.

- Önemli bir kalp ve damar sağlığı destekleyicisi olan alıç kalp damarlarını genişleterek kanın daha rahat pompalanmasını ve dolaşmasını sağlayarak kalbin yükünü hafifletir.

- Kalbi kuvvetlendirir ve damar sertliğine karşı koruyucudur.

- Kalp krizi riskini azaltır.

- Kalp atışlarını düzenleyerek aritmiye (düzensiz kalp atışı) karşı da koruyucu ve tedavi edici etki gösterir.

- Sinirler üzerinde yatıştırıcı etkisi ile sinir bozukluğunu ve sinirsel çarpıntıları giderir.

- Beyne kan akışını arttırır.

- Uykusuzluğa iyi gelir.

- Yüksek tansiyonu düşürür.

- Mideyi kuvvetlendirir.

- Spazm çözücü ve idrar söktürücüdür.

- Cinsel gücü arttırır.

- Şeker hastalığında etkilidir,

- Yüksek miktarda antioksidan ihtiva eder.

-  Ateş Düşürücü, hafif uyku getiricidir.

-  Kollestrolü düşürür. Kandaki yağ oranını normal seviyeye indirir.

-  İshali keser.

-  Damar sertliğinde faydalıdır.

Alıç Marmelatı Nasıl Yapılır?

Alıç meyveleri bir miktar su ile kaynatılır. Haşlanıp yumuşatılan meyveler kevgirden geçirilir Elde edilen ezme miktarından daha az miktarda şeker ilave edilir Şeker, ezmeye en az iki seferde konulmalıdır Böylece şekerin iyi karışması ve erimesi sağlanmış olur Şeker ilave edilen ezmeler devamlı karıştırılarak pişirilir Karıştırmaya gereken önem verilmezse marmelatın dibi tutabilir Ambalaj olarak tercihan cam kavanoz kullanılır. Marmelat temiz ve kuru kaplara sıcak olarak doldurulur Hava almayacak şekilde kapatıldıktan sonra ters çevrilip bırakılır.

Marmelatlarda şekerlenme olmaz. Çünkü reçele göre daha az şeker kullanılır.

Marmelatlar rutubetsiz ve havadar yerlerde saklanmalıdır.


Alıç Reçeli

Alıçlar toplanır. Çekirdeği çıkartılmaz. Bir kg alıca bir kg. şeker ve o kadar da su konulur. Kapta bir taşım kaynatılır. Ateşten indirilir, soğutulur ve cam kaplara konularak ağzı kapatılır.

Her bitkinin şifası kendi mevsimine özeldir.  Alıç da insan neslini kurtaracak çok önemli bir bitkidir.

Fark edemediğimiz bitkisel değerlerimizden biri olan alıç,  evlerimizden eksik olmaması gereken kıymetli bitkisel bir drogtur.

Unutmamalıyız ki, alıç da doğadaki diğer varlıklar gibi bizden sadece ona zarar vermememizi istemekte ve karşılığında bize çok şeyler vermektedir&#;

Kaynak: Nazan Başoğul - Tabiat Eczanesinden Reçeteler


Alıç marmelatı satın almak için tıklayınız

Alıç turşusu satın almak için tıklayınız.