Radyatör Hesabi

Bu cetveller;

• Isı kaybı hesabı cetveli,
• radyatör ve teferruatı hesabı cetveli,
• kayıp değerleri hesabı cetveli,
• boru hesabı cetvelidir.

Isı Kaybı Hesabı Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar

Radyatör hesabı yapılırken bazı şartlara ve durumlara dikkat edilmelidir. Isı kaybı hesabı yapılan hacmin yönü, duvar-döşeme kalınlıkları, dış duvar-döşeme-pencere alanları göz önünde bulundurularak hesaplama yapılmalıdır. 

Radyatör ve teferruatı hesabı cetveli, hangi aşamada kullanılır diye sorabilirsiniz. Bu cetvel çeşidi genellikle radyatör hesabı yapılan hacmin ısı kaybı hesaplandıktan sonra kullanılacak olan radyatörleri seçme aşamasında ve mimari proje üzerinde yerleştirme aşamasında kullanılır. 

Özel direnç olarak da bilinen kayıp değerleri tablosunda genel olarak; dirseklerde, S parçalarında, borularda, ayrılmalarda vb. çeşitlerde suyun akışını zorlaştırarak basınç kaybına neden olan kayıplar hesaplanmaktadır. 

Son olarak bahsedilen boru hesabı cetvelinde ise daha farklı hesaplamalara yer verilmektedir. Cetvelin doldurulması sırasında ilk yapılması gereken şey sistemdeki her boru parçasını numaralandırmaktır. Daha sonra numaralandırılan her boru parçasından geçen ısı miktarları, hızı, uzunluğu, sürtünme katsayısı gibi parametrelerle cetvel teker teker doldurulmaktadır. 

Kısacası radyatör hesabı (ısı kaybı hesabı) yapılırken dikkatli ve hassas olunması gereken birçok nokta bulunmaktadır. Pratik radyatör hesabı için belirlenen kriterler üzerinden ortalama değerler hazırlanmıştır ve hesaplamalar bu değerler üzerinden yapılmaktadır. 

 Pratik Radyatör Hesabı &#; I 

Bu pratik radyatör hesabında göz önüne alınması gereken iki nokta vardır. Bunlar; bölge ısı kaybı katsayıları ve bina durumudur. Bahsedilen bu iki önemli nokta baz alınarak hesaplama  yapılmaktadır. Radyatör hesabı yaparken izlenilmesi gereken adımlar aşağıdaki gibidir. 

İlk adım: Radyatörün-diğer bir değişle ısıtıcı elemanın- tesis edileceği oda alanı ve oda yüksekliği hesaplanır.

İkinci adım: Oda hacmi (m³) başına; 1.bölge kcal/saat, 2.bölge: 45 kcal/saat, 3.bölge kcal/saat olarak ayrılmıştır. Bu üç farklı bölge değerleri ısı kaybı yapılacak dairenin bölge durumuna göre seçilmektedir.

Üçüncü adım: Eğer ısıtılacak mekân teras, mahal bodrum ya da çatı katı ise yukarıda bahsedilen değerlere ek olarak 15 kcal/saat zam eklenmektedir. Çünkü tras, çatı katı, bodrum gibi alanların özellikleri diğer bölgelerden daha farklıdır. 

Pratik bir şekilde radyatör hesabı yapmak istiyorsanız bununla alakalı olarak oldukça fazla ve birbirinden farklı sorular çözmeniz gerekebilir. Konuyu daha iyi anlamanıza yardımcı olacak örneklerden biri aşağıda verilmiştir.  

 Örnek-I

İstanbul’da 2. Bölgede bulunan 4 katlı bir binanın 2. katındaki 5×5= 25 m² hacimli ve kat yüksekliği 2,8 m olan bir salonun radyatör hesabını yapınız. 

1. Radyatörün kurulacağı alan: 5×5=25 m² Oda Hacmi: 25 × 2,80 = 70 m³
2. 2.bölgenin ısı kaybı değeri: 45 kcal/h
3. Isı kaybı: 70 x 45= kcal/h olarak sonuçlanır. 

Radyatör seçimleri, ısı kaybı hesabı sonucuna göre yapılmaktadır. Yukarıda verilen örneğin sonucunda kcal/h ısı kaybı olan bir oda için radyatör seçimi, üretici firmaların radyatör kataloglarına bakarak yapılmalıdır. 

Kombi çalışma sıcaklık aralığı ve istenilen oda sıcaklığı değerine göre radyatör seçimlerinizi seafoodplus.infom ki; X firmasında 22/PKKP/ radyatör modeli sunuldu ve siz de bu radyatör modelini tercih ettiniz. 

Kombinin çalışma sıcaklık aralığını da C olarak kullanmayı planlıyorsunuz ve ayrıca oda sıcaklığınızın da 20 C olmasını istiyorsunuz.  Az önce hedeflenen veriler doğrultusunda kataloglara baktığımızda C sıcaklık aralıklarına sahip, 20 C oda sıcaklığında, 1 m radyatör kcal/h verim değerini görüyoruz.

NOT: Genel bir ortalama alınacağı zaman 1 metre radyatör watt enerji sağlayacak şeklinde hesaplanıyor.

Bu verilere göre radyatör boyunu belirlemek amaçlı yapılması gereken hesap; / = m ‘dir.  Sonuç olarak 1,6 m 22/PKKP/’lük radyatörün seçilmesi daha doğru bir tercih olacaktır. 

Radyatör Hesabı için Tavsiyeler

Radyatör hesabı yaparken dikkat etmeniz gereken bazı unsurlar:

1. Yoğuşmadan kazanç sağlamak isterseniz kombi tipine göre çalışma sıcaklık aralığını düşük tutabilirsiniz. Kombi çalışma sıcaklık aralığını C’den C e düşürürseniz, radyatör verimi düşecektir. Dolayısı ile radyatör boyunuz da uzamış olacaktır.
2. Evlerinizde ya da diğer yaşam alanlarında, radyatör alanı için pencere altları gibi ısı kaybının en fazla olduğu yerler  seçilir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, hesaplanan bu değerlerin, etrafı açık radyatörler için geçerli olmasıdır.
   
   Eğer radyatörlerin bir kısmının kapalı bir alana yerleştirilmesi planlanıyorsa  (radyatörün üstüne mermer koyma, radyatörü niş içine yerleştirme, radyatörü hasır kutu içine alma vb) hesaplamada kullanılan değerlere eklemeler yapılmalıdır.  Çünkü bu gibi durumlarda radyatörlerin ısı verimleri %80’e kadar düşebilir.
   
   Örnek verecek olursak; eğer bir radyatörün ön kısmında koltuk ya da masa bulunuyorsa ayrıca radyatörün üst kısmı pencere parapeti içerisinde kalıyorsa kapasiteyi % 15’ e kadar arttırmanız gerekecektir.  Bu arttırma oranı radyatöre engel olan sebeplere göre ve radyatörün konumuna göre değişmektedir. 
   
3. Eğer imkânınız varsa radyatörlerin zemine yerleştirilmesi daha faydalı olacaktır.  Radyatörünüzü en ideal şekilde yerleştirmek istiyorsanız radyatör konumunun duvar açıklığı 4 cm, yerden yüksekliği de 6 cm olması yeterlidir.

!!!Mühendis Yorumu:Radyatör bağlantıları ile ilgili önemli bir detay vermek istiyoruz. Radyatör bağlantılarının çapraz yapılması suyun dolaşımını geciktireceği için maksimum verim almanızı sağlayacaktır. Hesaplar doğru yapılsa dahi hatalı bağlantı tüm planları bozabilir, bu yüzden çapraz bağlantı yapılması önemli bir detaydır.

Pratik Radyatör Hesabı – II

Radyatör hesabı bu yöntemde tablolar yardımı ile yapılmaktadır.  Kısa zamanda daha iyi sonuçlar elde edebileceğiniz pratik bir yöntemdir.

Örnek- 1 :

Beş katlı bir binanın ara katında  (yani üçüncü katta), duvarlar normal izolesiz, tek cam, ve güney cephe daire için TABLO 1’e bakıldığında bu dairenin her hacmi için m³’e 50 Kcal ‘e ihtiyaç duyulduğu görülmektedir.
TABLO 2’de belirtilen Kcal/m³   sütununa bakarak 50Kcal/m³ yi seçeriz.  

Bu sütun bize metrekareye göre dairenin ısı ihtiyaç cetvelini gösterir. Oturma odasının alanını hesapladığımızda 12 m2 sonucuna ulaşırız. Tablo 2’de yer alan 12 m2 satırı ile 50 Kcal/m3 ‘ün kesiştiği yer bize bu odanın ısı ihtiyacını verir. Verilen değerleri tabloda bulduğumuzda kesişen değer kCal’dır.

Radyatör Nedir

Devamlı olarak içerisinde sıcak akışkanın çevrim yaptığı, bu akışkanın ısısını  dış ortama kolayca aktarabilmesi için hava ile temas eden yüzeyinin dış alanı kıvrımlar ile artırılmış, çeşitli teknik ve biçimde yapılmış bir cihazdır.
Aşağıdaki listede ısıtılacak konut tiplerine göre çeşitli ısıtıcı tipleri gösterilmiştir. Bu yazıda sadece radyatör hesabına gireceğiz.

Isıtıcı Kullanılacak Yerler                        Isıtıcı Tipleri

Okullar, Hastaneler, Konutlar                    Radyatör

Otel, Büro                                                  Radyatör, konvektör veya salon tipi sıcak hava cihazları

Fabrika, Atölye Binaları                             Duvar tipi sıcak hava cihazları

Radyatör hesabından önce, radyatör seçimi ve montajı hususunda bazı dikkat edilmesi noktalara değinmemiz lazım

• Dış duvar, tavan ve döşeme çevrelerinde sıcaklık değerleri çok farklı olup, pencere önleri en soğuk bölgelerden biridir. Bu nedenle pencere önlerinde konulacak radyatör içerideki ısı dengesi için güzel bir yerdir. Estetik görünümü açısından pencere altlarına pencereye göre hizalayacak bir şekilde montajı yapılabilir.
• Pencere sayısı çok evlerde ısı kaybı fazla olacağından her pencere önüne radyatör yerleştirilmesi uygun olabilir.
• Niş içerisine konulmayı düşünülen radyatörlerde, montajı yapılacak bölgede dış duvarın yalıtımlı olması gerekmektedir.
• Isınan havanın yükseldiğini göz önüne alarak radyatörlerin yere yakın kısımlara konulması gerekir. Yukarıya asılacak radyatörün verimi en az %10&#;luk bir düşüş yaşayacaktır.
• Radyatör kolon borularının paslanarak çürümesi ve alt katlara kolon dibinden su sızıntısını önlemek amacıyla ıslak zeminlerden kolon borularını uzak bir tasarım tercih edilmelidir. Ayrıca radyatör-kolon borusu arasındaki tasarım uzaklığı 2m den uzun olmamasına dikkat edilmelidir.
• Çamaşırhane, banyo gibi rutubetin olduğu yerlerde kanatlı boru kullanılmamalıdır.

seafoodplus.infoÖR MÜHENDİS HESABI

1. Sütuna, Odanın Numarası( A01, A02 vs )
2. Sütuna, Odanın Adı ( Oda, Banyo vs )
3. Sütuna, Odanın sıcaklığı (20 ºC, 22 ºC, 26 ºC vs )
4. Sütuna, Odanın hacmi m³ olarak yazılır.
5. Sütuna, Odanın ısı kaybı için hesaplanan değeri Watt cinsinden yazılır.
6. Sütuna, Çeşitli kataloglardan 1 radyatör diliminin 1 saatte vereceği ısı enerji miktarı yazılır.

7.Sütuna, Seçilmiş olan radyatörün ısıtma yüzeyi katalogdan bulunup bu sütuna yazılır.
8. Sütuna, radyatörün verimi yazılır.
Sütuna, oda için belirlenen grup sayısı yazılır.Örneğin oda için belirlenen radyatör dilim sayısı 22 ise her grupta 11 dilim olacak şekilde 2 grup olarak pencere altlarına konulabilir.
ve Sütunlara, her grupta 15 dilime kadar 2 konsol 1 kelepçe, 25 dilime kadar 3 konsol 1 kelepçe, 45 dilime kadar 4 konsol 2 kelepçe olacak şekilde konsol ve kelepçe miktarları yazılır.
16, 17 ve Sütunlara, kullanılacak musluk sayıları yazılır.
19, 20 ve Sütunlara, kullanılacak rekor sayıları yazılır.

seafoodplus.infoÖR PRATİK HESAP

Örnek:
Hesaplanan ısı ihtiyacı: Q = W
Oda sıcaklığı: 22º C
Gidiş/dönüş sıcaklıları: 80/65º C
Radyatörlerin ısıtma gücü değerleri radyatör imalatçısının tablolarında, standart olarak 20º C oda sıcaklığı ve 90/70º C gidiş/dönüş sıcaklıkları için verilir. Bu standart değerlerden farklı işletme şartları için, verilen oda sıcaklığı ve gidiş/dönüş sıcaklıkları yardımıyla, önce radyatör imalatçısının faktör tablosundan f dönüşüm faktörü bulunur: f = 1,25
Qn= Q x f = W x 1,25 = W

Daha sonra, radyatör imalatçısının 20º C oda sıcaklığı ve 90/70º C gidiş/dönüş sıcaklıkları için düzenlenmiş standart tablosunda W değerine karşılık gelen ve boyutları odanın mimarisine uygun (örn. pencere önünü tamamen kaplayacak şekilde) bir radyatör seçilir:

Yükseklik x Uzunluk = x mm, Tip 21 (PKP)
Radyatörün piyasada stoklanan ve hızlı temin edilebilen bir tip olmasına dikkat edilmelidir.
Radyatörlerin üstü ve/veya etrafı dekoratif amaçla kapatılacaksa, radyatör verimi % düşer.
Bu durumda verimin ne kadar düşeceğini hesaplamak için radyatör imalatçısının kataloğundaki katsayılara bakılmalıdır.

KAYNAK: mmo ısı tesisat tekniğinin temelleri