Diş Hekimi ve Protez Uzmanı Sevgen Eralp konuya ilişkin olarak yaptığı açıklamada, “3-4 aylık bebeğin huzursuzluk sebebi dişler olabilir mi diye, gözleri bebeğinin ağzındadır her anne babanın... Diş çıkarma serüveni aslında o kadar uzun bir süreçtir ki, bebeğin huzursuzluk sebebi olarak ayırt edilemez çoğu zaman. Doğumdan itibaren başlayıp 3-4 yaşlarına kadar sürebilir. 7 aylık bir bebek aniden huzursuz davranışlar sergileyebilir. Herhalde dişten dersiniz, bakarsınız ağzında hiçbir değişiklik yoktur. Ya da 4 aylık bir bebekte alt ön 2 dişin ardı ardına hiçbir belirti vermeden çıktığını fark edebilirsiniz. Demek istediğim o ki; diş çıkarmak her bebek için farklı bir serüvendir. Aslında bebeklerde diş çıkarma süreci anne karnında başlıyor.
Diş kökleri henüz anne karnında iken oluşmaya ve gelişmeye başlıyor. Bebek doğduğunda ise bütün süt dişleri çene kemiği içinde yerlerini almış oluyor. Ortalama her bebeğin dişlerinin sürme sırası aynı iken, dişlerin çıkma zamanları farklılık gösterebiliyor. Kiminde erken, kiminde de geç çıkıyor dişler. Dişlerin çıkma zamanları, tamamen anne babadan gelen genlere bağlı olarak doğuştan belirleniyor. Yani siz ne zaman diş çıkarmaya başladıysanız, bebeğiniz de o zaman çıkartacaktır. İlk olarak bebeğinizin ağzında, alt ön iki diş belirir. Bunları üst ön iki diş izler. Daha sonra üst yan dişler ile köpek dişleri ve sonrasında da alt yan dişler ile köpek dişleri ağızda belirir. Yaklaşık 12-15 aylar arasında birinci azı dişleri çıkmaya başlar.25-30 aylar arasında da 2. azı dişleri çıkar ve toplamda 20 diş ile süt diş dizisi tamamlanmış olur.” dedi.
Diş çıkarmanın bir bebek için oldukça uzun bir süreç olduğu gibi hayli zorlu da olabileceğini anlatan Sevgen Eralp, daha sonra şunları kaydetti; “Diş çıkarma sırasında dişetlerinde şişlikler, kızarıklıklar olabilir. Salyaları akabilir. Etrafında bulduğu herhangi bir nesneyi ısırmak ister, diş etlerini kaşımak ister. Ve bu değişiklikler çok doğaldır ki, bebeğin canını acıtabilir, onu huzursuz ve asabi yapabilir. Ağız içindeki bu değişiklikler sebebiyle rahatsız olan bebek, uykuya dalmakta güçlük çekebilir. Henüz bilimsel olarak kanıtlanmamış olsa da, istatistiksel verilere dayanarak bilinen diğer diş çıkarma belirtileri ise, hafif ateş, halsizlik, iştahsızlık ve ciltte döküntüdür. Fakat bu belirtilerin, aslında var olan başka bir rahatsızlığı saklıyor olma ihtimali de çok yüksektir. Her türlü problemi diş çıkartma sürecine bağlamak çok yanlıştır. Bebeğimizin diş çıkarma döneminde, aynı anda farklı bakterilerle de yeni tanışıyor ve savaşıyor olduğunu unutmayalım. Dolayısıyla bu gibi durumlarda öncelikle doktorunuza danışmanız faydalı olacaktır.
Normal geçtiğini varsaydığımız bir diş çıkarma döneminde, bebeğinizin dişetlerindeki kaşıntısını yenmesi için ona yardımcı olabilirsiniz. İlk akla gelen dişetinin üzerine sürülen ağrı kesici jeller olacak diye tahmin ediyorum. Ya da deliksiz uyuması için verilen ağrı kesici şuruplar… Diş çıkarma döneminde bebeğiniz uykuya dalmada güçlük çekebilir, fakat uyku düzensizliğini bu sürece bağlamak yanlış olur. Dolayısıyla bebeğinize bu dönemde ağrı kesici jel ya da şurupları vermek size çok yardımcı olmayabilir. Boşu boşuna bebeğinize ilaç vermiş olursunuz. Bunların yerine doğal yöntemlere başvurmak daha sağlıklı olacaktır.;
Bebeğinizin dişetlerini kaşıması için ona bir havuç ya da salatalık verebilirsiniz mesela ya da özellikle yeşil soğanın beyaz kısmını keserek bebeğinize verebilirsiniz. Yeşil soğan, dişetlerindeki kaşınmayı ve ağrıyı çok hızlı bir şekilde kesecek ve bebeğinizi rahatlatacaktır." dedi.
İHA
Bebeklerde diş çıkarma dönemi, zorlu olsa da doğal bir dönemdir. Bu dönemde bebeğinize yardımcı olarak rahatlamasını sağlamak, diş çıkarma etkilerini hafifletmek için yapmanız gerekenleri bilmek bu zorlu süreci bebeğinizle birlikte kolay şekilde atlatmanızı sağlayacaktır. Diş çıkarma sürecinde bebeğinizi doğru şekilde desteklemek için yapmanız gerekenleri merak ediyorsanız ve ilk diş çıkma zamanı, diş çıkarma belirtileri, diş bakımı yapılırken dikkat edilmesi gereken noktalar gibi detayları öğrenmek istiyorsanız mutlaka yazımıza göz atın…
Her bebekte diş çıkarmanın etkileri farklılık gösterse de; genel olarak uyku problemleri, huysuzluk, ishal ya da kabızlık, iştahsızlık diş çıkarma döneminde bebeklerde en sık görülen belirtiler arasındadır. Bunun yanı sıra;
İlk diş çıkışı genetik faktörlere bağlıdır. Yani anne babadan kalıtsal olarak geçen bir özelliktir. Genel olarak ilk diş 6-7 aylıkken görülür. Ancak kalıtsal özelliklerin de etkisiyle 3-4 aylıkken ilk diş çıkışı görülebileceği gibi, 11-12 aylık gibi geç dönemlerde de görülebilir. Orta kesici dişler, yan kesici dişler, köpek dişler ve son olarak azı dişler şeklinde bebeğinizin dişleri tamamlanacaktır.
Bebeğiniz diş çıkarma dönemini zorlu geçirebilir. Ateş, ishal ya da kabızlık, diş etlerinde şişme, ağrı nedeniyle canı yanabilir. Bu etkileri azaltmak için bebeğinize yardımcı olmanız mümkündür. Örneğin; soğuk şeyler diş etlerindeki yanma ve şişmeye iyi gelecektir. Bu nedenle soğuk bir meyve, buzlu yiyecekler bebeğinizi rahatlatacaktır. Aynı şekilde bir şeyleri çiğnemek de bebeğinizin ağrılarını azaltacak ve diş çıkışını kolaylaştıracaktır. Bunun yanı sıra;
Bunun yanı sıra bebeğiniz diş çıkarma dönemini çok zorlu geçiriyorsa doktor tavsiyesi ile rahatlatıcı jel kullanabilirsiniz.
Bebeklerde diş çıkarma doğal bir süreçtir. Bu nedenle doktora gitmenize gerek yoktur. Ancak bu dönemde bebeğinizin bağışıklığı düşeceği için, hastalıklara yakalanma riski daha yüksektir. Bu nedenle diş çıkarma ile birlikte görülen ateş, ishal gibi belirtilerin bir enfeksiyondan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek için doktora gidebilirsiniz.
Bebeklik döneminde bebeğinizin 20 adet süt dişi çıkacaktır. Bu dişlerin çıkışının tamamlanması yaklaşık olarak 3 yaşa kadar devam eder.
Bebeğiniz ilk dişini çıkardığı andan itibaren ağız ve diş sağlığını düzenli ve doğru şekilde yapmanız son derece önemlidir. Sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez bu temizliği, ilk başlarda temiz bir tülbenti ıslatarak yapmanız uygun olacaktır. Bebeğiniz büyüdükçe diş fırçası ve diş macunu ile diş temizliğini yapabilirsiniz. Ancak özellikle 2 yaşına kadar, diş macunu kullanılmaması uzmanlar tarafından önerilmemektedir. 2 yaş itibariyle bebeğiniz kendi dişlerini fırçalayabilir, bu dönemde siz ona model olabilirsiniz. Sizinle birlikte dişlerini fırçalamak onun için özendirici olacaktır.
Bebeklerde diş bakımı ile ilgili daha detaylı bilgi edinmek için “Bebeklerde Diş Bakımı Nasıl Olmalı?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Bebeğinizi ilk dişinin çıkmasından itibaren diş doktoru ile tanıştırabilirsiniz. Genel olarak 3 yaş itibariyle düzenli kontrollere götürmeniz uygun olacaktır. Diğer taraftan bebeğinizin bu deneyimi iyi bir şekilde yaşayabilmesi önemlidir. Bu nedenle diş doktoruna gitmeden önce onu hazırlamanız, kendi kontrolünüzde yanınızda götürmeniz, bu konu ile ilgili bir hikaye okumanız, sohbet etmeniz korku ve kaygılarından kurtulmasına yardımcı olacaktır.
Uzun süreli biberon kullanımına bağlı olarak, bebeğinizin yeni çıkan dişlerinde kırılma, kahverengi lekeler gözlemleyebilirsiniz. Biberon çürüğü olarak adlandırılan bu çürükler, özellikle gece biberonla süt içen bebeklerde görülür. Sütün içerdiği şeker kadar emziğe tatlı sürerek bebeklere vermek de bu çürüklere neden olur. Gece beslemesinden sonra su içirmek, biberon kullanımını sınırlı tutmak, dişlerin temizliğine dikkat etmek, tatlandırıcı vermemek biberon çürüklerini önlemenizde etkili olacaktır.
Bebeğinizin diş çıkarma döneminde ona doğru şekilde yardımcı olmak rahatlaması ve bu süreci daha kolay atlatmasında etkili olacaktır. Bu nedenle bebeğinizi gözlemlemeniz, diş çıkarma belirtileri varsa ağrılarını azaltacak ve diş çıkarmasını hızlandıracak desteği sağlamanız son derece önemlidir. Bu dönemde katı yiyecekleri reddediyorsa, sıvı yoluyla beslenme takviyesine devam etmeniz yeterlidir. Meyve püreleri, mama, anne sütü tercih edebileceğiniz yiyecekler arasındadır. Bebeğinizin bu dönemde huysuz ve hırçın olmasının geçici olduğunu ve dişlerinin çıkmasıyla birlikte biraz daha büyüdüğünü unutmayın.
Bebek bakımı ciddi ve sorumluluk gerektiren bir iştir. İlk dişlerinin çıkmasıyla birlikte diş bakımının da doğru şekilde yapılması gerekmektedir. Deneyimli bir bakıcı ile çalışmak, bebeğinizin özellikle bu kritik dönemlerini rahat bir şekilde atlatmanıza yardımcı olacaktır. EvdekiBakıcım ailesi olarak, bebek bakımı konusunda uzman kadromuzla sizi bir araya getirmekten mutluluk duyacağız. Doğru bakıcı ile buluşarak, bebeğiniz büyürken onun her anına keyifle şahit olun…
Bir bebeğiniz olacağını öğrendiğiniz günden itibaren farklı deneyimler yaşamaya başlarsınız. Tabii bu deneyimler, bebeğiniz doğduğunda da devam eder. İşte, diş çıkarma süreci de yaşayacağınız o deneyimlerden biri. Haydi, gelin şimdi, ebeveynleri oldukça heyecanlandıran bebeklerde diş çıkarma dönemi için önerileri paylaşalım.
Bir ebeveyn olarak bebeğinizin ilk dişlerini ne zaman çıkaracağını merak etmeniz gayet normal. Bebekler genellikle 6. aydan itibaren diş çıkarmaya başlar. Fakat bazı bebekler bu dönemden önce de ilk süt dişlerini çıkarabilir. Bazı bebeklerde ise ilk dişin çıkması 1 yaşını bulabilir. Dolayısıyla “Bebeklerin ilk dişi kaç aylıkken çıkar?” sorusunun net bir yanıtı yoktur. Yani bebeklerin geç diş çıkarması da erken diş çıkarması da gayet normaldir.
Bebeklerde görülen bazı belirtiler, bebeğinizin diş çıkarma sürecinde olduğuna dair bilgi verebilir. Diş çıkarma döneminde bebeklerde görülebilecek belirtilerden bazıları şu şekilde:
Diş çıkaran bebeklerde ne gibi rahatsızlıklar olur, anlattık; fakat süreçte oldukça dikkatli olmanız gerektiğini de hatırlatmakta fayda var. 38 derece üzeri ateş, aşırı kusma, ishal gibi belirtiler, diş çıkarmanın yanı sıra farklı bir hastalığın da habercisi olabilir. Çünkü bu dönemlerde bebekler enfeksiyon hastalıklarına daha açık olabilirler. Bu sebeple yoğun bir şekilde yaşanan bebeklerde diş çıkarma sorunlarını hafife almamalı ve kesinlikle bir çocuk doktoruna danışmalısınız.
Diş çıkarma dönemlerinde bebeğinizin diş etleri kaşınır ve bazı dönemlerde ağrılar da görülebilir. Kaşınmayı ve ağrıyı hafifletmek için ise farklı yöntemlerden yardım alabilirsiniz.
Rutin doktor kontrolleri, diş çıkarma, ek gıda dönemi yönlendirmeleri ve daha fazlası… Bebeğinizin sıklıkla doktora gitmesi gerektiği bir gerçek. Çocuğunuzun özel hastanelerde sağlık hizmeti almasını istiyor, ama bunun maddi sorumluluğundan çekiniyorsanız yapmanız gereken belli: MAPFRE Sigorta sağlık sigortası ürünlerinden yararlanmak!
Fark Yok Sağlık Sigortası ile 18 yaşından küçük çocukların sigortalanıp tamamlayıcı sağlık sigortası avantajlarından yararlanması mümkün. Bunun yanı sıra anne, MAPFRE Sigorta’dan özel sağlık sigortasına sahipse ve bu süreçte doğum yaptıysa bebek, “MAPFRE Bebeği” ayrıcalıklarından yararlanarak doğduğu andan itibaren dilediği plandan ömür boyu faydalanma imkânına sahip olabilir.
Dilerseniz özel sağlık sigortası ve tamamlayıcı sağlık sigortası farkları ile avantajlarına göz atmak için yazımızı okuyabilir, aynı zamanda acentelerimiz ile iletişime geçerek ihtiyaç ve istekleriniz doğrultusunda bebeğinizin sağlık sigortası poliçesini oluşturabilirsiniz.
Diş çıkarma, bütün çocukların deneyimlediği fizyolojik bir süreçtir. Bebeğin ağzında ilk dişin görünmesi yaşamının önemli bir dönüm noktası olarak düşünülmektedir.
Diş çıkarma dönemi ve sorunları binlerece yıldır doktorların üzerinde durduğu bir konudur. Kılınç ve ark.’nın yayınında aktardığına göre beş bin yıllık belgelerde süt dişlerinin çıkması sırasında bebeklerin genel sağlığında görülen sorunlardan bahsedilmektedir. Hipokrat, süt dişlerinin çıkması sırasında ateş, ishal ve konvülziyon da dahil birçok hastalığın görülebileceğini belirtmiştir. Fransa’da 16. yy’dan 19. yy’a kadar tüm bebek ölümlerinin %50’sinin nedeni diş çıkarma sırasında görülen rahatsızlıklara bağlanmıştır. Ayrıca 1839’da İngiltere’de dört yaş altı çocuk ölümlerinin %12’sinin nedeni diş çıkarma sırasında karşılaşılan sorunlardan kaynaklandığı rapor edilmiştir. Özetle diş çıkarma dönemi ve sorunları insanlık ile başlamış ve insanlık olduğu sürece devam edecektir. Günümüzde de bebeklerede diş çıkarma sorunları devam etmekle birlikte ciddi sağlık sorunlarına yol açmamaktadır.
Çoğu çocuk ilk dişini yaklaşık altı aylıkken çıkarmaya başlar ve 30 aylığa kadar 20 süt dişini tamamlar. Süt dişleri ağız içerisinde belli bir sırayla görülmeye başlar ve bu sürece de “süt dişlenmesi dönemi” denir. Dişler önden arkaya, aşağıdan yukarıya doğru bir sırayla çıkar. Diş çıkarma yaşı bireysel farklılıklar gösterebilmektedir. Genetik ve tiroid hormonu diş gelişimini etkileyen faktörlerin başında gelmektedir. Dişlerin erken ya da geç çıkması genellikle ailevi bir özelliktir. Sağlıklı çocuklarda ilk dişin çıkması 16 aya kadar gecikebilir.
Diş Çıkarma Döneminde Görülen Belirtiler
Beslenme:Bu dönemde diş etleri çok hassas olduğundan bebeğinizi mümkün olduğunca sıcak gıdalardan uzak tutun. Bu dönemde ılık, hatta soğuk yiyeceklere ağırlık verin. Elma püresi, yoğurt, muhallebi gibi serin ve ferahlatıcı besinlere bebeğiniz hayır demeyecektir.
Dişeti kaşıyıcılar: Plastik ve boya içermeyen (BPA free) diş kaşıyıcılarını, buzdolabında bir süre beklettikten sonra bebeğinize vererek dişetlerini kaşımasını. sağlayabilirsiniz. Kaşıyıcılar buzlukta bekletilmemelidir. Aksi takdirde bebeğinizin dil, yanak, dudağına yapışabilir.
Sebze-meyve: Bebeğinize ısırması ve diş etlerini kaşıması için parmak gıdaları verebilirsiniz, bir havuç dilimi, donmuş bir muz parçası, salatalık veya elma uygun olabilir. Bunlar parmak şeklinde kesilmiş olmalı ve bebeğiniz bunları emerken gözetim altında olmasına ve küçük parçalar koparmamasına dikkat etmelisiniz.
Sebze-meyve: Soğangillerden yeşil soğan ve pırasa içerdikleri maddeler nedeniyle çiğnendikleri zaman lokal anesteziktir. Çiğ halde yıkanmış bir pırasa sapı veya yeşil soğanın beyaz kısmının kesilerek bebeğe verin, yeşil soğanın diş etlerindeki kaşınmayı ve ağrıyı azaltılcı etkisi vardır. Bu sebze-meyvelerin buzdolabından çıkmış soğuk halleri daha etkilidir.
Diş eti jelleri ve diş eti pudraları: Piyasada bulunan diş jellerinin bir çoğu, sorunlu bölgeyi yatıştıracak lokal anestezikler ve bölgenin mikrop kapmasını önleyen temizleyiciler bulundurur. Ancak ağız sulanması çok fazla olduğu için sorunlu bölgede uzun süre etkili olabilmeleri mümkün olamamaktadır. Bu nedenle etkinlikleri kanıtlanamamıştır.
Ağrı kesici ilaçlar: 6 ayın üzerinde bebeklere ağrılarını azaltmak üzere parasetamol (calpol, parol vs.) verilebilir. Ancak doktor önerisi olmadan kullanmayın. Aspirin ağrı kesici olarak bebeklerde kullanılmamalıdır, Reye sendromu denilen nadir ancak ciddi bir hastalığa sebep olabilir.
Dikkatini başka yöne çekmek: Bebeğiniz huzursuzken ilgisini çekecek nesneler, yeni oyuncaklar, müzik-dans ve fazladan kaliteli zaman ağrılarını unutturabilir
Ekstra sevgi: Bebeğiniz ne kadar huzursuz olursa olsun, sizin fazladan ilginiz, kucaklamanız onu sakinleştirmeye yetebilir.
Uzak durulması gereken şeyler;
Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi papatya (chamomille), okaliptüs ve meyan kökü gibi bitkilerin çayları ve karanfil ve nane yağı gibi ürünlerin kullanımı sırasında, kalp ritmi problemi ve bilinç değişikliği görülebildiği için bu karışımlardan uzak durulması gerektiği uyarısında bulunur.
SAĞLIKLI VE MUTLU GÜNLER.
UZ. DR. DÜNDAR YAYKIRAN
ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI
https://www.instagram.com/uz.dr.dundaryaykiran/
Facebook.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN
YouTube.com/ Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN
Twitter.com/Uz. Dr. Dündar YAYKIRAN