Köpek Ile Ilgili Bilgiler Ingilizce

kaynağı değiştir]

Köpekler de kurtlar gibi hakimiyet bölgesi bilincine sahip hayvanlardır. Kurtlar, yabani ve avcı hayvanlar oldukları için çok büyük bölgelerde hakimiyet iddia edebilirler. Köpeklerin hakimiyet alanı ise genellikle sahibinin yaşadığı çevre ile sınırlıdır. Erkek köpek, yere, duvarlara, ağaçlara sürünerek ve idrar bırakarak bölgesini kokusuyla işaretler. Tarafsız bölgede karşılaşan yabancı köpekler birbirlerini koklaşarak, sürünerek, kuyruk sallayarak ve kendilerine has bir poz vererek selamlar. Bununla birlikte dişiler yavrularını korumak için tarafsız bölgede de diğer köpeklere saldırabilir.^[15] Erkek köpekler genellikle arka bacaklarından birini kaldırarak, kancıklar ise çömelerek idrarını yapar.

Çıkardıkları sesler[değiştir kaynağı değiştir]

Alman çoban köpeğigibi bazı ırklar diğerlerine göre daha iyi koku alma yeteneğine sahiptir.

Köpeklerin de insanlar gibi beş duyusu vardır. Bunlardan en gelişmiş olanı koku alma duyusudur. Irklar arasında farklılıklar olmakla birlikte tüm köpeklerin koklama duyusu gelişmiştir ve insanlardan çok daha iyidir. Alman kurdu gibi bazı ırklar diğerlerine göre daha iyi koku alma yeteneğine sahiptir ve özel bir eğitimle uyuşturucu bulma, kazazedeleri göçük altından çıkarma gibi işlerde kullanılırlar. Pag gibi kısa burunlu ırkların koku alma duyusu nispeten daha az gelişmiştir. Köpeklerin tat alma duyusu ise insana nazaran daha az gelişmiştir.^[15]

Köpeklerin görme mekanizmaları koku alma mekanizmaları kadar gelişmemiştir. Genellikle karanlıkta insandan daha iyi görmekle beraber kuvvetli ışıkta insanlar kadar iyi göremezler. Köpeklerin renkleri algılaması, netlik ayarı ve mesafe tayini zayıftır. Gözleri yanlara daha yakın olduğu için insandan daha geniş bir görüş alanına sahiptirler. Afgan tazısı gibi uzun mesafeden av hayvanlarını seçmesi gereken ırkların ufki görüşleri diğer ırklardan daha iyidir. Köpeklerin gözlerinde üçüncü göz kapağı olarak bilinen bir zar vardır. Göz bebeklerini zararlı maddelerden korur.^[15]

Yaşam beklentisi[değiştir kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: Köpek ırkları listesi

Üç nesil boyunca safkan ataları olan köpekler safkan kabul edilir.^[15] Dünyada yaklaşık safkan köpek ırkı vardır.^[15] Safkan köpek ırklarının standartlarını belirleyen ve bu ırkların mensuplarını kaydeden birçok köpek kulübü vardır. Birleşik Krallık'ta tarihinde basılan The Foxhound Kennel Stud Book (Tilki Tazısı Damızlık Kitabı) dünyadaki en eski köpek kayıtlarındandır. American Kennel Club (AKC) kurulduğu yılından beri 36 milyon köpeği kayıt altına almıştır. Bu rakama her sene yaklaşık olarak 1,25 milyon köpek eklenmektedir.

AKC kayıtlarına göre labrador retrieverABD'de en çok beslenilen köpektir.^[29] İstatistiksel olarak en popüler ırklardan bazıları Alman çoban köpeği, Yorkshire teriyeri, golden retriever ve beagledır.^[29]

Farklı ülkelerin köpek kulüpleri, ırkları değişik şekillerde gruplar ve adlandırır. Örneğin United Kennel Club (UKC) köpekleri 8 gruba^[30] ayırırken, American Kennel Club (AKC)^[31] ve merkezi Birleşik Krallık'ta olan The Kennel Club (TKC) 7 gruba,^[I][32] merkezi Belçika'da bulunan Dünya Köpek Federasyonu (FCI) 10 gruba ayırır.^[25] Dünyada köpek kulüpleri tarafından genel olarak kabul edilen başlıca köpek grupları: av köpekleri, tazılar, teriyerler, işçi köpekler, çoban köpekleri ve süs köpekleridir.

Av köpekleri[değiştir kaynağı değiştir]

Köpek sözcüğü modern Türkçeye yüzyılda, muhtemelen Kıpçak Türkçesinden geçmiştir.^[5] Köpek sözcüğü Kıpçakçada kabarmak, irileşmek anlamlarına gelen "köp-" fiilinden gelir.^[6] Sondaki "-ek" eki ise küçültme anlamı katar.^[7] yılında Araplara Türkçe öğretmek için yazılmış^[8]Kitabü'l-İdrak li-Lisani'l-Etrak (Türklerin Dilini Anlama Kitabı) isimli bir Kıpçakça dil kılavuzunda “İtin iri ve tüylü olan cinsine köpek denir,” şeklinde bir ibare vardır.^[5] Köpek sözcüğü yerleşmeden önce Türkçede "'ıt'" [sic] sözcüğü aynı anlamda kullanılıyordu. Orhun Yazıtlarında da geçen^[5] ıt sözcüğü hâlen halk ağzında ve çeşitli yörelerde "it" şeklinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Tuvacası ıt ve Yakutçası hâlâ ıt'tır.^[6]

Veterinerlikte köpek sözcüğü zaman zaman erkek köpekleri tanımlamak için kullanılır. Dişi köpekler ise "kancık" olarak adlandırılır.^[9] Türkçeye muhtemelen orta Farsçakanîçak (genç kız) kelimesinden geçen sözcüğün kökeni aynı anlamdaki Soğdcakançîk kelimesidir.^[10] Sözcük modern Farsçada kanîza şeklini almıştır.^[10]

Köpek yavrularına "enik" (bazı yörelerde "encik") denir.^[11]Proto Türkçe kökenli bu sözcük Eski Türkçedeenük hâlindedir.^[12]

Türkçede köpekler yaygın olarak kuçu nidasının tekrarlanmasıyla çağrılır. Bu nida, bazı Doğu ve Güneydoğu Avrupa dillerindeki ve Kürtçedeki köpek sözcükleriyle büyük benzerlik gösterir.^[13] Kuzey Slav dillerinden Rusçada kobel sözcüğü, erkek köpek anlamına gelir. Bu sözcük Türkçenin bazı ağızlarında büyük köpek veya köpek yavrusu anlamlarında kullanılır.^[14]

Türün Latince trinominal adı Canis lupus familiaris sırasıyla köpek (cinsi), kurt ve evcil sözcüklerinden oluşur.

Köken ve tarihçe[değiştir

nest...

11704 11705 11706 11707 11708