Lyme Hastalığı Ölümcülmüdür

lyme hastalığı ölümcülmüdür

KİŞİSEL VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE İŞLENMESİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME FORMU

Acıbadem Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. (“Acıbadem”) ve Acıbadem’in hakim ve bağlı şirketleri (hepsi birlikte “Acıbadem Grubu” olarak anılacaktır.) tarafından, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili mevzuat kapsamında Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel verileriniz, aşağıda açıklanan çerçevede ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuata uygun olarak işlenebilecektir.

1. Kişisel Verilerin elde Edilmesi, İşlenmesi ve İşleme Amaçları

Kişisel verileriniz Acıbadem Grubu tarafından sağlanmakta olan kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ve Acıbadem Grubu şirketlerinin faaliyet konularına uygun düşecek şekilde; sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, çağrı merkezi, internet sitesi, sözlü, yazılı ve benzeri kanallar aracılığıyla elde edilmektedir. Sağlık verileriniz başta olmak üzere özel nitelikli kişisel verileriniz ve genel nitelikli kişisel verileriniz, Grup tarafından aşağıda yer alanlar dâhil ve bunlarla sınırlı olmaksızın bu maddede belirtilen amaçlar ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü şekilde işlenebilmektedir:

Kimlik bilgileriniz: Adınız, soyadınız, T.C. Kimlik numaranız, pasaport numaranız veya geçici TC Kimlik numaranız, doğum yeri ve tarihiniz, medeni haliniz, cinsiyetiniz, sigorta veya hasta protokol numaranız ve sizi tanımlayabileceğimiz diğer kimlik verileriniz.
İletişim Bilgileriniz: Adresiniz, telefon numaranız, elektronik posta adresiniz ve sair iletişim verileriniz, müşteri temsilcileri ya da hasta hizmetleri tarafından çağrı merkezi standartları gereği tutulan sesli görüşme kayıtlarınız ile elektronik posta, mektup veya sair vasıtalar aracılığı ile tarafımızla iletişime geçtiğinizde elde edilen kişisel verileriniz.
Muhasebesel Bilgileriniz: Banka hesap numaranız, IBAN numaranız, kredi kartı bilginiz, faturalama bilgileriniz gibi finansal verileriniz.
Sağlık hizmetlerinin finansmanı ve planlaması amacıyla özel sağlık sigortasına ilişkin verileriniz ve Sosyal Güvenlik Kurumu verileriniz.
Hastane veya tıp merkezlerimizi ziyaret etmeniz halinde güvenlik ve denetim amaçlı tutulmakta olan kamera kayıtları görüntüleriniz.
Otoparkı kullanmanız halinde araç plaka veriniz.
Sağlık Bilgileriniz: Laboratuvar sonuçlarınız, test sonuçlarınız, muayene verileriniz, randevu bilgileriniz, check-up bilgileriniz, reçete bilgileriniz dahil ancak bunlarla sınırlı olmaksızın tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi sırasında veya bunların bir sonucu olarak elde edilen her türlü sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel verileriniz.
www.acibadem.com.tr sitesine veya www.acibadem.com.tr/AcibademOnline/TR/MainPage adresine gönderdiğiniz veya girdiğiniz sağlık verileriniz ve sair kişisel verileriniz.
Acıbadem’e veya Acıbadem Grup şirketlerinden herhangi birine iş başvurusunda bulunmanız halinde bu hususta temin edilen özgeçmiş dâhil sair kişisel verileriniz ile Acıbadem Grubu çalışanı ya da ilişkili çalışan olmanız halinde hizmet akdiniz ve işe yatkınlığınız ile ilgili her türlü kişisel verileriniz.

Acıbadem Grubu tarafından elde edilen her türlü kişisel veriniz (Özel nitelikli kişisel veriler de dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) aşağıdaki amaçlar ile işlenebilecektir:

Kimliğinizi teyit etme,
Kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi.
İlgili mevzuat uyarınca Sağlık Bakanlığı ve diğer kamu kurum ve kuruluşları ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
Hastane ve Tıp Merkezlerimizin iç işleyişi ile günlük operasyonların planlanması ve yönetilmesi.
Hastane Yönetimi, Hasta Hakları, Hasta Deneyimi bölümleri tarafından hasta memnuniyetinin ölçülmesi, arttırılması ve araştırılması.
İlaç temini.
Randevu almanız halinde randevu hakkında sizi haberdar edebilme.
Risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
Sağlık hizmetlerini geliştirme amacıyla analiz yapma.
Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından sağlık hizmetlerinizin finansmanı, tetkik, teşhis ve tedavi giderlerinizin karşılanması, müstehaklık sorgusu kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
Araştırma yapılması.
Yasal ve düzenleyici gereksinimlerin yerine getirilmesi.
Sağlık hizmetlerinin finansmanı kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgileri paylaşma.
Kalite, Hasta Deneyimi, Bilgi Sistemleri bölümleri tarafından risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından hizmetlerimiz karşılığında faturalandırma yapılması ve anlaşmalı olan kurumlarla ilişkinizin teyit edilmesi.
Pazarlama, Medya ve İletişim, Çağrı Merkezi bölümleri tarafından kampanyalara katılım ve kampanya bilgisi verilmesi, Web ve mobil kanallarda özel içeriklerin, somut ve soyut faydaların tasarlanması ve iletilebilmesi.

İlgili mevzuat uyarınca elde edilen ve işlenen Kişisel Verileriniz, Acıbadem veya Acıbadem Grubu’na ait fiziki arşivler ve/veya bilişim sistemlerine nakledilerek, hem dijital ortamda hem de fiziki ortamda muhafaza altında tutulabilecektir.

2. Kişisel Verilerin Aktarılması

Kişisel verileriniz, Kanun ve sair mevzuat kapsamında ve yukarıda yer verilen amaçlarla Acıbadem ve Acıbadem Grubu tarafından Acıbadem Grubu’na dahil olan şirketler ile, Özel sigorta şirketleri, Sağlık bakanlığı ve bağlı alt birimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü ve sair kolluk kuvvetleri, Nüfus Genel Müdürlüğü, Türkiye Eczacılar Birliği, Mahkemeler ve her türlü yargı makamı, merkezi ve sair üçüncü kişiler, yetki vermiş olduğunuz temsilcileriniz, avukatlar, vergi ve finans danışmanları ve denetçiler de dâhil olmak üzere danışmanlık aldığımız üçüncü kişiler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, resmi merciler dâhil sağlık hizmetlerini yukarıda belirtilen amaçlarla geliştirmek veya yürütmek üzere işbirliği yaptığımız iş ortaklarımız ve diğer üçüncü kişiler ile paylaşılabilecektir.

3. Kişisel Veri Elde Etmenin Yöntemi ve Hukuki Sebebi

Kişisel verileriniz, her türlü sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, yukarıda yer verilen amaçlar ve Acıbadem’in faaliyet konusuna dahil her türlü işin yasal çerçevede yürütülebilmesi ve bu kapsamda Acıbadem’in akdi ve kanuni yükümlülüklerini tam ve gereği gibi ifa edebilmesi için toplanmakta ve işlenmektedir. İşbu kişiler verilerinizin toplanmasının hukuki sebebi;

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu,
3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu,
663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,
Özel Hastaneler Yönetmeliği,
Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Mahremiyetinin Korunması Yönetmeliği,
Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuat hükümleridir.

Ayrıca, Kanun’un 6. maddesi 3. fıkrasında da belirtildiği üzere sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.

4. Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Haklarınız

Kanun ve ilgili mevzuatlar uyarınca;

Kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme,
Kişisel veriler işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
Kişisel sağlık verilerine erişim ve bu verileri isteme,
Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,
Kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,
Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesine ve/veya kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesine ilişkin işlemlerin kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme hakkını haizsiniz.

Mezkûr haklarınızdan birini ya da birkaçını kullanmanız halinde ilgili bilgi tarafınıza, açık ve anlaşılabilir bir şekilde yazılı olarak ya da elektronik ortamda, tarafınızca sağlanan iletişim bilgileri yoluyla, bildirilir.

5. Veri Güvenliği

Acıbadem, kişisel verilerinizi bilgi güvenliği standartları ve prosedürleri gereğince alınması gereken tüm teknik ve idari güvenlik kontrollerine tam uygunlukla korumaktadır. Söz konusu güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak muhtemel riske uygun bir düzeyde sağlanmaktadır.

6. Şikayet ve İletişim

Kişisel verileriniz teknik ve idari imkânlar dâhilinde titizlikle korunmakta ve gerekli güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak olası risklere uygun bir düzeyde sağlanmaktadır. Kanun kapsamındaki taleplerinizi, “https://www.acibadem.com.tr/acibademonline/hastaverilerinkorunmasi.html” web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak;

(i) ATATÜRK MAH.FEZA SK.NO:3/8 ATAŞEHİR, Istanbul, Türkiye adresine kargo ile ıslak imzanızı taşıyan bir dilekçe ile “Kurumsal Sekretarya” departmanı dikkatine Zarfına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Bilgi Talebi” yazılarak gönderebilirsiniz,
(ii) Noter kanalıyla gönderebilir,
(iii) [email protected] adresine güvenli elektronik ya da mobil imzalı olarak, kayıtlı elektronik posta adresi veya sistemimizde kayıtlı elektronik e-posta adresiniz aracılığıyla ve/veya
(iv) Acıbadem’e hitaben yazdığınız “word veya pdf.” formatındaki bir dosyayı güvenli eimza ile imzalayarak [email protected] ‘a e-posta’nın konu kısmına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Bilgi Talebi” yazarak iletebilirsiniz.

Kanun kapsamındaki taleplerinizi, https://www.acibadem.com.tr/acibademonline/hastaverilerinkorunmasi.html web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak ve formda belirtilen usullerle tarafımıza iletmenizi rica ederiz.

YUKARI

Lyme hastalığı

Lyme hastalığı, bakterilerin neden olduğu çok bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Keneler tarafından taşınabilir. Almanya'da her yıl 10.000 kişiden yaklaşık üçü lyme hastalığına yakalanmaktadır.

Bir bakışta

Lyme hastalığı bakteri tarafından bulaşan bir bulaşıcı hastalıktır.
Kene ısırığı ile insanlara taşınabilir.
Keneler erken çıkarılırsa enfeksiyon olasılığı azalır.
Lyme hastalığı, ısırık bölgesinde halka şeklinde kızarıklığa veya grip benzeri şikayetlere sebep olabilir.
Hastalık normalde antibiyotikle tedavi edilir.
Almanya'da yılda 10.000 kişiden yaklaşık üçü bir lyme hastalığı geçirir.

Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.

Lyme hastalığı nedir?

Doğada fazla zaman geçirenler kene tarafından ısırılabilir. Bu esnada bazen lyme hastalığı gibi hastalıklar taşınır. Lyme hastalığı, bakterilerin neden olduğu çok bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Lyme borelyoz veya lyme hastalığı olarak da adlandırılır.

Lyme hastalığında ilk önce ısırılan bölgenin yakınlarında bir iltihaplanma meydana gelir. İlerleyen süreçte borrelia adı verilen bakteriler eklemlere ve farklı organlara da saldırabilir. Çoğunlukla enfeksiyon şiddetli şikayete neden olmaz.

Video

Lyme hastalığının (Borelyoz) özellikleri nelerdir?

Aşağıdaki videodan, Lyme hastalığının (Borelyoz) bulaşma yollarını, semptomlarını ve tedavi yöntemlerini öğrenebilirsiniz.

Bu ve başka videolar YouTube kanalında da mevcuttur

Şimdi izleyin

Bu sitede yayınlanan veri koruma bildirimleri geçerlidir.

Lyme hastalığı nasıl tanınır?

Çoğunlukla kene ısırığı kaşınır ve ısırma noktasında kızarır. Bu normal bir iltihaplanma reaksiyonudur ve lyme hastalığı ile ilgisi yoktur.

Isırıktan birkaç gün veya hafta sonra ısırılan yerde sınırlı bir cilt lekesi görülürse bu lyme hastalığının bir işareti demek olabilir. Tipik olarak halka şeklinde yayılan leke, beş santimetreden daha büyük bir çapa sahiptir. Bu sebeple "dolaşan kızarıklık" adı verilir.

Ayrıca kene ısırığından sonra altı hafta içinde ateş, baş ağrısı, yorgunluk ve kas ağrısı gibi gribe benzer semptomlar görülebilir. Bu tür belirtiler, kızarıklık olmadan da lyme hastalığına işaret edebilir.

Grip belirtileri bir ila iki hafta sonra ortaya çıkarsa bunun nedeni kene kaynaklı ensefalit (FSME) de olabilir, ancak bu nadirdir.

Lyme sonrası sendromu ve "kronik lyme hastalığı" nedir?

Kene ısırmasından aylar veya yıllar sonra, bazı insanlar kas ve eklem rahatsızlığı, şiddetli yorgunluk veya hafıza bozukluğu fark eder. Bazı hastalar ve bazı hekimler bu semptomları lyme hastalığının uzun vadeli sonucu olarak görmektedir. Klinik tablo bazen lyme sonrası sendrom veya kronik lyme hastalığı olarak tanımlanır. Bunlardan ikincisinin genel olarak bilinen teşhisi yoktur.

Bazen bu tür şikayetler, bilinen bir kene ısırığı yoksa ve kan testi ilgili herhangi bir ipucu vermiyorsa lyme hastalığına atfedilir. Bu durumda şikayetlerin bir borrelia enfeksiyonu ile ilgili olması pek mümkün değildir, çünkü böyle semptomlar da diğer birçok hastalıkta ortaya çıkabilir.

Lyme hastalığının riskini ne artırır?

Kene ısırığının lyme hastalığına sebep olup olmayacağı özellikle aşağıdakilere bağlıdır:

Kenenin ne kadar uzun süre ciltte kaldığı ve
Kaç yaşında ve ne kadar büyük olduğu.

Büyük keneler, daha yaşlı oldukları ve genelde daha fazla konak ısırdıkları için küçüklerine göre borrelia ile daha sık enfekte olur.

Borrelia Almanya'da her yerde görülür. Enfekte kenelerin oranı bölgeden bölgeye değişir.

Ancak enfekte bir kene tarafından ısırılanlar mutlaka lyme hastalığına yakalanmaz. Borrelia kenenin bağırsaklarında yaşar. Bu yüzden, bakteriler kene ancak uzun süre kan emdikten sonra bulaşır.

Açık havada zaman geçirdikten hemen sonra vücudunuzda kene olup olmadığını kontrol ederek ve 24 saat içinde çıkararak kendinizi lyme hastalığına karşı koruyabilirsiniz.

Lyme hastalığının görülme sıklığı nedir?

Tahminlere göre, yaklaşık 100 kişiden biri bir kene ısırığından sonra lyme hastalığına yakalanır. Almanya'da yılda 10.000 kişiden yaklaşık üçü hastalanmaktadır.

Lyme hastalığı nasıl önlenir?

Kene ısırığı riski diğerlerinin yanı sıra ilgili alana ve doğadaki kendi davranışınıza bağlıdır.

Korunmak isteyenler yüksek çimen ve çalıların arasında örneği kapalı ayakkabı giyebilir. Vücudu mümkün olduğunca kapatan giysiler giymek, örneğin uzun pantolonlar ve uzun kollu tişörtler de önerilir. Böylece kenelerin cilde yerleşmesi zorlaşır.

Açık renkli kıyafetler de avantajlı olabilir, çünkü keneler açık renkli kıyafetlerin üzerinde koyu renklilere göre daha kolay fark edilir.

Keneler ısırmadan önce bazen saatlerce vücudun üzerinde dolaşır. Ormanda veya bahçede kaldıktan hemen sonra vücudunda kene arayanlar ve onları çıkaranlar, ısırmayı önleyebilir ve lyme hastalığı riskini önemli ölçüde azaltabilir.

Çocuklar genellikle bunu unutur, onlara hatırlatmak gerekir. Hem çocuklar hem de yetişkinler, özellikle kendi başlarına zor kontrol edebilecekleri yerler için yardım almalıdır.

Kene tarafından ısırılanlar hastalığa işaret eden şikayetlerin gelişip gelişmediğini gözlemlemelidir. Daha sonra bir hekim ziyareti gereklidir.

Önemli bilgi: Robert Koch-Institut'a göre, kene spreyleri (kovucular) yaklaşık iki ila dört saat boyunca kenelere karşı belirli bir derecede koruma sağlayabilir. Ancak sonrasında etkisi geçer. Böyle spreyler dışarıda uzun süre kalındığında tekrar tekrar kullanılmalıdır.

Lyme hastalığı nasıl teşhis edilir?

Lyme hastalığı, tipik bir cilt lekesi oluştuysa hemen fiziksel muayene ile tespit edilebilir. Önemli olan hekimin kene ısırması ile ilgili bilgilendirilmesidir.

Fiziksel muayene yeterli değilse kan tahlili ile borrelia olup olmadığı tespit edilebilir.

Lyme hastalığı nasıl tedavi edilir?

Lyme hastalığı, şikayetlere bağlı olarak iki ila dört haftaya kadar antibiyotikle tedavi edilebilir. Çoğunlukla takip olmadan iyileşir. İlk antibiyotik tedavisinin yeterli etki etmediği durumlar da olabilir. Bu durumda başka bir antibiyotiğe geçiş yapmak gerekebilir.

Lyme hastalığı şikayetleri antibiyotiksiz kendiliğinden de geçebilir. Ancak bu durumda hastalığı ağır seyretme riski daha yüksektir.

Olası sonuçlar nelerdir?

Patojen vücutta yayılırsa ilk önce ısırma bölgesinde yanan ağrılar ortaya çıkar.

100 kişiden yaklaşık üçünde nöroborelyoz hastalığı görülür. Bu esnada bakteriler beyin ve sinirlere saldırır. Bu felç belirtilerine (genellikle yüzde), ağrılı sinir iltihaplanmasına veya beyin zarı iltihabına (menenjit) yol açabilir.

100 kişiden yaklaşık ikisinde enfeksiyondan aylar veya yıllar sonra lyme artriti gelişir. Bu, borrelia eklemleri enfekte ettiğinde ortaya çıkar. Bu esnada ağrılı eklem iltihapları ve şişlikler görülür.

Çok nadir sonuçlar cildin kronik iltihaplanması ve kalp problemleridir.

Hem nöroborelyoz hem de lyme artriti antibiyotiklerle etkili olarak tedavi edilir ve çoğunlukla uzun vadeli etki göstermez.

Kene nasıl çıkarılır?

Kene cilde yerleştiğinde onu mümkün olan en kısa sürede çıkarmak önemlidir.

Bunun için özel aletler mevcuttur:

Kene cımbızları
Kene kartları
Kene penseleri

Bunlar keneyi sıkmadan, kene ve cilt arasına itilebilecek şekilde tasarlanmıştır. Böyle araçlar örneğin eczanelerde mevcuttur.

Normal bir cımbız da uçları içe doğru kıvrıksa kullanılabilir.

Cımbızın uçları düz bir şekilde birleşirse tutma sırasında kene otomatik olarak sıkılır. Bundan kaçınmak gerekir, çünkü basınç sebebiyle patojen keneden vücuda geçebilir.

Kenenin nasıl çıkarılacağı konusuna dair daha ayrıntılı bilgiyi gesundheitsinformation.de web sitesinde bulabilirsiniz.

Lyme hastalığında nereden destek alabilirim?

Kendi kendine yardım grupları, lyme hastalığı olan insanlara ve ilgililere bilgi edinme imkanı sunar ve kişisel deneyimlerini paylaşma gibi olanaklar sağlar.

Nationale Kontakt- und Informationsstelle zur Anregung und Unterstützung von Selbsthilfegruppen (NAKOS) (Kendi kendine yardım grupları için teşvik ve destek ulusal iletişim ve bilgilendirme noktaları) web sitesinde bir bilgi bankası üzerinden uygun kendi kendine yardım seçeneklerini bulabilirsiniz.

Cadavid D, Auwaerter PG, Rumbaugh J et al. Antibiotics for the neurological complications of Lyme disease. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Dec 8;12(12):CD006978. doi: 10.1002/14651858.CD006978.pub2.
Deutsche Gesellschaft für Neurologie e.V. (DGN). Neuroborreliose. S3-Leitlinie. AWMF-Registernummer 030-071. 11.2020.
Enkelmann J, Bohmer M, Fingerle V et al. Incidence of notified Lyme borreliosis in Germany, 2013-2017. Sci Rep. 2018 Oct 8;8(1):14976. doi: 10.1038/s41598-018-33136-0.
Richardson M, Khouja C, Sutcliffe K. Interventions to prevent Lyme disease in humans: A systematic review. Prev Med Rep. 2018 Nov 13;13:16-22. doi: 10.1016/j.pmedr.2018.11.004.
Robert Koch-Institut (RKI). FSME: Antworten auf häufig gestellte Fragen zu Zecken, Zeckenstich, Infektion. 09.2020.
Robert Koch-Institut (RKI). RKI-Ratgeber. Frühsommer-Meningoenzephalitis (FSME) und verwandte Virusenzephalitiden (TBE, tick-borne encephalitis). 04.2022.
Warshafsky S, Lee DH, Francois LK et al. Efficacy of antibiotic prophylaxis for the prevention of Lyme disease: an updated systematic review and meta-analysis. Antimicrob Chemother. 2010 Jun;65(6):1137-44. doi: 10.1093/jac/dkq097.

Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.

Tarih:

kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir
Lyme hastalığı (Borreliosis) nedir?
Lyme hastalığı Borrelia burgdorferi isimli bir spiroket tarafından oluşturulan mikrobik bir hastalıktır. Bu mikrop bir kene tarafından insanlara bulaştırılmaktadır. Hastalık her ne kadar kene ile bulaşsa da, hastaların yarısından fazlasında kene ısırığı öyküsü alınamamaktadır.
Lyme hastalığının belirtileri nedir?
Lyme hastalığı birçok organı etkileyebilmektedir. Bu organlar içinde deri, eklem, kalp, beyin, omurilik, periferik ve kraniyal sinirler sayılabilir. Her hastadaki belirtilerin farklılık gösterebilmesinin yanı sıra, Amerika ve Avrupa tipi lyme hastalığının belirtileri de birbirine benzemeyebilir.
Hastalık bulaştıktan kısa süre sonra, hastaların yaklaşık olarak beşte birinde akut belirtiler ortaya çıkar. Akut belirtiler içinde kene ısırığının olduğu bölgede döküntü (eritema migrans, yukarıdaki resim), ateş, kırgınlık, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme (lenfadenopati), kalp ritminde bozulma, eklem ve kas ağrısı gibi belirtiler bulunur.
Lyme hastalığı özellikle geç dönemde nörolojik belirtiler verir. Bu duruma Nöroborreliosis adı verilmektedir. Bu belirtilerin ortaya çıkışı genellikle, kene ısırığından sonra geçen ilk üç ayda gerçekleşmektedir.
Lyme hastalığının nörolojik belirtileri içinde beyin ve omurilik enfeksiyonu (ensefalomiyelit), sinir köklerinin iltihaplanması (meningoradikülit, Bannwarth sendromu), periferik sinirlerin hasarlanması (polinöropati), yüz siniri felci ve menenjit sayılabilir.
Nöroborreliosis teşhisi nasıl konur?
Nöroborreliosis teşhisi için öncelikle merkezi sinir sistemine lyme mikrobunun girip girmediğine bakılması gereklidir. Bunun için en sık kullanılan yöntem beyin omurilik sıvısında (BOS) mikroba yönelik antikorların ELISA yöntemi ile testidir. Bu testin ucuz olması ve yanlış negatiflik (Aslında hastalığın olmasına karşın testin negatif çıkması durumu) oranının düşük olması tarama testi olarak kullanılmasına imkan vermektedir. Buna karşın bu testin yanlış pozitiflik (Aslında hastalığın olmamasına karşın testin pozitif sonuçlanması durumu) oranı yüksektir. Gerçekten de, sağlıklı kişilerde yapılan çalışmalarda ELISA testinin serumda %5-20 oranında pozitif sonuçlanabildiği gösterilmiştir. Bu nedenle, sadece ELISA yöntemi ile bakılan pozitif sonuçlara bakılarak nöroborreliosis teşhisi konmamalıdır. Yanlış pozitiflik ihtimali nedeni ile, ELISA testi pozitif sonuçlanan hastalara ayrıca, Western blot yöntemi ile antikor tayininin tekrarlanması gereklidir.
Avrupa Nöroloji Dernekleri Federasyonu (EFNS) Lyme Nöroborreliosis hastalığının teşhisi için 2010 yılında aşağıdaki üç kriterin varlığını şart koşmuştur:
Nöroborreliosis ile uygun nörolojik bulguların varlığı,
Beyin omurilik sıvısında (BOS) sentezlenen Borrelia burgdorferiye spesifik antikorların varlığı,
BOS’ta hücre bulunması.
Nöroborreliosis için daha spesifik testler var mı?
Mikrobik hastalıkların beyin ve omurilikte olup olmadığını gösteren en spesifik testler; mikrobun beyin omurilik sıvısında (BOS) DNA’sının varlığına bakıldığı PCR (Polimeraz zincir reaksiyonu) ve kültür testleridir. Lyme mikrobunu gösteren PCR testi ile yapılan çalışmalar, BOS PCR’ın akut dönemdeki hastaların sadece üçte birinde, kronik dönemde ise sadece dörtte birinde pozitif sonuç verdiğini ortaya koymaktadır. Bu nedenlerden ötürü, PCR testinin kullanımı yaygınlaşmamıştır.
BOS kültüründe üreme ise sadece 6 haftadan erken dönemde ve az sayıda hastada mümkün olmaktadır. Bu nedenlerle, BOS kültürü ve PCR testlerinin negatif sonuçlanması hastalığın olmadığı anlamına gelmemektedir. Bu durum enfeksiyon başlangıcından 6 haftadan daha uzun süre geçmiş olan hastalar için özellikle geçerlidir.
PCR ve kültür testleri dışında mikroskop testi, CXCL13 düzeyi, antijen saptama, immün kompleks, lenfosit transformasyon testi, kist formasyonu ve lenfosit belirteçleri gibi testler de bulunmaktadır. Ancak bu testlerin nöroborreliosis düşünülen hastalarda rutin kullanımını geçerli kılacak kadar bilimsel kanıt henüz mevcut değildir.
Nöroborreliosis multipl skleroz (MS) ile karışır mı?
Multipl skleroz (MS) tipik olarak ataklar ve düzelmeler (relaps ve remisyon; RRMS) ile seyreder. Bu klinik seyir nöroborreliosis için geçerli değildir.
Bir enfeksiyon hastalığı olan nöroborreliosis tedavi edilmediği takdirde, arada düzelme dönemleri olmadan, giderek kötüleşen nörolojik bulgulara neden olur. Ayrıca nöroborreliosisin en sık bulgusu olan polinöropati, menenjit ve ensefalit de MS’de izlenmez.
Nöroborreliosiste hastaların beyin omurilik sıvılarında (BOS) hücreler bulunur ve protein düzeyi de sıklıkla yüksektir. Bu durum MS hastalarında çok nadir olarak izlenmektedir.
MS’li hastaların beyin MR’larında izlenen lezyonların yerleşim yeri, şekilleri, kontrast tutma şekli gibi özellikleri de MS’in nöroborreliosisten kolayca ayırılmasını sağlamaktadır.
Son olarak, enfeksiyon hastaları bağışıklık sistemini baskılayan tedaviler ile düzelmezler, aksine kötüleşirler. MS düşünülerek kortizon tedavisi verilen ve beyin lezyonları düzelen veya kontrast madde tutulumu ortadan kalkan hastalarda da lyme hastalığı işin doğası gereği dışlanabilir.
Yukarıdaki nedenlerle, iyi bir nörolojik muayene ve beyin MR görüntüleme bulguları ile MS’in lyme hastalığı ile karışma olasılığı son derece düşüktür.
Nöroborreliosis ile MS’in karıştırılabileceği nadir durumlar arasında, az lezyonlu birincil ilerleyici MS hastaları, lyme hastalığının olduğu bölgelerde yaşayan, kene ısırığı öyküsü olan ve bunu takiben nöroborreliosis ile uyumlu nörolojik bulgular ortaya çıkaran ve BOS bulguları normal olmayan hastalar sayılabilir. Sadece bu grupta lyme mikrobunun araştırılması önerilebilir.
Nöroborreliosis amiyotrofik lateral skleroz (ALS) ile karışır mı?
Nöroborreliosiste sadece motor nöron tutulumu görülmez. ALS hastalığı ise sadece motor nöronların tutulduğu ilerleyici bir hastalıktır.
Lyme nöroborrelisisin tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Bu konu ile ilgili olarak Avrupa Nöroloji Dernekleri Federasyonu (EFNS) aşağıdaki önerilerde bulunmuştur. Buna göre; periferik nöropati veya menenjit hastalarında başlangıcı 6 haftadan daha kısa ise 14 gün boyunca ağızdan alınan doksisiklin veya damardan alınan seftriakson antibiyotik tedavileri verilebilir. Başlangıcı 6 haftadan daha uzun, merkezi sinir sistemi tutulumu olan hastalarda ise seftriakson tedavisi 3 haftaya uzatılmalıdır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER YAZILAR
Multipl skleroz (MS)
Menenjit
Ensefalit
Beyin iltihabı
Beyin omurilik sıvısı (BOS, bel suyu) incelemesi
nest...
360 361 362 363 364