Monaco Krallığı

Masalın kahramanı Monaco Prensesi Grace Kelly; geçtiği yer ise tarihin sıkıntılarını ve yabancı egemenliğinin karanlık dönemlerini aşarak, prenslerinin bilge rehberliği sayesinde yüzyıllar boyunca bağımsızlığını korumayı başarmış minik ülke Monaco!

Her şey yılında Roma İmparatoru VI. Hendrich’in, Cenevizlilere Monaco için bir üs kurmalarına izin vermesiyle başladı ve yılında ülke bir Ceneviz sömürgesi haline geldi. Ancak yılında François Grimaldi ve askerleri Monaco’yu bir gecede ele geçirip yönetmeye başladılar. Böylece Grimaldi ailesinin yükselişi başlamış oldu.

Sonraki birkaç yüzyılda Monaco, deniz ticaretinde önemli bir liman oldu ve aynı zamanda Avrupa Silahlı Kuvvetleri için stratejik bir deniz üssü olarak gelişti.

&#;te Lord II. Honore tahta çıktı ve Monaco böylece ‘Büyük Yüzyıl’ a girmiş oldu. O zamandan beri Grimaldi ailesi, gururla prenslik ünvanını elinde tutuyor.

Her ne kadar şaşalı yıllar yaşansa da, Fransız Devrimi ile kara günler geri geldi! Devrimde ailenin hükmü sona erdi ve Monako Fransa ile birleşti. Kraliyet ailesinin bütün üyeleri tutuklanıp hapsedildi ancak yılında Napolyon’un kararıyla Grimaldi’lerin hakları geri verildi. Ancak Monaco, bu bağımsızlığın karşılığı olarak yılında, topraklarının yarısını Fransa&#;ya bıraktı.

Bu sırada tahtta Prens III. Charles vardı. Monaco&#;nun doğal kaynaklarının çoğu, verilen topraklar ile birlikte kaybolduğu için prens, bu kayıplar karşısından ülkeyi zenginleştirmek için bir şeyler yapmak gerektiğini düşündü. Cevabı turizm ile kumarda buldu.

yılında ise dünyanın Vatikan’dan sonra gelen bu en küçük ülkesi bağımsızlığını ilan etti. yılında ‘Societe des Bains de Mer’ kuruldu. O gün şirketin elinde sadece bir kaç otel, bir tiyatro ve bir kumarhane olsa da, bunlar kısa süre içinde gelişip ihtişamlı Monte Carlo oluşturuldu.

yılında, I. Dünya savaşı sonrasında Grimaldi yaşamını kaybetti ve yeniden Fransa’ya bağlı özerk Monaco Devleti kuruldu. Ancak ülkenin ilk ünü, ’da ilki gerçekleşen ‘Monaco Grand Prix &#; Formula 1’ otomobil yarışlarıyla dünyaya duyuruldu.

Prens III. Rainier yılında tahta çıktı ve daha sonra aktris Grace Kelly ile evliliğiyle bütün dünyanın gözleri bu minik ülkeye çevrildi.

Bugün, Prens II. Albert’in başında olduğu Monaco, hala gururlu bir monarşi ile karşımıza çıkmakta. yılında Monaco Prensliği, Grimaldi hanedanlığının yıllık saltanatını kutladı. Her şey, 8 Ocak &#;de, Guelf François Grimaldi&#;nin bir keşiş gibi giyinip, Monaco&#;nun ünlü kayasını ve Herkül limanını koruyan kaleyi ele geçirmesiyle başlamıştı.

Grimaldi hanedanlığında pek çok isim, birçok alanda, Monaco tarihinin en önemli gelişimlerine imza attı. Bir kaçını söylemek gerekirse: I. Rainier Fransa&#;nın Genel Amirali oldu. II. Honore Monaco&#;nun ilk prensi olarak Fransa ile en önemli anlaşmaları yaptı. I. Antoine sanatı geliştirdi. III. Charles Monte Carlo&#;yu kurdu. I. Albert oşinografinin babası olarak ünlendi. II. Louis askerlerin prensi ve III. Rainier inşaatçı prens olarak tanındı.

yılında Prens III. Rainer’ın vefatıyla oğlu Prens II. Albert, doğaya olan ilgisinden dolayı ‘Yeşil Prens’ olarak biliniyor ve prensliği yüzyıla taşıdı.

yılında Fransa ve Monaco arasındaki anlaşmaya göre, eğer bir gün Grimaldi ailesinin varisi olmazsa ülkenin yönetimi tamamen Fransa’nın kontrolü altına geçecek ancak ülkenin bağımsız halk statüsü devam edecek.

1,8 Kilometrekarelik Bir Ülke 

Masmavi Akdeniz ışıltısının karşısında, kayaların üzerine bırakılmış bir zümrüt gibi parıldayan Monte Carlo, büyüleyici Fransız Ortaçağ köyleri ve Alplerin kayak parkurları ile göz alıcı Monaco!

Yılda gün güneşli ve yumuşacık iklimi ile sanat, kültür, seçkin mutfak, Formula 1 Grand Prixotomobil yarışları, casino oyunları, heyecanlı gece hayatı, arazi ve su sporları gibi yüksek adrenalin aktiviteleriyle her mevsim, her kesimden milyonlarca insanı ağırlar epi topu kilometrekarelik bu ülke…

Bu peri masalı toprakları, hem doğal hem de insan yapımı güzellikler ile resim, sahne, film, dans, müzik ve iş dünyasının en parlak yıldızlarını yaklaşık yıldır ağırlayarak eşsizliğini koruyor.

Peki bu kadar küçük bir ülkeye, ya da bir şehir ülke mi desek; nasıl bunca şey sığar? Dünyada Vatikan’dan sonra gelen, ikinci en küçük ülkesi Monaco Prensliği, Monaco Ville, La Condamine, Monte Carlo ve Fontvielle olmak üzere dört semte ayrılıyor.

Akdeniz boyunca uzanan Monako-Ville, aynı zamanda ‘Kaya’ (Monako-Ville On The Rock) olarak da adlandırılıyor. Tarihi olan bu bölgede, eski sur, Prenslik Sarayı, bahçeler, Katedral ve Oşinografi Müzesi yer alıyor yer daha çok tarihi bir bölge olarak gösteriliyor.

Prens II. Albert, Cenevizliler tarafından ’te bir kale olarak inşa edilen ve bu bölgede yer alan prenslik sarayında yaşıyor. Saraydaki askerlerin seramonik bir şekilde tuttuğu devriye nöbeti izlemeye değer.

Sarayı 8 avro karşılığında bilet alarak gezmek serbest. Antika araba kolleksiyonu, ailenin kullandığı eşyaların sergilendiği bölümler rehberler eşliğinde gezilebiliyor. Böyle olunca da Monaco Sarayı dünyanın en çok ziyaret edilen turistik noktalarından biri olmuş tabi…

Tabi sadece saray değil, saraya çıkan sokaklar, hediyelik eşya dükkanları, Adalet Binası (Palais de Justice), yılında yapılan tarihi Monaco Katedrali de bu bölgede gezilebilecek diğer yerler.

Ülkenin en önemli bölgesi olan Monte Carlo, yılında Prens III. Charles adına düzenlenmiş ve bugün en lüks oteller ve eğlence tesislerine ev sahipliği yapıyor. Larvotto plajı, Monte Carlo Sporting Club, Boulingrins Bahçeleri yine bu bölgeye dahil. Ülkenin en ünlü casinosu olan Monte Carlo Casinosu, James Bond serilerinden ‘Altın Göz’, ‘Casino Royal’ ve ‘Asla Asla Söyleme’ adlı filmlerine ev sahipliği yapmış.

Ünü bazen o kadar Monaco’nun önüne geçiyor ki, pek çok kişi Monte Carlo ayrı bir şehir ya da ülke sanıyor. Oysa ki burası da lüks casinolar, opera binası, oteller, dükkanlar, gece kulübü, Fransız ve İtalyan restoranlarıyla Monaco Prensliği&#;nden bir bölge.

Adını burada bulunan çeşmeden alan Fontvieille ise ülkenin en yeni, aynı zamanda da ekonomi ve sanayi bölgesi. Denizin doldurulmasıyla elde edilen topraklara kurulmuş yapay liman bölgesi, stadyum ve spor kompleksi, heliport, bazı alışveriş alanları ve yeni Columbus Monaco oteline sahip. Burada yer alan ‘Philatelic Museum’da (Pul Müzesi) madeni paralar, banknotlar ve pullar sergilenirken, ‘Museum of the Prince’s’de klasik araba koleksiyonu sergileniyor.

Ülkenin kuzeybatısında yer alan La Condamine, adını ortaçağdan almış ülkenin en eski ticari bölgesi olarak biliniyor.

Nice Côte d’Azur havalimanı, Monaco dahil dünyanın 86 noktasından yolcu karşılamakta. Monaco belki küçüklüğü, belki pahalılığı nedeniyle konaklama için çok uygun olmasa da, en güzel yol yakınlarda kalıp buraya trenle gelmek bence.

Nice ve Monako arası araba ya da otobüs ile yaklaşık yarım saat sürüyor. Havalanından direk buraya gelen otobüsler de var. Her yarım saatte bir kalkan bu otobüslerin fiyatı 18 avro.

Tren ile gelmek de çok kolay. Pek çok Avrupa şehrinden buraya direk trenler var. Bütün trenler Monaco/Monte-Carlo istasyonunda duruyor. Mesela Paris’ten 5,5 saatte Monaco’ya gelmek mümkün. Ya da Milano, Genova, Roma’dan…

• Dünyanın en zengin ülkelerinden biri olan Monaco’da, ’den beri gelir vergisi alınmıyor. Bu nedenle ülke milyarderler için vergi cenneti olarak anılıyor.
• Kişi başına düşen milli gelirde dünya lideri ( verilerine göre kişi başı milli gelir bin dolar)
• Ülkenin adının Eski Yunanca ‘tek ev’ anlamına gelen Monoikos’dan geldiği düşülüyor. Bunun nedeni de bölge halkının çoğunlukla müstakil evlerde yaşaması.
• Monaco bayrağı Endonezya bayrağı ile aynı. Aradaki tek fark Endonezya bayrağının daha geniş olması. Kırmızı ve beyaz renklerden oluşan bayrak ülkenin hanedanlığını simgeliyor.
• Ülkenin milli simgesi ibikli karakara kuşu, milli bitkisi ise karanfil olarak biliniyor.
• Resmi dilin Fransızca olduğu ülkenin nüfusu 37 bini geçiyor.
• Ülkede  yılından beri her sene dünyanın en prestijli biri olan Monaco Grand Prix düzenleniyor. Ülke sokaklarının piste dönüştürülmesiyle gerçekleşen organizasyon dünyanın en önemli araba yarışları arasında bulunuyor.
• Ülkenin en büyük futbol takımı AS Monaco Fransa’nın en üst düzey futbol ligi Ligue 1‘de mücadele ediyor. Stade Louis II (II Louis Stadyumu) ise ülke nüfusunun yarısını içinde barındırabilecek büyüklüğe sahip.
• Ülkenin resmi dili azınlığın konuşabildiği Monegask yani Monaco dili. Monegask dili Latince ve Gallo İtalyan arası bir yerde.
• Carlo’nun tepesi anlamındaki Monte Carlo bölgesi tarihte patates tarlası.
• Grace Kelly ve Prens III. Rainer’in ilk çocukları Caroline doğduğunda tüm iş yerleri tatil edilmiş. Herkese ücretsiz şampanya dağıtılmış ve bir gün boyunca kumar oynamak yasaklanmış.
• Her gün çalışmak için Fransa ve İtalya’dan yaklaşık 50 bin kişi buraya geliyor.
• Ülkede işsiz ve fakir yok.
• Suç oranı en düşük ülkelerden biri.
• Kişi başı en çok polis düşen ülkelerden biri.
• Son elli yılda Akdeniz’in doldurulmasıyla ülke yüzölçümü yaklaşık %20 artmış.

Temel bilgiler
Vatikan'dan sonra Dünya'daki ikinci küçük bağımsız devlet. Kara sınırları Fransa ile çevrili olan ülke, eski Monako şehri ve sonradan inşa edilen alanlardan oluşur. Ülke Monte Carlo semtindeki gösterişli kumarhaneleri ile ünlüdür. Yüzölçümü bu kadar küçük olmasına rağmen ülkede bir stadyum bulunur. Havaalanı yerine heliportu ve tren istasyonu bulunmaktadır ve Fransa demiryolunun küçük bir parçası geçmektedir. Karayolu ve denizyolu gelişmiştir.
Şehirler
Küçük bir ülke olduğu için merkezi bir tek şehirden ve semtlerden oluşur.
Konuşulan / Tanınan Diller
Monako'nun resmi dili Fransızcadır; fakat İtalyanca, İtalya'dan gelen kişilerce ana dil olarak konuşulmaktadır. İngilizce ise Monako'daki Amerikalılar, İngilizler, Kanadalılar ve İrlandalılar tarafından konuşulur. Ulusal dil Monako dilidir; fakat bu dil küçük bir topluluk tarafından konuşulmaktadır. Monaco Ville bölgesinde tabelalar Fransızca ve Monako dili olarak yazılmıştır.
Tarih
Monako adı MÖ 6. yüzyılda bölgeye yerleşen Fenikelilere dayanmaktadır. Eski Yunanca'daMonoikos (Μόνοικος) Tek Ev anlamına gelmektedir ve bölgedeki halkın müstakil evlerde yaşamasından kaynaklandığı düşünülmektedir. yılında Kutsal Roma İmparatoru VI. Heinrich'in izniyle yılında bir Ceneviz sömürgesi olarak kuruldu. yılında François Grimaldi ve askerleri Monako Kayası'nı ele geçirdiler. O zamandan beri Monako toprakları Grimaldi ailesi tarafından yönetilmektedir.
yılları arasında Monako Fransa'nın egemenliği altında yaşadı. Viyana Kongresi'nde Monako'nun Sardinya-Piemonte Krallığı'na bağlanması kararlaştırıldı. yılından sonra Monako bağımsız bir prenslik haline geldi. yılında kabul edilen yeni anayasaya kadar Monako Prensi Monako'nun mutlaki hükümdarı sayılıyordu.
II. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine yılında Monako İtalyan Faşistler tarafından işgal edildi. Mussolini hükümetinin yıkılması üzerine Nazi Wehrmacht Monako'yu işgal etti. Çok sayıda Monakolu Yahudi toplama kamplarına gönderildi. Monako Prensi III. Rainier yılında dedesinin ölümü üzerine tahta çıktı. Prens Rainier kadınlara oy hakkını kabul etti ve idam cezasını kaldırdı. yılında Monako Birleşmiş Milletlere üye oldu.
31 Mart tarihinde prens Rainier hastalanarak görevi oğluna devretti. 6 Nisan tarihinde ölünce oğlu II. Albert Monako Prensi olarak tahta çıktı.
Ekonomi, Kültür ve Turizm
Monte Carlo, Monako'nun kumarhaneleriyle bilinen zengin bir semt-şehridir. nüfuslu Monako'nun 'i burada yaşamaktadır. Monako'nun dört büyük yerleşim biriminden (quartier) biridir. Nice'in hemen kuzeydoğusunda, Fransız Rivierası boyunca uzanan Deniz Alpleri'nin eteklerinde yer alır. Monako prensi III. Charles'ın (Carlo) 'da bir anonim şirkete verdiği izinle 'de açılan kumarhanenin çevresinde gelişen yerleşmeye beş yıl sonra Monte Carlo adı verildi. Ardından Monako Prensliğine gelir kaynağı sağlamak amacıyla, Monte Carlo dünya zenginleri için lüks ve görkemli bir kumar merkezine dönüştürüldü. Kumarhanenin içinde bir opera binası (Grand Théâtre de Monte Carlo, ), yakınlarında da Uluslararası Spor Kulübü () vardır. Oyun masaları yalnızca Monako'yu ziyarete gelenlere açıktır. Yönetim hisselerinin çoğu Monako devletinin elinde olan "SociétédesBains de Mer" şirketindedir. Ünlü Formula 1 yarışı, Monaco-Ville'de olduğu gibi Monte Carlo'da da yapılır.

Ülke Tarihi

Monako tarihi MÖ 6. yüzyılda bölgeye gelerek burayı hâkimiyeti altına alan Fenikelilere dayandırılmaktadır. yüzyılın sonlarında Roma Germen İmparatorluğu’nun izin vermesi üzerine ’de bir Ceneviz sömürgesi olarak kurulmuştur. yılından bu yana, yani yedi asrı aşkın bir süredir Monako, Grimaldi ailesi tarafından yönetilmektedir.

Fransız İhtilali sonrasında ilhak edilen Monako, yılları arasında Fransa hâkimiyetinde kalmıştır. Napolyon Savaşları’nın ardından düzenlenen Viyana Kongresi ile Sardunya Krallığı’nın himayesinde varlığını sürdüren Monako, yılında yeniden bağımsız bir prenslik statüsü kazanmıştır. Bu süreçte kurulmaya başlayan kumarhaneler, Monako’yu Avrupa’nın zengin kesimi için bir cazibe merkezi hâline getirmeye ve bu yönüyle öne çıkarmaya başlamıştır.

yılında Fransa’ya Monako üzerinde sınırlı bir himaye hakkı tanıyan Franco-Monegasque Anlaşması imzalanmış, Birinci Dünya Savaşı’nın ardından ülkedeki veraset krizi çözüme kavuşmuştur. İkinci Dünya Savaşı devam ederken Mussolini liderliğindeki İtalya yılında Monako’yu işgal etmiş ancak İtalya’nın savaşta yenilmesi üzerine bu işgal kısa sürmüştür. Savaşın ardından yılında tahta çıkan III. Rainer, yılında oğlu II. Albert adına tahttan feragat edene kadar yarım yüzyılı aşkın bir süre Monako Prensi olarak hüküm sürmüştür. Aynı yıl hayatını kaybeden III. Rainer’in yerine geçen oğlu II. Albert hâlen bu makamdadır. yılında Fransa ile Monako arasında imzalanan anlaşmayla ileride Grimaldi Hanedanı’nın taht için veliahdı kalmasa dahi Monako’nun Fransa egemenliğine girmemesi ve bağımsız bir ülke olarak varlığını sürdürmesi kararlaştırılmıştır. Ancak bu karara rağmen Monako’nun askerî olarak savunma sorumluluğu hâlen Fransa’ya aittir. yılında Birleşmiş Milletler’e üye olan Monako, Avrupa Birliği’ne (AB) üye değildir.

Siyasi Yapı

Anayasal monarşi ile yönetilen bir prenslik olan Monako, Vatikan’dan sonra dünyanın yüzölçümü bakımından en küçük bağımsız ülkesidir. Devlet yönetimi yedi asrı aşkın bir süredir Ceneviz kökenli Grimaldi ailesi tarafından sürdürülmektedir. Mevcut Monako Prensi II. Albert, yılları arasında tahtta bulunan babası III. Rainer’in ardından Nisan ’te bu makama gelmiştir.

 Yürütme organı beş bakanın yer aldığı hükümettir. Hükümetin başındaki devlet bakanı, yılında imzalanan anlaşmaya kadar Monako Prensi tarafından Fransa hükümetince önerilen Fransız vatandaşı adaylar arasından seçilirken, bu tarihteki anayasa değişikliğinin ardından bu kişi Monakolu da olabilmektedir. Ülkede devlet bakanlığı görevini Şubat ’dan bu yana Serge Telle yürütmektedir. Yasama organını temsil eden 24 sandalyeli ulusal konseyde üyeler beş yılda bir düzenlenen seçimlerle belirlenmektedir. yılı Şubat ayında gerçekleştirilen son seçimlerde Priorite Monaco Partisi oyların %57’sini alarak 21 sandalye kazanmıştır. Bir sonraki seçimlerin yılında yapılması planlanmaktadır.

Ekonomik Durum

Monako ekonomisi büyük oranda bölgede bulunan lüks kumarhane ve eğlence mekânlarına, turizme, finans ve bankacılık ile dünyanın farklı bölgelerinden yönelen mal varlıklarına dayanmaktadır. Gelir seviyesi bakımından Monako, dolarlık kişi başı ortalama yıllık geliriyle Lihtenştayn’ın ardından dünyada ikinci sırada yer almaktadır. Ülke, genel nüfus içindeki dolar milyoneri ve milyarderi sayısı bakımından da ilk sıralarda yer almaktadır. nüfuslu bir ülke olmasına karşın her gün Fransa ve İtalya’dan gelen çalışan sayısı ülke nüfusunun üzerindedir.

Millî gelir içerisinde en fazla paya sahip olan bankacılık ve sigortacılık sektörleri oldukça gelişmiştir. Ülke Lihtenştayn, San Marino gibi Avrupa’da benzer konumdaki diğer küçük prenslikler gibi bir vergi cenneti olarak görülmektedir. Sektördeki varlıkların toplamı milyar avronun üzerindedir.

Hizmet sektöründe katma değeri yüksek alanlar geliştirilmiştir. Sektör istihdamın ve GSYİH’nin %80’den fazlasını karşılamaktadır. Turizm oldukça gelişmiştir. Özellikle gelir seviyesi yüksek sınırlı bir azınlığa hitap eden hizmetleriyle Monte Carlo öne çıkmaktadır. Kozmetik, biotermik gibi sektörler de son yıllarda bir hayli gelişme göstermiştir.

AB üyesi olmayan Monako’nun Fransa ile gümrük birliği anlaşması bulunmaktadır ve para birimi olarak da avroyu kullanmaktadır.

Dış ticarette Monako’nun son yıllardaki toplam hacmi 2 milyar dolar seviyelerindedir. Ülke dış ticaretinin %80’ini AB ülkeleriyle gerçekleştirmektedir.

Türkiye ile İlişkiler

Türkiye ile Monako arasındaki ilişkiler yılında faaliyete geçen konsolosluk hizmetiyle başlamıştır. Hâlihazırda her iki ülkenin de bir diğerinde büyükelçiliği yoktur. Türkiye’nin Paris Büyükelçiliği Monako’ya akreditedir; Monako’nun da İstanbul’da bir fahri konsolosluğu bulunmaktadır. İki ülke arasında devlet başkanlığı düzeyindeki son ziyaretleri , ve yıllarında Monako Prensi II. Albert gerçekleştirmiş, Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan da başbakanlığı döneminde beraberindeki bakanlar heyeti ile yılında Monako’yu ziyaret etmiştir.

İki ülke arasındaki ticari ilişkiler sınırlı düzeyde seyretmektedir. yılına ait son verilere göre karşılıklı ticaret hacmi 6,9 milyon doları Türkiye’den Monako’ya ihracat, 5,9 milyon doları ithalat olmak üzere toplamda 12,8 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’den Monako’ya ihraç edilen başlıca ürünler; plastik eşyalar, tekstil ürünleri, kauçuk, metal ve ahşap ürünlerdir. Monako’dan ithal edilen başlıca ürünlerse; ulaştırma araçları için malzeme ve elektronik cihazlardır.

Müslümanların Durumu

nüfuslu küçük bir ülke olan Monako’da kadar Müslüman yaşamaktadır ki, bu da genel nüfusun %1’ine tekabül etmektedir. Ülkede yaşayan Müslümanların önemli bir bölümünü Araplar ve Türkler oluşturmaktadır. Ülkede ibadete açık bir cami bulunmamaktadır. En yakın cami Monako sınırlarının hemen bitişiğinde yer alan komşu Beausoleil’dedir.