Konvülsiyon Nedir

 Etiyoloji: Yenidoğan konvülsiyonlarının çok küçük bir bölümü (%) idiopatiktir. 
 1. Hipoksik iskemik ensefalopati (HIE): Yenidoğan konvülsiyonlarının en sık nedenidir. Term ve preterm bebeklerde görülen konvülsiyonların %'inden sorumludur. Konvülsiyonlar genellikle ilk 24 saat içinde başlar, uzun ve antikonvülsanlara dirençlidirler. Hafif olgularda bebek hiperalert, ağır hipoksemide ise stupor ya da komadadır. saatlerde beyin ödemi gelişebilir. Ölüm de en çok bu sırada olur. HIE'nin önemli nedeni perinatal asfiksi, diğer nedenleri ise yineleyen apneik nöbetler, önemli respiratuar hastalıklar ve sağdan sola şantlardır.
 2. İntrakranial kanamalar:  Olguların %'ini oluşturur. Sıklıkla doğum travmasına, ender olarakta kanama bozukluklarına ve konjenital damarsal anomalilere bağlı oluşur. Epidural, subdural ve subaraknoid kanamalar sıklıkla başın pelvise göre büyük olduğu travmatik doğumlarda görülür. Subaraknoid kanamalar en sık görülen biçimdir. Genellikle belirtisiz seyretmesine karşın günlerde konvülsiyon ortaya çıkabilir. Konvülsiyonlar daha çok fokal klonik tiptedir. Periventriküler ve intraventriküler kanamalar ise sıklıkla 35 haftanın altında ve gramdan küçük bebeklerde, yaşamın ilk dört gününde görülür. Bu bebeklerde RDS, pnömotoraks, asidoz, hızlı bikarbonat verilmesi, volüm genişleticiler ve ağrı yaratan girişimler kan basıncında dalgalanmalara neden olarak germinal matriksten kanamaya neden olur. Bu tip kanamalarda daha çok tonik konvülsiyonlar görülür. 
 3. Santral sinir sistemi enfeksiyonları:   İntrauterin ya da postnatal edinilmiş santral sinir sistemi enfeksiyonları yenidoğanda konvülsiyona yol açabilir. Olguların %'ini oluştururlar. Etken mikroorganizmalar virüs, protozoa ya da bakteri olabilir. Toxoplazma gondii, rubella, sitomegalovirüs, herpes virüsü, Treponama pallidum, enterovirüsler, B grubu streptokoklar, funduszeue.info ve Listeria monositogenez en sık karşılaşılan etkenlerdir.
 4. Serebrovasküler bozukluklar:  Konvülsiyon etkeni olarak % oranında saptanmıştır. Serebral infarkt, damarsal malformasyonlar ve sinüsler ya da venlerdeki tıkanıklıkları içerir.
 5. Akut metabolik bozukluklar:  Hipoglisemi, hipokalsemi, hipomagnezemi, hipo ya da hepernatremiye bağlı olarak konvülsiyon görülebilir. Primer neden olarak konvülsiyonların %5'ini oluşturur, ancak özellikle hipoglisemi ve hipokalsemi sıklıkla diğer durumlarda ikincil olarak da saptanır.
 6. Doğuştan metabolizma bozuklukları:   Konvülsiyon nedenlerinin %4'ünü oluşturur. Bu hastalıklar sıklıkla yenidoğan döneminde akut ensefalopati tablosuyla gelirler. Konvülsiyonla seyreden metabolik hastalıklar içinde amino ve organik asidemiler, üre siklus defektleri, oksidatif fosforilasyon defektleri vardır.
 Piridoksin eksikliği: Ender bir otozomal resesif bozukluktur. Konvülsiyonlar yaşamın ilk günlerinde, hatta in utero dönemde bile başlayabilir. Nöbetlerin antikonvülsan tedavi ile durmayıp parenteral piridoksin infüzyonuna dakikalar içinde yanıt vermesi tipiktir.
 7. Konjenital santral sinir sistemi malformasyonları:  %4 oranında etkendir. Nöroblast migrasyonu ve proliferasyonundaki bozukluk nedeniyle konvülsiyonlar görülebilir. Bu anormal alanlar magnetik resonans görüntüleme ile gösterebilir. 
 8. İlaca bağlı konvülsiyonlar: 
 Entoksikasyon ya da yoksunluk sonucu ortaya çıkabilir. Annenin alkol, barbitürat, amfetamin, kokain ve eroin kullanılması prematüre ve intrauterin gelişme geriliği olan bebeklerin doğmasına, konvülsiyonlara ve ileri dönemde nörolojik gelişim bozukluklarına yol açabilir. Yoksunluk nedeniyle ortaya çıkan klinikte, konvülsiyonların başlaması ilk ayın sonuna kadar gecikebilir.
 9. Benign yenidoğan konvülsiyonlar:  İnsidansı bilinmemektedir. Otozomal dominant geçer. Nöbetler yaşamın ikinci gününden sonra ortaya çıkıp birkaç haftada kendiliğinden kaybolur. Aile öyküsü vardır.  Status epileptikus ya da nörojik gelişim geriliği bildirilmemiştir.

 Klinik Bulgular:
 Yenidoğan konvülsiyonları daha ileri yaşlarda görülenlerden bazı noktalarda farklılıklar gösterir.
 1. Yenidoğan döneminde sinir sisteminde aksonal ve dendritik oluşumlar tamamlandığı ve sinaptik bağlantılar gelişmediği için jenarilize tonik klonik konvülsiyonlar gözlenmez.
 2. Elektroklinik dissosiasyon vardır. Bazı durumlarda konvülsiyon sırasında oluşan elektriksel aktivite yüzeysel EEG elektrotlarına ulaşmadığından, klinik olarak konvülsiyon gözlenmesine karşın EEG bulgusu saptanamaz (klinik nöbet). Bazı durumlarda ise EEG bulgusu olmasına karşın klinik bulgu yoktur (elektrografik nöbet). Hem klinik hem EEG bulgusu varsa bu durum elektroklinik nöbet olarak isimlendirilir. 
 3. Yenidoğanda fokal konvülsiyonlar metabolik bozukluklara bağlı olabilir. Fokal yapısal bir lezyon olduğunu göstermez.
 Yenidoğanlarda klinik olarak dört tip konvülsiyon görülür. 
 1. Subtle (kolay ayırt edilmeyen) nöbetler:  YD döneminde en sık görülen nöbet tipidir. Stereotip davranışlar vardır. Anormal göz hareketleri, göz kırpma, çiğneme, yutma, emme, pedal çevirme, kürek çekme, adım atma, apne, hiperpne, kan basıncı ve nabız değişiklikleri biçiminde bulgu verir. Çoğu zaman EEG bulgusu vermez, bazen sürekli EEG monitorizasyonu ile bozukluk saptanabilir.
 2. Tonik konvülsiyonlar: Daha çok intraventriküler hemoraji ve hipoksik iskemik beyin zedelenmelerinde görülür. Jeneralize ya da fokal olabilir. Jenarilize tip daha sıktır. Hasta nöbet sırasında deserebre ya da dekortike postür alır. EEG bulgusu enderdir. Fokal tiplerde ise ekstremiteler, gövde ve/ya da boyunda asimetrik kasılma olur. Bu tipte sıklıkla EEG bulgusu vardır.
 3. Klonik konvülsiyonlar: Vücudun bir bölgesinin saniyede kez ritmik kasılmalar biçiminde görülür. Fokal nöbetler vücudun bir bölgesine lokalizedir. Multifokal nöbetlerde ise vücudun değişik bölümleri tutulur. Bu tip nöbetler kortikal displazi ve metabolik bozukluklarda görülür. EEG bulgusu vardır. 
 4. Myoklonik nöbetler: Fokal ya da jenaralize olabilir. Fokal myoklonik hareketlerin baş ya da ekstremitede hızlı izole kasılmalar biçimindedir. Klonik nöbetlerden daha hızlı olmalarıyla ayrılır. EEG bulgusu vermez. Jeneralize myoklonik nöbetlerde ise kasılma her iki kol ve bacakta aynı anda görülür. EEG bulgusu vardır. 

Tablo 1: Konvülsiyon geçiren yenidoğana yaklaşımda öykü ve fizik inceleme
 
 Öykü:
 funduszeue.infokle ilgili risk etkenleri: Annenin ilaç kullanımı, Annenin enfeksiyonları, kanama ya da travma, Annenin kan basıncı, toksemi, preeklampsi, eklampsi, Fetusun haraketleri, Polihidramnios, oligohidramnios.
 funduszeue.infoğumla ilgili risk etkenleri: Eylemin süresi ve komplikasyonlar, Fetusun kalp hızı ve reaktivitesi, Amnion mayisinin mekonyumlu olması, aspire etmesi, Oksijen gereksinimi olması ya da canlandırma gerekmesi, Kordon dolanması, Doğumun uzaması ya da çok hızlı olması, Forseps kullanılması, travma olması, Apgar skoru
 funduszeue.info öyküsü: Ailede özellikle yenidoğan döneminde konvülsiyon geçirmiş birey olması.

 Fizik inceleme: Vital bulgular (ateş, solunum, kan basıncı), Kilo, boy, baş çevresi, İdrar ya da terde anormal koku, Saçlı deride hematom ya da iğne izleri, Fontanelin büyüklüğü, bombeliği, Kranial üfürüm, Gözler: korioretinit, katarakt, Deri: Yüzde hemanjiom, kafeola lekeleri, veziküler lezyonlar, sarılık, Nörolojik muayene: Mental durum, kranial sinir muayenesi, tonus, tendon refleksleri, infantil refleksler

 Tablo 2: İlk aşamada yapılması gereken laboratuvar incelemeleri şunlardır:
 Tam kan sayımı,
 Tam idrar incelemesi,
 Biyokimyasal testler: Kan şekeri, kalsiyum, fosfor, magnezyum, elektrolitler, total protein, üre, kreatinin, bilirubin,
 Kan gazları,
 Lomber ponksiyon,
 Kültürler,
 Kranial ultrasonografi,
 EEG.
 Etiyoloji saptanamadıysa ikinci aşama incelemelere geçilir:
 Serolojik testler (TORCH),
 Metabolik hastalığa yönelik testler: İdrar kan aminoasitleri, idrarda redüktan madde, amonyak düzeyi, organik asitler,
 Bilgisayar tomografi ya da magnetik resonans 
 Toksikolojik incelemeler.

 Tanı: 
 Ayrıntılı bir öykü ve fizik inceleme tanı için önemlidir. (Bkz. Tablo 1 ve 2) 
 Tedavi: Yenidoğan konvülsiyonları nörolojik gelişimi olumsuz etkileyebileceği için acil tedavi gerektirir. Bu yüzden bir yandan etyoloji araştırılırken bir yandan tedavi başlanır. Nöbet sırasında solunum ve dolaşım desteği sağlanıp oksijen verilmeli, damar yolu açılmalı ve kan örneği alınmalıdır. Öncelikle hipoglisemi, hipokalsemi, elektrolit düzensizliği gibi sorunlar düzeltilmelidir. 
 a. Hipoglisemi: Yineleyen nöbetlerin yol açtığı metabolik olaylar düşünüldüğünde hipoglisemi olmasa da dekstoz vermek yararlıdır. Bu yüzden sonuçlar çıkmadan glukoz infüzyonu yapılabilir. ml/kg %10 dekstroz i.v. verilir, arkasından mg/kg/dak gidecek biçimde sürekli infüzyon yapılır.
 b. Hipokalsemi: %10'luk kalsim glukonat 2ml/kg çok yavaş i.v. verilir. Hipomagnezemi de varsa ml/kg  %50'lik magnezyum sulfat i.v. ya da i.m. verilir. 
 c. Piridoksin eksikliği: mg piridoksin i.v. verilir. Dakikalar içinde nöbetin durması ve EEG deşarjlarında düzelme görülmesi tanı koydurucudur.

 Antikonvülsan tedavi: Genel olarak kabul edilen görüş bir saat içinde üçten fazla nöbet görülür ya da tek bir nöbet üç dakikadan fazla sürerse antikonvülsan ilaç tedavisinin başlamasıdır. Yenidoğan bebeklerin kas kitlesi az olduğu için intramuskuler yol değil intravenöz ya da enteral yol seçilmelidir.
 İlk seçenek fenobarbitaldir. 20 mg/kg yükleme dozu yapılıp 15 dakika içinde nöbetler durmazsa dakika aralarda 5 mg/kg ek dozlar yapılarak 40 mg/kg'a dek çıkılır. Solunum, karaciğer ve böbrek yetmezliği olanlarda 20 mg/kg aşılmamalıdır. Ayrıca oksijen ve yardımcı solunum aygıtları yoksa fenobarbital 10 mg/kg verilip 15 dakika sonra aynı dozun yinelenmesi daha uygun olur. 
 Nöbetler durdurulmazsa tedaviye fenitoin eklenir. Yükleme dozu 20 mg/kg, sürdürme dozu ise mg/kg'dır.  
 Daha sonraki seçenekler diazepam, lorazepam ve rektal paraldehid olabilir. 
 Tedavi süresi: Nörolojik inceleme ve EEG normalse hasta taburcu edilmeden antikonvülsan tedavi sonlandırılır. Nörolojik incelemede bozukluk var ancak EEG normalse tedavi bir ay sürdürülüp hasta kontrole çağrılır. Kontrolde nörolojik inceleme normalse tedavi kesilir. Nörolojik incelemede anormal bulgular varsa ilaç üç ay daha kullanılır. Üç ayın sonunda, bu süre içinde nöbet gözlenmemişse tedavi kesilir. 

 Prognoz:
 Konvülsiyonun etiyolojisine göre değişiklik gösterir:
 Hipokalsemi ve benign familial konvülsiyonlarda prognoz iyi; erken hipoglisemi, santral sinir sistemi enfeksiyonları, hipoksik iskemik ensefalopatide değişken; santral sinir sistemi malformasyonlarında ise kötüdür. Ayrıca jeneralize myoklonik ve tonik nöbetler ile uzun süre durdurulamayan nöbetler kötü prognoz taşırlar. Fizik incelemede süren nörolojik bozuklukları olan hastalar ve çok düşük doğum ağırlıklı bebeklerde de sonuçlar daha kötüdüfunduszeue.infoşayan hastalarda mental retardasyon, hareket bozuklukları, mikrosefali, sağırlık, görme bozuklukları gibi sekeller görülebilir. 

 Kaynaklar:
 1. Bernes SM, Kaplan AM. Evolution of neonatal seizures, Pediatr Clin North Am ; 41 (5):
 2. Rennie JM. Neonatal seizures. Eur J Pediatr ; (2):
 3. Evans D, Levene M. Neonatal seizures. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed ; 78 (1): F ,
 4. Stafstrom CE. Neonatal seizures. Pediatr Rev ; 16 (7):
 5. Aysun S. Yenidoğan konvülsiyonlarının tedavisi. Katkı Pediatri Dergisi ; 20 (EK-1):
 

Konvülsiyon nedir?

Beyinde meydana gelen anormal elektrik akımları sebebiyle fiziksel olarak hareketlerde, davranışlarda ve hislerde ortaya çıkan geçici değişiklikleri konvülsiyon denmektedir. Bu doğrultuda nöbet şekilde geçen konvülsiyon havalenin tehlikeli bir türü olarak öne çıkıyor. Bilinç kaybı ile beraber hızlı ve şiddetli hareketlere sebebiyet verebilmektedir. Üstelik bazı zamanlar bölgesel olarak başlayan ateşli havale, zaman içerisinde vücudun birçok farklı noktasına yayılabiliyor. Özellikle 5 ile 6 yaşlarındaki çocuklarda enfeksiyona bağlı olarak görülen, ayrıca nöbet oluşumunu tetiklemiş rahatsızlık şeklinde de ifade etmek mümkün.

Bebeklerde ateşli havale belirtileri nelerdir?

Özellikle nöbet geçirme durumlarına benzeyen belli başlı bazı belirtiler, bebeklerde ateşli havaleyi anlatabilmektedir. Böyle durumlar ile karşı karşıya kalındı zaman, mutlaka uzman bir doktora başvurulması en önemli husustur. Bu konuda ele alınabilecek bebeklerde ateşli havale belirtileri şunlardır;

- Gözleri bir noktaya sabit şekilde dikme

- Ağızdan köpük gelmeye başlaması

- Vücudun farklı bölgelerinde kasılma

- Bilinç kaybı

- Morarma

- İdrar ve dışkı kaçırma

Çocuklarda yukarıda verilen belirtilerden hepsi görülebilir ya da bir veya birkaçı ortaya çıkabilir. Önemli

olan erken zamanda belirtileri anlamak, tespit etmek ve en yakın zamanda doktora başvurmaktır.

Bebeklerde ateşli havale nasıl anlaşılır?

Bebeklerde ateşli havalenin anlaşılması yüksek ateş üzerinden ele alınabilmektedir. Bu doğrultuda makattan yapılacak ateş ölçümü 38 dereceden, koltuk altından ise 37,5 dereceden yüksek geldiği zaman, ateşli havalede şüphelenme durumu ortaya çıkabilir. Ancak şu unutulmamalıdır ki; bebeklerde ateşli havale yani konvülsiyondan bahsedebilmek için, menenjit gibi durumların dışında ateşin yükselmiş olması gerekmektedir. Aynı zamanda ateşsiz bir havale geçirmiş olmaması ve gelişimsel bir rahatsızlığın bulunmaması gerekmektedir. Böyle durumlardan bahsedildi zaman, bebeklerde ateşli havale söz konusu olabilir.

Konvülsiyon nedenleri

Ateşli havale yani konvülsiyon nedenleri olarak temel unsur bazı ateşli enfeksiyonlardır. Özellikle yüksek ateşin görülmüş olduğu ilk birkaç saat büyük bir öneme sahiptir. Diğer taraftan genetik faktörler de buna sebep olabilecek durumlar içerisinde yer alıyor. Aile içerisinde ateşli havale öyküsü bulunması önemli faktörler arasında yer alıyor. Böyle durumlarda uzman doktorun ele aldığı süreç eşliğinde, yapılacak olan tetkik ve teşhisler ile neden ortaya çıkarılır. Böylece nedene bağlı olarak süreç ele alınır ve bu süreç doğrultusunda tedavi yöntemleri ateşli havaleye karşı uygulanabilir.

Ateşli havale ne kadar sürer?

Ateşli havale genel olarak geldiği zaman 1 dakikadan az sürer. Buna basit ateşli havale denmektedir. Nadir olsa bile 15 dakika ya da daha fazla süren durumlar ile de karşılaşıldı. Tabii bunun tekrarlayan türü de bulunmaktadır. Böyle durumlarda ateşli havale kompleks ateşli havale şeklinde tabir edilmektedir.

Ateşli havalenin zararları nelerdir?

Her ne kadar ateşli havale söz konusu olduğunda anne ve babanın gözü korksa dahi, bebek için herhangi bir zararlı husus teşkil etmez. Tabi havale esnasında bebeğin düşüp yaralanması ya da boğaz bir şey takılması gibi tehlikeler söz konusu olabilir. O yüzden bunları önleyebilmek adına mutlaka ilk yardım bilgisine sahip olmak büyük öneme sahiptir. Tabii böyle sorunu ile karşı karşıya kalındığı zaman, doktora başvurmak da yine önemli bir husustur.