Fil Dişi Macunu Deneyi Amacı

Bu deney özellikle de Tübitak Bilim Fuarı şenliklerinde sıkça yapılan, eğlenceli ve görselliği bol bir deneydir.

Fildişi macunu, katalizör olarak potasyum iyodür ve su kullanılarak hidrojen peroksitin hızlı ayrışması sonucu oluşan köpüklü bir maddedir. Reaksiyonun ne kadar hızlı ilerleyeceği, hidrojen peroksit konsantrasyonuna bağlı olacaktır.

Hidrojen Peroksit %50 lik ile sıvı deterjan birbiri ile karışarak reaksiyona girmesi sonucunda çıkan oksijen gazı köpüklü olarak çıkmaktadır. Normal şartlar altında bu reaksiyonun tamamlanması saatler sürmektedir. Ancak reaksiyona Potasyum İyodür katalizörü eklendiğinde işlem birkaç saniyede gerçekleşmektedir.

Reaksiyonun gerçekleşmesi sonucunda da çok renkli ve görselliği bol bir deney aktivitesi ortaya çıkmaktadır. Bu deneyi açık bir alanda gerçekleştirmenizi tavsiye ederiz&#;

Nasıl Yapılır?

Önce güvenlik! Koruyucu gözlük, eldivenler ve önlüğünüzü giymiş olduğunuzdan emin olun.

• Dereceli silindir içine 50 ml Hidrojen Peroksit %50 ekleyin. Ardından da üzerine 10 ml sıvı deterjan ekleyin.
• Hidrojen peroksit &#; sıvı deterjan karışımının içerisine istediğiniz renkten bir miktar gıda boyası ekleyin ve dereceli silindirdeki karışımı çalkalaarak eşit olarak karışmasını sağlayın.
• Erlenmayer içerisine 10 gr Potasyum İyodür ve 10 ml Saf Su ile karıştırarak çözeltinin çözünmesini sağlayın. Potasyum iyodür tuzdur ve suda kolaylıkla çözünmektedir.
• Hazırlamış olduğumuz Hidrojen peroksit çözeltisi üzerine erlenmayer içerisindeki potasyum iyodür çözeltisini hızlıca dökün ve oradan çabucak uzaklaşın. Oluşacak reaksiyon sonucunda oksijen gazı açığa çıkacak ve neticesinde köpürme oluşacaktır.

Neler Oldu?

Hidrojen peroksitin kimyasal formülü H₂O₂&#; dir. H₂O sıvı su, ve O₂ oksijen gazıdır. Bu deneyde, hidrojen peroksidin kimyasal ayrışımını gözlemledik. Kimyasal bozunma, bir kimyasal bileşiğin elementlere veya daha basit bileşiklere ayrılmasıdır. Bu durumda, hidrojen peroksit, su ve oksijene ayrıştı. Olanların kimyasal ifadesi şöyledir:

2H₂O₂ → 2H₂O + O₂

Potasyum iyodür eklemek işlemi hızlandırır. Katalaz adı verilen enzimler bir katalizör (kimyasal tepki süresini hızlandıran kimyasal bir karışıma eklenen madde) görevi görüyor. Potasyum iyodür köpük yapmak için gerekli olmadığı (yalnızca su, bulaşık deterjanı ve bir çok oksijen gazı gerekli). Ancak potasyum iyodür ekleyerek hidrojen peroksit, normalden daha hızlı bozunur (parçalanır), oksijen ve suyu daha hızlı serbest bırakır. Bulaşık deterjanı köpük yüzünden oksijen üretimini daha belirgin hale getirir. Bu reaksiyon ısı yarattı ve bu nedenle ekzotermik reaksiyon (ısı enerjisini serbest bırakan bir reaksiyon) olarak tanımlayabiliriz.

Hidrojen peroksit hakkında bir başka ilginç gerçek; bazen roket yakıt olarak kullanılır. Hidrojen peroksit hızla bozulduğunda, roketi havaya iten bir sürü oksijen gazı üretir. Roketlere güç veren hidrojen peroksit en az %90 konsantrasyonda.

Kimya dersinde sınıf öğrencilerimiz kolonya yaparken sınıf öğrencilerimiz ise fildişi macunu üreterek günü tamamladı.

Fildişi Macunu Nedir?
Fildişi macunu, katalizör olarak potasyum iyodür ve su kullanılarak hidrojen peroksitin hızlı ayrışması sonucu oluşan köpüklü bir maddedir.. Hidrojen Peroksit %50 lik ile sıvı deterjan birbiri ile karışarak reaksiyona girmesi sonucunda çıkan oksijen gazı köpüklü olarak çıkmaktadır.

Kolonya, etil alkol, su ve esans karışımından oluşan bir parfüm türüdür.
Tüm zamanların en yaygın kullanılan tuvalet malzemesi olarak da bilinen kolonya, ilk kez yılında İtalyan Giovanni Paolo Feminis tarafından Köln’de üretilmiştir.
Cilde sürüldükten sonra içerisinde bulunan alkolün hızla buharlaşması ve bu sırada buharlaşan alkol moleküllerinin çevrelerinden ısı çekmesi nedeniyle kullanan kişiye bir serinlik verir ve genelde ferahlamak için kullanılır. Bunun dışında keskin kokusu sebebi ile ayıltıcı özelliği vardır.
% etil alkol ile üretilmesi gereken kolonya için kullanılan formül, 45 ml etil alkol, 45 ml su ve 15 ml esans bazlı sıvının karıştırılmasıdır. İlk etapta alkol ve suyun iyice çalkalanması ile elde edilen kolonya bazına ikinci fazda esansın da ilave edilerek karıştırılması ile kolonya elde edilir.