Osman Türkay Eserleri
Osman Türkay
Osman Türkay (1927; Ozanköy, Girne - 24 Ocak 2001, Girne), uzay şairi olarak da bilinen Kıbrıslı Türk şair.
Yaşam öyküsü[değiştir Hem yazar hem de şair olan Osman Türkay, şairliğiyle ön plana çıkar. Çok genç yaşta -daha ortaokul sıralarında iken- şiirlerini yayınlama fırsatı bulur. Şiirlerini, ''Varlık'' ve ''Beşparmak'' dergilerinde yayınlar. Sonraki zamanlarda Londra'ya yerleşir ve İngilizce şiirler kaleme almaya başlar. Burada bulunduğu süre içerisinde önemli çeviriler de yapar. Osman Türkay'ın şiirleri başta İspanyolca, Yunanca, Çekçe olmak üzere dünyanın birçok diline çevrilir.
Osman Türkay, şiirlerinde insanın evrendeki yerini göstermeye çalıştığı için "Uzay Şairi" olarak anılır. Şiirlerinde Türk tarihi ve folklorundan, medeni dünyadan, Akdeniz uygarlığından ve uzay çağından öğeler ön plana çıkar. Evrensellik ve başkaldırı şiirlerindeki ana dokuyu oluşturur. Osman Türkay, ayrıca şiirlerinde metafizik kaygı ve heyecanları iletme çabasında olan birisi olarak bilinir.
Şiirleriyle pek çok ödül alır. "Albert Einstein Barış Ödülü" bunlardan biridir. Amerikan Başarılar Enstitüsü'nün "Yılın Adamı" ve "Bin Yılın Şöhretler Sarayı" ödüllerini "Evrende Rastgele Bir Gezinti" kitabıyla alır. Osman Türkay, ayrıca Amerikan Biyografi Enstitüsü'nün "Altın Plak" ödülünü de alır. Yine Avustralya'da "Uçan Altın Kumru" ödülünü kazanır. Kısacası elliyi aşkın ödül kazanır. Osman Türkay, 1988 ve 1990'da olmak üzere iki kez Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilir.
Osman Türkay, şiir türü yanında deneme, çeviri ve incelemeler de yazar. Osman Türkay'ın diğer önemli bir özelliği de dünyada en çok mektup alan Türk edebiyatçısı olmasıdır. Osman Türkay, üst düzey devlet başkanları olmak üzere çok sayıda hayranı olan bir sanatçı olarak da hafızalarda yer edinir.
Osman Türkay, 24 Ocak 2001 yılında Kıbrıs'ın Girne kentinde vefat etti.
pınarlar Üstümde bir gök var mavi soğuk sular Altımda ovalar zeytin yeşili Akıp gitmede rüyalarımdan… İçimde duygular bir iç deniz Şarkılarını dinliyorum yüce Beşparmak İçiçe dalgalı Akdeniz Şarkılarını dinliyorum binlerce kilometre uzakta Kimbilir bu anda ben neredeyim Thames’in süt mavisi sisleri ortasında Belki de uzanıp tutmak istediğim göklerin içindeyim Evrensel sevgi Bir şafak alı yel esmede komşu ülkelerden umut Kimbilir nereden ve Belki Toroslar’dan gerçekten belki Akdeniz’den Beş bin ışık yılı gelecekten Belki de karşı sahildeki kardeş şehirlerden Antalya’dan?.. Aşk Anamur’dan?.. efsane Adana’dan? görkem Mersin’den? aydınlık Kendimi boşluklara bırakıp haykırmak geçiyor Girdik demektir bu kapılardan Ortaçağ’a içimden: Şiirin göz değmemiş bu renk okyanusunda Beşparmak! Bu yapı Beşparmak! bu dağ Bizim Beşparmak! bu deniz Etten nasıl ayrılır tırnak! bu dalgada Şahbaz kısraklar gibi kıvrak İşte karşısındasın çiçekli bir dal gibi Şövalye metresleri fırlayacak Ufku bir uçtan bir uca kuşatan hilal gibi Beyaz uzun III yüksek Bir doruğunda bir eski yapı görünür: geniş St. Hilarion! Transatlantiklere benzer yataklarından.. Bir başka doruğunda bir başka yapı: Bufavento! IV Girne kalesi Bir kötümser duygu Bella Pais Ve bu ses ve renk düşlerinden uyanış Yüzbir Evler Özlem çöküyor üstüme gurbet ağırlığınca İnsan vehminde savaşan tanıdık devler Öff! Bıktım be artık Bıktım usandım şu Thames’in sesinden Motör gürültüsünden, insan sesinden Gözümde tütüyor artık Kıbrıs’ım Gözümde tütüyor artık yüce Beşparmak Su ağaç kaya toprak Eğer Gündüz ve gece Yakacaksa yaksın güneş yanığı türküler ince Ayışığı melodilerle yaprak hışırtısı ninniler Dudağında yaşanan ömür! Bıktım usandım hatta Bethoven’in 9. Sonrasız zamanlarda evrimim, değişimim Aydınlığa koşan beyazlarım, sarılarım, zencim benim! Dediler: Bu gözlerde ateş var Hep böyle susup konuşacaklar mı Konuştukça acaba kimleri ateşle yargılayacaklar Sordum: Lotüs açmadan önce Brahma’nın göbeğinden doğacak evren ne Kanın yakarışı çağlayıp indi yüreğime YARARLANILAN KAYNAKLAR Uzay Çağı Ozanı, Osman Türkay; Şevket Öznur, Tuncay Özdoğanoğlu, Gökada Osman Türkay Vakfı Yayınları, 2003, Lefkoşa. Seçme Şiirler, Osman Türkay, Kültür Bakanlığı Yayınları,1990, Ankara Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, 9. Cilt, Kıbrıs Türk Edebiyatı, Harid Fedai, 1993, Ankara Osman Türkay’ın Etkilendiği Kaynaklar,Dr. Elmira Memmedova, Zeitschrift für die Welt der Türken, Vol. 2, No. 1 (2010) Çağdaş Kıbrıs Türk Edebiyatı İçinde Osman Türkay Şiirinin Evrensel Boyutları, Prof. Dr. Metin Karadağ, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
kaynağı değiştir]
Hem yazar hem de şair olan Osman Türkay, şairliğiyle ön plana çıkar. Çok genç yaşta -daha ortaokul sıralarında iken- şiirlerini yayınlama fırsatı bulur. Şiirlerini, ''Varlık'' ve ''Beşparmak'' dergilerinde yayınlar. Sonraki zamanlarda Londra'ya yerleşir ve İngilizce şiirler kaleme almaya başlar. Burada bulunduğu süre içerisinde önemli çeviriler de yapar. Osman Türkay'ın şiirleri başta İspanyolca, Yunanca, Çekçe olmak üzere dünyanın birçok diline çevrilir.
Osman Türkay, şiirlerinde insanın evrendeki yerini göstermeye çalıştığı için "Uzay Şairi" olarak anılır. Şiirlerinde Türk tarihi ve folklorundan, medeni dünyadan, Akdeniz uygarlığından ve uzay çağından öğeler ön plana çıkar. Evrensellik ve başkaldırı şiirlerindeki ana dokuyu oluşturur. Osman Türkay, ayrıca şiirlerinde metafizik kaygı ve heyecanları iletme çabasında olan birisi olarak bilinir.
Şiirleriyle pek çok ödül alır. "Albert Einstein Barış Ödülü" bunlardan biridir. Amerikan Başarılar Enstitüsü'nün "Yılın Adamı" ve "Bin Yılın Şöhretler Sarayı" ödüllerini "Evrende Rastgele Bir Gezinti" kitabıyla alır. Osman Türkay, ayrıca Amerikan Biyografi Enstitüsü'nün "Altın Plak" ödülünü de alır. Yine Avustralya'da "Uçan Altın Kumru" ödülünü kazanır. Kısacası elliyi aşkın ödül kazanır. Osman Türkay, 1988 ve 1990'da olmak üzere iki kez Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilir.
Osman Türkay, şiir türü yanında deneme, çeviri ve incelemeler de yazar. Osman Türkay'ın diğer önemli bir özelliği de dünyada en çok mektup alan Türk edebiyatçısı olmasıdır. Osman Türkay, üst düzey devlet başkanları olmak üzere çok sayıda hayranı olan bir sanatçı olarak da hafızalarda yer edinir.
Osman Türkay, 24 Ocak 2001 yılında Kıbrıs'ın Girne kentinde vefat etti.
pınarlar Üstümde bir gök var mavi soğuk sular Altımda ovalar zeytin yeşili Akıp gitmede rüyalarımdan… İçimde duygular bir iç deniz Şarkılarını dinliyorum yüce Beşparmak İçiçe dalgalı Akdeniz Şarkılarını dinliyorum binlerce kilometre uzakta Kimbilir bu anda ben neredeyim Thames’in süt mavisi sisleri ortasında Belki de uzanıp tutmak istediğim göklerin içindeyim Evrensel sevgi Bir şafak alı yel esmede komşu ülkelerden umut Kimbilir nereden ve Belki Toroslar’dan gerçekten belki Akdeniz’den Beş bin ışık yılı gelecekten Belki de karşı sahildeki kardeş şehirlerden Antalya’dan?.. Aşk Anamur’dan?.. efsane Adana’dan? görkem Mersin’den? aydınlık Kendimi boşluklara bırakıp haykırmak geçiyor Girdik demektir bu kapılardan Ortaçağ’a içimden: Şiirin göz değmemiş bu renk okyanusunda Beşparmak! Bu yapı Beşparmak! bu dağ Bizim Beşparmak! bu deniz Etten nasıl ayrılır tırnak! bu dalgada Şahbaz kısraklar gibi kıvrak İşte karşısındasın çiçekli bir dal gibi Şövalye metresleri fırlayacak Ufku bir uçtan bir uca kuşatan hilal gibi Beyaz uzun III yüksek Bir doruğunda bir eski yapı görünür: geniş St. Hilarion! Transatlantiklere benzer yataklarından.. Bir başka doruğunda bir başka yapı: Bufavento! IV Girne kalesi Bir kötümser duygu Bella Pais Ve bu ses ve renk düşlerinden uyanış Yüzbir Evler Özlem çöküyor üstüme gurbet ağırlığınca İnsan vehminde savaşan tanıdık devler Öff! Bıktım be artık Bıktım usandım şu Thames’in sesinden Motör gürültüsünden, insan sesinden Gözümde tütüyor artık Kıbrıs’ım Gözümde tütüyor artık yüce Beşparmak Su ağaç kaya toprak Eğer Gündüz ve gece Yakacaksa yaksın güneş yanığı türküler ince Ayışığı melodilerle yaprak hışırtısı ninniler Dudağında yaşanan ömür! Bıktım usandım hatta Bethoven’in 9. Sonrasız zamanlarda evrimim, değişimim Aydınlığa koşan beyazlarım, sarılarım, zencim benim! Dediler: Bu gözlerde ateş var Hep böyle susup konuşacaklar mı Konuştukça acaba kimleri ateşle yargılayacaklar Sordum: Lotüs açmadan önce Brahma’nın göbeğinden doğacak evren ne Kanın yakarışı çağlayıp indi yüreğime YARARLANILAN KAYNAKLAR Uzay Çağı Ozanı, Osman Türkay; Şevket Öznur, Tuncay Özdoğanoğlu, Gökada Osman Türkay Vakfı Yayınları, 2003, Lefkoşa. Seçme Şiirler, Osman Türkay, Kültür Bakanlığı Yayınları,1990, Ankara Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, 9. Cilt, Kıbrıs Türk Edebiyatı, Harid Fedai, 1993, Ankara Osman Türkay’ın Etkilendiği Kaynaklar,Dr. Elmira Memmedova, Zeitschrift für die Welt der Türken, Vol. 2, No. 1 (2010) Çağdaş Kıbrıs Türk Edebiyatı İçinde Osman Türkay Şiirinin Evrensel Boyutları, Prof. Dr. Metin Karadağ, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
- T.S.Eliot, Seçme Şiirler,Yeditepe Yayınevi,İstanbul 1965
- O World Stop Rolling, (Türkçeden İngilizceye) Stephenson and Sons Ltd. Press,1972
- The Leaves of Love, (Türkçeden İngilizceye), T. Lyon and Co.Press, Liverpool, 1976