Köpeklerde Uyuz Hastalığı Insana Bulaşır Mı

Kedi ve Köpeklerde Uyuz Hastalığı

Kedi ya da köpek sahiplenmek isteyen bireylerin en çok korktuğu durumlardan biri de uyuz hastalığıdır. Çok sık rastlanan bir hastalık olmasa bile, ölüm gibi ciddi bir şekilde sonuçlanabildiği için insanlar endişe duymaktadır.

Kedi ve Köpeklerde Uyuz Hastalığı Nedir?

Çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük bir böcek çeşidi olan Akar böceklerinin neden olduğu hastalıklardır. Kedi ve köpeklerde bazı akar böceği türevleri bir dönem yaşayabilmektedir. âBu tedbirler aşağıda sıralanmıştır.

·       Köpek ve kedilerinizi doğru bir şekilde beslemelisiniz

·       Bu hayvanların temizliğine özen göstermelisiniz

·       Tasma, yemek kabı gibi eşyaları birden fazla hayvanda kullanmamalısınız

·       Kedi ve köpeklerinizi düzenli aralıklar ile acil veteriner kontrollerine götürmelisiniz

·       Kedi ve köpeklerinizi sık sık taramalısınız

Kedi ve köpeklerde uyuz olduğu nasıl anlaşılır? Aşağıda belirtilen durumların gözlemi halinde 7/24 veterinerlerden yardım talebinde bulunabilirsiniz. 

·        Vücutlarında az kıl bulunan veyahut hiç bulunmayan bölgelerinde gözle görülür kızarıklıklar var ise

·       Kepeklenme gözleniyorsa

·       Deride sertleşme, matlaşma, tüy dökülmesi, kepeklenme söz konusuysa

·       Kaşıntı ve bu kaşıntıya bağlı olarak kanamalar varsa

·       Kulak içinde kabuklanma ve sıvı dolumu olduysa (Kulak Uyuzu)

·       Köpek ya da kedinizden kötü kokular geliyorsa en yakın veteriner kliniğine başvurmalısınız.

Bu belirtiler evcil hayvanınızın kesin olarak uyuz olduğu anlamına gelmese de önemli hastalıkların habercisi olabilmektedir.

Ayrıca kedi ve köpeğinizi sık sık yıkamanız, dengesiz beslenmesini sağlamanız, tüy bakımı yapmamanız bu hastalığın tetikleyicileri arasındadır

Uyuz hastalığı hayvanlar arasında bulaşıcıdır. Bu nedenle evcil hayvanlarınızı hastalık şüphesi taşıyan diğer canlılardan uzak tutmanız gerekmektedir. Özellikle yaşlılık dönemindeki kedi ya da köpeklerin bağışıklıkları daha güçsüz olduğundan dolayı dikkat etmelisiniz.

Kedi ve Köpekten Uyuz İnsanlara Bulaşır Mı?

Uyuz köpekler arasında çok daha yüksek bir ihtimalle bulaşmaktadır. İnsanlarda çok düşük de olsa ihtimal bulunmaktadır. Ancak insanlarda açık bir yara söz konusu ise uyuz olan veya uyuz olma şüphesi taşıyan kedi ya da köpeklerden bir süre uzak durması gerekmektedir.

Uyuz son aylarda Türkiye'de sık sık gündeme geliyor. Özellikle aynı kıyafetleri giyen, aynı yatağı veya aynı havluyu paylaşan kişiler arasında daha kolay yayılan, yaş ve cinsiyet ayırt etmeksizin bulaşan uyuz hastalığı nedir? İşte uyuzun bulaşma yolları ve tedavi yöntemleri

Sarcoptes scabiei isimli bir parazitin neden olduğu Uyuz hastalığı bariz belirtiler ortaya çıkarıyor. Bulaşıcılığı çok hızlı olan hatta salgınlara bile yol açan uyuz hastalığının tedavisi bulunuyor. Sonbahar ve kış dönemlerinde daha sık görülen uyuz hastalığı hakkında merak edilenleri haberimizde bulabilirsiniz.

UYUZ BULAŞICI MIDIR?

Uyuzlar bulaşıcıdır. Aşağıdaki şekillerde yayılabilir:

– El ele tutuşma gibi uzun süreli cilt-deri teması
– Cinsel ilişki
– Uyuz enfeksiyonu olan biri tarafından kullanılmış olan giyecekler, yatak örtüleri veya havluları paylaşma

Uyuz çoğunlukla doğrudan fiziksel temas yoluyla bulaştığından, istila aile bireylerine, arkadaşlara ve eşinize kolayca bulaşabilir. Uyuz ayrıca aşağıdaki yerlerde hızla yayılabilir:

– Okullar
– Askeri kışlalar
– Huzurevleri
– Rehabilitasyon tesisleri
– Spor salonlarının soyunma odaları
– Hapishaneler

UYUZ NEDİR?

Sarcoptes scabiei olarak bilinen bir akardan kaynaklanan cilt hastalığıdır. Tedavi edilmeyen bu mikroskobik akarlar cildinizde aylarca yaşayabilir. Cilt yüzeyi üzerinde çoğalırlar daha sonra içine girer ve yumurta bırakırlar. Bu ciltte kaşıntılı, kırmızı bir döküntü oluşturur.

Daha çok hastane, huzurevi, askeri kışlalar, bakım evleri gibi kalabalık ortamlarda temas ile kişiden kişiye bulaşan uyuz hastalığı, sanılan aksine kedi ve köpek gibi hayvanlardan insana bulaşmaz. Özellikle aynı kıyafetleri giyen, aynı yatağı veya aynı havluyu paylaşan kişiler arasında daha kolay yayılan uyuz hastalığı yaş ve cinsiyet ayırt etmeksizin bulaşır.

UYUZ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Doktorunuz, uyuzu fiziksel bir muayene yaparak ve uyuzdan etkilenen deriyi inceleyerek teşhis edebilir. Muayene esnasında, bazı durumlarda doktorunuz; hastalığınızın teşhisini doğrulamak için bir iğne yardımıyla uyuz akarlarını cildinizden çıkarabilir. Uyuz akarının kolaylıkla tespit edilemediği durumlarda, doktorunuz cildinizden doku örneği alarak ve bunu bir takım testlerden geçirerek, cildinize uyuz akarının ve yumurtalarının yerleşip yerleşmediğini kesin olarak teşhis edebilir.

UYUZ BELİRTİLERİ

Uyuza maruz kaldıktan sonra, semptomların ortaya çıkması altı hafta kadar sürebilir. Semptomlar, daha önce uyuz olan kişilerde genellikle daha hızlı gelişir.

Uyuzun belirti semptomları, geceleri kötüleşen döküntü ve yoğun kaşıntıdır. Uyuz olan bölgenin kaşıntı yüzünden sürekli kaşıma ile çizilmesi, enfekte hale gelen yaralar oluşturabilir.

Büyük çocuklarda ve yetişkinlerde uyuzun yaygın olarak görüldüğü bölgeler şunlardır:

– Bilek
– Dirsek
– Koltuk altı
– Meme
– Penis
– Bel
– Kalça
– Parmaklar arasındaki alan

Bebeklerde vaya küçük çocuklarda ve bazen çok yaşlı veya bağışıklık sistemi zayıf olanlarda uyuz olan bölgeler şöyledir:

– Kafa
– Yüz
– Boyun
– Eller
– Ayak tabanları

Döküntünün kendisi küçük ısırıklar, delikler, deri altındaki şişlikler veya sivilce benzeri şişliklerden oluşabilir. Akarların yuva parçaları bazen deride görülebilir. Küçük yükseltilmiş veya rengi bozulmuş çizgiler olarak görünebilir.

Norveç uyuzu (Kabuklu uyuz)

Uyuz olan bazı insanlar, Norveç uyuzu veya kabuklu uyuz olarak bilinen başka bir uyuz şekli geliştirebilirler. Bu, daha şiddetli ve aşırı derecede bulaşıcı bir uyuz türüdür. Kabuklu uyuz olan insanlarda, binlerce akar ve yumurta içeren derin kabuklar oluşur. Bu kişiler; uyuz hastalığını bir diğer kişiye daha kolay bulaştırabildikleri için acilen tıbbi tedavi almaları gerekir.

Kabuklu uyuzlar da görünebilir:

– Kalın
– Gri
– Dokunduğunda kolay kırılmayan kabuklar

Kabuklu uyuzlar genellikle zayıf bağışıklık sistemi olan kişilerde gelişir. Bunlar:

– Beyinle ilgili nörolojik rahatsızlığı olanlarda
– Yaşlı kişilerde
– Küçük çocuklar ve hamile kadınlarda
– Engellilerde
– Down sendromlu hastalarda
– HIV, AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan bir hastalığı bulunanlar.

ailecinsel ilişkihamilehastaneKediköpekNorveçpenissivilceTürkiyeyumurta

Zoonoz ve Antropozoonoz Hastalıklar

Köpek ve insan birlikteliğinde dikkat edilmesi gereken en önemli husus köpek sağlığının, insan sağlığı kadar önemli olduğu ve bunu sağlamak için gerekenlerin eksiksiz yerine getirilmesidir.
Köpeklerle teması olan insanların, kendilerini ve köpeklerini zoonoz ve antropozoonoz hastalıklara karşı korumaları, bunun için de hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. Hijiyenik ve koruyucu tedbirlerin zamanında alınması halinde korkacak bir durum yoktur.

Köpeklerden İnsanlara Geçen Önemli Hastalıklar

Kuduz

Pek çok hayvan türünün maruz kaldığı (atmaca, şahin, gibi kuşlar da dahil) ve hayvanlarla birlikte insanları da tehdit eden en önemli ölümcül hastalıklardan biridir. Hayvanlardan insanlara, hasta hayvanın salyasının, ısırılmak veya derideki yaralara teması suretiyle bulaşır. Hasta hayvanlarda durgunluk, salya akıntısı, bakışlarında bulanıklık ve gözlerde içe dönük bir bakış vardır. Bu gün için köpeklerde görülen kuduz olayları, daha çok sakin seyreden, şiddetli belirti göstermeyen tarzdadır ve oldukça nadirdir.

Leptospiroz

Kan parazitlerinin sebebiyet verdiği ve köpeklerden insanlara geçen bir hastalıktır. Hastalığın bulaşmasında en önemli etken, tüm fare türleridir. Hastalık belirtileri ise hem köpeklerde hem de insanlarda farklı yoğunluklarda da olsa aynıdır. Bazı enfeksiyonlarda rutubet ve rutubetli yerler, durgun sular, bataklıklar çok önemli rol oynar. Hastalığın bulaşması direkt ısırılma suretiyle olabileceği gibi, yukarda belirtilen yerlerde hayvanlarla birlikte bulunulduğunda, temasla veya hastanın idrarına bulaşmış yiyeceklerle veya hasta hayvanın idrarının derideki yaraya teması ile olabilmektedir.
25 yıl öncesine kadar hastaların % 90’dan fazlası ölmekte iken bugün zamanında yapılan müdahale ile hastalar kurtulmaktadır.

Leptospiroz Belirtileri
Hastalığın iki seyir şekli vardır. Birincisi daha çok genç köpeklerde görülür. Hastalarda geçici ateş, bitkinlik, iştahsızlık, ayrıca safra renkli kusma, kir renginde dışkıa ve yeşil renkte idrarla karakterize olur. Bunun dışında mukoza ve deride gittikçe artan sarılık göze çarpar. Hastalar süratle zayıflar, 8 ila 15 gün içinde de ölür . İkinci şekilde de, birincisine benzer belirtiler görülür. Aniden ateş 41 C dereceye çıkar, ancak kısa sürede normale iner. Hasta düşkün, bitik ve iştahsızdır . İnatla birbirini takip eden ve bazen de kanlı olan kusma görülür. Dil mavi bir renk alır. Ağızda koku, kanda üre artar, hastalar süratle zayıflar koma haline girerler ve ölürler. Her iki seyir şeklinin aynı anda görüldüğü vakalar da vardır.

Leptospirozdan Korunma
Köpeklerin aşılatılmasına özel önem verilmeli, ayrıca sebze meyve gibi gıdalar çiğ olarak tüketilirken mutlaka iyice yıkanmalı, köpekler ile temasta ise hijiyenik önlemlere riayet edilmelidir.

Toksoplazma Gondii

Hayvanlardan insanlara geçebilen orak şeklindeki kan parazitlerinin neden olduğu zoonoz hastalıktır. Hastalık belirtisi ağır veya hafif olabilir. Canlı ne kadar genç ise tüm sonuçlarıyla birlikte toksoplazma tehlikesi o kadar fazladır. İnsanlar için ortaya çıkan en büyük tehlike, yeni doğan bebekler ve küçük çocuklarda zeka geriliğidir. Toksoplazma dünyanın en yaygın bulaşıcı hastalığıdır. Bu paraziti taşımayan kuş veya memeli hayvan neredeyse yok gibidir. Ancak hastalık belirtisi başka bir enfeksiyonla birlikte ortaya çıkar.

Parazit insanlara daha çok, çiğ tüketilen domuz ve koyun etleri ve kedi dışkısı ile bulaşır. Kedi beslenirken özel hijyen tedbirleri alınmalıdır. Tedavi için geliştirilmiş ilaçlar mevcuttur.

Tüberküloz (Antropozoonoz)

Günümüzde kökü kazınsa da tüberküloz için burada dikkati çekecek en önemli olay hastalığın, köpeklere, insanlardan bulaşmasıdır; yani bir antropozoonoz hastalıktır. O nedenle köpeğimizde tüberküloz görüldüğü zaman aile fertlerinde veya köpekle teması olan diğer fertlerde tüberküloz şüphesi olasıdır. Çok ileri aşamada değil ise köpeklerin de tedavisi mümkündür.

Leishmania

Köpeklerde deri ve iç organlarda seyreden bulaşıcı bir hastalıktır. Deri şeklinin etmeni olan L. Tropika insanlarda şark çıbanı denilen hastalığın da etmenidir. Deride seyreden burun, kulak ve göz kapakları etrafı ile kulak içi ve ayaklarda önce kabarcıklar şeklinde başlayan ve sonra yara şekline dönüşen gelişmeler görülür. Bulaşma Phlebotomus türünden küçük sarı renkli tatarcıklarla olur. Önce hastalığı taşıyan tatarcıklarla mücadele edilmeli ve veteriner hekimin tavsiyeleri uygulanmalıdır. Leishmania şüphesi olan köpeklere temas ederken kesinlikle hijyen kurallarına dikkat edilmedir.

Uyuz

Köpeklerde ve insanlarda yuvarlak tür bir uyuz böceği tarafından meydana getirilen ve şiddetli kaşıntıya neden olan bir hastalıktır. Hastalık etmeni köpekte Sarkoptes canis, insanda ise Acarus scabiei adı verilen uyuz böceğidir. Köpek uyuzu insana, insan uyuzu da köpeğe bulaşabilir. Ancak yaygınlaşması, asıl canlıda yani köpeğinki köpekte, insanınki insanda olur. Uyuz böceğinin ömrü 18 gündür. Köpekten insana geçen uyuz herhangi bir müdahale yapılmasa bile en çok 18 günde yok olur. Şayet insanın özellikle kol bölgesinde akşamları artan kaşıntılar başlarsa uyuz bulaşmış demektir. Uygun ilaçlarla 2 ila 3 kez yıkama yapıldığında iyileşecektir.

Tenya (Echinococcus)

En çok korkulan tenya türü olan ekinokokların ara konakçıları sığır, koyun, keçi, at, domuz ve insandır. Kistler genellikle karaciğer ve akciğerde, nadiren de diğer organlarda oluşurlar. Kasaplık hayvanların kesim artıkları uluorta bırakılmamalı ve köpeklerin bunlara ulaşması engellenmelidir. Özellikle köpeklerle çok ilgilenenlerin hijiyenik tedbirlere önem vermeleri, ellerini sürekli temiz tutmaları gerekmektedir. Aksi halde bulaşma olabilir ve tekrarlayabilir. İnsanlarda kist oluşumu nadir olmakla beraber kırsal kesimde zaman zaman görülebilmektedir.
Dışkıda pirinç tanesi benzeri oluşumlar varsa bunlar ekinokoktur. Bu durumda çok dikkatli olunmalı hijyen kurallarına uyulmalıdır.

Bağırsak Parazitleri (kıl kurdu-tenya)

Köpeklerden insanlara ağız yoluyla bulaşır. Köpeğin dışkısının değdiği yiyeceklerle bulaşma olur. Alınan yumurtalardan insan bağırsağında kurtçuklar oluşmakta, buradan vücudun diğer kısımlarına geçerek kapsül teşekkül ettirmektedir. Köpeklerin iç ve dış parazitlere karşı periyodik olarak ilaçlanması, sorunu büyük ölçüde çözecektir.

Mantar Hastalıkları ( Saçkıran ve Trichopytie )

İnsan ve hayvanları tehdit eden Trichophyton ve Microsporum türü mantarların oluşturduğu deri hastalığıdır. Genç köpekler daha çok maruz kalırlar. Deride iri, yuvarlak, esmer, sarı renkte ve sürtünmekle dökülen kabuklar meydana gelir. Kabukların altı irinli ve iltihaplıdır. Derilerin kılları zamanla dökülür ve kırmızı, kılsız lekeler vücudu kaplar. Veterinerce yapılan hem dahili hem harici müdahale ile önüne geçilir. Hijyen kurallarına uyulmadığı takdirde insanlara da geçebilmektedir. Köpeğimizde bu belirtiler görülüyorsa mutlaka bir veteriner hekime götürmelisiniz.


Hayvanlarımızın bakımlı ve sağlıklı olması gereğini kendi sağlığımız için de önemli olduğunu unutmamalıyız. Hayvanlarımızın periyodik olarak göz, kulak ve tırnak bakımını ihmal etmemeli, köpeklerimizi en az haftada bir kez uygun fırça ve tarak ile temizlemeliyiz. Temizliğine dikkat edilmesi köpeklerin sık banyo yaptırılması anlamına gelmez. Temizlikte kullanılan sabun, şampuan ve benzeri malzemeler köpeklerde deri kurumalarına ve deri çatlaklarına sebep olur. Ayrıca çamaşırda ve bulaşıkta kullanılan temizlik maddeleri, köpek temizliğinde kesinlikle kullanılmamalıdır.