Ağız Sütü Tatlısı

Avuz sütü ne işe yarar? Ağız sütü sağlıklı mı? Ağuz sütü nasıl yapılır? Ağız sütü nasıl anlaşılır? yarar? Ağız sütü sağlıklı mı? Avuz sütünün Faydaları, Ağız sütü nasıl Pişirilir? Ağız sütü nasıl tüketilmeli, Ağız sütü Faydaları ve Zararları, Ağız sütü Fiyatı, Ağız sütü ile ne yapılır

Kastamonu Yöresel Lezzetler

Neredeyse yoğurt kıvamında olan bu süt oldukça yoğundur. Tadı ve görüntüsü normal süte kesinlikle benzemez.

Avuz sütünü yapabilmek için kesinlikle yeni doğum yapmış inek, keçi, koyun veya manda gerekiyor. Ama herkeste yapamaz çünkü yapımı zordur&#; Bilmeyen kişiler tarafından yapıldığında mide bulandırabilir. Yapanın elinden yiyen ise asla tadını unutamaz.

Çocukluğumuz hayvan çoktu, Hem inekler, hem koyunlar ve bizde olmasa da komşuda bulunan mandalar… Yani yeni doğum yapmış hayvan mutlaka olurdu. Köylerde şu özellikte vardır. Doğum yapmış hayvanın ilk sütü konu komşuya da mutlaka ikram edilmesi adettendir. Herhalde hayvanın doğum yaptığının sevincini paylaşmak için.. Hatta avuz sütünü ikram etmeyen komşu ayıplanırdı yani dedikodusu yapılırdı.

Peki Avuz sütü yani ilk sütten neler yapılır?

Avuz sütünün süresi üç gündür. Doğum yapan hayvandan ilk üç gün içinde sağılan süte avuz veya ağız sütü denir.

Belirttiğimiz gibi doğum yapan hayvan doğumdan bir kaç saat geçtikten sonra sevinç içinde sağılır. İlk süt fazla çıkmaz panik yapmayın sakın. Daha sonra ise hayvanın durumuna göre rahat rahat sağabilirsiniz. Avuz sütünü doğumdan sonra 3 gün sabah akşam olmak üzere günde iki defa sağabilirsiniz.

Tabi doğum yapmış hayvanın yavrusu Buzağı veya kuzu neyse artık bir- iki saat içerisinde annesinden ayrılarak ve temiz-kuru bir yere konulurdu. Yani yavruda bu avuz sütünden fazla olmamak kaydıyla emzirilirdi. Çünkü yavru bu sütü fazla emerse büyüklerimiz “törler” derlerdi yani süt dokunur ve ishal olur demekti.

Avuz Peyniri Nasıl Yapılır?

İlk Avuz sütü sağılır eve getirilip süzgeçten pişirilecek tencereye süzülür. Ve kısık ateşte hiç karıştırılmadan koyulana kadar ocakta bekletilir. İyice koyulan süt peynir kıvamına gelince sarımsı ve beyaz renk hakim olur ve sanki petek gibi göz göz olur. Bu peyniri yemeye doyamazdık. Eski kaşar gibi, çocukluğumuzda çok yapılırdı ve tadı da görüntüsünü de unutamadık.

Avuz Sütü Nasıl Yapılır?

İlk Avuz sütünden sonra sağılan sütler eve getirilip süzgeçten pişirilecek tencereye süzülür. Ocakta Kısık ateşte veya köydeyseniz sobanın üstünde koyuluncaya kadar sürekli karıştırılır. Kaynayıp İyice koyulduktan sonra ocaktan alınır. Soğuk veya sıcakta yenilebilir. Şekerli veya şekersiz tercihi size kalmıştır. Başta da söylediğimiz gibi avuz sütü komşulara mutlaka iktam edilir. Sakın unutmayın yoksa dedikodunuz yapılır.

Avuz Sütünün Faydaları Nelerdir?

Avuz sütünde, süte göre 2 kat toplam kuru madde vardır. Toplam yağlar süte göre 1,7 kat, protein 4,5 kat, toplam mineraller 1,5 kattır. Bu miktarlar 3 gün sonra giderek azalır ve bildiğimiz inek sütü haline gelir.

Avuz sütünün içeriği çok zengindir. En çok bilineni koruyucu maddeler yani immunoglobulinlerdir. Ancak; avuz sütü bu maddeler dışında buzağının yaşama tutunması için gereken tüm bileşikleri içinde bulunduran, sağlıklı bir başlangıç için gerekli mükemmel bir kombinasyondur. Avuz sütünde; kalsiyum, magnezyum, fosfor, potasyum, sodyum, çinko gibi mineraller, thiamin, riboflavin, niacin, folikasit, pantotenik asit gibi vitaminler, B 12 vitamini, ayrıca yağda eriyen A,D,E,K vitaminleri ile betakaroten bulunur.

Avuz sütü; büyüme hormonu, büyüme faktörleri, antimikrobiyel proteinler, glikoproteinler, savunma sistemini aktive eden, vücut direncini arttıran, bakterilerin bağırsak duvarına tutunmasını engelleyen maddeler ihtiva eder. Ayrıca; insülin benzeri büyüme faktörleri sindirim sisteminin gelişimi için çok büyük önem taşır. Çünkü, buzağılar büyüdükçe, zamanla işkembe, börkenek, kırkbayır gibi ön mideler oluşacak ve geviş getirme fonksiyonu başlayacaktır.

Sağlıklı inek veya düvelerin avuz sütleri sağlıklı olur.

Anneler aşılanmış ise, koruyucu maddeler ağız sütüyle yavruya geçer. Zaten avuz sütü dışında annenin yavruya koruyucu maddeleri aktarmasının başka bir yolu yoktur.

Avuz sütü kompozisyonu ırklara göre de değişiklik gösterebilir.

Avuz sütü koruma, besleyicilik ve vitamin deposudur. Örneğin; ağız sütü normal süte göre 8,6 kat daha fazla A vitamini içerir. Her türlü gıda maddesi yüksek olmakla beraber, süt şekeri yani laktoz ağız sütünde, süte göre yarı yarıya daha azdır.

​Ağız deyince akla gelenler laf yapan konuşan ağzından çıkan lafi hiç kulağın duymuyor mu dediğimiz anları hatırladığımız bir gerçektir.

Ne olursa olsun kişi yazacağı veya konuşacağı  konuda fazla yoruma açık verecek şekilde işin resmiyetinde,sohbetinde samimiyetinde konuşmalı diyenlerdenim.
Öyle konuşmalar vardı bu aile içinde olsun,dost ziyaretlerinde olsun,kahve sohbetlerinde olsun ve en nihayetinde siyasette olsun dikkat edilmesi gereken başlıca hususlardır.
Hele tarihe tanıklık edecek konuşmaların da ehemiyetininin bilinmesi gerekmektedir.
İnsanın yüreğine işleyen unutmadığı, unuttuğu anda hatırladığı doğru veya yanlış o kadar çok konuşmalar var ki işte bu anda bu kulakta kalan seslerin, inanılmaz derecede sevindirici olduğu kadar yara verici olduğunu da farkedebiliyorsunuz..
Ağız tatlısını anlatmak istediğim bu günde hissedilen duyguların güncel konuşmalarda ki etki hususunu  da es geçmek olmazdı..
Şimdi asıl meseleye geçeceğimin maksadı  geçen yıl paylaştığım bu tatlının kayıt altında olması içindir . Paylaşımım şöyle idi..
&#;Koyun doğum yaptıktan sonraki ilk sütü ağızdır. Bu yavrular için son derece önemlidir. Ancak bazı hallerde ananın fazla ağız sütü sağılarak mineral madde,vitamin
değeri yüksek bu sütten köylerde beğenilen,  bir tatlı çeşidi yapılmaktadır Bana Nergisli köyümden oğlum Kandemir Berova aracılığı ile gönderdiler ilk defa pişirdim. Netice mükemmel oldu. Özel Berova beğendi tabi ben de denedim .. Köylerimiz insanı ağız tadını biliyorlarmış . Gönderene teşekkürler.&#;
Pastanelerde olmayan bu yapım evlerde bir kez olsun yapılarak kültürümüzde varlığının olduğunun bizden sonrakilere de bırakılması gerekir diye de düşünüyorum..
Gelen süt çok bekletilmeden ateşe konup karıştırılması sureti ile içinde oluşan ve telemeye benzeyen kısmın tabağa alınması ile üzerine toz şeker dökülerek yenilen yiyeceğin adı bu şekilde sütün ismi de olan ağız adındaki tatlı oluyor.
Eskiler biliyor sizde deneyin kararınızdaki tercih güzel olacaktır.
En güzel günlerimizde Allah hepimize ağız tadı versin diyelim.. 💕💕

Görünüşü normal sütten farklı olarak krema kıvamında, sarımtırak renkte, besleyici değeri yüksek olan ağız, buzalayan inekten sağılan süte denir.

Çok faydalı bir sıvı olan ağız probiyotik olarak da çok zengindir. Vücut direncini artıran, büyüme hormonlarını destekleyen, sindirim sisteminin gelişiminde çok  büyük yardımcı olan ağızı kullanmak için normal süt ile açmak gerekiyor.

Her sene bir veya iki sefer yemek nasip olan ağız bazen hazırlanmış yenilecek halde gelirken bazen de direk koyu krema kıvamlı sarımtırak saf haliyle geldiğinde süt ile pişirmem(bulamam) gerekiyor.

Ağız bulama çok kolay gibi görünse de her tarifte olduğu gibi bu tarif de dikkat ve emek istiyor. Öncelikle ağızı aldığınız kişiden mutlaka ne kadar süt eklemeniz gerektiğini sorun. Size kaç litre süt kullanmanız gerektiğini söyleyecektir. Velev ki ağız aldığınız kişiye sorma imkanınız olmadı o zaman, süt ekleme işlemini göz kararı yapmak zorundasınız.

Kullanacağınız ağız çok koyu, sarımtrak krema kıvamında ise 1 su bardağı ağız için su bardağı süt kullanabilirsiniz. Daha duru bir ağız varsa kullanacağınız süt miktarını da azaltabilirsiniz.

Eğer buzalayan inekten birkaç gün sonra veya daha fazla zamanda sağılmışsa bu renk açılıp, koyu kıvamı da daha duru olabiliyor. Bu sizi yanıltmasın. Sadece ekleyeceğiniz süt miktarını biraz daha azaltacaksınız.

Ağızı buladınız ve durdukça koyulaştı. Sonrasında soğuk süt ekleyerek de tüketebilirsiniz.

Bu sene gelen ağız, yarı donu çözmüş halde geldi.  1 litreden biraz fazla idi.  Sarımtrak ve koyu krema kıvamında idi. Derin bir tencereye alıp ve üzerine 3 litre süt ekledim. Aslında 4 hatta 5 litre süt eklesem de olurmuş bilemedim. Koyu kıvamlı oldu. Bende tam yiyeceğimiz zaman süt ilave ederek açtım. Çok da güzel oldu.

Size verdiğim ölçüler değişiklik gösterebilir. Ağız aldığınız yere mutlaka ne kadar süt kullanmanız gerektiğini sorun.

•1 litre koyu krema kıvamında  ağız için

•4 -5 litre süt

** Sütü açıktan aldığım için öncesinde kaynatmıştım. Kullandığımda buzdolabından çıkartarak kullandım.

• Ağız ve sütü derin bir tencerede ocağa alın.

• Sürekli karıştırarak pişirin

** önemli not.. fokur fokur kaynatmadan ocaktan indirin ve sürekli karıştırmayı ihmal etmeyin

• Süt ısınıp, kaynama noktasına geldiğinde ağız koyulaşıp salep ya da palize kıvamına gelecektir. Bu aşama da ocağı kapatın.

• Karıştırmaya devam edin.

• Karışımın daha çabuk soğuması için tencerenin tabanını soğuk suya oturtun. Bu ağızın daha çabuk soğumasını sağlayacaktır.

• Ilık hale geldiğinde artık sürekli değil de ara ara karıştırabilirsiniz.

• Soğuduğunda buzdolabında muhafaza edebilirsiniz.

• Ağız durdukça koyulaşacaktır. Bu durumda soğuk süt ekleyerek açabilirsiniz.

• Ağıza yiyeceğiniz zaman şeker, bal, pekmez ilave ederek tüketebilirsiniz.

Not :Bazı yerlerde ağızı yine sütle pişirip özellikle kestirip lor peyniri gibi yiyorlar. Bunu hiç denemediğim için size de tarif veremeyeceğim.