Mum Dibine Işık Vermez Zıt Anlamlısı

mum dibine ışık vermez zıt anlamlısı

Uzun gözlem ve deneyimler sonucu oluşmuş, bilgi ve öğüt veren kalıplaşmış sözlere atasözü denir.

Atasözlerinin Özellikleri

1. Atasözlerinin söyleyeni belli değildir, atasözleri halkın ortak malıdır.

2. Atasözleri kalıplaşmış sözlerdir. Bu yüzden atasözünü oluşturan sözcükler yerine başka sözcükler getirilemez, sözcüklerin sıralanışında da değişiklik yapılamaz.

Örnek(ler)

»“Damlaya damlaya göl olur. ” atasözünde bulunan “göl” sözcüğünün yerine “havuz” sözcüğünü getiremeyiz. Sözcüklerin yerlerini değiştirip “Göl damlaya damlaya olur.” da diyemeyiz. Atasözlerinin hepsi tamamlanmış bir yargı bildirir. Bu nedenle atasözleri cümle değeri taşır.

3. Atasözlerinin birçoğunda mecazlı bir söyleyiş vardır.

Örnek(ler)

»“Terzi kendi söküğünü dikemez ” atasözü, “İnsanlar başkalarına yaptıkları hizmetleri kendilerine yapamazlar.” anlamını taşır. Bu atasözünün terziyle, sökükle bir ilgisi yoktur.

4. Çok az da olsa gerçek anlam taşıyan atasözleri de vardır.

Örnek(ler)

»Dost ile ye, iç; alışveriş etme.
» Bugünün işini yarına bırakma.

5. Atasözlerinin bazıları aynı veya yakın anlamlıdır.

Örnek(ler)

» Mum dibine ışık vermez. ↔ Terzi kendi söküğünü dikemez.
» Körle yatan şaşı kalkar. ↔ Üzüm üzüme baka baka kararır. ↔ İsin yanına varan is, misin yanına varan mis kokar.

6. Atasözlerinin bazıları zıt anlamlıdır.

Örnek(ler)

» Fazla mal göz çıkarmaz. → Azıcık aşım, kaygısız başım.
» İyilik eden iyilik bulur. → İyilikten maraz doğar.

Atasözleri ve Deyimleri Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar

Atasözleri ve Deyimlerin Ortak Özellikleri:

1. Çok eski zamanlardan günümüze ulaştıkları için kimin tarafından söylendikleri belli değildir.
2. Kısa ve özlü sözlerdir. Yani az sözcükle çok şey anlatırlar.
3. Kalıplaşmış sözlerdir. Herhangi bir değişikliğe uğramazlar.
4. Genellikle mecaz anlam taşırlar.

Atasözleri ile Deyimler Arasındaki Farklar:

1. Atasözleri cümle şeklindeyken, deyimler çoğunlukla söz grubu şeklindedir.

Örnek(ler)

» İşleyen demir ışıldar. (atasözü)
» İki yakası bir araya gelmemek (deyim)

2. Atasözleri tüm zamanlar için ve herkes için geçerlidir. Deyimler ise anlık durumlar için ve sözü söyleyen kişi ya da kişiler için geçerlidir.

Örnek(ler)

»“Öfkeyle kalkan zararla oturur” sözü her zaman ve herkes için geçerli olduğu için atasözüdür
“kulak kabartmak” sözü ise anlık bir durumu bildirdiği için deyimdir.

3. Atasözleri topluma öğüt verirken, deyimler sadece içinde bulunulan durumları bildirir. Yani deyimlerin ders verme özelliği yoktur.

Örnek(ler)

» “Çobansız koyunu kurt kapar.” sözü ders verdiği için atasözüdür.
“Burnu havada olmak” sözü ise öğüt verme amacı taşımadığı için deyimdir.

SÖZ ÖBEKLERİ KONUSUNUN TÜM BAŞLIKLARI
⇒Deyimler Konu Anlatımı
⇒Atasözleri Konu Anlatımı
⇒Özdeyişler (Vecizeler) Konu Anlatımı
⇒Yansıma Sözcükler Konu Anlatımı
⇒ İkilemeler Konu Anlatımı

UYGUN - PRATİK DEFTER - T&#;RK&#;E 7. SINIF

UYGUN PRATİK DEFTER T&#;RK&#;E 7 45 2. B&#;L&#;M: s&#;zc&#;kTE ANLAM ATAS&#;ZLERİ ⇒ Uzun s&#;reli g&#;zlemler ve deneyimler sonucu s&#;ylenen kısa ve &#;zl&#; s&#;zlerdir. ⇒ Atas&#;zleri ulusaldır, toplumun ortak &#;r&#;n&#;d&#;r. ⇒ Atas&#;zleri toplumun ortak d&#;ş&#;nce ve inan&#;larını yansıtır. ⇒ &#;ğ&#;t (nasihat) verirler. Atas&#;zlerinin &#;zellikleri 1. Anonimdir, s&#;yleyeni belli değildir. 2. Atas&#;zleri kalıplaşmış s&#;zlerdir. Atas&#;zlerini oluşturan s&#;zc&#;klerin yerleri değiştirilemez, s&#;zc&#;klerin eş anlamlı ya da yakın anlamlıları getirilemez. • Ak ak&#;e kara g&#;n i&#;indir. (Doğru) Beyaz ak&#;e siyah g&#;n i&#;indir. (Yanlış) 3. Atas&#;zleri bir yargı bildirir ve c&#;mle bi&#;imindedir. • Hamama giren terler. 4. Bazı atas&#;zleri genel kural niteliği taşır, bazıları &#;ğ&#;t verme amacı taşır. 5. Atas&#;zleri genellikle mecaz anlamlıdır. • Ağacı kurt, insanı dert yer. • Kedinin boynuna ciğer asılmaz. 6. Bazı atas&#;zleri sadece ger&#;ek anlamlıdır. • Bug&#;n&#;n işini yarına bırakma. • Al malın iyisini, &#;ekme tasasını. 7. Bazı atas&#;zleri hem ger&#;ek hem mecaz anlamlıdır. • Mum dibine ışık vermez. • &#;z&#;m &#;z&#;me baka baka kararır. 8. Bazı atas&#;zleri birbiriyle &#;elişebilir. • Damlaya damlaya g&#;l olur. ✗ Taşıma suyla değirmen d&#;nmez. • S&#;z g&#;m&#;şse s&#;kut altındır. ✗ S&#;kut ikrardan gelir. 9. Kimi atas&#;zleri yakın anlamlı ya da aynı anlamlı olabilir. • Acele bir ağa&#;tır, meyvesi pişmanlık. • Ağır kazan ge&#; kaynar. • Acele ile menzil alınmaz. • Ağır taş batman d&#;ver. • Acele işe şeytan karışır. • Ağır yongayı yel kaldırmaz. BENZER Y&#;NLERİ FARKLI Y&#;NLERİ ✹ S&#;yleyenleri belli değildir. ✹ Kısa ve &#;zl&#; s&#;zlerdir. ✹ Genellikle mecaz anlam taşırlar. ✹ Kalıplaşmış s&#;zlerdir. DEYİM ATAS&#;Z&#; ✹ Kavram ve durum bildirir. ✹ Genellikle s&#;z &#;beği bi&#;imin- dedir. ✹ &#;ğ&#;t vermez. ✹ Mastar h&#;linde bulunur ve &#;ekimlenebilir. ✹ Bir yargı bildirir. ✹ C&#;mle bi&#;imindedir. ✹ &#;ğ&#;t verir. DEYIM VE ATAS&#;ZLERININ KARŞILAŞTIRILMASI

Made with FlippingBook

RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxMzU=

nest...

96674 96675 96676 96677 96678