Kalıtım konusu, genetiğin önemli konularından biridir. Bu genler baskın ve baskın olmayan genler olarak ikiye ayrılmaktadır. Kalıtımın iyi bir şekilde öğrenebilmesi için homozigot ve heterozigot kavramlarının öğrenilmesi gerekir.
HETEROZİGOT NEDİR?
Heterozigot kelime anlamı olarak melez döl anlamına gelir. Karakter oluşturulurken anne ve babadan gelen alel genler birbirinden farklı ise o zaman heterozigot olarak ifade edilmektedir.
Kelime heteros kelimesinden türemiştir. Heteros kelimesi Yunanca farklı anlamına gelmektedir. Hetero ve zigot kelimeleri zigotun bir karakterini oluşturmak için anneden ve babadan gelen genlerin birbirinden farklı olması anlamına gelmektedir.
Annenin yumurta hücresindeki çekirdek içerisinde yeşil göz geni varsa babanın sperm hücresinin çekirdeğinde ise kahverengi göz geni varsa Alel genlerin birbirinden farklı olduğu söylenir. Böylece bebek heterozigot bir taşıyıcı olacaktır. Ancak kahverengi göz geninin baskın olması sebebi ile bebek kahverengi gözlü olacaktır.
HOMOZİGOT İLE HETEROZİGOT ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?
- Homozigot genlerde anne ve babadan gelen genler birbirinin aynısıdır. Yani çocuğa anneden kıvırcık saç geni ve babadan da kıvırcık saç geni geliyorsa o zaman bebeğin homozigot bir gen taşıdığı söylenir.
- Heterozigot olma durumu ise anneden ve babadan gelen genlerin birbirinden farklı olması durumudur. Yani anneden mavi göz rengi geni babadan kahverengi göz rengi alan bebeğin heterozigot gen yapısında olduğu söylenir. Bu durumda kahverengi göz baskın olduğu için fenotip de kahverengi göz rengi görünür. Ancak heterozigot bir birey kahverengi gözlü olsa da mavi gözlü bebeği olabilir. Burada diğer eşten gelen genin de önemi vardır.
PIHTIŞLAMA FAKTÖRLERİNDE GENETİK TEST SONUÇLARI NE ANLAMA GELİYOR?
MTHFR CT Mutasyonu: MTHFR enzim aktivitesini azaltarak kardiyoserebrovasküler hastalıklar için önemli bir risk faktörü sayılan hiperhomosisteinemi ve homosisteinüri oluşumuna neden olmaktadır. Homosistein konsantrasyonundaki artış ise tromboembolizm, ateroskleroz, koroner arter hastalığı, preeklampsi, nöral tüp defektleri ve inmeye neden olabilmektedir.
Homozigot TT: Tromboz riskini kat arttırdığı bildirilmiş olup, tekrarlayan gebelik kayıplarında önemli rolü olduğu bildirilmiştir.
MTHFR mutasyonlarında Folik Asit ve Vitamin B12 düzeylerine baktırılmalı.
MTHFR AC Mutasyonu: Plazma homosistein konsantrasyonunda artışa neden olmaktadır. Heterozigot AC ve heterozigot CT birlikte görülmesi durumunda veya homozigot TT bireylerde MTHFR aktivitesinin düştüğü ve homosistein düzeyinin yükseldiği gösterilmiştir.
Faktör V GA (Leiden) Mutasyonu: Aktive protein C (APC), koagülasyon mekanizmasında faktör Va ve faktör VIIIa‘yı inaktive etmektedir. Faktör V mutasyonu varlığında bu inhibisyon gerçekleşmemekte, böylece trombin üretimi ve pıhtı oluşumu artmaktadır.
Heterozigot GA: Venöz tromboz riskini kat, hamilelik sürecinde VTE riskini 8 kat, gebelik kaybı, fetal büyüme gerilikleri ve preeklampsi riskini kat, plasental ablasyonu 5 kat arttırmaktadır.
Homozigot AA: Venöz tromboz riskini kat, gebeliğe bağlı gelişen VTE riskini kat arttırmaktadır.
Faktör V HR (FVR2) Mutasyonu: HR mutasyonunun (özellikle homozigot formu) APC rezistansına neden olduğu bildirilmiştir. APC rezistansının, tekrarlayan gebelik kayıplarında kalıtsal trombozun en sık nedeni olduğu gösterilmiştir. Heterozigot Faktör V Leiden; VTE riskini 7 kat artırırken, Faktör V HR mutasyonu ile birlikte görüldüğünde VTE riski ilaveten 3 kat daha artmaktadır. Heterozigot FVR2 varyantı, tekrarlayan gebelik kayıplarında kritik bir role sahip olup, risk faktörü olarak değerlendirilmesi önerilmektedir.
Protrombin GA Mutasyonu: plazma protrombin düzeyini arttırmakta ve venöz tromboz eğilimine neden olmaktadır. Protrombin mutasyonu; fetal kayıpları, plasental ablasyonu, ağır preeklampsi ve IUGR görülme riskini artırmaktadır.
Heterozigot GA: VTE rölatif riskini kat, gebeliğe bağlı gelişen VTE riskini 15 kat, tekrarlayan birinci trimester fetal kayıpların görülme riskini 3 kat, tekrarlamayan ikinci trimester gebelik kayıp riskini 9 kat, tüm trimesterlerde ise fetal kayıpların görülme riskini kat arttırmaktadır.
Homozigot AA: VTE riskini 10 kat (9), gebeliğe bağlı olarak gelişen VTE riskini ise 26 kat artırmaktadır.
ApoB RQ (Apo B) Mutasyonu: ApoB RQ (Apo B) Mutasyonu: Apo B mutasyonu LDL’nin reseptöre bağlanmasını geciktirmekte ve LDL’nin ortamdan uzaklaştırılması azalmaktadır. Ateroskleroz ve KVH’lara yatkınlığı arttırmaktadır.
APO-E Genotiplemesi: Apo E genotipinin hem lipid seviyeleri hem de KVH ile ilişkili olduğu gösterilmiştir.
ApoE ε2/ε2: Vasküler hastalık riskini arttırdığı, TGK için potansiyel risk faktörü olduğu bildirilmiştir.
ApoE ε3/ε3: Tekrarlayan gebelik kayıpları için koruyucu bir faktördür.
ApoE ε4/ε4: KVH’larda ölüm riskini %40 arttırdığı gösterilmiştir ve TGK ile ilişkili olduğu bulunmuştur.
Faktör XIII V34L Mutasyonu: Faktör XIII, fibrin monomerleri arasında çapraz bağlar oluşturmakta ve pıhtıyı fibrinolizise karşı daha dirençli hale getirmektedir. FXIIIa’yı kodlayan gende görülen G-T değişimi en sık rastlanan mutasyondur. Bu mutasyon trombinin FXIII üzerinde proteolitik aktivite gösterdiği bölgeyi etkileyerek FXIII’ün aktive edilmesini engellemektedir. Miyokard enfarktüs derin ven trombozu pulmoner embolizme karşı koruyucu özellik göstermektedir.
PAI 4G/5G Mutasyonu: PAI-1 konsantrasyonu yükselmesiyle fibrinolitik aktivite bozulmaktadır ve trombotik olaylara yatkınlık artmaktadır.
PAI 4G/4G: Tromboembolizm, fetal kayıp, IUGR, preeklampsi ve MI riskini arttırmaktadır.
PAI 4G/5G: Özellikle protrombin gen mutasyonu ile birlikte görüldüğü durumlarda tromboz riskini arttırdığı ve erken dönem gebelik kayıplarına neden olduğu bildirilmiştir.
ACE İnsersiyon/Delesyon Genotiplemesi: ACE geni; anjiotensin I'i anjiotensin II'ye dönüştürerek kan basıncı düzenlenmesi ve elektrolit dengesi üzerinde önemli bir rol oynayan ACE enzimini kodlamaktadır.
ACE I/D: Enzim seviyesi ara düzeydedir, trombotik olay riskini 5 kat arttırmaktadır ve tekrarlayan gebelik kayıpları için bir risk faktörüdür.
ACE D/D: Trombotik olay riskini 11 kat arttırmakta, preeklampsi ve gebelikte hipertansiyon görülme riskini arttırmaktadır.
Kaynaklar
11/08/
Diğer Duyurular
TROMBOFİLİ PANELİ
Hamilelikte Trombofili (Pıhtılaşma Bozuklukları)
Kalıtsal trombofililer yani pıhtılaşma bozuklukları genel olarak kanın pıhtılaşmaya eğilim gösterdiği bazı hastalıklardır. Bu hastalıklarda kanın pıhtılaşmasına bağlı olarak:
Trombofililerin kalıtsal olmayanları yani doğuştan olmayan sonradan kazanılmış türleri de vardır (antifosfolipid antikor sendromu gibi).
Bu Test Kimlere Yapılır?
Trombofili Paneli Testleri:
√ Faktör II – Prothrombin GA
√ Faktör V Leiden GA
√ Faktör V
√ MTHFR CT
√ MTHFR AC
√ Faktör XIII
√ PAI
Faktör V Leiden Mutasyonu
Temel Bilgi:
Faktör V, Faktör VIII ile beraber Faktör X’un aktivasyonunda görevlidir. Bu da protrombinin trombine dönüşmesini hızlandırır. Protein S ve Protein C’de aktivitesini Faktör V ve Faktör VIII’in aktivitesini azaltarak yapar. Antitrombinde pıhtı oluşumundaki birçok aşamayı inaktive ederek trombüs oluşumunu engeller. Faktör V Leiden Mutasyonu aktive protein C rezistansına yol açar ve Faktör V’in aşırı aktivitesine neden olur.
Genotipleri:
Homozigot normal, normal şeklidir. Heterozigotta iki gen allelinden biri defektli, diğeri normaldir. Homozigot mutantta ise her iki gen alleli mutasyonludur.
Klinik Etkiler:
Faktör V Leiden Mutasyonu trombofilinin en yaygın sebebi olarak kabul edilmektedir. Heterozigozite toplumda % oranında görülürken homozigot mutasyon % 0,,25 arasındadır. Diğer herediter faktörlere göre 10 misli fazla görülmektedir.
Heterozigot:
Endikasyonlar:
Trombofili araştırılan hastalar
Üçlü testte AFP ve HCG’nin birlikte artışı (2 MoM ve üzerinde)
DVT, inme
Preeklempsi
Tekrarlayan gebelik kayıpları (Tüm trimesterlarda)
İkinci ve üçüncü trimester tek gebelik kaybı
Portal ven trombozları
Pulmoner emboli
Faktör V R Mutasyonu
Temel Bilgi:
Faktör V, Faktör VIII ile beraber Faktör X’un aktivasyonunda görevlidir. Bu da protrombinin trombine dönüşmesini hızlandırır. Protein S ve ProteinC’de aktivitesini Faktör V ve Faktör VIII’in aktivitesini azaltarak yapar. Antitrombinde pıhtı oluşumundaki birçok aşamayı inaktive ederek trombüs oluşumunu engeller. Faktör R Mutasyonu APC direnci ve plazmada trombojenik FV izoformu olan FV1 miktarında artışa yol açar.
Genotipleri:
Homozigot normal, normal şeklidir. Heterozigotta iki gen allelinden biri defektli, diğeri normaldir. Homozigot mutantta ise her iki gen alleli mutasyonludur.
Klinik Etkiler:
Factor V HR APC resistansını arttırarak venöz tromboemboli riskini arttırır.
Heterozigot:
Factor V HR heterozigotluğu açıklanamayan infertilite ve rekürren gebelik kaybı ile ilişkisi yayınlar arasında farklılıklar göstermektedir. Bazı çalışmalar rekürren gebelik kaybı ile ilişkisini göstermesine rağmen tüm yayınlar bu verileri desteklememektedir.
Homozigot:
Factor V HR homozigotluğu açıklanamayan infertilite ve rekürren gebelik kaybı ile ilişkilidir. Ayrıca rekurren implantasyon başarısızlığı ve derin ven trombozu ile de ilişkileri vardır. Ayrıca bu çiftlerde FXIII FV leiden heterozigot mutasyonları ile PAI1 ve CT homozigot mutasyonları yüksektir.
Endikasyonlar:
Trombofili araştırılan hastalar
Üçlü testte AFP ve HCG’nin birlikte artışı (2 MoM ve üzerinde)
DVT, inme, Preeklempsi
Tekrarlayan gebelik kayıpları (Tüm trimesterlarda)
İkinci ve üçüncü trimester tek gebelik kaybı
Portal ven trombozları, Pulmoner emboli.
Protrombin A Mutasyonu
Temel Bilgi:
Protrombin trombinin prokürsörüdür. Trombinde fibrinojenin fibrine dönüşümünde görevlidir. Bu da koagülasyonun temel aşamasıdır. Mutasyon trombin oluşumunu arttırmaktadır.
Genotipleri:
Homozigot normal, normal şeklidir. Heterozigotta iki gen allelinden biri defektli, diğeri normaldir. Homozigot mutantta ise her iki gen alleli mutasyonludur.
Klinik Etkiler:
Protrombin Mutasyonu toplumda % sıklıkta heterozigot olarak görülmektedir. Bu mutasyonun öncelikle venöz tromboz riskini arttırdığı bildirilmekle beraber, bu olgulara arteriyel tromboz riskinden korunmak için sigara, hipertansiyon, hiperlipidemi ve hiperkolesterolemi, obesite ve sedanter hayat şeklinden korunmaları önerilmelidir.
Heterozigot:
Homozigot:
Homozigotlarda arteriyel trombozların riskinde de artış bildirilmiştir. Literatürdeki olgulardan elde edilen bilgiler ışığında ilginç olarak homozigot mutasyonun heterozigoziteye göre daha hafif seyrettiği ve hatta asemptomatik olduğu gözlenmektedir. Sebebi bilinmiyor.
Endikasyonlar:
Trombofili araştırılan hastalar
Üçlü testte AFP ve HCG’nin birlikte artışı (2 MoM ve üzerinde)
DVT, inme Preeklempsi
Tekrarlayan gebelik kayıpları (Tüm trimesterlarda)
İkinci ve üçüncü trimester tek gebelik kaybı
Portal ven trombozları. Pulmoner emboli
MTHFR (Metilentetrahidrofolat Redüktaz) Defekti
Temel Bilgi:
Folik asit ve türevleri metionin ve sisteine dönüşür. Bunu MTHFR, sistationin beta sentaz ve metionin sentaz katalizler. Bu enzimlerdeki defektler hiperhomosisteinemiye yol açar.
Genotipleri:
İki tip sık görülen mutasyonu vardır ( C>T ve A>C). C>T mutasyonu termolabil varyant olarak isimlendirilir. Homozigot normal, normal şeklidir. Heterozigotta iki gen allelinden biri defektli, diğeri normaldir. Homozigot mutantta ise her iki gen alleli mutasyonludur.
Klinik Etkiler:
MTHFR’nin homozigot defektleri toplumda % 1,4 - 15 arasında bildirilmektedir. Heterozigot sıklığı ise % 30 - 40 arasındadır. A>C nin klinik etkileri C>T’ye göre daha hafiftir. Her ikisinde heterozigotları normal ya da hafif artmış homosistein seviyesine neden olurlar. Fakat her ikisi içinde aynı anda heterozigot olanların (Kompaund Heterozigot) kliniği C>T homozigotları ile aynıdır.
Homozigot:
Endikasyonlar:
Trombofili araştırılan hastalar
Üçlü testte AFP ve HCG’nin birlikte artışı (2 MoM ve üzerinde)
DVT, inme,Preeklempsi
Tekrarlayan gebelik kayıpları (Tüm trimesterlarda)
İkinci ve üçüncü trimester tek gebelik kaybı
Portal ven trombozları
Pulmoner emboli
Nöral tüp defektli, kardiak anomalili ve ya yarık damak dudaklı çocuk
öyküsü.
MTHFR Mutasyonu ve NTD Ailelerinde Gebelikte Önerilen Tedavi Protokolü
MTHFR Homozigot Mutant ya da Birleşik Heterozigot (Kompaund Heterozigot) olarak değerlendirilirse gebelik boyunca Folbiol ve B12 alınmalıdır. NTD ailelerinde ise MTHFR mutasyonu yok ise gebeliğin haftasında folik asit replasmanı kesilebilir. Merkezimizin önerdiği tedavi protokolü aşağıda sunulmuştur.
Folik asit (Folbiol 1x1), yemek sırasında, gebelikten 3 ay önce ve gebelikte haftaya kadar kullanılmalıdır.
Çinko (Zinco ya da Zinkmen 1x1), gebelikten 3 ay önce başlanmalı ve gebelikte kesilmelidir.
B12 vitamini (Dodex amp) 1 kutu gün aşırı, daha sonraki kutularda 15 günde tekenjeksion şeklinde, gebelikten 3 ay önce ve gebelikte haftaya kadar kullanılmalıdır. Alternatif olarak Tribeksol Tablet 1x1 gebelikten 3 ay önce ve gebelikte haftaya kadar önerilebilir.
Multivitamin (Supradyn Pronatal ya da Elevit Pronatal), gebelikten 3 ay önce ve gebelikte haftaya kadar kullanılmalıdır.
Gebelik sırasında USG ile NTD, yarık damak dudak, kalp anomalileri ve diğer fetal anomali ler açısından izlenmesi önerilir.
Bizi Arayın : 0 26 99ONLİNE RANDEVU AL
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası