Abidinpaşa Caddesi

ÖZ YÜKSEK LİSANS TEZİ ADANA TARİHİ KENT MERKEZİNDE MORFOLOJİK BİR OKUMA; ABİDİNPAŞA CADDESİ’NİN YILLARI ARASINDAKİ FİZİKİ DEĞİŞİMİ Beliz Büşra ŞAHİN ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MİMARLIK ANABİLİM DALI Danışman : Prof. Dr. Fazilet Duygu SABAN Yıl: Sayfa: Jüri : Prof. Dr. Fazilet Duygu SABAN : Dr. Öğr. Üyesi Tuba AKAR : Dr. Öğr. Üyesi Özlem ŞENYİĞİT yüzyılda kentlerin tarihi ve fiziki oluşumları incelenerek kentsel mekân kavramı farklı disiplinler bağlamında tanımlanmıştır. Kentsel mekânda meydana gelen form değişikliklerini konu alan kentsel morfoloji, kentlerin fiziki yapısına dair değişimleri bilimsel yöntemlerle açıklarken, her kentin sahip olduğu tarihi ve sosyolojik yapıyı da bağlam olarak ele alır. Çalışmanın ana amacı Adana tarihi kent merkezinde bulunan Abidinpaşa Caddesi’nin ve yılları arasındaki fiziki formunun evrimini incelemek ve değişim ardındaki etkenleri tespit etmektir. Çalışma aynı zamanda, çok katmanlı yapısı dolayısıyla üzerinde birçok nitelikli yapının bulunduğu tarihi caddenin fiziki durumuna dair bir belgeleme çalışmasıdır. Bu amaç doğrultusunda harita, çizim ve gazete arşivleri kullanılarak M.R.G Conzen ve Gianfranco Caniggia’nın geliştirdiği morfolojik analiz yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda Roma Dönemi’nden bugüne kadar var olduğu düşünülen Abidinpaşa Caddesi’nin, ’den ’e gelene kadar sokak dokusu ve ada-parsel ilişkisi bağlamında büyük ölçekli değişime uğramadığı, ancak binaların fonksiyon, nitelik ve kat yükseklikleri açısından değiştiği tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Kentsel morfoloji, Adana tarihi kent merkezi, Abidinpaşa Caddesi I ABSTRACT MSc. Thesis A MORPHOLOGICAL READING IN ADANA HISTORIC CITY CENTER: PHYSICAL TRANSFORMATION OF ABIDINPASA AVENUE BETWEEN Beliz Büşra ŞAHİN CUKUROVA UNIVERSITY INSTITUE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCE DEPARTMENT OF ARCHITECTURE Supervisor : Prof. Dr. Fazilet Duygu SABAN Year: Pages: Jury : Prof. Dr. Fazilet Duygu SABAN : Asst. Prof. Dr. Tuba AKAR : Asst. Prof. Dr. Özlem ŞENYİĞİT In Century, the historical and physical development of cities were investigated and urban space was defined by various disciplines. Urban morphology which explains form transformations in urban space, takes the historical and the sociological structure of the cities as context by defining these transformations using scientific methods. The purpose of this thesis to investigate the physical analysis of Abidinpaşa Avenue between by using morphological methods and to explain the factors behind the funduszeue.info this aim, morphological analysis methods developed by M.R.G Conzen and Gianfranco Caniggia are used focusing on the data derived from maps, drawings and old newspapers. As a result of the investigation, it is ascertained that while no extensive change has occured in street sysytem and relationship between plots and blocks, the function, characteristics and number of storeys had changed dramatically between and in the multilayered Abidinpaşa Avenue, which is believed to be formed during Roman Period. Keywords: Urban morphology, Adana historic city centre, Abidinpaşa Avenue II

Bir kentin tarihini, coğrafyasını, toplumsal hayatını, geçirdiği değişimleri, insan tiplerini, atmosferini, doğal güzelliklerini, unutulan değerlerini, yeme içme kültürünü, gecesini gündüzünü, yazını kışını, folklorunu, eğlence hayatını, daha bin türlü özelliğini, herkes kendince görür. Tarihçi başka, coğrafyacı başka, turizmci başka, asker başka, öğretmen bambaşka bir gözle görür ve kendi bakış açısıyla yazmak ister.

Ama bir yazar-edebiyatçı, kendince bir duyarlıkla yaklaşır kentine. Çevresine gönül gözüyle bakar. Kendisini değişik insanların yerine koyar, onların yüreğiyle de hissetmeye çalışır, öylece yazar… Yazar yazdığı zaman, birçok kimse o yazıda kendi duygularını, düşünüp de söyleyemediklerini bulur. Kendisinden önce yazılmış olanları da anımsamak ister…

Bu düşünceden yola çıkarak, Adana’nın semtleri kaleme alındı. Okurla buluşan kitaplarımız hem Adana için bir ilk olması, hem de Adana’nın köklü kent halk kültürüne bir armağan olması açısından yüksek değer taşımaktadır.