Kredi Borcundan Nasıl Kurtulurum
Kart borçlarından kurtulmanın yolları
Kredi kartı borcumuz, dış mihrakların, paralel yapıların veya amacı ve maksadı belli bazı odakların işi değil. Kartı biz kullanıyoruz, harcamayı biz yapıyoruz! Borcun tamamını ödemekte güçlük çektiğimiz için sadece minimum ödemeyi yapan da, gelecek ay her şeyin düzeleceğini ve bir şekilde borcun kendi kendini ödeyeceğini sanan da yine biziz!O yazıyı okumayanlar için özet geçeyim. Kendimizi bilmiyoruz, zayıf iradeliyiz ve hafızamız hiç de iyi değil. Bu sebeplerle kart borçlarımızı idare etmekte güçlük çekiyoruz. Peki, bu durumu nasıl değiştirebiliriz? Adeta faiz lobisinin temsilcisi gibi davranan bedenimizi ve zihnimizi nasıl terbiye ederiz?
Finansal okur-yazarlığınızı arttırın!
Vanessa Perry ve Marlene Morris gibi uzmanlar, biraz finans eğitiminin faydalı olabileceğini düşünüyor. Bileşik faiz nedir, nasıl hesaplanır? Bankalar kredi ödeme planınızı nasıl hazırlıyor? Aylardır kredi borcu ödemenize rağmen borcunuz neden bir türlü azalmıyor? Kredi kartı borcunuzun tamamını ödemediğinizde, bu size ne kadar ek yük getiriyor? Bunları biliyor musunuz? Bilmiyorsanız, öğrenmeniz gerekiyor. Öyleyse, kredi kartı harcamalarımızı kontrol altına almak ve daha akılcı finansal kararlar alabilmek için hemen ilk iş olarak finansal okuryazarlığımızı arttırarak işe başlayabiliriz.
Ne var ki, finansal okur-yazarlık tek başına yeterli olmuyor. Bu konuları çok iyi bilen finansçılar bile bir AVM'ye gittiklerinde, hiç hesapta yokken sonradan pişman olacakları büyük bir harcama yapıp çıkabiliyorlar. Bu sebeple, finansal okur-yazarlığı, başka önlemlerle desteklememiz gerekiyor.
Tek bir kredi kartı kullanın
Beş farklı kredi kartınız varsa, hem harcamalarınızı hem de borçlarınızı takip etmeniz güçleşecektir. Bu bizim gibi zayıf hafızalı insanlar için iyi bir seçim değil. Kendini bilmez ve zayıf iradeli insanlar olduğumuzu da unutmayın. Birden fazla kredi kartınız varsa, bir kartın borcunu diğer karttan nakit avans çekerek ödemeye meyledebilirsiniz. Tek bir kredi kartınız olduğunda, böyle akıl dışı hareketler yapmayı düşünemezsiniz.
Alışveriş kararını AVM'de değil, evde verin!
Alışveriş yapmanın iki adımı var. Birinci adım, seçim yapmak; ikinci adım ise parayı ödeyip seçtiğimiz şeyi almak. Çoğu zaman bu iki adımı hemen peş peşe atıyoruz. Ancak, bundan vazgeçebiliriz. Alışveriş kararlarını AVM’de değil, evde vermenizde fayda var. Ava giderken avlanmanın âlemi yok!
Kredi kartınızı evde bırakın
İsterseniz, daha radikal bir önlem alıp, gezmek için AVM’ye giderken kredi kartınızı evde bırakabilirsiniz. Böylece, vitrinlerin, satıcıların ve ürünlerin büyüsüne kapılıp gereksiz bir harcama yapmanın önüne geçebilirsiniz. Ancak ne alacağınızdan kesinlikle emin olduğunuzda, kredi kartınızı alıp sadece ve sadece o ürünü almak üzere tekrar AVM'ye gidebilirsiniz.
Kredi kartınızı dondurun!
Hepimiz biliyoruz ki insanın kendini kontrol etmesi çok zor bir iş. Kredi kartını evde bırakan birinin, evde online alışveriş yapmasını engelleyecek bir şey yok. Bu sebeple, Jeff Wise gibi bazı yazarlar, gemileri yakmamızı öneriyor. Mesela, diyorlar ki, kredi kartınızı bir bardak suya koyup buzluğa atın ve dondurun. Böylece, kartı kullanmak için çözülmesini beklemeniz gerekeceğinden, satın alma kararınızın mantıklı olup olmadığını değerlendirmek için biraz daha vaktiniz olur.
İçinizde, donmuş kartı mikrodalga fırında çözerim diye düşünenler olabilir. Ama Dan Ariely, bunu yapınca kartın bozulacağını söylüyor. İsterseniz deneyin! Tabii eğer donmuş kartın üzerindeki bilgileri okuyup online alışveriş yapabileceğinizden korkuyorsanız, o zaman kartınızı şeffaf olmayan bir sıvının içinde veya fıstık ezmesine batırdıktan sonra dondurabilirsiniz!
Kendinize limitler koyun!
Dan Ariely, kendimize belirli harcama limitleri koyup, bu limitler çerçevesinde hareket etmeye çalışmamızın da faydalı olabileceğini söylüyor. Tabii bu yöntemin işleyebilmesi için, sizi kontrol edecek ikinci bir kişiye ihtiyacınız olabilir. İsterseniz eşinize veya bir arkadaşınıza bu görevi verebilirsiniz. Ya da daha güzeli, kredi kartı limitinizi azaltın. Böylece belirli bir miktarın üstünde kredi kartı harcaması yapmanız imkânsızlaşır.
Hafızanıza güvenmeyin
Kredi kartı harcamalarını takip etmenin oldukça güç bir iş olduğunu söylemiştim. Harcamaları kontrol altına almanın bir yolu da zayıf hafızamıza destek olacak bazı önlemler almak. Tek bir kredi kartına sahip olmak kesinlikle faydalı olacaktır. Ama tek bir kredi kartınız olsa bile ek önlemler almayı deneyebilirsiniz. Mesela, büyük bir harcama yapmadan önce, aylık gelir ve giderlerinizi bir kâğıda yazıp, yeni bir borç yükünün altına girmenin ne kadar mantıklı olduğunu dikkatlice değerlendirmemiz oldukça faydalı olabilir. Ayrıca, cep telefonunuza bir kişisel finans uygulaması indirip, tüm harcamalarınızı ve borçlarınızı oradan takip edebilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken şey şu: Her alışverişinizden önce, o ay yaptığınız toplam harcamayı ve toplam borçluluk durumunuzu kontrol etmeniz gerekiyor. Yoksa, hafızanız sizi elbet yanıltacaktır.
Bankanızdan gelen her teklifi kabul etmeyin!
Reklamlarda sık sık şu veyahut bu bankanın bizim için çalıştığını, bize hizmet vermek için can attığını falan duyuyoruz. Tabii biz Adam Smith'ten beri bunun doğru olmadığını biliyoruz: Sofradaki ekmeği, et yemeğini ve birayı; kasabın, biracının ya da fırıncının yardımseverliği sayesinde değil, onların kendi çıkarları peşinde koşması sayesinde elde ediyoruz. Sonuçta bankalar da para kazanmak için çalışıyorlar. Üstelik bankalar, bizim kendini bilmez varlıklar olduğumuzu da gayet iyi biliyorlar. Bu sebeple, bize aşırı cazip tekliflerle geliyorlar. Bankanızdan gelen cazip, kaçmayacak, inanılmaz, şok, çılgın ve çıldırtan teklifleri kabul etmeden önce dikkatlice düşünmenizde fayda var. Bu tekliflerin, sadece her ay hesaba yansıyan borcun tamamını ödeyebilecek biri için cazip teklifler olduğunu unutmayın. Pek çoğumuz bunu yapamıyoruz. Borcun tamamını ödemeyi geciktirdiğimizde ise müşteri temsilcisinin açıklamasını dinlerken çok uzak bir olasılık gibi görünen yüksek faizler işlemeye başlıyor. Borcumuz büyümeye ve idare edilemez hale gelmeye başlıyor…
Doğru bilgi; sağlam irade; güçlü hafıza. Bunların hiçbirine sahip değiliz. Bu sebeple, kredi kartı kullanırken, biraz daha dikkatli olmamızda ve kendimizi kontrol etmemizde fayda var. Benden söylemesi.
Kaynaklar:
- Ariely, D. (2010). Akıldışı ama Öngörülebilir. Optimist.
- Perry, V. G. & Morris, M. D. (2005). Who is in control? The role of self-perception, knowledge, and income in explaining consumer financial behavior. The Free Library (Aralık, 22), http://goo.gl/7Njc3z
- Prelec, D. & Simester, D. (2001). Always Leave Home Without It: A Further Investigation of the Credit-Card Effect on Willingness to Pay. Marketing Letters, 12 (1), 5–12.
- Wise, J. 2010. 7 Essential Steps to Mastering Temptation. http://goo.gl/DP3sdr
Kredi ve kredi kartı borçlarından kurtulma formülü
Bankalar Eylül ayında çıkan yasanın ardından kredi ve kredi kartı borçlarını 72 aya varan vadelerle yapılandırmaya başladı. Vatandaşın ilgisi yoğun. Sonuçta bu yasa, 250 milyar liralık kredi ve kart borcunu kapsıyor. 72 ay çok cazip bir vade. Ancak evdeki hesabı iyi yapmak gerekiyor. Aksi durumda, ‘Borçtan kurtulacağım, taksit ödemelerini azaltacağım’ derken daha yüksek maliyetler çıkabilir. Peki ne yapmalı? Borçtan en az hasarla kurtulmak için izlenmesi gereken yolları sizin için derledik!
TEK BANKAYA TOPLA
Bütün borçları bir bankada toplayın. Bu işleme borç transferi deniyor. Eğer farklı ödeme tarihleri olan ve bütçenizi zorlayan birden fazla kredi ve kredi kartı borcunuz varsa bu seçenek iyi yol olabilir. Transfer esnasında borçların aktarıldığı bankadan alınan destek ile mevcut borçlar kapatılır. Böylece taksitleri tek bir günde ve belli bir tutarda ödeyebilirsiniz. Transfer yapacağınız bankanın teklifini iyi hesaplayın.
GECİKTİREN YANIYOR
Kredi kartının sadece yüzde 30-40’lık asgari ödemesini yapıyorsanız, geri kalan tutara her ay yüzde 2.02 faiz biniyor. Asgari ödeme tutarını da ödeyemediğiniz durumda yani tüm taksidi geciktirdiğinizde gecikme (temerrüd) faizi yüzde 2.52’ye çıkıyor. Bankalar kart borcunu yüzde 1.79-2.02 aylık faizle yapılandırıyor. Yıllık maliyet vergisiyle yüzde 30. Tüketici kredi faizleri yüzde 1.14’ten başlıyor ve vadesi 48 ay.
YARI YARIYA AVANTAJ
Kart ve ek hesap borcunu yeniden yapılandırmak bu yüzden çok maliyetli. Bankacılar, bu durumdaki kişilere tüketici kredisi kullanmayı öneriyor. Bu şekilde faiz maliyetinden yarı yarıya kâr etmek mümkün. Tüketici kredisini aynı bankadan alacağınız gibi farklı bir bankadan da çekebilirsiniz. Krediyi alıp, tüm kart borcunu kapattıktan sonra sadece kredi borcunu ödersiniz. Böylece kart limitiniz de serbest kalır.
VADEYİ UZATIP FAİZ YÜKÜNE GİRME
72 ay vadenin cazibesine hemen kapılmayın. İyi hesap edin. Vade uzadıkça cepten çıkan para artacak, faizler de daha yüksek olacak. Halihazırda ödeyebildiğiniz bir krediyi ‘72 ay vade var’ deyip, yapılandırmak kârlı değil. Örneğin; 1000 lira taksit ödüyorsanız, 12 ay taksidiniz kalmış ve bu sizi zorluyorsa bunu 72 aya uzatmaya gerek yok. 36 aya uzatıp 450 lira ödeyin ama 72 ayın faiz yüküne katlanmayın.
GECİKTİRİYORSAN MUTLAKA YARARLAN
Yüksek faizli kredi almışsanız veya her ay gecikmeli ödeme yapıyorsanız, borcu borçla çeviriyorsanız yapılandırmayı tercih edin. Geciken her borç ekstra yüzde 30 daha fazla faiz yükü demek. Bu tür borçlar için taksidi uzatıp, aylık ödeme tutarlarını aşağı çekmek en avantajlı yol.
KONUT KREDİSİNE DİKKAT
Konut kredilerinde refinansman (yeniden yapılandırma) yapmayan bankalar var. Tüketicilerden bu konuda yoğun şikayet geliyor. Ancak yapılandıran da var. Biraz araştırmak gerekiyor. Üstelik güncel faiz uygulanıyor. Konut kredi faizleri yüzde 0.90’a kadar indi. Yüzde 1.10 ve üzeri faizle kredi alanlar varsa önce kendi bankasına, olmazsa diğer bankalara veya mortgage şirketlerine başvurup daha az taksit ödeyebilir.
Posta
Borçtan kurtulmanın 10 yolu
EK GELİR İÇİN KENDİNİZİ ZORLAYIN
Borçtan kurtulmak için, tam zamanlı bir işte çalışıyor olsanız da ekstra para kazanabileceğiniz fırsatları değerlendirin. Mesaiye kalın. Köpek gezdirin. Bebek bakın. Özel ders verin ya da sahip olduğunuz yetenekleri kullanın.
ÖNCELİKLERİ BELİRLEYİN
Borçtan kurtulmak ve gelecek dönem için tasarruf yapmak için elinizdeki bütün seçenekleri değerlendirin. Yüksek lisans yapmak istiyorsanız, hem öğrenci olup hem de yarı zamanlı bir işte çalışabilirsiniz. Ev alma gibi bir planınız varsa, kirada oturmanın daha mantıklı bir karar olup olmayacağını iyi düşünün.
BORÇ LİSTESİ YAPIN
Ödemeniz gereken borçların listesini yapın. En yüksek faizi ödediğiniz borçtan en düşüğüne kadar bir sıralama yapın ve en yüksek faizi ödediğiniz kredi kartınızın borcunu ödeyin. Elinize geçen her fazladan parayla, kredi kartınızın borcunu bitirmeye çalışın ve sonrasında kartı kullanmaktan vazgeçin.
BORÇ ÖDERKEN İLİŞKİNİZE ZARAR VERMEYİN
Borçtan kurtulmak kolay değil ancak bu süreçte borcunuzu bitirmek için eşinizle birlikte çalışırken, bu durumun ilişkinizi etkilemesi ya da zarar vermesine izin vermeyin. En azından bir gün eşiniz ya da sevgilinizle eskiden yapmaktan hoşlandığınız şeyleri yapmak için kendinize zaman ayırın.
BORÇ ÖDERKEN HARCAMA YAPILABİLİR
Borçtan kurtulmak için harcamalar kısılırken, önemli olan şeylere para harcamaya devam edilebilir. Yapılması gereken tek şey bir plan yapıp, biraz para biriktirmek. Mesela evlenmek isteyenler, daha önceden yaptığı plandan vazgeçmeden düğünü daha düşük maliyette yapabilecek alternatif seçenekler arayabilir.
DIŞARIDA YEMEYE SON
Dışarıda yemek yemek, malzemeleri alıp evde yemek pişirmekten daha maliyetli. Aynı zamanda evde yemek yemek çok daha sağlıklı bir seçenek. Evde yemek pişirmeyi, bir aile aktivitesi haline getirin. Evde akşam yemeği partileri düzenleyerek eğlence masrafı da azaltılabilir.
ORGANİZE OLUN
Ödemeniz gereken borçların faturalarını düzenlemek, borçlarınızı ödemede yardımcı olacaktır. Faturaları düzenli bir şekilde saklamak, harcamaları kontrol etmeyi sağlar.
OYUNCAKLARDAN VAZGEÇMEYİ BİLİN
Bazen borçtan kurtulmak için oldukça önemli olan şeyleri satmak zorunda kalınabilir. Gerçek şu ki, maddesel bir şeyi kaybetmenin yaratacağı üzüntü, ileriki zamanlarda bütçede oluşacak zararın yaratacağı hayal kırıklığından daha iyidir. Arabanızı satmak zorunda kalırsanız ya da evinizi ya da sizin için değerli olan bir mücevheri, derin bir nefes alın ve yaptınız şeyin ilerde bütçenize yardımcı olacağını düşünün.
