Brusella (Bruselloz) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Brusella (Bruselloz) nedir? Belirtileri ve Tedavisi, başlıklı yazımız ile bu hastalığa dair genel bir bilgilendirme yapacağız. Brusella (Bruselloz), pastörize edilmemiş süt ve peynirden kapılabilen bir enfeksiyondur. Dİğer isimleri Akdeniz ateşi, Kıbrıs ateşi, kaya humması, dalgalı ateş veya Malta ateşidir.
Brusellaya Nasıl Yakalanılır?
Brusellaya yakalanmanın başlıca sebepleri şunlardır:
Pastörize edilmemiş süt içmek.
Pastörize edilmemiş sütten yapılmış peynir ve dondurma gibi süt ürünlerini tüketmek.
Çiğ veya az pişmiş et yiyerek de brusellaya yakalanabilirsiniz. Ayrıca; inek, keçi ve koyun gibi çiftlik hayvanlarının vücut sıvılarıyla temas yoluyla da bu enfeksiyonu kapabilirsiniz ancak buna oldukça az rastlanır. Diğer insanlardan brusella kapma ihtimali de çok düşüktür.
Brusella Belirtileri Nelerdir?
Brusella belirtileri gün içinde aniden veya birkaç hafta içinde kademeli olarak ortaya çıkabilir. Brusella belirtileri grip ile benzerlik gösterir. Belirtiler şunlardır:
Yüksek ateş
İştah kaybı
Terleme
Baş ağrısı
Aşırı yorgunluk hissi
Sırt ve eklem ağrısı
Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?
Brusella belirtilerine sahipseniz ve aşağıdakilerden biri size uyuyorsa bir doktorla iletişime geçmelisiniz:
Pastörize edilmemiş süt veya süt ürünleri tükettiyseniz.
Çiğ veya az pişmiş et yediyseniz.
Çiftlik hayvanlarıyla yakın çalışıyorsanız.
Yakın zamanda yurtdışına seyahat ettiyseniz.
Brusella Nasıl Tedavi Edilir?
Brusella, genellikle bir kan testi ile teşhis edilir. Enfeksiyon, en az 6 hafta süresince doktorunuz tarafından reçete edilen bir antibiyotik ile tedavi edilir. Kendinizi daha iyi hissetmeye başlasanız bile tüm antibiyotik kürünü tamamlamanız önemlidir. Enfeksiyonun geri dönme ihtimali olmayacak şekilde tam bir iyileşme sağlamanız gerekir.
Brusellaya Yakalanmaktan Nasıl Korunulur?
Brusellaya karşı insanlar için üretilmiş bir aşı yoktur ancak bulaşma ihtimalini azaltmak için yapmanız ya da kaçınmanız gereken bazı şeyler şunlardır:
Brusellanın yaygın olduğu yerlerde seyahat ederseniz, çiftlik hayvanları ve vahşi hayvanlarla temastan kaçının.
Hayvanlara dokunmadan önce herhangi bir yaranız varsa üzerine bantlayın.
Pastörize edilmemiş süt içmekten kaçının.
Pastörize edilmemiş sütten yapılmış peynir ve dondurma gibi süt ürünlerini tüketmekten kaçının.
Çiğ veya az pişmiş et yemeyin.
kaynağı değiştir]
Aslen bir hayvan hastalığı olan bruselloz insanlarda da görülen bir zoonoz hastalıktır. Duyarlı hayvanlara genellikle, enfekte hayvanlarla doğrudan temas yoluyla veya enfekte hayvanların akıntıları/atıkları ile çevresel yolla bulaşır. Atık yavrular, yavru zarları ve sıvıları, yavru atmış veya doğum yapmış enfekte bir hayvanın vaginal akıntılarının hepsi son derece fazla sayıda enfeksiyöz Brucella mikroorganizmalarını barındırır. Hayvanlar bu materyalleri ve Brucella etkeni ile bulaşık su ve gıdayı tüketerek enfekte olurlar. Süt, idrar, dışkı ve eklem sıvıları da bakterilerin yayılma kaynağıdır.
Enfekte boğa ve koçların spermlerinde de etken bulunur ve çiftleşme yoluyla bulaşır. Ayrıca enfekte annelerden yavrularına anne karnında veya doğum sonrası enfekte ağız sütü ya da enfekte diğer hayvanların sütü ile beslenme sonucu bulaşma görülebilir.
Keçi ve koyunlarda 'Brucella melitensis'; sığır, köpek ve insanda da hastalık oluşturur. Sığırlarda 'Brucella abortus'; Manda, deve, geyik, at, koyun, köpek, domuz ve insanda da hastalık oluşturur. Domuzlarda ise 'Brucella suis' tiplerindeki bakteri serotipleri mevcuttur.
Solunum yoluyla da bulaşabilen hastalık genelde deri ve/veya mukoza yoluyla bulaşır. İnsanlara, mikrop içeren veya pastorize veya sterilize edilmemiş süt ve süt ürünlerinden veya doğrudan hasta hayvanlara temas ile bulaşır. Özellikle Brucella abortus'tan ileri gelen atık materyalleri bulaşmada önemli rol oynar.
Hasta hayvan leşiyle temas yüzünden de bulaşabilir. Bu sebeple hastalığa yakalanan insanlar çoğunlukla veteriner hekimler, hayvan yetiştiricisi, çoban, sütçü, peynirci veya mezbaha çalışanı gibi hayvanlar ve hayvan ürünleriyle yakın temasta bulunan insanlardır. Veteriner hekimliğindeki meslek hastalıklarından birisidir.
Belirtiler[değiştir
Brusella Hastal&#;&#;&#; Hakk&#;nda Önemli Bilgiler
Brusella hastal&#;&#;&#;, Brucella cinsi bakterilerin neden oldu&#;u bula&#;&#;c&#; hastal&#;k olarak esasen zoonotik bir enfeksiyon çe&#;ididir. Bu hastal&#;k Bruselloz, Akdeniz hummas&#;, K&#;r&#;m ate&#;i ve Malta ate&#;i gibi çe&#;itli isimlerle de bilinir. Brusella, iyi huylu olarak adland&#;r&#;lan ciddi bir enfeksiyon hastal&#;&#;&#;d&#;r ancak belirtileri ve bulgular&#; pek çok hastal&#;&#;&#; taklit etmesi nedeniyle tan&#;s&#; zordur. Brusella hastal&#;&#;&#; hakk&#;ndaki tüm bilgiler için yaz&#;m&#;z&#; inceleyebilirsiniz.
Brusella Nedir?
&#;nsanlarda görülmesinin tek nedeni brusella ta&#;&#;y&#;c&#;s&#; olan hayvanlarla temas sonucu veya enfekte olan bu hayvanlardan elde edilmi&#; ürünlerin tüketimiyle olur.
Brusella nas&#;l bula&#;&#;r? Genelde çi&#; sütten üretilen ve taze olarak tüketilen peynirlerle de bula&#;&#;r. Sa&#;&#;m yap&#;ld&#;ktan sonra sütün hiç dinlendirilmeden ve kaynat&#;lmadan hemen peynir ve yo&#;urt yap&#;lmas&#; ba&#;ta brucella olmak üzere pek çok mikrobun insanlara bula&#;mas&#;na ta&#;&#;y&#;c&#; etken olabilir.
Hastal&#;ktan korunman&#;n en önemli ad&#;m&#; ise sütün iyice kaynat&#;ld&#;ktan sonra tüketilmesidir. Bu sütten üretilen peynirlerin ise en az 2 ay süreyle salamura &#;eklinde muhafazas&#; gereklidir. Brusella hastal&#;&#;&#; ölümcül sonuçlara da neden olabilen bir enfeksiyondur.
Brusella Belirtileri Nelerdir?
Brusella mikrobu ile ortaya ç&#;kan brusella hastal&#;&#;&#;n&#;n belirtileri pek çok hastal&#;kla kar&#;&#;t&#;r&#;labilir. Hastal&#;&#;&#;n kuluçka dönemi olan 15inci günden 2 aya kadar olan süreçte hastal&#;k belirtileri görülmeye ba&#;lar. Hastal&#;&#;&#;n ilk evresinde yemek yeme sorunlar&#;, terleme, yorgunluk, eklem ve kas a&#;r&#;lar&#; ile vücut &#;s&#;s&#;nda art&#;&#; görülür. Vücut &#;s&#;s&#;ndaki art&#;&#; ise 38 ile 40 dereceye kadar ç&#;karak acil müdahaleye ihtiyaç duyulmas&#;na neden olabilir.
Hastal&#;&#;a terleme ve titreme &#;eklinde belirtiler de e&#;lik ederken bu tablo so&#;uk alg&#;nl&#;&#;&#; ile kar&#;&#;t&#;r&#;labilir. Kesin bir brusella tan&#;s&#; için kan tahlilleri yap&#;larak tedaviye hemen ba&#;lanmas&#; gereklidir.
Brusella Testi Nas&#;l Yap&#;l&#;r?
Brusella tedavisi için öncelikle kan testleri ve kan ile doku kültüründe bruselloz mikrobu aramas&#; yap&#;l&#;r. Brusella kan tahlili için kan testlerinde kullan&#;lan bakterilere kar&#;&#; antikor için test ve kan kültürlerinden organizmalardan yararlan&#;l&#;r.
Gerekli görüldü&#;ünde biyopsi kemik ili&#;i ve karaci&#;er de tan&#; aramas&#; yap&#;l&#;r. Brusella laboratuvar bulgular&#; için detayl&#; kan testleri, dü&#;ük trombosit say&#;mlar&#; ve yükselmi&#; karaci&#;er fonksiyon testleri önemlidir.
Di&#;er görüntüleme tetkikleri ve uygulamalar&#; da hastal&#;&#;&#;n belirti ve bulgular&#;na ba&#;l&#; olarak istenebilirken MR, ultrason, eklem aspirasyon ya da elektrokardiyogram (EKG) taramalar&#;n&#;n da yap&#;lmas&#; gerekir.
Brusella Tedavisi Nas&#;l Uygulan&#;r?
Brusella kan de&#;erleri ile te&#;his oldu&#;unda vakit kaybetmeden tedavisine ba&#;lanmas&#; gereken bir hastal&#;kt&#;r. Bruselloz bakterisini alan bireyin tedavisinde antibiyotikler büyük rol oynarken nüksetme riskine kar&#;&#; klinik tedavisi de yatarak yap&#;l&#;r. Ancak tedavi program&#; hastal&#;&#;&#;n &#;iddeti, hastan&#;n ya&#;&#; ve gebelik durumuna göre de&#;i&#;ir.
Brusella tedavisi ne kadar sürer? Genelde tedavi süresi birkaç hafta ile birkaç ay aras&#;nda sürerken bazen cerrahi müdahaleler olabilir. &#;stenmeyen komplikasyonlara ba&#;l&#; apse olu&#;umu ya da kalp kapak hastal&#;klar&#; gibi durumlar da gerekli olabilir. Brusella ilaçlar&#; oldukça etkin bir tedaviyi sa&#;layan yap&#;da olmakla birlikte mutlaka tedavi edilmesi gereken ciddi bir enfeksiyondur.
Brusella hastalar&#;nda ayr&#;ca kas ve iskelet tutulmalar&#; ya&#;an&#;rken brusella artriti de ya&#;anabilmektedir. Hastal&#;&#;&#;n ate&#;li döneminde ve geç evrelerinde ya&#;anan artrit sorununda kalça, diz ve dirsek eklemlerinde ciddi kas tutulumlar&#; söz konusudur. Bu sorunun tan&#; ve tedavisi için kemik ölçümü yani kemik sintigrafisi çekilirken zaman geçmeden uygun tedavi uygulanmal&#;d&#;r. Özellikle ya&#;l&#; ve çocuk brusella hastalar&#;nda ya&#;anan artrit için cerrahi müdahaleler gerekli oldu&#;unda bu müdahaleler klinik ortamda uygulanmal&#;d&#;r.
Tedavi edilmeyen veya tedavisi geciken brusella artritinde felç ve k&#;smi refleks kayb&#; ya&#;anmaktad&#;r. Bu durumda hastalarda kal&#;c&#; hasarlar olu&#;urken farkl&#; hastal&#;klar&#; da tetikleyen ciddi bir tablo ile kar&#;&#; kar&#;&#;ya kal&#;nabilmektedir.
Brusella Bula&#;&#;c&#; M&#;?
&#;nsanlarda ve hayvanlarda brusella hastal&#;&#;&#; yap&#;c&#; mikroorganizmalar genelde hasta danalar, bo&#;alar, koçlar ve koyunlardan gaita, idrar, süt ve ak&#;nt&#;lardan bula&#;abilir. Brusella cinsel yolla bula&#;&#;r m&#; sorusu ise merak edilmekle birlikte cinsel yolla bula&#;mayan yap&#;dad&#;r. Brusella insanlarda nadiren cinsel yolla bula&#;&#;r. Hayvanlarda ise bu durum farkl&#;d&#;r. Brusella hayvanlarda cinsel yolla kolayca bula&#;an bir hastal&#;kt&#;r.
Brusella insanda k&#;s&#;rl&#;k yapar m&#;? Brusella hastal&#;&#;&#;n&#;n özellikle erkeklerde yüksek ate&#; ve enfeksiyon sebebiyle k&#;s&#;rl&#;k yapabilece&#;i yap&#;lan ara&#;t&#;rmalarda kan&#;tlanm&#;&#;t&#;r. Bu nedenle erken tan&#; ve tedavinin yap&#;lmas&#; da önem kazan&#;r. Brusella hastal&#;&#;&#;n&#;n zararlar&#; bu noktada öne ç&#;karken ölümcül sonuçlara varan bir tablo sergiledi&#;i de bilinen bir gerçektir.
Brusella Hastal&#;&#;&#;nda Yenmemesi Gerekenler
Brusella hastal&#;&#;&#;n&#;n hayvanlardan insanlara dolayl&#; olarak bula&#;mas&#; nedeniyle et, süt ve süt ürünleri tüketiminde çok hassas davran&#;lmal&#;d&#;r. Hayvanlardan insanlara üç farkl&#; yoldan bula&#;an bu enfeksiyonun oldu&#;u herhangi bir &#;eyi yemek ya da içmek, brucella mikrobunun teneffüs edilmesi ve deri üzerindeki yaralardan bakterilerin vücuda girmesiyle hastal&#;&#;a do&#;rudan ve dolayl&#; &#;ekilde yakalan&#;labilir.
Çi&#; sütlerin iyice kaynat&#;lmamas&#;, bakterili sütün içilmesi veya bundan yap&#;lan peynir ile yo&#;urdun tüketilmesi sa&#;l&#;k aç&#;s&#;ndan sak&#;ncal&#;d&#;r. Ayr&#;ca, etinden ve sütünden faydalan&#;lan besi hayvanlar&#;n&#;n tümünün kanuni çerçevede sunulan yasal gereklilikler kapsam&#;nda a&#;&#;lar&#;n&#;n yap&#;lmas&#; önemlidir.
Brusella a&#;&#;s&#; göz damlas&#; &#;eklinde hayvanlara uygulanan kolay bir önleyici tedavidir. Brusella a&#;&#;s&#; kolay uygulan&#;rken hem a&#;&#;y&#; uygulayan güvende olurken hem de hayvan&#;n ürkmemesi ile tedavi tamamlan&#;r. Brusella hastal&#;&#;&#; ile mücadele kapsam&#;nda eskiden &#;&#;r&#;nga ile a&#;&#; yapan görevliler, huysuz hayvanlara a&#;&#; yapt&#;&#;&#; esnada i&#;nenin k&#;r&#;larak yüzüne s&#;çramas&#; ya da vücudunun herhangi bir yerine i&#;nenin yanl&#;&#;l&#;kla batmas&#; gibi durumlar nedeniyle hastal&#;k riskini ta&#;&#;yorlard&#;. Hayvanlara küçükken uygulanmaya ba&#;lanan önleyici tedaviler ile a&#;&#;lar&#;n yap&#;lmas&#; hem hayvanlarda hem de insanlar da ortaya ç&#;kabilen brusella hastal&#;&#;&#;n&#;n olu&#;mamas&#;n&#; ve kontrol alt&#;na al&#;nmas&#;n&#; kesin olarak sa&#;lamaktad&#;r.
Brusella &#;çin &#;ifal&#; Bitkiler
Brusella bitkisel çözüm ile korunulabilen ve tedaviye yard&#;mc&#; olan yöntemleri içermektedir. Brusella bitkisel tedavi için &#;ifal&#; olan bitkiler ve yöntemlerin ba&#;&#;nda sar&#;msak gelir. Brusella ve sar&#;msak hastal&#;&#;&#;n panzehiri gibidir. Sar&#;msa&#;&#;n antibiyotik ve antiviral etkileri nedeniyle brusella bakterisinin yok olmas&#;na yard&#;mc&#; oldu&#;u bilinir. Gece terlemeleri ve ate&#; gibi komplikasyonlar&#; geçiren sar&#;msak, günde bir iki di&#; çi&#;nenmesi ile tüketilebilir.
Sar&#;msak ayr&#;ca rendelenerek bir limonun suyuyla birlikte içilir. Bu &#;ekilde de hem C vitamini hem de antibiyotik etkili bir kar&#;&#;&#;m ile ate&#;, terleme ve titremenin geçmesi sa&#;lanabilir. Brucella hastalar&#;n&#;n ya&#;ad&#;&#;&#; pek çok &#;ikayeti en aza indiren sar&#;msa&#;&#;n yan&#; s&#;ra adaçay&#; bitkisi de tüketilmesi tavsiye edilen &#;ifal&#; bir bitkidir. Çay&#;n&#;n yan&#; s&#;ra kaynat&#;l&#;p lapa yap&#;lan adaçay&#; yapraklar&#;n&#;n al&#;n bölgesine konmas&#; da ate&#;i dü&#;üren bir faydaya sahiptir. Adaçay&#; bitkisinin çay&#;n&#; içen hastan&#;n ate&#;i dü&#;erken titreme gibi sorunlar&#; da geçmektedir. Ate&#; ile su kaybeden vücudun tekrar kaybetti&#;i s&#;v&#;y&#; almas&#; da bu &#;ekilde mümkün olmaktad&#;r. Vücudun direnci artarken hastal&#;&#;&#;n zararlar&#; da azalmaktad&#;r.
Brusella hastalar&#;n&#;n bol su içerek s&#;v&#; kayb&#;n&#; önlemeleri, süt ve süt ürünlerinden mutlaka uzak durmalar&#;, et tüketiminden kaç&#;nmalar&#; ve doktorunun tavsiye etti&#;i bir beslenme program&#; izlemeleri önemlidir. Hastal&#;&#;&#;n iyile&#;mesinden sonra da tekrar nüksetmesi çok büyük bir olas&#;l&#;k olsa da kronikle&#;ebilen vakalarda ara&#;t&#;rmalar vard&#;r. Bu nedenle tahlil, tetkik ve tedavi program&#;n&#;n aksat&#;lmadan uygulanmas&#; gereklidir.
Brusella hastalığı nedir? Brusella bakterisi nasıl bulaşır?
Brusella ya da bruselloz, brucella cinsi bakterilerin neden olduğu bulaşıcı hastalıktır. Hastalığa neden olan Brucella cinsinin başlıca türleri B. melitensis, B. suis, B. abortus ve B. canis'tir.
Brusella, sığır, koyun, keçi, domuz, köpek gibi hayvanlardan insanlara bulaşabilen bir hastalıktır. Patojen bakteriler vücuda enfekte hayvanın eti, sütü, idrarı veya dışkısı ile doğrudan temas sonucu girebilir.
BRUSELLA NASIL BULAŞIR?
Brusella hastalığı insanlara enfekte hayvan ya da hayvan ürünü ile temas sonucu bulaşır. Hastalığın kişiden kişiye bulaşması çok nadir görülen bir durumdur. Fakat emziren annelerden anne sütü yoluyla bebeklerine geçebilir. Brusellanın bulaşma yolları arasında şunlar sayılabilir;
-Pastörize edilmemiş süt veya az pişmiş et gibi hasta hayvana ait besinler yoluyla
-Ciltte bulunan kesik, çizik gibi açık yaralardan hasta hayvanın etiyle temas sonucunda,
-Brusella bakterisi ile kontamine kirli havadan solunum yoluyla
-Göze enfekte hayvan sıvılarının teması ile
-Cinsel temas yoluyla kişiden kişiye (nadiren)
İnsanlarda brusella hastalığına en sık neden olan 4 grup bakteri türü vardır:
B. abortus: Sığırlardan bulaşır. Brusella melitensis: Koyun ve keçilerde bulunur. B. Suis: Yabani domuzlarda bulunan bu suş, brusella enfeksiyonlarında en etken bakteri türüdür. B. canis: Bu tür bakterilerin enfeksiyonları köpeklerden yayılır.
EVCİL HAYVANLARDAN BRUSELLA BULAŞIR MI?
Evde beslenen köpeklerden çok nadiren de olsa B. canis yoluyla brusella bulaşabilir. Fakat bu şekilde bulaşan hastalık genellikle hafif seyreder. Brusella ile enfekte olan köpeklerin çoğundan hastalık başkalarına yayılmaz.
BRUSELLA BELİRTİLERİ NELERDİR?
Brusellozda görülen genel belirtiler belirsizdir ve genellikle bakterinin vücuda alınmasından sonraki gün içinde ortaya çıkar. Görülebilen genel belirtiler arasında şunlar sayılabilir:
-Ateş -Sırt ağrısı -Kas ağrıları -Tüm vücutta ağrı ve sızlama -İştahsızlık -Kilo kaybı -Baş ağrısı -Gece terlemeleri -Halsizlik -Karın ağrısı
En yaygın görülen belirtidir ve genellikle öğleden sonra ortaya çıkma eğilimi gösterir.
BRUSELLADAN NASIL KORUNULUR?
Brusella, tedavisi zor ve ciddi komplikasyonları olan bir hastalık olduğundan hastalıktan korunmak için bazı önlemlerin alınması yararlı olacaktır. Bruselloz aşağıdaki adımlarla önlenebilir:
-Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri tüketmekten kaçınılmalıdır. -Etler iyice pişirilmeden tüketilmemelidir. -Hayvancılık endüstrisi çalışanları, kauçuk eldiven ve gerekli durumlarda koruyucu giysi giymelidir. -Evcil hayvanlar aşılanmalıdır. -Brucella ile enfekte bir hayvanla teması olanlar, belirtisi yoksa bile mutlaka doktor muayenesinden geçmelidir. Bu bireylerin temastan sonra en az altı ay boyunca takip edilmesi gerekir. İnsanlarda brusellozu önlemek için etkili bir aşı henüz yoktur.
