Kutup yıldızı Dünya’nın dönüş ekseni üzerinde yer alıyor.(1) Bu yüzden, dünya dönse de tam dönüş ekseni doğrultusunda olduğu için hep aynı yerdeymiş gibi görünüyor. Şu anda gelişen ve yaygınlaşan astrofotoğrafıçılar, yıldız izi fotoğrafılarında makinalarının merkezini kutup yıldızına odaklayarak çok güzel yıldız izi fotoğrafları çekebiliyorlar. En üstteki kapak fotoğrafımız da, astrofotoğraf eğitmeni Hakan Hataya ait.
Gezegenimizin her yılda bir yaptığı yalpa döngüsünü hatırlatırsak, Kutup Yıldızı’nın yavaşca yerinden kaydığını ve bir süre sonra kuzeyi göstermez hale geleceğini görebiliriz. Neyse ki, bunu ne biz, ne de torunlarımızın torunlarının torunları (hatta onların da torunlarının torunlarının torunlarının torunlarının torunları) göremeyecek.
Sadede gelelim; Kutup Yıldızı öyle parlak bir yıldız değil. Yanlış bir şekilde maalesef gökyüzünün en parlak yıldızı olarak anlatılıyor Kutup Yıldızı. Gerçekte, gökyüzündeki gözle görülen yıldızların parlaklık sıralamasında ilk 20 yıldız arasında bile değildir. Diğer yıldızların parlaklıkları arasında kolayca gözden kaçırılabilecek kadar soluk bir yıldızdır. Hele ki, ışık kirliliğinden uzak bir yerdeyseniz, binlerce yıldız arasında bulmanız oldukça zor hale gelir.
Tabii, Kutup Yıldızı gerçekte çok parlak aslında ama, bize o kadar uzak ki, Dünya’dan öyle ışıltılı görünemiyor maalesef. Gökyüzünde bulmak zordur, çünkü yaklaşık kadir(2) parlaklığı ile sehir ışıkları arasında kolayca kaybolabilir.
O nedenle, Kutup Yıldızı’nı bulmak icin Büyük Ayı takımyıldızını oluşturan “kepçe”nin kenar kısmındaki iki yıldızı kullanırız. (hani ilkokulda “büyük kepçe” ve “küçük kepçe” olarak öğrettiler ya, işte büyük kepçeden söz ediyoruz) Kepçenin kenarını oluşturan yıldızlar arasına bir çizgi çekerek, çizgiyi bu iki yıldız arasındaki mesafenin 5 katı kadar (küçük kepçenin sapına doğru) uzattığımızda, Küçük Ayı takım yıldızının “sapında” onu görebiliriz. Zaten ışık kirliliği olan bir şehirde isek, göreceğimiz tek yıldız da o olur…
Son olarak, haritalarda bugün kuzey yarımküre üstte çiziliyorsa, sebebi işte bu yıldızdır. Hepimiz biliyoruz ki, Dünya’nın “üst”ü veya “alt”ı yoktur. Bugün bizim kabul ettiğimiz keşif tarihlerini yazan kuzey yarımküredeki denizciler, yön bulmak için Kutup Yıldızı’nı kullandıklarından, çizdikleri haritalarda kuzeyi hep üstte göstermişlerdir. Çünkü Kutup Yıldızı, kuzey yarımküre için değişmez bir referans kaynağıdır.
Biz Türkiye ve kuzey yarımkürede yaşayan ülke insanları da, haritalarda kuzeyi hep üstte gördüğümüz için Dünyanın bir üstü veya altı olduğu sanrısına kapılıyoruz. Oysa evrende üst, alt, sağ, sol gibi kavramlar yoktur. Bu kavramlar sadece bir referans sistemi belirlediğimizde var olurlar. Referans sistemleri (noktaları) da sadece bulunduğunuz yerden baktığınız ve kendinize göre objektif, ancak evrene göre subjektif yorumlardan ibarettir.
____________
(1) Gerçekte tam olarak dönüş eksenimizde yer almıyor. Eksen doğrultusunda ölçüm yaparsak, 44 dakika yani bir derecenin 3/4′ü kadar sapmış durumda.
(2) Kadir, yıldızların parlaklıklarını ölçmeye yarayan birimdir. Rakam ne kadar büyük ise, yıldız o kadar sönük görünür. Örneğin Ay , Venüs -4 kadire ulaşabilen parlaklıklarıyla gece gökyüzünün en parlak cisimleridir. İnsan gözü + kadirden daha sönük yıldızları ise göremez.
(3) Güney yarımkürenin de bir kutup yıldızı vardır: Bkz: Sigma Octantis
Hazırlayan: Zafer Emecan
Kapak Fotoğrafı: Hakan Hatay (funduszeue.info)
Kutup Yıldızı nedir? Kutup Yıldızı yön bulma nasıl gerçekleşir? Kutup Yıldızı’nın büyüklüğü nedir? Kutup Yıldızı hangi gezegen ya da yıldızdır?
Kutup Yıldızı nedir?
Kutup Yıldızı Küçükayı takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Alpha Ursae Minoris, Demirkazık, Şimal Yıldızı ya da Kuzey Yıldızı olarak da bilinir. Kutup Yıldızı’nın bilimsel adı Polaris’tir. Kutup Yıldızı Kutup Gök Kutbu’na yakın bir mesafede yer alır. Bu sebeple Kuzey Kutbu’nun Yıldızı olarak da bilinir. Hipparcos uydusunun verilerine göre Kutup Yıldızı Dünya’ya ışık yılı uzaklıktadır. Bazı diğer yöntemlere göre ortaya çıkarılan hesaplamalar, Kutup Yıldızı’nın belirtilen mesafeden yüzde 30 daha yakın olduğunu gösterir.
Yavru ördek ne yer? Nasıl beslenir?
Kutup Yıldızı çoklu yıldız sistemidir. Polaris Aa adı verilen sarı üstdev yıldızı ve daha küçük yıldız Polaris Ab çolu yıldız sistemi oluşturur. Polaris Aa ve Polaris Ab yıldızları yılında William Herschel tarafından keşfedilen Polaris B yıldızının yörüngesi ile hareket ederler. Daha önceleri Polaris C ve Polaris D adlı diğer iki bileşen yıldızın da olduğu düşünülüyordu fakat bu yıldızların Polaris sistemi ile herhangi bir ilişiği olmadığı tespti edildi.
Kutup Yıldızı’nın büyüklüğü nedir?
Polaris Aa yıldızı Güneş’ten 5,4 kat daha büyüktür. Bu büyüklüğü ile sarı üstdev Ib, ölçü biriminde F7 olarak sınıflandırılır. Polaris B ise Güneş’ten kat daha büyüktür. F3 sınıfına girer. Polaris Ab ise F6 sınıfı bir yıldız olarak kabul edilir.
Polaris B yıldızı ortalama bir teleskopla gözlemlenebilir. Polaris B yıldızını yılında keşfeden William Herschel bu keşfi yansıtlamlı bir teleskopla gerçekleştirmiştir. Polaris A’nın astoronomik tayf ölçüsü incelenen Polaris A, yılında keşfedilmiştir. Ocak yılında NASA, Hubble teleskopunun çektiği bazı Polaris üçlü yıldız sisteminin fotoğraflarını yayınlamıştır.
Kutup Yıldızı’nın adı nereden gelmektedir?
Polaris adı Yeni Latince’de ”stella polaris”ten gelmektedir. Rönesans döneminde ortaya çıkan bir ifadedir. yılında Gemma Frisius ”stella illa quae polaris dicitur” (Kutup olarak adlandırılan o yıldız) ifadesiyle Kutup Yıldızı terimini kullanmıştır.
Tarih boyunca Kutup Yıldızı hangi amaçlarla kullanıldı?
Antik çağlarda Kutup Yıldızı Kuzey Gök Kutbu’na en yakın görünen yıldız değildi. O dönemlerde Kuzey yönünü bulmak için Ursa Minor takımyıldızı kullanılıyordu. Kutup Yıldızı Polaris zaman içerisinde Kuzey Gök Kutbu’na en yakın konumunu aldı ve Orta Çağ’dan sonra Kutup Yıldızı ifadesi birçok yazılı metinde kullanılmaya başlandı. Kutup Yıldızı eski İngilizce’de ”Scip-Steorra” (gemi yıldızı) olarak adlandırıldı.
Sürekli karga görmek neyin habercisi?
Hindu Puranaları’nda Kutup Yıldızı ”Dhruva” (hareket ettirilemez, sabit) ifadesiyle kayda geçti. Antik Yunan’da Ursa Minor takımyıldızını temsil eden ”Cynosura” (Köepk kuyruğu) terimi bir süre sonra Kutup Yıldızı için kullanılmaya başlandı.
İslamiyet öncesi Arap medeniyetinde ”Al-Judeyy” olarak adlandırılan Kutup Yıldızı, Orta Çağ İslamiyet Astronomisi geleneğine kadar bu şekilde isimlendirildi.
Eskimo gök biliminde Kutup Yıldızı, ”Niqirtsuituq”olarak yazına geçti. Günümüzde ABD’nin Alaska eyaletinin bayrağı ve Kanada’ya bağlı Eskimo toprağı Nunavut’un bayrakları ve armaları Kutup Yıldızı’nı simgelemektedir.
Kutup Yıldızı ile yön nasıl bulunur?
Kutup Yıldızı Polaris, Kuzey Gök Kutbu’nun hemen üzerinde ve Dünya’nın ekseni ile hemen hemen aynı doğrultuda yer alır. Bu sebeple Kutup Yıldızı gökyüzünde sanki hiç hareket etmiyor gibi durur ve gökyüzünün kuzey tarafı, Kutup Yıldızı’nın etrafında dönüyor gibi görünür. Bu sayede asırlar boyunca Kutup Yıldızı yön bulma ve gök bilim amacıyla kullanıldı. Kutup Yıldızı Kuzey yönü gösteriyor.
Kutup Yıldızı’nın hareket etmesi ve bir gün Kuzey Gök Kutbu semalarından ayrılacak olmasının sebebi Dünya’nın yörüngesel salınımıdır. 21’inci yüzyılın sonu itibariyle Kutup Yıldızı, Kuzey Gök Kutbu’nda ayrılmaya başlayacak ve 41’inci yüzyıl itibariyle yörüngesel salınım sebebiyle ikili yıldız sistemi Gamma Cephei yakınlarında görünmeye başlayacaktır.
Yörüngesel salınım, M.Ö. ’li yıllarda Thuban yıldızına yakındı. Klasik antik dönemde ise Kochab yıldızına daha yakın konumdaydı.
Geç antik çağ itibariyle Kutup Yıldızı yön bulma amacıyla kullanılmaya başlandı.
Shahespeare’in civarı yazdığı Jül Sezar oyununda ”Kutup Yıldızı kadar durağan” ifadesi geçer. Fakat Jül Sezar’ın döneminde durağan bir Kutup Yıldızı mevcudiyeti yoktur.
Kutup Yıldızı’nın uzaklığı nedir?
Kutup Yıldızı günümüzde kutup yörüngesinden derece uzaktadır. Kutup Yıldızı Polaris’in uzaklığı birçok yeni makalede ışık yılı olarak geçer. Bazı eski yazınlarda bu uzaklık daha kısa hesaplanmıştır.
Yeni yapılan yüksek kaliteli spektral analize göre Kutup Yıldızı ışık yılı daha yakın mesafede yer almaktadır. Kutup Yıldızı, parlaklığı zaman içerisinde değişen, Dünya’ya en yakın yıldızdır.
Bilimcini
funduszeue.info
funduszeue.info
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Olçamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası