Isı enerjisi, bir maddeden başka bir maddeye bir yerden başka bir yere üç farklı yolla transfer olur: İletim yoluyla, konveksiyon (dolanım) yoluyla ve ışıma yoluyla.
İletim: Metal çubuğun bir ucu ateşe tutulursa, bir süre sonra elimizle tuttuğu muz, ateşe doğrudan temas etmeyen ucunun da sıcaklığının arttığını hissederiz. Elimize ulaşan enerji iletim yoluyla yayılmaktadır.
Isı iletimi tüm cisimlerde, moleküllerin çarpışmasıyla gerçekleşir. Yukarıdaki şekilde de görüldüğü gibi, ısı kaynağına yakın olan moleküllerin kinetik enerjisi artar, kinetik enerjisi artan moleküller, kinetik enerjisi daha düşük komşu moleküllere çarparak onlara enerji aktarır ve bu enerji akışı cisim boyunca devam eder.
Metallerin ısıyı iyi iletmelerinin sebebi nedir?
Metal atomları modeli:
Metallerin yapısında, atom çekirdeğine çok sıkı sıkıya bağlı olmayan elektronlar vardır (serbest elektron olarak adlandırılırlar). Metalin ısıtılmasıyla bu elektronlar hızlanır ve metalin içinde rastgele hareket ederken atomlara çarpar ve atomların kinetik enerjisini artırır. Bundan dolayı metallerin ısı iletim hızı büyüktür.
Isı iletim hızı nelere bağlıdır?
Isının, bir noktadan başka bir noktaya iletiminin olabilmesi için, bu iki noktanın sıcaklıkları farklı olmalıdır.
(Bu modellemede bağımsız değişken yüzeylerin sıcaklığıdır)
ŞekiI-1de yüzeyler arasında sıcaklık farkı olmadığı için ısı iletimi yoktur. Şekil-2de yüzeyler arasında sıcaklık farkı olduğu için ısı iletimi olur. Şekil-3te yüzeyler arasındaki sıcaklık farkı, şekil-2dekinin iki katı olduğu için ısı iletim hızı da şekil-2 dekinin iki katıdır.
(Bu modellemede bağımsız değişken yüzeyler arasındaki mesafedir.)
Şekil-1 de yüzeyler arasındaki mesafe daha kısa olduğu için ısı iletim hızı daha yüksektir. Şekil-1de ki iletim hızı şekil-2deki iletim hızının üç katıdır.
Bu modellemede bağımsız değişken iletkenin kesit alanıdır.
İletkenin kesit alanı şekil-2deki gibi iki katına çıkartılırsa ısı iletim hızı iki katına çıkar.
Şekildeki deneyde, çubuklar soğukken mum ile kaplanıyor ve birleşim noktalarından ısıtılıyor. Bir süre sonra bakır çubuğun üzerindeki mumun daha çok eridiği gözlemleniyor. O halde maddelerin ısı iletim hızlarının cinslerine bağlı olduğu sonucuna ulaşılır.
Sıcaklığı mutlak sıfırın (DK) üzerindeki cisimler ışıma yaparak enerji kaybederler. Cisimlerin yaptıkları ışıma genelde kızıl ötesi ışımalardır (gözle görülemeyen düşük enerjili ışınlar). Cismin yüzey sıcaklığı arttıkça yaptığı ışımanın şiddeti ve enerjisi de artar. Cisimler, yeterli sıcaklığa ulaştıklarında görünür bölge ışımaları yapmaya başlarlar. Güneş, ısı enerjisi ve ışık kaynağıdır ve ısı enerjisini çevresine ışıma yoluyla yayar.
Isı enerjisinin, maddesel ortam olmadan bir yerden başka bir yere elektromanyetik dalgalarla transfer olmasına, ısı enerjisinin ışıma yoluyla yayılması denir.
Son yıllarda, Dünya üzerinde yapılan ölçümler, hava, kara ve deniz sıcaklıklarının ortalama değerlerinin önceki yıllara göre arttığını göstermektedir. Ortalama sıcaklıklardaki bu artışa küresel ısınma denir. Küresel ısınmanın ana sebeplerinden biri insanların doğaya verdikleri zararlardır. Kullandığımız, fosil yakıtlardan çıkan sera gazları, kişisel bakım Ürünleri, parfüm ve deodorant küresel ısınmayı tetiklemektedir. Bunların yanında güneşte meydana gelen periyodik olaylar da (patlama gibi) küresel ısınmaya sebep olmaktadır.
Küresel ısınma,
Küresel ısınmayı engellemek için alınabilecek bireysel önlemlerden bazıları,
yukarıdaki gibidir.
Cisimler arasında sıcaklık farkı sebebiyle gerçekleşen enerji aktarımına ısı iletimi denir. Isı iletimi; iletim, konveksiyon ve ışıma yolu ile gerçekleşir.
Metal bir çubuğu görseldeki gibi ateşe tutarsanız metal çubuğun alev içinde kalan kısmı ısınır. Metal çubuktaki atomik titreşimler sayesinde çubuğun elinizle temas eden ve sıcaklığı daha düşük olan ucuna doğru ısı akışı gerçekleşir. Kısa bir süre sonra eliniz sıcaklığın yükseldiğini hisseder. Metal çubuğun iki ucu arasında sıcaklık farkı sıfır olana kadar ısı akışı devam eder.
Metaller iyi bir ısı iletkenidir. Bakır da demir de metaldir, ancak bakır, demirden daha iyi bir ısı iletkenidir. Aynı şartlarda bakır, demire göre ısıyı daha hızlı iletir. Aynı ortamda bulunan, aynı sıcaklıktaki ahşap ve metal malzemelere dokunduğumuzda metalin ahşaba göre daha soğuk olduğunu hissederiz. Bunun sebebi metalin elimizden ısıyı ahşaba göre daha hızlı çekmesidir. Böylece metale değen elimiz, tahtaya değen elimize göre daha çabuk soğur.
Isı iletkeninin uçlar arasındaki sıcaklık farkı (T2 T1) arttıkça ısının iletim hızı da artar. Isı iletim hızı; ısı iletkeninin uzunluğu (L) ile ters, kesit alanı (A) ile doğru orantılı olarak değişir.
Sıvı veya gaz hâldeki akışkan maddelerin sıcaklıkları farklı kısımlarının karşılaşması sonucunda ısının, akışkanın bir kısmından diğer kısmına aktarılması olayına konveksiyondenir.
Yukarıdaki görselde kalorifer peteği tarafından ısıtılan bir ona görülmektedir. Kazan dairesinde ısıtılan su, bir pompa aracılığıyla kalorifer peteğine iletilir (Zorlanmış konveksiyon). Isınan kalorifer peteği, odanın alt seviyesindeki havayı ısıtır. Isınan hava yükselir ve yukarıdaki soğuk hava ile yer değiştirir (doğal konveksiyon).
Bütün cisimler moleküllerinin titreşimi sayesinde ışıma yaparak enerji yayar. Güneş ile Dünya arasında maddesel bir ortam olmadığı hâlde Güneş’in Dünya’yı ısıtması, ışıma yoluyla gerçekleşir. Maddesel bir ortama gerek olmadan ısı kaynağından ısı dalgalarının yayılması yoluyla gerçekleşen ısı aktarımına ışıma yoluyla ısı aktarımıdenir.
Maddeler arasında ısı aktarımını engellemek için yapılan işleme ısı yalıtımı denir. Isı yalıtımında ısı iletimi kötü olan; cam yünü, asbest, ahşap, taş yünü ve katran gibi maddeler kullanılır. Bu maddelere ısı yalıtkanıdenir. Binaların pencerelerinde kullanılan çift camlarda iki cam arasında kalan hava, ısı yalıtkanıdır ve ısı aktarımını en düşük seviyede gerçekleştirir.
Benzer şekilde kuşlar tüylerini kabartarak tüylerinin arasını hava ile doldurarak ısı yalıtımı yapar. Isı yalıtımı; enerji tasarrufu sağlar, atmosfere daha az zararlı madde salınımı sağlar ve verimliliği artırır.
Atmosferde bulunan gazların, atmosfere gelen ışınların bir kısmını tutması olayına sera etkisi denir. Atmosfere salınan gazlar, özellikle de karbon içeren gazlar atmosferde sera etkisi yaratır. Atmosferde biriken yenilenemez enerji kaynaklarının atıkları, sera etkisini artırarak atmosferin normalden fazla ısınmasına sebep olur. Atmosferin normalden fazla ısınmasına küresel ısınma denir.
Küresel ısınma; kutuplardaki buzulların erimesi, kasırga ve sel gibi felaketler, kuraklık ve çölleşme, asit yağmurları gibi olaylara sebep olur.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası