Eyt Son Durum Ali Tezel 2017

8 ÇOCUKLU SİGORTASIZ BİR KADIN BİN TL ÖDERSE 60’INDA EMEKLİ

‘3 çocuğu teşvik’ yasasında doğum borçlanmasında sigortalılık ve 2 doğum sınırı kalkıyor. Kadının her
çocuğu emeklilik için avantaj olacak. 8 çocuğu olan 60 yaşındaki bir kadın için tek şart 56 bin TL prim

Bu köşeden yazı dizisi yaptığımız "her aileye 3 çocuk teşvikleri" konusunda Maliye Bakanlığı, Çalışma Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı çalışmalar yapmaya başladı. Çalışma Bakanlığı'nın hazırlıklarına göre doğum borçlanmasında sigortalılık şartı ve 2 doğum sınırlaması kalkıyor.
Mevcut doğum borçlanması uygulamasına göre, kadınlar SSK'lı olduktan sonra yaptıkları doğumlardan iki tanesi için ve her biri için de en fazla 2 yıl olmak kaydıyla doğum borçlanması yapabiliyorlar. Çalışma Bakanlığı'nın hazırladığı, çok çocuk teşviki tasarı taslağıyla bundan böyle doğum borçlanmasında, sigortalı olmadan evvel yapılan doğumlar da borçlanılabilecek. Şu an iki olan çocuk borçlanmasında çocuk sayısı sınırlaması da kalkıyor. Kadının kaç çocuğu varsa hepsi için 2'şer yıl doğum borçlanması yapabilecek.

8 ÇOCUK VE 60 YAŞ
Doğum borçlanması uygulaması, teşvikler kapsamında yukarıdaki gibi yasalaşırsa 8 çocuğu olan kadın her bir çocuk için 2'şer yıl olmak üzere en az 15 yıl borçlanırsa ve yaşı da 60 veya daha yukarıda ise hemen emekli olabilecek. Zira, bugün hayatında hiç sosyal güvencesi olmayan kadının emekli olabilmesi için en az gün (15 tam yıl) prim ödemesi ve en az da 60 yaşında olması gerekiyor.

İŞTE İKİ ÖRNEK

56 bin TL ödeyen emekli
Maliye, Çalışma ve Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın çalışmaları kabul edilir ve uygulama başlarsa bugün için 8 çocuğu olan 60 yaşındaki bir kadın hiç sigortası olmasa da 15 yıl birden borçlanarak hemen emekli olabilecek. Günlüğü liradan 15 yıl yani 5 bin gün için ödemesi gereken tutar ise 56 bin TL.

Her bir yıl 3 bin TL
Sigortası olmadığı dönemde 1 çocuğu olan ve şu anda emekli olmak için sadece 1 yılı kalan bir kadın 3 bin lira ödeyerek emekli olabilecek. Eğer 2 çocuğu varsa ve emekliliğine 3 yıl varsa bu kez 11 bin lira ödeyecek. Emekli olmak isteyen bir kadın her ödediği yıl için, bir yıl daha erken emekli olma şansına sahip olacak.

Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilen ve önümüzdeki günlerde uygulamaya geçecek olan &#;Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Kanunu&#; zeytinlik alanlarının sanayiye açılması ile gündeme gelmişti. Zeytin alanları &#;şimdilik&#; yok olmaktan kurulsa da kanunun bir diğer maddesi yine tartışma yarattı. 93 yıl önce kazanılan haftada bir gün tatil yapılmasını zorunlu kılan Hafta Tatili Hakkındaki Kanun&#;un kaldırılması sözünü ettiğimiz yeni tartışmanın konusu oldu. Konuyla ilgili Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan yazısında şu ifadeleri kullandı:  &#;Bundan tam 93 yıl önce, yılında, çıkartılan ve haftada bir gün tatil yapılmasını zorunlu kılan Hafta Tatili Hakkındaki kanun artık kalkıyor. Gerekçe ise, özellikle sanayi işletmelerinin her yıl hafta tatili günlerinde çalışabilmek için belediyelerden hafta sonu çalışma ruhsatı almalarının işletme sahiplerine ek yük getirmesi. Yeni düzenleme ile işyerleri açısından artık hafta sonu çalışma kolaylaşmış olacak. Ancak, yürürlükten kalkan yasa, aynı zamanda işçilerin haftada 6 günden fazla çalışmasını da yasaklıyordu.&#;

Biz de hem bu konuyu hem kanunun bütününü Ali Tezel&#;e sorduk. 

Ali Tezel:&#;Yaklaşık yıldır devam eden Hafta Tatili Kanunu ortadan kaldırıldı. Pazar günü tatildi ama artık bu ülkemizde geçerli değil. Bazı isimler artık işçiler altı gün değil yedi gün çalışılacak diyor ama bu doğru bir yorum değil. Çünkü İş Kanunu&#;na gereğince haftalık çalışma saati 45 saat olup bunun iki kural ile haftanın değişik günlerine yayabilir. Bunlardan bir tanesi her gün en az 12 saat dinlemedir. Diğeri de haftada bir gün 24 saat dinlenmedir. Burada önemli olan şu: İşverenler artık bundan böyle pazar günü tatil değil cuma günü tatil deme imkanına kavuşmuştur.&#;

İş güvenliğinde erteleme ve staj maaşı

Yeni kanuna göre, 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan şirketlerde, iş sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri, işverenler ya da işveren vekili tarafından yürütülecek. Bu şirketler, aile hekimleri ve kamu sağlık hizmetleri sunucularından hizmet alabilecek. Ayrıca, 1 Temmuz’da başlaması gereken, kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan özel sektör işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu da Kanun ile yılına ertelendi.

Tezel:&#;50 ve daha az işçi çalıştıran az tehlikeli iş yerlerindeki işçi sağlığı güvenliği artık işverenler ve/veya vekilleri tarafından yerine getirilebilecek. İş sağlığı güvenliği uzmanı tutmak, iş sağlığı şirketi ile anlaşmak zorunluluğu olmayacak. Ayrıca, kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu &#;ye ertelenmiş oldu.&#;

Ayrıca, yine aynı kanuna göre, emeklilik yaşını dolduran öğretim üyeleri, 75 yaşının geçmemiş olmak kaydıyla, emeklilik aylığı bağlanıncaya kadar sözleşmeli olarak çalışmaya devam edebilecek.

Tezel: &#;Öğretim görevlileri normalde 62 yaşına kadar çalışabiliyorlardı. Artık 75 yaşına kadar çalışabilecek. Bir de, üniversite öğrencisi olup da mecburi staj yapmak zorunda olanlar harçlık verilmiyordu. Yapılan değişiklikle üniversite öğrencileri staj süresince asgari ücretin %35 oranından yani aylık TL gibi harçlık verilme zorunluluğu başladı.&#;

&#;Terör&#; ertelemesi

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Güney Doğu’da, terör nedeniyle bazı illerde, işverenler ve sigortalıların prim ödemelerini erteledi. Bazı il ve ilçelerde yaşanan terör olaylarının halen devam etmesi nedeniyle bu bölgelerde ekonomik faaliyetin azaldığını ve vatandaşların günlük yaşamlarını sürdüremediklerini gerekçe gösterdi. Çatışmaların yaşandığı Doğu ve Güneydoğu’da Şırnak ve Hakkari’nin tamamı ve Eruh, Nusaybin, Derik, Dargeçit, Sur, Silvan ilçeleri bu kapsama girdi.

Ali Tezel ile yaptığımız röportajın tamamını dinleyebilirsiniz.

Nasıl erken emekli olabilirsiniz? Ekibimiz erken emeklilik şartları ile ilgili nasıl bir yol izlemeniz gerektiğini sizin için 19 aşamada derledi.

Erken emekli olabilir miyim? Kaç gün doğum borçlanması yapabilirim? Askerlikte geçen sürelerimin tamamını borçlanabilir miyim? Yurtdışında çalıştığım süreler Türkiye’de emekli olmam için geçerli mi? Bu sorular gibi bütün sigortalı çalışanları yakından ilgilendiren erken emeklilik hakkındaki birçok sorunun cevabını bu yazı ile öğrenebilirsiniz.

ERKEN EMEKLİLİK NEDİR?

Erken Emeklilik: Erken emekli olabilir miyim? Düşüncesi bütün çalışanlar tarafından merak edilen bir sorudur. Çalışanların iş hayatına başladığı ilk günden itibaren aklında beliren erken emeklilik kavramı sigortalıların emeklilik haklarına daha kısa sürede kavuşmalarını sağlayan uygulamalar bütününe erken emeklilik denir.

ERKEN EMEKLİLİĞE KATKISI BULUNAN 19 KOLAY YOL!

DOĞUM BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK

Sosyal güvenlik reformu ile kadın çalışanlar sigortalı olarak çalışılmaya başlanılan tarihten itibaren üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan sürelere ilişkin doğum borçlanmasından yararlanabilirler. Doğum borçlanması ile kişiler en fazla doğum başına gün toplamda günü geçemez.

Doğum Borçlanmasından Kimler Yararlanabilir?

• SGK’lı (4/a) kapsamında çalışan sigortalı kadınlar,
• Bağ-kur’lu (4/b) kapsamında kendi nam ve hesabına çalışanlar,
• Kamu kurumlarında (4/c) kapsamında çalışan memurlar,

doğum borçlanmasından yararlanabilir.

Doğum Borçlanmasının Şartları

Kadınların sigortalı olarak çalışmakta oldukları süreler içerisinde doğum nedeniyle işten ayrılanların doğumdan sonra adlarına prim ödenmemiş olması ve doğan çocuğun yaşaması ortak şart olup sigortalı olarak çalışmakta oldukları sigortalılık kapsamına göre ise farklı şartlar mevcuttur. Doğum borçlanmasından faydalanabilmek için;

• SGK’lı (4/a) kapsamında çalışan sigortalı kadınlar için sigortalılıklarının tescil edilmiş ve adlarına prim bildirilmiş/tahakkuk etmiş olması,
• Bağ-kur’lu (4/b) kapsamında kendi nam ve hesabına çalışanlar prim ödenip ödenmediğine bakılmaksızın sigortalılıklarının tescil edilmiş/tahakkuk etmiş olması,
• Kamu kurumlarında (4/c) kapsamında çalışan memurlar için sigortalılıklarının tescil edilmiş olması, gerekmektedir.

Evlat Edinmiş Kadınlar da Doğum Borçlanmasından Faydalanabilir

Kadın sigortalının iki yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinmesi durumunda evlat edinilen çocuk/çocuklar (en fazla 3 çocuk) için doğum borçlanması yapabilirler. Bunun yanı sıra çocuğunu evlatlık veren kadın da doğum borçlanmasından yararlanabilir.

Evlat Edinen ve Veren Kadınlar İçin Doğum Borçlanmasının Hesaplaması

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığından alınan sözleşmenin onay tarihi esas olacak şekilde evlat edinen için borçlandırma işlemi yapılır. Evlat edinilen çocuğun doğum tarihi esas alınarak 2 yıllık borçlandırma süresi hesaplanır ve bu süre aşılmaz. Çocuğunu evlatlık veren kadın da doğum yaptığı tarih ile evlatlık verdiği tarih arasındaki süreyi 2 yılı aşmamak koşuluyla borçlanabilir.

Örneğin; yılında doğum yapan ve tarihinde çocuğunu evlat veren kadın, arasındaki süre kadar, evlatlık alan kadın ise tarihleri arasındaki süreyi borçlanabilir.

Doğum Borçlanması İçin Gerekli Belgeler

Doğum borçlanması için talepte bulunan kadın sigortalının bağlı olarak çalışmakta olduğu işverenin belge istemeksizin Sosyal Güvenlik Kurumu hizmet kayıtlarından tespiti yapılarak işlemleri yerine getirilecektir.

Doğum Borçlanması İçin Nereye Başvurabilirim?  

İlk defa SGK’lı (4/a) kapsamında çalışan sigortalı kadınlar veya hak sahipleri, Bağ-kur’lu (4/b) kapsamında kendi nam ve hesabına çalışan kadınlar veya hak sahipleri, sigortalının en son çalışmasının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne başvurarak doğum borçlanması başvurusunda bulunabilirler.

SGK’lı (4/a) ve Bağ-kur’lu (4/b) olanlar E-devlet üzerinden de başvuru yapabilir.

Doğum borçlanması talebinde bulunan SGK’lı (4/a) ve Bağ-kur’lu kadın çalışanların e-devlet şifresi bulunmaları halinde ayrıca E-Devlet sistemi üzerinden başvuruda bulunma hakları da mevcuttur.

doğum borçlanması başvurusunda bulunabilirler.

Memurlar İçin Başvuru Yöntemi Farklı

Kamu kurumlarında (4/c) kapsamında çalışan memurlar veya eski kamu görevlileri sigortalıları ya da hak sahipleri “SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA” adresine borçlanma talep dilekçesiyle başvuruda bulunarak doğum borçlanması yapabileceklerdir.

ASKERLİK BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK

Her erkek Türk vatandaşı için vatani görevi olan askerliğin, sigortalıların çalışamadıkları süre göz önüne alınarak sosyal güvenlik hakları açısından bu süreleri istenilmesi halinde borçlanılabilme hakları mevcuttur.

Askerlik Borçlanmasından Kimler Yararlanabilir?

Askerlik borçlanmasından yararlanmak isteyenler, askerlik hizmetlerini er veya erbaş olarak yerine getirmiş oldukları süreyi gösteren belge veya yedek subay olarak askerlik görevini yerine getirenlerin yedek subay okulu sürelerini gösteren belge ile SGK’ya müracaat etmeleri gerekmektedir.

Ölen kişinin ölüm aylığından faydalanmak isteyen hak sahipleri de borçlanma amaçlı olarak SGK’ya başvurabilirler. Merhum kişinin ölmüş olduğu sırada sigortalı olarak çalışma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Türk vatandaşlığına sonrada geçen ve 22 yaşından dolduranlar geldikleri ülkedeki askerlik süresini gösteren belgeyi sunarak eğer böyle bir belge yok ise ya da Türkiye’de ki emsallerini yaptığı askerlik süresinden fazla emsalleri kadar süreyi borçlanabilirler.

Askerlik Borçlanmasının Süreci

Kişiler askerlik borçlanmasına ilişkin başvurmuş oldukları zaman ki veya geçmişte son yaptığı işte ki sigorta kapsamı dâhilinde (4/a, 4/b, 4/c) sigortalı olarak değerlendirilir. Kişi eğer isteğe bağlı olarak sigortalı ise 4/b kapsamında değerlendirilecektir.

Kişiler askerlik hizmetini ifa ettiklerine dair belgeyi SGK’ya sunduktan sonra 1 ay içerisinde ödenmesi gerekmekte olup, 1 ay içinde ödenmemesi halinde borçlanmadan faydalanılamaz fakat tekrar başvurma hakkı mevcuttur.

Askerlik Borçlanmasının Erken Emekliliğe Katkısı

Askerlik borçlanmasından faydalanmak isteyen kişilerin askerlik hizmeti sigortaya giriş tarihlerinden önce ise bu süreleri borçlanarak sigorta başlangıç tarihlerini geriye doğru çekebilirler.

Askerlik Borçlanması için Nereye Başvurabilirim?

Er veya erbaş olarak silâhaltında veya yedek subay okulunda geçen askerlik sürelerini sigortalının kendisi borçlanabileceği gibi, ölümü durumunda hak sahipleri de borçlanabilmektedir.

Buna göre ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Merkezi veya internet ortamından temin edeceğiniz Askerlik Borçlanma Belgesini, bağlı bulunduğunuz askerlik şubesinden tasdik ettirmeniz gereklidir.

İlgili belgeyi dosyanızın bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne vermeniz ve hesaplanan tutarı ödemeniz halinde gerekli işlemler yapılacaktır.

E-Devlet Üzerinden Başvuru Yapmak Mümkün

Askerlik borçlanması talebinde bulunan çalışanların e-devlet şifresi bulunmaları halinde ayrıca funduszeue.info üzerinden başvuruda bulunma hakları da mevcuttur.

YURTDIŞI BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK

Çalışanlar açısından sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında belirlenen şartların yerine getirilmesi dâhilinde emekli olma hakları mevcuttur. Aynı şekilde yurtdışında bulunan ve çalışma hayatını büyük bir oranda yurtdışında geçiren Türk Vatandaşlarının belirli şartları yerine getirmesi halinde emekli olma şansı tanınmıştır.

Kimler Yurt Dışı Borçlanmasından Faydalanabilir?

Borçlanılacak sürelerde kişilerin Türkiye’de herhangi bir kurumda sigortalı olmamaları şartıyla; Türk vatandaşı ve Türk vatandaşı olarak doğan fakat sonrasında vatandaşlıktan ayrılan kişilerin 18 yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurtdışında geçen ve belgelendirilen hizmet süreleri ve bu sürelere arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreler yurt dışı borçlanması kapsamında değerlendirilmektedir.

Yurt Dışı Borçlanmasının Erken Emekliliğe Katkısı Var Mıdır?

Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce sözleşme yapılmış olan ülkenin sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki kişilerin ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.

Buna göre Türkiye ile arasında özel hüküm bulunan bir ülkede çalışmakta olan kişinin Türkiye’de işe giriş tarihi ’tir. Kişinin Türkiye ile arasında özel hüküm bulunan ülkedeki işe başlangıç tarihi ise ’dur. Kişinin işe giriş tarihi tarihi olarak kabul edilecek olup emeklilik şartları bu tarihe göre belirlenecek olup aylık bağlanacak tarih bu tarihe göre tespit edilecektir.

Buna karşın Türkiye ile arasında özel hüküm bulunmayan bir ülkede çalışmakta olan kişinin Türkiye’de işe giriş tarihi ’tür. Kişinin Türkiye ile arasında özel hüküm bulunmayan ülkedeki işe başlangıç tarihi ise ’dır. Kişinin bu ülkede tarihi arasında çalışmış olup gün borçlanmıştır. Fakat Türkiye ile arasında özel hüküm olmayan ülkedeki işe giriş tarih dikkate alınmayacak olup Türkiye’deki işe giriş tarihi olan ’ten gün geriye gidilerek emeklilik şartları belirlenecektir.

İlk İşe Giriş Tarihi Türkiye’de Başlangıç Olarak Kabul Edilen Ülkeler

Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, KKTC, Lüksemburg, Kore Cumhuriyeti, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, Makedonya, Slovakya

Yurt Dışı Borçlanmasında Günlük Asgari ve Azami Tutar

Yurt dışı borçlanmasında borçlanılacak tutar prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32'sidir. Yani borçlanması yapılacak miktar günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 7,5 katına kadar olan tutarın % 32’si ile borçlanılacak gün sayısının çarpımı kadardır.

Yurt Dışı Borçlanmasında İzlenecek Yol

Yurtdışı borçlanmasından faydalanabilmek için, öncelikle yurtdışı borçlanmasından yararlanabilme şartlarının taşıyor olmak gerekmektedir. Sonrasında kişinin;

• Yurda kesin dönülmüş olması,
• Tebliğ tarihinden itibaren tahakkuk eden borcun 3 ay içerisinde kuruma ödenmiş olması,
• Borcunun tamamının ödenmesinden sonra yazılı istekte bulunulmuş olması,

Gerekmektedir.

KISMİ SÜRELİ ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK

İş kanuna göre kısmi süreli olarak çalıştırılan sigortalıların ay içerisindeki çalışma zamanlarını 30 güne tamamlama hakları mevcuttur. Bu nedenle borçlanılan günler emeklilik prim günü açısından değerlendirilmekte ve ilgili kişilerin erken emekli olabilme hakları doğmaktadır.

Kısmi Süreli Çalışmalarını Borçlanabilecek Sigortalılar

Kısmi süreli çalışmalarını borçlanabilecek sigortalılar tarihinden itibaren İş Kanuna göre kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışan ve kısmi süreli olarak çalıştıkları aylara ait eksik gün nedeni işverence “Kısmi İstihdam”, “Puantaj” ve “Ev hizmetlerinde 30 günden eksik çalışma” koduyla bildirilenler eksik kalan günlerini borçlanabilecektir.

Kısmi Süreli Çalışmalarda Borçlanma Tutarı

Kısmi sürelere ilişkin borçlanma tutarı prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere belirlenecek günlük kazancın % 32’sidir. Fakat kısmi süreli çalışan sigortalıların borçlanılacak sürelere ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmiş olması durumunda, genel sağlık sigortası primi ödenmiş bu sürelere ilişkin borçlanma tutarı %20’dir. 

ENGELLİ ÇOCUĞU BULUNAN KADINLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/a),(4/b),(4/c)]

SGK (4/a), Bağ-Kur (4/b), Memur(4/c) statüsünde başka birinin sürekli bakımına ihtiyaç duyan engelli çocuğu bulunan kadın çalışanların ’den sonra geçen prim ödeme gün sayılarının 1/4'ü prim gün ödeme sayılarının toplamına eklenir, eklenen süre yaş hadlerinden indirilir.

Başka birinin bakımına ihtiyaç duyan engelli çocuğu bulunanlar bunu SGK tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelendirir.

Engeli bulunun çocuğun vefatı yâda bakıma muhtaçlığın ortadan kalkması halinde ölüm tarihine yâda bakıma ihtiyaç duyulan halin ortadan kalktığını gösteren sağlık kurulu raporu tarihine kadar geçen hizmet süresinin 1/4’ü prim ödeme gün sayısına eklenir ve eklenen süre yaş hadlerinden indirilir.

ENGELİ BULUNAN ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/a),(4/b),(4/c)]  

SGK (4/a) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir;

Bağ-Kur (4/b) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir;

Memur(4/c) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir;

ERKEN YAŞLANANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/A)]

Çalışma koşulları ya da çevresel faktörlerin etkisi ile bir kişinin erken yaşlandığını SGK tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelemesi durumunda diğer çalışanlara nazaran erken olma imkânı mevcuttur. Erken yaşlılığa bağlı emekli olabilmek için sigortalı başlangıç tarihine göre en az birinin sağlanması ile mümkündür.

ERKEN YAŞLANANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/B),(4/C)]

Çalışma koşulları ya da çevresel faktörlerin etkisi ile bir kişinin erken yaşlandığını Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi durumunda diğer çalışanlara nazaran erken olma imkânı mevcuttur. Erken yaşlanma suretiyle emeklilik şartı için kadın-erkek ayrımı bulunmamaktadır. Erken yaşlananlar için 55 yaşını doldurmak ve en az prim gününü tamamlamak şarttır.

MADENLERDE ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/A)]

Madenci olarak çalışanların iş şartları, diğer sektörlere göre daha fazla risk taşıması nedeniyle emeklilik hakları diğer SGK’lılara (4/a) oranla iyileştirilmiştir. Maden de çalışanların emekliliğe hak kazanmaları işe başlangıç tarihlerine göre değişmekte olup tarihinden önce ve sonra başlayanlar için ayrı şartlar mevcuttur. Detaylı bilgi aşağıdaki tabloda mevcuttur;

AĞIR VE YIPRATICI İŞTE ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/A)]

Ağır ve yıpratıcı işte çalışma mevzuatı itibariyle düzenlenmiş çalışanlara ilave sigortalılık süresi yerine ilave prim günü kazandırmaktadır. İlave prim günü çalışanlara her yıl çalışma sürelerine ilave olarak 60,90 ve gün olarak eklenmektedir. Aşağıdaki tabloda ağır ve yıpratıcı iş olarak kabul edilen işlere göre yıllık eklenecek ilave gün sayısı gösterilmiştir;

YIPRANMALI ÇALIŞAN MEMURLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/C)]

tarihinden itibariyle yıpranmalı işlerde çalışan kamu görevlileri ve prime eklenecek gün sayısı aşağıdaki şekildedir;

tarihinden sonra yıpranmalı işler kapsamında çıkarılan meslekler aşağıdaki şekildedir;

MEMURLARIN AYLIKSIZ GEÇEN SÜRELERİ İLE ERKEN EMEKLİLİK [(4/C)]

Personel mevzuatına göre memurların bazı hallerde aylıksız izinli olarak geçirdikleri süreleri borçlanma hakları mevcuttur.

Memurların Aylıksız İzin Sürelerini Borçlanabileceği Haller

• Memurların bakmakla yükümlü oldukları ya da bakması gereken ana, baba, kardeş, eş ve çocuklarından birinin ağır bir kaza veya tedavisi uzun süren bir hastalık geçirmesi ve bunun sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi sonucu 3 aya kadar izin verilmesi sonrasında istekleri doğrultusunda 18 aya kadar,
• Doğum yapan memura analık izni süresi bitiminden, eşi doğum yapan memura ise doğum tarihinden itibaren 24 aya kadar,
• 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte ya da münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşlerine, çocuğun anne ve babasının rızasının kesinleştiği tarihten ya da vesayet dairelerinin izin verme tarihinden itibaren, istekleri doğrultusunda 24 aya kadar,
• Yurtdışında burs alan, yurtdışında uluslararası bir kurulda görev alan, sürekli veya geçici olarak Türkiye’deki bir kamu kurumdan yurtdışına gönderilen memurların memur olan eşlerine görev süreleri boyunca,
• En az 5 yıl hizmet süresini tamamlayan en fazla 2 defa kullanılmak şartıyla 12 aya kadar,

Aylıksız izin süresi kullanabilir.

Memurların Aylıksız İzin Borçlanmasında Tutar

Memuriyete tarihi öncesinde başlayan ve aylıksız izin sürelerini borçlanma yapmak isteyen memurların başvuru tarihindeki öğrenim durumları itibariyle göreve giriş derecesi dikkate alınmak suretiyle borçlanma işleminin yapılacağı tarihteki memur maaş katsayısına göre borç tutarı tespit edilmektedir.

tarihi ve sonrasında memur olanların borçlanacakları tutar, prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32'sidir.

AVUKATLARA ERKEN EMEKLİLİK

Avukatlık stajının ilk 6 ayını mahkemelerde sonraki 6 ayını avukatların yanında sigortasız olarak yapan avukatların toplamda 1 yıla kadar bu süreleri borçlanma hakları mevcuttur. Barodan staj sürelerin gösteren onaylı belge ve resmi dilekçe ile bulundukları ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğüne başvurmaları gereklidir.

DOKTORLARA ERKEN EMEKLİLİK

Doktorların tıpta uzmanlıkta ve fahri asistan olarak sigortasız geçirdikleri süreleri borçlanma hakları mevcuttur.

• Doktorların tıpta geçen uzmanlık sürelerini; diplomasının onaylı bir fotokopisi, uzmanlık gördüğü tıp fakültesi veya sağlık kuruluşunca verilen başlangıç ve bitiş tarihlerini gün ay ve yıl olarak gösteren belge ve sağlık bakanlığının bu süreleri uzmanlıktan sayıp-saymadığını gösteren veya bir kısmı sayılıyor ise onu gösteren belgeyi,
• Fahri asistanlıkta geçen sürelerini ise; fahri asistan olarak görevde bulunduğu kurumdan fahri asistan olarak yaptığı görev süresinin başlangıç ve bitiş tarihlerini gün ay ve yıl olarak belirten belgeyi,

Borçlanma talep dilekçesi ile birlikte bulundukları ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğüne başvurmaları gereklidir.

DOKTORA EĞİTİMİ YAPANLARA ERKEN EMEKLİLİK

Kişiler Üniversite sonrası öğrenimlerini yüksek lisans ve doktora yaparak devam ettirerek bilime katkıda bulunmak ya da akademisyen olmak amacıyla iş hayatına başlamak konusunda gecikebiliyorlar. Bu nedenden ötürü yasa koyucu öğrencilerin sigortalı olmaksızın yurt içinde veya dışında normal doktora veya tıpta uzmanlık öğrenim sürelerini borçlanmalarına imkân tanımaktadır.

Doktora Borçlanmasında İzlenecek Süreç

Kişilerin geriye dönük olarak doktorada geçen sürelerini borçlanmaları için bir takım şartlar mevcuttur. Bunlar;

• Borçlanma Talep Dilekçesi,
• Doktora diplomasının onaylı fotokopisi,
• Doktora eğitimini yurtiçinde gerçekleştirenlerin başlangıç ve bitiş tarihlerini gösteren ve üniversite tarafından düzenlenmiş belgeyi,
• Doktora öğrenimi yurt dışında sayılı kanun kapsamında yapılmış ise, dil, yüksek lisans ve doktora eğitim sürelerine ilişkin başlangıç ve bitiş tarihlerini gösteren ve Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce düzenlenen eğitim planını,
• Doktora öğrenimini kendi imkânları ile yurtdışında yapanların üniversiteden alınacak başlangıç ve bitiş tarihlerini gösteren belgenin aslı ve onaylı Türkçe tercümesi ile diplomanın Türkiye’de denkliğini gösteren belgeyi,

Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğü’ne teslim etmeleri gerekmektedir.

SİGORTALI ÇALIŞMAKTA İKEN TUTUKLANIP VEYA GÖZALTINA ALINIP BU SUÇTAN DOLAYI SERBEST BIRAKILANLARA BU SÜRELER İÇİN ERKEN EMEKLİLİK

Sigortalı iken herhangi bir suçtan dolayı tutuklanan veyahut gözaltına alınan sigortalıların bu suçtan olmak şartıyla beraat etmeleri halinde tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri borçlanmaları mümkündür.

12 EYLÜL ASKERİ DARBE MAĞDURLARINA ERKEN EMEKLİLİK

Sıkıyönetim mahkemelerinin görev alanına giren suçlar nedeniyle yakalanan veya tutuklananlardan, 12 Eylül tarihinden itibaren haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilenlerin, gözaltında  veya  tutuklulukta geçen  süreleri  için kendilerinin  ya  da  hak sahiplerinin bu durumlarını belgeleyerek borçlanma imkânları mevcuttur.

Talep tarihinde belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının % 32’si üzerinden hesaplanacak primleri, dava açıp tazminat alanların borcun tebliğ tarihinden itibaren altı ay içerisinde kendilerince veya hak sahiplerince, tazminat almamış olanların ise Hazinece ödenmesi suretiyle borçlandırılır.

12 Eylül askeri darbe mağdurlarına tanınan borçlanma hakkı sigortalılık süresini geriye götürmez, sadece prim günü arttıran bir borçlanmadır.

GREV VE LOKAVTA GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANILMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK

Sigortalı olarak çalışmakta olan bir işçinin Anayasa’dan gelen grev hakkını kullanması sırasında diğer bir anayasal hakkı olan sosyal güvenlik hakkının kullanılmaması Anayasa ilkeleri ile bağdaşmayan bir durumdur.

Bu nedenle grev ve lokavt nedeniyle sigorta primleri ödenmeyen işçilerin yasal bir grev ve lokavt olması şartıyla borçlanılabilmekte olup, sigortalı veya hak sahipleri tarafından grev ve lokavtın bitiminden itibaren 6 ay içinde bulundukları yerdeki Sigorta il Müdürlüğüne resmi dilekçe ile başvurmaları şarttır.

ERKEN EMEKLİLİKTE SON DAKİKA GELİŞMESİ

Geçtiğimiz aralık ayında ekonomik gelişmeleri değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, değerlendirmede gündemde sıcaklığını koruyan Emeklilik Yaşa Takılanlar konusuna da değindi. Bakan Albayrak, erken emeklilik konusunda, “Erken emeklilik düzenlemesi gündemimizde yok.” diye ifade de bulundu.

ERKEN EMEKLİLİKTE ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR

• Sigortalıların emekli olma hakkına daha erken bir şekilde elde etmelerine sağlayacak uygulamaların bütünü erken emeklilik olarak adlandırılmaktadır.
• Sigortalı olarak çalışan kadınlar 3 defaya mahsus olmak üzere doğumdan sonraki 2 yıllık süreyi borçlanabilirler.
•  Askerliğini er veya erbaş olarak yapanlar veya yedek subayların yedek subay okulunda geçen süreleri askerlik borçlanması kapsamında kendilerince veya hak sahiplerince 1 ay içerisinde ödemesi şartıyla borçlanma hakları vardır.
• Çalışma yaşamlarının büyük oranda yurtdışında geçiren Türk vatandaşlarının bu süreleri borçlanma imkânları mevcuttur. Türkiye ile arasında özel hüküm bulunan ülkelerde çalışanların o ülkedeki ilk işe giriş tarihi Türkiye’deki işe giriş tarihi olarak kabul edilir.
• ’den itibaren kısmi süreli veya çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanların eksik kalan günlerini borçlanma imkânları hakları vardır. 
• Engelli çocuğu bulunan SGK (4/a), Bağ-Kur (4/b), Memur(4/c) statüsünde çalışan kadınların gereken şartları taşımaları dâhilinde erken emekli olma hakları vardır.
• Engeli bulunan SGK (4/a), Bağ-Kur (4/b), Memur(4/c) statüsünde çalışan kadınların gereken şartları taşımaları dâhilinde erken emekli olma hakları vardır.
• Erken yaşlanan SGK (4/a), Bağ-Kur (4/b), Memur(4/c) statüsünde çalışan kadınların gereken şartları taşımaları dâhilinde erken emekli olma hakları vardır.
• Madende çalışanların ve ağır yıpratıcı işte çalışan işçi (4/a) kanunlarca gereken şartları taşımaları dâhilinde erken emekli olma hakları vardır.
• Memurlar aylıksız olarak geçen izinli oldukları süreleri borçlanabilirler, borçlanma miktarı öncesi memurlar olanlar başvuru tarihindeki öğrenim durumu, göreve giriş derecesi, dikkate alınarak değerlendirilirken, sonrası memurlar olanlar prime esas asgari ve azami günlük kazanç arasında seçilen tutarın %32’sidir.
• Avukatların sigortasız olarak geçen avukatlık staj süreleri, doktorların tıpta uzmanlık veya fahri asistanlıkta geçen sürelerini borçlanabilirler.
• Doktora yapan öğrencilerin sigortasız olarak geçen normal doktora sürelerini borçlanma hakları vardır.
• Sigortalı olarak çalışmakta iken tutuklanan veya gözaltına alınan ve bu suçtan dolayı beraat edenlerin bu suçtan dolayı tutuklu veya gözaltında geçen sürelerini borçlanabilirler.
• askeri darbe mağdurlarından beraat edenlerin gözaltında veya tutuklukta geçen sürelerini kendilerince veya hak sahiplerince borçlanma imkânları hakkı vardır.
• Sigortalıların çalışmakta iken yasal ve grev ve lokavt hakkını kullananların bu süreleri grev ve lokavtın bitiminden itibaren 6 ay içinde başvurmaları şartıyla borçlanma hakları mevcuttur.
• Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılı olarak dilekçe ile başvuracak sigortalılar için gerekli “Borçlanma Talep Dilekçesi” için tıklayınız.

YAZAR: E.ÖĞR.GÖR. NURTEN ÖRNEK

Yararlanılan Kaynaklar

• Ahmet Altıntaş, “Memurların Aylıksız İzin Kullanma Nedenleri ve Bu Sürede Sosyal Güvenlik Bakımından Durumları”, Yaklaşım Yayınları, Kasım, , Sayı
• Celal Tozan, “Grev ve Lokavtta Geçen Sürelerin Borçlanılması”, Yaklaşım Yayınları, Temmuz, , Sayı
• Mehmet Mankal, “Çocuğu Olmayan Kadınlar Doğum Borçlanması Yapılabilir Mi?”, Yaklaşım Yayınları, Şubat, , Sayı
• Muzaffer Şekeroğlu, “Yurtdışı Borçlanması İle Erken Emeklilik Mümkün Müdür?”, Yaklaşım Yayınları, Kasım, , Sayı
• Sevgi Üvedi, “ Sayılı Kanun’un Maddesine Göre Yapılan Doğum Borçlanması”, Yaklaşım Yayınları, Ekim, , Sayı
• Sami Öner, “Yurtdışı Sürelerini Borçlanmanın Emeklilik Şartlarına Etkisi”, Yaklaşım Yayınları, Ekim, , Sayı
• Süleyman Uzunoğlu, “Askerlik Borçlanmasının Emeklilik Sürelerine Etkisi”, Yaklaşım Yayınları, Ekim, , Sayı
• Şevket Tezel, “Doktora Öğreniminde Geçen Sürelerin Borçlanması” funduszeue.info?sid=yazi&id=
• Vedat İlki, “Kısmi Süreli Çalışanların Borçlanma Talepleri Program Yapılmadığı İçin Gerçekleşmiyor” funduszeue.info?sid=yazi&id=
• funduszeue.info ()
• funduszeue.info ()
• funduszeue.info ()
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info

Kaynak: funduszeue.info
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemizekayıt olun.

>> Vergi Affı Rehberi ( Soru - Cevap) Ücretsiz E-Kitap:hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

GÜNDEM