Antihistaminik Ilaçlar

Burun tıkanıklığı,akıntıları, sinüzit ve soğuk algınlığı için kullanılan ilaçlar KULAK BURUN  BOĞAZ alanında  en sık kullanılan ilaçlardandır. Uygun kullanıldıkları zaman çok sık olarak  olarak sıkıntı veren şikayetlerin önüne geçilebilir.
Bu ilaçlar; alerji, soğuk algılığı, rinit, sinüzit gibi  üst solunum yolu enfeksiyonlarında, sıklıkla gerginlik, tiroid hastalığı, hamilelik gibi sebeplerin burun etlerini şişirmesi ile  ortaya çıkan vazomotor rinitte  burun tıkanıklığı ve diğer şikayetlerin giderilmesinde  kullanılmaktadır.

Bu tür ilaçlar alerjiyi, enfeksiyonu tedavi etmekten çok hastaya rahatsızlık veren durumları ortadan kaldırarak kişilere konfor sağlamak amacıyla kullanılırlar.

Antihistaminikler  

"Histamin", kişinin alerjik olduğu madde ile karşılaştığında veya iltihap durumlarında ortaya çıkan önemli bir kimyasal ajandır. Antihistaminikler histaminin etkisini önlerler ve böylece alerjinin oluşturduğu şikayetlere iyi gelirler. En iyi sonuç için bu ilaçlar alerji şikayetleri ortaya çıkmadan alınmalıdırlar.
Antihistaminiklerin ortaya çıkardığı en sık yan etki "uyku hâli" vermeleridir. Bu nedenle gece  yatmadaan  önce  alınması  önerilir. İlk dozlarda oluşan uyku  etkisi  kullandıkça giderek azalmaktadır. Günümüzde yeni çıkan antihistaminik türlerinde  uyku  etkisi  daha  azdır. Yinede araba veya tehlikeli olabilecek makina kullananlara bu ilaçlar   dikkatle  verilmelidir, özellikle  gündüz   alınması  sıkıntı yaratabilir. 

Dekonjestanlar
Burun ve solunum yollarındaki  çok geniş kan kapasitesine sahip olan damarlar vardır. Buradaki kan damarlarının şişmesi ile burun, sinüs ve göğüste oluşan tıkanıklığa "konjesyon" denir.  Alerjide salgılanan  "Histamin" buradaki damarları uyararak genişlemelerine sebep olur.
Dekonjestanlar kan damarlarının büzülmesine yol açarak hava pasajlarını yeniden açan ilaçlardır.
Dekonjestan ilaçların yan etkisi, kişide "sinirlilik hâli" yaratmalarıdır. Uykuya dalmada zorluk yapabilirler. Tansiyonu ve  nabız sayısını yükseltebilirler. Bazı hastalarda idrar yapmada zorluk olabilir. Yüksek tansiyonu, kalp ritm  bozukluğu ve kalp rahatsızlığı olan   ve  göz tansiyonu yüksek olanlarda  dekonjestanlar  zorunlu olmadıkça kullanılmamalıdır.

Zayıflamak için kullanılan  bazı  ilaçların içerisinde daha yüksek dozda  dekonjestan  vardır. Bu nedenle  bu  tür ilaçların  çoğu  reçetesiz  verilmemektedir. Bu  tür  ilaçları alanlarda   solunum  yolu takanıklığı  için  verilecek    ilave  ilaçlar  dikkatli  ve   doktor   kontrolü  altında kullanılmalıdır.

Antistamik ve Dekonjestanları Birlikte Kullanma
Teorik olarak etkileri iyi dengelenirse, antihistaminiklerin verdiği uyku hâli dekonjestanların verdiği uykusuzluk ile giderilebilir. Bundan dolayı  birlikte   kullanılabilir. Hatta  aynı  tablet  içinde  birlikte  bulundukları ilaçlar piyasada bulunmaktadır.

Özellikle antistaminikler uzun süre kullanılmaları gereken ilaçlardır. Aylar veya yıllar boyunca kullanabilir. Uzun kullanımlarda bazen etki azalır. Böyle durumlarda  aynı guruptan diğer bir ilaca geçilmesi  yararlı  olacaktır.

Herkesin bu tür ilaçlara verdiği cevap farklı olabileceği için kişiye  uygun  doz  takiplerle  ayarlanmalıdır. Sıklıkla antihistaminik  akşam, dekonjestan sabah alınabilir. 

Soğuk Algınlığı İlaçları

Dekonjestanlar ve antihistaminikler, şişliği ve salgıyı azaltıcı, kurutucu  etkilerinden  dolayı "soğuk algınlığı" ilaçlarının vazgeçilmezleridir. Beraberinde parasetamol, aspirin ve aspirin türevleri, öksürük baskılayıcı maddeler de  soğuk algınlığı ilaçlarına  eklenmektedir. Bu  tür  ilaçların  etkileri    herkeste  aynı değildir. En uygun gelebilecek içeriği olan ilaçları seçme konusunda dikkatli olmalıdır.
İlacın üzerinde kimyasal maddeler ve neye iyi geldikleri ve yan etkileriyle ilgili bilgiler tam okunmalı anlaşılamayan konular doktora ve eczacıya sorulmalıdır.

Burun Spreyleri
Burun spreyleri, temell olarak iki gruba ayrılmaktadır.

Birinci  gurup; "Alerjik rinit, vazomotor rinit ve polip" için  hekim kontrolü altında uzun süre  kullanılabilen steroid (kortizon)  içeren burun spreyleridir. Bu tür spreyler tedavi amaçlıdır, etkili olmaları için uzun süreler kullanılması  gerekir. İçeriğinde bulunan kortizon sadece burna etki eder. Vücuda geçişi  son derece   azdır, diğer organlara bir etkisi  ve zararı yoktur.

Diğer gurup  burun sprey ve damlaları ise eskiden beri bilinen ve  sık kullanılan dekonjestan yani burun açıcı ilaçlardır. Tedaviden çok  burundaki kan damarlarını geçici  büzerek  burun tıkanıklığında hemen rahatlama sağlamak  için  kullanılır. Burun içi  dokularına  ve  damarlara  çok etkilidir  ve hemen rahatlama sağlarlar. Ancak  etkileri  kısa  sürelidir, birkaç saat içinde  biter. Kişi spreyi tekrar tekrar kullanma ihtiyacı hissederü. Uzun süreli  kullanımlarda  her  kullanımdan sonra, burun damarları ve dokuları  refleks olarak tekrar eskisinden de fazla  genişlerler. Buna "rebound etki" denir. Kısır döngü oluşur ve damla kullanımı  bağımlılık halini alır.  Bu tip uzun kullanımlar, haftalar ve aylar  içinde  burun içi  dokuda kalıcı hasarlar oluşturabilir. Dekonjestan özellikli burun spreyleri  kısa süreli durumlarda tercih edilmeli, 1 haftadan  fazla devamlı kullanılmamalıdır. Bebek ve  çocuklarda   zararlı etkiler daha kısa sürede oluşabilir. Damla ve  spreylerin  devamlı  kullanımı günü  geçmemelidir.