Iç Anadolu Coğrafi Özellikleri

İç Anadolu Bölgesi nerededir? İç Anadolu Bölgesinin genel özellikleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, ekonomisi ile ilgili bilgi.

İç Anadolu Bölgesi; Türkiye nin 7 coğrafya bölgesinden biridir. Yüzölçümü km2 (Türkiye yüzölçümünün % &#;u). Kuzeyden Karadeniz, doğudan Doğu Anadolu, güneyden Akdeniz, batıdan Ege Bölgeleri ile çevrilidir.

Kuzeybatıda Marmara Bölgesi ile küçük bir sınırı vardır. Yozgat, Kırşehir, Nevşehir, Kırıkkale, Aksaray illerinin tümü; Eskişehir&#;in Merkez, Alpu, İnönü, Beylikova, Mahmudiye, Sivrihisar, Günyüzü ilçelerin tümü; Çifteler, Han, Seyitgazi, Mihalıççık ilçelerinin bir bölümü; Ankara&#;nın Nallıhan, Beypazarı, Kızılcahamam ilçelerinin kuzey kesimleri, dışında kalan tüm ilçeleri; Çankırı&#;nın Merkez, Korgun, Kızılormak, Orta, Eldivan, Şabanözü ilçeleriyle Çerkeş&#;in bir bölümü; Çorum&#;un Alaca, Boğazkale, Uğurludağ, Merkez, Mecitözü, Sungurlu ilçeleri; Bayat, İskilip ilçelerinin bir bölümü; Yozgat&#;ın Aydıncık ve Akdağmadeni ilçesinin bir bölümü dışında kalan tüm ilçeleri; Sivas&#;ın Akıncılar, Gölova, Koyulhisar, Doğanşar ilçeleriyle Divriği, Kangal, Gürün ilçelerinin güney bölümleri dışında kalan tüm toprakları; Kayseri&#;nin Sarız, Tomarza, Develi, Yahyalı ilçelerinin güney bölümü dışında tümü; Niğde&#;nin Çamardı ve Ulukışla ilçelerinin bir bölümü dışında tümü.

İç Anadolu Bölgesi Yer Şekilleri Haritası

Konya&#;nın Seydişehir, Derebucak, Ahırlı, Bozkır, Hadım, Taşkent, Halkapınar ilçeleri dışında topraklarının tümü; Karamanın Ermenek, Başyayla, Sarıevliler ilçeleri dışında tüm topraklan; Afyonkarahisar&#;ın Çay, Bolvadin, Emirdağ, Sultandağı ilçelerinin bir bölümü, İç Anadolu Bölgesi sınırları içinde kalır. Bölge kendi içerisinde iklim ve yüzey şekillerindeki farklılaşmaya bağlı olarak dört alt bölgeye ayrılır: Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Konya bölümleri.

Yüzey Şekilleri:

İç Anadolu Bölgesi, batıda Ege kıyılarına dik inen dağların doğu etekleriyle, Doğu Anadolu Dağları&#;nın batı etekleri arasında kalan, kuzeyden Köroğlu Dağları ile güneyden Toros Dağları&#;nın oluşturduğu dağ sıralarının çevrelediği ırmaklar tarafından yarılan derin vadilerle bölünmüş yüksek düzlükler Emir Dağları&#;dır.

(Emiroğlu Tepesi m), (Yellibel Tepesi m). Afyonkarahisar-Emirdağ arasında Beydağ ( m), Ağık Dağı ( m); Eskişehir-Afyonkarahisar arasında Türkmen Dağı ( m); Porsuk-Sakarya arasında Taş Tepe ( m) ve Sündiken Dağı ( m); Sivrihisar çevresinde Arayıt Dağı ( m), Yediler Tepe ( m), Ankara çevresinde Çile-Ayaş Dağları üzerinde Dua Tepe ( m), Çile Dağı ( m), Abdüsselam Dağı ( m), Hızır Dağı ( m), Karyağdı-Aydos Dağları üzerinde Memlik Dağı ( m), Mine Dağı ( m), Kavak Dağı ( m), Aydos Dağı Kuzutepe ( m), İdris-Elma Dağları üzerinde İdris Dağı ( m), Elma Dağı ( m), Tekke Dağı ( m). Bölgenin güneyinde Konya Bölümü&#;nde Karacadağ ( m), Karadağ ( m), Erenler Dağı ( m), Burnueğri Dağı ( m), Bozdağ ( m), Loras Dağı ( m), Aladağ ( m), Tuzgölü çevresinde Paşa Dağı ( m), başlıca yükseltilerdir.

İç Anadolu Bölgesinden Bir Görünüm

Orta Kızılırmak Bölümü&#;nde

Kırşehir-Yozgat çevresinde Barana Dağı ( m), Kervansaray Dağı ( m), Karasınır Dağları üzerinde Ekecek Dağı ( m), Karasamur Dağı ( m), Melendiz-Hasan Dağı ( m), Beşparmaksın Tepe ya da Melendiz Dağı ( m). İç Anadolu Bölgesi&#;nin en yüksek noktası Erciyes Dağı ( m), Küçük Erciyes ( m) dağları (Erciyes&#;in m&#;den yukarısı devamlı karla kaplıdır).

Bölgenin batısında Yukarı Kızılırmak Bölümü olarak anılan dağlık yörede

Öksüz Tepe Çamlıbel Tepe ( m), Kuruyurt Tepe ( m), Karaziyaret Tepe ( m), Hamzasultan Tepe ya da Akdağ ( m), Tacer Dağları adı altında Gürlevik Dağı ( m), Yılanlı Dağı ( m), Karababa Dağı ( m), Tacer Dağı ( m), Fidil Dağı ( m), Beydağ ( m), Çengelli Dağı ( m).

İç Anadolu Bölgesi&#;nin güneydoğusunda Erciyes-Karadağ arasındaki km&#;lik alanda uzanan dağların büyük bölümü volkanik kökenlidir. Erciyes, Hasan Dağı, Melendiz Dağı, Karacadağ, Karadağ, Toros Dağları&#;nın kuzey eteklerindeki düzlüklerde görülen genç volkanik yükseltilerdir. İç Anadolu volkan bölgesinin önemli oluşumlarından biri de tüf yığılmalarıdır. Püskürmeler sırasında geniş çukurlar içerisinde biriken tüfler kalın tabakalar biçiminde yığılmıştır. Bu tabakaların üzerileri lav örtüleriyle kaplıdır. Ürgüp ve Aksaray yakınlarındaki tüf yığınlarının zamanla aşınması sonucu Peri Bacaları ortaya çıkmıştır.

İç Anadolu Bölgesi Nüfus Dağılımı

Düzlükler, Ovalar ve Yaylalar

Konya Ovası, ovanın kuzeyinde Obruk Yaylası, kuzeybatısında Cihanbeyli Yaylası, Ankara İli&#;nde, Haymana, Ankara, Çubuk, Mürted; Eskişehir&#;de, Eskişehir Ovası, bölgenin başlıca düzlükleridir. İç Anadolu önemli ırmakların ve göllerin yeraldığı bir bölgedir. Sakarya Irmağı; Ankara, Porsuk çayları gibi önemli kollarının bölge topraklarında alır. Yine Sakarya&#;nın önemli bir kolu olan Kirmir Çayı, Ankara&#;nın kuzeybatısında bölge topraklarından geçer. Türkiye&#;nin en uzun ırmağı olan Kızılırmak, Delice Irmağı, Konya&#;nın güneyinde doğan Çarşamba Suyu, Seyhan Irmağı&#;nın ana kollarından Samanlı Çayı, Fırat&#;ın kollarından Tohma Çayı, Sivas&#;ın güneyinde dağlık yöreden doğan öteki başlıca ırmaklardır. Bölgenin en büyük, Türkiye&#;nin ikinci büyük gölü olan Tuzgölü ( km2) deniz düzeyinden m yükseklikte, Eber, Akşehir ve Çavuşçu gölleri Konya Bölümü&#;nün doğu ucunda toplanmıştır. Bölgedeki ırmaklar üzerinde yapılan barajların oluşturduğu büyük yapay göllerin (Ankara&#;da Çubuk, Sarıyar, Niğde&#;de Uzanda, Karaman&#;da Ayrancı, Kırşehir&#;de Hirfanlı) yanı sıra göl alanı ufak pek çok baraj gölü (özellikle Konya&#;da) vardır.

İklim ve Bitki Örtüsü:

Bozkır ikliminin egemen olduğu bölgede, sıcak ve kurak yazlar, soğuk kışlar iklimin belirgin özelliklerdir. Bunun en güzel örneği Tuz Gölü çevresinde gözlenir, kenarlara açıldıkça bozkır ikliminin etkisi hafifler. Bölge genelinde 11°C olan yıllık ortalama sıcaklık, doğuya doğru gidildikçe düşer. Bölgenin hemen tümünde en soğuk ay ocak, en sıcak ay temmuz ya da ağustostur. Bölgede bugüne kadar ölçülen en düşük sıcaklık °C&#;dir. (Sivas ). Ortalama sıcaklığın 0°C&#;nin altında olduğu günler sayısının bölge ortalaması , ortalama yıllık yağış tutarı mm, yağışlı gün sayısı &#;dir. Yağışlar Tuz Gölü ve çevresinde mm dolayındayken, dışa açıldıkça mm&#;ye yükselir. Kar yağışlı gün sayısı 14 (Ankara) ile 31 (Sivas) arasında değişir.

Yükseltinin m dolayında bulunduğu orta bölümlerde bozkır, daha yükseklerde karasal ve soğuk koşullarla yarı kurak, yarı nemli koşulların egemen olduğu ortamlarda kurakçıl-kuru orman örtüsü görülür. m&#; ler arasında bozkır, daha yüksek kesimlerde meşe ve karaçam topluluklar yoğundur. Tuz Gölü çevresinde Konya -Ereğli arasındaki havzada tuzlu ortamda bitki örtüsü zayıftır. Bozkır bitkileri arasında karaçalı, yabani badem, geven, kekik, yavşanotu yaygındır.

İç Anadolu Bölgesi Bölümleri Haritası

Orta Anadolu doğal ormanları, bozkır bitkileri, aşırı yararlanma, havan otlatılması sonucu büyük oranda zarar gördüğünden, rüzgâr ve su aşınımı başlamıştır. Orta Anadolu&#;da m&#;nin altındaki yerlerde görülen bozkır, gerçek anlamda bozkırdır. Bu yükseltinin üzerindeki bozkır alanlar ise kuru ormanların doğal dengesinin bozulması, sonucu ortaya çıkmıştır. m arasında yer yer bodur meşe, ardıç, dağınık karaçam topluluklarına rastlanır. Kuzeybatıda Sündiken, Sivrihisar dağları, batıda Kütahya-Afyonkarahisar hattının doğusunda Yazılıkaya Yaylası, Sandıklı, Murat dağlarında, güneybatıda Göller Bölgesi&#;ndeki yüksek yerlerde, karaçam ormanları geniş alan kaplar. Yozgat Akdağmadeni ile Eskişehir&#;de sarıçam; Beypazarı&#;nin batısında, Sakarya Vadisi&#;nde Göller Bölgesi&#;nde kızılçam ormanları görülür. Meşe toplulukları, genellikle yaylalarda dağ yamaçlarındadır.

Toplumsal Yapı ve Ekonomi:

İç Anadolu, nüfus yoğunluğu açısından ülke ortalamasının üzerinde olmasına karşın, nüfus hızı az olan bölgelerimizdendir. Eskişehir, Kütahya, Aksaray, Ankara, Nevşehir, Kayseri, Konya, Karaman, Akşehir çevresi nüfus yoğunluğunun en yüksek; Eskişehir-Ankara-Konya üçgeni arası, nüfus yoğunluğunun en düşük olduğu yerleşim alanlarıdır. Ekonomik ve toplumsal yapının oluşumunda en büyük pay tarım ve hayvancılığındır. Türkiye&#;nin tahıl ambarı durumundaki bölgede, buğday ve arpa üretimi başta olmak üzere, bağcılık, sebze tarımı, küçükbaş hayvan yetiştiriciliği tarımın genel yapısını oluşturur. En iyi patates, bölgenin güneydoğusunda Kayseri ve Nevşehir çevresinde yetişir.

Buğday üretiminde Konya, Türkiye&#;nin en önde gelen ilidir. Endüstri bitkileri (özellikle, şekerpancarı) üretiminde son yıllardaki artış büyük boyutlara ulaşmıştır. Ankara, Eskişehir, Afyon, Kırıkkale, Konya, Kayseri, Sivas endüstrinin odaklaştığı merkezlerdir: Besin, yapı gereçleri, dokuma, makine, kimya, metal, silah, uçak, elektronik, demiryolu gereçleri, lastik. Bölge yeraltı kaynaklan açısından zengindir: Linyit, manyesit, krom, demir, bakır, manganez, kurşun, amyant, cıva. E-5 Karayolu, konumu açısından ülke içi ve uluslararası ulaşımda önemli bir yeri bulunan bölgeyi baştan başa geçer. Avrupa&#;dan gelip, Ortadoğu ve Asya ülkelerine geçen taşıtlar, bölge karayollarını kullanır. Karayollarının yanı sıra Afyon-Eskişehir-Ankara-Yozgat Kayseri-Konya-Karaman illerinin birbirleriyle ve Türkiye&#; nin öteki yöreleriyle düzenli demiryolu bağlantısı vardır.