2 Aylık Bebek Parmak Emmesi

Çocuğumun parmak emme alışkanlığı var. Neler yapabilirim?

Normal çocuklarda herhangi bir psiko-patolojik etken olmaksızın yaşlarına kadar görülen bir olgudur. Bebeklerin çoğu başparmaklarını ya da diğer parmaklarını emerler. Zararsız bir davranış olan parmak emmeye hemen hemen bebeklerin tümünde rastlamak mümkündür. Doğumu takiben ilk ayda normal olarak bir çocuğun yeme ve içmesi için tek yol emmedir. Birinci yılın sonuna kadar emme esas yol olarak kalır. Çocukların bu faaliyetten belli bir şekilde ve derecede zevk aldıkları görülür. Emme refleksinin sıklığı çocuğa göre değişir. Çocukların parmakları emmelerinin altında mutlaka psikolojik bir problem aranmamalıdır. Çocuklar bu davranışı diş çıkarırken, uykuya dalarken ya da yeni bir kardeşi olduğu zaman yapabilirler.

Parmak emme ana rahminde öğreniliyor

Yeni doğan bebekler, parmak emmeyi daha anne rahminde öğrenir. Doğuştan sahip oldukları en güçlü reflekslerden biri parmak emmedir. Bazı bebekler yeni dişlerin çıkması nedeniyle bazıları da zorlukla karşılaştıklarında utanma ve sıkılma belirtisi olarak parmaklarını emerler. İlk bir yaş içinde bebeklik döneminde çocuk doğal olarak parmak emebilir. Daha çok başparmağını hatta bazen ayak parmağını bile emebilir. Bu davranışın, çevreyi tanıma ve keşfetme ihtiyacından doğduğu kabul edilebilir. Parmak emmenin temelinde anne-çocuk ilişkisindeki yetersizlik ve çocukta güven duygusunun yeterince gelişmemiş olduğuna ilişkin görüşler vardır. Ayrıca parmak emmenin uykuyla sıkı bir ilgisi vardır. Birçok çocuk parmaklarını uykulu oldukları ve uykuya daldıkları zaman emerler. 2 yaşındaki çocukların bir kısmı uykuya dalarken parmaklarını ağızlarına almak için direnirler. 3 yaşında bu alışkanlık uyku sırasında kendiliğinden kaybolabilir.

• Ani bir korku, anne babanın ayrılması ve ölüm gibi olaylar,
• Ailedeki huzursuzluk sonucu çocuğa yeterli ilgi gösterilmemesi,
• Çocuğun yeni bir kardeşin doğmasıyla ilgi çekmeye çalışması,
• Uzun süreli ayrılıklar nedeniyle kendisinin artık sevilmediği duygusu,
• Bebeklik döneminde memeden erken kesilme, biberon ve yalancı meme kullanmama sonucu emme

güdüsünün yeterince tatmin olmaması.

Anne-babaların parmak emen çocuklarına verdikleri tepkiler ve vazgeçirme yöntemleri farklıdır.

Bilinçsiz anne babaların verdikleri tepkiler şunlardır;

Bağırmak, azarlamak, tehdit etmek, ceza vermek, küçük düşürmek, çocuğun ellerine biber sürmek, parmağını emmeyen diğer çocuklarla kıyaslamak, sık sık ‘ellerini çek ağzından’ gibi uyarılarda bulunmak, çocuğun elleri bağlamak.

Parmak Emme Alışkanlığı Karşısında Anne Babanın Yaklaşımı Ne olmalı?

Olayı telaşa kapılmadan sabırla karşılamak ve sürekli ilgilenmekten kaçınarak, çocuğa bu alışkanlığın bebekçe bir davranış olduğunu, başkalarını gözüne hoş görünmeyeceğini basit bir dille anlatmaktır. Okul yaşında parmağını emen çocuk, öğretmenin uyarısı, anne babasının eleştirisi, hatta arkadaşlarını alaylarını karşın bu alışkanlığını sürdürür. Bu durumda çocuğa yapılan olumlu tavsiye ve açıklamalarla psikolojik açıdan uyumunun sağlanması, sorunun ortadan kalkmasına neden olabilir. Burada önemli olan, bir gerileme belirtisi sayılan bu alışkanlığı oluşturan etkenlerin ana baba tarafından keşfedilerek ortadan kaldırılmasıdır. Alt ıslatma benzerliği nedeniyle parmak emme de yaşla azalır. Okul öncesi dönemindeki parmak emme ya da alt ıslatma durumunda gereksiz telaş yerine, olayın temelinde anne babanın da etkisi bulunduğu düşünülerek uzmanlarca sabırlı ve sürekli bazı eğitimsel önlemler uygulanmalıdır.

Anne ve baba bu durum karşısında neler yapabilir?

Anne babalar, çocukları parmak emme davranışı geliştirdiğinde bunun nedenini araştırmalıdır. Gerekli görürlerse bir uzman psikologa başvurmalıdırlar. Çocuğun parmak emmesine neden olan olay bulunduğu zaman çözümü ardından gelecektir. Daha çok ilgi, iletişim ve daha çok sevgi, koşulları çocuk için daha uygun konuma getirir.

Bu alışkanlık çocuğa rahatlama ve güven sağladığı için başlangıçta anne babalar parmak emmeyi görmezden gelmeli ve çocuğun kendiliğinden bırakmasını beklemelidir. Parmak emmeden vazgeçirme çalışmaları, çocuk tarafından 3 yaşına kadar dirençle karşılanır. ayda yoğunlaşan parmak emmenin 4 yaşına doğru kaybolması beklenir. Beklemek anne baba için zor bir durum olabilir. Ancak bu dönemde baskılı ve ısrarcı olarak çocuğun ilgisini bu konuya odaklamak, davranışın pekişmesine neden olabilir. Çünkü çocuğu alışkanlığından vazgeçmesi için zorlamak ve inatlaşmak, negatif enerjiyle dolu bir kısır döngüyü de başlatmış olur. Bunun her iki tarafa da faydası olmaz. Alt ıslatmada olduğu gibi parmak emme de yaşla birlikte azalır. Bu nedenle ilk çocukluk döneminde müdahaleden kaçınılmalıdır. Ailenin çocuğun parmak emme davranışını evde sürekli konuşarak gergin bir havaya neden olması, çocukta bu davranışın yok olmasını engellemediği gibi çocukta tik, tırnak yeme, kekemelik gibi sorunların da ortaya çıkmasına neden olabilir. Çocuğu, okul çağına gelmesine rağmen parmağını emdiği için suçlamak ve cezalandırmak çocuğun kendine güvenini azaltabilir. Bu yüzden aile çocuğu suçluluk duygusuna itmeden, gerekli açıklamaları yaparak, onu rahatlatmalıdır. Çocuk alışkanlıktan vazgeçmeye hazır bir duruma geldiğinde ona yardımcı olmaya hazır olunmalıdır. Doğum günleri ya da yıllık değişimleri gösteren diğer günler, çocuğunuzla onun alışkanlıklarını konuşabileceğiniz dönemlerdir. Bu konuşmalar sırasında alışkanlıktan ne zaman vazgeçeceğine karar verme hakkını çocuğa bırakarak, tutmak istemeyeceği sözler verdirmeye çalışmamak gerekir. Çocuk yaşı nedeniyle sözlü açıklamaları anlayamıyor ya da anlasa da davranışa devam ediyorsa, parmağını emdiğinde dikkati başka şeylere çekilerek, unutturmaya çalışılabilir. Çözüm yoluna giderken sadece annenin çabası yeterli olmaz. Çünkü çocuğun dünyasında anne baba bir bütündür. Yalnızca birinin ilgisi, şefkati ve sevgisi, çocuğu doyurmaz. Çocuğun gelişimiyle ilgili babanın da sorumluluk alması gerekir. Uykuya geçerken parmak emiyorsa uyuduktan sonra eli ağzından çekilebilir. Çünkü çocuğun parmağını emerek uyumaya devam etmesi,   alışkanlığın yerleşmesini kolaylaştırır.

 Parmak Emme ve Emzik Kullanımı Bebeğiniz parmağını emiyor ya da emzik mi kullanıyor? Korkmanıza gerek yok. Bu

Parmak Emme ve Emzik Kullanımı

• Yumuşak bir meme başına sahip tek parçalı modellerden alın (bazı modeller iki parçaya ayrılabiliyor)


• Bebeğin bütün emziği ağzına sokmaması için koruyucu kalkanın bir taraftan diğer tarafa en az 3 cm olması gerekir. Ayrıca, koruyucu kalkan dayanıklı plastikten yapılmış olmalı ve üzerinde hava delikleri bulunmalıdır.


• Emziğin bulaşık makinesinde yıkanabildiğinden emin olun. Emziğin üzerindeki talimatları izleyerek kullanımdan önce emziği kaynatmalı ya da bulaşık makinesine atmalısınız. Çocuğunuz 6 aylık olup mikroplara karşı dayanıklılık kazanana kadar emziği sık sık bu şekilde temizlemelisiniz. Bebeğinizin bu yolla enfeksiyon kapmaya karşı daha dirençli olduğu ileriki aylarda, emziği sabunla yıkayıp temiz suyla durulayarak temizleyebilirsiniz.


• Emzikler farklı büyüklüklerde olurlar. Bebeğinizin huzuru ve rahatı için emziğin yaşıyla orantılı büyüklükte olduğuna dikkat edin


• Emziklerin ağza alınan plastik kısımları çeşitli şekillerde olabilir. Dişlere ve çeneye uygun yapıda olanlardan standart biberon emziklerine kadar farklı çeşitler vardır. Bebeğinizin tercih edeceği emziği bulana kadar farklı biçimleri denemeniz gerekecektir


• Birden fazla emzik alın. En çok ihtiyaç duyduğunuz anda emziğiniz kaybolabilir ya da yere düşebilir


• Hiçbir zaman emziği bebeğinizin boynuna, eline veya karyolasına bağlamayın. Ciddi yaralanmalar hatta ölümle sonuçlanan tehlikeli durumlar yaşanma riski çok yüksektir.


• Biberonun başını emzik olarak kullanmayın. Bebek güçlü bir şekilde emdiğinde meme başı halkadan fırlayabilir ve onu boğabilir


• Emzikler zamanla dağılıp, parçalanırlar. Lastiğin renk değiştirip değiştirmediğini veya yırtılmadığını sürekli kontrol edin. Eğer böyle bir durum varsa emziği yenisiyle değiştirin.

Emmeyi ve Emzik Kullanmayı Bırakma

Bilgilendirme amaçlıdır.

01 Eylül Pazar -

Bebeklerin en önemli reflekslerinden biri emmedir; beslenme ve sağ kalım için hayati önem taşır. İlk 6 ay beslenmenin tek yoludur ve çocukluğun ilk yılına kadar doğal gelişen bir davranıştır. Beslenme ile birlikte çevreyi keşfetme davranışı olarak da sürdürülen emme ve nesneleri ağza alma zaman içinde keyif kaynağı haline gelir. 

Üç yaşla birlikte emme yerini doğal beslenme, konuşma ve yaşamsal etkinliklerin artışına bırakır ancak bazı çocuklar bu alışkanlığı sürdürmeye devam ederler. Sağlıklı çocukların alışkanlık olarak sürdürdükleri bu davranış, gelişim geriliği ya da nörolojik tanısı olan çocuklarda da sık gözlenir.

Parmak emen çocuk yakından takip edilmeli 
Araştırmalar duygusal gelişim ve kaygı, gerginlik ile ilişkilendirmekte; bebeklikten gelen emme ihtiyacının ya da emme davranışından alınan haz nedeniyle bu alışkanlığın devam ettiğini bildirmektedir. 

Uzun süren parmak emme alışkanlığının özellikle diş ve damak gelişimini olumsuz etkilediği bilinmektedir.  Öte yandan diğer davranışsal bozukluklarda olduğu gibi parmak emme de çocuğun duygusal gelişimi ile yakından ilişkilidir. Parmak emme aynı zamanda uykuya geçiş aracı olarak da kullanılır çocuklarda. Gece uyku arasında parmağını emmeye devam eden çocuklara rastlanır.  Tek başına duygusal ya da gelişimsel bir sorun olarak düşünülmese de 3, yaşında hala parmağını emen çocuğu yakından izlemek önemlidir.

Uyku öncesi kitap okuyun
Yalnızca uyku ile ilişkili olan parmak emme alışkanlığı, anne-babanın biraz yakın ilgisi ile ortadan kaldırılabilir. Uykuya geçerken kitap okumak, uykusu gelmeden yatağa yatırmamak ve uyku öncesinde rahatlatıcı aktiviteler planlamak yararlı olacaktır. Gün içinde sürekli çocuğu uyarmamak ya da aile arasında konunun konuşulmamasını sağlamak gerekir. Dikkatli gözlem yapan bir anne-baba çocuğun yalnız kaldığında, kaygılandığında ya da heyecanlandığında parmak emdiğini gözleyecektir. Bu anlarda çocuğun yanında olmak ve farklı bir konuya yönlendirmekle alışkanlığı engelleyebilirler.

Parmak emmesinin altında kaygı ya da stres olabilir
Çocuğu duygusal açıdan zorlayan bazı yaşantılar da (okula başlamak, kardeş doğumu, vb.) parmak emmenin başlamasına ya da artmasına neden olabilir.  Önemli olan emme davranışına odaklanmadan çocuğu zorlayan durumlara müdahale etmektir. Aynı zamanda çocuğu duygusal açıdan güçlendirici tutum ve söylemler baş etme becerisini güçlendirerek zararlı alışkanlıkları sürdürmesini engeller.

Çocuğun ihtiyaçlarına duyarlı ve yaşına uygun eğlenceli etkinliklerin planlandığı bir ev ortamında parmak emme ve benzeri zararlı alışkanlıkların kalıcı olmayacağı bilinmelidir.

Uzm. Birgül Bayoğlu
Bayındır Söğütözü Hastanesi Çocuk Gelişimi Uzmanı