Ada Filmi

Michael Bay, vizyonun bu haftaki yerli ismi Mustafa Altıoklar gibi, popüler bazı işlerin altına imza atmış ama bundan daha fazlasını isteyegelmiş bir yönetmen. Ciddiye alınmak arzusuyla Pearl Harbor'ı yaptı, güldüler (hep birlikte güldük diyelim). Şimdi de Ada (The Island) ile şansını deniyor.

Ada, bu yaz Amerikan sinema çevrelerinde en çok konuşulan yapımlardan biri oldu. Ama meziyetlerinden ziyade, yaşadığı dehşetengiz gişe hezimeti sebebiyle. Ve herkes birbirini suçlamaya başladı. "İçinde ada olmayan bir filmin ismini Ada koymak kadar hatalı bir sunum olabilir mi?" diyenler oldu. Filmin iki yapımcısı, başrol oyuncularını gişe potansiyeli olmamakla suçladı ve herhangi bir televizyon dizisi yıldızının bile Scarlett Johansson'dan daha çok seyirci çekeceğini söyledi. Karşı ateş açan oyuncular, yapımcıları hiçbir aşamada projenin başında olmamakla suçladılar. Ama tabii olan olmuştu.

Film yakın gelecekte geçiyor. Genetik bilimi, insan klonlamayı başarmış. Gizli bir proje kapsamında, belli bir ücret karşılığında, insanlar kendi klonlarını yaptırıyorlar. Kendi vücutları yaşlandıkça da, klonlarından taze takviye yaparak hayatlarını uzatabiliyorlar. Tabii müşteriler bu klonların tamamen laboratuar ortamında var olduklarını sanıyor. Halbuki, bu hizmeti sağlayan kuruluş, yer altında kurulmuş sahte bir dünyada bu klonlara sahte bir yaşam sunuyor. Günün birinde bu klonlardan biri çevresini sorgulamaya başlıyor. Ve kurulu düzen sarsılıyor.

Şimdi birkaç noktanın üzerinden geçelim:

Karşımızda yeni bir şey yok. Gerçeğe Çağrı'dan Matrix'e, 'ten The Truman Show'a kadar birçok filmde karşımıza çıkmış temalardan bir kolaj Ada. Bu onu kötü yapmaz tabii. Sadece lüzumunu sorgulatabilir.

Distopik bir bilim kurgu olarak başladıktan sonra ikinci yarısında Michael Bay klasiği bir aksiyon filmine dönüşüyor. Her ikisinin altından da pekala kalkıldığını kabul etsek bile, ortada o ciddi emelleri sarsan bir tutarsızlık var.

Yukarda saydığım çeşitli öncüllerinden farklı olarak, bayağı muhafazakar bir film Ada. Her şeyden önce, genetik bilimine karşı bir propaganda filmi gibi. ABD'de kök hücre tartışmalarının gündemde olduğu bir dönemde, iyi niyetli bir proje olarak görmek zor bunu.

Din unsuru İlk anda insana, din kurumuna karşı bir eleştiri varmış gibi gözükebilir. Çünkü klonlar, kendileri için kurgulanmış dünyada, cennet yerine koyulmuş bir ada vaadiyle kandırılıyorlar -ki Ada diye bir yer aslında yok. Filmin bu kısımlarında, din kavramının insanları idare etmek için nasıl kullanılabileceğine şahit oluyoruz.

Fakat aslında bize dini çağrıştırsa bile, ortada bir din yok. Klonlara dinden bahsedilmiyor. Tanrı diye bir kavram öğretilmiyor. Hz. İsa'nın kim olduğunu bilmiyorlar. Kurulan sistem, bizim bildiğimiz anlamda din üzerine kurulu değil. Bu da şu kaçınılmaz sonuca götürüyor bizi: Eleştirilen şey, din değil; Tanrı rolü oynamaya soyunmuş bilim insanları. Ve yine aynı noktaya varıyoruz. Genetik bilimi, Tanrı'yı taklit etmeye çabalamaktır. Bu başımıza sadece bela açar.

O klonların da gerçek insanlardan türetildiği ve duyguları olabileceği, gerçek bir insan gibi yaşayabilecekleri yadsınmıyor elbette. Karşımıza çıkarılan her örnekte, bu klonların geçerli birer amaç için kullanılıp yok edildiğini de görüyoruz. Amaç onanıyor. Fakat uygulamada etik açıdan bir sıkıntı olduğuna dair, biraz tek taraflı bir yoruma varılıyor. Ewan McGregor'un canlandırdığı karakterin gerçek hayattaki karşılığının sunumundan da anlaşılacağı gibi, böyle bir hizmeti talep etmenin bile sadece bencillik olduğu düşünülüyor.

Bazı yönetmenler elindekiyle yetinmeyi bilmeli belki de. Ada, birçok açıdan Michael Bay'in Kaya'dan (The Rock) beri yaptığı en iyi iş. Ama bunun başlıca sebebi, yönetmenin zanaatkar olarak becerileri. Bu filmin en başarılı kısımları aksiyon sekansları. Özellikle otobandaki takip sekansı gerçekten dört dörtlük bir adrenalin pompası. Michael Bay'in yetinmeyi öğrenmesi gereken şey de bu herhalde: bir aksiyon filmi yönetmeni olmak.