Ayvalık Tost Ekmeği Antalya

16. Ayvalık Zeytin Hasadı Festivali Küçükköy, Altınova ve Çamoba köyleri neşeli görüntülere ev sahipliği yaptı. Her sene zeytin hasadıyla birlikte kutlanan festivalin coşkusu, bu sene 29 Ekim Cumhuriyet Bayramımızın coşkusuna karıştı. Turistler kafelerde oturup hayran hayran sokakları izlerken, ahali de kıraathanelerde sakince çaylarını yudumluyordu.

Ayvalık Zeytin Hasadı Festivaline gelmişken, “yeme- içme”den bahsetmeden olmaz. Ayvalığın zeytinyağı, bu zeytinyağı ile yapılan mezeleri, papalina balığı, sakızlı kurabiyesi ve Ayvalık tostu meşhur.

Tost... İki ekmek arasına damak zevkine göre konmuş çeşitli malzemeler ile yapılan bir sandviç.

Ayvalık tostunu böyle meşhur eden ne peki?

Sadece Ayvalıkta değil, Türkiye’nin bir çok yerinde farklı şekillerde karşımıza çıkıyor Ayvalık tostu. Kimi salamlı, sosisli, kimisinde Amerikan salatası, ketçap, mayonez.

Ama hepsinin ortak özelliği, terlik gibi kocaman, sarı ekmeği.

Ayvalıklı dostlarımız derlerki; gercek Ayvalık tostu, nohut mayası ile yapılmış 2 dilim ekmeğin içine tulum peyniri ve dana sucuk konarak yapılır.

Arttırıyorum; üzerine biraz da zeytinyağı gezdirilir.

Nohut mayası nasıl hazırlanır?

Temelde nohut, su ve buğday unuyla elde edilen, bu malzemelerin uygun sıcaklıklarda fermantasyona uğramasıyla oluşan bir tür maya. Ekşi mayaya göre daha az dayanıklı olduğu için "nazlı maya" ondan daha tatlı bir tada ve farklı bir kokuya sahip olduğu için de ''tatlı maya'' olarak adlandırılıyor. Sarı bir renge, farklı bir kokuya ve hafif tatlımsı bir tada sahip. Sindirim sistemi ya da mide rahatsızlığı olan birçok insanın gönül rahatlığıyla tüketebileceği bir yapıya sahip olmasının yanında evde hazırlaması da özellikle ekşi mayaya kıyasla daha pratik.

MALZEMELER

• 1 çay bardağı nohut
• 3-4 yemek kaşığı organik tam buğday unu
• 1 su bardağı ılık su
• 1/2 çay kaşığı tuz
• 1 adet temizlenmiş cam kavanoz

NASIL YAPILIR?

• Nohutları bir havanın içerisinde hafif iri kalacak şekilde dövün. Nohutların dağılmamasını engellemek adına dilerseniz blenderdan geçirebilirsiniz ya da bir bezin içerisine alıp havanın sapıyla hafifçe dövebilirsiniz. Hafif iri parçalar kalacak şekilde dövmeniz yeterli.
• Kırmış olduğunuz nohutları orta boy bir kavanozun içerisine aktarın. Üzerine unu ekleyin ve el yakmayacak sıcaklıktaki suyu ekleyin. Tuzunu da ekledikten sonra bir kaşık yardımıyla içerisinde un topakları kalmayana kadar güzelce karıştırın. Suyu eksik kalırsa mutlaka ilave edin. Su, un ve nohut karışımının 3-4 parmak üzerinde olacak şekilde eklenmeli.
• Güzelce karıştırdıktan sonra ağzını kapatın. Ardından evin sıcak bir yerinde muhafaza edin. Mayanın olması için ideal derece 38-42 derece aralığında. Bu ısıyı kabın içinde yakaladığında oluşmaya başlayacaktır. Bu yüzden de nazlı maya.
• Üzerinden 12 saat geçtikten sonra gerekli sıcaklık sağlandığında mayanızda hareketlenmeler başlayacaktır. Yine el yakmayacak sıcaklıkta 3/4 çay bardağı kadar suyu ilave ederek dinlendirmeye bırakın. Ertesi sabah mayanızda köpükler ve ekşi, keskin bir koku gözlemleyeceksiniz. Bunu gördüğünüz anda küçük sevinç çığlıkları atabilirsiniz çünkü mayanız yaşıyor ve kullanılacak hale geldi! Nohutları bir tülbent yardımıyla süzdürerek, üzerindeki koyu kıvamlı köpüğü kullanarak ekmek ya da yoğurt yapımına geçebilirsiniz.

Nohut mayasından ekmek nasıl yapılır?

Elde ettiğimiz nohut mayasını 1/2 su bardağı ılık su ve 1/2 su bardağı organik tam buğday unu ile karıştırın. Buna ön maya deniyor. Üzerini streç film ile kapatarak 2-3 saat boyunca mayalanmaya bırakın. Eğer küçük bir ekmek yapacaksanız bu işlemi yapmadan da ekmek yapımına geçebilirsiniz.

İlk aşamada beyaz undan bir ekmek hazırlayın. Yaklaşık 500 gram una, hazırladığınız nohut mayasını ilave edin ve karıştırarak bir hamur elde edin. Hamurunuzu yoğurmaya başlayın. Yoğurma aşamasının ortasında tuz ilave edin. Bu arada kıvamına bağlı olarak ılık su da ilave edebilirsiniz. Yoğurma işleminin ardından ele yapışmayan klasik bir ekmek hamuru elde edeceksiniz.

Ardından bu hamuru, ekmeği pişireceğiniz kabın ya da tepsinin içerisine aktarın. Kabın bolca yağlanmış olmasına özen gösterin. Ekmeğinize kabın içinde şekil verin. Oda sıcaklığında üzerine nemli bir bez yerleştirerek yaklaşık 1-2 saat kadar mayalayın. Bu mayalanma süresi havanın sıcaklığına / soğuk oluşuna göre uzayıp, kısalacaktır. Mayalandırma kabının 4-5 parmak yukarısında bir hal aldığında ekmeğiniz mayalanmış ve pişmeye hazır hale gelmiş demektir.

Önceden ısıtılmış 180 derecelik fırında 40 dakika ya da 1 saat aralığında pişirin. Bu süre fırınınızın performansına göre değişecektir. Çıkarıp oda sıcaklığında dinlendirdikten sonra afiyetle tüketebilirsiniz. İlk aşamadaki o çok ekşi kokusundan eser kalmayan, hafif tatlı bir ekmeğiniz oldu.

Ayvalık Adı Nereden Geliyor..?

1972 yılında yayımlanan 'Eolya'nın Başkenti Ayvalık' olarak türkçeleştirdiğimiz Yunanca kitaptan yararlanıldığında Ayvalık adının;
- Ayva'dan ,yabani ayva'dan
- Midye türü olan ve bu kesimde bulunan ayvada'dan
- İlk yerleşenlerinin Midilli'nin Kydona köyünden olabileceklerinden ya da Girit'in 'Kydonies' bölgesinden gelmiş olabileceklerinden dolayı geldiği söylenebilir.
Filozofların bu yerin adı konusundaki görüşlerini de vermek gerekir:Aioliki 'nin (Eolya'nın)bozulmuş şeklidir.Aiolik kelimesinden türetilmiştir Ayvalık.
Ayvalık anlamına gelen Kydonie ismi ,İÖ 330 'dan beri süregelmektedir.Yalnız ismin nereden kaynaklandığına dair ,kesin bir yanıt bulamıyoruz.Antikçağ'da gerçekten Ayvalık'tı da oradan mı aldı?Bilinmiyor...
1. 'Eolya' mitolojiye göre Edremit Körfezinden İzmir'e kadar uzanan ve Midilli'yi de içine alan kıyı şeridine yerleşmiş bir soyun ülkesidir.Bu soydan olanlara Eoller ya da Eolyalılar denirdi.

İlk ve Ortaçağların Ayvalık'ı Arkeolog Prof.Dr.Ömer Özyiğit 'in anlatımına göre ; Antikçağ'da ,Ayvalık'ın önündeki adalara 'Hekatonisa' ismi veriliyordu.Bu isim, bu adaların en büyüğü 'Nesos' (Moshonisi,Cunda,Alibey)aynı isimle söylenen 'Nesos' ya da 'Nasos' antik kentinin baş tanrısı olan Apollon'dan gelmeteydi.'Hekatos' Apollon'un takma adıydı.Bu nedenle bu adalara Hekatos ya da Apollon Adaları da deniliyordu.Apollon Adaların'da Nesos'tan başka 'Chalkis','Pordoselene' ,'Kydonia' antik yerleşmeleri vardı.Antik kaynaklar Chalkis,Pordoselene ve Nasos'tan oldukça söz etmelerine karşılık,Kydonia hakkında ,yazları akan ünlü bir sıcak su kaynağına sahip olduğunu yazan ,yalnız Plinius olmuştur.(İS 79)'da Vezüv Yanardağı'nın patlaması sırasında öldüğü kaydediliyor.

Bugün eski Kydonia olduğunu sandığımız yerde,toprak üzerinde göze hiçbir temel çarpmamasına karşılık,yüzeyde antik devre ait ,çok bol sayıda çanak,çömlek parçacıkları açıkça görülebilmektedir.Yüzeyden topladığımız bu çanak çömlek parçacıklarına göre,burada Helenistik(İÖ 330 - 30),Roma (İÖ 30 - İS 395) çağlarına ait bir yerleşme merkezi olduğu anlaşılmaktadır.Bu antik yerleşme merkezinde ,daha da eski devirlerin bulunup bulunmadığını anlamak için,bilimsel arkeolojik kazı ve sondajların yapılması gerekmektedir.