Ateşsiz Havale Geçirmek

seafoodplus.info Gümüş

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi

Çocuk Nöroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi

FEBRİL KONVULZİYON (ATEŞLİ HAVALELER)

Ateşi havaleler; 1 ay -5 yaş arası çocularda görülen beyin ve beyin zarı enfeksiyonu ya da, zehirlenme gibi tanımlanmış bir neden ve öncesinde ateşsiz havale öyküsü olmadan ateşle birlikte ortaya çıkan havalelerdir. Ateşli havaleler basit ve kompleks olmak üzere iki gruba ayrılır.

Basit ateşli havale; 15 dakikadan kısa süren, 24 saat içinde tekrarlamayan tüm vücudu tutan havaleler olarak tanımlanır. Havalenin dakika ve daha uzun sürmesi, nöbetin vücudun tek tarafını tutması ve aynı hastalık döneminde birden fazla görülmesi kompleks ateşli havale olarak tanımlanır. 

Havaleler, çocukların yarısında ateşli hastalığın ilk gününde hatta ilk saat içinde görülür. Havalenin ateş yükseldikten 24 saat sonra görülmesi nadirdir.

En sık görülme yaşı 6 ay-3 yaş arası olup ayda zirve yapmaktadır. Erkek çocuklarda, kızlara oranla daha sık görülür. Anne ya da babasında ateşli havale öyküsü olan çocuklarda 4 kat daha sık ortaya çıkmaktadır. Nedeni tam olarak bilinmemektedir.

Ateşli havale geçiren hastaların ateş yüksekliği nedenleri; üst solunum yolu enfeksiyonları, orta kulak iltihabı, idrar yolu enfeksiyonu gibi nedenler olabilir. Sebep çoğu zaman %80 oranında virüslerdir.  

Basit havalelerde Elektroensefalografi (beyindeki elektriksel aktivite testi) önerilmemektedir. Ateşli havaleler % oranında tekrarlayabilir. 

 Ateş yüksekliği ateşli havalenin temel bileşeni olsa da ateş düşürücü kullanımı havale gelişmesini önlememektedir.

Ateşli dönemlerde uygulanan  diazepamın uzun süreli tedaviye göre birçok avantajı vardır. Hastanın ateşi 37,5 ºC nin üzerine çıktığında diazem makattan uygulanabilir. Ateş devam ediyorsa 8 saat sonra tekrarlanabilir.  Tedavi periyodu 2 yıl veya 5 yaşına kadardır.

Uzun süreli epilepsi önleyici ilaç tedavisine dikkatli karar verilmeli, tekrarlama risk faktörleri iyi belirlenmeli, bu tedavinin epilepsi gelişimini etkilemediği göz önünde bulundurularak en az yan etkili ilaç seçilmelidir. Uzun süreli önlemede en sık kullanılan ilaç fenobarbitaldir (LÜMİNALETTEN).

3 yaş üzerindeki çocuklarda Valproik asit (DEPAKİN veya CONVULEX) havale önlemesinde tedavide kullanılabilecek diğer bir epilepsi önleyici ilaçdır.

Aşılama: Karma (Difteri-Boğmaca-Tetanoz) ve Kızamık aşılarını takiben havaleler olabileceği için hastalara aselüler Boğmaca aşısı içeren karma aşılar önerilmeli ve aşılamayı takiben ateş açısından takip edilmelidir.

Tedavi: Ateşli havalelerde tedavide temel prensipler, havaleyi durdurmak, tekrarlamasını önlemek, epilepsi riskini azaltmak ve aileyi bilgilendirip ateş korkusunu azaltmak olmalıdır. Olguların birçoğu havaleleri durduktan sonra hastaneye getirilir. Bu hastalarda yaklaşım hastayı yakın takip edip, temel yaşam desteği sağlamak, sebebi aydınlatmaya çalışmak ve tekrarlama riski açısından 24 saat izlemektir.  

Hastaneye başvurduğunda havale geçirmeye devam eden bir çocukta ilk ve temel yaklaşım hastanın havalesini durdurmaktır. Öncelikle hastanın havayolu açılır, hasta sağa veya sola çevrlir oksijen verilir, hastanın ağzı çatal kaşık gibi aletlerle açılmaya çalışılmamalıdır. Hastanede damardan Diazem verilir. Damar yolu açılamadığı durumlarda makattan Diazem uygulanabilir.

Ateşli havalelerde sonuç iyidir. Havale sonrasında hastalarda zeka geriliği ve beyinde etkilenme olmaz. Bilişsel becerilerin ve okul başarısının normal çocuklardan farklı olmadığı bilinmektedir.

Sonuç: Ateşli havaleler çocukluk çağında görülen en sık havale tipidir ve havale nedeniyle acil servise başvuran çocukların büyük kısmını oluşturmaktadır. Risk faktörlerinin belirlenmesi, ailelerin doğru bilgilendirilmesi, tekrarlama riskinin iyi anlatılması, yan etki profili geniş olan ve epilepsi gelişmesini önlemediği bilinen epilepsi önleyici ilaçların gereksiz kullanılması açısından önem taşımaktadır. 

Bu Makaleye Ait Dosyalar

Çocuklarda Ateşli Havaleye Nasıl Müdahale Edilmeli?

Ateşli havale genellikle 6 ay ile 6 yaş arasında gerçekleşiyor. Nöbet esnasında nöbeti durdurmaya çalışmak, çocuğun elini ayağını tutmak yarardan çok zarar getiriyor. Tek yapmanız gereken, çocuğun düşmemesi için onu güvenli bir yer almak, 5 dakikadan uzun süren nöbetlerde de doktora başvurmak Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Perihan Çobanoğlu Saf ateşli havaleler hakkında merak edilenleri anlattı.

Ateşli Nöbet Nedir?

Ailelerin ateş denince en korktuğu konu olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Öyle ki 38 dereceyi geçen her ateşte ebeveynler çocuğunun havale geçireceğinden endişe ediyor. Elbette gerçekte durum hiç de öyle değil, her yüksek ateş havaleyle sonuçlanmıyor. Kaldı ki sonuçlansa da düşünüldüğü gibi korkunç bir tablo ortaya çıkmıyor. Ateşli havale 6 aydan 6 yaşına kadar olan çocuklarda yüzde oranında görülebilen bir durum. Ateşin yükselme evresinde gerçekleşiyor. Genellikle dakika içerisinde kendiliğinden son buluyor. 

Ateşli Hastalıkta Ne Tür Belirtiler Olur?

Kasılma, morarma, kendinden geçme, titreme gibi bulgular görülür. Gözler tek tarafa kayar, çene kasları kasılır, ağız kilitlenir. Yutma fonksiyonları etkilendiği için tükürük  salya akması görülebilir. İdrar veya dışkı kaçırma sıklıkla eşlik eder. 

Ateşli Havalede Ateş Kaç Derece Olur?

38 derecenin üzerinde herhangi bir seviyede ateş gözlenebilir, ateşin çok yükselmesi şart değil. Hatta çoğu zaman ateşin ilk yükselme döneminde gözlendiği için siz daha ateşi olduğunu fark etmeden birden havaleyle karşılaşabilirsiniz. Ateşli enfeksiyonların ilk günü havale açısından kritik dönemdir. 

Ateşli Nöbete Ne Sebep Olur?

Ateş yükselmeye başladığında vücutta bazı hormonlar salınmaya başlar. Bu hormonlar ateşi yüksek seviyeye çıkarmakla görevlidir, bazen de beyinde deşarj mekanizmasını tetikleyerek nöbetlere yol açar. Hormon salınımı, ateşin yükselmesi durduğunda kendiliğinden sonlanır, kandan çekilir ve nöbet biter. 

Ateşli Nöbet Kalıcı Hasara Neden Olur mu?

Ateşli nöbet ve ateşsiz nöbetler birbirinden tamamen farklı bir mekanizmayla işler. Ateşsiz nöbetlerin tetikleyicisi bilinmediği için öngörülmez. Oysaki basit bir ateşli nöbette o an olan bitenin ne olduğunu biliriz; nöbetin sonlanacağını, hasar vermeden biteceğini öngörürüz. Fakat her ateşli nöbet bu kadar basit olmayabilir. Eğer ateşli nöbet 15 dakikadan uzun sürüyorsa, çocuğunuz 6 aydan küçük ya da 6 yaşından büyükse, vücudun sadece bir kısmında gözleniyorsa, 24 saat içinde tekrarladıysa ve eşlik eden başka bir nörolojik bulgu varsa o zaman araştırılmayı hak eder. 

Nöbetlerin Sıklığı Farklı Bir Hastalığa İşaret Eder mi?

6 ay-6 yaş arasında her ateşli hastalıkta, özellikle ilk 48 saat içinde ateşli basit nöbet görülebilir, burada sorun yok. Ama aynı hastalık içinde birden çok ateşli nöbette dikkatli olmakta yarar var çünkü bunlar menenjit, ensefalit gibi beyin enfeksiyonlar açısından uyarıcıdır. 

Nöbet Sırasında Nasıl Davranılmalı?

İmkansız olduğunu bilsem de sakin kalmaya çalışın. Çocuğunuzu güvenli bir yere alın, asla nöbeti durdurma girişimlerinde, elini ayağını tutma çalışmalarında bulunmayın. Bu girişimler yarardan çok zarar getirir. Hele çocuğun yüzüne su çarpmak, çocuğu suyun altına sokmak gibi uygulamalardan uzak durun. Bunlar, bilinci yerinde olmayan çocuğun nefes borusuna su kaçması gibi daha ciddi sorunlara neden olabilir.

Basın Yansımaları: posta cnnturk

Kullanıcılar bunları da aradı: