Tavaf Şavt Nedir

Tavafın Yapılışı

Hangi tavaf yapılacaksa, ona niyet edilir. Rukn-i Yemani tarafından Hacer-i Esved’in bulunduğu yere gelinir. Mümkünse tekbir ve tehlil ile Hacer-i Esved öpülür. Mümkün olmadığı takdirde, Hacer-i Esved’e dönülür ve “Bismillahi Allahü ekber” diyerek istilam yapılıp, sağ elin içi öpülür. Daha sonra tekbir, tahmid ve salavat getirilir. Tavaf esnasında telbiye getirilmezİstilamdan sonra Kabe sol tarafa alınarak tavafa başlanır. Her dönüş bir şavttır. Yedi şavt bir tavaftır.
Kabe’nin kapısında ve rükünlerin her birinde duaları okunur, salat u selam, tekbir ve tehliller getirilir. Tavaf, Hatim’in dışından yapılır. Rukn-i Yemani’ye gelince el sürülür veya selamlama yapılıp, el öpülmez. Hacer-i Esved’e gelince tekrar istilam edilir. Birinci şavt tamamlanmış olur. Hanımlar, dua, tekbir ve tehlillerde seslerini yükseltmezler. Tavaflarını en tenha yerden yaparlar.Tavaf bittikten sonra mümkünse Makam-ı İbrahim’de, değilse Mescid-i Haram’ın müsait bir yerinde, kerahet vakitleri haricinde iki rek’at tavaf namazı kılınır. Bu namaz vacibdir. Birinci rek’atta Kafirun, ikinci rek’atta ihlas sureleri okunur.
Tavaf namazı kerahet vakitlerinde kılınmaz. Akşamın farzından sonra, önce tavaf namazı, sonra da akşamın sünneti kılınır. Tavaf namazından sonra, Kabe-i Muazzama’ya dönerek ayakta bol bol zemzem içilir,ihlas ve samimiyetle dua edilir.

Tavaf ne demek?

Dinî bir kavram olarak tavaf, Hacer-i Esved'in hizasından başlayarak Kâbe'yi sola almak suretiyle, belirli dualar okuyarak yedi defa Kâbe etrafında dönmek demektir.

Şavt ve metaf ne demektir?

Kâbe sol tarafa alınarak Hacerülesved hizasından başlanıp aynı noktada tamamlanan her dönüşe “şavt” ve yedi şavta tavaf adı verilir. Tavafın yapıldığı alana metâf denilir.

Tavafın, Kâ’be’nin etrafında yapılması gerektiği şu ayet-i kerimeden anlaşılmaktadır: “Ve Beyt-i Atîk’i (Kâ’be’yi) tavaf etsinler” (Hac, 22/29)

Hacer-i Esved'in hizasına her gelişte, eğer mümkünse Hacer-i Esved'e el sürülür, mümkün değilse de istilam edilir.

Tavafın Hatîm'in dışından dolaşılarak yapılması gerekir. Hatîm'in içinden yapılması halinde iadesi gerekir. Tavafa başlamadan önce hangi tür tavaf yapılacaksa ona niyet edilir.

Hükmü itibariyle farz, vacip, sünnet ve nafile olmak üzere dört çeşit, uygulaması itibariyle “kudûm”, “ziyaret”, “veda”, “umre”, “nezîr”, “nafile” ve “tahiyyetü’l-mescîd” olmak üzere yedi çeşit tavaf vardır.

Hükümleri ve isimleri farklı olsa da bu tavaflarının hepsinin yapılışları, farzları (şartları ve rükünleri), vacipleri, şartları ve sünnetleri aynıdır.

Hacla ilgili olan tavaflar üç çeşittir. Bunlar "kudüm tavafı", "ziyaret tavafı" ve "veda tavafı" dır.

Umrede yapılan tavafa ise umre tavafı, nafile olarak yapılan tavafa da tatavvu tavafı denir. Ayrıca Mekke dışından gelenlerin, nafile namaz kılmak yerine tavaf yapması daha iyi olduğundan Mescid-i Haram'a girince nafile tavaf yapılır ve buna da tahiyyetü'l-mescid tavafı denir.

Hadis-i şerifte şöyle buyurulmuştur:“Kâbe’yi tavaf etmek namaz kılmak gibidir, ancak tavaf sırasında konuşmanıza izin verilmiştir, bununla birlikte hiç kimse tavafta hayır dışında bir şey söylemesin” (Tirmizî, “Ḥac”, 112).

Tavaf Namazı Nasıl Kılınır?

Her tavaftan sonra iki rekat tavaf namazı kılınır. Bu namazın birinci rekatında fatiha’dan sonra Kâfirun, ikinci rekatında ise İhlas suresi okunur. Namazdan sonra şu duanın okunması müstehaptır:

“Allah’ım! Burası senin beldendir. Şu da Mescid-i Haram ve saygın evindir. Ben de senin kulunum ve kulunun çocuğuyum. Buraya Senin rızanı kazanmak için geldim. Sen de bunu bana lütfettin. Beni bağışla ve bana merhamet et. Şüphesiz sen her şeye gücü yetensin.” Tavaf namazı tavafın vacibi değil müstakil bir ibadettir.

Tavafın Geçerli Olmasının Şartları

a) Niyet Tavafın geçerli olması için niyet etmek şarttır. Niyetsiz yapılan tavaf geçerli olmaz. Ancak niyette farz tavaf, umre tavafı, veda tavafı şeklinde belirleme yapılmayıp mutlak olarak “tavaf yapmaya” niyet edilse yapılan niyet geçerli olur. Mesela farz tavafı yapmak isteyen bir kimse “farz tavafı yapmaya niyet ettim” değil de “tavaf etmeye niyet ettim” dese bu tavaf farz tavaf olarak geçerli olur.

b) Tavafı Belirlenen Vakitte Yapmak Kudûm tavafı, hac ihramına girdikten sonra ve Arafat vakfesinden önce, Umre tavafı, ihrama girdikten sonra; Ziyaret tavafı, kurban bayramının birinci günü fecr-i sadığın doğuşundan sonra, Veda tavafı, hac menâsikinin tamamlanmasından sonra yapılır. Şafiî ve Hanbelî mezheplerine göre ziyaret tavafı, zilhiccenin dokuzunu onuna bağlayan gecenin yarısından itibaren yapılabilir.

c) Tavafı Kâ’be’nin çevresinde ve Mescid-i Haram’ın içinde yapmak Kâ’be’nin etrafında (metafta) veya metafı çevreleyen kapalı kısımlarda ve buraların üst katlarında yapılması gerekir. Mescid-i Haram’ın dışından dolanarak yapılan tavaf geçerli olmaz.

d) Tavafın en az dört şavtını yapmak Tavafın ilk dört şavtı farz, tavafı yedi şavta tamamlamak vaciptir. Dört şavtı yapan kimsenin tavafı geçerli olur, eksik kalan şavtlar usulünce telafi edilirse her hangi bir ceza gerekmez.

Tavafın Vacipleri

a) Tavafı abdestli yapmak

b) Tavafı Avret Mahalli Örtülü Olarak Yapmak

c) Teyamün “Teyamün” sağdan yapmak demektir. Hacer-i Esved’in bulunduğu köşe Kâ’be’nin sağ tarafı kabul edilir. Dolayısıyla tavaf, Kâ’be’nin sağından, sol omuz Kâ’be’ye dönük olarak yapılır.

d) Tavafın İlk Şavtına Hacer-i Esved’in Hizasını Geçmeden Başlamak

e) Tavafı Yürüyerek Yapmak

f) Tavafı Hatim’in Dışından Yapmak

g) Tavafı Yedi Şavta Tamamlamak

h) Tavaf Namazı Kılmak

Tavaftan sonra eğer kerahet vakti değilse bu namaz, geciktirilmeksizin Makam-ı İbrahim’in arka tarafında kılınır. Ancak izdiham varsa tavaf yapanlara engel olmamak için Mescid-i Haram’ın her hangi bir yerinde kılınması daha uygun olur. Bu namaz her hangi bir sebeple Mescid-i Haram’da kılınamazsa Harem dışında da kılınabilir.

Tavafın Sünnetleri

a) Tavafa başlarken Hacer-i Esved veya hizasına “Rükn-i Yemânî” tarafından gelmek ve Hacer-i Esved’in hizasında tavafa başlamak

b) Tavafın başlangıcında ve her şavtın sonunda Hacer-i Evsedi istilam etmek Tavaf edecek kimse tavafa başlarken Hacer-i Esved hizasına gelince durmaksızın “bismillahî Allahü ekber” diyerek Hacer-i Esved’i “istilam” eder. Bunu tavafın her şavtında tekrarlar.

Her şavtın başında, “Allah’ım! Sana iman ederek, Kitabını tasdik ederek, Sana verdiğim sözü yerine getirerek Peygamberin Muhammed (s.a.s.) in sünnetine uyarak Beytini tavaf ediyorum” der. Tavafın her şavtında “Rükn-i Yemânî” de istilam edilir, ancak öpülmez.

c) Remel yapmak “Remel”, koşmaksızın çalımlı ve süratli bir şekilde yürümektir. Sonunda sa’y yapılacak tavafların ilk üç şavtında erkeklerin remel yapmaları sünnettir. “Metaf”ta izdiham varsa “remel” yapılmaz.

d) Iztıba yapmak “Iztıba”, omuzlara alınan “rida”nın bir ucunu sağ koltuk altından geçirip sol omuz üzerine atıp sağ omuzu ve sağ kolu açık bırakmak demektir. Erkeklerin kendisinden sonra sa’y yapılacak tavaflarda ıztıba yapmaları sünnettir. Ardından sa’y yapılmayan tavaflarda ıztıba yapılmaz.

e) Tavafı mümkün Oldukça Kâ’be’nin Yakınında Yapmak

f) Müvâlât Tavafın şavtlarını, ara vermeden peş peşe yapmak sünnettir.

g) Duâ etmek

h) Tavafı Huşu İle Yapmak

ı) Tavaftan Sonra Zemzem İçmek

i) Vücutta, Elbisede ve Metafta Necaset Bulunmaması

Sözlükte tur, bir turluk koşu, işin bir kısmı, gaye, mesafe gibi anlamlara gelen şavt, dînî bir kavram olarak, Hacer-i Esved’in bulunduğu köşesinden Kâ’be sola alınarak, Kâ’be’nin kapısına doğru sağa gidilmek sûretiyle yapılan devir (tur) demektir. Her tur başladığı yerde yani Hacer-i Esved’te sona erer. Buna “şavt” denir. Yedi şavt bir tavaf sayılmaktadır. Yine Safa ile Merve arasında yapılan “sa’y”ın her bir turuna da “şavt” denir.

Tavaf, sözlükte “ziyaret etmek, bir şeyin etrafında dolaşmak” demektir. Hacda Kâbeyi tavaf etmek bu ibadetin farzlarındandır. Tavaf eden kimseye Tâif denilir. Tavaf İslam’da, Kabe’nin etrafının yedi defa dönülerek yerine getirilen bir ibadettir ve hacc esaslarından birini oluşturmaktadır. Tavafta Kâbe’nin etrafı, Hacer-i Esved’in bulunduğu köşeden başlanarak yedi kere devredilir. Her devir bir “Şavt” olur. Demekki bir tavafta yedi “Şavt” vardır.

Tavaf daha çok namaza benzetilmiştir. Nasıl insan namaz kılarak Allah’a olan kulluk borcunu yerine getiriyorsa, tavafta da kişi Allah evi Kâbe’nin etrafından dolaşıp ona hürmet götürerek ibadet yapmaktadır. Bazı melekler de arşın etrafında dolaşmak suretiyle Allah’a ibadet etmektedir. Bu haliyle tavaf eden kişi meleklere benzetilir.

Kâbe’yi gören herkesin mutlaka onu tavaf etmesi lazımdır. Kâbe’nin dışından başka hiç bir bina, türbe cami tavaf edilmez. Tavafın abdestli olarak yapılması şarttır. Abdestsiz, yahut cünüp halde, hayızlı veya nifaslı olarak tavaf haramdır.

TAVAF NASIL YAPILIR?

Tavafa başlamadan önce erkekler, vücudun üst kısmına ör-tülen peştamalın bir ucunu sağ koltuk altından geçirerek solomuza atıp sağ kolu omuzla birlikte açıkta bırakırlar (Iztıba). Tavaf bitince omuz kapatılır.

Umre tavafı için Hacer-i Esved hizasına gelmeden;

“Allahım! Senin rızan için umre tavafı yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır ve kabul eyle” diye niyet edilir.

Kâbe, kişinin sol tarafında kalacak şekilde Hacer-i Esved”in hizasına doğru gidilir, bu esnada dua edilir. Bilenler tekbir, tehlil, salâvat-ı şerife okurlar. Bunlar okunmasa da tavaf ge-çerlidir. Önemli olan içtenlikle Yüce Allah”a yöneliştir.

Hacer-i Esved”in hizasına varılınca eller, içleri Kâbe”ye doğru olacak şekilde namaza durur gibi omuz veya kulak hi-zasına kadar kaldırılıp “Bismillahi Allahu Ekber” denildikten sonra Hacer-i Esved selamlanır (istilam). Aslında istilam, elle-ri Hacer-i Esved”in üzerine koyup onu öpmek demek ise de, günümüzde izdiham sebebiyle bu mümkün olmamaktadır. Bu sebeple Hacer-i Esved”e uzaktan elle işaret edilir. Hacer-i Esved istilam edilirken durup beklememelidir.

Tavafa başlarken, her şavtın başında ve tavaf sırasında çe-şitli dualar okunur. Bu dualar okunmasa da tavaf geçerlidir. Ancak tavafın Kur”an tilaveti, dua ve zikirle yapılması güzel olur. Tavafın, Hatim (Kâbe”nin kuzey tarafındaki yarım dai-re şeklindeki duvar)ın dışından yapılması gerekir. Tavafın ilk üç şavtında erkekler kısa adımlarla koşar gibi çalımlı yürür (Remel). Bu yapılmasa da bir eksiklik olmaz. Remel, sadece arkasından sa”y yapılacak tavafarda yapılır.

Tavaf esnasında bağırarak dua etmek uygun değildir. Bu durum, orada huşû içinde tavaf yapan bazı insanları rahatsız edebilir. Önemli olan duanın içtenlikle yapılmasıdır.

Duanın Arapça olması şart değildir. Herkes kendi dilin-de içinden geldiği gibi dua edebilir. Belirttiğimiz gibi önemli olan, içtenliktir.

Tavaf esnasında dua edilir, tekbir ve tehlil getirilebilir. Töv-be ve istiğfarda bulunulur. Yüce Allah zikredilir. Kur”an oku-nur. Özellikle Kur”an”dan dua ayetleri okunması güzel olur.

Böylece Hacer-i Esved köşesinden başlayan ilk dönüş, tek-rar Hacer-i Esved köşesi hizasına varılınca tamamlanmış olur. Beklemeden tekrar Hacer-i Esved selamlanarak ikinci şavta devam edilir. Diğer şavtlar da aynı şekilde yapılır ve yedinci şavtın sonunda Hacer-i Esved tekrar selamlanarak tavaf bi-tirilir. Sonra –izdihama neden olmamak kaydıyla- Makam-ı İbrahim”in arka taraflarında iki rekât tavaf namazı kılınır. Kalabalık olması veya oranın müsait olmaması durumunda tavaf namazı başka uygun bir yerde kılınır. Tavaf namazının, mekruh vakit değilse tavafın hemen peşinden kılınması daha iyidir.

Tavaf, kesintisiz olarak yapılır. Tavaf sırasında farz namaz için kamet getirilmesi, abdestin bozulması, ya da yorulup dinlenme ihtiyacı duyulması ve benzeri durumların dışında tavafa ara verilmemelidir. Böyle mazeretlerin ortaya çıkması durumunda tavafa ara verilip daha sonra kalınan yerden devam edilebilir. Tavaf namazından sonra dua edilir. Zemzem içilmesi de güzel olur.

Tavaf Çeşitleri

Hac ile ilgili olan ve olmayan farz, sünnet, vacip, nafile başka tavaflarda bulunmaktadır. Fakat bunların vacipleri, sünnetleri, sıhhat şartları, yapılış şekilleri aynı olan tavaflardır. Hac’da kudüm, ziyaret, veda tavafı olmak üzere üç tavaf bulunuyordu. Umrede yapılan tavaf işlemine ise umre tavafı adı verilir. Hac ve umre ile ilgili olmayan başka tavaflar işe aşağıda açıklanmıştır:

Nezir Tavafı: Tavaf etmeyi adayan kişi, nezrini yerine getirmesi vacip olmaktadır. Bu işlem için belirli bir zaman belirlenmiş ise belirtilen zamanda, zaman belirlenmediği takdirde ise uygun bir zamanda adanmış olan tavaf yerine getirilmektedir.

Tahiyyetü’l Mescid Tavafı: Kişinin bir mescide girdiğinde kılması sünnet olan Tahiyyetü’l Mescid’in yerine Mescid’i Haram her girişinde hürmeten ve mescidin selamlamak için tavaf yapılması müstehaptır. Bu selamlama tavafı işlemine Tahiyyetü’l Mescid tavafı adı verilmiştir. Hac ya da umre gereğince yapılacak olan tavaf bu işlemin yerini tutmaktadır.

Tatavvu Tavafı: Mekke’de bulunulduğu zaman boyunca hac ve umreyle ilgili olarak yapılmış olan tavafların haricinde zaman buldukça yapılan nafile tavaflardır.

Tavaf İle İlgili ayetler

Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla

• Hani Evi (Ka’be”yi) insanlar için bir toplanma ve güvenlik yeri kılmıştık. “İbrahim’in makamını namaz yeri edinin”, İbrahim ve İsmail’e de, “Evimi, tavaf edenler, itikafa çekilenler ve rüku ve secde edenler için temizleyin” diye ahid verdik. (Bakara Suresi, 125)
• Şüphesiz, ‘Safa’ ile ‘Merve’ Allah’ın işaretlerindendir. Böylece kim Evi (Ka’be’yi) hacceder veya umre yaparsa, artık bu ikisini tavaf etmesinde kendisi için bir sakınca yoktur. Kim de gönülden bir hayır yaparsa (karşılığını alır). Şüphesiz Allah, şükrün karşılığını verendir, bilendir. (Bakara Suresi, 158)
• Hani Biz İbrahim’e Evin (Kabe’nin) yerini belirtip hazırladığımız zaman (şöyle emretmiştik:) “Bana hiçbir şeyi ortak koşma, tavaf edenler, kıyam edenler, rükua ve sücuda varanlar için Evimi tertemiz tut.” (Hac Suresi, 26)
• Sonra kirlerini gidersinler, adaklarını yerine getirsinler. Beyt-i Atik’i tavaf etsinler. (Hac Suresi, 29)

Tags:Şavt ve Tavaf nedir kısaca