Kemençe Atışma

Tez NoİndirmeTez KünyeDurumu
Trabzon vilâyeti Türkü, atışma, atma türkü ve destanlarında cinsellik / Sexuality in trabzon province's folk song, atişma, atma Türkü and epic songs
Yazar:GÖKHAN ALTINBAŞ
Danışman: ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Müziği Ana Sanat Dalı / Türk Müziği Bilim Dalı
Konu:Müzik = Music
Dizin:Atışmalar = Cross talk ; Cinsel kimlik = Gender identity ; Cinsellik = Sexuality ; Destanlar = Epics ; Etnomüzikoloji = Ethnomusicology ; Halk kültürü = Folk culture ; Müstehcenlik = Obscenity ; Trabzon = Trabzon ; Türküler = Folk songs Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe

s. Bütün toplumlar kendi coğrafyalarında, yakın coğrafyalarların iletişim ve etkileşimi yoluyla kendi kültür ürünlerini ortaya çıkarır. Bu kültür ürünlerinin çeşitliliği toplumsal olaylar, savaşlar, afetler, gelenek ve görenekler tarafından belirlenmektedir. Bunun yanısıra bu çeşitlilik, yöre halkının karakteristik yapısı doğrultusunda değişkenlik göstermektedir. Yapısı itibariyle sembolik bir dile sahip olan halk kültürü öğelerini, toplumların kendi normlarıyla değerlendirmek, toplumun diğer toplumlardan farkını ve benzerliğini anlamak için önemlidir. Sembolik dilin sosyal yaşantı içerisinde kullanım alanlarından biri olan cinsellik konusu diğer konulardan daha fazla sembolik yaklaşıma ihtiyaç duymuştur. Cinsellik açısından halkın bakış açısını anlayabilmek için bu sembolik dili, halk kültürü ürünleri içerisinde saptamak önemlidir. Bu çalışmanın başlatılmasındaki en önemli sebeplerden biri Trabzon vilâyeti halk kültürü ürünleri içerisinde cinsel içerikli türkülerin yerinin tespit edilmesi ve yapılan tespitlerin neticesinde kullanım niteliği ve niceliğinin ortaya konulabilmesidir. Çalışmada bu cinsel içerikli türküler atışma, atma türkü, destan gibi farklı biçimlerde kategorilendirilmiştir. Bedensel bölgeler ve bedensel faaliyetler cinsel içerik açısından incelenmiş ayrıca toplanan içerikler litaratür taraması ve alan araştırma yöntemleriyle karşılaştırılmıştır. Bu incelemeler sonucunda cinsel içerikli sözler içerisinde vücut bölgeleri ve cinsel eylemlerle ilgili en çok kullanılan öğeler ortaya çıkarılmıştır. Trabzon vilâyetinin özellikle Akçaabat, Maçka ve Çaykara ilçeleri, benzerlikleri ve farklılıkları berlirlemek için kemençe ve kaval gibi yerel enstrümanların farklı kullanımı nedeniyle birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Müstehcen söz kullanımının kemençeli Âşıklık geleneği içerisinde farklı bir yeri ve bu gelenek icra edilirken insan hareketlerine etkileri bulunmaktadır. Ayrıca müstehcen söz kullanımı insan iletişiminde de yer edinmiştir. Müstehcen atışma pratiklerinde, müstehcen ve cinsel olarak açık söz kullanımının yaş ve cinsiyete göre farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca horonlar ile bütünleşmiş uygulama biçimleri, "atma türkü" ve "atışma"nın sözel eşlik özelliği örneklerle gösterilmiştir. Konuya ulaşmak için Trabzon vilâyetine ait yaklaşık mani taranmış, cinsel içerikli olduğu düşünülen maniler ve türküler kategorilendirilmiştir. Tez konusunun müzikal bağlamda daha iyi incelenebilmesi ve karşılaştırılabilmesi için yapılan literatür çalışmalarına ek olarak alan araştırmalarında görsel ve işitsel örnekler alınmıştır. Akçaabat, Maçka ve Çaykara ilçelerinde 6 farklı alan araştırmasında 6 farklı kişiyle görüşme yapılmış konuyla ilgili ses ve video kayıtlar yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Cinsellik, Trabzon, Karadeniz, Halk Kültürü. All societies reveal its own cultural products via convergence of close geographies with communication and interaction within itown geography. The diversity of these culture products is determined by social events, wars, disasters, traditions. In addition, this diversity varies in the direction of the characteristic structure of local people. It is important to evaluate the folk culture items, which have a symbolic language in their structure with the norms of the societies in order to understand the difference and similarity from other societies. Sexuality subject which is one of the usage areas of the symbolic language in social life needed more symbolic approach than the other subjects. It is important to determine this symbolic language in folk culture products to understand the point of view of the people in terms of sexuality. One of the most important reasons for starting this study is to determine the place of the sexual content of the folk culture products in Trabzon province and to reveal the usage quiddity and quantity in the result of the determinations made. In the study, folk songs with sexual content were categorized in different forms such as 'atışma ', 'atma türkü ' and 'epic songs'. Bodily parts and bodily activities was examined in terms of sexual content and also gathered contents were compared with the literature review and fieldwork methods. As a result of these examinations, the most frequently used items related to bodily parts and sexual acts were revealed in the lyrics with sexual content. Especially Akçaabat, Maçka and Çaykara districts of Trabzon province were compared with the each other because of different use of local instrument like kemençe and kaval to determine similarities and differences. The use of obscene lyrics is a different place within the tradition of 'Kemençeli Âşıklık' and there are effects on human movements while this tradition is being practiced. Besides, the use of obscene lyrics has also taken place in human communication. In obscene atışma practices, it has been found that the use of obscene and sexually explicit lyrics varies according to age and sex. In addition, the forms of practice integrated with 'horon' with the verbal accompaniment feature of 'atma türkü' and 'atışma' are illustrated with examples. In order to reach the topic, approximately lyrics of Trabzon province were reviewed and the lyrics that were thought to have sexual content were categorized. In addition to the literature studies for the better examination and comparison of the thesis topic in the musical context, visual and auditory examples were taken in the fieldworks. Likewise, 6 different interviews were conducted with 6 different people, related audios and videos were recorded in Akçaabat, Maçka and Çaykara districts. Keywords: Sexuality, Trabzon, Blacksea, Folk Culture