Dalak Ne Işe Yarar
Dalak Ne İşe Yarar? Dalak Görevi ve Vücuda Faydası Nedir?
Dalak, tüm omurgalı canlılarda yer alan bir organdır. Dalağın pek çok görevi olmasına rağmen pek çok insan dalak ne işe yarar diye merak eder. Peki, koştuğunda şişen bir organ olmasıyla tanınan dalak vücutta hangi görevi görür? Yazımızın devamında dalak görevi ve vücuda faydası nedir, dalak olmazsa ne olur gibi soruların yanıtları sizi bekliyor.
Dalak Nedir?
Bağışıklık sistemi organlarından biri olan dalak, omurgalı canlılarda yer alır ve karın bölgesinde bulunur. Yapısı ve görüntüsü ile bir süngere oldukça benzer. Sağlıklı bir dalak, mor rengindedir. Vücudumuzda yer alan lenf sisteminin bir parçası olarak da bilinir.
Dalak Ne İşe Yarar?
Kırmızı kan hücreleri ve bağışıklık sistemi açısından önemli olan dalak; kırmızı kan hücrelerini filtreleyerek vücudu enfeksiyona karşı korur. Ayrıca beyaz kan hücrelerini depolayarak içerisinde bulunan yabancı maddeleri süzer.
Dalağın Görevleri Nelerdir?
Dalak organının bilinen pek çok görevi bulunuyor. Bu görevleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Anormal kan hücrelerinin kan dolaşımına karışmasını engeller.
- Beyaz kan hücrelerini depolayarak, yabancı maddeleri ayrıştırır.
- Kırmızı kan hücrelerinin yapımında görev alır.
- Yaşlanan alyuvarlar, dalak hücreleri tarafından alınarak parçalara ayrılır.
- Kanı filtreler.
- Antikorların oluşmasına katkı sağlar.
- Trombositleri ve kan hücrelerini korumakla görevlidir.
- Vücudu enfeksiyonlara karşı koruyarak, bağışıklık sistemine katkı sağlar.
- Kırmızı kan hücreleri yapımı
- Anne karnındaki fetusda alyuvarların yapıldığı yer dalaktır. Normalde doğumdan sonra kemik iliği bu görevi dalaktan devralır. Kemik iliğinin çalışmadığı veya başka dokularla (kanser dokusu) istila edildiği durumlarda dalakta yeniden alyuvar yapım görevi başlayabilir.
- Kan temizleyicisi olarak dalak
- Vücudun savunma sisteminin işine paralel olarak dalak da vücudun mikroplara karşı koymasında rol oynayan hücreler yapar. Ayrıca mikroorganizmalara karşı koyacak özel maddelerin, yani antikorların yapımında da dalağın vazifeleri vardır.
- Akyuvar yapımı
- Dalak, akyuvarların bir çeşidi olan lenfositleri yapar. Ayrıca dalak akyuvar yapımını akşamları yapamaz.
- Kırmızı hücrelerin yıkımı
- Yaşlanan alyuvarlar ve şekilleri normalin dışında olanlar, büyük dalak hücreleri tarafından alınır ve parçalanır.
- Kan deposu olarak dalak
- Kediler, köpekler ve diğer memelilerde dalak, kırmızı kan hücrelerini depolar. Büyük enerji gerektiren durumlarda, büyük kanamalarda dalak kasılarak dolaşım sistemine bol miktarda kan verilir. İnsanlarda da dalağın bu görevi yaptığı yıllarca söylenmiş olmasına rağmen bugün bunun gerçek olmadığı bilinmektedir.
- Hastalıklarda dalak
- Büyük bir dalak birçok hastalığın seyrinde görülür. Kan hastalıkları, doğum metabolizma hastalıkları, sıtma gibi bazı enfeksiyon hastalıkları ve daha birçok hastalık dalağı büyütür. Sıtmada dalak büyüklüğü o derece karakteristiktir ki, bir bölgede sıtma yaygınlığını ölçmede dalak büyüklüğü ölçü olarak kullanılabilir.
Dalak çıkarılırsa kişi ölmemektedir, yani dalaksızlık hayatla bağdaşan bir durumdur. Kan hücrelerinin aşırı derecede azaldığı durumlarda, büyüyen dalağın hastayı çok rahatsız ettiği bazı hastalıklarda dalak çıkarılarak hastanın rahatlaması sağlanabilir.
Kaynakça[değiştir kaynağı değiştir]
- ^Dalak 16 Temmuz tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sevan Nişanyan, Nişanyan Sözlük
- ^Darling, David. "spleen". funduszeue.info. 31 Mayıs tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım &#;
- ^Mebius, RE; Kraal, G (). "Structure and function of the spleen". Nature Reviews. Immunology. 5 (8). ss.&#; doi/nri PMID&#;&#;
- ^Sahin, Sahin (10 Ocak ). "A study on the correlation between spleen volume estimated via cavalieri principle on computed tomography images with basic hemogram and biochemical blood parameters". Anatomy & cell biology. doi/acb PMID&#;&#;