Tavla Zarları Isimleri

Sunuculuğunu Selçuk Yöntem'in üstlendiği ve ATV’de ekrana gelen Kim Milyoner Olmak İster yarışma programının dünkü bölümüne “tavla” sorusu damga vurdu. Soru şöyleydi: İtalyancadan Türkçeye geçen “tavla” kelimesinin kökeninin anlamı nedir?

Yarışmacı; şans, pul, tahta ve zar şıkları arasında kararsız kalınca telefonla joker hakkını kullandı. Telefonda soruya yanıt alamayınca yarı yarıya joker hakkını kullananmak istedi.

Cevaptan emin olamayınca son joker hakkı olan çift cevap hakkını da kullanan yarışmacı “tahta” doğru yanıtını vererek 30 bin TL’ye yükseldi.

TAVLANIN TARİHÇESİ

Tavla iki kişi ile oynanan en eski masa oyunlarından bir tanesidir. Tavlanın tarihçesi bundan yıl öncesini işaret eder. Satrança karşılık olarak icat edildiği iddia edilir. Tavla, özel bir platform üzerinde 15 siyah, 15 beyaz taşla oynanan bu oyunu kimin icat ettiğine dair çeşitli kaynaklar farklı şeyler anlatır.

ESKİ ÇAĞLARDA TAVLA ÖRNEKLERİ

Pers İmparatorluğu'na ait Shahr-e Sokhteh (Yanmış Şehir) adlı yerde yapılan kazılarda M.Ö. yıllarına ait tavlaya benzer, 2 zar ve 60 taş ile oynanan bir oyun bulunmuştur. Ur'da yapılan kazılarda ise üzerinde yılan resmedilmiş ve bu oyuna ait tahta bulunmuştur. Bu bulgu, ilk buluntulardan yıl daha eskidir.

M.Ö. 7. ve 8. yüzyıla ait Hintlilereait kalıntılarda zar ve taşlarla, kumar oynamak için oynanan benzer bir oyuna rastlanmıştır.

Mısır'da da tavlaya benzer bazı oyunların oynandığına dair tabletler üzerine resmedilmiş kalıtlar bulunmaktadır.

TAVLANIN İCADI

Bilindiği kadarı ile, yıl önce İran Şahı (Pers İmparatoru) Nevşiyan ’ın baş veziri Büzur Mehir tarafından geliştirilmiştir. Zaman kavramından alınan ilhamla tasarlanan oyunun tüm zamanların en çok oynanan oyunları arasında olması son derece etkileyicidir.

Tavlada esinlenilen zaman kavramı şu şekilde açıklanmaktadır. Senenin birliği olarak tavla bir tanedir. 4 köşesi 4 mevsimi, tavlanın içindeki karşılıklı 6 ’ş ar hane 12 ayı, pulların toplamı ayın 30 gününü, siyah taşlar geceyi beyaz taşlar gündüzü, karşılıklı 12 ’şer hane günün 24 saatini simgeler.

TAVLA İLE İLGİLİ RİVAYET

Rivayete göre eski zamanlarda Hint İmparatoru, satranç oyununu Pers İmparatoruna, yanında bir mektup ile hediye olarak göndermiştir.

Mektubunda oyunla ilgili hiç bir açıklama yapmazken şöyle bir mesaj yazmıştır.

Pers imparatoruna:
Kim daha çok düşünüyor,
Kim daha iyi biliyor,
Kim daha ileriyi görüyorsa
O kazanır.
İşte hayat budur

Pers İmparatoru dönemin en âlim veziri olan Buzur Mehir ile bu mesajı paylaşarak, ondan oyunu çözmesi ve kendisinin de karşılık olarak Hint İmparatoruna hediye edilmek üzere başka bir oyun icat etmesini ister. Vezir haftalarca çalıştıktan sonra gönderilen satrancın her taş hareketini ve oyunu çözer daha sonra da on günde tavlayı icad eder ve imparatora sunar.

Hint İmparatoruna tavla oyunuyla birlikte gönderilmek üzere şöyle bir mesaj hazırlanır

Hint imparatoruna:
Evet, kim daha çok düşünüyor,
Kim daha iyi biliyor,
Kim daha ileriyi görüyorsa
O kazanır.
Ama biraz da şanstır.
İşte hayat budur

Tavlada, 'den fazla hamle ihtimali bulunduğundan oyunda ustalaşmak zamanla ve oyunun çok oynanması ile sağlanmaktadır. Ancak zarın şansı simgelemesinden dolayı şans faktörü de kendisini hissettirmektedir.

AVRUPA'YA YAYILIŞI

Tavla oyununa, Galliler "küçük savaş", İspanyollar ise "gerçeklerin masası" derdi.

Romalılar ise şarap eşliğinde 12 yollu oyun adı verdikleri tavlanın bir başka versiyonunu oynadılar.

Oyun, ile yılları arasında büyük ilgi görüyordu.

Uzun bir süre Japonya'da illegal olarak oynanan tavla Arapların 'de Sicilya'yı işgaliyle birlikte İtalya'ya da yayıldı.

Oyun adını da İtalya'da aldı. İtalyanca "Tavla", tahta anlamına geliyor. Oyun, tahta bir zemin içinde oynandığı için tavla adıyla anılmaya başlandı.

Haçlı Seferleri'yle birlikte İngilizlerin de tanıştığı tavla yüzyıldan itibaren satrancın yerini almaya başladı.

Kraliçe I. Elizabeth'in tahta çıkışına kadar illegal olan tavladan kraliçenin strateji geliştirmekte yararlandığı söylenir.

yüzyıldan I. Dünya Savaşı'na kadar popülaritesini artıran oyun iki savaş arasında etkisini yitirdiyse de 'lerle birlikte yeniden yükselişe geçti.

TÜRKLERDE TAVLA

Osmanlı Devleti’nde ’lü yıllarda tavla oyunu yaygınlaşmıştır. Osmanlı’nın yükseliş döneminde tavla çok büyük bir önem taşımaya başlamıştır. Günümüzde tavla geleneği Türklerde devam etmektedir. Türkiye ’de çok yaygın bir oyun olan tavlada usta oyuncular bir gelenek biçiminde zar kombinasyonlarının Farsça ’dan Türkçe’ye geçen isimlerini kullanırlar.
Yek (1), Dü (2), Se (3), Cehar (4), Penç (5), Şeş (6).

Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Yalova'da yaveri Salih Bozok'la tavla oynarken. (21 Temmuz )


İŞTE TAVLADA ZAR İSİMLERİ

Tavlayı çok iyi bilen ustalar, attıkları her zara bir isim verir. İşte tavla oynayanların mutlaka bilmesi gereken zarlar ve isimleri…
Hep Yek Dü Yek
Dü Bara (günümüz türkçesiyle:dubara)
Dü yek
Dü Se
Seba-i Dü
Se Yek
Dört Cihar ("Caar" gibi de okunur)
Cihar-ü Se
Cihar-i Dü
Cihar-ı Yek
Dü Beş
Beş Dört (penc-i caar)
Penc-ü Se
Penc i Dü
Penc-ü Yek
Dü Şeş
Şeş Beş
Şeş Cehar
Şeş-ü Se
Şeş-i Dü
Şeş-ü Yek

İçindekiler:

1. Tavlada zar isimleri hangi dil?
2. Tavlada iki iki ne demek?
3. Tavlada Pencüse neye denir?
4. Tavla Hep Yek ne demek?
5. Yek dü se car Penç Şeş hangi dil?
6. Tavla dubara ne demek?
7. Tavlada çift atınca kaç kere oynanır?
8. Tavlada Dübeş ne demek?
9. Tavlada mars ismi nereden gelir?
10. Tavla sözcüğünün kökeni nedir?
11. Yek do se hangi dil?
12. Tavlada Cihar ne demek?
13. Tavlada Şeşbeş nedir?
14. Tavla oyunu nasıl oynanıyor?
15. Tavlada mars kaç oyun?
16. Düş eş anlamlı mıdır?
17. Dük ve Düşes kime denir?
18. Tavlada mars olmak ne demek?

Tavlada zar isimleri hangi dil?

Günümüzde tavlageleneği Türklerde devam etmektedir. Türkiye 'de çok yaygın bir oyun olan tavladausta oyuncular bir gelenek biçiminde zarkombinasyonlarının Farsça 'dan Türkçe'ye geçen isimlerini kullanırlar. Yek (1), Dü (2), Se (3), Cehar (4), Penç (5), Şeş (6).

Tavlada iki iki ne demek?

Rakamların Farsça karşılıkları ise şu şekildedir. · Tavladaen sevilmeyen zarlardan 1 Farsça'da Yek olarak tarif edilir. Tavlaoynarken kullanılan dubara kavramı ise 2 kere 2 demektir.

Tavlada Pencüse neye denir?

(ﭘﻨﺞ ﻭ ﺳﻪ) i. (Fars. penc “beş”, u “ve”, se “üç” ile penc u se) Tavlave zar oyunlarında atılan zarlardan birinin beşi, diğerinin üçü gösteren taraflarının üste gelmesi şeklindeki oyun sayısı, beş üç.

Tavla Hep Yek ne demek?

i. (hepve Fars. yek“bir” ile hep yek) Tavlave zar oyunlarında atılan zarlardan ikisinin de “bir”i gösteren taraflarının üste gelmesi şeklindeki oyun sayısı, bir bir.

Yek dü se car Penç Şeş hangi dil?

“Yek, dü, se, cehar, penç, şeştavla sayılarıdır ama Kürtçe'dir.”

Tavla dubara ne demek?

DUBARA– DÜBARA Tavlave zar oyunlarında atılan zarların her ikisinin de ikiyi gösteren taraflarının üste gelmesi şeklindeki oyun sayısı, iki iki.

Tavlada çift atınca kaç kere oynanır?

Eğer atılan zar , , , , veya olursa kişi o oyunu 4 katı olacak şekilde oynar. Yani mesela gelirse, 4 kere6 oynanır. Çiftgelen zarlarda üstünlük o zarı atan kişiye geçebilir.

Tavlada Dübeş ne demek?

i. (Fars. dū “iki” ve Türk. beş ile dü beş) Tavlave zar oyunlarında atılan zarlardan her ikisinin de beşi gösteren taraflarının üste gelmesi şeklindeki oyun sayısı, beş beş.

Tavlada mars ismi nereden gelir?

- Oyunculardan birisi pullarını henüz toplama bölgesine getiremeden diğeri tüm pulları toplayıp oyunu kazanırsa bu duruma ' Mars' denir. Ve marsyapan oyuncu 2 puan kazanır. - Bir oyunun kaç puanda biteceğine oyun başında oyuncular tarafından karar verilir. Genellikle oyunun 5 te bitmesine karar verilir.

Tavla sözcüğünün kökeni nedir?

Bugün milli oyunumuz sayılabilecek kadar sık oynayıp sahiplendiğimiz “tavla” büyük ihtimalle İran doğumlu olsa da, ismini Yunanlara borçluyuz. Farsça'da “nard” diye anılan oyuna “tavli” diyen Yunanlılar, bu ismi Latince'de “masa“, “levha“, “düz yüzey” anlamlarına gelen“tabula“dan türetmişler.

Yek do se hangi dil?

“Yek, dü, se, cehar, penç, şeş tavla sayılarıdır ama Kürtçe'dir.”

Tavlada Cihar ne demek?

(ﺟﻬﺎﺭ ﻭ ﺩﻭ) i. (Fars. çehār > cihār “dört”, u “ve”, dū “iki” ile cihār-u-dū) Tavlave zar oyunlarında atılan zarlardan birinin dördü, diğerinin ikiyi gösteren taraflarının üste gelmesi şeklindeki oyun sayısı, dört iki.

Tavlada Şeşbeş nedir?

i. (Fars. şeş “altı” ve Türk. beş ile şeş beş) Tavlave zar oyunlarında atılan zarlardan birinin altıyı, diğerinin beşi gösteren taraflarının üste gelmesi şeklindeki oyun sayısı, altı beş.

Tavla oyunu nasıl oynanıyor?

İlk kural, her oyuncu kendi pullarını (bu dizilişe göre) önündeki hanelerin en sağında biriktirir ve daha sonra bu pulları toplar. Eğer pullarını ilk toplayan oyuncu siz olursanız oyunu siz kazandınız demektir. Her tavlaoyunu 5 tur oynanır. Bu turların en az 3'ünü kazanan o oyunun galibi olur.

Tavlada mars kaç oyun?

PUANLAMA: Bir oyuntamamlandığında kazanılan oyun(1 sayı), mars(2 sayı) veya katmerli mars(3 sayı), kübün oyunsonunda gösterdiği rakam ile çarpılarak oyunualan tarafın kaçsayı kazandığı belirlenir. Ör: Küp 4'ü gösterirken oyunkazanan taraf 4 x 1 = 4 sayı kazanmış olur.

Düş eş anlamlı mıdır?

Düşsözcüğünün eş anlamlısıolarak “rüya” sözcüğü kabul edilmektedir.

Dük ve Düşes kime denir?

Dük (erkek) veya Düşes(kadın), geleneksel olarak monarşi ile yönetilen Avrupa ülkelerinde imparator, kral ve prensten sonra gelen bir soyluluk ve egemenlik unvanıdır. Dükalıklar yani düklerin yönettiği devletler genellikle imparatorluk veya krallıklara bağlı yarı bağımsız eyaletlerdir. Dük unvanı babadan oğula geçer.

Tavlada mars olmak ne demek?

- Tavla2 adet zarla oynanır. Oyunun başlangıcında oyuncular sırasıyla birer zar atar. Ve daha yüksek rakamda zarı atan oyuncu oyuna başlama hakkı kazanır. - Oyunculardan birisi pullarını henüz toplama bölgesine getiremeden diğeri tüm pulları toplayıp oyunu kazanırsa bu duruma ' Mars' denir.