Itme Ve Çekme Kuvvetlerinin Cisimler Üzerindeki Etkileri

sınıf dersi olan kuvvetin cisimler üzerindeki etkileri konusunda öğreneceğimiz maddeler şunlardır; A: Kuvvet B: Kuvvetin Hızlandırıcı Etkisi C: Kuvvetin Yavaşlatıcı Etkisi D: Kuvvetin Yön Değiştirici Etkisi E: Kuvvetin Sekil Değiştirici Etkisi. Şimdi sırayla Kuvvetin Cisimler Üzerindeki Etkileri maddeler şeklinde nelerdir? inceleyelim;

A- Kuvvet

Duran bir cismi hareket ettiren, hareket halindeki bir cismi durduran, cismin hızında, yönünde ve şeklinde değişiklik yapabilen etkiye kuvvet denir. Bir cismi hareket ettirebilmek için itme ve çekme kuvveti uygularız. Örneğin, oyuncak arabayı ip ile çekebiliriz. Ya da bir cismi itebiliriz

B- Kuvvetin Hızlandırıcı Etkisi

Yürüyen insanın koşmaya başlaması o insanın hızlanması anlamına gelir. Durağan bir cismi itmeye başladığımızda da cisim hızlanır. Örneğin: Durağan bir market arabasını ittiğimizde hızlanır ya da sabit sürdüğümüz el arabasına uyguladığımız kuvveti arttırırsak el arabası hızlanır.

C- Kuvvetin Yavaşlatıcı Etkisi

Sabit ya da hızlı giden bir cisme tersi yönünde kuvvet uyguladığımızda cisim yavaşlar ve durur. Ya da ileriye doğru giden bir cismi geriye doğru çekme kuvveti uyguladığımızda cisim yavaşlar ve durur.

D- Kuvvetin Yön Değiştirici Etkisi

Doğru bir yönde giden cisme önünden sağından ya da solundan kuvvet uyguladığımızda cisim yön değiştirir. Hatta hızlı bir şekilde hareket eden bir cisim önünde durağan sert bir cisimle karşılaşırsa cismin yönü değişir. Örneğin: Top sürerken bir sağa bir sola çalım attığımızı düşünelim. Topun her defasında yönü değişir. Ya da kaleye şut çektiğimizde topun direğe çarptığını düşünün. Topun hemen yönü değişir.

E- Kuvvetin Şekil Değiştirici Etkisi

Sert ya da yumuşak bir cisme kuvvet uygulandığında şekli değişir. Mesela oyun hamuruna kuvvet uyguladığımızda şekli değişir. Ya da teneke kutulara kuvvet uyguladığımızda şekli değişir.

İtme ve çekme kuvvetinin cisimler üzerindeki etkileri nelerdir? Özellikle itme ve çekme kuvvetlerinin nesneler üzerindeki etkileri çok benzer olabilir. Ancak, aralarında bazı temel farklılıklar vardır. Bir cismi itmek veya çekmek, cisme kuvvet uygulamakla aynıdır.

Bu kuvvet cismin kuvvet yönünde hızlanmasına neden olacaktır. İvme, hem kuvvetin büyüklüğüne hem de ivmelenen cismin kütlesine bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

Örneğin, bir kutuyu bir masanın üzerinden iterseniz, elinizin ittiği yönün tersi yönünde hareket edecektir. Tekne veya araba gibi bir nesneye bağlı bir ipi geri çekerseniz, orijinal konumuna göre ileri doğru hareket eder.

İtme ve Çekme Kuvvetinin Arasındaki Fark Nedir?

İtme ve çekme kuvvetleri arasındaki fark, açısal harekete karşı doğrusal hareket üzerindeki etkileridir. Bir şeyi dümdüz ileri itmek doğrusal harekete neden olurken, etrafındaki bir şeyi çekmek açısal harekete neden olur. İtme ve çekme kuvvetleri, bir nesnenin başka bir nesne tarafından itilmesinin veya çekilmesinin sonucudur. Peki, itme ve çekme kuvvetinin cisimler üzerindeki etkileri nelerdir?

Başka bir cisme itme kuvveti uygulayan cisme &#;itici&#; denir. Başka bir cisme çekme kuvveti uygulayan cisme &#;çekici&#; denir. İtme ve çekme kuvvetlerinin nesneler üzerindeki etkileri, itici/çekicinin doğasına ve itilen/çekilen nesnenin doğasına bağlıdır.

Örneğin, bir nesneyi elinizle iter veya çekerseniz, o nesne itme/çekme yönünde hareket edecektir. İtme ve çekme kuvvetleri, günlük hayatımızda karşılaştığımız en temel kuvvetlerden ikisidir. İtme ve çekme kuvvetleri nesneleri hareket ettirmek için kullanılabilir. Ancak bir nesnenin şeklini değiştirmek için de kullanılabilirler.

İtme ve çekme, duran cisimleri harekete geçirmek, hareket halindeki cisimleri ise durdurmak için kullanılan kuvvetlerdir. Her iki kuvvet de cismin hareket yönüne göre ayırt edilebilir. Çekme kuvveti, kuvveti uygulayan kişiye doğru nesneyi hareket ettirme eğilimindeyken, itme kuvveti nesneyi kişiden uzaklaştırır. İtme ve çekme, doğada var olan en temel kuvvetlerdir.

Çevremizdeki birçok cismi hareket ettirebilmek için kuvvet uygularız. Hareket eden bir cismi durduran, duran bir cismi hareket ettiren, cisimlerin; şekil, yön ve doğrultularını değiştiren etkiye kuvvet denir. Varlıkları hareket ettirmek ya da durdurmak için uyguladığımız itme ve çekmeyi kuvvet olarak nitelendiririz.

Bir cismi harekete geçirmek için ona itme veya çekme kuvveti uygularız. Kuvvetin cisimler üzerinde birbirinden farklı etkileri vardır. Bunlar; hareket ettirme, hızlandırma, durdurma, yön ve şekil değiştirme gibi etkilerdir.

İtme ve çekme kuvvetinin cisimler üzerindeki etkileri;

• Cismi hızlandırabilir.
• Cismi yavaşlatabilir.
• Cismi durdurabilir.
• Cismin hareket yönünü değiştirebilir.
• Cismin şeklini değiştirebilir.

3.Sınıf Fen Bilimleri Kuvveti Tanıyalım

3.SınıfFen Bilimleri  Kuvveti Tanıyalım

Kuvveti Tanıyalım-Varlıkların Hareketleri-Kazanım Özeti
Kuvveti Tanıyalım-Varlıkların Hareketleri-Etkinlikler
Kuvveti Tanıyalım-Varlıkların Hareketleri-Yaprak Test
Kuvveti Tanıyalım-Varlıkların Hareketleri-Yeni Nesil Sorular
Kuvveti Tanıyalım-İtme-Çekme Kuvveti-Kazanım Özeti
Kuvveti Tanıyalım-İtme-Çekme Kuvveti-Etkinlikler
Kuvveti Tanıyalım-İtme-Çekme Kuvveti-Yaprak Test
Kuvveti Tanıyalım-İtme-Çekme Kuvveti-Yeni Nesil Sorular

Yeni nesil sorular her kazanım sonunda etkinlikler içinde yer almaktadır. 



KAZANIMLAR ( Toplam 15 ders saati)

F Kuvveti Tanıyalım / Fiziksel Olaylar

Bu ünitede öğrencilerin; çevrelerindeki hareketli varlıkları gözlemleyerek bunların hareket özelliklerini hızlanma, yavaşlama, dönme, sallanma ve yön değiştirme şeklinde tanımlamaları; itme ve çekmenin birer kuvvet olduğuna yönelik bilgi, beceri ve hareketli cisimleri durdurmaya çalışmanın tehlikeli olabileceği hakkında farkındalık kazanmaları amaçlanmaktadır.

F Varlıkların Hareket Özellikleri

Önerilen Süre: 6 ders saati

Konu / Kavramlar: Hızlanma, yavaşlama, dönme, sallanma ve yön değiştirme

F Hareket eden varlıkları gözlemler ve hareket özelliklerini ifade eder.

Varlıkların hareket özellikleri; hızlı, yavaş, dönen, sallanan ve yön değiştiren şeklinde nitelendirilir.

F Cisimleri Hareket Ettirme ve Durdurma

Önerilen Süre: 9 ders saati

Konu / Kavramlar: Kuvvet, itme kuvveti, çekme kuvveti, hareketli cisimlerin sebep olabileceği tehlikeli durumlar

F İtme ve çekmenin birer kuvvet olduğunu deneyerek keşfeder.

F İtme ve çekme kuvvetlerinin hareket eden ve duran cisimler üzerindeki etkilerini gözlemleyerek kuvveti tanımlar.

F Günlük yaşamda hareketli cisimlerin sebep olabileceği tehlikeleri tartışır.

Okul koridorunda koşan bir öğrencinin durmakta olan bir öğrenciye çarpması durumunda oluşabilecek durumlar, sürücülerin aracın kontrolünü kaybetmesi sonucunda can ve mal kayıplarının oluşması, çığ, sel vb. örnekler verilir.