Okul Öncesi Basit Kesme Çalışmaları

Anasınıflarında Makas Kullanma, Kesme ve Makas Tutma

Anasınıflarında el becerilerini geliştiren ve bir çok gelişim alanında çocuklar için önemli olan becerilerden bir tanesi de makas tutma ve makas kullanma becerisidir.
Makas tutma ve kesmeyi çocuklar kimi zaman yanlış kimi zaman geç öğrenebilmektedir.
Bu yazımızda, öğretmenlerin anasınıfında, çocukların makas tutma ve kesme becerilerini geliştirmek üzerine bir takım önerilere ve etkinlik örneklerine yer verilmiştir.

Uyarı:Makasın kesici ve delici özelliği ve çocukların bu tehlikenin farkında olmamasından dolayı makas tehlikeli bir nitelik taşımaktadır. Eğitimcilerin bu konuya dikkat etmesi gerekmektedir.

Anasınıfında Ne Tür Makas Kullanılmalıdır?

Çocukların makası iyi kavraması ve kesmeleri daha koordineli yapabilmesi için örnekteki gibi, bir sapına iki parmağı, diğer sapına da baş parmağı girecek özellikte olması daha avantajlıdır. Ayrıca makasın örnekteki gibi küt uçlu olması batma tehlikesini ortadan kaldırmaktadır.

Örnek İdeal Makas:



İdeal makas tutuş şekli örnekteki gibidir.




Kesme Egzersizleri ve Makas Kullanma:

İlk olarak çocuklara verilen bir kağıda çentik atılarak başlanabilir. Çocuklar bu şekilde makasın kesme işlevini daha iyi anlayacak ve makasa alışacatır.


İkinci olarak bir iki santimlik şeritler halinde kesilmiş fon kartonlarının çocuklara verilip çocuklardan rastgele kesmelerinin istenmesi makas kullanmada ilk adım olabilir. NOT:Fon kartonu kullanılmasının nedeni şudur; fon kartonu normal kağıtlara göre daha kalın olduğu için kesmesi daha kolaydır. Normal kağıtlarda çocuklar kesmekte zorlanabilir ve kesmekten sıkılabilir. Bu yüzden ilk kesmelerde fon kartonu kullanılması daha idealdir.

Makasla rastgele kesmelerden sonra ilerki amaçlarımızdan birisi olan koordineli kesme becerilerini öğretmeye geçebiliriz.

Koordineli kesmede ilk aşama düz çizgiyi kesmektir. Çocukların kağıt üzerinde düz bir çizgiyi kesmesi için hazırlayacağımız etkinliklerden bir tanesi aşağıdaki gibidir.

Bu etkinliği fon kartonuna çıktı alarak çocuklara verebilirsiniz. Not:bu etkinliği bir a4 ebatındaki kartona içi tane olacak şekilde yerleştirip çıktı alabilirsiniz. Bu etkinliğin kullanılmasındaki amaç şudur; çizgiler kalın olduğu için çocuğun çizgi dışından kesme ihtimali ince çizgilere göre daha azdır. Ayrıca keseceği yer kısa olduğu için çocuk daha kolay tutup kesecektir. Bunun yanında çalışma sayfasıkesildikten sonra ortaya resimli kartlar çıkacaktır. Çocuklar isterlerse bunları boyayabilir ve kartlarla oynayabilir.

Örnek Faaliyet:





Etkinliğin Uygulanmış Hali:




Kesme çalışmalarında bir ileriki alıştırma daha uzun düz çizgi kesmektir. Çocukların kalın çizgiden dışarıya çıkmadan kesmeleri istenebilir.

Örnek Etkinlik:Bu etkinlikte hayvan ve yavrularını diğer hayvan ve yavrularıyla karışmasın diye keserek ayıracakları gibi yönergeler kullanılabilir.




Aynı çalışmayı daha da pekiştirmek maksadıyla daha sonra alttaki ikinci örnek de yapılabilir.

Örnek Çalışma:




Bu etkinliğin uygulanırkenki hali:


Şu ana kadar sadece makası düz kullanmayı öğrendik. Bundan sonra ise makası, keserken bir noktada çevirmeyi öğreneceğiz. Alttaki çalışma buna örnek bir çalışma olabilir. Çocuklara resmi kalın çizgilerden kesme şeklinde yönerge verilebilir.

Örnek Çalışma:Elmayı ortadan kesme






Düz çizgi kesme alıştırmalarından sonraki aşama ise eğri kesme becerisidir. Eğri kesme çocukların makası değişik yönlende kullanmasını sağlayacak bir etkinliktir.

Bu çalışma için örnek etkinlik: Gökkuşağı kesme

Bu alıştırmada çocuk makasa yön vererek eğri kesmeyi öğrencektir. Bu etkinliği daha eğlenceli hale getirmek için yönerge şu şekilde olabilir: "Bu iki gökkuşağının her bölümünü istediğimiz renge boyayalım. Boyadığımız yerleri çizgilerden keselim." Böylece çocuklara hem koordineli boyama hem de eğri kesme becerilerini kazandırabiliriz.




Eğri kesmedeki bir sonraki aşama ise makası her iki yöne de çevirerek kesebilmektir. Bir önceki etkinlikte sadece makası bir yöne çevirerek kesmiştik. Alttaki örnekte ise makası her iki yöne de çevirerek kesmeyi öğretebiliriz.

Örnek Çalışma:Yol ya da Irmak
Bu çalışmada okul öncesi çocuklarında makası sağa ve sola çevirerek kesmeye çalışacaktır. Bu etkinlikteki yönerge şu şekilde olabilir: " Resimdeki yolları çizgilerden keserek ayıralım. Her yola istediğimiz renkte bir araba çizmeye çalışalım. Ya da ırmakları keserek ayıralım. Her ırmağa istediğimiz renkte bir sal çizmeye çalışalım.





Makası çevirerek kullanma alıştırmalarını yaptıktan sonra ise dairesel kesimler yapmaya başlayabiliriz.

Alttaki örnek çalışma çocuklara verilerek daha ileri düzey kesmeleri çocuklara öğretebiliriz.

Örnek Çalışma:Dairesel Kesme Çalışması




Bu alıştırmalardan sonra değişik şekillerde kesme alıştırmalarına devam edilebilir.
Makas kullanma konusunda diğer bir çok etkinlikte olduğu gibi dikkat edilmesi gereken önemli bir husus "Kolaydan Zora İlkesi"ne uymaktır. Çünkü çocuklarda güven duygusunun ve "Yapabilirim" dürtüsünün tatmin edilmesi, başarısızlıkla karşılaşılmaması açısından bu ilke önemlidir.

Başarılar Dileriz...

Musa BAL
Okul Öncesi Öğretmeni