Love Yazılı Lif Modelleri
Di̇l Ve Edebi̇yyat - 2019-4 Language and Literature 2019-4
Description:
Original Title
Copyright
Available Formats
Share this document
Share or Embed Document
Did you find this document useful?
Description:
Copyright:
Available Formats
Original Title:
Description:
Copyright:
Available Formats
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL
NAZİRLİYİ
DİL VƏ ƏDƏBİYYAT
LANGUAGE AND LITERATURE
ЯЗЫК И ЛИTЕРАTУРА
IX CİLD, № 4, 2019
VOL IX, № 4, 2019
ТОМ IX, № 4, 2019
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında
Ali Attestasiya Komissiyasının Rəyasət Heyətinin
30 aprel 2010-cu il tarixli iclasında (protokol № 10 R)
dövri elmi nəşr kimi təsdiq edilmişdir.
Dil və Ədəbiyyat
Baş redaktor
fil.e.d., prof. Zeynalova Sevinc – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
Baş redaktorun müavini
fil.e.d., prof. Əliyeva Həmidə – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
Məsul katib
fil.f.d., dos. Musayeva Sevinc – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
Korrektor
Aslanova Xatirə – Elm Ģöbəsi, Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
REDAKSİYA HEYƏTİ:
1. fil.e.d., prof. Abdullayev Sərxan – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
2. fil.e.d., prof. Babayev Adil – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
3. fil.e.d., prof. Məmmədov Azad – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
4. fil.f.d., dos. Həsənov Seyfəl – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
5. fil.e.d., prof. Xəlilli Şahin – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
6. fil.f.d., dos. İbrahim Ülfət – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
7. fil.f.d., dos. Qəribova Jalə – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
8. fil.e.d. Sadıqova Gülnarə – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
9. fil.e.d., prof. Vəliyeva Nigar – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
10. fil.e.d., prof. Cahangirov Fikrət – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
11. fil.f.d., dos. İmanova Sevda – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
12. fil.e.d., prof. Cəfərova Leyla – Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan, Bakı
13. fil.e.d., prof. Mahmudov Məsud – Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA), Azərbaycan, Bakı
14. fil.e.d., prof. Osmanlı Sara – Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA), Azərbaycan, Bakı
15. fil.e.d., prof. Abbasova Afət – Azərbaycan Dövlət Ġqtisad Universiteti (UNEC), Azərbaycan, Bakı
BEYNALXALQ MƏSLƏHƏTÇİLƏR:
16. fil.e.d., prof. Kövecses Zoltan – Etvas Lorand Universiteti, Macarıstan, BudapeĢt
17. fil.e.d., prof. Levandovska Barbara – Konin Dövlət Tətbiqi Elmlər Universiteti, PolĢa, VarĢava
18. fil.e.d., prof. Miljkoviç Emma – Belqrad Universiteti, Serbiya
19. Peart İan – ―Visions of Azerbaijan‖ jurnalı, Böyük Britaniya, Vulverhempton
20. fil.e.d., prof. Vorobyova Olqa – Kiyev Milli Dilçilik Universiteti, Ukrayna, Kiyev
21. fil.e.d., prof. Vəfa Kazdal – Azərbaycan Diplomatik Akademiyası (ADA Universiteti), Azərbaycan, Bakı
22. Dr. Svetlana Kurtes – Madeira Universiteti, Portuqaliya
Language and Literature
Editor – in- chief
Zeynalova Sevinj, D.Sc., professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
Deputy editor
Aliyeva Hamida, D.Sc., Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
Managing editor
Musayeva Sevinj, PhD, associate professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
Proofreader
Aslanova Khatira, Senior research fellow, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
EDİTORİAL BOARD:
1. Abdullayev Sarkhan, D.Sc., professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
2. Babayev Adil, D.Sc., professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
3. Mammadov Azad, D.Sc., professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
4. Hasanov Seyfal, PhD, associate professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
5. Khalilli Shahin, D.Sc., professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
6. İbrahim Ulfat, PhD, associate professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
7. Garibova Jala, PhD, associate professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
8. Sadigova Gulnara, D.Sc., Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
9. Valiyeva Nigar, D.Sc., professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
10. Cahangirov Fikrat D.Sc., professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
11. İmanova Sevda, PhD, associate professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
12. Cafarova Leyla, D.Sc., professor, Azerbaijan University of Languages, Azerbaijan, Baku
13. Mahmudov Masud, D.Sc., professor, Azerbaijan National Academy of Sciences, Azerbaijan, Baku
14. Osmanli Sara, D.Sc., professor, Azerbaijan National Academy of Sciences (ANAS), Azerbaijan, Baku
15. Abbasova Afat, D.Sc., professor, Azerbaijan State Economic University, (UNEC) Azerbaijan, Baku
INTERNATIONAL ADVISORY BOARD:
16. Zoltan Kövecses, PhD, DLitt, Professor, Eötvös Lorand University, Hungary, Budapest
17. Levandovska Barbara D.Sc., professor, Konin State University of Applied Sciences, Poland, Warsaw
18. Mijikovich Emma D.Sc., professor, Belgrade University, Serbia, Belgrade
19. Peart Ian, Visions of Azerbaijan magazine, United Kingdom, Wolverhampton
20. Vorobeva Olqa, D.Sc., professor, Kyiv National Linguistic University, The Ukraine, Kyiv
21. Vafa Kazdal, D.Sc., professor, Azerbaijan Diplomatic Academy (ADA University), Azerbaijan, Baku.
22. Dr. Svetlana Kurtes, University of Madeira, Portugal
Язык и литература
Главный редактор
Зейналова Севиндж – д.ф.н., проф., Азербайджанский университет языков, Баку
Заместитель главного редактора
Алиева Гамида – д.ф.н., проф. Азербайджанский университет языков, Баку
Ответственный секретарь
Мусаева Севиндж – к.фил.н.,доц., Азербайджанский университет языков, Баку
Корректор
Асланова Хатира – отдел по науке, Азербайджанский университет языков, Баку
РЕДАКЦИОННЫЙ СОВЕТ:
1. Абдуллаев Сархан – д.ф.н., проф., Азербайджанский университет языков, Баку
2. Бабаев Адиль – д.ф.н., проф, Азербайджанский университет языков, Баку
3. Мамедов Азад – д.ф.н., проф., Азербайджанский университет языков, Баку
4. Гасанов Сейфал – д.фил.ф ., доц., Азербайджанский университет языков, Баку
5. Халили Шахин – д.ф.н., проф., Азербайджанский университет языков, Баку
6. Ибрагим Ульфат – к.фил.н., доц., Азербайджанский университет языков, Баку
7. Гарибова Жаля – к.фил.н., доц., Азербайджанский университет языков, Баку
8. Садыгова Гюльнара – д.ф.н., Азербайджанский университет языков, Баку
9. Велиева Нигяр – д.ф.н., проф., Азербайджанский университет языков, Баку
10. Джахангиров Фикрат – д.ф.н., проф., Азербайджанский университет языков, Баку
11. Иманова Севда – к.фил.н., доц., Азербайджанский университет языков, Баку
12. Джафарова Лейла – д.ф.н., проф., Азербайджанский университет языков, Баку
13. Махмудов Масуд – д.ф.н., проф., Национальная академия наук Азербайджана (НАНА), Баку
14. Османлы Сара – д.ф.н., проф., Национальная академия наук Азербайджана (НАНА), Баку
15. Афат Аббасова – д.ф.н., проф., Азербайджанский Государственный Экономический Университет
(UNEC), Баку
ЗАРУБЕЖНЫЕ КОНСУЛЬТАНТЫ:
16. Золтан Кевечес – д.ф.н., проф., университет Этвас Лоранд, Будапешт
17. Левандовски Барбара – проф. Государственный университет прикладных наук в Конине, Польша
18. Милкович Эмма – проф. Белградский университет, Сербия
19. Пэарт Иан – редактор журнала ― Visions of Azerbaijan‖ Великобритания, Вулверхемптон
20. Воробьева Ольга – проф, Киевcкий национальный лингвистический университет, Украина
21. Вафа Каздал – д.ф.н., проф., Азербайджанская дипломатическая академия (университет АДА), Баку
22. Др. Светлана Куртес, Университет Мадейра, Португалия
MÜNDƏRİCAT
DİLÇİLİK
Aytən Allahverdiyeva (ADU)
SĠYASĠ ĠNTERNET-KOMMUNIKASĠYANIN PRAQMATĠK-ÜSLUBĠ
SƏCĠYYƏSĠ ………………………………………………………………….7
Ульфет Ибрагим (АУЯ)
ОБ ЭЛЕМЕНТАХ РЕЧЕВОГО РЕГИСТРА ВО ФРАНЦУЗСКИХ
ПОЛИТИЧЕСКИХ ДЕБАТАХ ....................................................................15
Şəmsinur Aslanova (ADU)
MENTAL LEKSĠKA VƏ NĠTQ EMALININ MƏRHƏLƏLƏRĠNƏ
DAĠR ..............................................................................................................24
Nigar Bəşirova (ADU)
MÜASĠR ĠNGĠLĠS DĠLĠNĠN FRAZEOLOJĠ SĠSTEMĠNĠN SPESĠFĠK
XÜSUSĠYYƏTLƏRĠ ......................................................................................32
Röya Abdurahmanova (ADU)
TÖRƏMƏ QRAMMATĠKA MODELLƏRĠNĠN TARĠXĠ ĠNKĠġAFI ..........40
Turan Əkbərli (BSU)
LĠNQVĠSTĠK VƏ ETNOQRAFĠK LAKUNLAR ..........................................48
Əfsanə Həziyev (AzMİU)
MÜASĠR REALLIQLAR ASPEKTĠNDƏ KALKA YOLU ĠLƏ TERMĠN
YARADICILIĞI PROBLEMĠNĠN ARAġDIRMASININ
AKTUALLIĞINA DAĠR ...............................................................................54
Leyla Seyidzadə (ADU)
SLƏNQLƏRĠN TƏDQĠQĠNƏ DAĠR .............................................................63
ƏDƏBİYYAT
Günay Nadirova (AMEA)
MÜASĠR AZƏRBAYCAN VƏ AMERĠKA ƏDƏBĠYYATINDA
MULTĠKULTURAL DƏYƏRLƏR ..............................................................70
Шахла Гурбанова (АУЯ)
К ВОПРОСУ О СПЕЦИФИКЕ ОТРАЖЕНИЯ ВОЕННОЙ ТЕМАТИКИ
В АВСТРИЙСКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ .............................................................78
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 5
PEDAQOGİKA VƏ METODİKA
Firuzə Rzayeva (ADU)
TƏDRĠS PROSESĠNDƏ TƏLƏBƏLƏRĠN MÜSTƏQĠL ĠġLƏRĠNĠN
TƏġKĠLĠNDƏ QARġIYA QOYULAN MƏQSƏD VƏ VƏZĠFƏLƏR........84
Qahirə Axundova (ADU)
KONSTRUKTĠV ÖYRƏNMƏ PROSESĠNDƏ HĠPERMƏTNLƏRĠN
POTENSĠALLIĞI ..........................................................................................94
Zəhra Qəhrəmanova (ADU)
ĠNGĠLĠS DĠLĠNĠN TƏDRĠSĠNDƏ FĠLMLƏRDƏN ĠSTĠFADƏYƏ DAĠR
BƏZĠ TÖVSĠYYƏLƏR ...............................................................................101
Yaqut Axundova (ADU)
TƏDRĠS PROSESĠNDƏ EġĠDĠB-ANLAMANIN ROLU ..........................108
Aynur Məmmədova (ADU)
DĠL FAKÜLTƏLƏRĠNDƏ ĠCTĠMAĠ-SĠYASĠ LEKSĠKANIN
TƏDRĠSĠNƏ DAĠR BƏZĠ TÖVSĠYYƏLƏR .............................................115
ELMİ DİSPUT
Сара Османлы (Институт литературы им. Низами АМЕА)
К ВОПРОСУ О СОВРЕМЕННЫХ ТЕНДЕНЦИЯХ
В ЛИТЕРАТУРНОЙ КОМПАРАТИВИСТИКЕ.....................................121
6 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
DİLÇİLİK
fil.f.d., dos. Aytən Allahverdiyeva
ADU
[email protected]
SİYASİ İNTERNET-KOMMUNIKASİYANIN
PRAQMATİK-ÜSLUBİ SƏCİYYƏSİ
Açar sözlər: siyasi kommunikasiya, siyasi İnternet-kommunikasiya,
kommunikativ funksiya, ritorik vasitələr, suqqestivlik.
Key words: political communication, political Internet-communication,
communicative function, rhetorical means, suggestiveness.
Ключевые слова: политическая коммуникация, политическая
Интернет-коммуникация, коммуникативная функция, риторические
средства, суггестивность.
Ġnformasiya texnologiyaları həyatın bütün sahələrinə olduğu kimi si-
yasi sferaya da ciddi sirayət etmiĢdir. Son illər siyasi kommunikasiyada ya-
ranmıĢ ―Ģəbəkə siyasəti‖, ―siyasi Ġnternet‖, ―kibersiyasət‖, ―siyasi-Ġnternet
kommunikasiya‖, ―rəqəmsal demokratiya‖, ―kommunikativ demokratiya‖,
―kiberdemokratiya‖, ―elektron hakimiyyət‖, ―elektron vətəndaĢlıq‖ və s.
yeni terminlər də bu fikri bilavasitə sübuta yetirir. Siyasi Ġnternet siyasi, iqti-
sadi, mədəni, beynəlxalq münasibətlər və s. ideologiyalar ilə bağlı olduğun-
dan, məlumatlandırmaq, aydınlaĢdırmaq, dəyərləndirmək, dünyagörüĢünü
formalaĢdırmaq və inandırmaq gücünə malik olduğundan irəli gələrək Ġnter-
net-kommunikasiya cameəsində xüsusi yer tutur.
Siyasi Ġnternet olduqca geniĢ informasiya resurslarına malikdir və on-
ların sayı günbəgün artır. Bu resurslar sırasına hökümət orqanları və onların
nümayəndələrinin saytlatı, siyasi partiya və cərəyanların saytları, siyasi xa-
dimlərin Ģəxsi syatları, analitik- informasiya saytları, siyasi və dövlət xadim-
lərinin bloqları, siyasi reklam, xəbər lentləri və KĠV-lər, seçkiqabağı kampa-
niya saytları və s. daxildir. Beləliklə, siyasi Ġnternet Ģəbəkəyə daxil olmaq
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 7
Aytən Allahverdiyeva
imkanı olan hər bir cəmiyyət üzvü ilə siyasi xadim arasında dialoqu müntə-
zəm Ģəkildə gerçəkləĢdirməyə imkan verən interaktiv ünsiyyət vasitəsidir.
Bunlarla bərabər, veb-texnologiyaların siyasətə sirayət etməsi nəticə-
sində siyasi kommunikasiyanın kökündən dəyiĢdiyini zənn etmək doğru
deyil. Ġstər xarici, istərsə də yerli müəlliflərin əsərlərində fərqli yanaĢmala-
rın Ģahidi oluruq. Politoloq Q.Akopova əsasən, Ġnternet siyasi prosesi daha
keyfiyyətli səviyyəyə ucaldan yeni siyasi texnologiyadır [2]. A.Çesnakov
isə ―Siyasi fəaliyyətin təminat sistemi ilə yanaĢı ənənəvi vasitələrlə də bağlı
təsəvvürləri alt-üst edəcək inkiĢaf dinamikasına malik siyasi kommunikasi-
yanın yeni bir geniĢ kanalı formalaĢmağa baĢlayır‖ fikrini qeyd edir [8,
s.65]. Müəlliflərin böyük əksəriyyəti siyasi kommunikasiyanın əsas əlamət
və xassələrinin, funksiyalarının qorunmuĢ olduğu fikrinə malikdir və Ġnter-
netin siyasi kommunikasiyaya yeni formalar, janrlar, Ģərtlər və kommuni-
kantların yeni davranıĢ modellərini əlavə etmiĢ olduğunu zənn edir: ―Həm-
çinin ritorikanın beĢ qanunu hipermətn, kibermətn, verilənlər bazası və s. rə-
qəmsal mətnlərə əsasən yeni forma əldə edir‖ [1, 189]. Bunu nəzərə alaraq,
Ġnternetin kommunikantlar arasında yeni təfəkkürün özünütəĢkilini və real-
lıq barəsində bilikləri təmin edən koqnitiv mühit formalaĢdıran unikal sosial
fenomen olduğunu qeyd etmək olar.
Siyasi Ġnternet-kommunikasiya çoxfunksiyalı olduğundan, tipoloji ba-
xımdan rəngarəng xassəyə malikdir. Məsələn, N.Solenikova saytların növlə-
rini aĢağıdakı kimi təsnif edir:
məzmununa əsasən (xəbər, analitik, təĢviqat, qarıĢıq saytlar);
funksiyasına / yaradılma məqsədinə əsasən (seçkiqabağı, analitik, in-
formasiya müharibəsi aləti kimi kompromat səciyyəli saytlar);
informasiya resurslarının hədəf seçdiyi auditoriyaya əsasən (xarici,
ümumdövlət, regional, lokal saytlar);
informasiya resurslarının mənsubiyyətinə əsasən (dövlət, mediya
qrupları, siyasi qruplar, biznes qrupları, fərdi saytlar) [7, 13].
Bu gün Ģəbəkə kommunikasiyası vasitəsilə uzun müddət təmin edil-
məmiĢ siyasi tələblərin qarĢılanması, siyasi ambisiyaların gerçəkləĢdirilmə-
si, siyasi və sosial məsələlərlə bağlı Ģəxsi mövqeyin irəli sürülməsi kimi ob-
yektiv gerçəklikdə, real ünsiyyətdə baĢ verməsi qeyri-real hesab edilən fəa-
liyyətlər mümkündür. Əslində, məsələ kəmiyyət (ünsiyyət çatıĢmazlığı) ilə
deyil, ünsiyyətin keyfiyyəti ilə bağlıdır [9].
Siyasi Ġnternet-kommunikasiya yeni bir sahə olsa da müəyyən bir in-
kiĢaf dövrü keçmiĢdir. Bu dövr Ģərti olaraq iki mərhələdən ibarətdir:
8 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Siyasi internet-kommunikasiyanın praqmatik-üslubi səciyyəsi
I. Ġnformasiya mərhələsinin əsas mahiyyəti informasiyanın siyasi in-
formasiya Ģəbəkəsinə nüfuz etməsi və orada saxlanmasından ibarətdir. Bura-
ya, ilk növbədə, xəbər lentləri, elektron KĠV-lər, siyasi partiya və ictimai
təĢkilatların, ayrıca siyasi liderlərin saytları, eləcə də analitik və tədqiqatçı
təĢkilatların elektron nəĢrləri aiddir.
II. Siyasi mediatizasiya ikinci mərhələdir - Ġnternetdən siyasi, eləcə də
piar-texnologiya aləti kimi istifadəni nəzərdə tutulur.
Burada vacib məqam ondan ibarətdir ki, əsas vəzifəsi müəyyən audi-
toriyaya məqsədyönlü təsir etməkdən ibarət olan siyasi kommunikasiya
buna tam nail olmaq üçün Ġnternet vasitəsilə müxtəlif linqvistik və ritorik
vasitələrdən istifadə edir. Bu vasitələr insan psixologiyasının bütün struktur
komponentlərini – intellekti, emosiyaları, davranıĢ motivlərini təsirə məruz
qoyur. Ġnsanın obyektiv gerçəkliyə münasibətini ifadə edən emosional halla-
rın və gərginliklərin təzahürünü stimullaĢdıran emosional komponent isə ilk
növbədə hədəfə düĢür.
Digər KĠV-lərlə müqayisədə siyasi Ġnternet-kommunikasiyanın geniĢ
forma və metodları birliyindən ibarət olan bütün vasitələr Ġnternet-auditori-
yanın təfəkkürünə və davranıĢlarına daha dinamik təsir etmək məqsədi daĢı-
yır. Ənənəvi KĠV-lərin öz iĢini monoloji informasiya rejimində - birtərəfli
kommunikasiya Ģəklində qurması qeyd edilən fikri sübuta yetirmək üçün
əsaslı arqumentdir. Çoxtərəfli kommunikasiya imkanları məhz kompyuter
texnologiyaları sayəsində artdı. ġəbəkəyə daxil olmaq imkanı olan hər bir
Ģəxsin informasiyanı həm qəbul edən, həm də göndərən tərəf rolunda çıxıĢ
edə bilməsi faktı kommunikantların bir-birinə və siyasi strukturlara virtual
təsir göstərməyi gerçəkləĢdirməsinə imkan verir. Nəticə etibarilə, kommuni-
kasiya prosesi daha fəal və qarĢılıqlı təsir Ģəraitində həyata keçir – həm ad-
resant, həm də adresat fəal iĢtirakçı kimi prosesin inkiĢafına təsir etmək im-
kanına malik olur. Bununla, dövlət strukturlarında mövcud iyerarxiya müəy-
yən dərəcədə aradan qalxır və vətəndaĢların institusional vasitəçilərdən,
dövlət orqanlarından və partiyalardan asılılığı minimuma enir, hətta onlara
təsir etmək imkanı yaranır. Seçkilərdə səsvermə prosesinə nəzarət zamanı,
forumlarda iĢtirak edərkən, saytlarda yerləĢdirilən anket sorğularına cavab
verərkən, siyasi güclərin nümayəndələri ilə elektron yazıĢmalar zamanı və s.
qeyd edilən üstünlüklərin Ģahidi oluruq.
Siyasi Ġnternet-kommunikasiyanın qeyd edilən funksiyaları (informa-
siyanın yayılması və saxlanması, reklam, piar, sosial-siyasi problemlərin
həlli ilə bağlı diskussiya və müzakirə aparmaq təĢəbbüsləri, nitq aktının təĢ-
kili) universal səciyyəyə malikdir. Ümumiyyətlə, siyasi kommunikasiyanın
funksiyalarını ənənəvi dil funksiyaları fonunda nəzərdən keçirdikdə onların
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 9
Aytən Allahverdiyeva
bir-biri ilə korrelyasion asılılığa malik olduğunun Ģahidi oluruq. Beləliklə,
inandırma ehtiva edən kommunikativ funksiya siyasi Ġnternet-kommunikasiya
üçün ən vacib funksiya olaraq qalır. Bundan baĢqa, qeyd edilən kommunika-
siya koqnitiv (Ġnternet obyektiv gerçəkliyin dərki mühitidir), informativ (in-
formasiyanın saxlanması və toplanması mühitidir), mədəni-tərbiyəvi (infor-
masiya mədəniyyəti formalaĢdıran mühitdir), estetik (bədii yaradıcı potensialı
reallaĢdıran mühitdir) və ekspressiv (danıĢanın obyektiv gerçəklidəki predmet
və hadisələrə münasibətini təqdim edən mühitdir) funksiyalar daĢıyır.
Siyasi Ġnternet-kommunikasiyanın vacib xüsusiyyəti ondan ibarətdir
ki, Ġnternet ―Ģəxsi məqsədlərə nail olmaq üçün dil vasitəsilə persuaziv təsir –
inandırma, arqumentasiya, təbliğat mühitidir‖ [3, 29]. Ġctimai rəyin forma-
laĢmasına məqsədyönlü Ģəkildə təsir edən suqqestivlik (təlqinedicilik) siyasi
Ġnternetin əsas funksiyalarından biridir. Bu təsirin çoxtəmayüllü olması,
eyni zamanda bu funksiyanın invariant səciyyə daĢımasına dəlalət edir.
N.Solenikova variantları bu Ģəkildə sıralayır: ―siyasi-inteqrativ, siyasi mobi-
lizasiya, siyasi sosiallaĢma, siyasi reklam, siyasi marketinq, manipulyasiya
və nəzarət funksiyaları‖ [7, 12].
Fərqli ixtisaslar üzrə elm adamları Ġnternet-texnologiyaların siyasi
kommunikasiya fonunda üstünlüklərini vurğulayır. M.VerĢininin təqdim et-
diyi siyahı daha geniĢdir:
siyasi struktur nümayəndələri ilə vətəndaĢlar arasında geniĢ əlaqələr;
vətəndaĢların Ġnternet vasitəsilə Ġnternetdən kənar siyasi fəaliyyətə
cəlb edilməsinə yönəlmiĢ fəallıq və motivasiya;
vətəndaĢların müxtəlif sahələrə aid biliklərinin səfərbər olunması nə-
ticəsində siyasi qərarların praktik əhəmiyyətinin artması;
siyasi kampaniyalarda qarĢılıqlı təsir imkanları;
rəsmi sənədlər və mövcud qanunverici təĢəbbüs və təkliflər barəsin-
də informasiyanın jurnalistlər üçün eyni zamanda əlyetən olması;
partiyanın daxili təĢkilinin və üzvlərin qarĢılıqlı təsirinin gücləndiril-
məsi [6].
Bu məsələ ilə bağlı fikirləri ümumiləĢdirsək, siyasi fəaliyyətin siyasi
Ġnternet-kommunikasiyada adresant qismində çıxıĢ edən siyasi kommuni-
kantlardan (dövlət orqanları, siyasi partiyalar və ictimai-siyasi birliklər, si-
yasi liderlər, KĠV-lər, analitik-informasiya və xəbər agentlikləri) asılı olan
bilavasitə məqsədlərinin müəyyənləĢdirdiyi məlum olur. Ġnternet bu məq-
sədlərin həyata keçirilməsi üçün geniĢ imkanlar təqdim edir.
Siyasi Ġnternet-kommunikasiya ilə bağlı araĢdırılan məsələlərdən biri
də onun növlərinin fərqləndirilməsidir və məsələ ilə bağlı fikirlər müxtəlif-
10 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Siyasi internet-kommunikasiyanın praqmatik-üslubi səciyyəsi
dir. E.Afanasenko siyasi diskursun ayrıldığı üç növü əsas götürərək, siyasi
kommunikasiyanın da eyni növlərə malik olduğu fikrini irəli sürür:
ritual (inteqrasiya səciyyəli);
istiqamətləndirici (informasiya-təsviri səciyyəli);
aqonal (debatlar, Ģüarlar) [4, 9].
Zənnimizcə, siyasi Ġnternet-kommunikasiyanın koqnitiv-praqmatik tə-
mayülü daha geniĢ olduğu üçün siyasi diskursun bu və ya digər məqsədinin
prioritet olmasından asılı olaraq bu təsnifata informasiya, analitik, reklam,
təbliğat və təĢviqat növlərini də əlavə etmək olar.
Siyasi dikursun, eyni zamanda siyasi Ġnternet-kommunikasiyaya aid
edilə biləcək növlərinin daha ətraflı təsnifatı E.ġeyqal tərəfindən irəli sürül-
müĢdür. Müəllifin əsaslandığı meyarlar aĢağıdakılardan ibarətdir:
maksimal qeyri-formal (ailədə, dostlarla siyasət haqqında danıĢıqlar)
ünsiyyətdən tutmuĢ maksimal (beynəlxalq danıĢıqlar, dövlət baĢçılarının
rəsmi görüĢləri) institusionallığa qədər institusionallıq və rəsmilik;
subyektiv adresat münasibətləri – ictimai-institusional kommunikasi-
ya, institutlar və vətəndaĢlar arasında kommunikasiya, institutlarda müvək-
killərarası kommunikasiya;
siyasi sosiolektlərin (sosial dialektlərin) variantları;
lokal hadisələr – seçkilər, andiçmə mərasimləri, qurultaylar, vətən-
pərvər bayramlarla bağlı mərasimlər, deputatların seçicilərlə görüĢləri, par-
lament dinləmələri, mitinqlər, referendumlar və s.;
siyasi diskurs sahəsində bu və ya digər janrın əhəmiyyət dərəcəsi –
parlament debatları, siyasətçinin ictimai çıxıĢları, Ģüarlar, dekretlər (ali hö-
kumət orqanının qərarı), konstitusiya, partiya proqramları, memuarlar, oxu-
cu məktubları, qrafiti, karikatura və s.;
əsas niyyətin xarakteri – ritual, epideiktik, aqonal [10, 255].
Polifunksional səciyyəyə malik olduğu üçün siyasi kommunikasiyada
praktik olaraq ―saf‖ nitq aktına rast gəlmək mümkün deyil. Məsələn, siyasi
reklam qeyri-informativ olmasa də, burada yer alan informasiya adresatın
özünütəqdimatına yönəlmiĢ aparıcı kommunikativ məqsədə tabedir. Bəzən
bu məqsədlər arasındakı qarĢılıqlı əlaqə o qədər sıx olur ki, kommunikasiya
növünün fərqləndirilməsində çətinlik yaranır və ayrı-ayrı müəlliflər arasında
məsələ ilə bağlı fikir müxtəlifliyi təzahür edir.
Qeyd edilənlərə əsasən belə nəticə hasil etmək olar ki, siyasi Ġnternet-
kommunikasiyanın iki inkiĢaf istiqaməti mövcuddur:
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 11
Aytən Allahverdiyeva
1) obyektivləĢdirmə imkanlarının geniĢləndirilməsi məqsədilə siyasi
kommunikasiyanın ənənəvi formalarından müəyyən funksiyaların köçürül-
məsi və yaxud təkrarlanması;
2) siyasi kommunikasiyanın yeni müstəqil funksiyalara və onları ger-
çəkləĢdirmək imkanlarına malik paralel və yaxud yeni Ģəbəkə formalarının
yaradılması.
Müasir Ģəbəkələrdə təqdim edilən yeni Ġnternet-kommunikasiya for-
malarını qarĢıya qoyulan məqsəddən asılı olaraq iki sinfə ayırmaq olar:
1. Ġnformasiya: xəbər lenti, analitik-xəbər saytları, dövlət və qanunve-
ricilik saytları, inzibati- dövlət proqramları və sənədlər, bülletenlər.
2. Ġnteraktiv: elektron poçt vasitəsilə təqdim edilən müxtəlif forumlar,
konferensiyalar, çatlar, internet-sorğular, onlayn səsvermələr və s.
Ġnteraktiv forma müəyyən siyasi hadisə və yaxud məsələ ilə bağlı icti-
mai rəyi aĢkar etmək, eləcə də siyasi təbliğat və təĢviqat aparmaq üçün real
zaman rejimində geniĢ auditoriya ilə operativ infomasiya mübadiləsini ger-
çəkləĢdirir. Bir daha qeyd etmək gərəkdir ki, informasiya forması interaktiv-
likdən xali deyil. Ġlk növbədə, bu təsnifat informasiya formalarının informa-
siyanın saxlanmasına və ötürülməsinə əsaslanır, interaktiv formanın isə ad-
resatla əks əlaqə təmayülünə malik olduğunu nümayiĢ etdirir. Son zamanlar
müasir Ģəbəkədə siyasi Ġnternet-kommunikasiyanın meydana çıxmıĢ yeni
forması özündə hər iki məqsədi ehtiva etdiyi üçün interaktiv-informasiya,
forma hesab edilə bilən və siyasi Ġnternet istifadəçiləri arasında geniĢ vüsət
əldə etmiĢ siyasi partiyaların və onların nümayəndələrinin Ģəxsi saytların-
dan, sosial Ģəbəkə/bloq/Ģəbəkə gündəliklərindən ibarətdir.
Beləliklə, siyasi Ġnternet müasir informasiya məkanının ayrılmaz his-
səsidir və siyasi proses iĢtirakçılarının kompyuter resursları, proqramları və
texnologiyaları vasitəsilə siyasi-informasiya və siyasi-kommunikasiya tələ-
batını ödəmək məqsədi daĢıyır. Siyasi təmayüllü informasiya-kommunikasi-
ya resursları ehtiva edən qlobal sosial-elektron Ģəbəkələrin vacib səciyyəsi
―bu və ya digər ideyanın təbliğinə meyldən, ölkə vətəndaĢlarına emosional
təsir və onları siyasi fəaliyyətə təhrik etməkdən, ictimai razılığa nail olmaq-
dan, sosial-siyasi qərarları cəmiyyətdə çoxluğun mövqeyi nəzərə alınmaqla
qəbul etməkdən ibarətdir‖ [5, 90].
Ümumiyyətlə, Ġnternet-kommunikasiya məkanında gedən proseslər
mürəkkəb səciyyə daĢıyır: kommunikantların əhatəsinin geniĢlənməsi tərkib
hissəsini dekodlaĢdıran tərəflərin dialoqundan - ―adresant-adresat‖, ―adre-
sat-adresant‖, ―adresant-adresatlar‖dan ibarət olan poliloji situasiyanın ya-
ranmasına səbəb olur. Bu prosesin nəticəsində ya vahid bir sosio-mədəni
məkan formalaĢır, ya da diqqət bir obyektə, onunla bağlı müzakirələrə cəm-
12 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Siyasi internet-kommunikasiyanın praqmatik-üslubi səciyyəsi
lənir ki, bu da informasiya axınının ümumi qəbulu təəssüratını yaradır və
Ģəbəkə vasitəsilə qlobal informasiya mühiti formalaĢdırır. Belə bir kommu-
nikasiya formasının əsasını sosiumun bir hissəsi kimi insanın əsas tələbatları
olan ünsiyyət və özünüifadə təĢkil edir.
Beləliklə, siyasi Ġnterneti siyasi münasibətlər fonunda əks-əlaqə prin-
sipi əsasında yaranmıĢ yeni elektron-kompyuter mühiti kimi dəyərləndirmək
olar. Əks-əlaqə prinsipi əsasında, ilk növbədə, siyasi informasiyanın, kom-
munikasiyanın operativ və müxtəlifistiqamətli axını üçün virtual məkan ya-
ranır, daha sonra isə linqvistik və ekstralinqvistik müasir siyasi təsir və eti-
madın qazanılması, ictimai dəstək, siyasi fəaliyyət, siyasi mübarizə texnolo-
giyaları və resursları formalaĢır. Bu iyerarxiya aktual siyasi kommunikasi-
yanın xarakterinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir edir. Nəticədə siyasi diskursun
dil, siyasi kommunikasiyanın isə üslub səviyyəsi yüksəlir.
Qeyd edilənlər bir daha bu yeni fenomenin təfərrüatlı və hərtərəfli təd-
qiqinə zərurət olduğunu göstərir.
İstifadə olunmuş ədəbiyyat
1. Zeynalova S.S., Allahverdiyeva A.M. Introduction to Rhetoric. – Baku: Mu-
tarjim, 2017. - 240 p.
2. Акопов Г.Л. Глобальные проблемы и опасности сетевой политики. –
Ростов-на-Дону: ООО» Ростиздат», 2004. – 128 с.
3. Асмус Н.Г. Лингвистические особенности виртуального коммуникатив-
ного пространства: / дис. ... канд.филол.наук) / – Челябинск, 2005. – 266 с.
4. Афанасенко Е.В. Семантический повтор в политическом дискурсе (на
материале русского и английского языков): / автореф.дис. ... канд. Фи-
лол. наук). Саратов, 2006. - 20 с.
5. Будаев Э.В., Чудинов А.П. Основные этапы развития и направления по-
литической лингвистики // - Ставрополь: Язык.Текст. Дискурс. 2007.
Выпуск 5, c. 89-99.
6. Вершинин М.С. Политическая коммуникация в информационном об-
ществе: перспективные направления исследований // – СПбГПУ: Акту-
альные проблемы теории коммуникации. Сборник научных трудов.
2004, c. 98-107.
7. Соленикова Н.В. Политический интернет в российских избирательных
кампаниях: тенденции и проблемы развития: / автореф.дис. ...
канд.полит.наук) – УФА, 2007. - 24 c.
8. Чеснаков А.А. Ресурсы Интернет и российские политические техноло-
гии: состояние и перспективы развития // Москва: Вестник МГУ. Серия
18. Социология и политология. 1999. № 4. с.65-71.
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 13
Aytən Allahverdiyeva
9. Шабшин И.И. О психологических особенностях общения в интернете //
Консультативная психология и психотерапия. 2005. Том. 13, № 1. URL:
zhurnal.lib.ru › shabshin_i_i › internet
10. Шейгал Е.И. Семиотика политического дискурса. – Волгоград: Пере-
мен, 2000. – 368 c.
Aytan Allahverdiyeva
Summary
Pragmatic-stylistic features of political Internet-communication
The paper aims at charactarizing praqmatic and stylistic features of a new
trend in Linguistics – political Internet-communication. Here, the typology, the
means of the forms and the methods of polifunctioanl Internet communication are
dealt with. It is mentioned that owing to computer technologies, means of
multilateral communication have risen and sped up the process of growth of
political Internet-communication. Sometimes the ties between the communicative
objectives are so close that it is difficult to distinguish one type from another.
Based on the inverse relationship principle, a modern political linguistic and extra-
linguistic sphere of influence - a virtual space for durable and multidirectional flow
of political information and communication is shaped which advances stylistic
characteristics of political discourse, as well as political communication.
Aйтан Аллахвердиева
Резюме
Прагматически-стилистические особенности политической
интернет-коммуникации
Целью статьи является характеристика прагматических и стилистиче-
ских особенностей нового направления в лингвистике - политической интер-
нет-коммуникации. Здесь также рассматриваются типология, средства форм
и методов полифункциональной Интернет-коммуникации. Отмечается, что
благодаря компьютерным технологиям, средства многосторонней коммуни-
кации возросли и ускорили процесс развития политической Интернет-комму-
никации. Иногда связи между коммуникативными целями настолько близки,
что трудно отличить один тип от другого. На основе принципа обратной
связи формируется современная политическая лингвистическая и экстралинг-
вистическая сфера влияния - виртуальное пространство для прочного и раз-
нонаправленного потока политической информации и коммуникации, кото-
рое продвигает стилистические характеристики политического дискурса, а
также политического общения.
Rəyçi: fil.f.d.S.Məmmədova
14 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Об элементах речевого регистра во французских политических дебатах
док.фил.фил. Ульфет Ибрагим
АУЯ
ОБ ЭЛЕМЕНТАХ РЕЧЕВОГО РЕГИСТРА ВО ФРАНЦУЗСКИХ
ПОЛИТИЧЕСКИХ ДЕБАТАХ
Ключевые слова: речевой регистр, политические дебаты,
разговорная речь, дискурс, политическая речь.
Açar sözlər: nitq reqistri, siyasi müzakirələr, danışıq dili, diskurs, siyasi nitq.
Key words: speech register, political debate, speaking, discourse, political
speech.
В современном мире, в котором мы живем «наблюдается демок-
ратизация литературной нормы, сближение ее с разговорной просто-
речной стихией… Современные исследователи пишут о стилистиче-
ской нейтрализации, снятии стилистических ограничений» [4, 109].
«Значительно увеличилась в сознании людей степень публично допус-
тимого в разговорной речи, используются слова и выражения, ранее
никогда публично не произносившиеся, вплоть до грубой и нецензур-
ной лексики» [4, 110]. Учитывая тот факт, что политика напрямую свя-
зана с изменениями, которые происходят в нашем обществе, включая
изменения в речи, эти процессы не могли не затронуть ее. Главной
целью речи политиков, как всем известно, является оказание воздей-
ствия на аудиторию. Политики обязаны учитывать то, что сейчас акту-
ально в обществе, все новые тенденции, чтобы выбрать тактику, кото-
рая сможет наилучшим образом осуществить эту главную цель. Такое
применение новых направлений указывает на эффективность для поли-
тика, т.к. его аудитория будет безусловно учитывать то, что для нее
близко и привычно.
Таким образом, в речи политиков можно встретить элементы раз-
говорной речи. Однако этот привычный, повседневный стиль речи
может появляться в речи политиков не только как в результате осоз-
нанного решения. Так называемые речевые привычки человека, кото-
рые он контролирует и не показывает на публике, могут случайно про-
явиться, если контроль над ними ослабнет.
В данной статье мы хотели выявить, какие именно элементы раз-
говорной речи являются употребительными в речи французских поли-
тиков. Материалом для проведения анализа послужили тексты и речи
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 15
Ульфет Ибрагим
дебатов французских парламентариев, т.к. этот вид политической речи
представлен в виде диалога и именно здесь более вероятно использова-
ние элементов характерных французской разговорной речи.
В ходе исследовательской работы был проанализированы тексты за-
седания в Народном собрании Франции (Assemblée Nationale), где были
рассмотрены диалоги последних лет между политиками и депутатами на
самые разные темы французского общества. Тексты выступлений и деба-
тов парламентариев взяты в основном с официальной интернет-страницы
Народного собрания Франции: http://www.assemblee-nationale.fr.
«Дискурс» – понятие многозначное. Одно из его значений – уст-
ная речь (в противопоставлении письменной, «тексту»). Такой точки
зрения придерживается, например, Майкл Хои в книге «На поверхнос-
ти беседы», он говорит: «there is a tendency ... to make hard-and-fast
distinction between discourse (spoken) and text (written). This is reflected
even in two of the names of the discipline(s) we study – discourse analysis
and text linguistics» [14, 32] («Есть тенденция… делать строгое разли-
чие между дискурсом (произнесенным) и текстом (написанным). Это
даже отражено в двух названиях дисциплины, которую мы изучаем –
дискурсивный анализ и лингвистика текста».
Иное значение слова «дискурс» чаще всего связано с его структу-
рой: если «текст» понимается как конкретное законченное речевое
произведение, устное или письменное, то дискурс, понимается как оп-
ределенное количество текстов вместе с теми условиями, в которых
создавались и существуют эти тексты. Такого толкования также при-
держиваются многие исследователи. К примеру, в книге «Русский раз-
говорный диалог: структура и динамика» И.Н.Борисова цитирует М. Я.
Дымарского, который говорит о рассмотрении текста как самодо-
статочной языковой единицы, «отсеченной от всех внетекстовых
связей» [3, 326]. Многие исследователи-языковеды приходят ко мне-
нию, что текст – является «сложным языковым знаком, взятый вне
конкретных условий его порождения, и изучаются типы его формаль-
ной организации, связности и членимости (Гальперин 1981, Зарубина
1981, Москальская 1981, Солганик 1973, Тураева 1986)» [3, 326]. В
противопоставление этим определениям понятия «текст», ученые выд-
вигали понятие «дискурс». «Если тексту присущи цельность, структур-
ное единство, смысловое завершение (законченность), письмен-
ная фиксация и т.д., то дискурсу присущи все противоположные ка-
чества: все спонтанные устные речевые произведения, считающиеся
лишѐнными текстовой организации» [3, 327].
16 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Об элементах речевого регистра во французских политических дебатах
Затем появилась новая трактовка вышеуказанных понятий, кото-
рая их сблизила. Так, при анализе текста стали принимать ко сведению
новые параметры. Стали принимать во внимание адресата и адресанта,
учитывать их языковые компетенции, их знания о мире. Этой точки
зрения придерживаются такие ученые как, например, Н.Д.Арутюнова,
Т.В.Шмелева и Т. ван Дейк. Все вышеперечисленные «новые» призна-
ки изучения текста являются на самом деле основными составляющи-
ми элементами дискурса. Для доказательства наших мыслей можно
процитировать высказывание Е.С.Поповой, которая говорит, что «в
начале 70-х годов была предпринята попытка дифференцировать поня-
тия текст и дискурс, бывшие до этого в европейской лингвистике
почти взаимозаменяемыми, с помощью включения в данную пару кате-
гории ситуация» [9, 641]. В связи с этим, по словам той же исследова-
тельницы, дискурс стали трактовать как ―текст плюс ситуация‖, а текст
как ―дискурс минус ситуация‖ [9, 641].
Данная мысль послужила главной базой для современной трак-
товки, которая приводится в Лингвистическом энциклопедическом
словаре: дискурс – «(от франц. discours – речь) – связный текст в сово-
купности с экстралингвистическими – прагматическими, социокуль-
турными, психологическими и другими факторами; текст, взятый в со-
бытийном аспекте; речь, рассматриваемая как целенаправленное соци-
альное действие, как компонент, участвующий во взаимодействии лю-
дей и механизмах их сознания (когнитивных процессах). Дискурс – это
речь, «погружѐнная в жизнь» [2]. Поэтому «термин «дискурс», в отли-
чие от термина «текст», не применяется к древним и другим текстам,
связи которых с живой жизнью не восстанавливаются непосредствен-
но»[7,10]. Если перечисленные трактовки понятия «дискурс» приме-
нить к выступлениям политического характера, можно понять, почему
о них говорят именно как о элементе политического дискурса.
Если подразумевается вербальный контакт между людьми, то об-
язательным является присутствие таких компонентов как «адресант»,
«адресат» и «информация». Об этом говорил Р. Якобсон. По словам
Т.Б.Авериной, «Р.Якобсоном была предложена линейная модель для
описания информационного процесса, которая включает передающего
информацию (адресант), принимающего информацию (адресат) и
канал связи между ними (сюда можно отнести структуры, при помощи
которых осуществляется коммуникация)» [1,1]. Это также относится и
к дискурсу, так как дискурс – это своего рода вербальный контакт
между людьми. У него всегда есть адресант – тот, кто производит этот
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 17
Ульфет Ибрагим
дискурс, и адресат – тот, на кого он направлен, к кому он обращен.
«Ядром дискурса является общение базовой пары участников комму-
никации: адресант сообщения – порождающий и отправляющий уст-
ное/письменное сообщение, адресат сообщения – слушающий/читаю-
щий и декодирующий сообщение» [6,255]. Адресант, то есть говоря-
щий, произносит свою речь не просто так. У него есть определенная
цель, а именно, донести информацию до адресата, то есть слушающе-
го, и тем самым тем или иным способом воздействовать на него. Это
подтверждает и Т.Б.Аверина, говоря: «коммуникация, инициируемая
адресантом, предполагает речевое воздействие, имеющее целью выз-
вать определѐнную реакцию адресата» [1,1]. Воздействовать на адреса-
та значит изменить его мнение по поводу той или иной ситуации, убе-
дить его в чем-то и т.д. Вопрос адресанта непосредственно связан с
вопросом авторства речи, т.к. тексты политиков не всегда составляют-
ся ими лично. Однако А.П.Чудинов говорит, что «автором выступле-
ния считается тот, кто его произносит и, самое главное, берет на себя
ответственность за него» [12,73].
Так как предметом анализа является дискурс парламентариев,
следует подробнее рассмотреть проявление данных факторов в парла-
ментской речи. Адресантом в выступлениях депутатов является поли-
тик – представитель какой-либо партии, движения или фракции. Он
преследует цель заставить своих слушателей согласиться с идеями, ко-
торые предлагает он и его партия. Принять эти идеи должен его адре-
сат, а именно, общественность. Также адресатом является не только
общественность, но и остальные члены парламента, перед которыми со
своей речью выступает депутат законодательного органа. Однако ос-
новной целью для политика будет все же оказать воздействие на об-
щественность. «По причине двойственности адресата депутаты нахо-
дятся в сложной позиции в вопросе отбора языковых средств воздей-
ствия, ведь публичная речь предназначена конкретной публики, знание
и привычки которой обусловливают принципы композиции и выбор
средств убеждения» [11,27].
Выше было упомянуто, что дискурс – является речью, рассматри-
ваемая как целенаправленная социальная акция. Мы приеняем данное
определение и к политическому дискурсу, т.к. любое политическое
выступление, любая политическая речь возникает с определенной
целью, а именно с целью тем или иным образом воздействовать на ад-
ресата. По мнению А.П.Чудинова, как он излагает свою позицию в
книге «Политическая лингвистика», воздействие является одной из
18 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Об элементах речевого регистра во французских политических дебатах
функций политической коммуникации. Он утверждает, что: «политиче-
ская коммуникация призвана эмоционально воздействовать на граждан,
формировать в их сознании соответствующую политическую картину
мира» [12,83]. Таким образом, воздействие и является основной функци-
ей политического дискурса, которой определяются его составляющие.
Соотвественно такие факторы как адресат и адресант можно наз-
вать внешними факторами, формирующими дискурс, то есть каркасом
дискурса, то «информацию» можно назвать внутренним фактором, на-
полняющим это каркас.
Важной характеристикой той информации, которую передают по-
литики в процессе своих выступлений своему адресату, будет являться
наличие в ней элементов социокультурного фактора. Как было отмече-
но выше, речь политических деятелей порождается с целью оказания
воздействия на адресата. А воздействие для того, чтобы быть эффек-
тивным, должно содержать информацию, близкую слушателю; инфор-
мация нацелена на соответствующую аудиторию. Политикам для этого
нужно обращаться к экстралингвистическим факторам, апеллировать к
культурнымпредставлениям и знаниям адресатао мире, о стране, о
жизни. Так, например, Е.И.Шейгал утверждает, что политики в своих
речах пользуются «тезаурусом прецедентных высказываний и текстов»
[13, 220]. «Прецедент (лат. Praecedentis – предшествующий) – это
случай, имевший место ранее и служащий примером или оправданием
для последующих случаев подобного рода» [8, 297]. В социокультур-
ном контексте этими «случаями» могут являться исторические, поли-
тические и любые другие события, которые закрепились в памяти у
всего народа. Е.И.Шейгал выделяет 4 характерные черты феноменов:
1. Они хорошо известны всем представителям лингво-культурно-
го сообщества, имеющие сверхличный характер.
2. Актуальны в когнитивном плане (познавательном и эмоциональ-
ном) – в национальном менталитете существует инвариант их восприятия.
3. Обращение к ним постоянно возобновляется в речи представи-
телей лингвокультурного сообщества и не требует дополнительной
расшифровки или комментария.
4. Обладают ценностной значимостью для определенной куль-
турной группы [13,220].
Из этих характеристик четко видно, что прецедентные феномены
не просто существуют в сознании определенной группы, а образуют
определенную когнитивную базу. «Когнитивная база – это определен-
ным образом структурированная совокупность знаний и представле-
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 19
Ульфет Ибрагим
ний, которыми обладают все представители того или иного лингво-
культурного сообщества» [8, 67]. Иначе говоря – это то, что роднит лю-
дей друг с другом. Соответственно, когда политик упоминает какой-то
прецедентный феномен, будь то событие или высказывание, он тем
самым вызывает у большинства своих слушателей теплые чувства,
вызывает их симпатию и располагает к себе.
Одной из разновидностей политического дискурса считается устная
форма политической речи, выступление. «Политическая речь – это устн-
ый политический текст, который произносится политиком перед мас-
совой аудиторией» [5,17]. Парламентские дискуссии и выступления,
которые станут объектом исследования нашей работы, являются раз-
новидностью устного политического текста, наряду интервью, приве-
тственным словом, инаугурационным обращением, и т.д. Соответственно,
стоит поближе рассмотреть характерную черту политических речей.
В политической лингвистике существуют два понятия – «полити-
ческий язык» и «политическая речь». Некоторые специалисты утверж-
дают, что политики используют особый вариант языка, который и на-
зывают политическим языком. Е.И.Шейгал приводит пример такой
точки зрения, цитируя А.Н.Баранова и Е.Г.Казакевич, которые говорят:
«Политический язык – это особая знаковая система, предназначенная
именно для политической коммуникации: для выработки обществен-
ного консенсуса, принятия и обоснования политических и социально-
политических решений» [13,28]. Другие же, наоборот, утверждают, что
«собственно языковые черты своеобразия политической коммуника-
ции немногочисленны, и они не выходят за рамки грамматических и
даже лексических норм русского языка» [12,32]. Так, например, А.П.
Чудинов говорит, что «политический язык – это, конечно, не особый
национальный язык, а ориентированный на сферу политики вариант
национального языка» [12, 33].
Е.И.Шейгал выделяет не только понятие «политический язык»,
но и такое понятие, как «язык политики». Последнее она определяет
как «терминологию и риторику политической деятельности, где поли-
тики выступают в своей профессиональной роли» [12, 32]. Она не ут-
верждает, что это полностью другой, особый национальный язык, а
только говорит, что язык политики – это «один из профессиональных
подъязыков – вариантов общенационального языка» [12,30]. В свою
очередь, «политический язык» она не относит к профессиональной
сфере. Он является «ресурсом, открытым для всех членов языкового
сообщества, он связан со специфическим использованием общенарод-
20 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Об элементах речевого регистра во французских политических дебатах
ного языка как средства убеждения и контроля, или, иными словами,
это язык, применяемый в манипулятивных целях» [12,32].
В связи с таким большим количеством разных точек зрения по
поводу вопроса выделения понятия «политический язык» не представ-
ляется возможным проводить исследование, основываясь на этом пон-
ятии. Однако существует более конкретное понятие «политическая
речь», которая и является средством выражения того, что называется
«политический язык» или «язык политики». Это можно увидеть из оп-
ределения понятия «политическая речь». А.П.Чудинов говорит, что
«политическая речь – это использование общенародного языка в про-
цессе создания политического текста» [12, 34].
Исследователь поясняет: «Речь политика… должна быть понятна
всем, и в то же время некоторые ее детали должны уловить только
―посвященные‖. Политик должен говорить именно так, как требуют
его статус и ситуация, и вместе с тем выражать собственную позицию.
Слова политика должны быть концентрированным выражением мне-
ния его избирателей, и вместе с тем он должен выражать собственную
точку зрения, оказывать влияния на политические настроения в об-
ществе» [12, 52].
Политический дискурс в большинстве случаев носит институцио-
нальный характер. Социальными институтами, представители которых
обычно и произносят эти речи, принято считать: правительство, парла-
мент, муниципалитет и т.д. А их представителями соответственно яв-
ляются президент, депутат, премьер-министр, лидер партии и т.д.
Итак, из всего сказанного выше можно сделать вывод, что поли-
тик в своем выступлении для осуществления главной функции полити-
ческого дискурса – воздействия на адресата – выбирает определенную
стратегию и тактики осуществления выбранной стратегии. В зависи-
мости от стратегии ней сочетаются те или иные характеристики поли-
тической речи. Средством выражения данных стратегий, тактик в речи
является язык.
Многие смотрят на разговорную речь как на один из стилей языка.
Итак, для разговорной речи характерна особая лексика, а точнее,
значительная лексическая свобода – это окказионализмы, слова-эрза-
цы, слова-губки или диффузы (штуковина, бандура), экспрессивные
синонимы с повышенной эмоциональностью, слова сленгового харак-
тера (кошмар, ну и жарища, прикольно, круто и т.д.). Чтобы понять
большинство из этих слов, например, такие как «штуковина» или «бан-
дура» в русском языке, нужен контекст, в котором они были употреб-
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 21
Ульфет Ибрагим
лены. В этом контексте они и будут наделены тем или иным смыслом.
Стоит также отметить, что в разговорной речи помимо этой лексики
используются «фразеологизмы, пословицы, поговорки, жаргон».
Происходит это в двух случаях. Такое употребление элементов
разговорной речи можно объяснить проявлением политиком излишней
эмоциональности. Второй случай употребления разговорной лексики в
политическом дискурсе – это, как и в случае с политической лексикой,
функция воздействия.
Использованная научная литература
1. Аверина Т.Б. Адресант. Словарь- справочник «Эффективное речевое
общение» (базовые компетенции). Сибирский федеральный универси-
тет. Красноярск, 2014 С. 1.
2. Арутюнова Н. Д. Дискурс // Лингвистический энциклопедический сло-
варь. Гл. ред. Ярцева В. Н. М.: Советская энциклопедия, 1990. Эл.
ресурс: Власов Г. Р. Экспансия разговорности в современных средствах
массовой информации // Вестник ЧелГУ. 2013. №21 (312). С. 109
3. Борисова И. Н. Русский разговорный диалог: структура и динамика М:
2009 КД ―ЛИБРОКОМ‖ - С. 326
4. Власов Г. Р. Экспансия разговорности в современных средствах массо-
вой информации // Вестник ЧелГУ. 2013. №21 (312). С. 109
5. Гулей М. Д. Лексико-грамматические особенности и композиционная
структура французской политической речи: (на мат-ле выступлений
Шарля де Голля и Жака Ширака): Автореф. дис. … канд. филол. наук.
Киев, 2004. С. 17.
6. Кожетева А. С. Языковая объективация адресанта и адресата в дипло-
матическом дискурсе. Теория и практика общественного развития. №1,
2012. С. 255
7. Кубрякова Е. С. Дискурс, речь, речевая деятельность: функциональные
и структурные аспекты М.: Институт языкознания РАН, 2000 C. 10
8. Латышева В. Л. Признаки и функции прецедентных феноменов // Вест-
ник ИрГТУ. 2011. №1 (48). С. 297
9. Попова Е. С. Текст и дискурс: дифференциация понятий// Молодой
ученый. - 2014. - №6. - С. 641
10. Сиротинина О. Б. Разговорная речь //Эффективное речевое общение
(базовые компетенции). – 2014. – С. 508-509.
11. Уржумцева А. О. Языковые особенности политического дискурса.
Дисс. … канд. филол. наук. Москва, МГУ, 2009. С. 27
12. Чудинов А. П. Политическая лингвистика: учеб. пособие — 4-е изд. М.:
Флинта: Наука, 2012.С. 73
22 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Об элементах речевого регистра во французских политических дебатах
13. Шейгал Е. И. Семиотика политического дискурса: Дис. … д-ра филол.
наук. Волгоград, 2000.
14. Hoey M. (1983 - 4), ―The place of clause relational analysis in linguistic
description‖, English Language Research Journal, 4:1 - 32
Ülfət İbrahim
Xülasə
Fransa siyasi müzakirələrində nitq reqistirinin elementlərinə dair
Məqalə fransız siyasi debatlarında danıĢıq nitq elementlərinin öyrənilməsinə
həsr edilmiĢdir. Müasir dünyada ədəbi normanın demokratikləĢməsi, danıĢıq dilinə
uyğunlaĢması prosesi davam etməkdədir. Tədricən danıĢıq dilin elementləri siyasi
diskursa daxil olmağa baĢlayır. Beləliklə, siyasətçilərin nitqində danıĢıq nitq element-
lərindən istifadəsinin getdikcə artması müĢahidə olunur. Məqalə müəllifi siyasətçilə-
rin nitqinə nitq reyestrinin elementlərinin nüfuz etməsi və yayılmasının səbəblərini
öyrənməyə çalıĢır. Tədqiqat zamanı müəyyən olunmuĢdur ki, danıĢıq nitq elementlə-
rinin istifadəsi siyasətçilər tərəfindən artıq emosionallıq təzahürü ilə izah edilə bilər.
Siyasi diskursda danıĢıq leksikasının istifadəsi təsir funksiyası ilə əlaqələndirilir.
Ulfat İbrahim
Summary
About the elements of the speech register in the French political debate
The article is devoted to the study of the elements of the speech register in
French political debates. In the modern world, there is a democratization of the
literary norm, its convergence with the spoken language. Gradually, elements of the
spoken language begin to penetrate into political discourse. Thus, in the speech of
politicians, the use of elements of spoken language is increasingly observed. The
author of the article tries to find out the reasons for the penetration and functioning of
the elements of the speech register in the speech of politicians. The study proves that
the use of elements of colloquial speech can be explained by the manifestation of
excessive emotionality by politicians. The second use of colloquial vocabulary in
political discourse is, as in the case of political vocabulary, the function of influence.
Rəyçi: fil.f.d., dos.R.İsayeva
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 23
Şəmsinur Aslanova
fil.f.d., dos. Şəmsinur Aslanova
ADU
MENTAL LEKSİKA VƏ NİTQ EMALININ
MƏRHƏLƏLƏRİNƏ DAİR
Açar sözlər: nitq emalı, mental leksika, konseptləşdirmə, formalaşdırma.
Keywords: speech processing, mental vocabulary, conceptualization,
formation.
Ключевые слова: обработка речи, ментальная лексика,
концептуализация, формирование.
Biz danıĢıq zamanı hər hansı bir sözün axtarıĢı üçün xüsusi səy göstər-
diyimizin çox da fərqinə varmırıq: saniyədən də az müddət ərzində öz men-
tal leksikamızdan, dil bilikləri yaddaĢımızdan, orta hesabla 150000 söz ehti-
yatı olan bazadan bizə lazım olan əsas sözü tapmalı oluruq [1, 74]. Bundan
sonra sözləri düzgün söz sırasına salır, Ģəxs və hal sonluqlarını əlavə edir və
informasiyanın ötürülməsi üçün artikulyator jestləri planlaĢdırmalıyıq.
Bütün bunlara əlavə olaraq, hələ biz nitqin yaranmasının bütün mərhələlə-
rində ünsiyyət situasiyasının praqmatik aspektlərini də nəzərə almalıyıq.
Amma bəzən elə də olur ki, biz hansısa nitq xətalarına yol verir və bu zaman
danıĢıq sisteminin yenidən emalına daha gərgin nəzarət etməli oluruq.
Amma elə həmin xətalar uğurlu nitq emalı üçün hansı proseslərin tələb edil-
məsi və ümumiyyətlə bizim mental leksikamızın necə təĢkil olunması barə-
də təsəvvür yaradır. Bütün bu məlumatlar tədris təcrübəsi üçün böyük əhə-
miyyət daĢıyır, çünki bunlar vasitəsilə danıĢıq, oxu, yazı və dinləmədə
yardım və səhvlərin düzəliĢinin fərqli tərzdə baĢ verdiyi göstərilir. Məs., öy-
rənənin hansısa bir cümlədə səhv hallandırdığı sözü bir neçə dəfə təkrarla-
masına ehtiyac yoxdur, çünki bu onun növbəti cümlədəki hallanmada yeni-
dən səhv etməyəcəyinə zəmanət vermir. Digər bir tərəfdən, koqnitiv sahədə
emal prosesinə uyğun gələn strategiyadan istifadə isə leksikanın yaranması-
nı sürətləndirə və söz axtarıĢını daha effektiv formalaĢdıra bilər.
Əslində biz dili necə yaradır və emal edirik? Nitq emalı prosesi ünsiy-
yətin mədəniyyət xüsusiyyətləri ilə necə əlaqəlidir? Ümumiyyətlə nəyə görə
bütün bu biliklər tədris üçün bu qədər vacibdir? Bu sualları cavablandırmaq
üçün ilk öncə nitq istehsalı prosesinin əsas mərhələləri müəyyənləĢdirmək
lazımdır. Bununla yanaĢı nitqdə baĢ verən xətalara dair tədqiqatlardan əldə
olunan digər məlumatlara əsasən danıĢığın yaranmasının ayrı-ayrı prosesləri
24 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Mental leksika və nitq emalının mərhələlərinə dair
də əyani olaraq izah edilməlidir. Növbəti addımda nitq istehsalı və qəbulu
arasında oxĢar və fərqli cəhətlərin təsviri verilməlidir. Yekunda əldə olunan
məlumatlara əsasən danıĢığın emalının həm kontekstual amillərini, həm də
mədəniyyət xüsusiyyətlərini nəzərə alan nitq emalı modeli təqdim olunacaq-
dır. Bu nəzəri biliklər həmçinin öyrənənlərin ümumilikdə yaranmıĢ səhvləri-
ni düzəldən dil tədrisi üçün də çox vacibdir.
Bunun üçün nail olmağa çalıĢdığımız məqsədlər aĢağıdakılardır:
– Nitq emalı mərhələləri və onların əsasında baĢ verən psixolinqvistik
proseslərlə tanıĢ olmaq və anlamaq;
– DanıĢıb-anlama və nitq istehsalı prosesinin xüsusiyyətlərini təsvir
etmək;
– Səhvlərin həqiqətən yarana bildiyi nüansları müəyyənləĢdirmək və
nitq emalı prosesini məqsədli Ģəkildə dəstəkləmək;
– Dərs təcrübəsi üçün nitq emalı prosesi haqqında vacib bilikləri mü-
əyyənləĢdirmək.
Nitq emalının necə tez baĢa gəlməsi prosesi özü artıq təəccübləndirici
bir haldır. Yəqin ki, burada baĢ verən müxtəlif vəziyyətləri hiss etmisiniz:
danıĢıq (və ya analoji olaraq, yazı) zamanı ətrafımızda baĢ verənlərə, eyni
zamanda qəbul etdiyimiz və eĢitdiklərimizə cəld və uyğun reaksiya yetərli
deyil. Bu cür gediĢat danıĢdığımız və ya yazdığımız situasiya ilə birlikdə
bizə aid informasiyanın planına da təsir edir. Bunun üçün biz düzgün sözlər,
düzgün qrammatika və uyğun intonasiya (və ya analoji olaraq, yazı zamanı
uyğun ifadə forması) seçməliyik. Biz danıĢığı heca-heca, söz-söz, cümlə-
cümlə deyil, mətnlər və kontekstlər daxilində planlaĢdırır və istehsal edirik.
Eyni zamanda bizim danıĢıq planımız və istehsalımız həmiĢə dəyiĢikliklərə
açıq olmalıdır, bunu danıĢıq situasiyasının dəyiĢilmiĢ mühit Ģərtləri tələb
edir. O halda biz ya danıĢıq prosesini dayandırır, ya da planı dəyiĢdiririk.
Məlumdur ki, fərqli adresatlar bu kimi tapĢırıqları fərqli tərzdə tez və özünə-
məxsus yerinə yetirirlər. Məs., kiminsə qarĢısındakını nəzərə almadan (kim-
dənsə sitat gətirmək) öz məlumatlarını davamlı olaraq söyləməsi və ya öz
dediyini və ya qarĢısındakının indicə dediyini təkrarlaması halları qıcıqlan-
dırıcı sayılır. Yəqin ki, sizə belə situasiyalar çox yaxĢı tanıĢdır. Eyni zaman-
da adresatın özünün belə hiss etmədiyi bu kimi vərdiĢlərinin olması da çox
yorucudur. Məs.,, tez-tez rast olunan (nə?) (belə desək), (faktiki olaraq) və
ya daha çox tələbə referatlarında rast olunan, əslində heç kimə lazım olma-
yan, verilmiĢ suala /bəli elədir/ cavabının verilməsi. Burada monitor düzgün
fəaliyyət göstərmir – yəni əslində nitq xətalarında olduğu kimi müdaxilə
etmək, arzuolunmaz halları aradan qaldırmaq və ya zəruri olduqda düzəliĢlər
etmək lazımdır.
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 25
Şəmsinur Aslanova
Qaydaya görə, nitq istehsalı elə sürətlə baĢ verir ki, burada, artikulya-
siya prosesindən baĢqa, onun əsasını təĢkil edən planlaĢdırma, formalaĢdır-
ma və artikulyasiya prosesləri güclə hiss olunur. V.Leveltin modelinə görə,
nitq istehsalının baĢlanğıc nöqtəsi [6, 93] nəyin deyilməsinin vacib olduğu
danıĢıq niyyətidir. DanıĢığın niyyəti adresatın elmi bazasından lazimi infor-
masiyaların aktivləĢməsinə səbəb olur. Bundan sonra adresat həmin aktiv-
ləĢmiĢ informasiyadan kontekstə, situasiyaya və ünsiyyət məqsədinə uyğun
gələnini seçir. Bu filtrasiya prosesinin nəticəsi məlumatın informativ məz-
munu hesab olunur. Daha sonra bu informasiyalar sıralanır və bir xətli for-
mada istifadə olunur. Nəhayətdə, əgər lazım olarsa, monitor məlumatı kon-
tekstə uyğunlaĢdırmaq üçün ilkin olanı dəyiĢməli lazım gəlir. Bu proses be-
yindən böyük diqqət tələb edir və bu zaman adresat nitq emalını mümkün
dərəcədə avtomatlaĢdırmağa çalıĢır. Bu proseslər əlavə olaraq aĢağıda koq-
nitiv və linqvistik yanaĢmalara uyğun gələn və neyrolinqvistik tədqiqatları
dəstəkləyən (müq. et: Pris 2010) Levelt modeli əsasında aydınlaĢdırılacaqdır
(1989, 1999).
Növbəti mərhələ konseptləĢdirmədir. KonseptləĢdirmə mərhələsi
onunla fərqlənir ki, burada adresat öz niyyətini danıĢıqdan əvvəlki vaxtda
məlumat Ģəklində formalaĢdırır [6, 98]. Bu iki addımın ardıcıllığı ilə baĢ
verir. Ġlk öncə niyyətini aktivləĢdirməyə çalıĢan adresat biliklərində olan la-
zımi informasiyalardan makro planı yaradır. II addımda danıĢıqdan əvvəlki
vaxtda məlumatın kommunikativ situasiyaya uyğunlaĢdırılması əsasında
mikro plan yaradılır. DanıĢıqdan əvvəlki vaxtda məlumatın buna uyğunlaĢ-
masına fərdi və ya situativ əlaqə və mətn fokus-strukturunun müəyyənləĢdi-
rilməsi kimi aspektlər də aid edilir [2, 39]. Əlaqə deyəndə, səhnələrin müx-
təlif üsullarla ünsiyyət məqsədinə uyğunlaĢdırılmıĢ vəziyyəti baĢa düĢülür
[4, 81], məs., növbəti cümlədə olduğu kimi:
1. Taxta körpü güclü külək tərəfindən dağıldı;
2. Güclü külək taxta körpünü dağıtdı.
Bu nümunələr göstərir ki, Langakerin məna prinsipinə uyğun olaraq,
formalaĢdırma ümumi səhnənin konkret elementini digərlərindən fərqli ola-
raq xüsusilə qeyd edə bilər. Burada cümlənin məğzi ya taxta körpünün, ya
da küləyin üzərinə düĢür. Eyni qalmıĢ ifadə strukturuna baxmayaraq, intona-
siya vasitəsilə məğz ifadənin digər elementi üzərinə köçürülə bilər. Hətta
ümumiləĢdirilmiĢ səhnələr belə adresant dəyərləndirməsinə görə müxtəlif
cür qurula bilir:
3. Yohannes mənim çantamı oğurladı.
4. Yohannes mənim çantamı götürdü.
5. Yohannes səhvən mənim çantamı götürdü.
26 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Mental leksika və nitq emalının mərhələlərinə dair
Leveltə görə, Mətn-Fokus-Strukturu sahəsində tematik uyğunlaĢma
aktual diskurs vəziyyətinə görə təĢkil olunur. Məs., bununla nə qədər infor-
masiyanın əvvəlki mətnlər vasitəsilə və ya danıĢıq tərəfdaĢının mövcud bi-
likləri əsasında əldə edildiyi nəzərə alınır. Bu Leveltin təbirincə ―discourse
record‖ əsasında həyata keçən diskurs arxivinin bir növüdür.
Bir sıra adresatlar tərəfindən eyni səhnələrin müxtəlif dil reallaĢması
kimi özünü göstərməsindən məlum olur ki, bir səhnə müxtəlif cür konsept-
ləĢdirilə bilir. Siz bunu özünüz də kiçik bir eksperiment vasitəsilə nəzərdən
keçirə bilərsiniz: Dostunuza kontekst haqqında məlumat vermədən, növbəti
Ģəkildəki fəaliyyəti bir cümlə ilə təsvir etdirin:
Restoran səhnəsi
Ġfadələr bir-birindən səhnə dəyərləndirilməsinə və orada verilmiĢ ele-
mentlərə nəzərən necə fərqlənir? Fokusda kim və ya nə durur? Müxtəlif ifadə-
lər xüsusiyyətlərinə və əlaqələrinə görə bir-birilə hansı münasibətdədirlər?
KonseptuallaĢma baĢa çatdıqdan sonra konsepsiya müəllifindən qəbul
edilən xəbərə formalaĢdırma mərhələsində leksik biliklərdən istifadə edilə-
rək müəyyən bir linqvistik forma veriləcəkdir. Bunun üçün vacib leksik bi-
liklər mental leksikadan köməkçi nəzəriyyə və leksem formasında istifadə
olunacaqdır. Köməkçi nəzəriyyə semantik və sintaktik informasiyalar daĢı-
yıcısıdır. Leksemlərdə isə bundan fərqli olaraq qrammatik informasiyalar
toplanmıĢdır (məs., fonem, morfem və heca strukturları) [6, 64]. Leksikanın
danıĢıqdakı əsas vəzifəsi köməkçi nəzəriyyə və leksemlərdən istifadə edə-
rək, sözlərə düzgün məna və forma verməkdən ibarətdir. FormalaĢdırma
mərhələsinin ayrı-ayrı proseslərini əyani olaraq göstərmək üçün aĢağıda nitq
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 27
Şəmsinur Aslanova
xətaları tədqiqatının nəticələrini qeyd edəcəyik. Bu tədqiqat sahəsi yalnıĢ
ifadələrin səbəbini araĢdırmaq və danıĢıq istehsalının müəyyən hissələrində
baĢ verən prosesləri izah etməklə məĢğul olur. Maraqlısı odur ki, nitq isteh-
salı prosesləri yalnız eyni ifadə içərisində verilmədikdə müəyyən oluna bi-
lirlər. Məs., söz dəyiĢməsi deyərkən, /Vier der acht/ (səkkizin dördü) filmini
mən oxumuĢam deyəndə, prosesin bir hissəsi arzu olunduğu kimi baĢ tutma-
dı. Burada nəzərdə tutulan /sehen/ (görmək) sözünün əvəzinə yaxın mənalı
söz olan /lesen/ (oxumaq) iĢlədildi. Buradan belə nəticəyə gəlmək olar ki,
informasiyalar nitq istehsalında (ya görmək, ya da oxumaq) müəyyən vəziy-
yətə qədər qorunub saxlana bilər və yanlıĢ leksik konsept seçilməsinə gətirib
çıxara bilər Dell, Schwartz, Martin, Saffran & Gagnona görə nitq xətalarının
bu forması faktiki olaraq özünü əksər vaxtlar bu Ģəkildə göstərir. Bu həm də
ona dəlalət edir ki, uyğun söz axtarıĢı və istehsalında öncəliklə semantik as-
pekt baĢlıca rol oynayır. Nitq xətası ilə bağlı baĢqa bir nümunə: Man darf
sich eben nicht in die Ärzte von Händen geben [5, 73]. Burada söhbət seçil-
miĢ sözlərin sintaktik strukturda yanlıĢ ardıcıllıqla verilmiĢ söz yerdəyiĢmə-
sindən gedir. Buradan belə çıxır ki, sözlərin seçimi və sırası mənalı sintaktik
struktur formasında fərqli prosesləri təsvir edir. Qayda üzrə eyni qrammatik
kateqoriyaya aid olan sözlər (isim, feil, zərf və baĢqaları) iĢlənmə yerlərini
dəyiĢirlər. Nitq xətasının baĢqa bir növü Stranding (fırlatma) və ya morfem
dəyiĢimi kimi təsvir olunur [2, 63]. /Ich laufe dich auf dem Haltenden/ Bu
nümunədə /halt-/ və /lauf-/ morfemlərinin yeri dəyiĢdirilərək cümlədə veri-
lir. Morfem dəyiĢimindən məlum olur ki, seçilmiĢ morfemlər nitqin yaran-
ma prosesində sintaktik struktur üzrə yanlıĢ yeri tutmuĢlar. Söz kontamina-
siyası və ya sözlərin yanlıĢ iĢlədilməsi hadisəsi göstərir ki, nitq istehsalında
semantik və sintaktik proseslərlə yanaĢı fonoloji proseslər də öz təsirini gös-
tərir. /Tu doch die Eier in die Schlüssel (Spalek 2010: 58)/ nümunəsində fo-
noloji və ya orfoqrafiq cəhətdən oxĢar olan sözlər əsas sözün yerinə iĢlədil-
miĢdir. Bu o deməkdir ki, tələffüz reallaĢmamıĢdan öncə, müəyyən vaxt
müddətinə artikulyator əlamətlər aktivləĢir və bu zaman fonoloji və orfoqra-
fik cəhətdən yaxın olan sözlər yanlıĢlıqla axtarılıb tapılır. Nəhayətdə,
―spoonerismus‖ (qondarma) adlanan hadisədə analoji artikulyator əlamətlərə
malik iki seçilmiĢ fonemin yeri dəyiĢik düĢür, [3, 126] məs., /ein
bunderschönes Wuch/. Bütün nitq xətaları göstərir ki, formalaĢma zamanı
bəzi proseslər mövcud olur ki, Levelt bunu aĢağıdakı kimi xarakterizə edir:
– Leksik seçim (məna və sintaksis)
– Morfoloji kodlaĢma
– Fonoloji kodlaĢma
– Fonetik kodlaĢma
28 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Mental leksika və nitq emalının mərhələlərinə dair
Leveltə görə formalaĢmanın sonuncu mərhələsində məlumatın fonetik
planı dayanır. Bu plan artikulyar reallaĢma üçün lazımi instruksiyalara ma-
likdir. Artikulyasiyanın sonrakı və sonuncu mərhələsində həmin plan arti-
kulyar aparatın müvafiq məqamlarında yerinə yetirilir. Bu zaman neyronlar
sisteminin müxtəlif hissələri aktivləĢir ki, onların da köməyilə sözügedən
planın artikulyator icrasına nəzarət edilir. Bu mərhələ digər konseptləĢdirmə
mərhələsindən fərqli olaraq, yüksək avtomatlaĢdırılmaya malikdir, elə buna
görə də bu, təcrübəyə tətbiq edilən adresatdan elə də böyük diqqət tələb
etmir.
Levelt və digərlərinin modellərində (1999) müxtəlif mərhələ və proses-
lər bir tərəfdən modular (bir mərhələnin sonu digərinin baĢlanğıcıdır) və digər
tərəfdən artımlıdır. (Sxem 4.2 bax) Sonuncu onu göstərir ki, növbəti prosesin
baĢlanması üçün əvvəlki proseslər tam Ģəkildə yekunlaĢdırılmalı deyil. Top-
down iĢləmə imkanını (yuxarıdan aĢağıya doğru) təmin etsə də, aĢağıdan yu-
xarıya doğru olan proseslər (məs.,, formulatordan konseptualizatora doğru dü-
zəliĢ) Levelt və digərlərinin modellərində (1999) nəzərə alınmır.
Levelt və tərəfdarları nitqin yaranmasında özünü yoxlamaya xidmət
edən, yəni monitor kimi, daha bir komponenti nəzərdən keçirirlər. Bu kompo-
nentlə istər deyilmiĢ ifadənin (overt speech), istərsə də tam Ģəkildə formalaĢ-
dırılmamıĢ ifadənin düzəliĢini etmək mümkündür, məs., növbəti cümlədə ver-
ildiyi kimi: /Wir können das Mot … äh das Auto nehmen/. Belə özünüdüzəlt-
mə (korreksiya) nitqin yaranmasının erkən mərhələrində ―daxili nitq‖
(internal speech) (Levelt 1983) dəyərləndirilməsi və ya preverbal məlumatın
konseptə uyğunlaĢdırılması (dəyiĢdirilməsi) zamanı təĢkil oluna bilər. Sonun-
cu hal, məs., L2 nitqinin istehsalında preverbal məlumat formalaĢdırma səviy-
yəsində leksikallaĢdırma problemi əsasında elə uyğunlaĢdırılır və sadələĢdiri-
lir ki, bu da uğurlu leksik informasiyaya təminat verir [7, 161]. Bu göstərir ki,
monitor nitq yaranması prosesinin bütün sahələri ilə əlaqədardır və bu səbəb-
dən müxtəlif sahələrdə konkret düzəliĢlər etmək iqtidarına malikdir.
İstifadə olunmuş ədəbiyyat
1. Aitchison, Jean. Wörter im Kopf. Eine Einführung in das mentale Lexikon.
Tübingen: Niemeyer. Akamatsu, 1997
2. Dietrich, Rainer. Psycholinguistik. Sammlung Metzler: Vol. 342. Stuttgart:
Metzler, 2007
3. Harley, Trevor A. The Psychology of Language: From Data to Theory (4th
ed.). Hove: Psycho-logy Press, 2014
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 29
Şəmsinur Aslanova
4. Langacker, Ronald W. Cognitive grammar as a basis for language
instruction. In: Robinson, Peter & Ellis, Nick. C. (Hrsg.), Handbook of
Cognitive Linguistics and Second Language Acquisition. 2008. - New York:
Routledge, P. 66 – 88.
5. Leuninger, Helen. Reden ist Schweigen, Silber ist Gold. Gesammelte
Versprecher (2. Aufl.), 1993. - Zürich: Ammann.
6. Levelt, Willem J. M. Producing spoken language: A blueprint of the speaker.
In: Brown, Colin M. & Hagoort, 1999
7. Poulisse, Nanda. A theoretical account of lexical communication strategies.
In: Schreuder, Robert & Weltens, Bert (Eds.), The Bilingual Lexicon. 1993.
- Amsterdam: John Benjamins, P. 157 – 189.
Shemsinur Aslanova
Summary
About mental vocabulary and stages of speech production
This article discusses issues related to how our language knowledge is
formed in mental vocabulary and at what stages of speech processing. In addition
to all this, we still must take into account the pragmatic aspects of the
communication situation at all stages of speech formation. In fact, how do we
create and process a language? How is speech processing related to the cultural
characteristics of communication? In general, why is all this knowledge so
important for learning? To answer these questions, we must first identify the main
stages of the speech production process. At the same time, based on other
information obtained from studies on speech errors, individual speech formation
processes should also be explained visually. The next step is to describe the
similarities and differences between the production and reception of speech. Based
on the final information received, a speech processing model will be presented that
takes into account both contextual factors and cultural characteristics of speech
processing. This theoretical knowledge is also very important for teaching the
language, which corrects the mistakes of students in general.
Шамсинур Асланова
Резюме
О ментальной лексике и этапах производства речи
В данной статье рассматриваются вопросы, связанные с тем, как наши
языковые знания формируются в ментальной лексике и на каких этапах обра-
ботки речи. В дополнение ко всему этому, мы все же должны учитывать
прагматические аспекты ситуации общения на всех этапах речевого форми-
рования. На самом деле, как мы создаем и обрабатываем язык? Как процесс
обработки речи связан с культурными особенностями общения? В общем, по-
30 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Mental leksika və nitq emalının mərhələlərinə dair
чему все эти знания так важны для обучения? Чтобы ответить на эти вопро-
сы, мы должны сначала определить основные этапы процесса производства
речи. В то же время, основываясь на другой информации, полученной из ис-
следований по речевым ошибкам, отдельные процессы формирования речи
также должны быть объяснены визуально. Следующим шагом является опи-
сание сходства и различий между производством и приемом речи. На основе
полученной окончательной информации будет представлена модель обработ-
ки речи, которая учитывает как контекстуальные факторы, так и культурные
особенности обработки речи. Эти теоретические знания также очень важны
для преподавания языка, что исправляет ошибки учащихся в целом.
Rəyçi: fil.f.d., dos. A.Abdullayeva
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 31
Nigar Bəşirova
Nigar Bəşirova
ADU-nun dissertantı
MÜASİR İNGİLİS DİLİNİN FRAZEOLOJİ SİSTEMİNİN
SPESİFİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ
Açar sözlər: frazeologizm, atalar sözləri, zərbi-məsəllər, aforizm, ədəbi
sitatlar, qanadlı sözlər.
Key words: phraseological unit, proverbs, sayings, aphorism, literary
citation, winged words.
Ключевые слова: фразеологизм, пословицы, поговорки, афоризмы,
литературные цитаты, крылатые слова.
Frazeologizmlər dilin üç ən mühüm funksiyasından – ünsiyyət, xəbər
vermə və təsir etmə funksiyalarından ancaq sonuncusunun yerinə yetirilmə-
sində fəal iĢtirak edir. BaĢqa sözlə, dildə üslubi-ekspressivliyin təmin olun-
masından ötrü lazımdır, frazeologizmlər iĢlətmədən bədii nitqi və ya danıĢıq
dilini qurmaq çətindir. Bu vahidlər dilin ünsiyyət və xəbərvermə funksiyala-
rının ekspressivlik-emosionallıq cəhətindən zənginləĢdirilməsinə xidmət
edir.
Frazeologiyada mübahisə doğuran ən kəskin problemlərdən biri sabit-
liyin frazeoloji vahidlər üçün kateqorial əlamət olub-olmamasıdır. Təəssüf
ki, dilçilikdə sabitlik frazeologizmləri müəyyənləĢdirən əsas, bəlkə də yega-
nə meyar kimi, qəbul edilmiĢdir. Nəticədə, bir çox kateqorial əlamətlər diq-
qətdən kənarda qalmıĢ və frazeologiyanın hələ də dilçilikdə, müstəqil bir
Ģöbə kimi, təsbit olunmasına imkan verilməmiĢdir. Frazeoloji vahidlərin çox
zaman ―sabit birləĢmələr‖ adı ilə verilməsi, əslində onları həm forma, həm
də məzmun baxımından donuq, dəyiĢilməz hesab etməyimizə səbəb olmuĢ-
dur. Təsadüfi deyildir ki, bir çox belə vahidlərin bu gün də frazeologiyaya
aid olub-olmamasına təminat verə bilmirik.
Frazeologizm, frazeoloji vahid sözlərin semantik cəhətdən sərbəst ol-
mayan birləĢməsidir. Bu birləĢmə onunla sintaktik quruluĢ formasına görə
yaxın olan söz birləĢməsi və cümlə kimi, nitq prosesində yaranmır. Frazeo-
logizm dayanıqlı məna və müəyyən leksik-qrammatik tərkib kimi nitq aktın-
da üzə çıxır. Leksik komponentlərin mənalarındakı semantik sürüĢmələr, da-
yanıqlıq və təkrar canlandırma frazeologizmin qarĢılıqlı əlaqəli universal və
fərqləndirici əlamətidir.
32 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Müasir ingilis dilinin frazeoloji sisteminin spesifik xüsusiyyətləri
Dilin frazeoloji sistemin həm qısa (əsl frazeologizmlər), həm də geniĢ-
ləndirilmiĢ (buraya frazeoloji ifadələr və frazeoloji ibarələr əlavə edilir) va-
riantlarında feili və qeyri-feili frazeoloji birləĢmələr külli miqdarda mövcud-
dur [6, s.196].
Frazeoloji vahidlərin müxtəlif prinsiplərə əsaslanan bir neçə bölgüsü
mövcuddur. Bunlar aĢağıdakılardır:
1) frazeoloji vahidlərin tutumuna (əhatə dairəsinə) görə tipləri;
2) frazeoloji vahidlərin əmələgəlmə prinsiplərinə görə tipləri;
3) frazeoloji vahidlərin semantik quruluĢuna görə tipləri;
4) frazeoloji vahidlərin semantik qovuĢma prinsipinə görə tipləri;
5) frazeoloji vahidlərin leksik tərkib baxımından tipləri;
6) frazeoloji vahidlərin ekspressiv-üslubi xüsusiyyətlərinə görə tipləri.
Frazeologizmin forması: a) komponentlərin tərkibi, b) frazeologizmin
sərhədi, c) komponentlərin variantları, ç) fakultativ komponentlər, d) frazeo-
logizmin quruluĢunu əhatə edir.
a) Müasir ingilis dilinin frazeologizmləri iki və ya daha da artıq kom-
ponentdən ibarət olur (komponentlərin əsas və ya köməkçi nitq hissələrinə
aid olduğunu nəzərə almayaraq).
b) Frazeologizmin sərhədi onun bütün komponentlərini əhatə edir, fra-
zeologizmin komponenti olmayan müxtəlif sözlər frazeologizmin sərhədini
keçə bilər, amma onlar sabit məna baxımından komponentlərlə bağlı olmurlar.
c) Variantlıq hadisəsi, (leksik, qrammatik) frazeologizmin komponent-
lərinin dəyiĢmə hadisəsi, onun formasının xüsusiyyəti və bu xüsusiyyətin
müxtəlif Ģəkildə təzahürüdür: frazeologizmin hər komponenti dəyiĢə bilər,
idiomatik ifadənin tərkibində leksik dəyiĢiklik ifadənin komponentlərindən
biri və ya hər ikisi sinonim, ya da sinonim olmayan sözlə əvəz ediləndə,
belə hallarda ifadənin mənası pozulmur, incə məna çaları meydana çıxır.
ç) Frazeologizmdə komponentlərin sayı müxtəlif ola bilər, nitqdə o
bütöv, və ya natamam tərkibdə iĢlənə bilər, yəni bəzi frazeologizmlərdə ayrı
komponentlər çıxarıla bilər, baĢqalarında isə yox.
d) Frazeologizmlər söz birləĢməsindən və ya sadə cüttərkibli cümlə-
dən əmələ gəlir.
Ayrı-ayrı dilçilər frazeoloji sistemin əhatə dairəsi haqqında müxtəlif
fikirlər irəli sürür. Vaxtilə frazeoloji sistem haqqında ciddi hüdudlar müəy-
yənləĢdirilmiĢdi, lakin frazeologiya fənninin sonrakı inkiĢafı ―frazem‖ anla-
yıĢının geniĢləndirilməsi ilə nəticələndi. Hazırda dilin frazeoloji sistemi de-
dikdə, buraya idiomatik ifadələr, paremioloji vahidlər, həmçinin ―müəllifli
frazeologizmlər‖ adlanan vahidlər Ģamil edilir.
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 33
Nigar Bəşirova
Atalar sözləri və zərbi-məsəllər, ravayətli ifadələr, obrazlı ifadələr, at-
macalar, aforizmlər, ədəbi sitatlar, hikmətli sözlər, qanadlı sözlər kimi anla-
yıĢlar müasir dilçilikdə geniĢ yayılmıĢdır və alimlər, bir qayda olaraq, onla-
rın hamısının dilin frazeoloji sistemində mövqeyi haqqında yekdil fikrə gəl-
miĢlər. Bu frazeologizmlər içərisində aforizmlər, ədəbi sitatlar və qanadlı
sözlər müəllifi məlum olan vahidlər kimi diqqəti cəlb edir və ayrıca araĢdı-
rılmağa layiqdir.
Ümumiyyətlə, frazeoloji makrosistemdə ən güclü idarəetmə xüsusiyyə-
tinə özlərinə xas mənada müstəqil iĢlənə bilməyən frazeologizmlər malikdir.
Onlar mütləq Ģəkildə özlərinə təyinedici üzv edir və onu idarə edirlər.
Məsələn: ―dəli Ģeytan deyir (ki)‖ idiomu nitqdə elə bu Ģəkildə deyilib, üs-
tündən ötülə bilməz. Bu ifadə mütləq özünə budaq cümlə Ģəklində təyinedici
komponent tələb edir: ―dəli Ģeytan deyir ki, dur bu saat baĢ götür get...‖,
―dəli Ģeytan deyir ki, açıb hamısını danıĢ...‖, ―bir dəli Ģeytan deyir ki, yapıĢ
yaxasından...‖, və s.
Frazeoloji vahidin iĢtirakı ilə formalaĢan budaq cümlə tamamlıq
budaq cümləsidir. Habelə: ―mind one‘s own affairs‖, ―mind one‘s own
business‖, ―mind you do it...‖, ―mind you do that...‖, ―make smb.‘s mind
easy...‖, ―make smb. easy in his mind...‖, ―put smb.‘s mind at ease...‖, ―set
smb.‘s mind at rest...‖ və s.
Nümunələrdən göründüyü kimi, idiomatik vahidin idarəetmə xüsusiy-
yəti burada iki planda reallaĢır: struktur və semantik.
Struktur cəhətdən qovuĢmanın özü qapanmıĢ olduğundan, iĢləndiyi
mətni mürəkkəb cümlə Ģəklinə salır. Semantik baxımdan isə, ―dəli‖ və
―Ģeytan‖ın dediyi mənfi hadisə, fikir və hərəkətlə bağlı olduğundan budaq
cümlədə verilmiĢ fikir mənfi məna çalarına malik olmalıdır.
―BaĢ götürüb getmək‖, ―açıb hamısını danıĢmaq‖, ―yaxasından yapıĢ-
maq‖ hərəkətlərinin yeri olmadıqda bunları etmək ―dəli Ģeytan‖ən təhriki ilə
ola bilər. Yaxud ―Bir dəli Ģeytan deyir ki, dur bu saat elçi göndər...‖, ―Bir
dəli Ģeytan deyir ki, bu yığdığın pulları yetim-yesirə payla...‖, ―Dəli Ģeytan
deyir ki, get onlara kömək et...‖ kimi cümlələrdə də struktur əvvəlkilərdən
fərqlənir.
Semantik cəhətdən isə, məna çaları dəyiĢir: artıq burada budaq cümlə-
lərdəki fikir obyektiv Ģəraitdə müsbət hadisə, fikir və hərəkət kimi qiy-mət-
ləndirilir, lakin onların yerinə yetirilməsini ―Ģeytan buyurursa‖, bu həmin
fikrə düĢən adamın özünün, ümumiyyətlə, bu fikrə qədərin mənfi səciyyəsi-
ni, mövqeyini açıqlamıĢ olur.
Deməli, idiom semantik cəhətdən cümlədəki ümumi, bütöv fikri idarə
edir. ―Canım sənə desin...‖ idiomu da nitqdə ayrıca iĢlənmir. Bu idiomatik
34 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Müasir ingilis dilinin frazeoloji sisteminin spesifik xüsusiyyətləri
ifadə, əvvəlki kimi, mütləq mürəkkəb cümlə yaradılmasını tələb edir və
budaq cümləni idarə edir.
Məna idarəsinə gəlincə, əslində yaranan mürəkkəb cümlədə tavtoloji
mövqeyi ilə fərqlənən idiom. Həmin mətnin emosional-ekspressivlik oreolu-
nu idarə edir: ―canım sənə desin‖ ifadəsi iĢtirak edən cümlə üslubi cəhətdən
neytral ola bilməz.
Müqayisə et: ―Gəldilər-getdilər, canım sənə desin ki, lap zəhləmizi tök-
dülər, amma iĢlərini də gördülər...‖, ―Canım sənə desin, hətta sən də bunu ba-
carmazsan...‖, ―Конечно, вы не обидетесь, если я потолкую с вами со
всей откровенностью...‖, ―Amma canım sənə desin, lap canlara deyən oğ-
landır...‖, ingilis dilində: ―to speak well for smth.‖ – ―Her manners speak well
for her upbringing‖; ―plain speaking‖ – ―But you‘re not so thin-skinned as to
take offence at a little plain speaking, I‘ll be bound‖ (B.Shaw, ―Cashel
Byron‘s Profession‖, ch.VI); ―wish smb.God speed‖ – ―Need I say more,
Lord Essex, аnd need I wish you God speed and good luck in this vital
mission you are undertaking?‖ (J.Aldridge, ―The Diplomat‖, ch.22) və s.
Ġfadə cümlədə emosionallığı artırır, etirafın intensivliyini təmin edir.
Beləliklə, bu qəbildən olan frazeoloji vahidlər daxil olduqları mətni ikili Ģə-
kildə idarə edir: struktur və semantik cəhətdən.
Müəllifli frazeologizmlər dilin və ifadə tərzinin tarixi inkiĢafı nəticə-
sində deyil, fərqli alimlərin, yazıçıların, publisistlərin və baĢqalarının tərə-
findən birdən-birə yaradılır, ümumi ədəbi dildə və yüksək intellektə malik
dil daĢıyıcılarının nitqində iĢlədilməyə baĢlayır. A.A.Ġzotova qeyd edir ki:
―Çox vaxt romandakı frazeologizmlər qəhrəmanların hiss və duyğularını
təsvir etmək üçün istifadə olunur‖ [4, 5]. Müəllifli frazeologizmlər hər hansı
bir elmi, bədii, ictimai-siyasi mətndən seçilir və baĢqa-baĢqa yeni mətnlərdə
―təkrar istehsala‖ buraxılır, lakin bu zaman frazeologizmin birinci yaradıcısı
olan müəllifin adı ilə əlaqələndirilir. Ümumi ədəbi dildə və oradan da geniĢ
xalq kütlələrinin danıĢıq dilində iĢlənmə tezliyinin artması bu növ frazeolo-
gizmlərin sonrakı inkiĢafına iki cür təsir göstərir:
a) frazeologizmlərin leksik tərkibində və qrammatik strukturunda mü-
əyyən dəyiĢiklik aparıla bilir, lakin ümumi semantikası öz dəyərini saxlamıĢ
olur;
b) müəllifli frazeologizmin uzun müddətdən sonra müəllifsiz frazeolo-
gizmlər, məsələn, atalar sözləri, zərb-məsəllər, rəvayətli ifadələr və s. cərgə-
sinə keçməsi, baĢqa sözlə, onların müəlliflərinin unudulması müĢahidə
oluna bilir.
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 35
Nigar Bəşirova
Müəllifli frazeologizmlər digər oxĢar vahidlərdən özünün mətnilik
dərəcəsinə görə, mütəhərriklik qabiliyyətinə görə və baĢqa dillərə tərcümə
olunmaq imkanlarına görə fərqlənir.
Müəllifli frazeologizmlərin aĢağıdakı spesifik əlamətləri qeyd olunur:
qanadlı sözlər, aforizmlər, ədəbi sitatlar.
Qanadlı sözlərdə ritm və intonasiya bütövlüyü vacib deyil. Beyt və ya
misra formasında olarsa, ritmik və intonasiya uyğun tutuma malik ola bilər.
Lakin əksərən nəsrdən yayıldığı üçün ritmik və intonasiyalı konstruksiyalıq
bu frazemlərdən ötrü səciyyəvi deyil.
Qanadlı sözlərin paralel quruluĢlu sintaktik vahidlərdən yaranması
məsələsi ehkam sayıla bilməz, hətta belə müvazilik (paralelizm) müĢahidə
olunduqda belə, nitqdə iĢlədilmə məqamında model ―sökülə‖ bilər.
Vəzn və qafiyə məsələsi qəti deyil. Yalnız poetik əsərlərdən yayılar-
kən vəzn-qafiyə gözlənilir, lakin iĢlədilmə məqamında məĢhur kəlmə ellip-
tik qısaldıla bilər, yəni vəzn və qafiyə məsələsi pozular.
Qanadlı sözlərdə vaxt ibrətamiz məsləhət və ya nəsihət verilmir: funk-
sional cəhətdən buna heç ehtiyac da yoxdur. BaĢlıca məqsəd mətnin eks-
pressivlik-emosionallıq səviyyəsini qaldırmaqdır.
Tərkibi yalnız bircə sözdən – reminissentik addan da ibarət ola bilər
ki, bu əlamət yalnız qanadlı sözlərə xasdır. Komponentlərin sayı meyar
deyil, lakin model həddən ziyadə geniĢləndirilmir.
Fikrin bitkin ifadə tərzi etalon sayılmır. Əksinə, çox vaxt ―yayı atıb,
oxu gizlədirlər‖. Belə frazeologizmlərin mənası əsasən onların tarixçələrin-
dən kilidlənmiĢ olur və onlar daha çox məzmun çalarına malik olur. Nümu-
nələr: Hamlet, Otello, Loğman, Sizif zəhməti, Troya atı, Milyonçunun di-
lənçi oğlu; Yupiter, sən hirslənirsən, deməli, müqəssirsən; Mənə dayaq nöq-
təsi verin, yer kürəsini məhvərindən oynadım; Çünki oldun dəyirmançı,
çağır gəlsin dən, Koroğlu, və s.
Aforizmlər mütləq Ģəkildə cümlə formasında olur, geniĢ konstruksiya
Ģəklində təzahür edir.
Mətndən seçilir, lakin ikinci mətnə daxil edilmir, mətndən ayrı iĢlədi-
lir. Mətnə salınarsa, hökmən ―filankəs demiĢkən‖ qeydi ilə, yaxud buna bən-
zər bir qeydlə müĢayiət olunur.
Sual yarana bilər: Niyə müəlliflər aforizmlərdən istifadə edirlər? Bir
mətndə harada olmağından asılı olmayaraq, yazıçılar aforizmlərdən istifadə
edərək müĢahidələri və ya fəlsəfi fikirləri ağıllı və qısa Ģəkildə ifadə edirlər.
Aforizmlər böyük ideyaları doğuran qısa ifadələr olduğundan, yazıçılar tez-
tez onlardan əsərin mərkəzi mövzuları üçün stenoqram kimi istifadə edirlər.
36 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Müasir ingilis dilinin frazeoloji sisteminin spesifik xüsusiyyətləri
Aforizmlərdə ifadə olunan fikir motivləĢmiĢ və Ģəffaf olur. Hikməta-
mizlik, nəsihət, yol göstərmək səciyyəsi vardır: sanki yaĢlı və təcrübəli nəs-
lin təcrübəsindən irəli gələn müĢahidələri yeni nəslə, ictimaiyyətin müxtəlif
qruplarına çatdırmaq üçün seçilir (atalar sözləri ilə müqayisə etsək). Məsə-
lən: ―Easy come, easy go. He who hesitates is lost. The early bird gets the
worm. All for one and one for all. Early to bed, early to rise, makes a man
healthy, wealthy, and wise. Give a man a fish and you feed him for a day;
teach a man to fish and you feed him for a lifetime. Actions speak louder
than words.‖
Aforizmlərdə emosionallıq oreolu özünü göstərir, ekspressivlik azdır.
Ədəbi sitatlar - həcmcə ən böyük frazem sayıla bilər. Ədəbi sitatlar
hər hansı bir mətndən yalnız müvəqqəti iĢlədilmək üçün seçilə bilər və han-
sısa baĢqa bir mətndə irəli sürülmüĢ fikri qüvvətləndirmək, hansısa konsep-
siyanı sübut etmək üçün iĢlədilir.
ĠĢlədildiyi təkrar mətndən kənarda sitatların mənası öz əhəmiyyətini
itirə bilər, buna görə də mətndən kənarda artıq diqqəti cəlb eləmir və uzun
konstruksiyaya malik olduğu üçün tezliklə yaddan çıxır, yalnız təbliğ elədiyi
fikir qalır.
Ədəbi sitatlar yalnız seçilib iĢlədildiyi mətn üçün əhəmiyyətlidir. Odur
ki, mətndən kənara çıxıb, nə dil, nə də nitq vahidinə çevrilə bilmir. Əslində
çox böyük güzəĢtlə frazeoloji sistemə daxil edilir.
Ədəbi sitatlar yalnız yazılı nitqdə iĢlədilir. Düzdür, aforizmləri də, si-
tatları da əzbərləyən Ģəxslərə rast gəlmək olar, lakin bu fərdi səciyyə daĢıyır.
Aforizmlərə və sitatlara aid nümunələr, məsələn, ana dilimizdə:
―Mən elə adamlar tanıyıram ki, onlar təkcə çəkmələrini insan yağı ilə
yağlamaq üçün baĢqalarını öldürə bilərlər‖ (ġopenhauer).
―Dağ olub dağlara arxalanmasan, Sovurar tozunu küləklər sənin‖
(Səməd Vurğun).
Ġngilis dilində misallar: ―All we have to decide is what to do with the
time that is given us...‖, ―It is a far, far better thing that I do, than I have ever
done; it is a far, far better rest I go to than I have ever known...‖, ―You have
brains in your head. You have feet in your shoes. You can steer yourself any
direction you choose. You‘re on your own. And you know what you know.
And YOU are the one who‘ll decide where to go‖, ―It matters not what
someone is born, but what they grow to be‖.
Yuxarıda göstərilən üsullar personajların görünüĢünü rəngli Ģəkildə
göstərməyə kömək edir, həmçinin xarakterlərin, hisslərin və davranıĢların
açıqlanmasına kömək edir [4, 89].
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 37
Nigar Bəşirova
Müasir dövrdə müəllifli frazeologizmlərin hamısı beynalxalq səciyyə
daĢıyır və dünyanın mədəni dillərinə iki yolla yayılır:
a) onların formalaĢdığı elmi, elmi-kütləvi, ictimai-siyasi, bədii əsərlər,
yəni orijinal tərcümə olunur və buradan frazeologizm seçilir;
b) frazeologizm anadilli mətndən seçilir, sonra isə frazeoloji özü tər-
cümə edilib baĢqa dillərə yayılır.
Hər iki yolun sonunda müəllifli frazeologizm beynəlxalq əhəmiyyət
qazanır: xalqlar arasında müĢtərək, ortaq ifadələr yaranır. Tarixən həmiĢə bu
proses baĢ vermiĢdir və bu gün də davam edir.
İstifadə olunmuş ədəbiyyat
1. Аdilov М.Ġ., Verdiyeva Z.N., Аğayeva F.М. Ġzahlı dilçilik terminləri, Bakı,
1989, 364 s.
2. Аdilov М.M., Yusifov G. Sabit söz birləĢmələri, Bakı, 1992, 151 s.
3. Ismailova D.A. Teaching English as a Foreign Language, Baku, 2011, 316 p.
4. Izotova A.A. Английская фразеология: аллюзии, идиомы, метафоры,
Сб.статей М.., МАКС Пресс, 2014, 92 с.
5. Ronald M. & Eastwood J. A Basic English Grammar, Oxford, Oxford
University Press, 1982, 384 p.
6. Vəliyeva N.Ç. Müxtəlifsistemli Dillərdə Feli BirləĢmələrin Tipoloji Təhlili.
Bakı, ―Avropa‖ nəĢriyyatı, 2008, 862 s.
7. Valiyeva N.Ch. Communicative-Pragmatic Paradigm of English Lexicology.
Science and Education, Baku, 2014, 288 p.
Nigar Bashirova
Summary
The specific peculiarities of the phraseological system of Modern English
This article is devoted to the study of the specific features of the
phraseological system of modern English. Such concepts as proverbs and sayings,
parables, figurative expressions, meaningful expressions, aphorisms, literary
quotes, winged words, wise sayings are common in modern linguistics, and most
scholars, as a rule, agree that they are part of the phraseological system language.
One of the most acute problems of phraseology is whether stability is a
categorical characteristic of phraseological units. Unfortunately, stability in
linguistics has been accepted, perhaps as the only criterion for defining phrases.
Phraseologism, phraseological unit is a semantically free combination of words.
This combination is not found in the speech process, since it is a phrase and sentence
that are closely related to the syntactic structure. Phraseologism manifests itself in a
speech act as a fixed meaning and a kind of lexical and grammatical composition.
38 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Müasir ingilis dilinin frazeoloji sisteminin spesifik xüsusiyyətləri
Semantic slides, constancy and reproduction in the meaning of lexical components are
a universal and distinctive interconnected feature of phraseological unit.
The form of phraseological units and based on various principles, some
classifications of phraseological units are considered in this article.
Нигяр Баширова
Резюме
Специфические особенности фразеологической системы современного
английского языка
Данная статья посвящена исследованию специфических особенностей
фразеологической системы современного английского языка. Такие понятия,
как пословицы и поговорки, притчи, образные выражения, осмысленные вы-
ражения, афоризмы, литературные цитаты, крылатые слова, мудрые изрече-
ния распространены в современной лингвистике, и большинство учѐных, как
правило, согласно с тем мнением, что они входят в состав фразеологической
системы языка.
Одна из наиболее острых проблем фразеологии заключается в том, яв-
ляется ли стабильность категориальной характеристикой фразеологизмов. К
сожалению, стабильность, в лингвистике была принята, возможно, как един-
ственный критерий для определения фраз.
Фразеологизм, фразеологическая единица - это семантически свобод-
ная комбинация слов. Эта комбинация не встречается в речевом процессе,
поскольку представляет собой словосочетание и предложение, которые тесно
связаны с синтаксической структурой. Фразеологизм проявляется в речевом
акте как фиксированное значение и некая лексико-грамматическая компози-
ция. Семантические слайды, постоянство и воспроизведение в значении лек-
сических компонентов являются универсальным и отличительным взаимо-
связанным признаком фразеологизма.
Форма фразеологизма и основанные на различных принципах, некото-
рые классификации фразеологизмов рассматриваются в данной статье.
Rəyçi: fil.e.d., prof.N.Vəliyeva
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 39
Röya Abdurahmanova
Röya Abdurahmanova
ADU
TÖRƏMƏ QRAMMATİKA MODELLƏRİNİN TARİXİ İNKİŞAFI
Açar sözlər: sintaktik quruluş, ağac budaqlanması, hərəkat, törəmə
qrammatika, alt struktur, üst struktur, universal qrammatika, minimalist proqramı.
Key words: syntactic structure, tree diagra m, movement, generative grammar,
deep structure, surface structure, universal qrammatika, minimalist program.
Ключевые слова: синтаксические структуры, древовидная схема,
движение, генеративная грамматика, глубинная структура, поверхностная
структура, универсальная грамматика, минималистская программа.
Dilin insanlar arasında ən mühüm ünsüyyət vasitəsi olması hamıya
məlumdur. Ġnformasiya mübadiləsi ünsiyyət zamanı baĢ verir. Müxtəlif dil
vahidləri, cümlə və sintaktik bütövlər bu informasiyanı bizə nəql edir. Bu
prosesin idarə olunmasını sintaksis öz öhdəsinə götürərək bazis rolunu oy-
nayır və informasiyanı ötürür. Sintaksis bu prosesi dil vahidlərinin köməyi
ilə həyata keçirir.
―Sintaksis‖ latın dilində ―birləĢmə‖, ―tərtibat‖ mənası bildirir. Sintaksi-
sin əsas vəzifəsi aĢağı səviyyəli dil vahidlərini daha yüksək səviyyəli dil va-
hidləri Ģəklində birləĢdirmək, onları ünsiyyət vasitəsinə çevirməkdir. Məlum
olduğu kimi, sintaksisin əsas məsələsi cümlələrin qurulması və formalaĢması,
dilin sintaktik səviyyəsinin mexanizmini iĢə salmaqdır. Lakin onun funksiyası
təkcə bununla məhdudlaĢmır, sintaktik səviyyə nəinki cümləni, hətta birləĢ-
məsinin öyrənilməsini də ehtiva edir. Sintaktik vahid kimi söz birləĢməsi
müxtəlif tammənalı sözlərin birləĢməsini özündə təcəssüm etdirir [4, 5].
Dilin sintaktik quruluĢunun dil qurumunun digər sahələrilə nisbətdə
daha gec formalaĢan mürəkkəb hadisə olması dil nəzəriyyəsində müxtəlif
dilçilər tərəfindən qeyd olunmuĢdur. E.S.Skoblikovaya görə, dildə istifadə
olunan vahidlər sabit deyil. O, məhz bu baxımdan sintaktik sistemləri digər
sistemlərdən fərqləndiyini qeyd etmiĢdir. Dildə yeni sözlər demək olar ki,
yaradılmır, əksinə biz daima yeni cümlələr yaradırırq və onları anlayırıq.
Hər bir dilin sintaktik kodu mövcuddur və bu kod da öz növbəsində müəy-
yən qaydalara tabedir. Mövcud qaydalar isə dil daĢıyıcıları tərəfindən yerinə
yetirilməlidir. E.S.Skoblikovaya görə dil daĢıyıcısının özünü əslində bu qay-
daları bilən kimi aparması kifayətdir. O, bunu qrammatiklik adlandırır [5].
40 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Törəmə qrammatika modellərinin tarixi inkişafı
F. de Sössürün dilçilyə bəxĢ etdiyi dil və danıĢıq dixotomiyasından
fərqli olaraq N. Xomskinin əsərlərində dildən kompetensiya və performan-
sın vəhdətini təĢkil edən amil kimi bəhs edilir. Alim kompetensiyanı dil da-
Ģıyıcısının dil bilikləri ilə, performansı isə bu biliklərdən konkret situasiya-
larda istifadə olunması prosesi ilə eyniləĢdirir [7].
N.Xomski dil daĢıyıcısının performansını deyil kompetensiyasını
linqvistik nəzəriyyədə əks olunmasını düzgün hesab edərək yetirməsi oldu-
ğu L.Blumfildin deskriptiv məktəbinə qarĢı çıxmıĢ olur. Bununla da o dilçi-
liyi yeni bir məcraya yönəltmiĢ olur.
Dili cümlələr toplusu hesab edən N.Xomskinin linqvistik tədqiqatları-
nın əsasını sintaksis təĢkil edir.
N.Xomski generativ qrammatikanın vəzifələri barədə yazmıĢdır ki.
―Mənə elə gəlir ki, bu ümidverici yanaĢma dil hadisələrini və əqli fəaliyyəti
mümkün qədər dəqiqliklə təsvir etsək, həmin hadisələri mümkün qədər
maksimum izah edəcək nəzəri aparatın iĢlənməsinə çalıĢmaq və nəhayət, ha-
zırki mərhələdə nəzəri cəhətdən müəyyənləĢdirilmiĢ əqli strukturlarını və
proseslərini hər hansı bir fizioloji mexanizimlərə aid etmədən və yaxud əqli
funksiyanı ―fiziki səbəblər‖ baxımından Ģərh etmədən dil hadisələrinin təĢ-
kili və funksiyası prinsiplərini aĢkarlamaqdır‖ [1, 35].
Törəmə qrammatikanın inkiĢaf tarixi olduqca dinamik hesab olunur.
Transformasion Qrammatika (Transformational Grammar) ilə baĢlanğıcını
götürən bu nəzəriyyənin əsası N.Xomski tərəfindən 1955-1957-ci illərdə qo-
yulmuĢdur.
N.Xomskinin ―Syntactic Structures‖ adlı ilk fundamental əsəri 1957-ci
ildə nəĢr olundu. Bu iĢdə prinsipial yenilik sintaksisə müraciət deyil, dilin
təsvirinə olan diqqət əvəzinə, ümumi bir nəzəriyyənin iĢlənib hazırlanması
probleminin qarĢıya qoyulması idi. 20 səhifədən az olmasına baxmayaraq
bu əsər dilçilik elmində inqilab yaratmıĢ hesab olunur. Bu əsərdən sonra
N.Xomski tərəfindən dilçilik elmi üçün böyük əhəmiyyət daĢıyan bir sıra
dəyərli əsər yazılmıĢdır [9].
XX əsr üçün dilçiliyə yeni düĢüncə tərzinin gətirilməsi N.Xomskinin adı
ilə bağlıdır. O, dili riyazi formulların köməyi ilə aĢmağa cəhd göstərmiĢ və buna
müvəffəq olmuĢdur. Generativ-transformasiyon nəzəriyyəsinin ana xəttini az
sayda qaydalara əməl edərək, çox sayda cümlə qurmaq ideyası təĢkil edir [9].
Buradan belə bir nəticəyə gəlirik ki, danıĢan və dinləyən öz ana dilin-
də saysız-hesabsız sayda tamamilə yeni cümlələr qurmaq iqtidarındadır.
Mövcud cümlələr heç kəsin demədiyi və eĢitmədiyi olmaqla bərabər qram-
matik cəhətdən düzgün hesab olunur.
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 41
Röya Abdurahmanova
Daha sonra müəllif 1965-ci ildə bu nəzəriyyəni bir az da geniĢləndirə-
rək Standart Nəzəriyyə (Standart Theory) baĢlığı altında mahiyyətcə eyni,
lakin daha da mütəĢəkkil bir nəzəriyyənin əsasını qoymuĢdur. N.Xomski bu
nəzəriyyə ilə qrammatik funksiya anlayıĢını iĢlətməyə baĢlamıĢdır, belə ki, o
bu nəzəriyyədə qrammatik kateqoriya əvəzinə qrammatik funksiya ifadəsinə
yer vermiĢdir. Bundan əlavə, burada NP-VP (ĠĠ-FĠ) anlayıĢlarından istifadə
edilmiĢdir. NP əsasən cümlənin mübtədası və tamamlığı rolunda çıxıĢ edir
ki, orada da dominant olan N yəni isimdir. VP (FĠ) isə əksər hallarda cümlə-
nin xəbəri rolunda çıxıĢ edir və burada dominant olan mövqe V yəni feildir.
Mövcud nəzəriyyəyə Leksikon ideyasını təqdim etdi. Alt qatı məna ilə üst
qatı isə tələffüzlə əlaqələndirdi.
Məsələn: Alt qat: Bill saw Bill. (Bil Bili gördü)
Üst qat: Bill saw himself. (Bil özünü gördü)
Sintaktik səviyyədə sintaktik komponentlər digər komponentlərlə əla-
qəlidirlər. Bu nəzəriyyədə alt qat cümlənin semantik izahını, üst qat isə fo-
netik izahını təqdim edir. Alt qatı üst qata çevirmək üçün transformasiya
qaydaları tətbiq edilir bu zaman alt qat isə proyeksiya qaydalarına giriĢ rolu-
nu oynayır. Bu qaydaların tətbiq olunması ilə semantika təqdim olunur. Fo-
netik qaydaların tətbiqi ilə isə fonetik realizasiya törəyir. Bu nəzəriyyə dilin
anadangəlmə yəni fitri olması fərziyyəsini və adekvatlıq səviyyələrini inki-
Ģaf etdirdi. Dilə yiyələnən uĢaq ətrafdakıları müĢahidə zamanı eĢitdiklərin-
dən linqivistik təcrübə qazanır və daxil olunan informasiya dil Ģöbəsinə ötü-
rülür daha sonra isə instinktiv olaraq analiz edilir və öyrəniləcək qrammati-
ka hazırlanır. Beləliklə, dil Ģöbəsinə daxil edilən informasiya uĢağın təcrü-
bəsi və dil Ģöbəsinin əldə etdiyi isə öyrənilən dilin qrammatikasıdır. Daha
sonra o, eyni dildə danıĢan müxtəlif insanların qrammatikanın inkiĢaf etməsi
yönündə vahidliyi və sürəti baxımından genetik bələdçinin olması fikrini
irəli sürür. O, bunu ―fitri hipoteza‖ adlandırır. Xomskinin ―fitri hipoteza‖nı
sübut etmək üçün sonrakı arqumenti belə bir fakta əsaslanır ki dilə yiyələn-
mə tamamilə instinktiv və qeyri-ixtiyari fəaliyyətə söykənir. Çünki insan Ģü-
urlu olaraq öz doğma dilinə yiyələnməyi seçmir və həmçinin bu fəaliyyət
bələdçisiz həyata keçirilıir. Xomskinin fikrinə əsasən əgər insanlar bioloji
olaraq daxili dil Ģöbəsi ilə təmin edilibsə uĢaqlar istənilən təbii dili öz doğ-
ma dilləri kimi qəbul edə bilərlər. Buna görə də dil Ģöbəsi ilə U.Q. nəzəriy-
yəsi birgə fəaliyyət göstərməlidirlər.
Dil mənimsəməsini N.Xomski öz nəzəriyyəsinin adekvatlığı üçün isti-
fadə edir. UĢaq dilinin formalaĢmasını (təxminən 7 yaĢına qədər baĢa çatır)
mexaniki biheyviorist modellərlə izah etmək olmur. Bu, az müddətdir. Buna
baxmayaraq uĢaq bu yaĢda dildə mümkün olan bütün cümlələrin müəyyən
42 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Törəmə qrammatika modellərinin tarixi inkişafı
miqdarını mənimsəyir ki, bütün ünsiyyət məqamlarında dil kompetensiyası-
nı nümayiĢ etdirməyə qabil olur. Bunu da yalnız XVII əsrdən bu yana
məlum olan Liabnisin “innate ideas” konsepsiyası izah etməyə qadirdir,
yəni verilmiĢ koqnisiya prinsipləri dilöyrənmədə aktivləĢir və bu heç də hər
Ģeyi öyrənmək deyildir, bu da bütün dillər üçün eynidir və beyində digər
koqnitiv proseslərlə əlaqəlidir [3, 285].
Qrammatikanın adekvatlığı barədə F.Veysəlli ―Struktur dilçiliyinin
əsasları‖ adlı kitabında belə qeyd etmiĢdir: əsas məsələ qrammatika dildə da-
nıĢanın anlamını adekvat Ģəkildə necə modelləĢdirə bilər? Burada 3 adekvat-
lıq fərqləndirilir: müĢahidə, deskriptiv və izahat adekvatlığı, onlar iyerarxiya
yaradır, ilk öncə mətndə faktların müĢahidəsi baĢlayır, deskriptiv qrammatika
olur. Üst qatdakı oxĢarlıqların gizləndiyi struktur fərqlərini də tapmağı buraya
aid etmək olar. Ġzahat adekvatlığı elə bir nəzəriyyənin yaranmasını tələb edir
ki, o, verilmiĢ ilkin dil faktlarının qrammatik cəhətdən düzgünlüyünü göstər-
sin, yəni o, dilin forması haqqında teoriya kimi danıĢır. N.Xomski bunu yalnız
generativ qrammatikanın edə biləcəyəni iddia edir [3, 283].
N.Xomski yazır ki, universal qrammatika bilgisi geniĢ mənada ruhun
anadangəlmə xüsusuyyətidir. Bu qaydalar və prinsiplərdən ibarət verilmiĢ
sistem çox cuzi və, həqiqətən, bizim ixtiyarımızda olan təcrübə bazisi əsa-
sında sonsuz miqdarda cümlələrin forma və mənasını müəyyənləĢdirir, bu
da bizim bilgi və fikrimizin sonsuz olması deməkdir [3, 283].
Mövcud nəzəriyyədən transformasiyanın refleksivləĢməsi və idarə və
əlaqə nəzəriyyəsinin baĢlanğıcı kimi bəhs olunurdu.
Bu nəzəriyyənin ardınca isə alim 1970-ci ildə mövcud nəzəriyyənin
təkmilləĢmiĢ forması olan GeniĢlənmiĢ Standart Nəzəriyyəni (Extended
Standart Theory) dilçiliyə təqdim etdi. Ġfadə (Söyləm) quruluĢu qaydalarını
―X bar‖ nəzəriyyəsi ilə əvəz etdi. Bu nəzəriyyədə alt qat semantikanı təqdim
edir, lakin üst qatın semantikaya da təsiri mövcuddur. ―Leksikonun‖ əsas
komponentin yəni alt qatın tərkibində mövcudluğu qeyd edilir və ona sub-
komponent statusu verilir. Leksikonun daxil edilməsi ilə birgə bazis kompo-
nentə fonoloji sintaktik və semantik əlamətlər daxil olur. Müxtəlif leksik
transformasiyalar vasitəsilə bu əlamətlər bazis komponentinin mücərrəd ―P‖
markerinə çevrilir. Daha sonra isə qrammatik transformasiyaların tətbiqinə
baĢlanılır. Bu transformasiyalar vasitəsilə üst qatlar bərpa olunur. Nəhayət
bu konsepsiyanın son mərhələsi olan yoxlanılmıĢ və geniĢlənilmiĢ standart
nəzəriyyə meydana gəlir [3, 286].
Əvvəlki nəzəriyyənin təkmilləĢdirilmiĢ forması olan GeniĢləndirilmiĢ
standart nəzəriyyədə cümlənin semantik reprezentasiyasında üst qatın oldu-
ğu kimi, alt qatın da müvafiq rolunun olması əsaslandırılmıĢdır [6, 123].
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 43
Röya Abdurahmanova
Xüsusi qaydalara tabe olan quruluĢları tədricən daha geniĢ və ümumi
olan məhdudiyyətlərlə (binding condition-birləĢdirmə Ģərti, complex NP
Constraint-i) inkiĢaf etdirildi. Bu nəzəriyyə bir sıra kiçik nəzəriyyələri
ehtiva edir. Bunlar aĢağıdakılardır:
X-bar Theory-(X-bar Nəzəriyyəsi)
Theta Theory-(Teta Nəzəriyyə)
Case Theory-(Hal Nəzəriyyəsi)
Binding Theory-(Ġdarəetmə Nəzəriyyəsi)
Bounding Theory-(Qeyri-sərbəst Nəzəriyyə)
Movement rules (NP,Wh, Head)- (YerdəyiĢmə qaydaları)
Məhdudiyyətlər quruluĢ əlaqələrinə (c-command, m-command,
government) istinad olunmağa baĢlandı. Dil fakültəsi səviyyəsi (LF-Language
Faculty) və Kəmiyyət bildirən sözün önə keçməsi (QR) kimi gizli köçmə an-
layıĢları təqdim olundu. Bu bizim əsasən istifadə etdiyimiz nümunədir.
1980-ci illərdə geniĢ vüsət almıĢ Ġdarə və əlaqə nəzəriyyəsi adını
N.Xomskinin universal qrammatikaya həsr olunmuĢ eyniadlı əsərindən gö-
türmüĢdür [8].
Ġdarə və əlaqə nəzəriyyəsi (Government and Binding) N.Xomskinin
digər mövcud nəzəriyyələrindən fərqlənən 1981-1986-ci illərdə təqdim
olunmuĢ və daha yaxĢı formalaĢmıĢ əsəri idi. Qrammatika olduqca modul
xarakterə malikdir. Fərqli anlayıĢlar fərqli modullar tərəfindən idarə olunur.
Bunların hamısı cümlənin qrammatik olması üçün uzlaĢdırılmalıdır. Bu nə-
zəriyyə artan ümumiliyin məntiqi cəhətdən gücləndirilməsinə xidmət edir.
Bu nəzəriyyədə sintaksis üç səviyyəyə bölünür:
1. Məntiqi forma (LF Logical Form)
2. Alt qat (D-Structure)
3. Üst qat (S-Structure) [8/11]
Ġdarə və əlaqə nəzəriyyəsində alt qat və üst qat anlayıĢlarına müəyyən
dəyiĢikliklər edilərək deep structure və surface structure anlayıĢları D-
structure və S-structure anlayıĢları ilə əvəz olunmuĢdur.
Ġdarə və əlaqə nəzəriyyəsində bütün dil quruluĢlarına baĢçılıq edə bilə-
cək ümüumi prinsip və əlaqələrin yaradılması məsələsi üzərində diqqət cəm-
ləĢmiĢdir [6, 22].
Nəhayət, 1993-cü ildə N.Xomski Minimalist Proqramını (Minimalsit
Program) mütəĢəkkil Ģəkildə iĢləmiĢdir. Dilçilikdə Minimalsit Proqram törə-
mə qrammatikanın daxilində 1990-cı illərin əvvəllərindən bəri inkiĢaf edən
əsas tədqiqat istiqamətidir. Proqram özünün əsasının müəllifin eyni adlı mə-
qaləsindən götürmüĢdür. Minimalsit Proqram özünün yəni minimalizmin
44 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Törəmə qrammatika modellərinin tarixi inkişafı
imkan verdiyi bir çox istiqamətlərin elastikliyi ilə xarakterizə olunan tədqi-
qat üsullarına nail olmaq məqsədindədir. Nəticədə Minimalsit Proqram
qrammatik nəzəriyyənin inkiĢafına bələdçilik edə biləcək mücərrəd quruluĢ
təqdim edir.
Minimalist proqramın məqsədi sintaksisdə çeĢidləmə və yenidən baĢla-
manın həyata keçirilməsidir. Düzgün olanla baĢlanılmalı və sonra ehtiyac du-
yulan hər bir Ģeyə diqqətlə bəraət qazandırmalıdır. Minimalsit proqramın ar-
xasında dayanan əsas məsələ sintaksisin getdikcə daha mürəkkəbləĢmiĢ olma-
sı və yaxud izah olunmuĢ fenomenə əvvəlki yanaĢmaların da mürəkkəb olma-
sıdır. Lakin, bu proqramın özündən əvvəl gələn sələfləri ilə oxĢarlığı da möv-
cudddur, belə ki, hələ də ―Teta rollar‖ öz hüququnu qoruyub saxlamıĢ və bu-
daqlanmalar əsasən əvvəlkilərlə müqayisədə eynilik təĢkil edir. Minimalizim-
də ağac budaqlanmasında yaxınlıq əsas məsələlərdən biridir. Leksik vahidlər
müəyyən xüsusiyyətlərə malikdir və onlar yoxlanılmaq və ya təyin olunmaq
üçün bir-birinə yaxın mövqedə olmalıdır. Məsələn: Wh movement-də (Sual
sözləri və ya sual əvəzliklərinin yerdəyiĢməsində) )sual sözünün wh xüsusiy-
yəti sual xüsusiyyətli bağlayıcı sözün ―Wh‖ xüsusiyyətinin əksinə yoxlanıl-
malıdır, və bu prosesi həyata keçirmək üçün elementlər arasında oxĢarlıq ol-
malıdır. XüsusiləĢdirici bağlayıcı ifadə (Spec CP) yaxın mövqe hesab olunur.
Beləliklə sual sözü və sual əvəzliyinin Xüs. BĠ-yə köçməsinə ehtiyac duyulur.
Bütün bu fikirləri cəmləĢdirsək deyə bilərik ki, törəmə qrammatikanın
məqsədi dilin daxili qaydalarını (nüvə cümlələrini) aĢkara çıxarmaqdır. N.
Xomski danıĢanın mövcud nüvə cümlələrindən saysız-hesabsız cümlələr tö-
rətdiyini təsbit etdi. Daha sonra aĢkara çıxmiĢ cümlələr birləĢərək insan
dilini törədir. Törəmə qrammatika daha sonra təkmilləĢərək maddi obyekt-
lərdən və real hadisələrdən ayrı əqli təsəvvürlərin sistemli və iyerarxiyalaĢ-
dırılmıĢ formasını alır. N. Xomski bu nəzəriyyə ilə uĢaqların öz ana dillərinə
xas qrammatikanın üç universal strukturu ilə doğulduğunu təsbit etdi. Ad-
landırma və təsnifatlandırma prosesi zamanı dil insanların real və canlı təc-
rübəsindən ayrılaraq onların ideyaları, obyektlər və hadisələr haqqında dü-
Ģündükləri müəyyən bir sistemi yaradır.
Törəmə qrammatikası daxilində mövcud olan nəzəriyyələr təkmilləĢ-
dikcə N. Xomskinin alt və üst qat anlayıĢlarına münasibəti də dəyiĢmiĢdir
belə ki, bu anlayıĢlar Minimalist Proqramda linqivistik nəzəriyyədən tama-
milə xaric edilmiĢdir.
Minimalist Proqram öz inkiĢafının erkən mərhələsindədir. Son illər
ərazidə bu istiqamətdə aparılan tədqiqatlar öncə məlum dil hadisələrinin ye-
nidən nəzərdən keçirilməsinə eləcə də daha çox tipoloji cəhətdən müxtəlif
dilləri səciyyələndirən yeni hadisələrin aĢkarlanmasına təkan vermiĢdir.
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 45
Röya Abdurahmanova
İstifadə olunmuş ədəbiyyat
1. Хоmski N. Dil və təfəkkür/ Ġngilis dilindən tərcümə edəni və giriĢ məqlənin
Müəllifi fil.e.d., prof. A,Y,Məmmədov, redaktəsi fil.e.d., prof.F.Y, Veysəlli-
dir .- Bakı: Mütərcim, 2006, 151 səh.
2. Məmmədov A. Dilçiliyin müasir problemləri.-Bakı: ADU NəĢriyyatı, 2006, 86 s.
3. Veysəlli F. Struktur dilçiliyin əsasları. Bakı: Mütərcim, 2008, 308 s.
4. Ломтев Основы синтаксиса современного русского языка.-М.,
Учпедгиз,1958, 166с.
5. Cкобликовa Е.С.Согласование и управление в русском языке.- М., Изд.
«Комкнига», 2005, 226 c. Aitchison J. Linguistics. London: Hogger and
Stoughton, 1999 p . 259 p.
6. Chomsky N. Aspects of the theory of Syntax.- Cambridge. MĠT Press,1969,
7. Chomsky N. Lectures on Government and Binding. Walter de Gruyter,
1993,371p.
8. Chomsky N. Syntactic structures, The Hague.- Mouton 1957. 120 p.
9. Jespersen O.Growth and Structure of the English Languag- L.,1924, 230 p.
10. Matthews P.H. Concise Dictionary of Linguistics.- Oxford:1978,410 p.
11. PDF www.public.asu.edu › ~gelderen › Radford 2009, 318 p.
Roya Abdurahmanova
Summary
The Historical Development of Models of the Generative Grammar
The present article is devoted to the one of the different schools of the
generative grammar. The extended information about the universal grammar is
provided in the article. Null Subject Parameter,Wh parameter,and Head Position
Parameter are proved to be existing in present day English as well. Types of the
universals are also dealt with. The article also deals with the investigation of the
grammatical functions of the requirements of the Standart Theory. Besides, the
grammatical adequecy is presented and analyzed in the article. It is proved, in the
article, that Ġnnateness Hypothesis is a complex process together with its elements.
Moreover different schools demonstrating the development stages of the generative
grammar provided in this article. Deep Structure and Surface structure are also taken
into consideration which may have different settings in a given language. The
Application of the syntactic relations is also dealt with. The closeness and differences
of the Minimalist Program from other schools are also taken into regard.
46 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Törəmə qrammatika modellərinin tarixi inkişafı
Роя Абдурахманова
Резюме
Историческое развитие моделей генеративной грамматики
Данная статья посвящена информации об одной из других школ генера-
тивной грамматики. В статье представлена расширенная информация об уни-
версальной грамматике. Нулевой предметный параметр, параметр Wh и Глав-
ный Параметр Положения также ,как доказано, существуют в современном
английском языке. Также рассматриваются типы универсалий. Статья также
посвящена исследованию грамматических функций требований Стандартной
теории. Кроме того, в статье представлена и проанализирована грамматиче-
ская адекватность. В статье показано, что гипотеза врожденности является
сложным процессом вместе со своими элементами. Более того, разные шко-
лы, демонстрируюющие этапы развития генеративной грамматики, представ-
лены в данной статье. Также принимаются во внимание Глубинная структура
и поверхностная структура, которые могут иметь различные настройки в дан-
ном языке. Уделено внимание также Применению синтаксических отноше-
ний. Также приняты во внимание близость и отличия минималистской прог-
раммы от других школ.
Rəyçi: dos.V.Ərəbov
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 47
Turan Əkbərli
Turan Əkbərli
BSU
[email protected]
LİNQVİSTİK VƏ ETNOQRAFİK LAKUNLAR
Açar sözlər: lakunlar, ekvivalentlik, linqvistik lakunlar, etnoqrafik lakunlar.
Key words: lacunas, equivalence, linguistic lacunas, ethnographic lacunas.
Ключевые слова: лакуны, эквивалентность, лингвистические лакуны,
этнографические лакуны.
Dilçilikdə lakun anlayıĢına müxtəlif Ģərhlər verilir. Lakunların konkret
bir tərifi yoxdur. VereĢaqin və Kostomarov onları “ekvivalentsiz leksika”,
R.Budaqov “Mətnin qaranlıq məqamları”, V.Qaçev “Qırıntı, artıq bir
hissə” (Заусеницы), Y.Stepanov isə bu ifadələri “dilin semantik xəritə-
sində ağ ləkələr” adlandırmıĢdır [1, 225]. Rus diliçiliyində lakun nəzəriyyə-
si irəli sürülmüĢdür. Lakunların təsnifatı problemi bir çox dilçilərin tədqiqat
obyektinə çevrilmiĢdir. Verilən təsnifatlar müxtəlif dil prinsiplərinə əsasla-
nır. Q.A.Antipov, O.A.Donskix, Ġ.Y.Morkovina, Y.A.Sorokin “Текст как
явление культуры” adlı əsərlərində lakunların dörd növünü müəyyən et-
miĢlər: subyektiv lakunlar, fəal-kommunikativ lakunlar, mətn lakunları
və mədəni məkan (landşaft) lakunları [6, 191].
Ġ.A.Sternin və onun həmkarları lakunların bir necə növünü təklif et-
miĢlər: maddi və mücərrəd lakunlar; ümumi və xüsusi lakunlar; dillər-
arası və dildaxili lakunlar; motivləşən və motivləşməyən lakunlar; nitq
hissələri ilə əlaqəli lakunlar[10].
Etno-psixolinqvistikada lakunların üç növü verilir: dil lakunları (lek-
sik, üslubi, qrammatik lakunlar); kulturoloji lakunlar (etnoqrafik, psixolo-
ji, davranıĢ və kinesik lakunlar) və mətn lakunları [3, 94]
MəĢhur rus dilçisi V.L.Muravyovun təsnifatı xüsusi maraq doğurur.
O, lakunları sistemli Ģəkildə araĢdıraraq, leksik lakunları iki böyük qrupa
bölməyi təklif edir: linqvistik və etnoqrafik lakunlar [2, 147]. Linqvistik
lakunlar nisbi, mütləq, vektor və üslubi lakunlara, etnoqrafik lakunlar isə
nisbi, mütləq, vektor və assosiativ lakunlara bölünür [2, 147].
Y.S.Stepanov öz növbəsində lakunları yalnız mütləq və nisbi olmaqla
iki yerə bölmüĢdür [3, 93].
Gəlin V.L. Muravyev tərəfindən verilən təsnifatı diqqətlə incələyək.
Mütləq linqvistik lakunlar müəyyən bir anlayıĢı ifadə edən söz və ya sabit
48 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Linqvistik və etnoqrafik lakunlar
söz birləĢməsinin müqayisə olunan iki dildən birində olub, digərində olma-
ması ilə əlaqəlidir. Mütləq linqvistik lakunlara çoxlu sayda nümunə göstər-
mək olar. Məsələn: “кипяток” sözünü Azərbaycan və ingilis dillərində rus
dilində olduğu kimi bir sözlə ifadə etmək mümkün deyil. ―Kипяток‖ sözü-
nün Azərbaycan dilində qarĢılığı “qaynar su”, ingilis dilində isə “boiling
water” söz birləĢmələri ilə verilə bilər. Rus dilində bir sözlə ifadə olunan
“именинник/именинница” ifadəsinin də Azərbaycan və ingilis dillərində
qarĢılığını bir sözlə vermək olmur. Göstərilən söz Azərbaycan dilində “ad
günü keçirilən adam”, ingilis dilində isə “man or boy (woman or girl)
celebrating his name day” Ģəklində ifadə olunur. Ġngilis dilində müəyyən
bir ictimai hadisə, əsasən də rəqs və qonaqlıqda utandığı və ya insanlar ara-
sında tanınmadığı üçün kənarda qalan, rəqsə dəvət edilməyən qız
“wallflower” adlanır. Azərbaycan dilində bu sözün mahiyyətini ifadə edən
söz yoxdur.
V.L.Muravyov “Лексические лакуны” kitabında mütləq lakunları
söz və frazeoloji birləĢmələrə bölür [4, 7]. Müəllif kitabında rus və fransız
dilləri nümunəsində lakunları müqayisə edir, mütləq lakunların hər iki növü-
nə müxtəlif misallar gətirir. Yuxarıda sadaladığımız “кипяток” və “име-
нинник/именинница” sözləri Azərbaycan və ingilis dillərində söz forma-
sında olan mütləq lakun hesab olunur. Rus dilində “одно” affiksinin sözlərə
qoĢulması ilə formalaĢan bir çox mürəkkəb sözlər (однокурсник, однолюб,
однолетки və s.), eləcə də “ровесник”, “сутки” sözləri isə fransız dilində
sözlə ifadə olunan mütləq lakunlardır. V.L.Muravyov frazeoloji birləĢmə
formasında olan mütləq lakunlara “Доброе утро!”, “С приездом!”, “На
здоровье!” ifadələrini nümunə göstərmiĢdi. Bu ifadələr fransız leksikasında
mütləq lakun hesab olunan rus frazeologizmləridir.
L.Ġ.Boqdanova qeyd edir: ―Lakunlardan söz açdıqda mütləq vurğulama-
lıyıq ki, bu və ya digər sözün müqayisə olunan iki dildən birində olmaması
həmin dildə sözlərin ―qıtlığı, kasadlığından‖ xəbər vermir [3, 95]. O bunu
daha çox cəmiyyətin verilən sözə tələbatının olmaması ilə əlaqələndirir.
Mütləq lakunlardan fərqli olaraq nisbi lakunlar təhlil olunan iki dildə
müəyyən bir sözün istifadə tezliyi ilə əlaqəlidir. Bəzən müəyyən bir söz mü-
qayisə olunan dillərin birində tez-tez istifadə olunduğu halda, digər dildə az
tətbiq olunur, yaxud heç nəzərə çarpmır. Nisbi lakunlar iki dilin eyni qram-
matik kateqoriyasında müĢahidə olunur. Azərbaycan, ingilis və rus dillərin-
də aĢağıda verilmiĢ nisbi lakunlara nəzər salaq.
―KiĢilik‖, ―namus‖, ―qeyrət‖ məfhumu ifadə edən “papaq” ġərqdə,
xüsusən də Azərbaycan xalqı arasında böyük rəmzi məna daĢıdığı üçün dili-
mizdə digər dillərə nisbətən daha geniĢ assosiasiyalar yaradır: milli rəqsimiz
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 49
Turan Əkbərli
olan “Papaq rəqsi”, milli bayramimiz olan Novruzda “digərlərinin qapısı-
na papaq atmaq” adəti, “Azərbaycan kişisinin papağı onun qeyrət sim-
voludur” fikri, ―papaq‖ məfhumu ilə əlaqəli yaranan müxtəlif atalar sözləri
(“Papaq başda yırtılar, başmaq ayaqda”, “Doğru danışanın papağı
yırtıq olar”, “Qızı otaqlıya yox, papaqlıya ver” və s.) və frazeoloji birləĢ-
mələr (“papağını qabağına qoyub fikirləşmək”, “papağını qoltuğuna
vermək”, “papağını göyə atmaq” və s.).
Ġndi isə gəlin ingilis dilində verilmiĢ nümunələri nəzərdən keçirək.
Məlumdur ki, kenquru Avstraliyada hamının sevdiyi heyvandır və qitənin
rəmzi hesab olunur. Bu səbəbdən Avstraliya ingiliscəsində “kangaroo”
(kenquru) sözünün istifadə olunduğu çoxlu sayda slenq və frazeoloji birləĢ-
mələr mövcuddur: a kangaroo court (rəsmi olmayan mərhkəmə), to have
kangaroos in (one’s)/the top paddock (dəli olmaq), to be happy as a
boxing kangaroo in fogtime (qəmgin və narazı olmaq), to kangaroo a car
(tez-tez dayanaraq maĢını sürmək), kangaroo dog (kenquruları ovlamaq
üçün istifadə olunan ov itləri) və s. “Eucalyptus” yaxud “gumtree” (evka-
lipt ağacı) Avstraliya təbiətinin simvolu hesab olunur. Avstraliya ingiliscə-
sində bu sözün iĢləndiyi xeyli slenq və frazeoloji birləĢmələrə rast gəlmək
olar: as mad as a gumtree (dəli, çılğın adam haqqında), to have gumleaves
growing out of ears (axmaq, səfeh insan haqqında), to have seen one’s last
gumtree (təhlükədə olmaq) və s.
Rus dilində isə “щука” sözünün istifadə olunduğu bir çox ifadə möv-
cuddur. “И щуку бросили в реку” ifadəsi Ġ.A.Krılovun ―Щука‖ (1830)
təmsilindən sitat gətirilmiĢdir [9]. Digər bir ifadə “по щучьему велению”
Ģərqi slavyanların ―По щучьему велению‖ (―Емеля дурак‖) adlı xalq nağı-
lından götürülmüĢdür [5]. “На то и щука в реке, чтобы карась не дре-
мал” ifadəsi isə ―təhlükənin yaxınlaĢması insanı daha diqqətli, ehtiyyatlı ol-
mağa vadar edir‖ mənasını daĢıyır. Bundan əlavə ―щука‖ sözü soyadları,
yer və göl adlarının formalaĢmasında istifadə olunur (дед Щукарь, Щукин,
Щукарев, озеро Щучье). Yuxarıda sadalanan nümunələrdən göründüyü
kimi, nisbi lakunlar bir dildə digər dillərə nisbətən daha geniĢ məna daĢıyır,
müxtəlif slenq, frazeoloji birləĢmə və atalar sözlərinin formalaĢmasında iĢti-
rak edirlər. Həqiqətən də, Azərbaycan dilində ―kenquru‖ (kangaroo) və
―durna balığı‖ (щука) sözləri heç bir ifadə, birləĢmə yaratmır. Eləcə də,
―papaq‖ sözü ingilis və rus dillərində dilimizdə olduğu qədər geniĢ məna
ifadə etmir.
Ġki dilin leksik sisteminin müqayisəsi zamanı kəmiyyət fərqlərinin
müĢahidə olunduğu lakunlara da rast gəlmək olur. Kəmiyyət fərqi müqayisə
olunan iki dildəki sözlərin məna həcmlərində olan uyğunsuzluqdan irəli
50 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Linqvistik və etnoqrafik lakunlar
gəlir. Belə lakunlar vektor lakunları adlanır. V.L.Muravyov vektor lakun-
ları ilə bağlı fikrini aĢağıdakı bənzətmə ilə izah edir: Dilləri iki müĢahidəçi
ilə müqayisə etmək olar, onlardan biri hansısa bir əĢyaya uzaqdan baxır,
digər müĢahidəçi isə predmetə yaxın yerdədir və daha xırda detalları fərq-
ləndirir [4, 15]. Müxtəlif dillərdə verilən aĢağıdakı nümunələrə nəzər salaq.
Məlumdur ki, Azərbaycan dilində “barmaq”, rus dilində “палец” və ingi-
lis dilində “finger” sözləri mövcuddur və bütün əl və ayaq barmaqlarının
əvəzinə istifadə olunur. Fransız dilində isə ―barmaq‖ sözü lakun hesab olu-
nur, çünki doigts (əl barmaqları), orteils (ayaq barmaqları), pouces (baş
barmaq) sözlərini ümümiləĢdirən ―barmaq‖ sözü bu dildə mövcud deyil.
Digər bir nümunəyə nəzər salaq: rus dilində “свекровь/свекр” və
“теща/тесть” sözlərinın qarĢılığı uyğun olaraq Azərbaycan dilində “qay-
nana/qaynata”, ingilis dilində isə ―mother-in-law/ father-in-law” Ģəklin-
dədir. Göründüyü kimi, müqayisə olunan digər iki dildən fərqli olaraq rus
dilində qadın və kiĢinin ana, atası fərqli adlandırılır (qadına görə onun həyat
yoldaĢının ana və atası – ―свекровь/свекр‖, kiĢiyə görə onun həyat yoldaĢı-
nın ana və atası ―теща/тесть‖ hesab olunur). Azərbaycan və rus dillərində
qadın və kiĢinin ailə qurmasını ifadə edən “ərə getmək” – “выходить
замуж”; “evlənmək” – “жениться” sözlərinin ingilis dilində ekvivalenti
“to marry” Ģəklindədir. Yəni ingilis dilində həm qadın, həm də kiĢinin ailə
qurması eyni sözlə ifadə olunur.
Bəzən müqayisə olunan iki dildə eyni məna daĢıyan söz yaxud söz
birləĢməsinin birində üslubi çalarlar olduğu halda, digərində olmur. Lakun-
ların bu növü üslubi lakunlar adlanır. Məsələn, rus dilində “глаза” sözü-
nün sinonimi olan “очи” üslubi çalarlara malikdir və bu sözün nə Azərbay-
can, nə də ingilis dillərində eyni Ģəkildə üslubi çalarları olan qarĢılığı yox-
dur. Bu səsbəbdən, ―очи‖ sözü Azərbaycan və ingilis dillərində üsubi lakun
hesab olunur. Ġngilis dilində çoxlu sayda poetik ifadə mövcuddur və onlar
Azərbaycan dilində üslubi lakun hesab olunurlar. Məsələn: qız – girl, maid
(poetic word), nigah – marriage, nuptials (poetic word), at – horse, steed
(poetic word)
Yuxarıda sadalanan mütləq, nisbi, vektor və üslubi lakunlar linqvistik
lakunlardır. Onların mövcüdluğu dildaxili amillərdən asılı olur. V.L.Murav-
yovin təsnifatına görə, lakunların digər bir növü etnoqrafik lakunlardır.
Etnoqrafik lakunlar etnolinqvistik və milli-mədəni planda dilxarici amillər-
dən asılı olurlar. Belə lakunlar bu və ya digər xalqın həyat tərzi ilə əlaqəli
olub, müəyyən bir realinin bir mədəniyyətdə olub, digərində olmaması nəti-
cəsində yaranırlar. B.V.Belyayevin ―əgər müxtəlif Ģəraitlərdə yaĢayan müx-
təlif xalqlar anlayıĢları təmamilə eyni Ģəkildə dərk etsəydilər, bu, bir möcüzə
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 51
Turan Əkbərli
olardı‖ fikri təsadüfi deyil [4, 28]. Etnoqrafik lakunların mütləq, nisbi, vek-
tor və assosiativ növləri mövcuddur. Etnoqrafik lakunlara aĢağıdakı nümu-
nələri göstərmək olar: məsələn, “семечки” (günəbaxan tumları), “зеленый
лук” (göy soğan), “одуванчик” (zəncirotu) sözləri rus və fransız dillərin-
də eyni mahiyyət daĢıyır. Verilən predmetlər hər iki ölkədə mövcud olsa da,
onların istifadəsində fərqlər vardır. Belə ki, ruslardan fərqli olaraq fransızlar
günəbaxan tumlarını yeməyə qatmırlar, göy soğan yemirlər və fransızlardan
fərqli olaraq, rus mətbəxində zəncirotu salatı ekzotik salat kimi tanınır. Veri-
lən bu sözlər nisbi etnoqrafik lakunlar hesab olunur. Digər bir nümunəyə
nəzər salaq: ingilis dilində “lawyer” (hüquqĢünas, vəkil) sözüylə yanaĢı, bu
ixtisasın müxtəlifliyini ifadə edən digər bir neçə söz mövcuddur: barrister
(məhkəmədə çıxıĢ etmək hüququ olan vəkil), solicitor (məhkəmədə çıxıĢ
edən vəkilin iĢlərinə köməklik edən Ģəxs), counsel (müĢtərilərə məsləhət
verən vəkil), counsellor (müxtəlif hüquqi suallarla bağlı məsləhət verən
vəkil), advocate (yüksək ixtisaslı vəkil). Ġngilis dilindən fərqli olaraq Azər-
baycan dilində vəkillik xidmətini ifadə edən bu qədər söz yoxdur. Verilən
bu nümunəni vektor etnoqrafik lakun hesab etmək olar. Etnoqrafik lakunla-
rın digər bir növü assosiativ lakunlardır. Hər bir dildə elə sözlər mövcud-
dur ki, onlar həmin dildə müəyyən assosiasyalar yaratdığı halda, digər dil-
lərdə yaratmırlar. Belə sözlər assosiativ lakunlar adlanırlar. Məsələn:
“Горько!” sözü rus xalqında toyla bağlı assosiasiya yaradır. Rus ənənələri
ilə tanıĢ olmayan əcnəbi isə bu ifadəni məcazi mənada baĢa düĢmür, yalnız
sözün ilkin mənasını (acı) dərk edir.
Lakunların təsnifatının təhlili göstərir ki, müxtəlif alimlər onların
müxtəlif növlərini müəyyənləĢdirərək fərqli Ģəkildə təsvir edirlər. Göründü-
yü kimi, lakunlar dil və mədəniyyətlərin müqayisəsi zamanı aĢkar olunurlar.
Onların tədqiqi müəyyən bir xalqın mədəniyyəti və mentaliteti ilə yaxından
tanıĢ olmaq imkanı yaradır. Bu səbəbdən lakunların mahiyyəti və təsnifatı-
nın təhlili mühüm əhəmiyyət daĢıyır. Yuxarıda istinad etdiyimiz təsnifatlar
lakunların mahiyyəti və müxtəlif dillərdə xüsusiyyətləri barədə müĢahidələ-
rimiz ingilisdilli ədəbiyyat nümunələrinin dilimizdə canlandırılması zamanı
lakunların hansı leksik və bədii çalarlarla oxucuya təqdim edilməsinə rəy
bildirməyimizə yardımçı olacaq.
İstifadə olunmuş ədəbiyyat
1. Жаркова. Т.И. Лакуны в межкультурной коммуникации. - Актуальные
проблемы филологии и педагогической лингвистики. 2011. № 13. с.
225-227. https://cyberleninka.ru/article/lakuny
52 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Linqvistik və etnoqrafik lakunlar
2. Кустова А.Е. Лингвистические и этнографические лакуны французско-
го и русского языков. - Политическая лингвистика, Нижний Тагил,
2006, с.147-151. https://cyberleninka.ru/article/n/lingvisticheskie
3. Ларина Т.В. Озюменко В.И., Лакуны и безэквивалентная лексика как фик-
саторы специфики языка и культуры. - Вестник РУДН, серия «Русский и
иностранные языки и методика их преподавания», 2013, № 4, с.93-100.
4. Муравьев В.Л. Лексические лакуны. - Владимирская типография Со-
юзполиграфпрома, 1975 г., 97 с.
5. ―По щучьему велению‖, Народные сказки, Журнал «Костер», Санкт-
Петербург, 2006, с.15-18. www.books.kostyor.ru
6. Рябова М.В., Мирошниченко К.В. К проблеме элиминирования лакун
культурного фонда // Альманах современной науки и образования, № 5
(48) 2011, с. 190-192.
7. Hale K., Gaps in grammar and culture // Linguistics and anthropology: in
Honor of C.F. Voegelin. - Jisse, 1975, pp.295-315.
8. https://main.isuct.ru/files /dept/ino/mkk3.doc
9. https://vsebasni.ru/krylov/shuka.html
10. https://journal.kfrgteu.ru/files/1/2012_8_25.pdf
Turan Elekperli
Summary
Classification of lacunas: linguistic and ethnographic lacunas
The purpose of this study is to investigate different classifications of lacunas
in modern linguistics. There are plenty of classifications of them, but the most
popular one belongs to the well-known russian linguist V.L.Muravyov. He divided
all lacunas into two big groups: linguistic and ethnographic lacunas. They are also
subdivided into several groups. He explained them and gave a lot of examples to
each one.
Туран Алекперли
Резюме
Kлассификация лакун: лингвистические и этнографические лакуны
Целью данной статьи является рассмотрение разных классификаций
лакун в современной лингвистике, с акцентом на наиболее известного при-
надлежащую В.Л.Муравьеву. Приведены примеры дихотомного деления ла-
кун на две большие группы, которые в свою очередь, делятся на несколько
подгрупп.
Rəyçi: fil.e.d., prof.F.Qurbanova
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 53
Əfsanə Həziyeva
Əfsanə Həziyeva
AzMİU
[email protected]
MÜASİR REALLIQLAR ASPEKTİNDƏ KALKA YOLU İLƏ
TERMİN YARADICILIĞI PROBLEMİNİN ARAŞDIRMASININ
AKTUALLIĞINA DAİR
Açar sözlər: terminoloji sistem, kalkalar, qloballaşma, inteqrasiya,
terminoloji unifikasiya.
Key words: terminological system, calques, globalization, integration,
terminological unification.
Ключевые слова: терминологическая система, кальки, глобализация,
интеграция, терминологическая унификация.
Ġstənilən dilin leksik yarusu onun tarixinin, keçdiyi inkiĢaf yolunun,
məruz qaldığı ekspansiya siyasətinin, qurduğu siyasi-iqtisadi ittifaqların, ya-
yıldığı coğrafi mühitin, eləcə də müvafiq qonĢuluq əlaqələrinin və s. bu kimi
faktorların labüd ―möhürünü‖ daĢıyır. Bu mənada əminliklə demək olar ki,
Azərbaycan və ingilis dillərinin leksik yaruslarının, xüsusilə də terminoloji
sistemlərinin tədqiqi təkcə adı çəkilən dillərin leksik sisteminin müasir duru-
mu barədə məlumat əldə edilməsilə kifayətlənmir. Bu istiqamətli araĢdırma-
lar həm də həmin dillərin daĢıyıcısı olan toplumların müasir iqtisadi, siyasi
prioritetləri, elmi inkiĢaf və mədəni səviyyəsi və s. bu kimi fəaliyyət sahələri
haqqında ümumi mənzərə formalaĢdırılmasına Ģərait yaradır. Heç Ģübhəsiz
ki, müasir dünya və o cümlədən, Azərbaycan reallıqları aspektində kalka
yolu ilə termin yaradıcılığı probleminin araĢdırılması həm Azərbaycan dili-
nin, həm də ingilis dilinin leksik yarusunun, konkret olaraq, terminoloji sis-
teminin vasitəçiliyi ilə həmin istiqamətli məlumatların əldə edilməsi baxı-
mından mühüm aktuallıq kəsb edir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab Ġlham Əliyevin hələ
2006-cı ildə səsləndirmiĢ olduğu: ―Qərbə inteqrasiya Azərbaycanın xarici si-
yasətinin baĢlıca istiqamətlərindən biridir‖ – tezisi [1] müasir Azərbaycanın
izlədiyi siyasi kursun ana sütunlarından birini ortaya qoymaqla bərabər,
Azərbaycan elminin, mədəniyyətinin, iqtisadiyatının inkiĢaf prioritet və hə-
dəflərini də müəyyənləĢdirmiĢ olur. Ölkə iqtisadiyyatının, idarəetmə və
təhsil sistemlərinin və s. bu kimi sahələrinin inkiĢaf strategiyalarında Qərb
nümunələrinin hədəf alınması Qərb modellərinin tətbiqi ilə yanaĢı, müvafiq
54 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Müasir reallıqlar aspektində kalka yolu ilə termin yaradıcılığı probleminin araşdırmasının ...
terminoloji fondun mənimsənilməsini labüd edirdi. Bu proses müasir Dünya
siyasi-iqtisadi reallığı olan QloballaĢma prosesi ilə bağlı daha da aktuallıq
qazanmıĢdır.
Qərbə inteqrasiya siyasətini rəhbər tutan ölkəmizin ən fərqli həyat və
fəaliyyət sahələrinə xarici dildə (və xüsusilə də qloballaĢmanın aparıcı dili
olan ingilis dilində) çox sayda çox sayda termin daxil olmaqdadır. Onların
bəzilərinin orijinal formatda mənimsənilməsi məqsədəuyğun hesab edildiyi
halda, bəzilərinin mənbə dildəki variantına deyil, məhz kalka variantına
―vətəndaĢlıq vəsiqəsi‖ verilir. Bu baxımdan Azərbaycan və ingilis dillərində
kalka üsulu ilə termin yaradıcılığı prosesinin tədqiqinin xüsusi aktuallıq
kəsb etməsi Ģübhə doğurmur.
Digər tərəfdən kalka prosesinə diqqətin artırılması dilimizin qorunma-
sı yolunda atılan zəruri addımlar sırasında dəyərləndirilə bilər ki, bu da öz
növbəsində terminoloji sahədə kalkalaĢdırmanın nizama salınması, sistem-
ləĢdirilməsi iĢini labüd edir. Belə ki, kalka prosesi dilin öz daxili imkanları
hesabına alınma anlayıĢların keyfiyyətli zəmində milli terminoloji sistemə
―adaptasiyasını‖, mənimsənilməsini təmin etməkdədir. Bu baxımdan kalak
prosesinə diqqətin artırılması dilimizin qorunması istiqamətində son dövr-
lərdə atılmaqda olan zəruri addımların, aparılan müvafiq dövlət siyasətinin
tərkib hissəsi sayıla bilər.
Xatırladaq ki, məhz, Azərbaycan Respubliası Prezidentinin 23 may
2012-ci ildə imzaladığı sərəncamda deyildiyi kimi, ―Ölkəmizin zaman-
zaman müxtəlif imperiyalar tərkibində yaĢamağa məcbur olmasına baxma-
yaraq, ana dilimiz hətta bu ağır vaxtlarda belə milli məfkurənin, milli Ģüurun
və milli-mədəni dəyərlərin layiqincə yaĢamasını və inkiĢafını təmin etmiĢ-
dir. Bu gün onun qorunması və qayğı ilə əhatə olunması müstəqil Azərbay-
canın hər bir vətəndaĢının müqəddəs borcudur‖. Məhz, bu borcu, bu vətən-
daĢlıq prinsipini rəhbər tutan ölkə rəhbəri elə həmin sərəncamla ―dövlətçili-
yimizin baĢlıca rəmzlərindən olan ana dilinin istifadəsinə və tədqiqinə döv-
lət qayğısının artırılmasını, ölkəmizdə dilçilik elmi sahəsində vəziyyətin
əsaslı surətdə yaxĢılaĢdırılmasını təmin etmək məqsədi ilə‖ ... ―Azərbaycan
dilində termin yaradıcılığı sahəsində iĢlərin tənzimlənməsi və koordinasiya
edilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında Termi-
nologiya Komissiyası yaradılması‖ haqqında göstəriĢ vermiĢdir [2]. Məhz, bu
müasir reallıqlar aspektində kalka yolu ilə termin yaradıcılığı probleminin -
araĢdırmasının aktuallığını bir daha tam qabarıqlıqla ortaya qoyur.
Məlumdur ki, kalkalaĢdırma hadisəsi həm alınma prosesinin tərkib
hissəsi kimi [3, 9; 19-28], həm tərcümə prosesinin reallaĢdıran üsullardan
biri kimi [4,1-5]; [5, 3-8], həm də bir söz yaradıcılığı vasitəsi kimi [6, 127-
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 55
Əfsanə Həziyeva
134] tədqiq edilməkdədir. Bu baxımdan kalka yolu ilə termin yaradıcılığı
probleminin sistemli araĢdırması heç Ģübhəsiz ki, müasir terminoloji unifi-
kasiya və standartllaĢma platformlu çalıĢmalar kontekstində mühüm aktual-
lıq kəsb edir. Belə ki, məhz bu formatlı araĢdırmalar çərçivəsində bütün sa-
dalanan aspektlərin sintezi zəminində hərtərəfli və dolğun araĢdırmaların
aparılması mümkün olur.
AraĢdırmanın mühüm aktuallıq kəsb etdiyi məqamlarından biri isə bu-
rada leksik alınma prosesinin ―dünyanın dil mənzərəsi‖ (L.Vaysgerber)
problemi ilə əlaqəli Ģəkildə, konkret olaraq, ―siyasi korrektəlik‖ doktrinası-
nın kalkalar vasitəsilə mənimsənilməsi aspektindən öyrənilməsilə bağlıdır.
KalkalaĢdırma prosesi bəzi ―yeni nəsil‖ araĢdırmalarda linqvokulturoloji
təsir faktı kimi dəyərləndirilsə də [7, 3-17], habelə kalkalaĢdırmanın ―dün-
yanın dil mənzərəsinin‖ formalaĢdırılmasındakı rolu tədqiq edilsə də [8; 8-
10], bilavasitə Azərbaycan və ingilis dillərinin materiallarına istinadən bu
məqamların sistemli təhlili, demək olar ki, aparılmamıĢdır. Xatırladaq ki,
―siyasi korrektəlik‖ doktrini müasir termin yaradıcılığını tənzimləyən aparı-
cı prinsiplərdən biri səviyyəsinə yüksəlmiĢdir [9, 279-291] və bu səbəbdən
də həmin prinsipə uyğun Ģəkildə formalaĢmıĢ ―yeni nəsil‖ terminlərin kalka-
laĢdırması priblemi [10, 114-117] müasir dilçiliyi maraqlandıran ən aktual
problemlərdən biri hesab edilməkdədir. Bu baxımdan ―siyasi korrektəlik‖
doktrinası altında formalaĢmıĢ terminoloji inventarın sistemli təhlilinin ak-
tuallığı da heç bir Ģübhə doğurmur.
Konkret nümunələrə nəzərən qeyd olunan aspektlərin və aktuallığın
əsaslandırmasını aparaq. Məsələn, Silk Road ―Ġpək yolu‖ termini ilk dəfə
olaraq alman coğrafiyaĢünası Ferdinand fon Rixthofen (Ferdinand Freiherr
von Richthofen) tərəfindən 1877-ci ildə irəli sürülmüĢdür. Orijinalda
Seidenstraße və ya Seidenstraßen (―ipək yolu‖) olan bu ifadə alman dili-
nin kompozita formalaĢma potensialından doğaraq, inkorporativ birləĢmə
Ģəklində təzahür tapmıĢdır. Ġngilis dilində inkorporasiya əmsalı alman dili
səviyyəsində olmadığından sonuncuda Seidenstraßen terminin komponent-
lərə ―parçalanması‖ baĢtutmuĢ və nəticədə Silk Road söz birləĢməsi formatlı
termin meyadana gəlmiĢdir.
Xatırladaq ki, bir çox alimlər ingilis dilinin sintaktik quruluĢ özəlliklə-
rinə, xüsusilə də sintaktik üsullu sözyaradıcılığına inkorporasiyanın yad ol-
madığını vurğulamıĢlar [11, 68]. Polisintetik dillərin formal analizi ilə məĢ-
ğul olan görkəmli ABġ dilçisi Mark Beyker də ―Dilin atomları. ġüurun qa-
ranlıq sahəsindəki qrammatika‖ adlı fundamental araĢdırmasında ingilis di-
lindəki a dishwashing və ya dishwasher tipli sözlərin timsalında ―ingilis di-
lində isimlərin inkorporasiuyasına bənzər nəsə bir Ģey var‖ – iddiasını əmin-
56 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Müasir reallıqlar aspektində kalka yolu ilə termin yaradıcılığı probleminin araşdırmasının ...
liklə səsləndirmiĢdir [12, 94]. Bununla belə, istər haqqında bəhs etdiyimiz
Silk Road termini, istər daha öncəki bölümlərdə təhlil etdiyimiz Power
politics(güc siyasəti) (<Machtpolitik), Intelligence quotient (intelelekt
koeffisenti) (<Intelligenzquotient) istilahları, eləcə də bu sıraya aid edilə
bilən Ball lightning(top ildırım) (< Kugelblitz), Beer garden(pivə bağı)
(<Biergarten); Heroic tenor(qəhrəman tenor) (<Heldentenor), Thought
experiment (düĢüncə təcrbəsi) (<Gedankenexperiment) terminlərinin kalka-
laĢdırıması fərqlilikləri ortaya qoyur. Müqayisə üçün deyək ki, irəlidə izlə-
yəcəyimiz flea market ―bit bazarı‖ kalkası fransız dilindəki marché aux
puces ―bitli bazar‖ terminin tərcüməsidir. Eyni mənbədən alman dilində mə-
nimsənilmiĢ olan flohmarket termini artıq fərqli sintaktik formatdadır.
Ġngilis dilinin etimologiyasına dair mənbələr Silk Road terminin bu
dildə alman dilindən bir neçə onillik sonra, yalnız 1931-ci ildə istifadə edil-
diyini qeyd edirlər [ 13].
The Silk Road extending from Southern Europe through Arabia,
Somalia, Egypt, Persia, India and Java till it reaches China. Trade on the
Silk Road was a significant factor in the development of Chinese, Indian,
Egyptian, Persian, Arabian, Greek, Roman, and Byzantine civilizations.
(İpək Yolu Cənubi Avropadan Ərəbistan, Somali, Misir, Fars, Hindistan və
Yava yolu ilə Çinə qədər uzanır. İpək yolu ticarəit Çin, Hindistan, Misir,
Fars, Ərəb, Yunan, Roma və Bizans sivilizasiyalarının inkişafında mühüm
amil olmuşdur.) [23].
Maraqlıdır ki, Azərbaycan dilinə ilk olaraq, dokumentonim formatında
daxil olmuĢ və yalnız növbəti mərhələdə terminoloji status qazanmıĢ ―yol xəri-
təsi‖ istilahından fərqli olaraq, ingilis dilindəki Silk Road istilahı əks məcralı
dinamika sərgiləməkdədir. Belə ki, ictimai-siyasi elmlər sahəsində öz termino-
loji statusunu bərqərar etmiĢ bu istilah kriminal ticarət markasının adı olaraq,
erqonim kimi formalaĢmıĢdır. XXI əsrin əvvələrində fəaliyyətə baĢlamıĢ və
2013-cü ildə yaradıcılarının həbsi ilə yekunlaĢmıĢ bu internet kolloborasiyası
ABġ tarixində ən böyük virtual kriminalistik təĢkilatlardan biri kimi dəyərlən-
dirilir. Bu səbəbdən də artıq Silk Road istilahının fərqli anlamda peyorativ kon-
notasiya qazanmasından törəmiĢ onimləĢməsi ilə üzləĢirik.
Then, the fallout from the collapse of Silk Road has also resulted in
the conviction of two US federal agents for corruption.(Daha sonra İpək Yo-
lunun dağılmasının nəticələri, eyni zamanda ABŞ-ın iki federal agentinin
korrupsiyaya görə məhkum edilməsinə səbəb oldu [14].
Bu kontekstdə ingilis dilindəki Silk Road termninin kriminalistik iqti-
sadi (―qara bazar‖, ―virtual ticarət‖) və hüquq-kriminalistik diskurslarında
determinelogizasiyaya (determinləĢməyə) uğraması prosesini izlədikdə
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 57
Əfsanə Həziyeva
Y.V.Akinin fikirlərinin doğruluğu ilə razılaĢmalı oluruq. Belə ki, ingilis iqti-
sadi diskursunda determinləĢmə faktlarını araĢdırmıĢ dilçi yazır: ―Determin-
ləĢmənin – müəyyən termin sistemə aidliyi aradan qaldıran semantik proses
olması haqqında iddialarla razılaĢmaq çətindir. Terminoloji vahidlərin
anlam, məna nüvəsindəki keyfiyyət dəyiĢikliklərini gerçəkləĢməsi prosesin-
də keyfiyyət dəyiĢiklikləri baĢ verir. Ancaq ortaq spesifika aradan qalxmır
və eyni termin həm xüsusi (sahə termini kimi müvafiq diskurslarda – Ə.H.)
və ümumiĢlək kontekstdə iĢləkliyini davam etdirir‖ [15, 87].
Ġngilis dilindəki sintaktik kalkalar sırasında marché aux puces fransız
istilahının tərcüməsi kimi mənimsənilmiĢ flea market istilahının diqqəti
cəlb edən digər məqamı bu istilahda ingilis dilinin fərqli sintaktik quruluĢ
özəlliklıərinin bir daha ortaya çıxması və hərfi tərcüməsi ―birəli bazar‖
olan ifadənin dilin öz tələblərinə müvafiq Ģəklə salınmasıdır. Oksford lüğət-
lərinə görə, ən erkən XX əsrin əvvəllərindən istifadə edilməyə baĢladığı
qeyd edilən bu istilahın ilk yazılı tətbiqi 1922-ci ilə təsadüf edir [17]. Lakin
ən son araĢdırmalar bu sintaktik kalkanın hələ XIX əsrin sonlarında ingilis
dilinə daxil olduğunu söyləməyə əsas verir: Yesterday was last day of the
flea market (―The Sun‖, New York, 29 May 1887) [18]. M.Y.Zozikovanın
da qeyd etdiyi kimi, bu termin XX əsrdə ingilis dilindən rus dilinə, eləcə də
türk dilinə (bitpazarı) kalka edilmiĢdir . Dilçi rus dilində блошинный
рынок ―bir bazarı‖ terminin толкучка istilahı ilə müqayisədə daha aĢağı
iĢlənmə tezliyi nümayiĢ etdirdiyini önə sürmüĢdür. [19, 111; 114]. Xatırla-
daq ki, bit bazarı köhnə, iĢlədilmiĢ malların satıldığı ticarət obyektlərinə de-
yilir. Azərbaycan dilində uzun müddət bu qəbildən ticarət qovĢaqları rus di-
lindən mənimsənilmiĢ varvarizm olan ―talkuçka‖1 sözü ilə izah edildiyi
halda, zamanla varvarizmin sıxıĢdırılıb çıxarıldığını və əvəzinə ―bit bazarı‖,
―ikinci əl mağaza‖ kimi terminlərin iĢləklik qazandığını söyləmək olar.
Əməkdaşımız paytaxtdakı “Bit bazarı”nda oldu… Bazarda köhnə ma-
llar satıldığı üçün bura “Bit bazarı” adı qoyulub [24]; Aİ-nin Bakıdakı
yunan əsilli nümayəndəsi Denis Daniilidis boş vaxtlarını Xəzərin sahillərin-
də keçirir və Sabunçudakı "bit bazarı" onun sevimli məkanıdır [25].
Hal-hazırda bu termin həm konkret bir ünvanda yerləĢən ticarət ob-
yektinin adı, yəni emporonimi ifadə edir, həm də artıq mənbə dildəki anla-
mına uyğun iqtisadiyyat sahəsinə aid istilah kimi iĢlədilir. Paris, Sent-Uan
bit bazarı...Burda gündəlik üç minə yaxın piştaxtada insanlar alver edir
[26].
1
Ojeqov lüğətində qeyd edildiyi kimi, rus dilində толкучка sözü 1) hım insanların sıx top-
laĢdığı yer; 2) həm də köhnə, iĢlədilmiĢ əĢyaların satıldığı bazar anlamını daĢıyır [21].
58 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Müasir reallıqlar aspektində kalka yolu ilə termin yaradıcılığı probleminin araşdırmasının ...
Yeri gəlmiĢkən onu da qeyd edək ki, bit bazarları üçün xarakterik olan
əmtəə məhsullarının, yəni ikinci əl paltar, ininci əl mebel, ikinci əl mallar,
ikinci əl məişət texnikası və s.a ifadələrindəki terminoloji sifətin (termin-
sifətlərlə bağlı daha ətraflı bax: [20] özü də kalka mahiyyəti kəsb edir. Belə
ki, ―ikinci əl‖ təyinləĢdirici termin komponenti ingilis dilindəki secind hand
―ikinci əl‖ istilahının kalkasından baĢqa bir Ģey deyil.
Ġngilis dilindəki sənətĢünaslıq terminologiyasında təyini terminləri (və
ya termin-sifətləri: ―Термины-прилагательные‖) araĢdırmıĢ Y.V.Miletova
mürəkkəb sintaktik quruluĢlu istilahların mütləq Ģəkildə nüvə və periferik
semantik komponentlərdən ibarət olduğunu qeyd edir. Dilçi onu da vurğula-
yır ki, termin-söz birləĢməsinin əsas terminoloji anlamını ifadə edən kompo-
nent məhz nüvə komponentini təsəccüm etdirir.
Məsələn, Synthetic landscape “sintetik landşaft” termin söz birləĢ-
məsinin terminoloji nüvəsini Synthetic istilahı təĢkil edir. Bu qəlibdən təyin-
ləndirici funksiyalı istilahlar termin-sifətlər adlandlandırılır. [22, 143-144].
Məhz yuxarıda sadalanan ikinci əl paltar, ininci əl mebel, ikinci əl mallar,
ikinci əl maşın və s. bu kimi istilahların əsas semantik yükünü ―ikinci əl‖ ter-
min-komponenti ifadə etdiyindən onu da termin-sifət statusunda dəyərləndir-
mək olar. Təyinləndirici termin və ya termin-sifət adı ilə tanınan istilah inven-
tarı iĢtirak etdiyi istənilən sintaktik kalkanın əsas məna nüvəsi rolunu öz üzə-
rinə götürür. Məsələn, deskriptiv dilçilik, deskriptiv metod, törədici dilçilik,
törədici qrammatika, koqnitiv proseslər, koqnitiv dilçilik, koqnitiv metod, an-
tropoloji dilçilik kimi istilahların semantik tutumunun iyerarxik strukturunu
müəyyənləĢdirsək, eyni vəziyyəti təsbit edə bilərik.
İstifadə olunmuş ədəbiyyat
1. Prezident: Qərbə inteqrasiya Azərbaycanın xarici siyasətinin baĢlıca istiqa-
mətlərindən biridir, 23 Sentyabr 2006. https://az.trend.az/azerbaijan/politics/-
832342.html
2. Əliyev Ġ.H.Azərbaycan dilinin qloballaĢma Ģəraitində zamanın tələblərinə
uyğun istifadəsinə və ölkədə dilçiliyin inkiĢafına dair Dövlət Proqramı haq-
qında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, 23 may 2012-ci il,
http://www.e-qanun.az/alpidata/framework/data/23/f_23583.htm
3. Wuryanto P. Types of borrowing strategy in the English, Yogyakarta,
Indonesia: Yogyakarta State University, 2016, 77 pp. https://core.ac.uk/-
download/pdf/78030562.pdf
4. Бушев А. Б. Калькирование как опция при переводе, Тверь, 2014, 5 c.
https://www.sgu.ru/sites/default/files/textdocsfiles/2014/02/24/bushev_a.b._
kalkirovanie_kak_opciya_pri_perevode.pdf
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 59
Əfsanə Həziyeva
5. Пономаренко Л. А.Калькирование как вид влияния одного языка на
другой: на материале английских калек с русского языка., Aвтореферат
дис …. канд.филол.наук., Киев, 1965, 16 с.
6. Николаева Н. К вопросу о роли калькирования в истории русского сло-
вопроизводства // Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica,
№ 5, 2009, с.127-134 http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.-
element.hdl_11089_5029/c/12-Nikolajeva.pdf
7. Матвеева О. В. Лексическое калькирование как результат лингвокуль-
турного влияния в условиях межкультурной коммуникации, авторефе-
рат дис …. канд.филол.наук., Саратов, 2005, 25 с.
8. Елизарьева М. А Лексическое и семантическое калькирование как фак-
тор формирования языковой картины мира: на примере немецко-чеш-
ского языкового контакта, автореферат диссер…. канд.филол.наук.,
Москва, 2017, 25 с.
9. O'Neill B. A Critique of Politically Correct Language // The Independent
Review, Volume 16, Number 2, Fall 2011, pp. 279–291 https://www.-
independent.org/pdf/tir/tir_16_02_8_oneill.pdf
10. Дьякова Т.В. Калькирование как способ перевода политкорректных
слов и выражений // Lingua Mobilis, №5 (31), 2011, с.114-117
https://cyberleninka.ru/article/n/kalkirovanie-kak-sposob-perevoda-
politkorrektnyh-slov-i-vyrazheniy
11. Смирнова Е. А. Шустова С.В. Инкорпорантные комплексы в англий-
ском языке // Вестник Волжского университета им. В.Н. Татищева,
2013, №3, c. 60-71, https://cyberleninka.ru/article/n/inkorporantnye-
kompleksy-v-angliyskom-yazyke
12. Бейкер М. Атомы языка: Грамматика Атомы языка: Грамматика в
темном поле сознания.( Пер. с англ)., Москва : ЛКИ, 2008., 272 с.
13. Silk / Online Etymology Dictionary, https://www.etymonline.com/word/silk
14. Norry A. The History of Silk Road: A Tale of Drugs, Extortion & Bitcoin
https://blockonomi.com/history-of-silk-road/
15. Акинин Ю.В. Детерминологизация английской экономической термино-
логии: дис. … канд. филол. наук / Ю.В. Аникин. – Самара, 2010., 194 с.
16. Палкова А.В. Приемы терминологизации и детерминологизации лекси-
ки из сферы компьютерной лексики, технологий и Интернета // Вест-
ник ТвГУ., Серия Филология., Тверь: ТвГУ, 2010., Вып. 4., c. 94-108
https://core.ac.uk/download/pdf/74268827.pdf
17. What is the origin of the term ‗flea market‘? / Oxford English Dictionary,
https://en.oxforddictionaries.com/explore/what-is-the-origin-of-the-term-
flea-market/
18. Tréguer P. Origin of flea market: word histories https://wordhistories.net/-
2017/04/27/flea-market/
60 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Müasir reallıqlar aspektində kalka yolu ilə termin yaradıcılığı probleminin araşdırmasının ...
19. Зозикова М.Е. Блошиный рынок // «Русская речь», 2015, №2, с.110-116,
http://russkayarech.ru/files/issues/2015/2/110-116_Zozikova.pdf
20. Васючкова О. И. Семантико-функциональный аспект терминологиче-
ского и нетерминологического употребления прилагательных в совре-
менном английском языке: Диссер….канд.филол.наук., Минск, 1984,
195 с. http://www.dissercat.com/content/semantiko-funktsionalnyi-aspekt-
terminologicheskogo-i-neterminologicheskogo-upotrebleniya-pr
21. Толкучка // Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова.
1949-1992. https://dic.academic.ru/dic.nsf/ogegova/242434
22. Милетова Е. В. Термины-прилагательные в современном англоязычном
искусствоведческом дискурсе // Вестник Челябинского государственно-
го университета, Серия «Филология, Искусствоведение», Челябинск,
2013, Вып. 84, № 31 (322), c. 143-146 https://cyberleninka.ru/article/n/-
terminy-prilagatelnye-v-sovremennom-angloyazychnom-
iskusstvovedcheskom-diskurse
23. http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Silk_Road
24. http://musavat.com/news/emekdasimiz-paytaxtdaki-bit-bazari-nda-oldu-
reportaj-fotolar_543641.html
25. https://sputnik.az/life/20180219/414117508/baqkililar-binalari-
sokmeyin.html
26. http://www.bmm.az/news.php?id=51997
Афсана Газиева
Резюме
Об актуальности исследования проблемы терминотворчества в аспекте
современных реальностей
В статье исследуется актуальность исследования проблемы термин-
творчества в аспекте современных реальностей. Автор отмечает что, совре-
менный постмодернистский мир со своими мультикультуральными и толе-
рантными санкционирует производство «нового поколения» терминов. Вмес-
те с тем глобализация и интеграция как политические платформы сподвигают
к терминологической унификации. В данной ситуации заимствование терми-
нов с международным статусом становиться неизбежным. А это вне всякого
сомнения выявляет «заинтересованность» языка в калькировании, так как
именно данный способ заимствования дает возможность не «экспортировать»
фонетическое слов, а заимствовать понятие, то есть калькировать – перево-
дить смысловую нагрузку термина. Отмеченное обосновывает актуальность
исследования процесса калькирования терминов.
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 61
Əfsanə Həziyeva
Afsana Haziyeva
Summary
On the relevance of the study the problem of term production in the aspect of
modern realities
The article examines the relevance of the study of the problem of term
production in the aspect of modern realities. The author notes that the modern
postmodern world with its multicultural and tolerant authorizes the production of a
"new generation" of terms. At the same time, globalization and integration as
political platforms are pushing for terminological unification. In this situation, the
borrowing of terms with international status becomes inevitable. And this
undoubtedly reveals the ―interest‖ of the language in calquing, since this particular
borrowing method makes it possible not to ―export‖ the phonetic word and borrow
the concept, that is, calquing - translating the semantic load of the term. And this in
turn justifies the relevance of the study of the calquing process.
Rəyçi: fil.d.d., dos.M.Əsədova
62 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Slənqlərin tədqiqinə dair
Leyla Seyidzadə
ADU
[email protected]
SLƏNQLƏRİN TƏDQİQİNƏ DAİR
Açar sözlər: slenq, dil, koqnitiv, semantik, məna.
Key words: slang, language, cognitive, semantic, meaning.
Ключевые слова: сленг, язык, когнитивный, семантический, значение.
Sözün semantik quruluĢu dedikdə onun leksik, leksik-qrammatik, me-
taforik, metonimik və kontekstual mənasının məcmusu baĢa düĢülür, çünki
hər bir söz nəyisə adlandırmaqla yanaĢı, onu istifadə edənin hansı kontekst-
də iĢlətməsindən asılı olaraq həmin söz və ifadə fərqli semantikada iĢlədilə
bilər, çünki müəyyən mənada kommunikasiyada iĢtirak edən tərəflərin məq-
səd və niyyətindən asılı olaraq həmin insanlar sözləri fərqli semantikada və
yaxud semantik çalarlıqda iĢlədirlər.
Formal məntiq nəticəsində hər hansı bir söz birfunksiyalı söyləmdə
Ģərh olunur və burada həmin söz ―xalis dil‖ funksiyasını yerinə yetirir.
Lakin unutmaq lazım deyil ki, belə ―real‖ təyinetmədən baĢqa həmin bəzən
obyektiv reallıqların təzahürünə aid olmaya da bilir.
Dilin cəmiyyətə mənsub olması aksiomadır. Hər bir cəmiyyətdə baĢ
verən dəyiĢiklik təbii ki, dildə gedən proseslərə də təsirsiz ötüĢmür. Dildə də
yeni cərəyanlar, istiqamətlər meydana gəlir və bu zaman tamamilə məntiqi
olaraq həmin cərəyan və istiqamətlərin nümayəndələri ümumilikdə biliyin
təĢkili problemləri və onların verilməsi vasitələri təbii dilin təhlilinin daha
geniĢ çərçivədə bir-biri ilə çox sıx surətdə bağlı olması qənaətinə gəldilər.
Ə.Abdullayevin vurğuladığı kimi XX əsrin 80-ci illərində biliyin kon-
septual təĢkilinin öyrənilməsinə həsr olunmuĢ bir neçə konstruktiv ideyalar
formalaĢdı. Buraya R.Senk və onun tərəfdarlarının dilin təhlilinin inteqral
xarakteri haqqında irəli sürdüyü fərziyyələr aiddir. Onların fikrincə dil mə-
lumatlarının verilməsi – bütöv bir prosesdir və paralel olaraq dilin bütün sə-
viyyələrində – sintaktik, semantik və praqmatik baĢ verir. Semantik Ģərhin
verilməsi heç də mütləq sintaktik analizdən sonra tələb olunmur. O, sintak-
tik struktur haqqında artıq məlum olan informasiyalar əsasında da tez baĢla-
na bilər, sintaktik təhlil zamanı isə həm semantik, həm də praqmatik infor-
masiyalardan istifadə oluna bilər [1, 11].
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 63
Leyla Seyidzadə
Dildə müəyyən söz və ifadələri ilə fərqlənən müxtəli sözlər iĢlədilir.
Xüsusi söz və ifadələri ilə fərqlənən, yalnız müəyyən ictimai və peĢə qrupla-
rına mənsub olan insanların öz aralarında danıĢdığı və digərlərinin baĢa düĢ-
mədiyi, yaxud az baĢa düĢdüyü söz formalarından bir də slənqlər hesab olu-
nur. Qeyri-rəsmi söz və ifadələr olduqca tez-tez danıĢıq dilində xüsusilə
ayrı-ayrı qruplar, məsələn uĢaqlar, kriminal aləmdə olanlar və əsgərlər tərə-
findən iĢlədilir və s. ordu/yeniyetmə slenqləri.
Slənqlər xüsusilə sosial qrupların ideyaları ilə sıx surətdə bağlıdır.
XIX əsrdə faytonçu ilə müĢtərinin arasında baĢ vermiĢ mükamiləyə diqqət
yetirək və dil faktına müraciət edək:
My son, who had just borrowed what he called “half a skid” of (sic)
me promptly took up the cudgels, or, in other words, the coarse language of
the streets, and metaphorically smote that cabman hip and thigh. “Were we
such a brace of fools” he asked with indignant fervour, “as to pay showful
prices for riding in a blessed growler? Did the driver think to „flummox‟ us
by his lip, because he through we weren‟t fly to him? He, the driver, must
get up earlier and go to bed without getting buffy, which he had not done for
a week of Sundays, before he found that little game would draw in the dibs.
No mor tight than we were, wasn‟t he? (with great depth of meaning this) –
then what made him so precious fishy about the gills, if he hadn‟t been out
on the batter the night before?
Bu mətn parçasında altından xətt çəkdiyimiz slenqlər həmin dövrdə iĢ-
lənmiĢdir.
Ġ.V.Arnoldun araĢdırmalarına əsasən ingilis dilində müxtəlif slenqlər möv-
cuddur: məktəb slenqi, xidməti slenq, idman slenqi, qəzet slenqi və s. [2, 140].
Ġxtisarlar, yəni qısaltmalar zamanı danıĢıq dilində müxtəlif növlü söz-
lər yaranır və bu sözlərin prototipi sıradan çıxdıqda həmin qısaldılmıĢ sözlər
müəyyən dərəcədə üslubi cəhətdən neytral sözlər olur və bəzən onlar slenq
kimi funksiya yerinə yetirir. Belə sözlərə aid aĢağıdakıları aid etmək olar.
Məsələn, brig, cab, cello, bobby, cabbie, mac, maxi, mini, movies və s.
Slenq hazırda geniĢ iĢlədilən və baĢa düĢülən dildir və yeni mənadan
ibarət olmaqla bərabər ümumilikdə standart dildən və nəzakətli istifadədən
kənardadır. MənĢəyinə gəldikdə isə slənqləri dilə yeni ifadə gətirməyə cəhd
kimi də qiymətləndirmək olar. Slenq müəyyən müddətdən sonra ya istifadə-
dən çıxa bilər və yaxud standart dilə də qəbul oluna bilər.
XVIII və XIX əsrdə həmin qrupa daxil olan sözlərin həm semantika-
sından, həm də iĢlənmə dairəsindən asılı olaraq slenqlər hazırda kent və jar-
qonlardan fərqlənir.
64 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Slənqlərin tədqiqinə dair
O.Yespersen yazır: ―…slenq elə bir nitq formasıdır ki, cəmiyyətin
bizə sırıdığı adi dildən mənĢəyinə görə insan Ģəxsiyyətinin normadan kənara
çıxmaq arzusuna borcludur. Slenqin yaranmasında əsas impuls hansısa
―əqli-hissi idrakın üstünlüyüdür‖. Slenq – insanlığın bəĢər övladının ―əylən-
mə arzusudur‖ (love of play) [6, 81].
Ġngilis leksikoqrafiyasında təxminən XIX əsrin əvvəllərində yeni bir
termin meydana gəlir və lüğət tərtibi ilə məĢğul olanlar geniĢ istifadə etmə-
lərinə baxmayaraq, həmin termin bu və ya digər səbəbdən tanınmamıĢdır
(yəni ingilis ədəbi dilinin lüğət tərkibinə daxil edilməmiĢdir). Bu slenq ter-
minidir. Bu termin etimologiyası tam dəqiqləĢdirilməmiĢ və hələ də müba-
hisə doğurur [7, 90].
Slenqlərdən bəhs edən tədqiqatçılardan biri də V.A.Xomyakovdur.
V.A.Xomyakov slenqləri iki anlamda ifadə edir. O vurğulayır ki, ―slenqlərin
iki növü vardır: ümumi və xüsusi. O, silənqlərlə bağlı belə yazır: Slenqlər
adi danıĢıq dilinin əsas komponenti olan dil vahidləridir. Bunlar bir tərəfdən
özlərində sosial variantları, yəni kent və kentə yaxın olan nitq formaları (qa-
fiyəli slenqlər və baĢqaları), professional – peĢə və korporativ jarqonlar,
digər tərəfdən isə geniĢ yayılmıĢ ümumi sosial anlayıĢlı mikrosistemlər,
özünün genetik tərkibinə son dərəcə müxtəlif tərkiblilik və birinci səviyyə
normasına yaxınlaĢma dərəcəsini birləĢdirir [8, 23].
A.Ġ.Smirnitski vurğulayır ki, bir tərəfdən slenq anlayıĢı sıx surətdə sö-
zün emosional-ekspressiv xüsusiyyəti ilə bağlıdırsa, digər tərəfdən öz mən-
Ģəyinə görə əksər hallarda slenqlər məhdud professional, sosial və baĢqa hər
hansı bir qrupun leksikasını özündə ehtiva edir. Genetik cəhətdən danıĢıq-
dan və yaxud müəyyən sosial əhadə də təklifsiz nitq (danıĢıq) üslubudur.
Slenqlər fərqli sahələrdə və fərqli insan qrupları tərəfindən formalaĢır,
istifadə olunur. Hər hansı sözün yeni məna kəsb etməsi üçün həm motivləĢ-
mə, həm də metaforlaĢma vacibdir, əks halda heç bir sözü yeni mənada iĢ-
lətmək mümkün olmaz [4, 56].
Slenqlərdə təbii olaraq emosiya, yumor, fərdilik mövcuddur, eyni za-
manda müəyyən sosial qrupların, hətta ümumiiĢlək sözlərin də arasında
slenqlərə rast gəlmək olar. Nümunəyə baxaq:
Fat-well supplied: having an overabundance of something - Azərbay-
can dilində, kök yağlı, yaxĢı təmin olunmuĢ mənalarla yanaĢı, küt, anlamaz
anlamlarını da ifadə edir. Ġstər izahlı lüğətdə, istərsə də tərcümə lüğətində hə-
min sözün mənaları içərisində bolluq-zənginlik olmaqla bərabər onun əksini
bildirən anlamda vardır. Biz bunları kontekst daxilində asanlıqla görə bilirik.
When it comes to printer paper, this place is fat. ―Söhbət çap kağızın-
dan olduqda bura onunla zəngindir‖.
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 65
Leyla Seyidzadə
We‟re fat with paper, but there‟s not ribbon in sight. ―Bizim kağızımız
boldur, lakin lent (bafta) görünmür‖.
Fat-cat – I‟m not fat-cat. I‟m usually financially embarrassed in fact.
―Mən zəngin adam deyilən, faktik olaraq maliyyə cəhətdən adətən çətinlik
çəkirəm‖.
Cümlədə iĢlədilmiĢ “fat-cat” ifadəsi kontekstdən asılı olaraq artıq
inkarda iĢlədiləndə slenq kimi iĢlədilmiĢdir. Əlbəttə, burada biz məsələyə
koqnisiya nöqteyi-nəzərindən yanaĢırıq, çünki, insan özünə heç zaman
‗piĢik‘ deməz, lakin bu kontekstdə artıq motivləĢmə-zənginlik, metaforlaĢ-
ma isə mənanın köçürülməsi nəticəsində ―Ģəxs özünün zəngin (varlı) olma-
masını israr‖ edir.
BaĢqa bir kontekstdə həmin slenq özlüyündə sifət funksiyasında çıxıĢ
edə bilir.
You‟ll never see me driving any of those fat-cat cars. ―Siz məni heç
zaman elə zəngin (bahalı) avtomobil idarə edən görməyəcəksiniz‖.
BaĢqa bir birləĢmədə “fat” mənfi konnotasiyada, sarkastik anlamı
ifadə edə bilər.
Fat chance I‟ll never get a new car. ―Olduqca cüzi imkan, heç zaman
mən təzə avtomobil almayacağam‖.
Təbii olaraq bütün hallarda bu və ya digər sözlərin, eləcə də slenqlərin
lüğəvi mənaları vardır, lakin həmin sözlərin semantikası onların iĢlədildiyi
kontekstdən və hansı söz və sözbirləĢməsindən, cümlədən əvvəl və sonra
gəlməsindən asılı olaraq dəyiĢir. Bizim nümunə gətirdiyimiz sonuncu cüm-
lədə qeyd etdiklərimizi asanlıqla görə bilirik. Belə ki, “fat” sözü zəngin,
varlı-anlamını versə də “chance” sözünün birləĢmə yaratmaq qabiliyyətinə
əsasən semantika bir qədər dəyiĢir, çünki lüğəvi mənalarına görə “fat
chance” ―zəngin imkanı, varlı imkan” birləĢməsi kimi semantikaya malik
olmaz, digər tərəfdən isə cümlənin ikinci tərəfi olan “I‟ll never get a new
car” birbaĢa ―varlı-zəngin‖ anlamlarını mənfi konnotasiya ifadə etməsini
tələb edir və son ucda vurğuladığımız “fat-chance” slenqi tamamilə yeni
məzmun ifadə edir və bu da heç mübaliğə olmadan koqnisiya ila bağlıdır,
çünki bizim idrakımızda həmin fikrin əksi olmasaydı cümləni qeyd etdiyi-
miz kimi anlayıb qavramazdıq və informasiyanı baĢqasına ötürə bilməzdik.
Fat city ifadəsinin arxasında varlı olmaq və rahat olmaq durur
I could settle down in fat city without any trouble. ―Bu rahat şəhərdə
mən heç narahatçılıq olmadan məskunlaşa bilərdim‖.
Cümlənin tərcüməsindən göründüyü kimi artıq “fat” sözü “city” sözü
ilə birləĢmə yaradıb kontekstdə iĢlədilərkən məkan anlamını, eləcə də rahat-
komfort məkan anlamını ifadə edir. Əlbəttə, burda da koqnisiya öz iĢini
66 Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019
Slənqlərin tədqiqinə dair
görür hardasa, yəni lap dərin qatda “fat” sözünün semantikasında bunu sez-
mək olar, çünki, lüğəvi mənada varlı kök zəngin, kalan olduğundan asanlıq-
la anlamaq olur ki, hər bir Ģərait olanda rahat olmaq olar və bu da son ucda
hər bir Ģəxsin ilk növbədə maliyyə vəziyyəti ilə bağlıdır.
Slenqlər elə söz qruplarıdır ki, onlar müxtəlif peĢə sahibləri, müxtə-
lif/sosial qruplar tərəfindən yaradılır və gündəlik həyatda iĢlədilir.
Məsələn, xüsusilə gənclər arasında elə slenqlər vardır ki, onun leksik
mənası müsbət konnotasiya ifadə etmir, lakin onu istifadə edən Ģəxs elə iĢlə-
dir ki, müsbət konnotasiya ifadə edir.
I had a smashing time on holiday, it was so much fun! ―Mən tətil gün-
lərində əla (gözəl) vaxt keçirdim, bu çox şənlik idi!‖
Bu cümləni ―Mən çox dəhĢətli vaxt keçirdim‖ kimi də vermək olar,
lakin burada iĢlədilən dəhĢətli heç də lüğəvi anlamdakı dəhşətli deyil müs-
bət mənadadır. Ġngilis dilində “smashing” sözünün birinci lüğəvi mənası
―dağıdıcı, sarsıdıcı‖ olsa da, ikinci mənası ―çox gözəl, heyrətamizdir‖.
Lakin iĢlədildiyi kontekstin ikinci hissəsi birinci hissəyə diqtə edir ki, məhz
bu situasiyada “smashing” ―çox gözəl, heyrətamiz‖ anlamını ifadə edir. Bü-
tövlükdə sözün semantikasının belə asanlıqla dəyiĢməsi koqnisiyanın gü-
cündən asılıdır.
Bu onunla izah edə bilər ki, insan yaddaĢında və düĢüncəsində praq-
matik olaraq sevincdən də nəsə dağıla bilər, kimsə sarsıla bilər, həmçinin pis
hadisədən də bəzi problemlər yarana bilər. VerilmiĢ cümlə nümunəsinin
ikinci hissəsində olan “it was so much fun” özündən əvvəl gələn fikri koq-
nisiyanın hesabına müsbət konnotasiyaya yönəldə bilir və bu hadisələrin ək-
sinin insanın beynində əksi olduğundan asanlıqla onu baĢa düĢür və ötürülən
informasiya tam aydınlığı ilə anlaĢılır.
Slenqlərin kontekstdən asılı olaraq semantikasının dəyiĢməsini koqni-
siya ilə əlaqədar hesab etməklə yanaĢı, onların hər birinin sözlərlə yanaĢı və
yaxud birləĢə bilmək qabiliyyətinin fərqli olması müĢahidə olunur.
М.Маskovskiy ―slenq‖i avaraların dili kimi obrazlı Ģəkildə ədəbi dilin
hüdudlarından kənarda, lakin cəmiyyətə incə/zərif Ģəkildə yol açmağa çalı-
Ģan sözlər kimi dəyərləndirirlər [5, 90].
F.Qrous vurğulayır ki, dil normalarına uyğun gəlməyən danıĢıq dili
―slenq‖ termini altında baĢa düĢülür. Fikrimizcə ―slenq‖in bu formada təyin
edilməsi təxminən hər bir danıĢıq dilində leksik, morfoloji, sintaktik və fo-
netik səciyyəli sözləri slenq hesab etmək olar, əlbəttə, bu heç də doğru de-
yildir, çünki bu qəbil sözlər ümumi qəbul edilmiĢ ədəbi istifadə etmədən
fərqlidir [3, 3].
Dil və ədəbiyyat, IX cild, №4, 2019 67
Leyla Seyidzadə
MəhĢur ingilis leksikoloq və leksikoqrafların ötən əsrin 30-cu illərində
nəĢr etdirdiyi ―The King‘s English‖ kitabında slenq haqqında vurğulanmıĢ-
dır ki, danıĢıq/ünsiyyət təcrübəsində slenq yerindədir və münasibdir.
Hər hansı bir yazıçı, obrazın dili ilə danıĢanda, məcburiyyət qarĢısında
qalaraq ―slenq‖li ifadələrdən istifadə etməli olur, ona görə ki, həmin perso-
najın nitqini canlı etmək üçün və yaxud onun xarakter xüsusiyyətini tam və
inandırıcı etməkdən ötrü bu yolu seçir.
İstifadə olunmuş ədəbiyyat
1. Abdullayev, Ə.Ə. Koqnitiv dilçiliyin əsasları / Ə.Ə.Abdullayev. Bakı, 2006,
226 s.
2. Arnold I.V. The English word. M., 1973, 302 p.
3. Grose F. A classical Dictionary of Vulgar tongue. London, 1796, 244 p.
4. Lakoff, G., Johnson M. Metaphors we live by Chicago @ London, 2001, 276 p.
5. Маковский М.М. Английская диалектология. М., 1980, 189 с.
6. Jesperson O. Mankind, nation and individual from a linguistic point of view.
Oslo, 1925, 257 p.
7. Vəliyeva N. QloballaĢan dünyada multikulturalizm Ģəraitində dilin inkiĢafı.
B., 2017, 479 s.
8. Хомяков В. А. О двух способах образования слои сленга в американ-
ском варианте английского языка. В кн.: Вопросы теории и истории
языка. Уч. зап. / Вологодск. гос. пед. ин-т, 1964, XXVIII, с.34.
Leyla Seyidzadeh
Summary
Slang’s research
The semantic structure of a word includes its lexical, lexical-grammatical,
metaphorical, metonymic, and contextual meanings. It is a known fact that each word
can be used in a different semantics depending on what it means and in what context it
1 Sayı: / 2019 LASİAD Yayın Organı Cere Kérdez Amor Milovat Lief Amour Ljubav Liebe Любовь Love Aşk Romantİzmİn Durağı Şehİrler Романтические Города Murat Aytulum Moda Çekİmlerİ Модные съемки Мурата Айтулума
2
3
4
5
6
7 bate_shoes bate.shoes.1 No: 6 Kat:2-4 Laleli-İSTANBUL - Mağaza 1 : Ordu Cad. No: 63/B - No: 7/19 Laleli-İST. Tel:
8
9
10 ВСЕ, ЧТО ВАМ НУЖНО...
11
12
13 İLAN
14
15
16
17
18 18 ŞUBAT ФЕВРАЛЬ ŞUBAT ФЕВРАЛЬ facebook.com/lalelidergisi twitter.com/lalelidergisi vkontakte.ru/lalelimagazine LASİAD Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği adına sahibi Владелец Gıyasettin EYYÜPKOCA Yayın Kurulu Печатный орган Erdem Soylu KARABAĞLI Nada İsmail ÖKTEN Yayın Koordinatörü Координатор печати Zübeyir ARI Editör Редактор Şeyma ERCANLI Kreatif Direktör Творческий директор Serap YILMAZ Tasarım Ekibi Проектная группа Nurdoğan ÇAKMAKCI Foto - Muhabir Фоторепортер Betül BALIKÇIOĞLU [email protected] Reklam Direktörü Рекламный директор Beste DİKER [email protected] Hafize HAYRULLAH [email protected] Rusça Editörü Редактор русского языка Olga TOKAY Web Tasarım Вэб дизайн Alicem POLAT [email protected] İngilizce Çeviri Перевод на английский язык Elit Tercüme Muhasebe Бухгалтерия Ayşe KİRAZ [email protected] Dağıtım Sorumlusu Ответственный за распространение Kemal AKYILDIZ Yayın Türü Вид публикации YEREL SÜRELİ Ayda Bir Yayınlanır İdare Yeri Администрация LASİAD Laleli Cd. Lale Han No: 11 K: 6 Laleli / İstanbul Tel: Faks: Baskı & Cilt Печать и переплет Karakış Basım Yayım - Basım - Hazırlık Публикация - Печать - Подготовка YÖN TANITIM 19 Mayıs Mh. Hamidiye Suyu Sk. Dodanlı İş Merkezi No: 3 D: 7 Şişli / İstanbul Tel: Faks: [email protected] Laleli Dergisi LASİAD adına YÖN TANITIM tarafından yayınlanmaktadır. Журнал Лалели публикуется медийной группой YÖN TANITIM от имени LASİAD Laleli Dergisi ismi başkaları tarafından kullanılmaz. Copyright Sahibinden izin alınmaksızın yazı ve fotoğraflar kullanılamaz. Reklamların sorumluluğu reklam veren firmaya ait olup, YÖN TANITIM hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Dergide yayınlanan yazılar yazarın düşüncelerini kapsamaktadır.
19 ŞUBAT ФЕВРАЛЬ 19 İÇİNDEKİLER СОДЕРЖАНИЕ GÜNCEL HABERLER Актуальные новости YENİ YILIN RENGİNİ AÇIKLADI: CANLI MERCAN Pantone назвали цвет года: 26PANTONE Живой Коралл MODA SHOW Модное шоу MODADIR Любовь это мода 42AŞK GEZİ Путешествие DURAĞI ŞEHİRLER Романтические города 50ROMANTİZMİN BEYAZPERDE НА БОЛЬШОМ ЭКРАНЕ 52 EN GÜZEL AŞK FİLMLERİ Лучшие Фильмы Про Любовь
20 20 ŞUBAT ФЕВРАЛЬ Gıyasettin Eyyüpkoca LASİAD Yönetim Kurulu Başkanı Председатель совета правления LASİAD KÜRESEL BAKIŞ «ГЛОБАЛЬНЫЙ ВЗГЛЯД» İktisat; mikro ve makro ekonomiye dair günü yorumlayan ve geleceğe dair öngörülerde bulunabilmemize olanak sağlayan kıymetli bir bilim dalıdır. Nedense ekonomik çarklar normal işlerken bu bilime fazla ilgi duymayız. Ancak işler istediğimiz gibi gitmediğinde hemen ona sarılır ve belirli sonuçlara varmak isteriz. En son gerçekleşen World Economic Forum da dünya ekonomisine dair bazı kritik değerlendirmeler vardı. Global büyümenin beklenen seviyenin altında kaldığı ve bunun da bazı riskler içerdiği vurgulandı. Yani dünyada işler pek de istendiği gibi gitmiyor. Bilerek ya da bilmeyerek küresel ayarlarla oynanıyor. Amerika-Çin ekseninde yaşanan ticari gerilimin tüm dünyayı derinden sarsacak uzun vadeli sonuçları olacak. Sonuçta bu iki ülke toplam 35 Trilyon dolar GSYH ile dünya ekonomisinin nerdeyse %40 ına hükmediyorlar. Bunlar arasında oluşacak sürtüşme küresel ekonomide umulmadık bir daralmaya dönüşebilir. Konuya Türkiye perspektifinden bakıldığında hem Amerika hem de Çin e dönük yoğun bir ihracatımızın olmadığını görüyoruz. Doğal olarak bu kavgada direkt olarak bir kaybımız olmayacaktır. Tabi küresel dalgalanma ve iniş-çıkışlar dolaylı olarak bizi etkileyecektir. Çin de üretim yaptıran Amerikan şirketlerinin oradan kaçışı Türkiye ye kaydırılabilir mi? Bu elbette ki mümkündür. Özellikle Avrupa pazarına satış gerçekleştiren Amerikan şirketleri için Türkiye önemli bir üretim üssü olabilir. Bu konuda ülkemizin cazibesini doğru bir şekilde sunmamız ve anlatmamız önemli. Kartlar yeniden dağıtılırken masada olmamız bizleri avantajlı konuma getirebilir. Tüm küresel olaylara America First mottosuyla bakan Trump, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere Çin i fazlasıyla rahatsız ediyor. Demokratlar ile Cumhuriyetçiler arasındaki çekişme ülkede ciddi bir kriz doğurdu. Rusya nın ABD seçimlerine karıştığı iddiaları ise hala gündemde. Her an her türlü gelişmeye hazır olmamız gereken bir sürecin içerisindeyiz. Avrupa da yükselen işsizlik oranları ve bozulan ekonomiler sonucunda oluşan milliyetçi akımlar, göçmen karşıtlığı temelinde nasyonalist partileri iktidara taşımaya başladı. Bu partiler İtalya, Macaristan gibi ülkelerde hükümet kurarken, birçok ülkede yıllar sonra meclise girmeyi başardılar. Gelir dağılımındaki adaletsizlik ve geleceğe dair umutsuzluk, Fransa da insanları aylardır sokağa döküyor. Bu durum, Afrika da yüzyıllardır sürdürdükleri sömürü temelinde kurulan yapının çöküş sinyalleri olabilir. Türkiye yi 1959 dan bugüne değin kapıda bekleten AB, kendi birliğini daha ne kadar sürdürebilir meçhul. Macron un AB ordusu kurma fikri ve gördüğü destek, geleceğin dayanışmadan çok didişmeyle geçeceğinin habercisi sanki. AB nin özellikle Doğu Avrupa da Rusya ya nispeten siyasi anlamda zayıf kalması, gelecekte birliğin başını ağrıtacağa benziyor. Karadeniz in Azak Denizi kıyılarında yaşanan Rusya-Ukrayna gerginliği ise bu meselenin daha uzun yıllar devam edeceğini göstermekte. Görünen o ki dünyada biriken sorunlar gitgide artıyor. Ekonomik çözümsüzlükler siyasi gerilimlere, onlar da sokak ve halk hareketlerine eviriliyor. Kapitalist sistemin adalet, gelir dağılımı ve eşitlik gibi konulardaki eksikliği derin bir çatırdamaya dönüşebilir. Bu iç karartıcı tablo değişir mi bilinmez ama Türkiye nin kendisine doğru bir strateji belirlemesi birçok fırsatı da beraberinde getirebilir. Özellikle millet olarak artık tüketim yerine üretime odaklanmamız, rehavet yerine çalışma disiplini içerisinde hareket etmemiz, harcama yerine tasarrufa yönelmemiz önemlidir. Daha akılcı uygulamalarla özellikle dijital teknolojileri iş hayatımıza entegre edebilmeliyiz. Endüstri 4.0 ı sözden öte artık uygulamaya geçirmeli, üniversite-sanayi işbirliğini daha ileriye taşımalıyız. Uzak Doğu nun 2005 ten beri gelen ucuz üretim serüveni artık nihayete ermekte. Robotik teknolojiler ve yapak zekâ kavramları önümüzdeki 5 yıl içerisinde bizleri bambaşka bir dünyaya taşıyacak. Oku fırlatmak için yayı germek gerek. Bu süreci izlemek yerine aktif rol almalı ve gereken hazırlıklarımızı yapmalıyız. Gecikmek, gelecek on yılları şimdiden tüketmek demek. Dikkati ve temkini asla elden bırakmamalı, bu dönüm noktasını azimle, gayretle ve sebatla geçirip geleceğe emin adımlarla yürümeliyiz. Bu niyet ve temennilerle sizleri selamlıyor, saygılar sunuyorum.
21 ŞUBAT ФЕВРАЛЬ 21 Экономика - это ценная наука, которая позволяет нам комментировать микро- и макроэкономику и делать прогнозы на будущее. По какой-то причине мы не очень заинтересованы в этой науке, когда экономические колеса работают нормально. Однако, когда дела идут не так, как мы хотим, мы немедленно обращаемся к экономике и хотим сразу получить результат. На последнем Всемирном экономическом форуме прозвучали критические оценки мировой экономики. Было подчеркнуто, что глобальный рост остается ниже ожидаемого уровня и что это включает некоторые риски. Так что в мире дела идут не очень хорошо. Глобальными настройками играют. Американо-китайская ось будет иметь долгосрочные последствия, которые глубоко потрясут мир. В результате две страны доминируют в мировой экономике с общим объемом ВВП в 35 триллионов долларов. Трения между ними могут обернуться неожиданным проблемам в мировой экономике. Если рассматривать все с точки зрения перспектив Турции, мы видим, что в как в США, так и в Китай, экспорт очень низкий. Естественно, у нас не будет прямой потери в этой борьбе. Конечно, глобальные колебания и взлеты и падения будут косвенно влиять на нас. Возможно ли то, что американские компании, которые производят в Китае, переберутся в Турцию. Такое конечно же возможно! В частности, Турция может стать важной производственной базой для американских компаний, осуществляющих продажи на европейский рынок. Важно, чтобы мы правильно представляли и объясняли привлекательность нашей страны. Тот факт, что мы находимся на столе во время перераспределения карт, может оставить нас в выигрыше. Девиз Трампа «America First» вызвал отрицательное отношение со стороны Китая и европейских стран. Конфликт между демократами и республиканцами вызвал серьезный кризис в стране. Участие России в выборах в США все еще стоит на повестке дня. Мы находимся в процессе, когда мы должны быть готовы к любому развитию в любой момент. Националистические течения в Европе в результате роста безработицы и ухудшения экономики начали приводить к власти националистические партии на основе антииммиграции. Хотя эти партии сформировали правительства в таких странах, как Италия и Венгрия, они смогли войти в парламент через много лет во многих странах. Несправедливость в распределении доходов и безнадежность будущего заставляют французов выходить на улицы. Эта ситуация может быть признаком разрушения структуры, созданной в Африке на протяжении веков. Как долго еще будет существовать ЕС, который с 1959 года заставляет ждать Турцию для вступления в союз, неизвестно. Идея Макрона о создании армии ЕС и поддержка, которую он видит, позволяют предположить, что будущее превзойдут распри, а не солидарность. Российско-украинская напряженность на черноморском побережье Азовского моря показывает, что этот вопрос будет продолжаться долгие годы. Кажется, что проблемы в мире нарастают. Экономические решения политической напряженности превращаются в уличные и народные движения. Несправедливое распределение доходов в капиталистической системе может обернуться глубоким потрясением. Изменится ли картина, мы не знаем, но Турция должна определить стратегию для себя. Важно сосредоточиться на производстве, а не на потреблении, действовать в рабочей дисциплине, быть бережливыми и избегать расходы. Мы должны быть в состоянии интегрировать цифровые технологии в наш бизнес с более рациональными приложениями. Индустрия 4.0 должна быть воплощена в жизнь сейчас, мы должны развивать сотрудничество между университетами и индустрией. Дешевое производственное приключение на Дальнем Востоке с 2005 года подходит к концу. Концепции роботизированных технологий и искусственного интеллекта перенесут нас в другой мир в течение следующих 5 лет. Нам нужно растянуть лук, чтобы бросить стрелу. Вместо того, чтобы следовать этому процессу, мы должны играть активную роль и делать необходимые приготовления. Задержка означает, что ближайшее десятилетие мы будем потребителями. Мы никогда не должны оставлять внимание и осторожность, мы должны продолжать этот рубеж, усердием и настойчивостью и делать твердые шаги в будущее. Я приветствую вас, желаю всего наилучшего и выражаю уважение. Гиясеттин Эюпкоджа
22 22 ŞUBAT ФЕВРАЛЬ GLOBAL VIEW Gıyasettin Eyyüpkoca LASİAD Yönetim Kurulu Başkanı Председатель совета правления LASİAD Economics is a valuable science which macro economically and micro economically interprets the day enabling us to make forecasts for future. For some reason, we do not show interest to this discipline while economic wheels are turning smoothly. But, when the things do not go as we want them to go, we clutch it to draw certain conclusions. In the latest World Economic Forum, some critical evaluations were made on the world economy. It was emphasized that the global growth has been below the expected levels, implying some risks. That is to say the things do not go very well in the world. Whether by accident or design, the world is fiddled with. The commercial tension between the USA and China will have long-term consequences which will give the world a deep shock. Ultimately, the two countries having a GDP of 35 trillion USD dominate about 40% of the world. A possible friction between them may turn into an unexpected shrinkage of global economy. When we look at the matter from the point of view of Turkey, we see that we do not have heavy exports to both countries. Naturally, we won t have a direct loss in this fight. Sure, the global fluctuations and ups and downs will indirectly impact us. Can the US companies manufacturing in but escaping from China be diverted to Turkey? This is quite possible. Turkey may be an important manufacturing base particularly for the US companies which sells goods to the European market. It is important for us to present and show how attractive our country is from this point of view. The fact that we are on the table while the cards are being redistributed can make us advantageous. Viewing all global incidents with the motto America First Trump exceedingly annoys China as well as the European countries. The Democrats-Republicans conflict caused a serious crisis in the country. The allegations that Russia interfered with the US elections are still on the front burner. We are in a time when we have to be prepared anytime for any development. The nationalistic movements in Europe arising from the rising unemployment rate and degraded economy begin to carry the nationalist parties to the power on an anti-immigration basis. Such parties formed the government in many countries particularly including Italy, Hungary etc. while they managed to get into parliament in many countries after years. Unfair distribution of income and despair for the future has poured the French people into streets for months. This may the signals of the collapse of the structure built on the colonial policy which they have pursuit in Africa for centuries. Unknown is how long the EU, which has kept Turkey waiting on the doorstep since 1959, can be able to maintain its unity. Macron s call for EU army and the support he received in this regard seems like a preview of the fact that the future will bring quarrel rather than solidarity. The fact that particularly in the Eastern Europe, EU is relatively weak against Russia seems like a future trouble for the Union. The Russo-Ukrainian tension in the Azov coast in the Black Sea suggests that this issue will continue for long years. Apparently, the problems accumulated in the world are progressively increasing. Economic lack of solutions is evolving into political tensions and political tensions into public demonstrations and civil commotions. The capitalist system s lack of justice, income distribution and equality may turn into a strong clash. We cannot know if this hopeless picture changes but a right course to be set by Turkey for itself may bring any opportunities together. In particular, it is essential for us, as a nation, to now focus on production not consumption, act not laxly but within a working discipline, and tend towards saving instead of spending. We need to be able to integrate digital technologies into business life through with more rationalistic practices. We must put Industry 4.0 (Endüstri 4.0) into practice carrying university-industry collaboration forward. The cheap manufacturing adventure of the Far East having lasted since 2005 is ending now. Robotic technologies and the concept of artificial intelligence will carry us to quite different world within the next 5 years. We need to draw the bow to shoot the arrow. We need to be actively involved in and properly prepared for this process rather watching it. Falling behind means spending up the next decades in advance. We need to urge attention and caution and to walk into the future taking firm steps passing through this turning point determinedly, steadfastly and with a strong hand. With these intentions and wishes, I greet you and pay my respects to you.
23 Lasiadorg company/lasiadorg
24 24 ŞUBAT ФЕВРАЛЬ Sevgililer günü, Eski Roma İmparatorluğuna kadar uzanan bir gelenek. Tarih içerisinde çeşitli formlara kavuşmuş olsa da günümüzde hediye, çiçek, balon ve çikolata ile hatırlanıyor. Sevgililer Günü Şubat ayının içinde olduğu için aşk sayısı ilan ettik. Geçen sezonda Fashion Week defilesinde Love tasarımlarıyla Murat Aytulum dikkatimizden kaçmamıştı. Deriyi başarılı bir şekilde tasarlayan modacının ürünleriyle çok keyifli bir çekim yaptık. Tasarımların üzerinde love yazsa da mankenimiz Anna, terk edilmiş kırmızı bir arabanın etrafında, geniş bir ovada ve izbe bir evin çevresinde kendini arayan bir kadını sergilemeye çalıştı. Çünkü biliyoruz ki kendini arayan kadın aşkı bulmuş demektir. Her yıla özel renk seçen Pantone, 2019 yılı için Living Coral seçti. Canlı mercan rengi, iyimser duyguları, enerjiyi ve mutluluk arayışını simgeliyor iyimserliklere gebe olduğuna inanıyoruz. Moda alanında güzel bir haberde podyumun meleklerinden Kate Grigorieva İstanbul a geliyor. Kuzey Kutbu ndan gelen Kate Grigorieva, Linexpo İstanbul 2019 Fuarı nın açılış törenine katılacak. Daha birçok özel haber dergimizde, iyi okumalar День святого Валентина - это традиция, восходящая к Древней Римской империи. Хотя он достиг различных форм в истории, теперь его помнят с помощью подарков, цветов, воздушных шаров и конфет. Февральский номер мы посвятили Дню Всех Влюбленных. От нашего внимания не ускользнул показ мод прошлого сезона Мурата Айтулума в рамках «Love». Мы использовали наряды модельера, который очень удачно использует кожу, в нашей модной съемке. Несмотря на то, что на нарядах написано «love», наша модель Анна пыталась показать женщину рядом с заброшенной красной машиной, на широкой равнине и вокруг дома на тропе. Женщина, которая ищет себя, обязательно найдет любовь. Pantone, который каждый год объявляет цвет года, цветом 2019 назвал «Living Coral». Живой коралловый цвет символизирует оптимистичные эмоции, энергию и счастье. Мы считаем, что 2019 год полон оптимизма. Катя Григорьева, одна из ангелов подиума, приезжает в Стамбул. Катя Григорьева с Северного полюса примет участие в церемонии открытия выставки Linexpo Istanbul И много других важных новостей ждут вас в номере. Приятного чтения
25
26 26 MODA Haberlerİ НОВОСТИ МОДЫ İÇ GIYIM VE ÇORAP SEKTÖRÜNÜN TICARI BULUŞMA NOKTASI: LINEXPO İSTANBUL - ВСТРЕЧА СЕКТОРОВ НИЖНЕГО БЕЛЬЯ И НОСОЧНЫХ ИЗДЕЛИЙ İç Giyim ve Çorap üreticisi 150 firma 250 den fazla farklı marka ile 6-9 Şubat 2019 tarihleri arasında en yeni ürünlerini Linexpo İstanbul 2019 Fuarı ile uluslararası piyasaya sunacak. Kate Grigorieva İstanbul a geliyor Kuzey Kutbu ndan gelen Kate Grigorieva, Linexpo İstanbul 2019 Fuarı nın açılış törenine katılacak. İç giyim ve çorap sektörünün önemli buluşma noktası olan Linexpo ya renk katacak ünlü Rus manken, İstanbul da iki gün kalacak. 150 фирм и более 250 брендов нижнего белья и носочных изделий приняли участие в выставке Linexpo 2019, которая прошла с 6 по 9 февраля. Катя Григорьева едет в Стамбул Катя Григорьева приедет для участия в открытии выставки Linexpo Istanbul 2019 с Северного полюса. Знаменитая российская модель, которая добавит яркости Linexpo, пробудет в Стамбуле два дня.
27 İstanbul Expo Center Yeşilköy Hall İSTANBUL / 02 / 2019
28 28 GÜNCEL HABERLER Актуальные новости Pantone Yeni Yılın Rengini Açıkladı: Pantone назвали цвет года: Живой Коралл
29 GÜNCEL HABERLER Актуальные новости 29 Pantone, 2019 yılının rengini Living Coral olarak seçti. Canlı mercan rengiyle ise; iyimser duyguları, enerjiyi ve mutluluk arayışını simgeliyor. Deniz mercanlarının renginden ilhamını alan ton, aynı zamanda canlı terimiyle çevreciliğe de vurgu yapıyor ve iklim değişiklikleri nedeniyle tükenmekte olan mercanlara dikkati çekiyor. Yüksek moda markalarının 2019 İlkbahar/ Yaz koleksiyonlarında ve kozmetik markalarının ürünlerinde eğlenceli canlı mercan rengini görmeye başladık bile. Hangi renklerle uyumlu? Baştan aşağı mercan rengine bürünmek de iddialı ama şık bir görünüme sahip olmanızı sağlar. Mercan kayalarının doğadaki varlığından da ilham alabilirsiniz; içinde olduğu suların mavisini, suda yüzen rengârenk balıkları ve yeşil tonlarını mercanla eşleştirebilirsiniz. Tabii yılın belirlenen diğer renklerinden biri olan soğuk alt tona sahip gri, mercanı dengeleyebilir. Her zaman olduğu gibi beyazlar da mercanla iyi gider ve gerçek bir yaz kombininin en güzel ikilisi olur. Makyaj yaparken nasıl kullanılır? Mercan rengi bronz tenle çok uyumludur. Makyajda sık sık mercan renginin çeşitli tonları kullanılıyor. Özellikle mat mercan rengi rujlar genel olarak birçok ten rengine yakışıyor. Dolayısıyla bu yazı, mercan rengi rujlara bir şans vermeden geçirmeyin. Pantone в качестве цвета 2019 года выбрал «Living Coral». Цвет живой коралл символизирует добрые чувства, энергию и счастье. Тон, который вдохновлен цветом морских кораллов, в то же время словом «живой» делает ударение на охрану природы и привлекает внимание к исчезающим из-за климатических изменений кораллам. Известные модные бренды в своих коллекциях Весна/ Лето 2019 уже можно видеть энергичный живой коралловый цвет. С какими цветами сочетается? Решение облачиться в коралловый будет не только смелым решением, но и стильным. Вы также можете быть вдохновлены коралловыми скалами, а сочетать коралловый вы можете с синим и зелеными тонами. Так же вы можете сочетать коралловый с холодным нижним тоном серого цвета, который стал еще одним цветом года. Как всегда, коралловый хорошо сочетается с белым цветом, и комбинация этих цветов может стать отличным летним луком. Как применять в макияже? Коралловый цвет хорошо сочетается с загорелой кожей. В макияже часто применяют разные тона кораллового цвета. Особенно помада матовых коралловых оттенков подходит многим оттенкам кожи. Поэтому этим летом в вашей косметичке обязательно должна быть коралловая помада.
30 30 GÜNCEL HABERLER Актуальные новости 350 BIN IŞLETMEYE 22 MILYAR LIRA KREDI Кредит в 22 млрд. лир 350 тысячам предприятий Kredi kart borcuna taksit tüketiciye nefes, 22 milyar lira kredi 350 bin işletmeye kaynak, SGK prim desteği istihdama güç, bunların hepsi ise 2019 a ekonomide güçlü bir başlangıç demektir «Рассрочка погашения задолженности по кредитной карте для потребителя, кредит в 22 миллиарда лир для бизнеса, премиальная поддержка SGK поддержка занятости. Все это является сильным началом 2019 года». İTO Başkanı Avdagiç: Cumhurbaşkanımızın açıklamalarının özeti; tüketiciye nefes, işletmeye kaynak, istihdama destektir. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, ekonomiye yönelik olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan ın açıkladığı tedbirler için, Cumhurbaşkanımızın açıklamalarının özeti; tüketiciye nefes, işletmeye kaynak, istihdama destektir. dedi. Avdagiç, yaptığı yazılı açıklamada, şunları kaydetti, Kredi kart borcuna taksit tüketiciye nefes, 22 milyar lira kredi 350 bin işletmeye ciddi bir kaynak, SGK prim desteği istihdama güç, bunların hepsi ise 2019 a ekonomide güçlü bir başlangıç demektir. Biriken kredi kartı borcunu taksitlendiren tüketicinin büyük bir moral bulmasının yanı sıra bunun bereketi üretime de yansıyacak, piyasalar hareketlenecektir. İş dünyası olarak önce sosyal sebeple sonra ekonomiyi hızlandıracak olması yönüyle, tüketicinin alım gücünü artıracak her türlü tedbirin yanındayız. Çünkü tüketim olmadan ne üretimimiz olur ne de moralimiz. Bu bütüncül paket için Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan a ve ekonomi yönetimine teşekkür ediyoruz. Президент ITO Авдагич: краткое изложение заявлений Президента: поддержка потребителя, ресурсы для производителя, поддержка занятости. Президент Стамбульской торговой палаты (İTO) Шекиб Авдагич высказался об объявленных Президентом Эрдоганом экономических мерах: «Итог заявления президента: поддержка потребителя, ресурсы для производителя, поддержка занятости». Авдагич в своем письменном заявлении сказал: «Рассрочка погашения задолженности по кредитной карте для потребителя, кредит в 22 миллиарда лир для бизнеса, премиальная поддержка SGK поддержка занятости. Все это является сильным началом 2019 года». Рассрочка погашения задолженности по кредитам станет моральным облегчением для потребителя, что положительно отразится на производстве и оживит рынок. Мы выступаем за любые меры, повышения покупательной способности потребителей, как социальные, так и экономические. Потому что без потребления нет ни производства, ни положительного настроя. Мы хотели бы поблагодарить нашего президента г-на Реджепа Тайипа Эрдогана и руководство за этот комплексный пакет.
31 GÜNCEL HABERLER Актуальные новости 31
32 32 GÜNCEL HABERLER Актуальные новости TİM Başkanı Gülle: Sürdürülebİlİr İhracat ve Yenİlİklerle Yenİ Yıla Damga Vuracağız Глава Совета Экспортеров Турции Гюлле: Устойчивый Экспорт и Инновации в Новом Году TİM Başkanı İsmail Gülle 2019 hedefi olan 182 milyar dolarlık ihracat rakamını yakalayacağız ve hatta aşacağız. Geçtiğimiz yıl mal ihracatında yakaladığımız ivmeyi koruyarak hizmet ihracatı, transit ticaret, ihracatta dijitalleşme ve e-ihracat gibi kritik başlıkları üzerine eğilecek ihracatta yenilikler gerçekleştireceğiz. TİM olarak ihracatta 2019 yılı hedefimizi İhracatta Sürdürülebilirlik ve Yenilik Yılı olarak belirledik diye konuştu. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,4 artışla 13,9 milyar dolar ile tüm zamanların en yüksek aralık ayı ihracatına ulaşan ihracatçılar, 2018 yılı tamamında 168,1 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı. Böylece; 2018 yılının 10 ayında ihracatta aylık rekorlara imza atılmış oldu. Hükümetimiz her daim ihracatçımızın yanında oldu TİM olarak bizler, malumlarınız üzere, ihracatçılarımız ile Hükümetimiz arasında köprü görevi üstleniyoruz. Şunu içtenlikle söyleyebilirim. Yeni Ekonomi Programından, Enflasyonla Topyekün Mücadele ye, istihdam seferberliğinden, 100 günlük eylem planlarına kadar tüm program ve planlarda Hükümetimiz ihracatımıza ve ihracatçımıza her zaman özel bir yer ayırdı. İhracatçımıza duyduğu güveni her daim vurguladı. İlettiğimiz talepleri bir bir dinleyip, ihracatın nitelik ve nicelik olarak artmasına, her zaman destek oldu. Bu vesile ile Sayın Cumhurbaşkanımıza ve Hükümetimize tekrar şükranlarımı sunmak isterim. Глава TIM Исмаиль Гюлле: «Мы сможем достичь и даже превысить целевой показатель экспорта в 189 миллиардов долларов на 2019 год. Мы продолжим внедрять новые технологии, сохраняя ту планку, которую достигли в экспорте, транзите, электронном декларировании. Наш девиз в новом году «Устойчивый Экспорт и Инновации в Новом Году». Экспортеры, которые достигли рекордно высокого уровня экспорта в 13,9 млрд. Долларов США, увеличившись на 0,4 процента по сравнению с аналогичным периодом прошлого года, побили рекорд в истории республики с 168,1 млрд. Долларов в 2018 году. «Наше правительство всегда было рядом с экспортерами» «Мы выступаем в качестве моста между нашими экспортерами и нашим правительством. Я могу сказать это вполне искренне. В новой экономической программе наше правительство выделяет особое место экспорту и экспортерам и отмечает свое им доверие. Все наши запросы были выслушаны. Мы всегда ощущали поддержку нашего правительства. По этой связи хочу поблагодарить нашего президента и наше правительство».
33 GÜNCEL HABERLER Актуальные новости 33
34 34 GÜNCEL HABERLER Актуальные новости Türk Ayakkabıları İtalya da Görücüye Çıkıyor Турецкая обувь в Италии Türk ayakkabı ve çanta sektörü 2019 yılı tanıtım atağını çizme olarak tanımlanan İtalya dan başlattı. Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği, İtalya nın Garda şehrinde Ocak 2019 tarihleri arasında düzenlenen Expo Riva Schuh Fuarı na 10 firma ile Milli Katılım Organizasyonu üstlendi. Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Erkan Zandar, Türk ayakkabı ve çanta sektörünün iç piyasada yaşanan daralmadan olumsuz etkilenmemesi için ihracata ağırlık vereceklerini, bu amaçla Expo Riva Schuh Fuarı na ilk kez Türkiye Milli Katılım Organizasyonu yaptıklarını kaydetti. Rusya dan sonra İtalya Moskova da yılda iki kez düzenlenen Euro Shoes Premiere Collection Fuarı na 2 yıldır Milli Katılım Organizasyonu yaptıklarını, Rusya ile siyasi ilişkilerin tekrar normalleşmesi ile birlikte Rusya ya ayakkabı ihracatının yüzde 78 lik rekor artışla 2018 yılında 132 milyon dolara çıktığını anlatan Zandar, Euro Shoes Premiere Collection Fuarı ile Rusya pazarında yakaladığımız başarıyı Expo Riva Schuh Fuarı ile İtalya pazarında yakalamayı hedefliyoruz yılında İtalya ya deri sektörü olarak gerçekleştirdiğimiz 111 milyon dolar ihracatı 200 milyon dolara taşımak istiyoruz. Garda Fuarı bizi bu hedefe taşıyacak. şeklinde konuştu. Турецкая обувная и сумочная промышленность запустила рекламную компанию 2019 года начиная с Италии. Ассоциация экспортеров кожи и изделий из кожи Эгейского региона организовала Национальную организацию с участием 10 компаний на выставке Expo Riva Schuh, проходившей в Гарде, Италия, января 2019 года. Председатель Совета Директоров Союза Экспортеров кожи и изделий из кожи Эркан Зандар отметил, что после сложностей на внутреннем рынке, Турция направляет свои усилия на экспорт, чтобы предотвратить негативные последствия на внутреннем рынке. Для этой цели, Expo Riva Schuh Fair в первый раз состоялась с участием Турецкой Национальной организацией. После России Италия Зандар, который два года организовывал в Москве выставку Euro Shoes Premiere Collection с участием Организации национального участия,отметил, что после нормализации политических отношений с Россией, экспорт обуви в Россию вырос на 78%, что составило 132 миллиона долларов: «Мы планируем добиться такого же успеха и на выставка başarıyı Expo Riva Schuh в Италии. В 2018 году экспорт в Италию составил 111 миллионов долларов, в 2019 мы планируем, что цифра достигнет 200 миллионов долларов. Выставка Гарда поможет нам в этом.
35 Factory: Mehterçeşme Mah Sok. No-4 kat 1-6 Esenyurt / İstanbul T. : [email protected] ONLINE SATIŞ monamise.com
36 36 GÜNCEL HABERLER Актуальные новости SOSYAL MEDYA NIN ÜNLÜ ANNELERI, MAMMASHOW HASSAS ANNE SOHBETLERI NDE BULUŞTU Популярные мамы социальных сетей на «Встречах мам на mammashow» Sosyal Medya da Hassas Anne olarak bilinen yazar Ece Kumkale nin hassas anne isimli kitabında hayatlarından kesitlere yer verdiği anneler, hikâyelerini mammashow kapsamında düzenlenen Hassas Anne Sohbetlerinde paylaştılar. Anneliğe Dair Her şey mottosuyla 9-12 Ocak 2019 tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi CNR Expo da düzenlenen mammashow, uzman konuklarıyla anne ve anne adaylarına rehberlik edecek çok sayıda etkinliğe ev sahipliği yapıyor. CBME Türkiye & mammashow Pazarlama Müdürü Aslı Altınok Erdal, mammashow da bu yıl Nasıl Minimalist Anne Olunur? dan Bebeklerde Uyku Rutini Yaratma ya, Attachment Parenting: Bağlanma-Temelli Doğal Ebeveynlik ten, Hamile Göbeği Bağlama ve Bebek Giyme Semineri ile Bebeğin İlk Yılında Emzirme, Ek Gıdaya Geçiş ve Beslenme gibi anne adayları ve annelerimizin ihtiyaç duyabileceği tüm konularda 21 eğitim semineri hazırladık. Annelerimiz bu seminerlerde alanında uzman 36 konuşmacımızla biraraya geliyor ve onlarla interaktif iletişim kurarak aklındaki tüm sorulara cevap buluyor. dedi. В рамках mammashow были проведены встречи, на которых мамы поделились своими историями на «Разговоры чувствительных мам», которые были представлены в книге Эдже Кумкале. Mammashow проводится в Стамбульском Экспо Центре - CNR Expo с 9 по 12 января 2019 года под девизом «Все о материнстве» и организует большое количество мероприятий, на которые приглашаются женщины. Директор по маркетингу CBME Türkiye & mammashow Аслы Алтынок Эрдал рассказала, что были организованы 21 семинар на такие важные темы как «Как стать мамой-минималистом?», «Как наладить спальный режим для младенцев», «Attachment Parenting: Естественное воспитание, основанное на привязанности», семинар по завязыванию пуповины и детской одежде, «Кормление грудью в первый год жизни, переход к прикармливанию и питание». В процессе семинаров мамы имели возможность задать интересуемые их вопросы 36 специалистам.
37 GÜNCEL HABERLER Актуальные новости 37 Oyun terapistinden destek aldık Hassas Anne kitabında Boşanmış Anne başlığı altında hikâyesini anlatan, 13 yaşında oğlu, 8 yaşında bir kızı bulunan eğitimci, masal anlatıcısı Ayşegül Dede, boşanma anında bir kriz yaşandığını ama sonrasında bunun bir kabullenişe dönüştüğünü belirtti. Dede, boşanma konusunu çocukları ile nasıl aştığını ise hikâyesini ise şöyle anlattı: Boşanma sonrası kızımda bir güvensizlik duygusu oluştu. Çünkü her yere kendisini benim karnımda çizmeye başladı. Bunun için hem psikoloğumuzdan hem de oyun terapistinden destek aldık. Onun için evde hikâye temelli oyun alanları kurduk. Kızım bu şekilde kendini iyileştirdi. Özellikle okul öncesi dönemde çocuklar oyun oynayarak kendilerini psikolojik olarak iyileştirebiliyor. Boşanma sırasında oğlum daha büyüktü. O bunun için kendini sorguladı ve suçladı. Çünkü ona göre o doğduktan sonra boşandığımıza göre, suç bende, dedi. Yine bir hikâye oluşturduk ve kimsenin kendisini suçlamasına gerek olmadığını ve şartların bunu gerektirdiğini anlattık. Sonra, tamam, anladım, suç ben de değil, dedi. Поддержка от игрового терапевта В книге Чувствительная Мама в рассказе «Разведенная мама» говорится о Айшегюль Деде матери 13-летнего сына и 8-летней дочери. Она рассказывает, какой кризис пережила после развода, но в результате смирилась с ним. Деде рассказала о том, как ей и ее детям удалось преодолеть сложности развода: «После развода у моей дочери появилось чувство недоверия. Она начала рисовать себя везде в моем животе. В этом плане мы воспользовались помощью как психолога, так и игровой терапии. Поэтому мы создали дома игровые площадки на основе сказок. Таким образом моей дочери удалось вылечиться. На время развода мой сын был уже большой. Он стал винить себя. Мы построили историю и рассказали, что никто не должен себя винить и что условия потребовали этого решения». Fuara LASİAD adına ALVAN firması sahibi Rıfat Opan katıldı. Fuara ALVAN firması katılım gösterdi. В выставке от имени LASİAD принял участие хозяин фирмы ALVAN Рыфат Опан. Фирма ALVAN стала участником выставки. Besin alerjisi toplumsal bir mücadele Alerjik Anne başlığı altında hikâyesini anlatan yazar Büşra Uysal, ebeveynlere özellikle annelere özel mesajlar verdi. Oğlunun cevize alerjisi olduğunu söyleyen Uysal, Komşumuzun yaptığı cevizli baklavanın şerbetini tatması sonucu oğlumuzun cevize alerjisi olduğunu öğrendik. Bu nedenle tanımadığınız çocuklara, tanıdığınız bile olsa ebeveynlerine sormadan sağlıklı bile olsa hiçbir şey ikram etmeyin. uyarısında bulundu. Alerjisi olan çocukların okul kantinlerinde yemek yiyemediklerini, doğum günü partilerine katılamadıklarını ifade eden Uysal, Bu çocukların tek olmadığını göstermemiz lazım aslında besin alerjisi toplumsal bir mücadele. dedi. Борьба общества с пищевой аллергией Бюшра Уйсал рассказывает свою историю под названием «Мать аллергик». У ее сына аллергия на грецкий орех. «Мы узнали о наличии аллергии, после того как сын попробовал щербет от пахлавы с орехом. Поэтому не надо предлагать ничего детям, которых вы не знаете, или даже если вы их знаете, не давайте им ничего без разрешения их родителей, даже если то, что вы предлагаете является здоровой пищей. Уйсал заявила, что дети с аллергией не могут есть в школьных столовых и не могут участвовать в вечеринках по случаю дня рождения: «Нужно показать, что такие дети не одиноки и что борьба с аллергией приобрела общественный масштаб».
38 38 GÜNCEL HABERLER Актуальные новости Hazır Gİyİm Üretİmİnİ İkİ Yılda 50 Mİlyar Dolara Çıkarabİlİrİz «Мы можем увеличить производство готовой одежды на 50 миллионов долларов США» Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Hadi Karasu, Türkiye nin en önemli sorunları arasında ilk sıralarda yer alan işsizliği hazır giyim sektörünün çözebileceğini söyledi. Projelerinin hazır olduğunu ifade eden Karasu, kaynak desteği sağlanması halinde sektörde halen 40 milyar dolar düzeyinde bulunan üretim değerini, iki yılda yüzde 20 arttırarak milyar dolara çıkarabileceklerini bildirdi. İşsizlik sorununu da döviz ihtiyacını da biz çözeriz Hazır giyim sektörümüz ağırlıklı olarak yıllık teknoloji ile üretim yapıyor ve kapasite kullanımında yüzde 80 e dayanmış durumdayız. Hızla Endüstri 4.0 uyumlu yatırım yapmak ve mevcut tesislerimizin teknolojisini yenilemek zorundayız. Sahada bir yıldır yaptığımız çalışmaların ışığında projelerimizi hazırladık. Kamu otoritesinden bu projelerimiz için sınırlı da olsa kaynak desteği bekliyoruz. Kaynak bulur ve projelerimizi uygulayabilirsek hazır giyim sektöründe halen 40 milyar dolar olan üretim değerini iki yılda yüzde 20 arttırarak milyar dolara çıkarabiliriz. Sektör olarak bizim üretimimizin artması daha fazla istihdam, daha fazla ihracat ve daha fazla döviz anlamına geliyor. Özetle söylemem gerekirse, ülkemizin işsizlik sorununu da döviz ihtiyacını da biz büyük ölçüde çözebiliriz. Глава Фонда Производителей Одежды Турции (TGSD) Хади Карасу заявил, что сектор готовой одежды сможет решить одну из самых больших проблем Турции безработицу. Карасу заявил, что их проекты готовы и что они могут увеличить стоимость производства в отрасли с 40 миллиардов долларов за два года на 20 процентов до миллиардов долларов. Мы решаем проблему безработицы и потребности в иностранной валюте. «Наш сектор готовой одежды в основном производит с летней технологией, и мы достигли 80% загрузки производственных мощностей. Мы должны быстро инвестировать в соответствие требованиям Industry 4.0 и обновлять технологии наших существующих мощностей. Мы подготовили наши проекты в свете тех работ, которые мы проделали на местах в течение года. Мы ожидаем инвестиций в проекты со стороны государства. Если мы сможем найти ресурсы и реализовать наши проекты, мы сможем увеличить производственную стоимость с 40 миллиардов долларов за два года на 20 процентов до миллиардов долларов. Увеличение нашего производства как сектора означает больше занятости, больше экспорта и больше иностранной валюты. Подводя итог, мы можем решить проблему безработицы в нашей стране и потребность в иностранной валюте в значительной степени.
39 GÜNCEL HABERLER Актуальные новости 39
40 40 MODA Haberlerİ НОВОСТИ МОДЫ Orıental Fashıon Show Paris te Orıental Fashıon Show в Париже Oriental Fashion Show; Londra, Doha, Kuveyt, Bakü, Almatı, Semerkant, Moskova, Marakeş ve İstanbul un ardından merkezine geri döndü. Yeni yılı Ocak ta Paris teki Peninsula Oteli nde düzenlenen defileyle kutladı. Görkemli tasarımı ve estetiği ile on iki tasarımcı İlkbahar/Yaz 2019 koleksiyonlarını sundu. Orıental Fashıon Show, Kültürleri bir araya getiren bu önemli etkinlik, doğu ile batının bilgi birikimini moda ile buluşturan mükemmel bir ortak yaşamı öne çıkarmayı amaçlıyor. Oriental Fashion Show после показов в Лондоне, Кувейте, Баку, Алматы, Самарканде, Москве, Маракеше и Стамбуле возвращается в Париж. Новый Год отмечали показом января в Париже в гостинице Peninsula. Двенадцать дизайнеров с роскошным дизайном и эстетикой представили свои коллекции Весна / Лето Orıental Fashıon Show, это важное событие, объединяющее культуры, призвано подчеркнуть идеальную общие моменты, которые объединяют знания о востоке и западе с модой.
41
42 42 MODA Haberlerİ НОВОСТИ МОДЫ Özlem Süer WHITE 2019 TOILE Koleksİyonu İle Katar da Moda Rüzgârı Estİrdİ Türk moda tasarımının öncü isimlerinden Özlem Süer, White 2019 Toile koleksiyonunun en ihtişamlı örneklerini, Katar ın başkenti Doha da Shop Qatar etkinliğinde sergiledi. Gelinlik koleksiyonunu Milano ve Londra üzerinden, gece koleksiyonunu ise Paris üzerinden dünyaya tanıtan tasarımcının bu sezonki ilk durağı özel davet aldığı Katar oldu. 7 Ocak 2019 tarihinde Doha Expo Center da düzenlenen defileye, başta Katar ın en seçkin aileleri ve basın mensupları olmak üzere influenclerlar, modaseverler ve Özlem Süer markası uluslararası satış temsilcileri katıldı. Dünya da 150 satış noktası ve Orta Doğu da 38 lüks noktadaki varlığıyla ihracatını sürdüren Özlem Süer in yeni gelinlik ve gece koleksiyonundan güçlü bir seçki Milano dan özel olarak gelen modeller tarafından romantik bir koreografi eşliğinde tanıtıldı. Türkiye nin Orta Doğu da tanıtılması adına önemli bir adım sayılabilecek bu etkinlik, yeni işbirliklerine de olanak sağlayacak. Orta Doğu daki ihracat ve perakende satışlarıyla, özel ailelerin tercihi olan Özlem Süer, İstanbul Nişantaşı nda mekânı Özlem Süer House da hizmet vermekte. Bu gösteri için özel tasarlanan; kristaller ve yarı değerli taşlarla işlenmiş, dantel kullanımının öne çıktığı modellerde, moda tasarımcısı Özlem Süer, özellikle Ortadoğu ve geleneklerin hâkim olduğu ülkelerde tercih edilen büyük gelinliklere getirdiği modern yorumla dikkatleri üzerine çekiyor.
43 MODA Haberlerİ НОВОСТИ МОДЫ 43 Пока мод «WHITE 2019 TOILE» в Катаре от Озлем Сюэр Озлем Сюэр, один из передовых турецких дизайнеров, продемонстрировал великолепные образы в коллекции «White 2019 Toile» в столице Катара Дохе, на мероприятии «Shop Qatar». Свою коллекцию свадебных платьев дизайнер представила в Милане и Лондоне, а коллекцию вечерних нарядов в Париже. Первым приглашением для дизайнера в этом сезоне стало приглашение из Катара. Показ состоялся в Экспо Центре города Доха 7 января 2019 года, показ посетили влиятельные лица, поклонники моды и представители международных точек продаж бренда Özlem Süer. Озлем Сюэр имеет 150 точек продаж по всему миру, в том числе 38 люксовых точек на Ближнем Востоке. В Милане, в сопровождении романтичной хореографии, была представлена ее коллекция свадебных и вечерних нарядов. Это мероприятие считается важным шагом представления Турции на Ближнем Востоке, а также даст толчок новому сотрудничеству. Бренд Özlem Süer, который на Ближнем Востоке является выбором важных семей, представлен в районе Нишанташи в Özlem Süer House. Специально для этого показа созданные модели с кристаллами, полудрагоценными камнями и вышивкой привлекают внимание своей современной интерпретацией в сочетании с традициями.
44 44 MODA SHOW Модное шоу AŞK MODADIR Любовь это мода
45 Aşk Tercih Etmektir Любовь это MODA SHOW Модное шоу 45 Başkaldırıdır Люб Aşk Tercih Etmektir Любовь это предпочтение Aşk Başkaldırıdır Любовь это бунт Aşk Canlı Renklerdir Любовь эт Aşk Canlı Renklerdir Любовь это живые цвета Любов Aşk Modadır Любовь это мода Aşk Arayıştır Любовь Любовь это поиск Aşk Farklılıktır Любовь это отличие Aşk Farklılıktır Любовь Aşk Tercih Etmektir Любовь это Aşk Başkaldırıdır Люб Aşk Canlı Renklerdir Любовь эт 14 Şubat Sevgililer Gününe özel Aşk Modadır Любов Aşk Arayıştır Любовь moda çekimiyle karşınızdayız. Mankenimiz Anna, kendini arayan bir kadını canlandırıyor. Kırmızı bir arabanın önünde, terk edilmiş bir evde ve sessiz sokaklarda Doğa ile iç içe olan ve kendini arayan bir kadın aşkı bulmaya niyet etmiş demektir. Deriyi başarılı bir şekilde ele alan Murat Aytulum tasarımlarıyla karşınızdayız. Aşk Farklılıktır Любовь 14 февраля День святого Валентина представляет особую модную съемку. Наша модель Анна играет женщину, которая находится в поиске себя. Перед Aşk Tercih Etmektir красной машиной, в заброшенном Любовь это доме и на тихих улицах женщина, которая окружена природой ищет Aşk Başkaldırıdır Люб себя, намерена найти любовь. Мы представляем наряды дизайнера Мурата Айтулум, который успешно работает с кожей.
46 46 MODA SHOW Модное шоу Murat Aytulum, Mercedes Benz Fashion Week İstanbul kapsamında 2018 Sonbahar/ Kış Aşk-ı Lal koleksiyonunu modaseverlere sunmuştu. Love is love mottosunu benimseyen tasarımcı karşılıksız yaşanan aşklara bir baş kaldırı diye tanımladı. Ana hatlarıyla deri ve tül kumaş tercih edilen koleksiyona kırmızı ve siyah renkler hâkimdi. Lal koleksiyonu siyah ve kırmızının birlikteliğinden ziyade her bir renk bireysel kullanılarak hazırlanmıştı. AŞK FARKLILIKTIR
47 Aşk Tercih Etmektir Любовь это MODA SHOW Модное шоу 47 Aşk Başkaldırıdır Люб Aşk Canlı Renklerdir Любовь эт Aşk Modadır Любов Aşk Arayıştır Любовь Aşk Farklılıktır Любовь Aşk Tercih Etmektir Любовь это Aşk Başkaldırıdır Люб Aşk Canlı Renklerdir Любовь эт Aşk Modadır Любов Aşk Arayıştır Любовь Aşk Farklılıktır Любовь Styling: Şeyma Ercanlı Aşk Tercih Etmektir Любовь это Fotoğraf: Betül Balıkçıoğlu Model: Anna Bukina Aşk Başkaldırıdır Люб Kıyafet: Murat Aytulum Makyaj: Pınar Aktaş Prodüksiyon: Yön Tanıtım Стайлинг: Щейма Эрджанлы Фото: Бетюль Балыкчыоглу Модель: Анна Букина Одежда: Мурат Айтулум Макияж: Пынар Акташ Производство: Yön Tanıtım
48 48 MODA Haberlerİ НОВОСТИ МОДЫ Çevreye Duyarlı Kapsül Koleksiyonlar Revaçta Капсульные коллекции делают ставку на экологичность Timberland X RÆBURN işbirliği hız kesmeden devam ediyor. Geçen ay Timberland in ilk Küresel Tasarım Direktörü olarak göreve başlayan Christopher RÆBURN imzalı Sonbahar - Kış 2019 kapsül koleksiyonu Londra Moda Haftası nda tanıtıldı. RÆBURN un Timberland kapsül koleksiyonunda geri dönüştürülmüş malzemeler kullanarak tasarlanan parçalar dikkat çekti. Kapsül koleksiyondaki parçalar, çevreye olan etkileri en aza indirgemek için organik pamuk ve geri dönüştürülmüş PET (plastik şişelerden türetilmiş) gibi bir dizi ekolojik malzeme kullanılarak üretildi. Koleksiyonda İngiliz ordusundaki paraşüt malzemelerini kullanılarak tasarlanan ceketler, anoraklar, gömlekler, organik pamuk ve geri dönüştürülmüş plastik şişelerden tasarlanan ayakkabı ve çantalar dikkat çekti. Продолжается сотрудничество Timberland X RÆBURN. В прошлом месяце на Неделе моды в Лондоне Кристофер Рибёрн, который стал первым международным арт-директором бренда Timberland, представил капсульную коллекцию Осень-Зима Капсульная коллекция Timberland RÆBURN привлекла внимание к деталям, разработанным с использованием переработанных материалов. Наряды капсульной коллекции были произведены с использованием ряда экологических материалов, таких как органический хлопок и переработанный ПЭТ (получаемый из пластиковых бутылок), чтобы минимизировать воздействие на окружающую среду. Внимание привлекли такие части коллекции как куртки, анораки, рубашки из парашютного материала британской армии; органический хлопок; сумки и обувь из переработанных пластиковых бутылок.
49 intersanofficial Adres: Mimar Kemalettin Mh. Azimkar Sk. No: 45 Laleli - Fatih / İSTANBUL Tel: / 50 - Fax: [email protected]
50 50 MODA Haberlerİ НОВОСТИ МОДЫ NAIF BIR KARŞILAMA НАИВНАЯ ВСТРЕЧА Işığın tüm yansımalarıyla dans eden silüetler Ipekyol İlkbahar 2019 Koleksiyonu nda bir araya gelerek şehirli ve modern kadınlara naif bir atıfta bulunuyor. Naturel tonları kucaklayan renkler ve hafifleyen esintilere eşlik edecek uçuşan kumaşlar sezonun büyüsüyle yeni rotalara yelken açıyor. Zarif sırt detayıyla öne çıkan trençkotlar, gündüzden geceye değişen hava durumuna uyum sağlıyor. Renk oyununa eşlik eden triko elbiseler, illüzyon etkili desenleriyle davetkar yönünü ortaya koyuyor. Modern çizgilere sahip kıvırma, büzgü, düğüm efektli elbise ve bluzlar, sezonun öne çıkan parçaları arasında yerini alıyor. Sneaker ile tamamlanabilen kontrast efektli minimal ceketler, feminen bel hattına vurgu yaparken, gün içindeki yoğun programına eşlik ederek yüksek konfor vaat ediyor. Sezonun trendi hayvan desenleri ve katmanlı görünümler maksimalist bir duruş yaratırken, özlediğimiz sıcak havalara göz kırpan zincir-halat desenli bluzlar ve etekler, desen kuşatmasından nasibini alan parçalar arasında... Силуэты, танцующие со всеми отражениями света, собраны в коллекции Ipekyol Весна 2019 и дают наивный ориентир городским и современным женщинам. Цвета с естественными оттенками и летающими тканями, сопровождающие светящиеся бризы, отправляются на новые маршруты с волшебством сезона. Тренчи, с элегантной деталью на спине очень удобны в эту переменчивую погоду. Трикотажные платья сопровождают цветовую игру, раскрывают привлекательный аспект с эффектами иллюзии. Платья и блузки с эффектом узлов, складок и оборок занимают лидирующее место среди трендовых предметов сезона. Мини-куртки с контрастным эффектом, которые можно дополнить кроссовками, подчеркивая женскую линию талии, обеспечат комфорт тем, у кого напряженный график в течение дня. Тенденция сезона заключается в том, что рисунки животных и многослойные образы создают эффект максимализма, а блузки и юбки с узорами цепи и каната один из трендов сезона.
51
52 52 MODA Haberlerİ НОВОСТИ МОДЫ Mevsİme Yenİ Enerjİ Новая Энергия в Сезоне Mevsimin yeni enerjisine hareket katan detayları özgün ruhuyla birleştiren Twist İlkbahar 2019 Koleksiyonu tarzını en cesur şekilde ortaya koyan Twisterları bekliyor. Trend alarmı veren konforlu parçalar ise gündüzden geceye yapılan tüm planlara sorgusuz sualsiz ayak uydurmaya hazır! Mevsimselliği rafa kaldıran taş işlemeli ceket görünümlü beyaz renkli gömlekler, onlara eşlik edecek sim detaylı ışıltılı etekler, sezonun hit parçalarından beyaz botlarla kombinlenerek dinamik bir görüntü veriyor. Doğal ışıltısıyla yeni mevsimin habercisi çiçek desenleri, örme üstüne baskı, puantiye ve boncuk işlemeleri en ön sıralarda yerini alıyor. Siyah ve grilerin hâkimiyetine eşlik eden pembeler, enerjik kırmızılar ve turuncular, mevsimin habercisi yeşiller, yılın favori rengi mercan, sarı, tarçın ve pastel tonlar, koleksiyonun geniş renk skalası arasında sokak modası stiliyle harmanlanıyor. Уникальная коллекция Twist Весна 2019 сочетает в себе детали, которые добавляют движения в новую энергию сезона. Вы сможете использовать комфортные детали как днем, так и вечером. Белые вышитые камнями рубашки и юбки с блестящими деталями будут динамично смотреться в сочетании с трендом этого сезона белыми ботинками. Доминируют цветочные узоры - предвестники нового сезона, печать на трикотаже, горошек и вышивка бисером. Широкая цветовая гамма из розового, красного, оранжевого, зеленого, фаворита года - кораллового, желтого, коричневых и пастельных тонов, гармонично сочетается с уличной модой.
53
54 54 GEZİ Путешествие Romantizmin Durağı Şehirler Романтические города DÜNYADAN BIRÇOK AŞIĞI MISAFIR EDEN ROMANTIK ŞEHIRLER VARDIR. MIMARISI, IKLIMI, KÜLTÜRÜ ILE DIKKATLERI ÜZERINE ÇEKMEYI BAŞARIR. 14 ŞUBAT SEVGILILER GÜNÜNE ÖZEL DIKKAT ÇEKEN ŞEHIRLERI MERCEK ALTINA ALDIK. ЕСТЬ РОМАНТИЧЕСКИЕ ГОРОДА, КОТОРЫЕ ПРИНИМАЮТ МНОЖЕСТВО ВЛЮБЛЕННЫХ СО ВСЕГО МИРА. ИХ АРХИТЕКТУРА, КЛИМАТ И КУЛЬТУРА ПРИВЛЕКАЮТ ВНИМАНИЕ. КО ДНЮ СВЯТОГО ВАЛЕНТИНА 14 ФЕВРАЛЯ МЫ СДЕЛАЛИ СПИСОК ГОРОДОВ ДЛЯ ВЛЮБЛЕННЫХ. AMSTERDAM - АМСТЕРДАМ Kimine göre masal şehri kimine göre eğlencenin tam merkezi Bu şehirden mutsuz dönmezseniz Hollanda nın başkenti olan Amsterdam kanallarla çevrili küçük bir şehir Bisikletle keyifli şehir turu yapabilir gece hayatının hızlı dünyasına ayak uydurabilirsiniz. Для кого-то это город-сказка, для кого-то центр развлечений Вам обязательно там понравится Амстердам столица Голландии, город окруженный каналами Вы можете устроить велосипедную поездку по городу и окунуться в быструю ночную жизнь города.
55 GEZİ Путешествие 55 BALI - БАЛИ Bali, huzurun tam adresi. Uçak bileti pahalı olsa da yaşamanın çok uygun olduğu Bali için vizeye ihtiyacınız yok. Tropik ormanları, güzel sahilleri ve rahatlatan masajıyla bu ada sizi ve sevgilinizi bekliyor. Бали место спокойствия. Несмотря на то, что билеты достаточно дорогие, цена на Бали невысокие и вам не нужна виза. Тропические леса, красивые пляжи и расслабляющий массаж ждут вас и вашу половинку. FLORANSA - ФЛОРЕНЦИЯ Kuzey İtalya daki Toskana bölgesinin başkenti olan Floransa İtalyan Rönesans ının doğum yeri olarak geçer. Böylesine güçlü ruhu olan bir yerin sizi heyecanlandıracağına eminiz. Флоренция, столица Тосканы на севере Италии, является родиной итальянского Ренессанса. Мы уверены, что место с таким сильным духом не оставит вас равнодушным. NICE - НИЦЦА Büyülü bir atmosfere ve manzaraya sahip olan bu romantik şehir aşkınızın temellerini güçlendirecek nitelikte. Nice in masmavi denizine başka Fransız şehrinde rastlayamayacağınızı söylemek mümkün Этот романтический город с волшебной атмосферой и пейзажами заставит вас влюбиться вновь. Можно сказать, что такого синего моря как в Ницце, вы не встретите в никаком другом французском городе. RIO DE JANEIRO - РИО-ДЕ-ЖАНЕЙРО Bu şehirde 2007 yılında dünyanın yedi harikasından biri seçilen Corcovado yu yani İsa Heykeli ni görebilirsiniz. Trenle ulaşabileceğiniz bu güzel eserden sonra Copacabana kumsalına kolaylıkla ulaşabilirsiniz. В этом городе вы можете увидеть Коркова ду, статую Христу, которая в 2007 году стала одним из семи чудес света. Доехать туда вы можете на поезде, а после легко доберетесь до Копакабаны. SEVILLA - СЕВИЛЬЯ İspanya nın güneybatısında yer alan bu sıcak şehirde Endülüs döneminden kalma esintileri hala hissetmek mümkün. Flamenko nun merkezi sayılan bu şehirde Avrupa nın en büyük üçüncü katedralini görebilirsiniz. В жарком городе, расположенном на юго-западе Испании, до сих пор можно ощутить веяния периода Эндулуса. В городе, который считается центром фламенко, вы можете увидеть третий по величине в Европе собор.
56 56 BEYAZPERDE НА БОЛЬШОМ ЭКРАНЕ En Güzel Aşk Filmleri Лучшие Фильмы Про Любовь Aşk filmlerinin büyük bir kısmı ucuz romantizm sayesinde hayranlarını bile itiyor. Ama bazı hikâyeler insanı derinden etkileyip, kahkahaya ve gözyaşına boğabiliyor. Bu listemizde, IMDB puanlamalarından da faydalanarak, en iyi aşk filmlerini derledik. Большая часть фильмов про любовь отталкивает поклонников своей дешевой романтикой. Но некоторые истории могут глубоко затронуть. В нашем списке мы собрали лучшие фильмы про любовь, в том числе учитывая оценку IMDB. Titanik (Titanic) - Титаник (Titanic) Büyük prodüksiyonu ve tam 11 Oscar ödülü ile unutulmazlar arasına giren film bu özellikleri dışında duygusal olarak izleyicilerin gönül telini en çok titreten filmler arasında yer alıyor. Aslında bir felaket filmi olan Titanik, merkezine de bir aşk öyküsü sığdırmayı başarmış. Farklı sosyal sınıflardan iki Titanik yolcusu olan Jack ve Rose arasında filizlenen aşk, önüne çıkan engelleri aşsa da onları bekleyen büyük felaket kaderlerini belirleyecek. 11 оскаров и огромная совокупность мероприятий сделали этот фильм незабываемым. Но кроме этого фильм занял место в сердцах зрителей. Фильм Титаник о крушении корабля, сюжет которого построен на любовной истории. В то время как любовь между Джеком и Роуз, двумя пассажирами Титаника разных социальных классов, превосходит препятствия, стоящие перед ним, предстоящая катастрофа определит их судьбу.
57 BEYAZPERDE НА БОЛЬШОМ ЭКРАНЕ 57 Âşıklar Şehri / La La Land -Ла-Ла Ленд (La La Land) Sebastian müzik aşığı, geleneksel jazz ezgilerinin kubbesinde çınladığı bir mekan hayalindedir. Mia kafeteryasında barista olarak çalıştığı film platosunun oyunculuk seçmelerine katılarak kendisine bir rol bulabilme telaşındadır. Sanatın farklı dallarına tutkun bu iki insan hayallerinin peşinden koşarken yolları kesişir ve birbirlerinden hoşlanırlar. Tabii ki hiçbir aşk kolay değildir ve hayat önlerine zorluklar çıkartacaktır. Bol ödüllü müzikal film bir modern zaman masalı olarak tanımlanabilir. Джазовый пианист Себастьян мечтает открыть свой собственный клуб. Миа, которая подрабатывает в ресторане, находится в поисках роли. Пути этих двух увлеченных своими мечтами человека пересекаются. Они влюбляются друг в друга. Конечно, любовь не легка, и в жизни будут трудности. Удостоенный наград музыкальный фильм можно охарактеризовать как современную сказку. Gün Doğmadan (Before Sunrise) Перед рассветом (Before Sunrise) Gün Doğmadan filmi, şans eseri bir trende tanışan yüksek lisans öğrencisi Fransız Celine ve Amerikalı Jesse nin tutkulu aşını konu alıyor. Jesse nin ertesi gün Viyana dan uçağı vardır. Celine e, hiç parası olmadığı için sabahlara kadar Viyana sokaklarında dolaşarak vakit geçirmek zorunda olduğunu söyler ve onun da kendisine eşlik etmesini işler. Ve bu ikili, ertesi sabah gün doğmadan hayatlarının en güzel gününü geçireceklerdir. Фильм Перед Рассветом о страстной любви молодого американца Джесси и красивой француженки Селин. Они знакомятся в поезде. Джесси уговаривает Селин сойти вместе с ним в Вене, чтобы провести вместе вечер и ночь, так как наутро он должен улететь домой в Штаты. Этой ночью происходит чудо, между мужчиной и женщиной рождается любовь такая сильная, что всё остальное перестаёт иметь значение. Aynı Yıldızın Altında (The Fault in Our Stars) Виноваты звёзды (The Fault in Our Stars) Hazel 16 yaşında ve 3 yıldır tiroit kanseriyle mücadele eden bir gençtir. Kanser akciğerine de sıçradığı için oksijen tüpüyle yaşamaya başlayan genç kız, bir kanser destek terapisi sırasında kendisi gibi kanserden mustarip olan Gus işe tanışır. Gus da yıllardır beyin tümörüyle mücadele etmektedir ve bu mücadelede bir bacağını kaybetmek zorunda kalmıştır. Bütün bu yaşadıkları zorluklara rağmen ikili arasında müthiş bir aşk başlar. Bütün zorluklara rağmen Hazel in eskiden beri var olan bir hayalini gerçekleştirmek üzere bir yolculuğa çıkarlar. Хейзел 16 лет и 3 года она больна раком. Молодая девушка, которая начала жить с кислородным баллоном, потому что рак распространился на ее легкие, во время поддерживающей терапии знакомится с больным раком Огастусом. Огастус несколько лет борется с раком мозга, который стал причиной потери одной ноги. Не смотря на все сложности молодые страстно влюбляются в друг друга и отправляются в полное страсти и жизни путешествие.
58 58 RÖPORTAJ интервью Hoşgörü Yaprakları Sınırlar Aşıyor «Листья Снисходительности» Переходят Границы Nick Merdenyan, Kapalıçarşı da mütevazı dükkânında farklı dinlerin sevgi, barış ve hoşgörü mesajlarını yapraklara işliyor. Yapraklar ile verdiği mesajlar dünyanın farklı noktalarına taşınıyor. Nick Merdanyan, ile kısa bir söyleşi gerçekleştirdik ve hoşgörü yapraklarının hikayesini kendisinden dinledik. В скромной лавке на Гранд-Базаре Ник Мерденьян переносит сообщения о любви, мире и терпимости к разным религиям. Эти сообщения отправляются в разные части света. Мы провели короткое интервью с Ником Мерденьян и услышали историю «листьев снисходительности» от него самого. Hoşgörü yaprakları nın çıkış serüveninden bahseder misiniz? Bu sanatla uğraşmam oğlumun doğumundan sonra bir kuzenimin evimize tebrik amacı ile gelirken getirdiği dieffenbachia bitkisi ile başladı. Bir gün gelen bitkinin iki adet yaprağının hafif sararıp solması dikkatimi çekmişti, ileriye dönük herhangi bir planım olmaksızın gayri ihtiyari o iki yaprağı kesip kütüphanemdeki bir kitabın arasına öylesine koydum. Aradan birkaç yıl geçmişti kütüphanemde bir araştırma yaparken tesadüfen o iki yaprağı gördüm harika görünüyorlardı. İpek gibi ve hiç deforme olmamışlardı. Расскажите о том, как началось приключение «листьев снисходительности». Я начал заниматься этим искусством после того, как мой родственник пришел к нам, чтобы поздравить с рождением сына и в подарок принес диффенбахию. Однажды мое внимание привлекли пара чуть пожелтевших листьев цветка и так как у меня не было никаких планов, я сорвал эти листья и просто так положил в книгу. Прошло несколько лет и во время работы в библиотеке я наткнулся на те два листа, они отлично сохранились. Они были словно шелковые и совсем не деформировались.
59 RÖPORTAJ интервью 59 Farklı malzemeler üzerine hat çalışması yapan bir arkadaşıma bahsettim daha önce bir yaprak üzerine herhangi bir çalışma yapıp yapmadığını veya mümkün olup olmadığını sordum. Hiç denemediğini ancak denemek istediğini söyleyince ben o iki yaprağı arkadaşıma verdim. Yapraklardan birine Kanuni Sultan Süleyman ın turasını yaptı. Diğerine ise Yunus Emre nin sözlerinden SEV SENİ SEVENİ kufi yazıda yapılmasına karar verdik, sadece meraktan bir çalışma yaptık ve başarılı olursa çerçeveleyip evime götürecektim. Aradan sanırım birkaç ay geçti, bir sabah arkadaşım yaptığı iki eseri getirdi. Muhteşem gözüküyorlardı çok heyecanlanmıştım biran önce çerçevelerini yaptırıp evime götürecektim. Aynı gün dükkânıma gelen ve oldukça iyi alışveriş yapan bir Amerikalı çift ile gelen eserleri paylaşmak istedim. Sanırım beni yanlış anladılar gözlerinden onlarında çok beğendiğini görüyordum. İlk defa böyle bir eser gördüklerini ve satın almak istediklerini söyleyip fiyatını sordular. Çok şaşırmıştım çünkü satış amacı ile yapılmamıştı ve fiyatı hakkında hiçbir fikrim yoktu, çok ısrar edine belki almazlar diye o günkü şartlarda yüksek olduğunu düşündüğüm bir rakam söyledim. Biraz düşündükten sonra almaya karar verdiler ve bu satış benim bu çalışma üzerine ciddi bir şekilde eğilmeme sebep oldu. Я спросил у моего друга, который работает с разными материалами, работал ли раньше кто-то с листьями и возможно ли это? Он ответил, что никогда не пробовал, но хотел бы попробовать и я отдал эти два листа ему. На нем он написал тургу Султана Сулеймана. На втором листе мы решили написать слова Юнуса Эмре «ЛЮБИ ТОГО, КТО ЛЮБИТ ТЕБЯ». Сделали мы это из любопытства и в случае успеха, я собирался унести работы домой. Через несколько месяцев однажды утром мой друг принес мне обе работы. Они были великолепны, и я очень разволновался, хотелось побыстрее ставить их в рамку и отнести домой. В тот же день в мой магазин пришла пара американцев, и я захотел поделиться с ними работами. Думаю, они неверно меня поняли и по их глазам я видел, что и они были в восторге. Они сказали, что впервые видят такие работы и спросили цену. Я растерялся так как это было сделано не для продажи, и я не знал какую цену назвать и назвал цену, достаточно высокую на тот момент. Они немного подумали и решили купить и эта продажа заставила меня серьезно заняться этой работой.
60 60 RÖPORTAJ интервью Cumhurbaşkanı Erdoğan, İngiltere Kraliçesi Elizabet, Suudi Kraliyet Ailesi, Katar Emiri önemli müşterileriniz arasında başka hangi isimler var? Unutamadığınız bir anınızı paylaşır mısınız? Cumhurbaşkanımıza birçok eserlerimden hediyeler verilmiştir. Chigcago da ki sergime Sn. Abdullah Gül beyefendi Dış İşleri Bakanlığı döneminde ziyaret etmişti. İngiltere Kraliçesi ile hiç tanışmadım o yanlış bir haber. Hatta şöyle bir anım oldu, İspanya Kraliçesi bir gün çarsıdaki dükkânımı ziyaret etti. Bana daha önceden bilgi vermediklerinden dolayı hanımefendiyi tanıyamadım ve nerelisiniz diye bir gaf yaptım çok utanmıştım, sanırım bir kraliçeye nerelisiniz diye soran herhalde tek kişi olmalıyım, ancak oldukça anlayışla karşıladı uzun sohbetten sonra iki adet eserimi satın aldılar. Президент, Эрдоган, английская королева Элизабет, королевская семья Саудовской Аравии, эмир Катара, какие другие важными имена являются вашими клиентами? Не могли бы вы поделиться каким-нибудь незабываемым событием. Многие из моих работ были подарены нашему президенту. Уважаемый господин Абдуллах Гюль посетил мою выставку в Чикаго, тогда он работал в Министерстве иностранных дел. Я не был представлен английской королеве, это неверная информация. Зато королева Испании посетила мою лавку. И так как мне заранее не сообщили, я ее не узнал и спросил ее «от куда вы». Наверно я единственный человек, который задал королеве этот вопрос. Но она отнеслась с пониманием и после долгой беседы приобрела две мои работы.
61 RÖPORTAJ интервью 61
62 62 Kozmetİk Косметика GENEL OLARAK BEYAZ TENLILERDE KOYU TABANLI RUJLAR ÇOK IYI DURUR. BORDO, KOYU KIRMIZI, ŞEFTALININ AÇIK TONLARI GIBI ESMER TENLILER DE ISE YINE CANLI TONLAR, TURUNCULAR, AÇIK KIRMIZILAR, ŞEFTALI TONLARI MUHTEŞEM DURUR. Naturel Tondaki Rujları Nasıl Kullanmalı? Как пользоваться помадой натуральных оттенков? Naturel ton rujları kullanmak her zaman zordur. Birkaç püf noktasıyla etkileyici makyajı yakalayabilirsiniz. Пользоваться помадой натуральных оттенков всегда сложно. С помощью нескольких советов вы сможете сделать впечатляющий макияж. Sınırlarınızı zorladığınızda Naturel rujlar iyi birer dengeleyicidir. Bu nedenle de abartılı bir göz makyajı yaptığınızda ya da haddinden fazla bir renklendirme kullandığınızda sizin havanızı dengelemek için öne çıkar. Если перейти грани С помощью помады натуральных оттенков можно хорошо балансировать. Вы можете использовать ее, когда делаете яркий макияж глаз или макияж с использованием нескольких цветов. Makyajı azalttığınızda makyaj yapmaktan sıkıldığınız bir dönemde natürel tonlar imdadınıza yetişebilir. Size istediğiniz doğallığı ve sağlıklı görüntüyü o doğal dudaklarınız sağlar. Минимум макияжа Натуральные оттенки смогут выручить вас в период, когда вы устанете от макияжа. Губы натурального оттенка придадут вам естественность и здоровый вид.
63 Kozmetİk Косметика 63 Ruj kadını olmak Ruj kadını demek tek bir rujla da full makyaj bir görüntüye kavuşabilmektir. Eğer siz de tek bir rujla yüzünüzü parlatmayı başarıyorsanız iyi bir naturel rujla her daim güzel ve bakımlı görünebilirsiniz. Быть женщиной помады Женщина помады это способ достичь эффекта полного макияжа с применением только губной помады. Если вам удастся придать блеск своему лицу с помощью только помады, вы всегда можете выглядеть красиво и ухоженно с хорошей губной помадой натуральных оттенков. Abartılı bir kıyafet giyindiğinizde Abartılı makyajlar gibi abartılı kıyafetleri dengelemenin yolu da basit bir naturel ruj kullanmaktır. Eğer oldukça abartılı bir kıyafet giyindiğinizi düşünüyorsanız makyajınızı daha sade tutmalı ve bir renk kargaşasına ya da ağır bir görüntüye sahip olmamalısınız. Bu nedenle de iddialı kıyafetlerin dengeleyicisi güzel bir naturel rujdur. Yazın sıcaklarında Yaz sıcaklarında ağır makyaj yapmak pek iç açıcı sonuçlar doğurmaz. Makyajınız akabilir, sabitleyeyim derken de bir kaç katman birden canınızı sıkabilir. Oysa naturel tonda bir ruj sürüp dışarıya çıkmak sıcaklar için alınabilecek en iyi önlemdir. Yaz makyajınız için mutlaka böyle bir rujunuz olsun. Если вы надеваете очень яркую одежду Как и яркий макияж, так и яркую одежду, вы можете сочетать с помадой натуральных оттенков, создав таким образом баланс. Если вы думаете, что надетая вами одежда слишком яркая, необходимо использовать спокойный макияж. Поэтому в случае с яркой одеждой, красивая помада натуральных оттенков будет правильным дополнением. В летнюю жару Не используйте насыщенный макияж в жаркое летнее время. Макияж может потечь, и несколько слоев макияжа, с целью закрепления макияжа, могут доставить вам дискомфорт. Самым правильным решением в жару может стать использование помады натуральных оттенков. Для летнего макияжа обязательно приобретите такую помаду.
64 64 EGZERSİZ спортом Egzersiz Yaparken Dikkat Edin! Будьте внимательны при занятии спортом! Sabri Ülker Vakfı beslenme ve egzersiz ilişkisinin temel ilkelerini sıralıyor. Gıda, beslenme ve sağlık konularında geliştirdiği projelerle toplum sağlığının geleceği için çalışan Sabri Ülker Vakfı, düzenli egzersiz yapan kişilerin beslenmesine mutlaka dikkat etmesi gerektiğini hatırlatıyor. Vakıf, egzersiz ile beslenme ilişkisine dair önemli bilgiler veriyor. Yeterli ve dengeli beslenen bir kişinin, düzenli egzersizin pek çok sağlık riskini ortadan kaldırabileceğinin altını çizen Sabri Ülker Vakfı, egzersiz yapan bireylerin beslenmesine ilişkin bilimsel verileri derleyerek gündeme taşıyor. Фонд Сабри Юлкера перечисляет основные принципы питания и физических упражнений. Фонд Сабри Юлкера перечисляет основные принципы питания и физических упражнений. Фонд Сабри Юлкера, разрабатывающий проекты в области питания и здоровья, напоминает, люди регулярно занимающиеся физическими упражнения, должны уделять особое внимание питанию. Фонд предоставляет важную информацию о взаимосвязи между физическими упражнениями и питанием. Фонд подчеркивает, что регулярные физические упражнения и сбалансированное питание могут избавить от многих рисков для здоровья человека. Фонд собирает научные данные о питании людей, которые занимаются спортом.
65 EGZERSİZ спортом 65 Aşırı protein tüketimi kas kitlesinde artış sağlamaz Karbonhidratlar egzersiz sırasında kullanılan temel enerji kaynağıdır. Bu nedenle egzersiz yapan bireyler karbonhidrat tüketimlerini arttırmalı, günlük enerjinin yüzde inin karbonhidratlardan gelmesi sağlanmalıdır. Karbonhidrat tüketiminde kompleks, posa içeriği yüksek ve vitamin-mineral yönünden zengin besinler (esmer ekmek, bulgur, pirinç, makarna, diğer tahıl ürünleri, kurubaklagiller, sebzeler, meyveler gibi) tercih edilmelidir. Yemek egzersizden 2-4 saat önce tüketilmeli Egzersiz öncesi, çok tok veya aç olunması performansı olumsuz etkiler. Egzersizden 2-4 saat önce, mideyi rahatsız etmeyecek yiyecek ve içecekler tercih edilmelidir. Bu öğünlerin temel ilkesi; yeterli sıvı, düşük yağ ve posa, yüksek kompleks karbonhidrat ve orta düzey protein olmalıdır. 60 dakikadan fazla süren yorucu, uzun süreli egzersizlerde uzman denetiminde karbonhidrat ve elektrolit içeren sıvı içecekler tüketilebilir. Sıvı tüketimi için susamayı beklememeli, özellikle sıcak havalarda daha fazla sıvı tüketilmelidir. Чрезмерное потребление белка не увеличивает мышечную массу Углеводы являются основным источником энергии, используемым во время тренировок. Таким образом, люди, которые занимаются спортом, должны увеличить потребление углеводов, и 55-65% дневной энергии должны поступать из углеводов. При потреблении углеводов следует отдавать предпочтение продуктам с высоким содержанием витаминов и богатыми витаминами и минералами (таким как черный хлеб, булгур, рис, макаронные изделия, другие зерновые продукты, бобовые, овощи, фрукты). Питание следует употреблять за 2-4 часа до тренировки Занятие спортом на голодный или слишком сытый желудок, отрицательно скажется на работоспособности. Есть следует за 2-4 часа до тренировки. Основной принцип заключается в том, что эти блюда должны содержать достаточно жидкости, с низким содержанием жира, с высоким содержанием сложных углеводов и умеренного содержания белка. Во время упражнений продолжительностью более 60 минут под контролем профессионального тренера можно употреблять напитки с содержанием углеводов и электролитов. Не надо испытывать жажду, чтобы пить, а в жаркое время пейте как можно больше. Egzersiz yaparken bunları unutmayın Что не нужно забывать при занятии спортом: İstenilen ağırlık ve uygun vücut bileşimini koruyacak, yeterli enerji içeren bir diyet uygulayın. Tüm besin gruplarındaki yiyeceklerden dengeli tüketin. Besin çeşitliliğini arttırın. Kompleks karbonhidrat tüketimini arttırın. Doymuş yağ tüketimini azaltın. Kepekli tahıllar ve kurubaklagil tüketimini arttırın. Günde 5 porsiyon sebze ve meyve tüketin. Kısa süreli diyetler yerine, uzun süre uygulayabileceğiniz, sağlıklı beslenme kuralları içeren diyetler uygulayın. Günlük 3 ana, 2-3 ara öğünü, 2-3 saat aralıklarla tüketin. Öğün atlamayın, uzun süre aç kalmayın. Соблюдайте диету, которая обеспечит достаточно энергии для поддержания желаемого веса и соответствующего состава тела. Потребляйте продукты всех пищевых групп. Разнообразьте продукты питания Увеличьте потребления сложных углеводов Уменьшите потребление насыщенных жиров Увеличьте потребление цельно зерновых и бобовых продуктов Ешьте 5 порций фруктов и овощей в день Вместо краткосрочных диет, придерживайтесь долгосрочной сбалансированной диеты В течении дня должно быть 3 основных приема пищи и 2-3 перекуса каждые 2-3 часа. Не пропускайте приемы пищи, не оставайтесь голодными в течение длительного времени.
66 66 Bİlİyor musunuz А вы знали? Nomofobİk olduk Мы стали страдать номофобией Britanya nın en yetkin sözlüklerinden Cambridge Sözlüğü 2018 yılının kelimesini Nomophobia telefon bağlantısını kaybetme korkusu olarak açıkladı. Cep telefonundan uzak kalma korkusunu yaşayan kişi sayısı her geçen gün artmaktadır. İngiltere de yapılan bir araştırmaya göre cep telefonu kullanıcılarının yüzde 53 ünün nomofobik olma durumu söz konusu. Belirtileri nelerdir? Telefonunuz yanınızda olmasına rağmen sürekli kontrol ediyorsanız, Telefonunuzun çantanızda ya da cebinizde olduğunu bilmenize rağmen sürekli çalınır diye düşünüyor ve korkuyorsanız, Telefonunuzun çekmemesi ya da kapanması durumunda aşırı öfke duyguları yaşıyorsanız, Telefonunuzun kapalı olması gereken mecburi alanlarda uçak, tiyatro gibi yerlerden uzak duruyorsanız, Telefonu asla kapatmıyor ve sürekli yanınızda bulunduruyorsanız, Arama ya da mesaj bildiriminin gelmediğini bilmesine rağmen sürekli kontrol ediyorsanız, nomofobik olabilirsiniz! Один из наиболее компетентных британских словарей, Кембриджский словарь, объявил слово «Номофобия» (боязнь остаться без мобильной связи) словом 2018 года. Число людей, которые боятся остаться без мобильной связи, растет день ото дня. Согласно исследованию, проведенному в Великобритании, 53 процента пользователей мобильных телефонов являются номофобами. Каковы симптомы? Если вы постоянно проверяете свой телефон, Если вы знаете, что ваш телефон находится в вашей сумке или кармане, но вы постоянно боитесь, что его украдут, Если вы злитесь, когда отсутствует связь или ваш телефон выключен, Если вы держитесь подальше от мест, где необходимо выключать телефон (самолеты, театры), Если вы никогда не выключаете телефон и он всегда рядом с вами, Если вы постоянно проверяете телефон, даже если уведомлений о звонке или сообщении не было, вы можете быть номофобом!
67
68 68 LASİAD HABERLERİ НОВОСТИ LASİAD 100 ALS Hastasına Umut Надежда для 100 больных БАС ALS Derneği Yaşatmak için Adım At Kampanyasının Cihaz Dağıtım ve Teşekkür Töreni Necip Fazıl Kısakürek Kültür Merkezi nde 20 Ocak tarihinde düzenlendi. Vodafone 40. İstanbul Maratonu nda ALS Hastaları için koşan gönüllüler ve destekçiler bir araya geldi. LASİAD ın da destek verdiği 40.İstanbul Maratonu plaket törenine Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı ve AK Parti İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkan Adayı Binali Yıldırım, Türk Kızılay ı İstanbul Şube Başkanı İlhami Yıldırım, Eski Milli Futbolcu ve Teknik Direktör Ertuğrul Sağlam katıldı. Program plaket takdimi ile son buldu. LASİAD adına plaketi Halkla İlişkiler Sorumlusu Halil Kılınç aldı. 20 января в культурном центре Necip Fazıl Kısakürek была организована церемония распространения устройств и благодарности в рамках кампании Ассоциации БАС «Шаг к Жизни». Волонтеры и группа поддержки пациентов с БАС собрались на 40-й Стамбульский марафон Vodafone. В церемонии приняли участие Глава Правительства Турции и кандидат в на пост главы Стамбульского столичного муниципалитета (IMM) Бинали Йылдырым, глава стамбульского Красного Полумесяца Илхами Йылдырым, бывший национальный футболист и тренер Эртугрул Саглам. Программа завершилась презентацией мемориальной доски. Менеджер по связям с общественностью Халиль Кылынч получил табличку от имени LASİAD. Dent AVENUE Ağız ve Diş Sağlığı Polİklİnİğİ Nİşantaşı nda Açıldı В Нишанташи открылась стоматологическая клиника Dent AVENUE Fatih Eski Belediye Başkanı ve Ak Parti İstanbul 2.Bölge Milletvekili Mustafa Demir ve Şule Demir çiftinin diş hekimi kızları Beyza Yıldız ve kendisi gibi diş hekimi olan eşi Melih Yıldız Nişantaşı nda Dentavenue Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği adıyla poliklinik açtı. 12 Ocak Cumartesi günü yapılan açılış programına iş ve siyaset dünyasından çok sayıda isim katıldı. Açılışa LASİAD adına Yönetim Kurulu Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca, Başkan Vekili Muhammed Sancaktar ve Yönetim Kurulu Üyesi İrfan Akbaş katıldı. Дантист Бейза Йылдыз, дочь депутата Ak Parti бывшего мэра муниципалитета Фатих Мустафы Демира и Шуле Демир, с супругом Мелихом Йылдыз открыли стоматологическую клинику в Нишанташи. Большое количество людей из мира бизнеса и политики приняли участие в открытии Dentavenue. От имени LASİAD в открытии приняли участие глава Гиясеттин Эййупкоджа, заместитель Мухаммед Санджактар и член совета правления Ирфан Акбаш.
69
70 70 LASİAD HABERLERİ НОВОСТИ LASİAD Muhafazakâr Gİyİm Fuarı Gerçekleştİ Выставка Консервативной Одежды Muhafazakâr giyim sektöründe tasarımcıları, üreticileri, toptancıları ve mağaza zincirlerini bir araya getiren, Lifestyle-Turkey, Ocak tarihleri arasında İstanbul Kongre Merkezi nde gerçekleşti. Fuarın açılışında konuşan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Mevlüt Uysal, İstanbul olarak birçok fuara ev sahipliği yapıyoruz ama bu fuarı diğer fuarlar gibi değerlendirmiyoruz. Bu fuarı ortak kültürümüz ve geleceğimiz adına, aynı coğrafyanın, inancın, dünyanın, kültürün insanları olarak geleceğimize aynı duyguları paylaşabilme adına önemli görüyorum. dedi. Birçok uluslararası katılımcının konuşmalarının ardından kurdele kesilerek fuarın açılışı gerçekleşti. Açılışa LASİAD adına Yönetim Kurulu Başkan Vekili Muhammed Sancaktar katıldı. С 17 по 19 января в конгресс-центре Стамбула проходила выставка Lifestyle-Turkey, которая объединила дизайнеров, производителей, оптовиков и сети магазинов консервативного сектора одежды. На открытии выставки мэр Стамбула Мевлют Уйсал сказал: «В Стамбуле проводится много выставок, но эту выставку мы оцениваем по-другому. Я считаю, что эта ярмарка важна для нашей общей культуры, чтобы разделить те же чувства к будущему с кем мы делим географию, веру, мир и культуру. После выступления многих международных участников была разрезана лента и ярмарка была открыта. Мухаммед Санджактар, заместитель Председателя Совета директоров, присутствовал на мероприятии от имени LASİAD. Kâtİp Kasım İlkokul Öğrencİlerİne Hedİyelİ Zİyaret В гостях у учеников школы им. Катиба Касыма LASİAD, hamisi olduğu Kâtip Kasım İlkokulu nu 28 Aralık günü ziyaret ederek öğrencilerle bir araya geldi. Öğrencilere okul müdürü Mehmet Öcel eşliğinde hediyeler verildi. Ziyarete LASİAD adına Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ahmet Turan, Yönetim Kurulu Üyesi Rıfat Opan ve Genel Sekreter Şerafettin Yüzüak katıldı. 28 декабря LASİAD посетили начальную школу имени Катиба Касима и встретились с учениками. В присутствии директора школы Мехмета Оджала ученикам были вручены подарки. На встрече присутствовали заместитель председателя совета директоров Ахмет Туран, Рыфат Опан и генеральный секретарь Щерафеттин Юзюак.
71
72 72 LASİAD HABERLERİ НОВОСТИ LASİAD Derİ Tasarımın Devlerİ Leshow da Гиганты дизайна кожи на Leshow LeShow Deri ve Moda Fuarı, ilk kez İstanbul Kongre Merkezi nde gerçekleşti. 24 Ocak tarihinde görkemli bir ön gösterim ile açılışı yapılan fuara, yerli yabancı birçok firma ilgi gösterdi. 21 yıldır Moskova da düzenlenen deri sektörünün en önemli fuarlarından LeShow Deri ve Moda Fuarı, 26 Ocak tarihine kadar İstanbul Kongre Merkezi nde ziyaretçilerini ağırladı. Fuarda 2019 un trend ürünleri sergilendi. 24 Ocak günü koreografisini Asil Çağıl ın sunuculuğunu da Jülide Ateş in gerçekleştirdiği, ünlü tasarımcı ve modellerin yer aldığı defilede Sacha Pacha, Vlasta Kopylova Design, Lindi West, Steel Deri, Oksa Fashion, Panterrez ve Sansar Deri 2019/2020 koleksiyonlarını, Özge Ulusoy, Çağla Şıkel, Ece Gürsel ve Sema Şimşek başta olmak üzere daha birçok modelle trend deri kostüm ve aksesuarlarını tanıttı. LASİAD adına etkinliğe Yönetim Kurulu Üyesi Tarık Nayman katıldı. LeShow Leather and Fashion Fair впервые прошла в Стамбульском конгресс-центре. 24 января великолепным шоу была открыта выставка, которая вызвала интерес многих иностранных компаний. LeShow Leather and Fashion Fair, одна из важнейших выставок кожевенного сектора, проводимая в Москве в течение 21 года, принимала своих посетителей в конгресс-центре Стамбула до 26 января. На выставке были представлены трендовые продукты 2019 года. Вечером 24 января состоялся показ мод, хореографом которого стал Асиль Чагыл, ведущей была Жюлиде Атеш. На показе мод, где были представлены коллекции 2019/2020 известных брендов таких как Sacha Pacha, Vlasta Kopylova Design, Lindi West, Steel Deri, Oksa Fashion, Panterrez ve Sansar Deri. Озге Улусой, Чагла Шикель, Эдже Гюрсель и Сема Щимщек вместе со многими другими моделями представили модные кожаные наряды и аксессуары. От имени LASİAD в выставке принял участие член совета директоров Тарик Найман.
73
74 74 LASİAD HABERLERİ НОВОСТИ LASİAD Ergün Turan Geleneksel Lalelİ Buluşmalarında Эргюн Туран на традиционных встречах Лалели LASİAD, 2019 un ilk Laleli Buluşmaları nı 30 Ocak Çarşamba günü Crown Plaza Otel de gerçekleştirdi. Bu ayki Laleli Buluşmalarının konuğu TOKİ Eski Başkanı ve Fatih Belediye Başkan Adayı M. Ergün Turan oldu. LASİAD Yönetim, Denetleme, Disiplin Kurulu Üyeleri ile çok sayıda LASİAD üyesinin katıldığı programın açılış konuşmasını LASİAD Yönetim Kurulu Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca yaptı. Sonrasında Ak Parti Fatih İlçe Başkanı Orhan Narin ve M. Ergün Turan konuşma yaptı. Program, LASİAD Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca nın M.Ergün Turan plaket takdimiyle son buldu. Programın ardından M. Ergün Turan ve LASİAD Yönetimi kalabalık bir grupla Laleli turu yaparak esnaf ziyaretinde bulundu. LASİAD провела встречи в Лалели в ноябре, в среду, 30 января, в отеле Crown Plaza. Гостем встречи «Лалели» в этом месяце был кандидат в мэры района Фатих Эргюн Туран. С вступительной речью выступил председатель правления LASİAD Гиясеттин Эййюпкоджа. После этого выступили председатель Фатихского района партии АК Орхан Нарин и кандидат в мэры Фатиха Эргюн Туран. Члены Правления, аудита и дисциплины LASİAD, а также многие члены LASİAD присоединились к встрече.
75
76 76 LASİAD HABERLERİ НОВОСТИ LASİAD Gelinlik, damatlık ve abiye merkezi: IF Wedding Fashion İzmir Центр свадебных нарядов и вечерних платьев: IF Wedding Fashion İzmir Avrupa nın en büyüğü olan If Wedding Fashion İzmir- Gelinlik, Damatlık ve Abiye Giyim Fuarı, 13 üncü kez kapılarını açtı. Fuar kapsamında İzmir de ve Türkiye de hazır giyim konulu söyleşi düzenlendi. İzmir de 13 üncü kez kapılarını açan If Wedding Fashion İzmir Fuarı kapsamında düzenlenen söyleşide, İzmir de ve Türkiye de hazır giyim değerlendirildi. Söyleşide Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçılar Birliği Başkanı Burak Sertbaş, ve Laleli Sanayici ve İş Adamları Derneği (LASİAD) Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca nın konuşmacı olarak yer aldı. Söyleşinin moderatörlüğünü ise Mukadder Özden üstlendi. Söyleşide İzmir deki hazır giyim sektörünün başarılı artış göstererek globalleşen dünyayla rekabet edebilir hale geldiği bildirildi. LASİAD Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca ise, «İf Wedding, şahane mükemmel bir iş. İzmir in altyapısı kıskanılacak bir altyapı ve kıskanılacak bir özveri var. Bu fuarda 2 gündür dolaşıyorum gerçek anlamda ciddi sipariş geleceğine inanıyorum. diye konuştu. Крупнейшая в Европе выставка-ярмарка свадебных нарядов и вечерних платьев If Wedding Fashion İzmir состоялась в 13 раз. В рамках выставки был проведен обмен мнениями на тему одежды. В рамках этой беседы была проведена оценка одежды. В обмене мнениями выступили глава Союза Экспортеров одежды и конфекциона Эгейского региона Бурак Сертбаш, и глава LASİAD Гиясеттин Эййюпкоджа. Мукаддер Озден был модератором беседы. В беседе сообщалось, что сектор готовой одежды в Измире успешно конкурирует с глобализирующимся миром. Президент LASİAD Гиясеттин Эййюпкоджа сказал: «İf Wedding прекрасно организованная работа. Измир обладает завидной инфраструктурой и завидной отдачей. Я гулял по этой выставке в течение двух дней, я искренне верю, что нужно ждать больших заказов».
77
78 78 yemek ЕДА Pratik detoks tarifleri ile DETOKS ETKİLİ 5 KIŞ BESİNİ Практичные детокс рецепты 5 ЗИМНИХ ПРОДУКТОВ С ЭФФЕКТОМ ДЕТОКСА Acıbadem Bakırköy Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz Hiçbir besin tek başına mucizevi olmamakla birlikte, meyve ve sebzeler antioksidan açısından daha zengin olduğundan zararlı maddelerin vücudumuzdan arındırılması için çok önemli bir fırsat sunuyor. Elbette tüketeceğiniz miktarda aşırıya kaçmamak kaydıyla. 1 porsiyon içeceği gün içerisinde 1 kez ihtiyaca göre ana öğün veya ara öğün olarak tercih edebilirsiniz. Ancak diyabet, hipertansiyon, tiroit gibi hastalıkları olanların mutlaka dikkatli tüketmesi gerekiyor diyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayça Güleryüz, vücudu arındırmak için detoks etkili 5 kış besinini anlattı, pratik içecek tarifleri verdi. Специалист по питанию и диете больницы Acibadem Bakirkoy Айча Гюлерйюз: «Никакой продукт сам по себе не имеет чудесных свойств, фрукты и овощи богатые антиоксидантами, выводят вредные вещества из нашего организма. Конечно же, нужно соблюдать в необходимых пропорциях. 1 основной или промежуточный прием пищи можно заменить напитком. Но страдающие диабетом, гипертонией, болезнью щитовидной железы должно соблюдать особый режим». Айча Гюлерйюз рассказала о 5 зимних продуктах, имеющих эффект детокса, дала рецепты практичных напитков.
79 yemek ЕДА 79 BAL KABAĞI Kabak cildimizin sağlığında önemli bir rol oynadığı tespit edilen C ve E vitaminlerinin yanı sıra A vitaminine dönüşen beta-karoten içeriyor. ISPANAK Ispanak kabızlığı önlemeye ve sağlıklı bir sindirim sistemini teşvik etmeye yardımcı olan lif ve su açısından oldukça zengin bir besin. TURP Turp bol miktarda lif sağlayarak sindirimi kolaylaştırıyor. Aynı zamanda safra üretimini düzenlerken, karaciğeri ve safra kesesini koruyor. GREYFURT Yüzde 88 i sudan oluşan greyfurt C vitamininin de iyi bir kaynağı olup, vücudu toksinlerden arındırmaya oldukça yardımcı. KIVI A, B2, E, K vitaminleri, folik asit, potasyum, demir, magnezyum, kalsiyum, bakır ve fosfor minerallerini de içeriyor. Yüksek lif içeriği sayesinde bağırsakların çalışmasına yardımcı oluyor, kabızlığı gideriyor. Actinidin enzimi içeriği sayesinde sindirimi de kolay olan bir besin. ТЫКВА Тыква содержит витамины С и Е, которые играют важную роль в здоровье нашей кожи, а также бета-каротин, который превращается в витамин А. ШПИНАТ Шпинат богат клетчаткой и водой, что помогает предотвратить запор и способствует здоровой пищеварительной системе. РЕДИС Редька облегчает пищеварение, обеспечивая достаточное количество клетчатки. Он также регулирует выработку желчи и защищает печень и желчный пузырь. ГРЕЙПФРУТ Грейпфрут, 88 процентов которого составляет вода, является хорошим источником витамина С, который помогает очистить организм от токсинов. КИВИ Содержит витамины А, В2, Е, К, фолиевую кислоту, калий, железо, магний, кальций, медь и фосфор. Благодаря высокому содержанию клетчатки он помогает кишечнику работать и устраняет запоры. Актинидин является питательным веществом, которое легко усваивается благодаря содержанию ферментов. BAL KABAKLI SMOOTHIE 1 çay bardağı haşlanmış püre yapılmış balkabağı 1 orta boy muzun yarısı 1 çay bardağı süt 2 kaşık yoğurt İstenilen kadar tarçın Tüm malzemeleri blenderdan geçirip tüketebilirsiniz. СМУЗИ ИЗ ТЫКВЫ 1 чайный стакан пюре вареной тыквы ½ банана среднего размера ISPANAKLI SMOOTHIE 1 ince dilim ananas Yarım orta boy yeşil elma 1 avuç çiğ ıspanak 1 küçük boy muzun yarısı 2 yemek kaşığı yoğurt 1 çay bardağı süt Tüm malzemeleri blenderdan geçirin. СМУЗИ ИЗ ШПИНАТА 1 тонкая долька ананаса ½ яблока среднего размера 1 горсть сырого шпината 1 чайный стакан молока 2 ст. ложки йогурта Корица по желанию Все продукты взбить в блендере, приятного аппетита! ½ банана среднего размера 2 ст. Ложки йогурта 1 чайн. Стакан молока Все продукты взбить в блендере, приятного аппетита!
80 AKRAN ZORBALIĞI 4 ŞEKİLDE UYGULANIYOR 4 вида травли со стороны сверстников Gençleri tehdit eden akran zorbalığının fiziksel, sözel, sosyal ve siber zorbalık olmak üzere dört şekilde ortaya çıktığını belirten uzmanlara göre, akran zorbalığı ve güvenli arkadaşlık hakkında bilgilendirmek önlem açısından etkili olabiliyor. BM Çocuklara Yardım Fonu nun (UNICEF) açıkladığı rapora göre, dünya genelinde yaş arasındaki her iki gençten biri okul ya da okul çevresinde şiddete maruz kalıyor. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Emel Sarı Gökten, akran zorbalığının dört şekilde ortaya çıktığını söyledi. По мнению экспертов, существует 4 вида травли, осуществляемой со стороны сверстников: физическая, словесная, социальная и кибербуллинг. Информирование на темы запугивания и безопасной дружбы может быть эффективно с точки зрения принятия мер. Согласно докладу Детского фонда ООН (ЮНИСЕФ), один из каждых двух молодых людей в возрасте от 13 до 15 лет подвергается травле в школе или рядом со школой. Детский психиатр Ускюдарского Института Мозга NPİSTANBUL доцент Эмель Сары Гёктен рассказал о четырех видах травли.
81 ARAŞTIRMA Исследование 81 Zorbalığın dört türü var Zorbalık dediğimiz zaman dört farklı şekli olduğunu görüyoruz; fiziksel, sözel, sosyal ve siber zorbalık. Fiziksel zorbalıkta vurma, itme, tekmeleme, tükürme gibi daha çok fiziksel hareketler ile yapılan bir zorbalık türünden bahsediyoruz. Sözel zorbalıkta ise çocuğu aşağılama, küçümseme, lakap takma, hakaret etme gibi sözel davranışlar var. Sosyal zorbalıkta yine çocuğu dışlama, hiç yokmuş gibi davranma şeklinde sosyal sonuçları olan zorbalık türünden bahsediyoruz. En son siber zorbalıkta ise yine hepimizin bildiği gibi internet ortamında ya da sosyal medyada rahatsızlık verici birtakım yazılar paylaşma ya da fotoğraflar paylaşmadan bahsediyoruz. Zorbalık ve güvenli bir arkadaşlık anlatılmalı Çocuklar mutlaka bilgi sahibi olmalı çünkü çocukların birçoğu aslında zorbalığa maruz kaldığını anlayamayabiliyor. Bu nedenle, hangi davranışların zorbalık olarak kabul edileceğini ya da normal, sağlıklı ve güvenli bir arkadaşlık ilişkisinin nasıl olması gerektiği çocuklara mutlaka anlatılmalı. Çocukla güvenli iletişim kurulmalı Bu nedenle bir çocuğu yetiştirirken aslında en önemli konulardan biri onunla sağlıklı ve güvenli bir iletişim kurabilmektir. Böyle olduğu zaman çocuk uğradığı olumsuz bir davranışı gelip bir yetişkine rahatlıkla açabilir. Bazen çocuklar zorbalığa maruz kaldıkları halde bunu yetişkinlerle paylaşmaktan son derece kaçınırlar. Bunun birçok sebebi olabilir. Öncelikle çocuk utanıyor olabilir uğradığı zorbalık nedeniyle ya da bu durumu kendi suçu olduğunu düşünüyor olabilir. Bir başka sebebi de zorbalığı yapan çocuk tarafından yeniden zarar göreceği endişesini taşıyor olabilir. Bu nedenle çocukların bize anlatmadan önce verebileceği birtakım uyarı işaretlerine de çok çok dikkat etmek gerekir. Uyku sorunları da haberci olabilir Öncesinde rahatlıkla uyuyabilen çocuğun sık sık uyanması ya da uykuya dalmakta zorlanması, kabuslar görmesi gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bazen bazı çocuklarda duygu durumunda birtakım dalgalanmalar görülebilir. Öncesinde daha sakin olan bir çocuk daha öfkeli, zaman zaman öfke atakları geçirebilen bir çocuk haline gelebilir. Sıkça açıklanamayan ağlama krizleri de bizim için uyarı işaretleri olmalıdır. Существует четыре вида травли «Существует четыре вида травли: физическая, словесная, социальная и кибербуллинг. Под физической травлей подразумевается битье, толкание, пинки ногами, плевки. В словесном издевательстве есть вербальное поведение, такое как унижение, презрение, присвоение прозвищ и оскорбление. В социальном издевательстве мы говорим о типе запугивания, который имеет социальные последствия в форме отстранения и игнорирования. Последний вид травли это кибербуллинг. Это намеренные оскорбления, угрозы, диффамации и сообщение другим компрометирующих данных с помощью современных средств коммуникации». Нужно информировать о травли и безопасной дружбе «Дети обязательно должны быть проинформированы, так как они могут даже не понимать, что подвергаются травле. Поэтому необходимо объяснить детям, что такое травля и какими должны безопасные дружеские отношения». Необходимы доверительные отношения с ребенком «Поэтому одной из наиболее важных проблем в воспитании ребенка является установление с ним доверительных отношений. В этом случае, если ребенок подвергнется плохим отношением, он с легкостью расскажет об этом взрослому. Иногда дети избегают говорить о том, что они подвергаются травле. Для этого есть много причин. Во-первых, ребенок может стыдиться из-за издевательств, или может считать, что все происходит по его вине. Другая причина может быть связана с тем, что ребенок переживает, что он снова подвергнется издевательствам. По этой причине следует обратить внимание на множество предупреждающих знаков». Проблемы со сном как признак «Симптомы проявляются как проблемы со сном: ребенок, который раньше сразу засыпал, часто просыпается среди ночи, сложно засыпает, видит кошмары. Иногда некоторые дети переживают колебания эмоций. Спокойный ребенок становится гневным и временами переживает вспышки гнева. Так же частый необъяснимый плач должны быть предупреждающим знаком для нас».
82 82 MARKETING Маркетин Sİber Saldırı Tehdİdİ Şİrketlerİ Telaşlandırıyor Угрозы Кибератак Пугают Компании IBS Sigorta ve Reasürans Brokerliği CEO su Murat Çiftçi her sektör için adeta bir tehdit unsuru haline dönüşen siber saldırıların 2019 yılında da etkisini göstereceğini belirtti. Ortadoğu Bölgesi baz alındığında Türkiye nin siber saldırılara uğrayacak ülkeler arasında ilk sırada yer aldığına dikkat çeken Çiftçi, C Level Yöneticiler siber saldırıları ajandalarındaki 3 riskten biri olarak konumlandırmış durumda. Olası bir saldırı sonucu veri kaybı, sistemin bloke olması ve tazminat gibi riskleri Siber Sigorta ile teminat altına alıyorlar. dedi. C Level Yöneticiler siber saldırı riskinin farkında 150 aracı kurumun faaliyet gösterdiği sigorta sektörünün 2018 yılında bir önceki yıla göre yüzde 18 büyüyerek, yılı 55 milyar TL lik bir prim üretimi ile kapattığını ifade eden Murat Çiftçi, 2019 yılında Siber Sigorta nın özellikle şirketlerin önceliği olacağını vurguladı. Farklı danışmanlık şirketleri tarafından yapılan araştırmaya göre; CFO, CIO ve CCO gibi C Level Yöneticilerin ajandasındaki ilk 3 riskten birinin siber güvenlik olduğuna dikkat çeken Murat Çiftçi, Artık yönetim kurullarının gündemine girmiş ve bununla ilgili aksiyon alınmış bir riskten söz ediyoruz. Bu sonu bucağı olmayan bir konu haline geldi. Fidye talebinden tutun da bütün sistemlerinizin kilitlenmesine kadar ciddi zararlar görebileceğiniz bir risk söz konusu. dedi. Мурат Чифтчи генеральный директор Страховой компании IBS сообщил, что кибератаки, которые стали угрозой для практически любого сектора, в 2019 году продолжат свое влияние. Чифтчи привлек внимание к тому, что Турция является одной из первых стран Ближнего Востока, которая может подвергнуться кибератакам. Руководители высшего уровня позиционируют кибератаки, в качестве одной из трех самых высоких опасностей. Возможные потери в результате атаки такие как блокировка системы, потеря данных и т.д. можно компенсировать по средству Кибер Страхования. Руководители высшего звена в курсе риска кибератак Подчеркнув, что страховой сектор, в котором работают 150 брокерских контор, в 2018 году вырос на 18 процентов по сравнению с предыдущим годом, с премиальным производством в 55 млрд. Лир, Мурат Чифтчи подчеркнул, что в 2019 году Кибер Страхование станет приоритетом компаний. По данным исследований, проведенных различными консалтинговыми компаниями; Мурат Чифтчи отметил, что одним из первых трех рисков в повестке дня руководителей уровня C, таких как CFO, CIO и CCO, является кибербезопасность. Сейчас мы говорим о проблеме, которая стоит на повестке дня управленцев. Этот вопрос превратился в нерешаемую проблему. Существует риск серьезного ущерба от требования выкупа до блокировки всех ваших систем.
83 MARKETING Маркетин 83 Bugün hiçbir kurumsal yapı Sistemim Güvenli diyemez Ülkemiz henüz siber güvenlik anlamında büyük hasarlar ödemiş bir konumda değil, ama tehdit artarak devam ediyor. Bu da gösteriyor ki; şirketlerimizin siber saldırıya maruz kalması an meselesi. Bundan 5-10 yıl önce bu konu gündeme geldiğinde şirket yöneticileri, bizim sistemimiz çok güvenli, kimse giremez diyordu. Bugün ise hiçbir firma ya da kurumsal yapı bu iddiada bulunamıyor. Artık internetin olduğu her yerde sistem anlamında size müdahale edebilecek bir risk mevcut. Datayı kaptırdığımızda şirketimize ne olur? Bu bizim için ne kadar önemli? Ticari kaybım ne olur? Bu soruların yanıtını çok iyi değerlendirmek lazım Siber saldırılar Siber Sigorta ile püskürtülecek Teminatlar şu anda Türkiye piyasası için çok daha makul seviyelerde. Paranızın karşılığında edim olarak alabileceğiniz teminat içeriği zengin bir ürün. Olası bir siber saldırı karşısında ne yapmanız gerektiğinden tutun da avukatlık hizmetlerine kadar Siber Sigorta poliçesinde yer alıyor. Olası bir siber saldırı sonrası IT sisteminizde yaşayacağınız bir sıkıntı nedeniyle uğrayacağınız veri kaybı, sisteminizin tamamen bloke olması, repütasyon ve verileri kaybetmenizden dolayı üçüncü şahıslar tarafından uğrayacağınız tazminat gibi risklere karşı Siber Sigorta sizi teminat altına alıyor. Ни одна корпоративная структура сегодня не может сказать, что ее система вне опасности Наша страна пока не несла большого ущерба с точки зрения кибер безопасности, но угроза сохраняется. Это говорит о том, что наши компании могут легко подвергнуться нападению лет назад, когда речь шла о кибер безопасности, наши компании говорили: «Наши системы вне опасности, никто не может нарушить их». Сегодня никто не может утверждать подобное. Теперь существует риск, который может помешать работе системы везде, где есть интернет. Что происходит с нашей компанией, когда мы теряем данные? Насколько это важно для нас? Как насчет моей коммерческой потери? Ответ на эти вопросы должен быть очень хорошо оценен». Кибер Страхование Против Кибератак «Уровень страховых премий в Турции на данный момент вполне оптимальны. За свои деньги вы можете получить хороший продукт. В полис включены информирование о том, что необходимо предпринимать при кибератаке, и до услуг адвоката. Кибер Страхование гарантирует вам риски, такие как потеря данных в вашей ИТ-системе после возможной кибератаки, полной блокировки вашей системы, потеря репутации и выплаты денежных средств третьим лицам».
84 84 MODA Haberlerİ НОВОСТИ МОДЫ
85 MODA Haberlerİ НОВОСТИ МОДЫ 85
86 86 Denİzden Из моря CNR AVRASYA BOAT SHOW BIR TUTKUDUR! CNR EURASIAN BOAT SHOW - ЭТО СТРАСТЬ! Deniz bir tutkudur. Bir kere tattın mı bir daha bırakamazsın bu duyguyu. Hele bir de manzaran gün batımıysa... Sadece bir cümle ne de güzel anlatmış denize gönül vermiş olanların duygusunu! İşte bu tarif edilemez deniz tutkusunu kendine pusula edinen CNR Holding, binlerce deniz severi 23 Şubat -3 Mart 2019 tarihleri arasında 14 üncü kez CNR Expo Yeşilköy de buluşturacak. CNR Holding kuruluşlarından Pozitif Fuarcılık ve Deniz Endüstrisini ve Denizciliği Geliştirme Derneği (DENTUR) iş birliğinde organize edilen CNR Avrasya Boat Show her yıl olduğu gibi bu yıl da dünya denizcilik sektörünün önde gelen 1500 ün üzerinde markasına ev sahipliği yapacak. 85 bin metrekare alanda düzenlenecek fuarda; yat, süper yat, mega yatların yanı sıra motor yat, yarış tekneleri, katamaran, yelkenli deniz araçları, gezi tekneleri, sürat tekneleri, jetskiler, ribler, flyboard, kano, şişme bot, ekipmanlar, aksesuarlar, su sporları ve balıkçılığa dair birçok ürün ziyaretçilerin beğenisine sunulacak. Море это страсть. Как только вы его попробуете, вы не можете оставить это. Чего только стоит вид заката... Выставка CNR Expo Yeşilköy, организованная CNR Holding в 14-й раз с 23 февраля по 3 марта 2019 года, ждет тысячи страстных любителей моря. CNR Avrasya Boat Show, организованная в сотрудничестве с Pozitif Fuarcılık и Ассоциацией морской промышленности и морского развития (DENTUR), одной из компаний холдинга CNR, примет более 1500 брендов мировой морской индустрии. Выставка пройдет на площади 85 тыс. Кв.м. Будут представлены яхты, супер-яхты, мега-яхты, а также моторные яхты, гоночные катера, катамараны, парусные лодки, прогулочные катера, быстроходные катера, майки, ребра, флайборды, каноэ, надувные лодки, оборудование, аксессуары, водные виды спорта и многие другие товары, связанные с рыболовством.
87
88 88 Denİzden Из моря AZIMUT GRANDE 32M АЗИМУТ ГРАНДЕ 32М Dünyaca ünlü İtalyan tersane Azimut Yachts, Grande 32M nin detaylarını 2018 Temmuzunda açıkladı. 32 m lik lüks yat, tasarımcısı Stefano Righini tarafından ortaya çıkarıldı, iç tasarımını ise Salvagni Architetti yaptı. En yüksek hızı, 26.5kn ve iki adet hp MTU 16V2000M86 dizel motorundan gelen gücü ile 12.0kn de maksimum seyir hızı nm dir. 5 mürettebat üyesi ile 10 kişiye kadar misafir ağırlayabilir. Performans anlamında da üstün olan Grande 32M, karbon fiber üst binası sayesinde emsallerine oranla çok daha aşağıda bir ağırlık merkezine sahip. Известная итальянская верфь Azimut Yachts объявила о деталях Grande 32M в июле 2018 года. 32-метровая роскошная яхта была представлена ее дизайнером Стефано Ригини, а интерьер - Salvagni Architetti. Максимальная скорость 26,5 квт и два дизельных двигателя MTU 16V2000M86 мощностью 2200,0 л.с. при максимальной скорости движения 12,0 квт составляет 1000,0 нм. Здесь могут разместиться до 10 гостей с 5 членами экипажа. Grande 32M, который также обладает превосходными эксплуатационными характеристиками, имеет весовой центр, значительно меньший, чем у его аналогов, благодаря верхнему корпусу из углеродного волокна.
89 Denİzden Из моря 89
90 90 SANAT ИСКУССТВО
91
92 92 LASİAD HABERLERİ НОВОСТИ LASİAD CENTRAL ASIA FASHION Kazakistan Almatı / Германия-Мюнхен / 2019 THE CORE ISTANBUL İstanbul- Zorlu PSM Sky Lounge / Стамбул- Zorlu PSM Sky Lounge / 2019 CHPE ŞANGAY Çin- Şangay / Китай- Шанхай / 2019 MERCEDES BENZ MODA HAFTASI İstanbul- Zorlu PSM / Стамбул- Zorlu PSM / 2019 KOZA GENÇ MODA TASARIMCILARI İstanbul / Стамбул / 2019
93
94
95
96
97
98 TEK BİR UYGULAMA İLE TÜM LALELİ PARMAKLARINIZIN UCUNDA ЛАЛЕЛИ ПОД ВАШЕЙ РУКОЙ С ОДНИМ ПРИЛОЖЕНИЕМ WHOLE LALELI AT YOUR FINGERTIPS WITH A SINGLE APP
99 Lalelinfo ios ve Android uygulaması ile Laleli ye gelen misafirlerimiz artık aradıkları lokasyonları kolayca bulacaklar! С помощью приложения Lalelinfo ios и Android, любой, ктопосещает Laleli, легко найдет места, которые они ищет! With Lalelinfo ios and Android app, anyone who visits Laleli will easily find the locations they are looking for! MAĞAZA WEB SİTESİNİ ZİYARET ET ПОСЕТИТЕ ВЕБ-САЙТ МАГАЗИНА VISIT STORE WEBSITE WhatsApp ile MESAJLAŞMA WhatsApp СООБЩЕНИЕ WhatsApp MESSAGING MAĞAZAYI ARA ПОЗВОНИТЕ МАГАЗИНУ CALL THE STORE SKYPE İLE ARAMA ПОЗВОНИТЕ ПО СКАЙПУ CALL BY SKYPE BENİ ORAYA GÖTÜR ВОЗЬМИ МЕНЯ ТУДА TAKE ME THERE
100
Daha göster
Samsung Galaxy Watch 46 mm Legal
(End User License Agreement, Privacy Policy)
www.samsung.com 08/2018
1
Azerbaijani ………………………………… 5 Portuguese
(Brazil)
………………… 178
Indonesian ………………………………… 11 Portuguese
(Portugal)
……………… 184
Malay ………………………………………… 17 Russian………………………………… 190
Bosnian ……………………………………… 23 Romanian……………………………… 197
Catalan ……………………………………… 28 Albanian………………………………… 203
Czech ………………………………………… 34 Slovak…………………………………… 209
Danish ………………………………………… 40 Slovenian……………………………… 215
German ……………………………………… 46 Serbian………………………………… 221
Estonian ……………………………………… 52 Finnish…………………………………… 227
English
(United Kingdom, Ireland, Australia,
Swedish………………………………… 233
New Zealand, South Africa)
…………………… 57 Vietnamese…………………………… 239
English
(Canada)
…………………………… 62 Tajik……………………………………… 245
English
(United States, Philippines)
………… 67 Turkmen………………………………… 251
Spanish………………………………………… 72 Turkish…………………………………… 257
Spanish
(Latin)
……………………………… 78 Greek…………………………………… 263
Basque ……………………………………… 84 Bulgarian……………………………… 270
Filipino ……………………………………… 90 Kazakh………………………………… 276
French
(France, Belgium, Switzerland)
……… 96 Kyrgyz ………………………………… 283
French
(Canada)
……………………………… 102 Mongolian …………………………… 290
Ireland ………………………………………… 108 Macedonian ………………………… 296
Galician ……………………………………… 114 Ukrainian …………………………… 302
Croatian ……………………………………… 120 Armenian …………………………… 309
Icelandic ……………………………………… 125 Georgian ……………………………… 315
Italian ………………………………………… 130 Hebrew ………………………………… 322
Latvian ……………………………………… 136 Urdu …………………………………… 327
Lithuanian ………………………………… 142 Arabic ………………………………… 332
Hungarian ………………………………… 148 Farsi …………………………………… 337
Dutch ………………………………………… 154 Nepali ………………………………… 342
Norwegian ………………………………… 160 Marathi ……………………………… 347
Uzbekistan ………………………………… 166 Hindi …………………………………… 352
Polish ………………………………………… 172 Assamese …………………………… 357
2
Bengali
(India)
………………………… 362 Thai ……………………………………… 420
Bengali
(Bangadesh)
………………….. 367 Myanmar
(Unicode)
…………………. 425
Punjabi ………………………………… 372 Myanmar
(Zawgyi)
…………………… 432
Gujarati ……………………………….. 377 Lao ………………………………………. 439
Odia …………………………………….. 382 Khmer ………………………………….. 444
Tamil …………………………………… 387 Japanese ……………………………… 449
Telugu …………………………………. 394 Chinese ………………………………… 454
Kannada ………………………………. 400 Chinese
(Taiwan)
……………………… 458
Malayalam …………………………… 406 Chinese
(Hong Kong)
…………………. 462
Sinhala …………………………………. 414 Korean …………………………………. 466
3
Samsung Global Privacy Policy
User data processed by Samsung is governed by the Samsung Privacy Policy.
Learn more at https://account.samsung.com/membership/pp
4
Son
İ stifad
ə
çinin Lisenziya Müqavil
ə
si (Azerbaijani)
Galaxy Watch v ə
Galaxy Fit (birlikd ə
“Taxılan Cihaz”) kimi Samsung istehsalı olan v ə
ya brendi olan taxılan cihazlardan v ə
vacib m ə lumatları ehtiva ed ə n Samsung-un taxılan cihaz meneceri proqramından (birlikd ə
“Menecer”) istifad ə
etm ə mi ş d ə n önc ə
bu Son
İ stifad ə
çinin Lisenziya
Müqavil ə sini (“Müqavil ə
”) diqq ə tl ə
oxuyun.
Bu Müqavil ə
, bu Müqavil ə ni mü ş ayi ə t ed ə n Samsung v ə
onun tör ə m ə ş irk ə tl ə rin ə
v ə
onun üçüncü t ə r ə f t ə chizatçıları v ə
lisenziyaçılarına m ə xsus olan v ə
sizin Taxılan Cihaz v ə
/yaxud Menecer-d ə n
(birlikd ə
“Proqram T ə minatı”) istifad ə nizl ə
ba ğ lı proqram t ə minatı v ə ə laq ə dar media, çap materialları, “onlayn” v ə
ya elektron s ə n ə dl ə ş m ə ni ehtiva ed ə n proqram t ə minatı üçün, siz (fiziki v ə ya hüquqi ş ə xs) v ə
Samsung Electronics Co., Ltd. (“Samsung”) arasında ba ğ lanmı ş
hüquqi razıla ş madır.
Menecer mobil cihazınızı (“Cihaz”) Taxılan Cihaza ba ğ layan v ə
siz ə
Cihaz vasit ə sil ə
Taxılan Cihazın proqram t ə minatını idar ə
etm ə k, yoxlamaq v ə
ya yenil ə m ə k imkanı ver ə n proqram t ə minatıdır.
Taxılan Cihaz ə vv ə lc ə d ə n yükl ə nmi ş
proqram t ə minatının normal v ə ziyy ə td ə
istifad ə
edilm ə sini t ə l ə b edir. Taxılan Cihaz, Menecer v ə
ya onun ə vv ə lc ə d ə n yükl ə nmi ş
proqram t ə minatından istifad ə etm ə kl ə
, siz bu Müqavil ə nin ş ə rtl ə rini q ə bul edirsiniz.
Ə g ə r bu ş ə rtl ə ri q ə bul etmirsinizs ə
, Taxılan
Cihaz, Menecer v ə
ya onun ə vv ə lc ə d ə n yükl ə nmi ş
proqram t ə minatından istifad ə
etm ə yin.
1. Xidm ə t v ə
Bildiri ş l ə r
Taxılan Cihaz özü v ə
ya Cihazınıza qo ş ulu ş ə kild ə
müxt ə lif t ə crüb ə l ə r t ə qdim edir.
Ə g ə r telefon ba ğ lantısı olmadan Taxılan Cihazdan istifad ə
ets ə niz, b ə zi funksional m ə hdudiyy ə tl ə r ola bil ə r.
Taxılan Cihaz v ə
Cihazdakı funksiyalar sahib ə
t ə qdim edildiyind ə n, icaz ə siz giri ş l ə
ba ğ lı ehtiyatlı olun.
Taxılan Cihaz Cihaza qo ş ulan zaman onların h ə r biri istifad ə
çi m ə lumatlarını bir-birin ə
ötür ə
bil ə r.
Cihaza qo ş maq v ə
ya ba ğ lantını k ə sm ə k üsulundan x ə b ə rdar olun v ə ə g ə r ba ğ lantıya daha ehtiyacınız yoxdursa, Taxılan Cihazınızın Cihazla ba ğ lantısını k ə sin (IconX kimi b ə zi taxılan cihazlar
Cihazınıza avtomatik qo ş ula bil ə r.)
Taxılan Cihazın t ə min etdiyi xidm ə tl ə r v ə
/yaxud xüsusiyy ə tl ə r ölk ə
, Cihaz modeli v ə
ya ş ə b ə k ə operatorundan asılı olaraq d ə yi ş ə
v ə
ya m ə hdud ola bil ə r.
Taxılan Cihaz v ə
Menecer ümumi sa ğ lamlıq v ə
fitnesin idar ə
edilm ə si üçün (“Fitnes Proqram
T ə minatı”) mü ə yy ə n Proqram T ə minatından ibar ə t ola v ə
ya onunla uy ğ un ola bil ə r. Taxılan Cihaz v ə
Fitnes Proqram T ə minatı yalnız ə yl ə nc ə
m ə qs ə di üçün n ə z ə rd ə
tutulub, x ə st ə liyin diaqnozunun qoyulması v ə
ya dig ə r v ə ziyy ə tl ə rd ə
istifad ə
v ə
ya müalic ə
, yüngüll ə ş dirm ə
, x ə st ə liyin qar ş ısının alınması v ə
ya müalic ə si, yaxud ist ə nil ə n dig ə r tibbi m ə qs ə dl ə r üçün n ə z ə rd ə
tutulmayıb. Fitnes
Proqram T ə minatından olan b ə zi veril ə nl ə r yalnız m ə lumatlandırma m ə qs ə dl ə ri üçündür v ə
tibbi m ə sl ə h ə t kimi davranılmaq v ə
ya sizinl ə
h ə kiminiz v ə
ya dig ə r tibb mü ə ssis ə si arasında münasib ə ti
5
ə v ə z etm ə k üçün n ə z ə rd ə
tutulmayıb. Fitnes Proqram T ə minatı vasit ə sil ə
öyr ə ndiyiniz n ə is ə
bir m ə lumata gör ə
pe ş ə kar tibbi m ə sl ə h ə ti r ə dd etm ə yin v ə
ya ona müraci ə t etm ə yi t ə xir ə
salmayın.
Samsung tövsiy ə l ə r, göst ə ri ş l ə r, m ə sl ə h ə tl ə r v ə
/yaxud qaydalar daxil olmaqla, xidm ə tl ə r v ə
/yaxud m ə lumat il ə ə laq ə dar istifad ə
çil ə rin m ə ruz qaldı ğ ı ist ə nil ə n x ə sar ə tl ə r ə
, ziyanlar, itkil ə r v ə
/yaxud x ə rcl ə r ə
gör ə
, el ə c ə
d ə
Fitnes Proqram T ə minatı vasit ə sil ə ə ld ə
edilmi ş
v ə
ya daxil olunmu ş
ist ə nil ə n m ə lumatın d ə qiqliyin ə
gör ə
m ə suliyy ə t da ş ımır. Samsung k ə nar üçüncü ş ə xs veb-saytları v ə
ya istinad materiallarında i ş ıq üzü gör ə n ist ə nil ə n m ə qal ə l ə r v ə
ya materiallarda olan m ə lumatın d ə qiqliyin ə
v ə
ya onlardan istifad ə nin t ə hlük ə sizliyin ə
gör ə
m ə sul deyil. K ə nar üçüncü ş ə xs vebsaytları v ə
ya istinad materiallarında olan m ə lumata istinad bu m ə lumatın d ə qiqliyinin t ə sdiqi v ə
ya
ümumilikd ə
h ə min saytın v ə
ya istinadın m ə zmunlarının t ə sdiqi kimi hesab edilm ə m ə lidir.Siz t ə sdiq edirsiniz v ə
razıla ş ırsınız ki, Taxıla bil ə n Cihazın v ə
ya Fitnes Proqram T ə minatının, yaxud onun daxilind ə ə vv ə lc ə d ə n yükl ə nmi ş
h ə r hansı proqramın istifad ə si zamanı ə ld ə
etdiyiniz h ə r hansı m ə lumat uy ğ un, d ə qiq, tam v ə
ya etibarlı olmaya bil ə r.
2. Lisenziya Verilm ə si
Bu Müqavil ə nin ş ə rtl ə r v ə
qaydalarına ə sas ə n, siz ə
Cihazınızda Meneceri qura ş dırmaq, istifad ə etm ə k, daxil olmaq, göst ə rm ə k v ə
i ş l ə tm ə k üçün m ə hdud, müst ə sna olmayan, ə v ə zl ə n ə
bil ə n lisenziya verilir. Siz Menecer vasit ə sil ə
çoxlu sayda Taxılan Cihazları Cihaza qo ş a bil ə rsiniz, lakin eyni vaxtda Taxılan Cihazdan istifad ə
mümkün olmur. Bundan ba ş qa, siz Taxılan Cihazı çoxsaylı Cihazlara, o cüml ə d ə n kompüter ə
qo ş a bilm ə zsiniz.
Proqram t ə minatının b ə zi elementl ə ri açıq m ə nb ə
lisenziyaları il ə
t ə nziml ə n ə
bil ə r. Açıq m ə nb ə lisenziyasının müdd ə aları bu Müqavil ə nin b ə zi ş ə rtl ə rini l ə ğ v ed ə
bil ə r.
3. Hüquqların v ə
Sahibliyin Qorunub Saxlanması
Samsung bu Müqavil ə d ə
siz ə
açıq ş ə kild ə
verilm ə y ə n bütün hüquqları qoruyub saxlayır. Proqram t ə minatı mü ə llif hüququ v ə
dig ə r ə qli mülkiyy ə t qanunları v ə
sazi ş l ə ri il ə
qorunur. Samsung
Proqram t ə minatında ada, mü ə llif hüququ v ə
dig ə r ə qli mülkiyy ə t hüquqlarına malikdir. Proqram t ə minatı lisenziya ş ə klind ə
verilir, satılmır.
4. M ə hdudiyy ə tl ə r
Sizin Proqram T ə minatını yenid ə n layih ə l ə ndirm ə y ə
, dekompilyasiya etm ə y ə
, sökm ə y ə
v ə
ya m ə nb ə kodu v ə
ya alqoritml ə rini a ş kar etm ə y ə
v ə
ya Proqram T ə minatının h ə r hansı funksiyalarını d ə yi ş m ə y ə
v ə
ya qeyri-aktiv etm ə y ə
v ə
ya Proqram T ə minatı ə sasında tör ə m ə
i ş l ə ri görm ə y ə hüququnuz yoxdur. Siz Proqram t ə minatını icar ə y ə
götür ə
, icar ə y ə
ver ə
, sublisenziya ver ə
v ə
ya
Proqram t ə minatı il ə
kommersiyanın idar ə olunması xidm ə tl ə rini t ə min ed ə
bilm ə zsiniz.
5. Xidm ə tin Yenil ə nm ə si, D ə yi ş ilm ə si v ə
ya Xitamı
6
Samsung s ə hvl ə rin düz ə ldilm ə si, xidm ə t t ə kmill ə ş m ə l ə ri, yeni xüsusiyy ə tl ə r, mövcud funksiyaların silinm ə si v ə
ya Xidm ə tin d ə yi ş dirilm ə si daxil olmaqla, lakin bunlarla m ə hdudla ş mayaraq, ist ə nil ə n vaxt Xidm ə t ə
(“Yenil ə m ə l ə r”) mövcud yenil ə m ə l ə r v ə
ya yenil ə ş dirm ə l ə r ed ə
bil ə r. Bu cür
Yenil ə m ə l ə rl ə
ayrıca ş ə rtl ə r v ə
qaydalar t ə qdim edilm ə y ə n ə
kimi (bir halda ki, ayrıca ş ə rtl ə r v ə qaydalar Yenil ə m ə l ə ri idar ə
ed ə c ə k) Yenil ə m ə l ə r bu Müqavil ə
il ə
t ə nziml ə n ə c ə k. T ə hlük ə sizlik proqram t ə minatı v ə
ya mühüm s ə hvl ə rin düz ə ldilm ə si üçün Yenil ə m ə l ə r v ə
ya dig ə r vacib
Yenil ə m ə l ə r sizi v ə
ba ş qa istifad ə
çil ə ri qoruma ğ a köm ə k etm ə k üçün bel ə
Yenil ə m ə l ə ri vaxtında alma ğ ın vacibliyini n ə z ə r ə
alaraq avtomatik endiril ə
v ə
qura ş dırıla bil ə r. Samsung açıq ş ə kild ə
Xidm ə ti v ə
ya burada qeyd olunan ist ə nil ə n hiss ə sini d ə yi ş m ə k, xitam verm ə k, silm ə k, istifad ə sini m ə hdudla ş dırmaq v ə
ya giri ş i qeyri-aktiv etm ə k hüququnu qoruyub saxlayır.
Samsung Taxılan Cihaz üçün siz ə
Proqram t ə minatı yenil ə m ə l ə rini t ə qdim ed ə
v ə
ya onların istifad ə sini mümkün ed ə
bil ə r. Ümumi ş ə kild ə
siz Menecerd ə n istifad ə
etm ə kl ə
Taxılan Cihazın
Proqram t ə minatını yenil ə y ə
bil ə rsiniz, m ə s ə l ə n b ə zi hallarda Galaxy IconX-i is ə
Kompüterin
Proqram t ə minatından istifad ə
etm ə kl ə
yenil ə y ə
bil ə rsiniz.
Bel ə
Yenil ə m ə
vasit ə sil ə
t ə min edil ə n versiyadan istifad ə
etm ə k üçün sizin ilk önc ə
Yenil ə m ə
üçün münasib olan proqram t ə minatına lisenziyanız olmalıdır. Yenil ə nmi ş
versiya yeni funksiyalar ə lav ə ed ə
v ə
b ə zi m ə hdud hallarda mövcud funksiyaları sil ə
bil ə r. Yenil ə m ə
ümumi ş ə kild ə
mövcud oldu ğ u halda, b ə zi m ə hdud ş ə rtl ə rd ə
, Yenil ə m ə l ə r yalnız ş ə b ə k ə
operatorunuz t ə r ə find ə n t ə klif edil ə bil ə r v ə
bel ə
Yenil ə m ə l ə r ş ə b ə k ə
operatorunuzla olan müqavil ə ə laq ə l ə rinizl ə
idar ə
olunacaq.
T ə hlük ə sizlik proqram t ə minatı v ə
ya mühüm s ə hvl ə rin düz ə ldilm ə si üçün Yenil ə m ə
v ə
ya dig ə r vacib Yenil ə m ə l ə r, bel ə
Yenil ə m ə l ə ri vaxtında alma ğ ın vacibliyini n ə z ə r ə
alaraq, avtomatik endiril ə
v ə qura ş dırıla bil ə r.
6. Üçüncü t ə r ə f Xidm ə tl ə ri v ə
M ə zmunuÜçüncü ş ə xs xidm ə tl ə ri h ə mçinin sizin üçün mövcud ola bil ə r. Samsung, Fitnes Proqram T ə minatı v ə
h ə r hansı üçüncü ş ə xsin xidm ə tl ə rinin m ə zmunu, onun d ə qiqliyi, tamlı ğ ı, s ə m ə r ə liliyi, h ə r hansı müvafiq qanunlara v ə
ya qaydalara uy ğ unlu ğ u il ə
ba ğ lı h ə r hansı z ə man ə t v ə
ya t ə msilçilikd ə n imtina edir.Üçüncü t ə r ə f xidm ə tl ə ri v ə
m ə zmunlarının istifad ə si bel ə
üçüncü ş ə xs t ə minatçısının istifad ə ş ə rtl ə ri, lisenziya müqavil ə si, m ə xfilik siyas ə ti v ə
ya dig ə r bel ə
müqavil ə
il ə
t ə nziml ə n ə
bil ə r. Xidm ə tin mü ə yy ə n hiss ə l ə ri açıq m ə nb ə
lisenziyalarına tabe ola bil ə r, burada is ə
bel ə
açıq m ə nb ə
lisenziyalarının ş ə rtl ə ri Xidm ə tin h ə min hiss ə si il ə ə laq ə dar bu
Müqavil ə nin ş ə rtl ə rind ə n ə vv ə l g ə l ə
bil ə r.
7. M ə lumatlara Giri ş
Proqram t ə minatının b ə zi xüsusiyy ə tl ə ri mobil cihazınızın internet ə
giri ş inin olmasını t ə l ə b ed ə
v ə ya ş ə b ə k ə
, yaxud internet t ə minatçınız t ə r ə find ə n t ə tbiq olunan m ə hdudiyy ə tl ə rl ə
t ə nziml ə n ə
bil ə r.
Proqram t ə minatı öd ə ni ş
planınızdan asılı olaraq, ə lav ə
x ə rcl ə rl ə
n ə tic ə l ə n ə
bil ə n mobil ş ə b ə k ə niz vasit ə sil ə
İ nternet ə
daxil ola bil ə r. Bundan ə lav ə
, Proqram t ə minatının b ə zi xüsusiyy ə tl ə rind ə n
7
istifad ə niz ə
cihaz avadanlı ğ ınız v ə
ya m ə lumatlara giri ş inizin uy ğ unlu ğ u v ə
m ə hsuldarlı ğ ı t ə sir ed ə bil ə r.
8. Proqram T ə minatının Ötürülm ə si
Siz Proqram T ə minatı il ə
mü ş ayi ə t olunan Taxılan Cihazın satı ş ı il ə ə laq ə li olmadı ğ ı halda, bu
Müqavil ə
v ə
ya burada veril ə n Proqram T ə minatı il ə
ba ğ lı hüquq v ə
öhd ə likl ə ri h ə r hansı üçüncü t ə r ə f ə
ötür ə
bilm ə zsiniz. Bu halda ötürm ə
bütün Proqram T ə minatını (o cüml ə d ə n, bütün komponentl ə ri, media v ə
çap materialları, h ə r hansı yenilikl ə r, bu Müqavil ə
) ehtiva etm ə lidir v ə
siz
Proqram T ə minatının h ə r hansı nüsx ə l ə rini özünüzd ə
saxlaya bilm ə zsiniz. Ötürm ə
konsiqnasiya kimi vasit ə li ötürm ə
ola bilm ə z. Ötürm ə d ə n önc ə
Proqram T ə minatının son istifad ə
çisi Müqavil ə nin bütün ş ə rtl ə ri il ə
razıla ş malıdır.
9. Qanunvericiliy ə
Riay ə t etm ə
Siz Menecer v ə
ya Proqram T ə minatının müxt ə lif ölk ə l ə rin ixrac m ə hdudiyy ə tl ə ri il ə
t ə nziml ə ndiyini bilirsiniz. Siz Menecer v ə
ya Proqram T ə minatına t ə tbiq edil ə n bütün müvafiq beyn ə lxalq v ə
milli qanunlara, o cüml ə d ə n bütün müvafiq ixrac m ə hdudiyy ə tl ə ri qanun v ə
qaydalarına riay ə t etm ə y ə razıla ş ırsınız.
10. Xitam
Bu Müqavil ə
ona xitam verilm ə y ə n ə
kimi qüvv ə d ə dir. Bu Müqavil ə nin ş ə rtl ə r v ə
qaydalarından h ə r hansı birin ə
riay ə t etm ə diyiniz halda, bu Müqavil ə ə sasındakı hüquqlarınız heç bir x ə b ə rdarlıq olmadan avtomatik olaraq Samsung t ə r ə find ə n l ə ğ v edil ə c ə k. Bu Müqavil ə y ə
xitam verildikd ə n sonra siz Menecer v ə
ya Proqram T ə minatının istifad ə sini dayandırmalı v ə
ya Menecer, ya da
Proqram T ə minatının bütün nüsx ə l ə rini m ə hv etm ə lisiniz.
11. Z ə man ə td ə n
İ mtina
TAXILAN C
İ
HAZINIZLA BA
Ğ
LI YAZILI XÜSUS
İ
M
Ə
HDUD Z
Ə
MAN
Ə
TD
Ə
AYRI-AYRILIQDA QEYD
ED
İ
LM
Ə
D
İ
Y
İ
HALDA, SAMSUNG T
Ə
R
Ə
F
İ
ND
Ə
N T
Ə
QD
İ
M ED
İ
L
Ə
N PROQRAM T
Ə
M
İ
NATI (TAXILAN
C
İ
HAZLA B
İ
RG
Ə
VER
İ
L
Ə
N, END
İ
R
İ
L
Ə
N V
Ə
YA
Ə
LD
Ə
ED
İ
L
Ə
N) SAMSUNG-UN AÇIQ-A
Ş
KAR V
Ə
YA
N
Ə
Z
Ə
RD
Ə
TUTULAN H
Ə
R HANSI Z
Ə
MAN
Ə
T
İ
OLMADAN “OLDU
Ğ
U K
İ
M
İ
” V
Ə
YA “MÖVCUD
OLDU
Ğ
U K
İ
M
İ
” T
Ə
QD
İ
M ED
İ
L
İ
R. MÜVAF
İ
Q QANUNVER
İ
C
İ
L
İ
Y
Ə
UY
Ğ
UN OLARAQ TAM
ŞƏ
K
İ
LD
Ə
SAMSUNG T
İ
CAR
Ə
T
İ
N N
Ə
Z
Ə
RD
Ə
TUTULAN Z
Ə
MAN
Ə
TL
Ə
R
İ
, Q
Ə
NA
Ə
TB
Ə
X
Ş
L
İ
L
İ
K KEYF
İ
YY
Ə
T
İ
V
Ə
YA
KEYF
İ
YY
Ə
TL
İ İ
CRASI, XÜSUS
İ
M
Ə
QS
Ə
D ÜÇÜN UY
Ğ
UNLUQ, ET
İ
BARLILIQ V
Ə
YA MÖVCUDLUQ,
D
Ə
Q
İ
QL
İ
K, V
İ
RUSLARIN AZLI
Ğ
I, G
İ
ZL
İ
YARARLANMA, ÜÇÜNCÜ
ŞƏ
XS HÜQUQLARININ
POZULMAMASI V
Ə
YA D
İ
G
Ə
R HÜQUQ POZUNTUSU DAX
İ
L OLMAQLA, LAK
İ
N BUNUNLA
M
Ə
HDUDLA
Ş
MAYARAQ, AÇIQ, N
Ə
Z
Ə
RD
Ə
TUTULAN, YAXUD QANUNLA MÜ
Ə
YY
Ə
N ED
İ
LM
İŞ
BÜTÜN
Z
Ə
MAN
Ə
TL
Ə
RD
Ə
N
İ
MT
İ
NA ED
İ
R. B
Ə
Z
İ
YUR
İ
SD
İ
KS
İ
YALAR N
Ə
Z
Ə
RD
Ə
TUTULAN Z
Ə
MAN
Ə
TL
Ə
R
İ
N
İ
ST
İ
SNALARINA V
Ə
YA M
Ə
HDUD
İ
YY
Ə
TL
Ə
R
İ
N
Ə İ
CAZ
Ə
VERM
İ
R, ONA GÖR
Ə
D
Ə
YUXARIDA QEYD
8
OLUNAN
İ
ST
İ
SNALAR V
Ə
YA M
Ə
HDUD
İ
YY
Ə
TL
Ə
R S
İ
Z
Ə
T
Ə
TB
İ
Q ED
İ
LM
Ə
Y
Ə
B
İ
L
Ə
R.S
İ
Z
İ
N SAMSUNG
V
Ə
YA ONUN TÖR
Ə
M
Ə Şİ
RK
Ə
TL
Ə
R
İ
ND
Ə
N
Ə
LD
Ə
ETD
İ
Y
İ
N
İ
Z YAZILI V
Ə
YA
Şİ
FAH
İ
OLMASINDAN
ASILI OLMAYARAQ, HEÇ B
İ
R M
Ə
SL
Ə
H
Ə
T V
Ə
YA M
Ə
LUMAT PROQRAM T
Ə
M
İ
NATI
İ
L
Ə Ə
LAQ
Ə
DAR
SAMSUNG-UN BU
İ
MT
İ
NASINI D
Ə
Y
İŞ
D
İ
RM
Ə
K V
Ə
YA SAMSUNG-DAN
İ
ST
Ə
N
İ
L
Ə
N NÖV Z
Ə
MAN
Ə
T
YARATMAQ ÜÇÜN N
Ə
Z
Ə
RD
Ə
TUTULA B
İ
LM
Ə
Z.
12. Samsung Proqramları v ə
Xidm ə tl ə ri
B ə zi proqramlar v ə
/yaxud xidm ə tl ə r Taxılan Cihazınıza ə vv ə lc ə d ə n yükl ə nmi ş
ola bil ə r v ə
ya onları endir ə
bil ə rsiniz. Bu cür proqramlar v ə
/yaxud xidm ə tl ə r Samsung Xidm ə t üzvlüyü (“Samsung account”) t ə l ə b ed ə
bil ə r. Sizin Samsung account il ə
ba ğ lı öhd ə lik v ə
hüquqlarınız ayrıca ş ə rtl ə r v ə qaydalarda, el ə c ə
d ə
Samsung account üçün m ə xfilik siyas ə tind ə
qeyd edilmi ş dir.
13. Öhd ə liyin M ə hdudiyy ə ti
SAMSUNG, H
Ə
TTA BEL
Ə
Z
Ə
R
Ə
RL
Ə
R
İ
N MÜMKÜNLÜYÜN
Ə
DA
İ
R M
Ə
SL
Ə
H
Ə
T ED
İ
LS
Ə
D
Ə
, S
Ə
HVL
Ə
R,
NÖQSANLAR, K
Ə
S
İ
LM
Ə
L
Ə
R, QÜSURLAR,
Ə
M
Ə
L
İ
YYAT V
Ə
YA ÖTÜRM
Ə
D
Ə
GEC
İ
KM
Ə
, KOMPÜTER
V
İ
RUSU, QO
Ş
ULMAQ U
Ğ
URSUZLU
Ğ
U,
ŞƏ
B
Ə
K
Ə
X
Ə
RCL
Ə
R
İ
V
Ə
D
İ
G
Ə
R B
İ
RBA
Ş
A, DOLAYI, XÜSUS
İ
,
T
Ə
SADÜF
İ
, NÜMUN
Ə
V
İ
V
Ə
YA N
Ə
T
İ
C
Ə
L
Ə
N
Ə
N Z
Ə
R
Ə
RL
Ə
R
İ
N S
Ə
B
Ə
B OLDU
Ğ
U V
Ə
YA ONLARLA
Ə
LAQ
Ə
DAR Z
Ə
R
Ə
RL
Ə
R DAX
İ
L OLMAQLA, PROQRAM T
Ə
M
İ
NATININ, M
Ə
ZMUNUNUN V
Ə
YA
FUNKS
İ
ONALLI
Ğ
ININ
İ
ST
İ
FAD
Ə
S
İ
V
Ə
YA MÜMKÜNSÜZLÜYÜND
Ə
N ORTAYA ÇIXAN V
Ə
YA ONUNLA
Ə
LAQ
Ə
DAR
İ
ST
Ə
N
İ
L
Ə
N NÖV Z
Ə
R
Ə
R
Ə
GÖR
Ə
M
Ə
SUL
İ
YY
Ə
T DA
Ş
IMIR. B
Ə
Z
İ
YUR
İ
SD
İ
KS
İ
YALAR
C
Ə
R
İ
M
Ə
L
İ
V
Ə
YA
Ə
LAV
Ə
Z
Ə
R
Ə
RL
Ə
R
İ
N
İ
ST
İ
SNASI V
Ə
YA M
Ə
HDUD
İ
YY
Ə
T
İ
N
Ə İ
CAZ
Ə
VERM
İ
R, ONA
GÖR
Ə
D
Ə
YUXARIDA QEYD OLUNAN
İ
ST
İ
SNALAR V
Ə
YA M
Ə
HDUD
İ
YY
Ə
TL
Ə
R S
İ
Z
Ə
T
Ə
TB
İ
Q
ED
İ
LM
Ə
Y
Ə
B
İ
L
Ə
R.YUXARIDA QEYD ED
İ
L
Ə
NL
Ə
R
Ə
BAXMAYARAQ, MÜQAV
İ
L
Ə
Y
Ə
, DÖVL
Ə
T
QAYDALARINA
Ə
SAS
Ə
N V
Ə
YA
Ə
KS HALDA, PROQRAM T
Ə
M
İ
NATINDAN
İ
ST
İ
FAD
Ə
N
İ
ZD
Ə
N V
Ə
YA
BU MÜQAV
İ
L
Ə
N
İ
N
İ
ST
Ə
N
İ
L
Ə
N D
İ
G
Ə
R MÜDD
Ə
ASINDAN ORTAYA ÇIXAN
İ
TK
İ
L
Ə
R, Z
Ə
R
Ə
RL
Ə
R,
T
Ə
DB
İ
R S
Ə
B
Ə
BL
Ə
R
İ
ÜÇÜN SAMSUNG-UN S
İ
Z
İ
N QAR
Ş
INIZDAKI ÜMUM
İ
ÖHD
Ə
L
İ
Y
İ
XÜSUS
İ
L
Ə
S
İ
FAR
İŞ
Ç
İ
N
İ
N BU PROQRAM T
Ə
M
İ
NATI ÜÇÜN ÖD
Ə
D
İ
Y
İ
M
Ə
BL
ƏĞ
D
Ə
N ÇOX OLMAMALIDIR.
YUXARIDA QEYD ED
İ
L
Ə
N M
Ə
HDUD
İ
YY
Ə
TL
Ə
R,
İ
ST
İ
SNALAR V
Ə İ
MT
İ
NALAR (BÖLM
Ə
11 V
Ə
12
DAX
İ
L OLMAQLA) H
Ə
TTA
Ə
G
Ə
R H
Ə
R HANSISA B
İ
R HÜQUQ
İ
VAS
İ
T
Ə Ə
SAS M
Ə
QS
Ə
D
İ
N
İ
YER
İ
N
Ə
YET
İ
RM
Ə
ZS
Ə
, MÜVAF
İ
Q QANUNVER
İ
C
İ
L
İ
K T
Ə
R
Ə
F
İ
ND
Ə
N
İ
CAZ
Ə
VER
İ
L
Ə
N MAKS
İ
MUM D
Ə
R
Ə
C
Ə
Y
Ə
Q
Ə
D
Ə
R T
Ə
TB
İ
Q ED
İ
L
İ
R.
14. Müvafiq Qanunvericilik
Bu Müqavil ə
qanuni müdd ə aların ziddiyy ə tin ə
baxmayaraq, ya ş adı ğ ınız yerin yurisdiksiyasının qanunları il ə
t ə nziml ə nir. Bu Müqavil ə
açıq ş ə kild ə
t ə tbiqi istisna edil ə n,
Ə mt əə l ə rin Beyn ə lxalq Alqı-
Satqısı Haqqında BMT Konvensiyası il ə
t ə nziml ə nmir.
15. Münaqi ş ə l ə rin H ə lli
9
Ə g ə r bu Müqavil ə
v ə
ya Proqram T ə minatından istifad ə nizd ə n ortaya çıxan münaqi ş ə
, mübahis ə
v ə ya ixtilaf sülh yolu il ə
h ə ll edilm ə zs ə
, bu, sakini oldu ğ unuz m ə kanın yurisdiksiya m ə hk ə m ə l ə rinin müst ə sna olmayan yurisdiksiyası il ə
t ə nziml ə n ə c ə kdir. Yuxarıda qeyd edil ə nl ə r ə
baxmayaraq,
Samsung ist ə nil ə n yurisdiksiyada ehtiyat t ə dbiri vasit ə l ə rin ə
(v ə
ya t ə cili hüquqi vasit ə nin b ə rab ə r növün ə
) müraci ə t ed ə
bil ə r.
16. Bütöv Müqavil ə
Bu Müqavil ə
Proqram t ə minatı il ə ə laq ə dar sizinl ə
Samsung arasında bütöv müqavil ə dir v ə
Proqram t ə minatı il ə ə laq ə dar bütün ilkin v ə
ya eyni zamanlı ş ifahi v ə
ya yazılı kommunikasiyaları, t ə klifl ə r v ə
t ə qdimatları v ə
ya bu Müqavil ə
t ə r ə find ə n ə hat ə
edil ə n ist ə nil ə n dig ə r m ə s ə l ə ni ə v ə z edir.
Ə g ə r bu Müqavil ə nin h ə r hansı müdd ə ası etibarsız, yanlı ş
, qüvv ə d ə n dü ş mü ş
v ə
ya qeyri-qanuni hesab edil ə rs ə
, dig ə r müdd ə alar tam qüvv ə d ə
davam edir.
10
Perjanjian Lisensi Pengguna Akhir (Indonesian)
Baca dengan cermat Perjanjian Lisensi Pengguna Akhir (“Perjanjian”) ini sebelum menggunakan perangkat pakai bermerek atau buatan Samsung seperti Galaxy Watch dan seri Galaxy Fit (secara kolektif disebut “Perangkat Pakai”), dan aplikasi manajer perangkat pakai dari Samsung (secara kolektif disebut “Manajer”) karena perjanjian ini berisi informasi penting.
Perjanjian ini adalah perjanjian hukum antara Anda (baik sebagai perorangan atau entitas tunggal) dan Samsung Electronics Co., Ltd. (“Samsung”) untuk perangkat lunak, yang dimiliki oleh Samsung dan perusahaan afiliasinya serta pemasok dan pemegang lisensi pihak ketiga yang menyertai
Perjanjian ini, yang meliputi perangkat lunak dan media terkait, materi cetak, dokumen “online” atau elektronik yang terkait dengan penggunaan Perangkat Pakai dan/atau aplikasi Manajer
(secara kolektif disebut “Perangkat Lunak”).
Manajer adalah program perangkat lunak yang digunakan untuk menghubungkan perangkat seluler Anda (“Perangkat”) ke Perangkat Pakai dan membantu Anda mengelola, mengontrol, atau memperbarui perangkat lunak di Perangkat Pakai melalui Perangkat. Perangkat Pakai memerlukan penggunaan perangkat lunak prainstal dalam pengoperasian normalnya. Dengan menggunakan
Perangkat Pakai, Manajer, atau perangkat lunak prainstal, Anda menyetujui persyaratan dalam
Perjanjian ini. Jika Anda tidak menyetujui persyaratan ini, jangan gunakan Perangkat Pakai,
Manajer, atau perangkat lunak prainstal.
1. Layanan dan Pemberitahuan
Perangkat Pakai itu sendiri atau bersama Perangkat Anda memberikan berbagai pengalaman. Jika
Anda menggunakan Perangkat Pakai tanpa koneksi ponsel, kemungkinan ada beberapa pembatasan fungsi.
Karena fungsi di Perangkat Pakai dan Perangkat akan disediakan untuk pemiliknya, berhati-hatilah terhadap akses yang tidak sah. Ketika Perangkat Pakai dihubungkan ke Perangkat, masing-masing perangkat dapat saling mengirimkan data pengguna. Sebaiknya Anda mengetahui cara menghubungkan ke/memutuskan hubungan dari perangkat dan harap putuskan hubungan
Perangkat Pakai dari Perangkat jika Anda tidak lagi memerlukan koneksinya (Beberapa perangkat pakai seperti IconX dapat terhubung secara otomatis ke Perangkat Anda.)
Layanan dan/atau fitur yang tersedia di Perangkat Pakai dapat berbeda atau terbatas, tergantung pada negara, model Perangkat, atau operator jaringan Anda.
Perangkat Pakai dan Manajer dapat memuat, atau mungkin kompatibel dengan, Perangkat Lunak tertentu untuk pengelolaan kebugaran dan kesehatan secara umum (“Perangkat Lunak
Kebugaran”). Perangkat Pakai dan Perangkat Lunak Kebugaran dimaksudkan untuk tujuan rekreasi saja, dan tidak dimaksudkan untuk keperluan diagnosis suatu penyakit atau kondisi lainnya, atau dalam penyembuhan, mitigasi atau peringanan, pengobatan, maupun pencegahan suatu penyakit
11
atau tujuan medis lainnya. Data tertentu yang berasal dari Perangkat Lunak Kebugaran digunakan hanya untuk tujuan pemberitahuan dan tidak dimaksudkan untuk diterima sebagai saran medis atau menggantikan hubungan antara Anda dengan dokter maupun penyedia layanan medis lainnya. Jangan mengabaikan saran ahli medis atau menunda pengobatan karena keterangan yang
Anda peroleh dari Perangkat Lunak Kebugaran.
Samsung tidak bertanggung jawab atas segala cedera, kerusakan, kehilangan, dan/atau biaya yang ditanggung pengguna, yang berkaitan dengan layanan dan/atau informasi, termasuk rekomendasi, pelatihan, tips, dan/atau panduan, atau keakuratan informasi yang disediakan atau didapat dari atau diakses melalui Perangkat Lunak Kebugaran. Samsung tidak bertanggung jawab atas keakuratan informasi yang terdapat dalam artikel atau materi yang muncul di situs web atau materi referensi eksternal pihak ketiga, maupun atas keamanan atau keselamatan dalam menggunakannya. Rujukan ke informasi yang terdapat di situs web atau materi referensi eksternal pihak ketiga tidak dapat dianggap sebagai dukungan atas keakuratan informasi tersebut maupun dukungan atas konten situs atau referensi tersebut secara umum.Anda memahami dan menyetujui bahwa informasi yang Anda peroleh dari penggunaan Perangkat Pakai atau Perangkat Lunak
Kebugaran atau aplikasi yang dimuat sebelumnya di dalamnya mungkin tidak sesuai, akurat, lengkap, atau dapat diandalkan.
2. Pemberian Lisensi
Berdasarkan persyaratan dan ketentuan dalam Perjanjian ini, Anda diberikan lisensi terbatas, noneksklusif, yang dapat dibatalkan untuk menginstal, menggunakan, mengakses, menampilkan, dan menjalankan Manajer di Perangkat Anda. Anda dapat menghubungkan beberapa Perangkat Pakai ke sebuah Perangkat melalui Manajer, namun Anda tidak diperkenankan membuat Perangkat
Pakai tersedia secara bersamaan. Selain itu, Anda tidak boleh menghubungkan Perangkat Pakai ke beberapa Perangkat, termasuk, namun tidak terbatas ke PC.
Beberapa item di Perangkat Lunak tunduk pada lisensi sumber terbuka. Ketentuan lisensi sumber terbuka dapat menggantikan sebagian persyaratan dalam Perjanjian ini.
3. Pemegang Hak dan Kepemilikan
Samsung memegang semua hak yang tidak diberikan secara tersurat kepada Anda dalam
Perjanjian ini. Perangkat Lunak dilindungi oleh undang-undang dan peraturan hak cipta serta hak atas kekayaan intelektual lainnya. Samsung memiliki kuasa, hak cipta, dan hak atas kekayaan intelektual lainnya terhadap Perangkat Lunak. Perangkat Lunak dilisensikan, bukan dijual.
4. Pembatasan
Anda tidak diperkenankan merekayasa balik, mengurai, membongkar, atau berupaya mengetahui kode sumber maupun algoritme Perangkat Lunak, atau mengubah, atau menonaktifkan fitur apa pun di Perangkat Lunak, maupun membuat karya turunan berdasarkan Perangkat Lunak. Anda
12
tidak diperkenankan menyewakan, menyewagunakan, meminjamkan, mensublisensikan, atau menyediakan layanan hosting komersial menggunakan Perangkat Lunak.
5. Pembaruan, Perubahan, atau Penangguhan Layanan
Samsung dapat setiap saat menyediakan atau membuat pembaruan maupun upgrade tersedia dalam Layanan (“Pembaruan”), termasuk namun tidak terbatas pada perbaikan bug, peningkatan layanan, fitur baru, penghapusan fungsi yang ada, atau modifikasi Layanan. Pembaruan akan diatur oleh Perjanjian ini, kecuali jika persyaratan dan ketentuan terpisah disediakan bersama dengan Pembaruan tersebut, yang berarti bahwa persyaratan dan ketentuan terpisah tersebut akan mengatur Pembaruan. Pembaruan untuk perangkat lunak keamanan atau perbaikan bug yang kritis atau Pembaruan penting lainnya dapat secara otomatis diunduh dan diinstal menimbang pentingnya menerima Pembaruan semacam ini tepat pada waktunya untuk membantu melindungi Anda dan pengguna lainnya. Samsung secara tersurat menyatakan berhak mengubah, menangguhkan, menghapus, membatasi penggunaan atau menonaktifkan akses ke
Layanan maupun bagian di dalamnya.
Samsung dapat menyediakan bagi Anda atau membuat pembaruan Perangkat Lunak untuk
Perangkat Pakai tersedia bagi Anda. Secara umum, Anda dapat memperbarui Perangkat Lunak di
Perangkat Pakai dengan menggunakan Manajer, namun dalam beberapa kasus seperti Galaxy
IconX, Anda dapat memperbaruinya dengan menggunakan Perangkat Lunak PC.
Untuk menggunakan versi yang disediakan melalui Pembaruan tersebut, Anda harus terlebih dulu memiliki lisensi untuk perangkat lunak yang memenuhi syarat untuk Pembaruan. Versi yang diperbarui dapat menambahkan fungsi baru, dan dalam beberapa kasus tertentu, dapat menghapus fungsi yang ada. Meskipun Pembaruan akan tersedia secara umum, dalam beberapa situasi tertentu, Pembaruan hanya akan ditawarkan oleh operator jaringan, dan Pembaruan tersebut akan diatur oleh hubungan kontrak antara Anda dan operator jaringan Anda. Pembaruan untuk perangkat lunak keamanan atau perbaikan bug yang kritis maupun Pembaruan penting lainnya dapat secara otomatis diunduh dan diinstal menimbang pentingnya menerima Pembaruan semacam ini tepat pada waktunya.
6. Layanan dan Konten Pihak KetigaLayanan pihak ketiga mungkin juga tersedia untuk Anda.
Samsung menyangkal jaminan atau pernyataan apa pun terhadap konten, keakuratan, kelengkapan, keefektifan, kesesuaian terhadap undang-undang atau peraturan yang berlaku dari layanan Perangkat Lunak Kebugaran dan pihak ketiga mana pun.Penggunaan layanan dan konten pihak ketiga dapat diatur oleh ketentuan penggunaan, perjanjian lisensi, kebijakan privasi, atau perjanjian sejenis lainnya dari penyedia pihak ketiga tersebut. Bagian tertentu dari Layanan mungkin tunduk pada lisensi sumber terbuka, di mana ketentuan lisensi sumber terbuka tersebut mungkin diprioritaskan daripada ketentuan Perjanjian ini berkenaan dengan bagian yang dimaksud dari Layanan.
13
7. Akses Data
Sejumlah fitur dalam Perangkat Lunak mungkin mengharuskan perangkat seluler Anda mengakses internet dan mungkin dikenakan pembatasan yang diberlakukan oleh penyedia internet atau jaringan Anda. Perangkat Lunak dapat mengakses Internet melalui jaringan seluler Anda, yang dapat menimbulkan biaya tambahan, tergantung pada paket pembayaran Anda. Selain itu, penggunaan sejumlah fitur dalam Perangkat Lunak mungkin terpengaruh oleh kesesuaian dan performa perangkat keras perangkat atau akses data Anda.
8. Pengalihan Perangkat Lunak
Anda tidak diperkenankan mengalihkan Perjanjian ini atau hak maupun kewajiban atas Perangkat
Lunak yang diberikan di sini kepada pihak ketiga mana pun, kecuali sehubungan dengan penjualan Perangkat Pakai yang disertai dengan Perangkat Lunak ini. Dalam hal tersebut, pengalihan harus menyertakan semua Perangkat Lunak (termasuk semua bagian komponen, media dan materi cetak, upgrade, Perjanjian ini) dan Anda tidak diizinkan menyimpan salinan
Perangkat Lunak Samsung tersebut. Pengalihan tidak boleh berupa pengalihan tidak langsung, seperti konsinyasi. Sebelum pengalihan, pengguna akhir yang menerima Perangkat Lunak harus menyetujui semua persyaratan dalam Perjanjian ini.
9. Kepatuhan Terhadap Undang-Undang
Anda memahami bahwa Manajer atau Perangkat Lunak tunduk pada pembatasan ekspor di berbagai negara. Anda setuju untuk mematuhi semua peraturan hukum internasional dan nasional yang berlaku, yang diterapkan pada Manajer atau Perangkat Lunak, termasuk semua undangundang dan peraturan pembatasan ekspor yang berlaku.
10. Penghentian
Perjanjian ini berlaku efektif hingga dihentikan. Hak Anda berdasarkan Perjanjian ini akan secara otomatis dihentikan tanpa pemberitahuan dari Samsung jika Anda gagal mematuhi salah satu persyaratan dan ketentuan dalam Perjanjian ini. Setelah penghentian Perjanjian ini, Anda harus menghentikan seluruh penggunaan Manajer atau Perangkat Lunak dan memusnahkan semua salinan Manajer atau Perangkat Lunak.
11. Penyangkalan Jaminan
KECUALI JIKA DINYATAKAN TERPISAH SECARA TERTULIS, JAMINAN TERBATAS YANG MENYERTAI
PERANGKAT PAKAI ANDA, PERANGKAT LUNAK YANG DISEDIAKAN OLEH SAMSUNG (BAIK YANG
DISERTAKAN BERSAMA PERANGKAT PAKAI, DIUNDUH, ATAU DIPEROLEH DENGAN CARA LAIN)
DISEDIAKAN “SEBAGAIMANA ADANYA” DAN DALAM KONDISI “SEBAGAIMANA TERSEDIA”, TANPA
JAMINAN DALAM BENTUK APA PUN DARI SAMSUNG, BAIK TERSURAT MAUPUN TERSIRAT.
14
SEJAUH YANG DIIZINKAN SESUAI DENGAN UNDANG-UNDANG YANG BERLAKU, SAMSUNG
MENYANGKAL SELURUH JAMINAN TERSURAT, TERSIRAT, ATAU BERDASARKAN UNDANG-UNDANG,
TERMASUK, NAMUN TIDAK TERBATAS PADA, JAMINAN TERSIRAT TENTANG KELAYAKAN UNTUK
DIPERDAGANGKAN, KUALITAS YANG MEMUASKAN ATAU KARYA YANG MEMADAI, KESESUAIAN
UNTUK TUJUAN TERTENTU, KEANDALAN ATAU KETERSEDIAAN, KEAKURATAN, TIDAK ADANYA
VIRUS, PENGGUNAAN TANPA GANGGUAN, NON-PELANGGARAN HAK PIHAK KETIGA MAUPUN
PELANGGARAN HAK LAINNYA. BEBERAPA WILAYAH HUKUM TIDAK MENGIZINKAN
PENGECUALIAN ATAU PEMBATASAN JAMINAN TERSIRAT, SEHINGGA PENGECUALIAN ATAU
PEMBATASAN DI ATAS MUNGKIN TIDAK BERLAKU UNTUK ANDA.TIDAK ADA SARAN ATAU
INFORMASI, BAIK SECARA LISAN MAUPUN TERTULIS, YANG ANDA PEROLEH DARI SAMSUNG
MAUPUN AFILIASINYA YANG DAPAT DIANGGAP MENGUBAH PENYANGKALAN TANGGUNG JAWAB
INI OLEH SAMSUNG MENGENAI JAMINAN TERKAIT PERANGKAT LUNAK, ATAU MENCIPTAKAN
JAMINAN DALAM BENTUK APA PUN DARI SAMSUNG.
12. Aplikasi dan Layanan Samsung
Aplikasi dan/atau layanan tertentu mungkin telah diprainstal di atau dapat diunduh ke Perangkat
Pakai Anda. Aplikasi dan/atau layanan tersebut mungkin memerlukan keanggotaan Layanan
Samsung (“Samsung account”). Kewajiban dan hak Anda atas Samsung account dinyatakan dalam persyaratan dan ketentuan terpisah, demikian juga dengan kebijakan privasi untuk Samsung account.
13. Batasan Tanggung Jawab
SAMSUNG TIDAK BERTANGGUNG JAWAB ATAS KERUGIAN DALAM BENTUK APA PUN YANG
TIMBUL AKIBAT ATAU TERKAIT DENGAN PENGGUNAAN ATAU KETIDAKMAMPUAN
MENGGUNAKAN PERANGKAT LUNAK, KONTEN MAUPUN FUNGSINYA, TERMASUK NAMUN TIDAK
TERBATAS PADA KERUGIAN YANG DISEBABKAN ATAU TERKAIT DENGAN KESALAHAN,
KEKURANGAN, GANGGUAN, KECACATAN, KETERLAMBATAN OPERASI ATAU TRANSMISI, VIRUS
KOMPUTER, GAGAL SAMBUNG, BIAYA JARINGAN, DAN SEGALA KERUGIAN LANGSUNG, TIDAK
LANGSUNG, SPESIAL, INSIDENTAL, SEBAGAI PERINGATAN, MAUPUN KONSEKUENSIAL LAINNYA,
BAHKAN JIKA SAMSUNG TELAH DIBERI INFORMASI MENGENAI KEMUNGKINAN KERUGIAN
TERSEBUT. BEBERAPA WILAYAH HUKUM TIDAK MENGIZINKAN PENGECUALIAN ATAU
PEMBATASAN TERHADAP KERUGIAN INSIDENTAL MAUPUN KONSEKUENSIAL, SEHINGGA
PENGECUALIAN ATAU PEMBATASAN DI ATAS MUNGKIN TIDAK BERLAKU UNTUK ANDA.TANPA
MENGABAIKAN KETENTUAN YANG TELAH DISEBUTKAN, TANGGUNG JAWAB TOTAL SAMSUNG
KEPADA ANDA ATAS SELURUH KEHILANGAN, KERUGIAN, PENYEBAB TINDAKAN, TERMASUK
NAMUN TIDAK TERBATAS PADA, YANG DIDASARKAN PADA KONTRAK, WANPRESTASI, ATAU
LAINNYA, YANG TIMBUL AKIBAT PENGGUNAAN PERANGKAT LUNAK OLEH ANDA, ATAU
KETENTUAN LAIN DALAM PERJANJIAN INI, TIDAK AKAN MELAMPAUI JUMLAH YANG ANDA
15
BAYARKAN UNTUK PERANGKAT LUNAK INI SECARA KHUSUS. PEMBATASAN, PENGECUALIAN, DAN
PENYANGKALAN YANG TELAH DISEBUTKAN (TERMASUK BAGIAN 11 DAN 12) AKAN BERLAKU
SEJAUH YANG DIIZINKAN OLEH UNDANG-UNDANG YANG BERLAKU, BAHKAN JIKA SETIAP UPAYA
HUKUM GAGAL MENCAPAI TUJUAN UTAMANYA.
14. Undang-Undang yang Berlaku
Perjanjian ini diatur oleh undang-undang wilayah hukum tempat Anda tinggal, tanpa memandang pertentangan ketetapan hukum. Perjanjian ini tidak akan diatur oleh Konvensi PBB tentang
Kontrak untuk Penjualan Barang Internasional, penerapannya secara tersurat dikecualikan.
15. Penyelesaian Perselisihan
Jika perselisihan, kontroversi, atau perbedaan yang timbul dalam bentuk apa pun dari Perjanjian ini atau penggunaan Perangkat Lunak oleh Anda tidak dapat diselesaikan secara damai, maka penyelesaiannya akan bergantung pada wilayah hukum pengadilan non-eksklusif di wilayah hukum tempat tinggal Anda. Tanpa mengabaikan ketentuan yang telah disebutkan, Samsung dapat melakukan upaya hukum ganti rugi (atau bentuk penyelesaian hukum mendesak yang setara) di wilayah hukum mana pun.
16. Perjanjian Secara Menyeluruh
Perjanjian ini merupakan perjanjian secara menyeluruh antara Anda dan Samsung terkait dengan
Perangkat Lunak serta menggantikan semua komunikasi, proposal, dan pernyataan lisan maupun tertulis sebelumnya atau yang ada saat ini terkait dengan Perangkat Lunak atau materi pokok lain yang tercakup dalam Perjanjian ini. Jika ketentuan apa pun dalam Perjanjian ini dianggap batal, tidak berlaku, tidak memiliki kekuatan hukum, atau ilegal, ketentuan lainnya akan tetap berlaku dan memiliki kekuatan hukum penuh.
16
Perjanjian Lesen Pengguna Akhir (Malay)
Baca dengan teliti Perjanjian Lesen Pengguna Akhir (“Perjanjian”) ini sebelum menggunakan peranti sesuai dipakai berjenama atau dikilangkan oleh Samsung seperti siri Galaxy Watch dan
Galaxy Fit (secara kolektif, “Peranti Sesuai Dipakai”) dan aplikasi pengurus peranti sesuai dipakai
Samsung (secara kolektif, “Pengurus”) kerana ia mengandungi maklumat penting.
Perjanjian ini ialah perjanjian undang-undang antara anda (sama ada individu atau entiti tunggal) dan Samsung Electronics Co., Ltd. (“Samsung”) untuk perisian, sama ada dimiliki oleh Samsung dan syarikat bersekutunya dan pembekal serta pemberi lesen pihak ketiganya, yang mengiringi
Perjanjian ini, yang termasuk perisian dan media yang berkaitan, bahan bercetak, dokumentasi
“dalam talian” atau elektronik berhubung dengan penggunaan anda bagi Peranti Sesuai Dipakai dan/atau Pengurus (secara kolektif “Perisian”).
Pengurus ialah program perisian untuk menyambung peranti mudah alih anda (“Peranti”) ke
Peranti Sesuai Dipakai dan membenarkan anda mengurus, mengawal atau mengemas kini perisian
Peranti Sesuai Dipakai melalui Peranti tersebut. Peranti Sesuai Dipakai memerlukan penggunaan perisian pramuat dalam operasi biasanya. Dengan menggunakan Peranti Sesuai Dipakai, Pengurus atau perisian pramuatnya, anda menerima terma Perjanjian ini. Jika anda tidak menerima termaterma ini, jangan gunakan Peranti Sesuai Dipakai, Pengurus atau perisian pramuatnya.
1. Perkhidmatan dan Notis
Peranti Sesuai Dipakai itu sendiri atau dengan sambungan ke Peranti anda memberikan pelbagai pengalaman. Jika anda menggunakan Peranti Sesuai Dipakai tanpa sambungan telefon, mungkin terdapat sedikit batasan fungsi.
Oleh sebab fungsi dalam Peranti Sesuai Dipakai dan Peranti akan disediakan untuk pemilik, maka berhati-hatilah terhadap akses tanpa kebenaran. Apabila Peranti Sesuai Dipakai disambungkan ke
Peranti, setiap daripadanya boleh memindahkan data pengguna kepada satu sama lain. Harap maklum tentang cara untuk menyambung/menyahsambung daripada peranti dan sila nyah sambung Peranti Sesuai Dipakai anda daripada Peranti jika anda tidak memerlukan sambungan lagi (Sesetengah peranti sesuai dipakai seperti IconX mungkin akan menyambung ke Peranti anda secara automatik.)
Perkhidmatan dan/atau ciri yang disediakan oleh Peranti Sesuai Dipakai mungkin berbeza atau dihadkan bergantung pada negara, model Peranti atau pengendali rangkaian anda.
Peranti Sesuai Dipakai dan Pengurus mungkin mengandungi atau mungkin serasi dengan Perisian tertentu untuk kesejahteraan umum dan pengurusan kesihatan (“Perisian Kesihatan”). Peranti
Sesuai Dipakai dan Perisian Kesihatan adalah bertujuan untuk kegunaan riadah sahaja dan tidak bertujuan untuk digunakan bagi mendiagnosis penyakit atau keadaan lain atau dalam mengubati, mengurangkan, merawat atau mencegah penyakit atau apa-apa tujuan perubatan lain. Data
17
tertentu yang diperoleh daripada Perisian Kesihatan adalah untuk tujuan maklumat sahaja dan tidak harus dianggap sebagai nasihat perubatan atau menggantikan hubungan antara anda dan doktor anda atau penyedia perubatan lain. Jangan sekali-kali mengabaikan nasihat perubatan profesional atau melengahkannya kerana telah mempelajari sesuatu daripada Perisian Kesihatan.
Samsung tidak bertanggungjawab ke atas sebarang kecederaan, kerosakan, kerugian dan/atau kos yang dialami oleh pengguna yang berkaitan dengan perkhidmatan dan/atau maklumat, termasuk pengesyoran, bimbingan, petua dan/atau garis panduan, atau terhadap ketepatan sebarang maklumat yang disediakan atau diperoleh daripada atau diakses melalui Perisian Kesihatan.
Samsung tidak bertanggungjawab ke atas ketepatan maklumat yang terkandung dalam sebarang artikel atau bahan yang muncul di tapak web pihak ketiga atau bahan rujukan luar, atau terhadap keselamatan apabila menggunakan artikel atau bahan tersebut. Rujukan kepada maklumat yang terkandung dalam tapak web pihak ketiga atau bahan rujukan luar tidak harus dianggap sebagai sokongan terhadap ketepatan maklumat tersebut atau sebagai sokongan terhadap kandungan tapak atau bahan rujukan tersebut secara umum.Anda mengesahkan dan bersetuju bahawa sebarang maklumat yang anda peroleh daripada penggunaan Peranti Sesuai Dipakai, Perisian
Kesihatan atau sebarang aplikasi pramuat mungkin tidak sesuai, tepat, lengkap atau boleh dipercayai.
2. Pemberian Lesen
Tertakluk kepada terma dan syarat Perjanjian ini, anda diberikan lesen terhad yang tidak eksklusif, boleh dibatalkan untuk memasang, menggunakan, mengakses, memaparkan dan menjalankan
Pengurus pada Peranti anda. Anda boleh menyambungkan berbilang Peranti Sesuai Dipakai ke
Peranti melalui Pengurus tetapi anda tidak boleh membuat Peranti Sesuai Dipakai tersedia pada masa yang sama. Anda juga tidak boleh menyambung Peranti Sesuai Dipakai ke berbilang Peranti, termasuk, tetapi tidak terhad kepada PC.
Item tertentu bagi Perisian mungkin tertakluk kepada lesen sumber terbuka. Peruntukan lesen sumber terbuka mungkin menggantikan sesetengah terma Perjanjian ini.
3. Perlindungan Hak dan Pemilikan
Samsung berhak ke atas semua hak yang tidak diberikan dengan jelas kepada anda dalam
Perjanjian ini. Perisian tersebut dilindungi oleh perjanjian dan undang-undang hak cipta dan harta intelek lain. Samsung memiliki hak milik, hak cipta dan hak harta intelek lain dalam Perisian.
Perisian dilesenkan, tidak dijual.
4. Sekatan
Anda tidak boleh membuat kejuruteraan berbalik, menyahsusun, menyahpasang atau mencuba untuk mendapatkan kod sumber atau algoritma Perisian atau mengubah suai, atau melumpuhkan sebarang ciri Perisian atau menghasilkan kerja derivatif berdasarkan Perisian. Anda tidak boleh
18
menyewakan, memajakkan, meminjamkan atau menyediakan khidmat pengehosan komersial dengan Perisian ini.
5. Pengemaskinian, Penukaran atau Penggantungan Perkhidmatan
Samsung mungkin, pada bila-bila masa, memberikan atau menyediakan kemas kini atau peningkatan kepada Perkhidmatan (“Kemas Kini”), termasuk tanpa had, pembetulan pepijat, peningkatan perkhidmatan, ciri-ciri baharu, pemadaman fungsi sedia ada atau pengubahsuaian
Perkhidmatan. Kemas Kini akan ditadbir oleh Perjanjian ini melainkan terma dan syarat yang berasingan disediakan dengan Kemas Kini sedemikian, yang mana terma dan syarat yang berasingan akan mengawal Kemas Kini ini. Kemas Kini untuk perisian keselamatan atau pembetulan pepijat kritikal atau Kemas Kini penting yang lain mungkin akan dimuat turun dan dipasang secara automatik memandangkan pentingnya untuk menerima Kemas Kini sedemikian tepat pada masanya untuk membantu anda dan pengguna lain. Samsung mempunyai hak yang jelas untuk menukar, menggantung, mengalih keluar, mengehadkan penggunaan atau melumpuhkan akses kepada Perkhidmatan atau mana-mana bahagiannya.
Samsung mungkin akan memberikan atau menyediakan kepada anda kemas kini Perisian kepada
Peranti Sesuai Dipakai. Secara umum, anda boleh mengemas kini Perisian Peranti Sesuai Dipakai dengan menggunakan Pengurus, walau bagaimanapun dalam sesetengah keadaan seperti Galaxy
IconX, anda boleh mengemas kini peranti ini dengan menggunakan Perisian PC.
Untuk menggunakan versi yang disediakan menerusi Kemas Kini tersebut, anda mestilah terlebih dahulu mempunyai lesen untuk perisian yang layak mendapatkan Kemas Kini. Versi yang telah dikemas kini mungkin menambahkan fungsi baharu dan dalam sesetengah keadaan, mungkin memadamkan fungsi yang sedia ada. Walaupun Kemas Kini secara umumnya akan disediakan, dalam sesetengah keadaan yang terbatas, Kemas Kini hanya akan ditawarkan oleh pembawa rangkaian anda dan Kemas Kini tersebut akan tertakluk pada hubungan berkontrak anda dengan pembawa rangkaian anda. Kemas Kini untuk perisian keselamatan atau pembetulan pepijat kritikal atau Kemas Kini penting yang lain mungkin akan dimuat turun dan dipasang secara automatik sekiranya Kemas Kini sedemikian perlu diterima tepat pada masanya.
6. Perkhidmatan dan Kandungan pihak ketigaPerkhidmatan pihak ketiga juga mungkin tersedia untuk anda. Samsung menafikan sebarang jaminan atau perakuan untuk apa-apa kandungan, ketepatan, kesempurnaan, keberkesanan dan pematuhan mana-mana undang-undang atau peraturan yang berkenaan bagi Perisian Kesihatan dan perkhidmatan pihak ketiga.Penggunaan perkhidmatan dan kandungan pihak ketiga mungkin dikawal oleh terma penggunaan, perjanjian lesen, dasar keperibadian penyedia pihak ketiga atau perjanjian sedemikian yang lain. Bahagian tertentu Perkhidmatan mungkin tertakluk kepada lesen sumber terbuka, yang mana terma lesen sumber terbuka sedemikian mungkin mendahului terma Perjanjian ini berhubung dengan bahagian Perkhidmatan ini.
19
7. Akses Data
Sesetengah ciri Perisian mungkin memerlukan peranti mudah alih anda untuk mempunyai akses kepada internet dan mungkin tertakluk kepada sekatan yang dikenakan oleh penyedia rangkaian atau internet anda. Perisian mungkin mengakses Internet menerusi rangkaian mudah alih anda, yang mungkin menyebabkan caj tambahan dikenakan bergantung pada pelan pembayaran anda.
Selain itu, keseronokan anda bagi sesetengah ciri Perisian mungkin terjejas oleh kesesuaian dan prestasi perkakasan peranti dan akses data anda.
8. Pemindahan Perisian
Anda tidak boleh memindahkan Perjanjian ini atau hak atau kewajipan anda terhadap Perisian yang diberikan di sini kepada mana-mana pihak ketiga melainkan ia berhubung dengan penjualan
Peranti Sesuai Dipakai yang diiringi oleh Perisian. Dalam hal yang demikian, pemindahan tersebut mesti menyertakan semua Perisian (termasuk semua alat komponen, media dan bahan bercetak, sebarang peningkatan, Perjanjian ini) dan anda tidak boleh menyimpan sebarang salinan Perisian.
Pemindahan tersebut tidak boleh berbentuk pemindahan secara tidak langsung, seperti konsainan.
Sebelum pemindahan tersebut, pengguna akhir yang menerima Perisian itu mesti bersetuju dengan semua terma Perjanjian.
9. Pematuhan Undang-undang
Anda mengesahkan bahawa Pengurus atau Perisian tertakluk pada sekatan eksport pelbagai negara. Anda bersetuju untuk mematuhi semua undang-undang nasional dan antarabangsa yang berkenaan untuk Pengurus atau Perisian, termasuk semua undang-undang dan peraturan sekatan eksport yang berkenaan.
10. Penamatan
Perjanjian ini berkuat kuasa hingga ditamatkan. Hak anda di bawah Perjanjian ini akan tamat secara automatik tanpa notis daripada Samsung jika anda gagal untuk mematuhi sebarang terma dan syarat Perjanjian ini. Apabila Perjanjian ini tamat, anda mesti menghentikan semua penggunaan Pengurus atau Perisian dan memusnahkan semua salinan Pengurus atau Perisian.
11. Penolak Tuntutan Jaminan
MELAINKAN DINYATAKAN SECARA BERASINGAN DALAM JAMINAN TERHAD DALAM BENTUK
TULISAN YANG MENGIRINGI PERANTI SESUAI DIPAKAI ANDA, PERISIAN YANG DISEDIAKAN OLEH
SAMSUNG (SAMA ADA DISERTAKAN DENGAN PERANTI SESUAI DIPAKAI, DIMUAT TURUN ATAU
DIPEROLEH) DISEDIAKAN ATAS DASAR “SEADANYA” DAN “SEDIA ADA”, TANPA APA JUA JENIS
JAMINAN DARIPADA SAMSUNG, SAMA ADA TERSURAT ATAU TERSIRAT. SETAKAT YANG
DIBENARKAN SEPENUHNYA MENGIKUT UNDANG-UNDANG YANG DITERIMA PAKAI, SAMSUNG
20
MENAFIKAN SEMUA JAMINAN YANG TERSURAT, TERSIRAT ATAU BERKENAAN, TERMASUK TETAPI
TIDAK TERHAD KEPADA JAMINAN BOLEH DIDAGANGKAN YANG TERSIRAT, USAHA KUALITI ATAU
BUATAN YANG MEMUASKAN, KESESUAIAN BAGI TUJUAN TERTENTU, KEBOLEHPERCAYAAN ATAU
KETERSEDIAAN, KETEPATAN, KEKURANGAN VIRUS, KENIKMATAN SECARA SENYAP, TANPA
PELANGGARAN HAK PIHAK KETIGA ATAU PELANGGAN HAK LAIN. SESETENGAH BIDANG KUASA
TIDAK MEMBENARKAN PENGECUALIAN ATAU BATASAN JAMINAN YANG TERSIRAT, JADI
PENGECUALIAN ATAU BATASAN DI ATAS MUNGKIN TIDAK BERKENAAN DENGAN ANDA.TIADA
NASIHAT ATAU MAKLUMAT, SAMA ADA SECARA LISAN ATAU BERTULIS, YANG ANDA PEROLEH
DARIPADA SAMSUNG ATAU SEKUTUNYA BOLEH DIANGGAP MENGUBAH PENOLAK TUNTUTAN INI
OLEH SAMSUNG BAGI JAMINAN TENTANG PERISIAN ATAU UNTUK MENCIPTA APA JUA JAMINAN
DARIPADA SAMSUNG.
12. Aplikasi dan Perkhidmatan Samsung
Aplikasi dan/atau perkhidmatan tertentu boleh dipramuat atau dimuat turun ke Peranti Sesuai
Dipakai anda. Aplikasi dan/atau perkhidmatan tersebut mungkin memerlukan keanggotaan
Perkhidmatan Samsung (“Samsung account”). Kewajipan dan hak anda di bawah Samsung account ditetapkan dalam terma dan syarat yang berasingan serta dasar keperibadian untuk Samsung account.
13. Batasan Liabiliti
SAMSUNG TIDAK AKAN BERTANGGUNGJAWAB BAGI SEBARANG JENIS KEROSAKAN YANG
TIMBUL DARIPADA ATAU BERKAITAN DENGAN PENGGUNAAN ATAU KETIDAKUPAYAAN
MENGGUNAKAN PERISIAN TERSEBUT, KANDUNGAN ATAU FUNGSINYA, TERMASUK, TETAPI TIDAK
TERHAD KEPADA KEROSAKAN YANG DISEBABKAN OLEH ATAU BERKAITAN DENGAN RALAT,
KETINGGALAN, GANGGUAN, KECACATAN, KELEWATAN BEROPERASI ATAU PENGHANTARAN,
VIRUS KOMPUTER, KEGAGALAN UNTUK MENYAMBUNG, CAJ RANGKAIAN DAN SEMUA
KEROSAKAN LANGSUNG, TIDAK LANGSUNG, KHAS, SAMPINGAN, TELADAN ATAU LANJUTAN
LAIN WALAUPUN SAMSUNG TELAH DIMAKLUMKAN TENTANG KEMUNGKINAN KEROSAKAN
TERSEBUT. SESETENGAH BIDANG KUASA TIDAK MEMBENARKAN PENGECUALIAN ATAU BATASAN
KEROSAKAN SAMPINGAN ATAU BERBANGKIT, JADI PENGECUALIAN ATAU BATASAN DI ATAS
MUNGKIN TIDAK BERKENAAN DENGAN ANDA.MESKIPUN YANG TERDAHULU, JUMLAH LIABILITI
SAMSUNG KEPADA ANDA BAGI SEMUA KERUGIAN, KEROSAKAN, PUNCA TINDAKAN, TERMASUK
TETAPI TIDAK TERHAD KEPADA YANG BERDASARKAN KONTRAK, TORT ATAU YANG TERBIT
DARIPADA PENGGUNAAN ANDA BAGI PERISIAN ATAU SEBARANG PERUNTUKAN LAIN BAGI
PERJANJIAN INI, TIDAK HARUS MELEBIHI JUMLAH YANG PEMBELI BAYAR KHUSUS UNTUK
PERISIAN INI. BATASAN, PENGECUALIAN DAN PENOLAK TUNTUTAN TERDAHULU (TERMASUK
SEKSYEN 11 DAN 12) DITERIMA PAKAI SETAKAT DIBENARKAN SECARA MAKSIMUM OLEH
21
UNDANG-UNDANG YANG BERKENAAN, WALAUPUN SEBARANG REMEDI GAGAL MENCAPAI
TUJUAN ASASNYA.
14. Undang-undang yang Diterima Pakai
Perjanjian ini dikawal oleh undang-undang bidang kuasa di mana anda merupakan seorang penduduk, tanpa mengambil kira percanggahan peruntukan undang-undangnya. Perjanjian ini tidak akan dikawal oleh Konvensyen UN tentang Kontrak bagi Jualan Barangan Antarabangsa, yang mana penggunaannya tidak disertakan dengan jelas.
15. Penyelesaian Pertikaian
Jika pertikaian, kontroversi atau perbezaan terbit dalam apa jua cara daripada Perjanjian ini atau penggunaan anda bagi Perisian tidak diselesaikan dengan cara baik, ia akan tertakluk kepada bidang kuasa tidak eksklusif mahkamah bagi bidang kuasa di mana anda merupakan seorang penduduk. Meskipun ada peraturan sebelumnya, Samsung boleh menggunakan remedi injunksi
(atau jenis relief perundangan segera yang setara) dalam mana-mana bidang kuasa.
16. Keseluruhan Perjanjian
Perjanjian ini ialah keseluruhan perjanjian antara anda dan Samsung berhubung dengan Perisian tersebut dan menggantikan semua komunikasi, cadangan dan perakuan bertulis atau lisan sebelum ini atau semasa berhubung dengan Perisian tersebut atau sebarang perkara lain yang diliputi oleh Perjanjian ini. Jika sebarang peruntukan Perjanjian ini didapati batal, tidak sah, tidak dapat dikuatkuasakan atau salah di sisi undang-undang, peruntukan lain akan terus berkuat kuasa.
22
Ugovor o licenciranju sa krajnjim korisnikom (Bosnian)
Pažljivo pro č itajte ovaj Ugovor o licenciranju sa krajnjim korisnikom („Ugovor“) prije nego što po č nete koristiti nosive uređaje, koje je proizvela ili brendirala kompanija Samsung, kao što su uređaji iz Galaxy Watch i Galaxy Fit serije (zajedni č ki naziv „Nosivi uređaji“) ili aplikacije upravitelja nosivih uređaja kompanije Samsung (zajedni č ki naziv „Upravitelj“), s obzirom da Ugovor sadrži važne informacije.
Ovaj Ugovor je zakonski sporazum između vas (fizi č kog ili pravnog lica) i kompanije Samsung
Electronics Co., Ltd. („Samsung“) za softver, koji je u vlasništvu kompanije Samsung, njenih podružnih kompanija, dobavlja č a i davalaca licence tre ć e strane, a koji je dio ovog Ugovora i koji uklju č uje softverske i povezane medije, štampane materijale, elektronsku dokumentaciju ili onu „na mreži“ koja je vezana za vaše korištenje Nosivog uređaja i/ili Upravitelja (zajedni č ki naziv „Softver“).
Upravitelj predstavlja softverski program koji povezuje vaš mobilni uređaj („Uređaj“) sa Nosivim uređajem i koji vam omogu ć ava da upravljate, kontrolišete ili ažurirate softver Nosivog uređaja putem Uređaja. Nosivi uređaj zahtijeva korištenje unaprijed u č itanog softvera kako bi ispravno funkcionisao. Korištenjem Nosivog uređaja, Upravitelja ili unaprijed u č itanog softvera, prihvatate uslove ovog Ugovora. Ukoliko ne prihvatate ove uslove, nemojte koristiti Nosivi uređaj, Upravitelja niti unaprijed u č itani softver.
1. Usluga i napomene
Nosivi uređaj, sam po sebi ili u kombinaciji sa vašim Uređajem, omogu ć ava razna iskustva. Ukoliko koristite Nosivi uređaj bez telefonske veze, određene funkcije ć e biti ograni č ene.
S obzirom da se Nosivi uređaj i Uređaj omogu ć avaju vlasnicima, budite oprezni s neovlaštenim pristupom. Kada je Nosivi uređaj povezan na Uređaj, oni mogu međusobno razmjenjivati korisni č ke podatke. Budite oprezni s na č inom na koji se povezujete na uređaj i prekidate vezu s uređajem, te vas molimo da prekinete vezu Nosivog uređaja s Uređajem onda kada vam više nije potrebna (neki nosivi uređaji, kao što je IconX, mogu se automatski povezati na vaš Uređaj).
Usluge i/ili funkcije koje omogu ć ava Nosivi uređaj mogu varirati ili biti ograni č ene u zavisnosti od vaše zemlje, modela Uređaja ili mrežnog operatera.
Nosivi uređaj i Upravitelj mogu sadržavati ili mogu biti kompatibilni s određenim Softverom za upravljanje opštom dobrobiti i kondicijom („Softver Fit“). Nosivi uređaj i Softver Fit su namijenjeni isklju č ivo za rekreativne svrhe i nisu namijenjeni za dijagnosticiranje bolesti ili drugih stanja ili za lije č enje, ublažavanje, tretman ili sprje č avanje bolesti ili bilo koje druge zdravstvene svrhe.
Određeni podaci izvedeni iz Softvera Fit služe isklju č ivo u informativne svrhe i ne smiju se smatrati medicinskim savjetom niti zamjenom za odlazak ljekaru ili drugom zdravstvenom osoblju. Nemojte zanemarivati savjete zdravstvenih stru č njaka niti odlagati traženje njihovog mišljenja zbog onog
što ste saznali putem Softvera Fit.
23
Kompanija Samsung ne ć e biti odgovorna za bilo kakve povrede, štete, gubitke i/ili troškove korisnika koji su povezani sa uslugom i/ili informacijama, uklju č uju ć i preporuke, treninge, savjete i/ili smjernice, niti za ta č nost bilo kojih informacija koje su pružene ili dobivene putem Softvera Fit.
Kompanija Samsung nije odgovorna za ta č nost informacija sadržanih u č lancima ili materijalima koji se pojavljuju na web lokacijama tre ć ih strana ili referentnim materijalima, niti za zaštitu ili sigurnost pri njihovom korištenju. Reference za informacije, koje se nalaze na vanjskim web lokacijama ili ostalim referentnim materijalima tre ć ih strana, se ne smiju smatrati potvrdom ta č nosti tih informacija niti potvrdom sadržaja lokacije ili referenci uopšte.Razumijete i prihvatate da nijedna informacija koju pribavite koriste ć i Nosivi uređaj, Softver Fit ili bilo koju aplikaciju koja je unaprijed ugrađena, možda ne ć e biti odgovaraju ć a, ta č na, potpuna ili pouzdana.
2. Odobrenje licence
U skladu s uslovima i odredbama ovog Ugovora, odobrava vam se ograni č ena, neisklju č iva i opoziva licenca za instalaciju, korištenje, pristupanje, prikazivanje i pokretanje Upravitelja na
Uređaju. Možete povezati više Nosivih uređaja na Uređaj putem Upravitelja, ali ne smijete omogu ć iti dostupnost Nosivog uređaja u isto vrijeme. Ne smijete također povezivati Nosivi uređaj na više Uređaja, uklju č uju ć i, ali ne ograni č avaju ć i se na ra č unar.
Određene stavke Softvera podliježu licencama otvorenog koda. Odredbe licence otvorenog koda mogu poništiti određene uslove ovog Ugovora.
3. Zadržavanje prava i vlasništva
Kompanija Samsung zadržava sva prava koja vam nisu izri č ito odobrena ovim Ugovorom. Softver je zašti ć en autorskim pravima i ostalim zakonima i sporazumima o intelektualnoj svojini.
Kompanija Samsung je vlasnik naziva, autorskih prava i ostalih prava intelektualne svojine Softvera.
Softver se ne prodaje ve ć
se licencira.
4. Ograni č enja
Ne smijete vršiti obrnuti inženjering, dekompilirati, rastavljati ili na drugi na č in pokušavati otkriti izvorni kod ili algoritme Softvera, niti smijete mijenjati ili onemogu ć avati bilo koju funkciju Softvera, ili kreirati radove koji su zasnovani na Softveru. Ne smijete iznajmljivati, davati u zakup, posuđivati, podlicencirati ili omogu ć avati komercijalne usluge hostinga sa Softverom.
5. Ažuriranja, izmjena ili obustavljanje usluge
Kompanija Samsung može, u bilo koje vrijeme, ponuditi ili omogu ć iti ažuriranja ili nadogradnje za
Uslugu („Ažuriranja“), uklju č uju ć i, ali ne ograni č avaju ć i se na ispravljanje grešaka, poboljšanje usluge, nove funkcije, brisanje postoje ć ih funkcija ili izmjenu Usluge. Ažuriranja podliježu ovom
Ugovoru osim ako su omogu ć eni posebni uslovi i odredbe uz takva Ažuriranja, te ć e u tom slu č aju posebni uslovi i odredbe regulisati Ažuriranja. Ažuriranja za zaštitu softvera, kriti č no ispravljanje
24
grešaka ili ostala važna Ažuriranja mogu biti automatski preuzeta i instalirana, s obzirom na važnost njihovog blagovremenog prijema, kako bi pomogli u zaštiti vas i drugih korisnika.
Kompanija Samsung izri č ito zadržava pravo na izmjenu, obustavu, uklanjanje, ograni č enje korištenja ili onemogu ć avanje pristupa Usluzi ili njenom dijelu.
Kompanija Samsung vam može pružiti ili omogu ć iti ažuriranja Softvera za Nosivi uređaj. Vi možete ažurirati Softver Nosivog uređaja pomo ć u Upravitelja. Međutim, u nekim slu č ajevima, kao što je kod Galaxy IconX uređaja, možete izvršiti ažuriranje putem softvera za PC ra č unar.
Da biste koristili verziju koja je omogu ć ena ovakvim Ažuriranjem, najprije morate biti licencirani za softver koji je pogodan za Ažuriranje. Ažurirana verzija može dodati nove funkcije i, u ograni č enim slu č ajevima, može izbrisati postoje ć e funkcije. Iako ć e Ažuriranje biti op ć enito dostupno, u nekim ograni č enim okolnostima, Ažuriranje ć e biti omogu ć eno isklju č ivo putem mrežnog operatera i takva Ažuriranja podliježu ugovornom odnosu vas i mrežnog operatera. Ažuriranje za zaštitu softvera, kriti č no ispravljanje grešaka ili ostala važna Ažuriranja mogu biti automatski preuzeta i instalirana, s obzirom na važnost njihovog blagovremenog prijema.
6. Usluge i sadržaj tre ć e straneMogu vam se omogu ć iti i usluge tre ć e strane. Kompanija Samsung se odri č e svake garancije ili izjave za Softver Fit ili sadržaj, ta č nost, potpunost, u č inkovitost i sukladnost s mjerodavnim zakonima ili propisima usluga tre ć ih strana.Korištenje usluga i sadržaja tre ć e strane podliježe uslovima korištenja davalaca tre ć ih strana, ugovorima o licenciranju, pravilima privatnosti ili drugim sli č nim ugovorima. Određeni dijelovi Usluge podliježu licencama otvorenog koda. U tom slu č aju uslovi takvih licenci otvorenog koda poništavaju uslove iz ovog
Ugovora koji se ti č u tog dijela Usluge.
7. Pristup podacima
Neke funkcije ovog Softvera mogu zahtijevati od vašeg uređaja pristup internetu i podliježu ograni č enjima koje je odredio davalac mreže ili internet usluge. Softver može pristupati vašoj mobilnoj mreži što može uzrokovati dodatne troškove u zavisnosti od tarifnog paketa. Pored toga, na vaše uživanje u nekim funkcijama Softvera mogu uticati prikladnost i performanse hardvera ili pristup podacima uređaja.
8. Prenos Softvera
Ne smijete prenositi ovaj Ugovor ili dodijeljena prava i obaveze korištenja Softvera tre ć oj strani osim u slu č aju prodaje Nosivog uređaja skupa sa Softverom. U tom slu č aju, prenos mora obuhvatati cjelokupni Softver (uklju č uju ć i sve dijelove komponenti, medijske i štampane materijale, nadogradnje i ovaj Ugovor), a vi ne smijete zadržati niti jednu kopiju Softvera. Prenos ne smije biti posredan, kao što je konsignacija. Prije prenosa, krajnji korisnik koji prima Softver mora prihvatiti sve uslove Ugovora.
25
9. Usklađenost sa zakonom
Razumijete da Upravitelj ili Softver podliježu ograni č enjima izvoza razli č itih zemalja. Saglasni ste da ć ete poštovati sve mjerodavne međunarodne i lokalne zakone koji se odnose na Upravitelja ili
Softver, uklju č uju ć i sve mjerodavne zakone i propise ograni č enja izvoza.
10. Raskid ugovora
Ovaj Ugovor ć e biti važe ć i do njegovog raskida. Vaša prava na osnovu ovog Ugovora ć e biti automatski obustavljena bez najave kompanije Samsung ukoliko ne budete poštivali bilo koje uslove i odredbe ovog Ugovora. Po raskidu ovog Ugovora, morate prestati koristiti Upravitelja ili
Softver i uništiti sve kopije Upravitelja i Softvera.
11. Odricanje od garancije
OSIM UKOLIKO NIJE POSEBNO NAVEDENO U PISMENOJ IZJAVI OGRANI
Č
ENJA GARANCIJE KOJA
PRATI VAŠ NOSIVI URE
Đ
AJ, SOFTVER, KOJI JE OMOGU
Ć
ILA KOMPANIJA SAMSUNG (BILO DA JE
UKLJU
Č
EN U NOSIVI URE
Đ
AJ, PREUZET ILI NA DRUGI NA
Č
IN PRIBAVLJEN), SE OMOGU
Ć
AVA
„ONAKAV KAKAV JESTE“ I „NA OSNOVU DOSTUPNOSTI“, BEZ BILO KAKVIH IZRI
Č
ITIH ILI
PODRAZUMIJEVANIH GARANCIJA KOMPANIJE SAMSUNG. U NAJVE
Ć
OJ MJERI U KOJOJ
MJERODAVNI ZAKON TO DOZVOLJAVA, KOMPANIJA SAMSUNG SE ODRI
Č
E SVIH IZRI
Č
ITIH,
PODRAZUMIJEVANIH ILI ZAKONSKIH GARANCIJA, UKLJU
Č
UJU
Ć
I, ALI NE OGRANI
Č
AVAJU
Ć
I SE NA
IMPLICITNE GARANCIJE TRŽIŠNE SPOSOBNOSTI, ZADOVOLJAVAJU
Ć
I KVALITET ILI STRU
Č
NOST,
PRIKLADNOST ZA ODRE
Đ
ENE SVRHE, POUZDANOST ILI DOSTUPNOST, TA
Č
NOST, NEDOSTATAK
VIRUSA, TIHO UŽIVANJE I ZAŠTITU OD KRŠENJA PRAVA TRE
Ć
IH STRANA ILI DRUGIH KRŠENJA
PRAVA. ODRE
Đ
ENE PRAVNE NADLEŽNOSTI NE DOZVOLJAVAJU IZUZE
Ć
E ILI OGRANI
Č
ENJE
NAZNA
Č
ENIH GARANCIJA, STOGA SE GORE NAVEDENA IZUZE
Ć
A ILI OGRANI
Č
ENJA MOŽDA NE
ODNOSE NA VAS.NIJEDAN SAVJET NITI INFORMACIJA, USMENA ILI PISMENA, KOJU STE PRIMILI
OD KOMPANIJE SAMSUNG ILI NJENIH PODRUŽNICA, NE
Ć
E UTICATI NA IZMJENU OVOG
OGRANI
Č
ENJA OD GARANCIJE KOMPANIJE SAMSUNG, KOJE SE TI
Č
E SOFTVERA, ILI KREIRATI BILO
KAKVU GARANCIJU KOMPANIJE SAMSUNG BILO KOJE VRSTE.
12. Samsung aplikacije i usluge
Određene aplikacije i/ili usluge mogu biti unaprijed u č itane ili se mogu preuzeti na Nosivi uređaj.
Takve aplikacije i/ili usluge mogu zahtijevati č lanstvo na Samsung usluzi („Samsung account“). Vaše obaveze i prava u odnosu na ra č un Samsung account su regulisani u odvojenim uslovima i odredbama, kao i u pravilima privatnosti ra č una Samsung account.
13. Ograni č enje odgovornosti
KOMPANIJA SAMSUNG NE
Ć
E BITI ODGOVORNA ZA BILO KAKVE ŠTETE, BILO KOJE VRSTE, KOJE
PROISTEKNU ILI SU POVEZANE SA KORIŠTENJEM ILI NEMOGU
Ć
NOŠ
Ć
U KORIŠTENJA SOFTVERA,
26
NJEGOVOG SADRŽAJA ILI FUNKCIONALNOSTI, UKLJU
Č
UJU
Ć
I, ALI NE OGRANI
Č
AVAJU
Ć
I SE NA
ŠTETU PROUZROKOVANU ILI POVEZANU SA GREŠKAMA, PROPUSTIMA, PREKIDIMA,
MANJKAVOSTIMA, KAŠNJENJEM RADNJI ILI PRENOSA, RA
Č
UNARSKIM VIRUSOM,
NEMOGU
Ć
NOŠ
Ć
U POVEZIVANJA, MREŽNIM NAKNADAMA I SVIM DRUGIM NEPOSREDNIM,
POSREDNIM, POSEBNIM, SLU
Č
AJNIM, PRIMJERNIM ILI POSLJEDI
Č
NIM ŠTETAMA,
Č
AK I KADA JE
KOMPANIJA SAMSUNG BILA OBAVIJEŠTENA O MOGU
Ć
NOSTI NASTANKA TAKVIH ŠTETA.
ODRE
Đ
ENE PRAVNE NADLEŽNOSTI NE DOZVOLJAVAJU IZUZE
Ć
E ILI OGRANI
Č
ENJE SLU
Č
AJNIH ILI
POSLJEDI
Č
NIH ŠTETA STOGA SE GORE NAVEDENA IZUZE
Ć
A ILI OGRANI
Č
ENJA MOŽDA NE
ODNOSE NA VAS.BEZ OBZIRA NA PRETHODNO NAVEDENO, UKUPNA ODGOVORNOST
KOMPANIJE SAMSUNG ZA SVE GUBITKE, ŠTETE, RADNJE, UKLJU
Č
UJU
Ć
I, ALI NE OGRANI
Č
AVAJU
Ć
I
SE NA ONE ZASNOVANE NA UGOVORU, KRŠENJU UGOVORA ILI VAŠEM KORIŠTENJU SOFTVERA,
ILI BILO KOJE DRUGE ODREDBE OVOG UGOVORA, NE
Ć
E BITI VE
Ć
A OD IZNOSA KOJEG JE KUPAC
PLATIO ISKLJU
Č
IVO ZA OVAJ SOFTVER. PRETHODNA OGRANI
Č
ENJA, ISKLJU
Č
ENJA I ODRICANJA
OD ODGOVORNOSTI (UKLJU
Č
UJU
Ć
I PARAGRAF 11 I 12), PRIMIJENJIVAT
Ć
E SE U NAJVE
Ć
OJ
MOGU
Ć
OJ MJERI U KOJOJ MJERODAVNI ZAKON TO DOZVOLJAVA,
Č
AK I KADA BILO KOJI PRAVNI
LIJEK NE ISPUNJAVA SVOJU OSNOVNU SVRHU.
14. Mjerodavni zakon
Ovaj Ugovor podliježe zakonima pravne nadležnosti zemlje vašeg prebivališta bez obzira na sukob zakonskih odredbi. Ovaj Ugovor ne podliježe UN Konvenciji o Ugovorima o međunarodnoj prodaji robe č ija primjena se izri č ito isklju č uje.
15. Rješavanje sporova
Ukoliko se spor, neslaganje ili razlika u mišljenju, koji proizilaze iz ovog Ugovora ili vašeg korištenja Softvera, ne mogu riješiti na obostrano zadovoljstvo, oni ć e biti podložni neisklju č ivoj pravnoj nadležnosti sudova zemlje vašeg prebivališta. Bez obzira na prethodno navedeno, kompanija Samsung može zatražiti primjenu privremenih mjera (ili ekvivalentnu vrstu hitnog pravnog lijeka) u bilo kojoj pravnoj nadležnosti.
16. Sveobuhvatnost ugovora
Ovaj Ugovor predstavlja sveobuhvatni ugovor između vas i kompanije Samsung u odnosu na
Softver i zamjenjuje svu prethodnu ili noviju komunikaciju, prijedloge i izjave omogu ć ene usmenim ili pismenim putem, u odnosu na Softver ili bilo koju drugu stavku navedenu u ovom Ugovoru.
Ukoliko se zaklju č i da je bilo koja odredba ovog Ugovora ništavna, nevaže ć a, nesprovodiva ili nezakonita, ostale odredbe ostaju važe ć e i na snazi.
27
Acord de llicència d’usuari final (Catalan)
Llegeixi amb atenció aquest Acord de llicència d’usuari final (el “Contracte”) abans d’utilitzar els dispositius portables fabricats per Samsung o que portin la seva marca, com ara la sèrie Galaxy
Watch i Galaxy Fit (col·lectivament, “Dispositiu portable”), i les aplicacions del gestor de dispositius portables de Samsung (col·lectivament, “Gestor”), perquè conté informació important.
Aquest Contracte és un acord legal entre vostè (tant si es tracta d’un individu com d’una entitat individual) i Samsung Electronics Co., Ltd. (“Samsung”) per al software, que és propietat de
Samsung i de les seves empreses filials, a més dels seus proveïdors de tercers i llicenciadors, i que acompanya aquest Contracte, el qual inclou el software i els mitjans multimèdia, els materials impresos i la documentació “en línia” o electrònica que s’hi associen en relació amb l’ús que vostè faci del Dispositiu portable i/o del Gestor (col·lectivament, “Software”).
El Gestor és un programa de software que serveix per connectar el dispositiu mòbil (el
“Dispositiu”) a un Dispositiu portable; a més, li permet gestionar, controlar o actualitzar el software del Dispositiu portable mitjançant el Dispositiu. El Dispositiu portable requereix l’ús de software precarregat en el mode de funcionament habitual. En utilitzar el Dispositiu portable, el
Gestor o el seu software precarregat, vostè accepta les condicions d’aquest Contracte. Si vostè no accepta aquestes condicions, no utilitzi el Dispositiu portable, el Gestor o el seu software precarregat.
1. Servei i avisos
El Dispositiu portable, tant si està connectat al seu Dispositiu com si no, proporciona diverses experiències. Si vostè utilitza el Dispositiu portable sense una connexió al telèfon, poden haver-hi algunes limitacions funcionals.
Com que el propietari rebrà funcions del Dispositiu portable i del Dispositiu, vagi amb compte que no es produeixin accessos no autoritzats. Quan el Dispositiu portable es connecti al Dispositiu, les dues unitats podran transferir-se dades d’usuari. Vagi amb compte a l’hora de connectar/desconnectar el dispositiu i desconnecti el Dispositiu portable del Dispositiu quan ja no necessiti estar connectat (alguns Dispositius portables, como ara l’IconX, poden connectar-se automàticament al seu Dispositiu).
Els serveis i/o les funcions proporcionades pel Dispositiu portable poden variar o estar limitades en funció del país, el model de Dispositiu o l’operador de xarxa.
El Gestor i el Dispositiu portable poden contenir o poden ser compatibles amb un determinat
Software per a la gestió del benestar general i de l’estat físic (“Software per a condicionament físic”). El Dispositiu portable i el Software per a condicionament físic estan dissenyats per fer-ne un ús exclusivament recreatiu i no es pretén que s’utilitzin per al diagnòstic de malalties o d’altres condicions, així com tampoc per a la cura, mitigació, tractament o prevenció de malalties ni per
28
altres finalitats mèdiques. Determinades dades derivades del Software per a condicionament físic tenen com a únic propòsit aportar informació i no s’han pensat perquè siguin tractades com a consells mèdics, ni pretenen substituir la relació que existeix entre vostè i el seu metge o altres proveïdors mèdics. No ignori mai el consell mèdic dels professionals ni retardi la seva consulta per res que hagi sabut mitjançant el Software per a condicionament físic.
Samsung no es fa responsable de cap tipus de perjudici, dany, pèrdua i/o despesa que hagi pogut sofrir l’usuari i que estigui relacionat amb els serveis i/o la informació, incloent recomanacions, entrenaments, consells i/o directrius; tampoc per l’exactitud de cap informació proporcionada o adquirida mitjançant el Software per a condicionament físic. Samsung no es fa responsable de l’exactitud de la informació de cap article o material que pugui aparèixer a llocs web de tercers o a materials de referència, ni tampoc de la seguretat o protecció a l’hora d’utilitzar-los. La referència a la informació, continguda als llocs web externs o als materials de referència de tercers, no s’hauria de prendre ni com a aprovació de l’exactitud de l’esmentada informació, ni com a aprovació dels continguts d’aquests llocs web o materials de referència en general.Vostè reconeix i accepta que qualsevol informació que obtingui mitjançant l’ús del
Dispositiu portable o del Software per a condicionament físic, o de qualsevol aplicació que hi tingui precarregada, podria no ser adequada, precisa, completa ni fiable.
2. Concessió de llicència
De conformitat amb les condicions d’ús d’aquest Contracte, se li concedeix una llicència limitada, revocable i no exclusiva per instal·lar, utilitzar, accedir a, mostrar i executar el Gestor al seu
Dispositiu. Pot connectar diversos Dispositius portables a un Dispositiu mitjançant el Gestor, però no pot posar al mateix temps el Dispositiu portable a disposició pública. Així mateix, no pot connectar un Dispositiu portable a diversos Dispositius, inclòs, entre d’altres, l’ordinador.
Determinats elements del Software podrien estar subjectes a llicències de codi obert. Les disposicions de les llicències de codi obert podrien anul·lar les condicions d’aquest Contracte.
3. Reserva de drets i propietat
Samsung es reserva tots els drets que no se li hagin concedit expressament a vostè en aquest
Contracte. El Software està protegit pels drets d’autor i altres lleis i tractats de la propietat intel·lectual. Samsung posseeix el títol, els drets d’autor i altres drets de propietat intel·lectual del
Software. El Software es proporciona sota llicència, no es ven.
4. Restriccions
Vostè no pot aplicar enginyeria inversa, descompilar, desmuntar ni intentar descobrir de cap altra manera el codi font ni els algorismes del Software; ni modificar o desactivar cap funció del
Software; ni crear obres derivades basades en el Software. Vostè no pot llogar, arrendar, cedir, subllicenciar ni proporcionar serveis comercials d’allotjament amb el Software.
29
5. Actualitzacions, canvi o suspensió del Servei
Samsung pot, en qualsevol moment, proporcionar o posar a disposició de l’usuari les actualitzacions o noves versions del Servei (“Actualitzacions”), incloses, entre d’altres, les correccions d’errors, les millores del servei, les funcions noves, l’eliminació de les funcions existents o la modificació del Servei. Les Actualitzacions es regiran per aquest Contracte a menys que es proporcionin condicions d’ús separades juntament amb les esmentades Actualitzacions; en aquest cas, les condicions d’ús separades regiran les Actualitzacions. Les Actualitzacions per al software de seguretat o per a la correcció d’errors crítics, així com d’altres Actualitzacions importants, es poden descarregar i instal·lar automàticament atesa la importància de la recepció oportuna de les esmentades Actualitzacions per tal de protegir-lo a vostè i als altres usuaris. Samsung es reserva explícitament el dret de canviar, suspendre, eliminar, limitar l’ús de, o desactivar l’accés a, tot el
Servei o alguna de les seves parts.
Samsung pot proporcionar-li o posar a la seva disposició actualitzacions de Software per al
Dispositiu portable. En termes generals, vostè pot actualitzar el Software del Dispositiu portable mitjançant el Gestor; no obstant això, alguns casos com el Galaxy IconX es poden actualitzar utilitzant el Software d’ordinador.
Per poder utilitzar la versió proporcionada mitjançant aquestes Actualitzacions, abans ha de disposar de la llicència de software adequada per a l’Actualització. La versió actualitzada pot incorporar noves funcions i, en alguns casos rars, podria esborrar les funcions existents. Tot i que l’Actualització estarà generalment disponible, en algunes circumstàncies limitades, les
Actualitzacions només s’oferiran mitjançant l’operador de xarxa, i aquestes Actualitzacions es regiran per la relació contractual que tingui amb el seu operador de xarxa. Atesa la importància que té rebre aquestes Actualitzacions amb puntualitat, és possible que l’Actualització per al software de seguretat o les correccions d’errors greus, o altres Actualitzacions importants, es descarreguin i instal·lin automàticament.
6. Serveis i contingut de tercersÉs possible que també disposi dels serveis de tercers. Samsung declina qualsevol representació o garantia del Software per a condicionament físic i de qualsevol compliment, efectivitat, exhaustivitat, exactitud o contingut dels serveis de tercers d’acord amb les lleis o regulacions vigents.L’ús dels serveis i continguts de tercers es regeix per les Condicions d’ús, l’Acord de llicència, la Política de privadesa o qualsevol altre acord similar d’aquests proveïdors de tercers. És possible que determinades parts del Servei estiguin subjectes a llicències de codi obert, en les quals els termes que corresponen a aquests tipus de llicències poden precedir els termes d’aquest Contracte pel que fa a aquesta part del Servei.
7. Accés a les dades
30
Algunes funcions del Software poden requerir que el seu dispositiu mòbil tingui accés a Internet i podrien estar subjectes a restriccions imposades pel proveïdor de xarxa o d’Internet. És possible que el Software accedeixi a Internet mitjançant la seva xarxa mòbil, la qual cosa podria suposar l’aplicació de càrrecs addicionals segons el seu pla de pagament. A més, és possible que la idoneïtat i el rendiment del hardware o l’accés a les dades del seu dispositiu afectin la manera en què gaudeix d’algunes funcions del Software.
8. Transferència de software
No pot transferir aquest Contracte ni els drets o les obligacions envers el Software concedits en aquest document a cap tercera part, a menys que es faci en relació amb la venda del Dispositiu portable i que s’acompanyi amb el Software. En aquest cas, la transferència ha d’incloure tot el
Software (incloent-hi totes les parts components, els mitjans multimèdia i els materials impresos, totes les actualitzacions i aquest Contracte) i vostè no conservarà cap còpia del Software. La transferència no podrà ser una transferència indirecta, com ara una partida consignada. Abans de realitzar la transferència, cal que l’usuari final que ha de rebre el Software accepti totes les condicions del Contracte.
9. Conformitat amb la llei
Vostè reconeix que el Gestor del Software està subjecte a les restriccions d’exportació de diversos països. Vostè accepta complir amb totes les lleis nacionals i internacionals vigents que corresponguin al Gestor o al Software, incloses totes les lleis i regulacions sobre restricció d’exportació aplicables.
10. Rescissió
Aquest Contracte és efectiu fins al moment de la rescissió. En virtut del que disposa el present
Contracte, els seus drets es rescindiran automàticament sense previ avís per part de Samsung si vostè incompleix qualsevol de les Condicions d’ús d’aquest Contracte. Un cop s’hagi rescindit aquest Contracte, vostè haurà de deixar d’utilitzar el Gestor o el Software i haurà de destruir totes les còpies del Gestor o del Software.
11. Exempció de garantia
SI NO S’ESPECIFICA PER SEPARAT I PER ESCRIT EN UNA GARANTIA LIMITADA EXPLÍCITA QUE
ACOMPANYI EL DISPOSITIU PORTABLE, EL SOFTWARE PROPORCIONAT PER SAMSUNG (TANT SI
VA INCLÒS AMB EL DISPOSITIU PORTABLE, COM SI ES DESCARREGA O S’OBTÉ DE QUALSEVOL
ALTRA MANERA) SE SUBMINISTRA “TAL COM ÉS” I “SEGONS LA DISPONIBILITAT”, SENSE CAP
TIPUS DE GARANTIA PER PART DE SAMSUNG, NI EXPLÍCITA NI IMPLÍCITA. EN LA MÀXIMA
MESURA POSSIBLE DE CONFORMITAT AMB LA LLEI APLICABLE, SAMSUNG DENEGA TOTES LES
GARANTIES EXPLÍCITES, IMPLÍCITES O REGLAMENTÀRIES, INCLOENT-HI, ENTRE D’ALTRES, LES
31
GARANTIES DE COMERCIALITZACIÓ IMPLÍCITES, L’ESFORÇ PROFESSIONAL O LA QUALITAT
SATISFACTÒRIA, LA IDONEÏTAT PER A UN PROPÒSIT EN PARTICULAR, LA FIABILITAT O
DISPONIBILITAT, LA PRECISIÓ, LA MANCA DE VIRUS, EL FUNCIONAMENT SILENCIÓS, LA NO
INFRACCIÓ DELS DRETS DE TERCERS NI CAP ALTRE INCOMPLIMENT DELS DRETS. ALGUNES
JURISDICCIONS NO PERMETEN LES EXCLUSIONS O LES LIMITACIONS DE LES GARANTIES
IMPLÍCITES; PER TANT, PODRIA SER QUE LES EXCLUSIONS O LIMITACIONS ANTERIORS NO
SIGUIN APLICABLES EN EL SEU CAS.NO ES CONSIDERARÀ QUE ELS CONSELLS NI LA
INFORMACIÓ, JA SIGUIN EN FORMA ORAL O ESCRITA, QUE VOSTÈ HAGI OBTINGUT DE
SAMSUNG O DELS SEUS ASSOCIATS ALTEREN AQUESTA EXEMPCIÓ DE GARANTIA PER PART DE
SAMSUNG EN RELACIÓ AL SOFTWARE, NI ES CONSIDERARÀ QUE CREA CAP TIPUS DE GARANTIA
DE SAMSUNG.
12. Aplicacions i serveis de Samsung
Determinades aplicacions i/o serveis es poden precarregar o descarregar al seu Dispositiu portable. És possible que aquestes aplicacions i/o serveis requereixin una afiliació al Servei de
Samsung (“Samsung account”). Les obligacions i els drets de l’usuari en virtut del que disposa
Samsung account s’exposen en documents separats de Condicions d’ús i Política de privadesa per a Samsung account.
13. Limitació de responsabilitat
SAMSUNG NO ES CONSIDERARÀ RESPONSABLE DE CAP DANY DEL TIPUS QUE SIGUI, DERIVAT
DE (O RELACIONAT AMB) L’ÚS O LA IMPOSSIBILITAT D’UTILITZAR EL SOFTWARE, EL SEU
CONTINGUT O LA SEVA FUNCIONALITAT, INCLOSOS ENTRE D’ALTRES ELS DANYS CAUSATS PER
(O RELACIONATS AMB) ERRORS, OMISSIONS, INTERRUPCIONS, DEFECTES, RETARDS EN EL
FUNCIONAMENT O LA TRANSMISSIÓ, VIRUS INFORMÀTICS, ERRORS DE CONNEXIÓ, CÀRRECS DE
XARXA I LA RESTA DE DANYS DIRECTES, INDIRECTES, ESPECIALS, ACCIDENTALS, EXEMPLARS O
CONSEQÜENTS, FINS I TOT EN EL CAS QUE SAMSUNG HAGI REBUT AVÍS DE LA POSSIBILITAT
QUE ES PRODUEIXIN AQUESTS DANYS. ALGUNES JURISDICCIONS NO PERMETEN L’EXCLUSIÓ O
LA LIMITACIÓ DELS DANYS ACCIDENTALS O CONSEQÜENTS; PER TANT, PODRIA SER QUE LES
EXCLUSIONS O LIMITACIONS ANTERIORS NO SIGUIN APLICABLES EN EL SEU CAS.SENS PERJUDICI
DEL QUE S’HA ESMENTAT ANTERIORMENT, LA RESPONSABILITAT TOTAL DE SAMSUNG AMB
VOSTÈ EN CAS DE PÈRDUES, DANYS O ACCIONS JURÍDIQUES, INCLOENT-HI ENTRE D’ALTRES LA
BASADA EN EL CONTRACTE, EL GREUGE O EN QUALSEVOL ALTRA TEORIA QUE DERIVI DE L’ÚS
QUE VOSTÈ FACI DEL SOFTWARE, O DE QUALSEVOL ALTRA DISPOSICIÓ D’AQUEST CONTRACTE,
NO SUPERARÀ L’IMPORT QUE EL COMPRADOR HAGI PAGAT CONCRETAMENT PER AQUEST
SOFTWARE. LES LIMITACIONS, EXCLUSIONS I EXEMPCIONS DE RESPONSABILITAT ESMENTADES
ANTERIORMENT (INCLOSES LES SECCIONS 11 I 12) S’APLICARAN EN LA MÀXIMA MESURA
32
PERMESA PER LA LLEI APLICABLE, FINS I TOT SI EL RECURS CORRESPONENT NO COMPLEIX LA
SEVA FINALITAT ESSENCIAL.
14. Llei aplicable
Aquest Contracte es regeix per les lleis de la jurisdicció on vostè resideix, sense considerar un possible conflicte amb les disposicions legals. Aquest Contracte no es regirà per la Convenció de les Nacions Unides sobre els Contractes de compravenda internacional de mercaderies, l’aplicació de la qual s’exclou de manera explícita.
15. Resolució de disputes
En el cas que sorgeixi una disputa, una controvèrsia o una diferència de qualsevol tipus a partir d’aquest Contracte, o si l’ús que vostè fa del Software no es formalitza de manera amigable, estarà subjecte a una jurisdicció no exclusiva dels tribunals de la jurisdicció en la que vostè sigui resident. Sens perjudici del que s’ha esmentat anteriorment, Samsung podria sol·licitar recursos cautelars (o algun tipus equivalent de mesura legal urgent) en qualsevol jurisdicció.
16. Totalitat de l’acord
Aquest Contracte representa la totalitat de l’acord entre vostè i Samsung en relació amb el
Software, i substitueix qualsevol comunicació, proposta o representació anterior o contemporània, oral o escrita, relativa al Software o a qualsevol altra matèria tractada en aquest Contracte. En el cas que alguna de les disposicions d’aquest Contracte es considerés no vàlida, no executable o il·legal, la resta de disposicions seguirien essent totalment vigents i efectives.
33
Licen č ní smlouva s koncovým uživatelem (Czech)
P ř e č t ě te si pozorn ě
tuto Licen č ní smlouvu s koncovým uživatelem („Smlouvu“) p ř edtím, než použijete za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, vyrobené spole č ností Samsung nebo prodávané pod její zna č kou, nap ř
íklad za ř
ízení ř ady Galaxy Watch a Galaxy Fit (souhrnn ě
„Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le“), a aplikace pro správu za ř
ízení Samsung, která m ů žete nosit na t ě le (souhrnn ě
„Manager“), protože obsahuje d ů ležité informace.
Tato Smlouva p ř edstavuje smlouvu mezi vámi (fyzickou nebo právnickou osobou) a mezi spole č ností Samsung Electronics Co., Ltd. („spole č nost Samsung“) týkající se softwaru, ve vlastnictví spole č nosti Samsung a jejích p ř idružených spole č ností a dále dodavatel ů
a poskytovatel ů
licencí z ř ad t ř etích stran, jejichž seznam je p ř ipojen k této Smlouv ě
, což zahrnuje software a p ř idružená média, tišt ě né materiály, online nebo elektronickou dokumentaci ve spojení s vaším používáním tohoto Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le a/nebo Správce (souhrnn ě
„Software“).
Manager je softwarový program pro spojení mobilního za ř
ízení („Za ř
ízení“) a Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, který umož ň uje prost ř ednictvím Za ř
ízení spravovat, kontrolovat nebo aktualizovat software Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le. Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, vyžaduje pro sv ů j normální provoz použití p ř edinstalovaného softwaru. Použitím Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, programu Manager nebo p ř edinstalovaného softwaru potvrdíte, že souhlasíte s podmínkami této Smlouvy. Pokud s t ě mito podmínkami nesouhlasíte, nepoužívejte Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, program Manager ani p ř edinstalovaný software.
1. Služba a poznámky
Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, poskytuje samo o sob ě
nebo ve spojení se za ř
ízením r ů zné funkce. Pokud používáte Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, bez p ř ipojení k telefonu, mohou být n ě které funkce omezeny.
Protože budou funkce Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le a Za ř
ízení poskytovány majiteli, dávejte pozor na neoprávn ě ný p ř
ístup. Když je Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, p ř ipojeno k Za ř
ízení, mohou mezi sebou vzájemn ě
p ř enášet uživatelská data. Obeznamte se se zp ů sobem p ř ipojení/odpojení od za ř
ízení a odpojte Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, od Za ř
ízení, pokud již p ř ipojení nepot ř ebujete (N ě která za ř
ízení, která m ů žete nosit na t ě le, nap ř
íklad IconX, se mohou k Za ř
ízení automaticky p ř ipojit.).
Služby a/nebo funkce poskytované Za ř
ízením, které m ů žete nosit na t ě le, se mohou lišit nebo mohou být omezené v závislosti na zemi, modelu Za ř
ízení nebo operátorovi sít ě
.
Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, a Správce mohou obsahovat nebo mohou být kompatibilní s n ě kterým Softwarem pro obecnou fyzickou kondici a duševní pohodu a udržování kondice
(„Kondi č ní software“). Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, a Kondi č ní software jsou ur č eny pouze pro rekrea č ní ú č ely a nejsou ur č eny k použití p ř i diagnostice nemocí nebo jiných stav ů
, nebo p ř i
34
lé č b ě
, zmír ň ování nebo prevenci nemocí nebo k jiným zdravotnickým ú č el ů m. Ur č itá data odvozená z Kondi č ního softwaru jsou pouze informativní a nelze je považovat za léka ř ské doporu č ení, ani nenahrazují váš vztah s vaším léka ř em nebo jiným poskytovatelem zdravotní pé č e.
Kv ů li n ěč emu, co jste zjistili z Kondi č ního softwaru, neopomi ň te profesionální léka ř ské rady nebo neodkládejte návšt ě vu léka ř e.
Spole č nost Samsung nenese odpov ě dnost za žádné úrazy, škody, ztráty a/nebo náklady uživatel ů
, ke kterým došlo v souvislosti se službami a/nebo informacemi v č etn ě
doporu č ení, trénování, tip ů a/nebo pokyn ů
, ani za p ř esnost jakýchkoli informací poskytnutých nebo získaných nebo použitých prost ř ednictvím Kondi č ního softwaru. Spole č nost Samsung neodpovídá za p ř esnost informací obsažených v jakýchkoli č láncích nebo materiálech na externích webových stránkách t ř etích stran nebo v referen č ních materiálech, nebo za bezpe č nost jejich použití. Odkaz na informace obsažené na externích webových stránkách t ř etích stran nebo v referen č ních materiálech nelze brát jako potvrzení jejich p ř esnosti nebo jako obecné potvrzení obsahu t ě chto stránek nebo referen č ních materiál ů
.Berete na v ě domí a souhlasíte s tím, že veškeré informace, které získáte na základ ě používání Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, Kondi č ního softwaru nebo libovolné p ř edinstalované aplikace, nemusí být vhodné, p ř esné, úplné nebo spolehlivé.
2. Ud ě lení licence
Na základ ě
smluvních podmínek této Smlouvy je vám ud ě lována omezená, nevýhradní, odvolatelná licence k instalaci, použití, zobrazení a spoušt ě ní programu Manager v Za ř
ízení.
Prost ř ednictvím programu Manager m ů žete k Za ř
ízení p ř ipojit n ě kolik Za ř
ízení, která m ů žete nosit na t ě le, ale za ř
ízení nebudou dostupná sou č asn ě
. Také není možné p ř ipojit Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, k n ě kolika za ř
ízením, mimo jiné v č etn ě
po č
íta č e.
N ě které č
ásti Softwaru mohou podléhat licencím s otev ř eným zdrojovým kódem. Licence s otev ř eným zdrojovým kódem mohou mít p ř ednost p ř ed n ě kterými podmínkami v této Smlouv ě
.
3. Výhrada práv a vlastnictví
Spole č nost Samsung si vyhrazuje veškerá práva, která vám v této Smlouv ě
nejsou výhradn ě ud ě lena. Software je chrán ě n autorskými právy a dalšími zákony a smlouvami týkajícími se duševního vlastnictví. Spole č nost Samsung vlastní název, autorská práva a další práva k duševnímu vlastnictví na Software. Software je licencován, nikoli prodáván.
4. Omezení
Nesmíte provád ě t zp ě tnou analýzu, dekompilovat, rozkládat nebo se jinak pokoušet zjistit zdrojový kód nebo algoritmy Softwaru, ani upravovat č i deaktivovat funkce Softwaru, ani vytvá ř et na základ ě
Softwaru odvozená díla. Software nesmíte pronajímat, poskytovat na leasing nebo p ů j č ovat ani k softwaru poskytovat díl č
í licence nebo užívat Software pro komer č ní hostingové služby.
35
5. Aktualizace, zm ě na nebo pozastavení Služby
Spole č nost Samsung m ů že kdykoli poskytnout nebo zp ř
ístupnit aktualizace nebo upgrady Služby
(„Aktualizace“) mimo jiné v č etn ě
oprav chyb, vylepšení služby, nových funkcí, odstran ě ní stávajících funkcí nebo zm ě ny Služby. Aktualizace se budou ř
ídit touto Smlouvou, pokud nebudou s t ě mito
Aktualizacemi poskytnuty samostatné smluvní podmínky; v takovém p ř
ípad ě
budou pro
Aktualizace platit tyto samostatné smluvní podmínky. Vzhledem k tomu, že je d ů ležité získávat tyto Aktualizace v č as, mohou být aktualizace softwaru zabezpe č ení nebo d ů ležité opravy chyb nebo jiné d ů ležité Aktualizace automaticky staženy a nainstalovány, aby pomáhaly chránit vás a další uživatele. Spole č nost Samsung si výslovn ě
vyhrazuje právo zm ě nit, pozastavit, odebrat, omezit použití nebo zakázat p ř
ístup ke Služb ě
nebo její libovolné č
ásti.
Spole č nost Samsung vám m ů že poskytnout nebo zp ř
ístupnit aktualizace Softwaru pro Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le. Obecn ě
m ů žete Software Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, aktualizovat pomocí programu Manager, nicmén ě
v n ě kterých p ř
ípadech jako je Galaxy IconX ho m ů žete aktualizovat pomocí po č
íta č ového softwaru.
Abyste mohli používat verzi poskytnutou prost ř ednictvím takové Aktualizace, musíte nejprve vlastnit licenci na software, který je oprávn ě ný k získání Aktualizace. Aktualizovaná verze m ů že p ř idat nové funkce a v n ě kterých omezených p ř
ípadech m ů že odstranit stávající funkce. Zatímco
Aktualizace bude obecn ě
dostupná, v n ě kterých omezených p ř
ípadech budou Aktualizace nabízeny pouze operátorem sít ě
, a takové Aktualizace se budou ř
ídit vaším smluvním vztahem s operátorem sít ě
. Vzhledem k tomu, že je d ů ležité získávat v č as Aktualizace softwaru zabezpe č ení, d ů ležité opravy chyb nebo jiné d ů ležité Aktualizace, mohou být takové Aktualizace staženy a nainstalovány automaticky.
6. Služby a obsah t ř etí stranyMohou vám být k dispozici také služby t ř etích stran. Spole č nost
Samsung žádným zp ů sobem nezaru č uje ani nezajiš ť uje obsah, p ř esnost, úplnost, efektivitu, č i kompatibilitu Kondi č ního softwaru a služeb nezávislých poskytovatel ů
se zákony č i p ř edpisy.Použití služeb nebo obsahu t ř etí strany se m ů že ř
ídit podmínkami použití, licen č ní smlouvou, zásadami ochrany osobních údaj ů
nebo jinou podobnou smlouvou s doty č nou t ř etí stranou. Ur č ité č
ásti
Služby mohou podléhat licencím na software open source a ustanovení takových licencí na software open source m ů že mít p ř ednost p ř ed touto Smlouvou ohledn ě
dané č
ásti Služby.
7. P ř
ístup k dat ů m
N ě které funkce Softwaru vyžadují, aby m ě lo mobilní za ř
ízení p ř
ístup k Internetu, a mohou podléhat omezením stanoveným poskytovatelem sít ě
nebo Internetu. Software se m ů že k
Internetu p ř ipojovat prost ř ednictvím mobilní sít ě
, což m ů že v závislosti na vašem datovém tarifu vést k dalším poplatk ů m. Vaše využití n ě kterých funkcí Softwaru m ů že být dále ovlivn ě no vhodností a výkonem hardwaru za ř
ízení nebo p ř
ístupem k dat ů m.
36
8. P ř evod softwaru
Je zakázáno p ř evád ě t tuto Smlouvu nebo jakákoli práva č i povinnosti týkající se Softwaru ud ě lená touto Smlouvou na jakoukoli t ř etí stranu, s výjimkou prodeje Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, spojeného se Softwarem. V takovém p ř
ípad ě
musí p ř evod zahrnovat veškerý Software (v č etn ě všech sou č
ástí, médií a tišt ě ných materiál ů
, upgrad ů
a této Smlouvy) a nesmíte si ponechat žádné kopie Softwaru. Nesmí se jednat o nep ř
ímý p ř evod, nap ř
íklad o komisní prodej. P ř ed p ř evodem musí budoucí koncový uživatel Softwaru souhlasit se všemi podmínkami Smlouvy.
9. Dodržování zákon ů
Berete na v ě domí, že program Manager nebo Software podléhá vývozním omezením v r ů zných zemích. Souhlasíte, že budete dodržovat veškeré mezinárodní a národní zákony, které se vztahují na program Manager nebo Software, v č etn ě
platných zákon ů
a p ř edpis ů
o vývozních omezeních.
10. Ukon č ení smlouvy
Tato Smlouva je ú č inná do svého ukon č ení jednou ze stran. Pokud n ě které smluvní podmínky této
Smlouvy nedodržíte, je spole č nost Samsung oprávn ě na tuto Smlouvu s okamžitou ú č inností ukon č it. Po ukon č ení této Smlouvy musíte program Manager nebo Software p ř estat používat a zni č it veškeré jeho kopie.
11. Z ř eknutí se záruky
POKUD NENÍ SAMOSTATN
Ě
UVEDENO JINAK VE VÝSLOVNÉM PÍSEMNÉM OMEZENÍ ZÁRUKY
P
Ř
ILOŽENÉM K VAŠEMU ZA
Ř
ÍZENÍ, KTERÉ M
Ů
ŽETE NOSIT NA T
Ě
LE, JE VEŠKERÝ SOFTWARE
SPOLE
Č
NOSTI SAMSUNG (A
Ť
JIŽ DODANÝ SE ZA
Ř
ÍZENÍM, KTERÉ M
Ů
ŽETE NOSIT NA T
Ě
LE,
STAŽENÝ NEBO ZÍSKANÝ JINAK) POSKYTOVÁN „TAK, JAK JE“ A „PODLE DOSTUPNOSTI“ BEZ
JAKÝCHKOLI VÝSLOVNÝCH
Č
I P
Ř
EDPOKLÁDANÝCH ZÁRUK JAKÉHOKOLI DRUHU ZE STRANY
SPOLE
Č
NOSTI SAMSUNG. V MAXIMÁLNÍM MOŽNÉM ROZSAHU DLE PLATNÝCH ZÁKON
Ů
SPOLE
Č
NOST SAMSUNG ODMÍTÁ VEŠKERÉ ZÁRUKY, A
Ť
JIŽ VÝSLOVNÉ, P
Ř
EDPOKLÁDANÉ NEBO
VYPLÝVAJÍCÍ ZE ZÁKONA, ZEJMÉNA P
Ř
EDPOKLÁDANÉ ZÁRUKY OBCHODOVATELNOSTI,
USPOKOJIVÉ KVALITY NEBO PROVEDENÍ, VHODNOSTI PRO UR
Č
ITÝ Ú
Č
EL, SPOLEHLIVOSTI NEBO
DOSTUPNOSTI, P
Ř
ESNOSTI, NEP
Ř
ÍTOMNOSTI VIR
Ů
, NERUŠENÉHO UŽÍVÁNÍ, NEPORUŠENÍ PRÁV
T
Ř
ETÍCH STRAN NEBO JINÝCH PORUŠENÍ PRÁV. N
Ě
KTERÉ JURISDIKCE NEPOVOLUJÍ VYLOU
Č
ENÍ
NEBO OMEZENÍ P
Ř
EDPOKLÁDANÝCH ZÁRUK, VÝŠE UVEDENÁ VYLOU
Č
ENÍ NEBO OMEZENÍ SE
TEDY NA VÁS NEMUSÍ VZTAHOVAT.ŽÁDNÉ ÚSTNÍ
Č
I PÍSEMNÉ RADY NEBO INFORMACE ZÍSKANÉ
OD SPOLE
Č
NOSTI SAMSUNG NEBO JEJÍCH SESTERSKÝCH SPOLE
Č
NOSTÍ NEJSOU POVAŽOVÁNY
ZA PODN
Ě
T KE ZM
Ě
N
Ě
Z
Ř
EKNUTÍ SE ZÁRUKY SPOLE
Č
NOSTI SAMSUNG TÝKAJÍCÍ SE SOFTWARU,
ANI NEVYTVÁ
Ř
Í ZÁRUKU JAKÉHOKOLI DRUHU ZE STRANY SPOLE
Č
NOSTI SAMSUNG.
37
12. Služby a aplikace spole č nosti Samsung
Sou č
ástí vašeho Za ř
ízení, které m ů žete nosit na t ě le, mohou být ur č ité aplikace a/nebo služby, nebo je do n ě j možné tyto aplikace č i služby stáhnout. Takové aplikace a/nebo služby vyžadují č lenskou registraci služby Samsung Service („ú č et Samsung account“). Vaše práva a povinnosti ohledn ě
ú č tu Samsung account pak budou stanoveny v samostatných smluvních podmínkách a zásadách ochrany osobních údaj ů
p ř i používání ú č tu Samsung account.
13. Omezení odpov ě dnosti
SPOLE
Č
NOST SAMSUNG NENESE ODPOV
Ě
DNOST ZA ŽÁDNÉ ŠKODY JAKÉHOKOLI DRUHU
VYPLÝVAJÍCÍ Z NEBO TÝKAJÍCÍ SE POUŽÍVÁNÍ NEBO NESCHOPNOSTI POUŽÍVAT SOFTWARE, JEHO
OBSAH
Č
I FUNKCE, ZEJMÉNA ZA ŠKODY ZP
Ů
SOBENÉ NEBO SOUVISEJÍCÍ S CHYBAMI,
OPOMENUTÍMI, P
Ř
ERUŠENÍMI, PORUCHAMI, ZPOŽD
Ě
NÍM V PROVOZU NEBO P
Ř
ENOSU,
PO
Č
ÍTA
Č
OVÝMI VIRY, SELHÁNÍM P
Ř
I P
Ř
IPOJENÍ
Č
I SÍ
Ť
OVÝMI POPLATKY A ZA ŽÁDNÉ DALŠÍ P
Ř
ÍMÉ,
NEP
Ř
ÍMÉ, ZVLÁŠTNÍ, NÁHODNÉ, EXEMPLÁRNÍ NEBO NÁSLEDNÉ ŠKODY, A TO ANI V P
Ř
ÍPAD
Ě
, ŽE
SPOLE
Č
NOST SAMSUNG BYLA NA MOŽNOST VZNIKU TAKOVÝCH ŠKOD UPOZORN
Ě
NA. N
Ě
KTERÉ
JURISDIKCE NEPOVOLUJÍ VYLOU
Č
ENÍ NEBO OMEZENÍ ODPOV
Ě
DNOSTI ZA NÁHODNÉ
Č
I
NÁSLEDNÉ ŠKODY, TAKŽE SE NA VÁS VÝŠE UVEDENÁ VYLOU
Č
ENÍ NEBO OMEZENÍ NEMUSÍ
VZTAHOVAT.BEZ OHLEDU NA VÝŠE UVEDENÉ SKUTE
Č
NOSTI NEP
Ř
EKRO
Č
Í VEŠKERÁ
ODPOV
Ě
DNOST SPOLE
Č
NOSTI SAMSUNG ZA VŠECHNY VAŠE ZTRÁTY, ŠKODY A ŽALOBNÍ
D
Ů
VODY, ZEJMÉNA NA ZÁKLAD
Ě
SMLOUVY
Č
I P
Ř
E
Č
INU NEBO JINAK VYPLÝVAJÍCÍ Z VAŠEHO
POUŽÍVÁNÍ SOFTWARU NEBO JAKÉHOKOLI JINÉHO USTANOVENÍ TÉTO SMLOUVY, KONKRÉTNÍ
Č
ÁSTKU, KTEROU KUPUJÍCÍ ZAPLATIL ZA TENTO SOFTWARE. VÝŠE UVEDENÁ OMEZENÍ,
VYLOU
Č
ENÍ A Z
Ř
EKNUTÍ SE ODPOV
Ě
DNOSTI (V
Č
ETN
Ě Č
ÁSTÍ 11 A 12) PLATÍ V MAXIMÁLNÍM
ROZSAHU POVOLENÉM PLATNÝMI ZÁKONY, I KDYŽ JAKÝKOLI PROST
Ř
EDEK NÁPRAVY NESPLNÍ
SV
Ů
J ZÁKLADNÍ Ú
Č
EL.
14. Platné zákony
Tato Smlouva se ř
ídí zákony jurisdikce podle vašeho bydlišt ě
, bez p ř ihlédnutí k ustanovením kolizních norem. Tato Smlouva se nebude ř
ídit Úmluvou OSN o smlouvách o mezinárodní koupi zboží, jejíž uplatn ě ní se zde výslovn ě
vylu č uje.
15.
Ř ešení spor ů
Pokud nebudou jakýkoli spor, rozep ř e nebo neshoda vyplývající jakýmkoli zp ů sobem z této
Smlouvy nebo vašeho používání Softwaru vy ř ešeny smírn ě
, podléhají nevýhradní jurisdikci soud ů zem ě
, ve které jste rezidentem. Bez ohledu na výše uvedené m ů že spole č nost Samsung v jakékoli jurisdikci požádat o nápravu p ř edb ě žným opat ř ením (nebo rovnocenný typ bezodkladného opravného prost ř edku).
38
16. Celá smlouva
Tato Smlouva p ř edstavuje úplnou dohodu mezi vámi a spole č ností Samsung týkající se Softwaru a nahrazuje všechna p ř edchozí nebo sou č asná ústní č i písemná sd ě lení, návrhy a prohlášení v souvislosti se Softwarem nebo jakýmkoli jiným p ř edm ě tem, na který se vztahuje tato Smlouva. Je-li n ě které ustanovení této Smlouvy považováno za neplatné, nevynutitelné nebo nezákonné, z ů stávají ostatní ustanovení nadále v plné platnosti a ú č innosti.
39
Slutbrugerlicensaftale (Danish)
Læs denne Slutbrugerlicensaftale (“Aftalen”) grundigt, inden du bruger Samsung-fremstillede eller
-markedsførte bærbare enheder, f.eks. Galaxy Watch og Galaxy Fit-serierne (samlet kaldet “Bærbar enhed”) og Samsungs bærbare enhedshåndteringsapplikationer, (samlet kaldet “Manager”), da den indeholder vigtige oplysninger.
Denne Aftale er en juridisk bindende aftale mellem dig (enten en enkeltperson eller en enkelt enhed) og Samsung Electronics Co., Ltd. (“Samsung”) om software, der ejes af Samsung og dets associerede selskaber og tredjepartsleverandører og -licensgivere, som følger med denne Aftale, der omfatter software og tilhørende medier, trykte materialer, “online” eller elektronisk dokumentation i forbindelse med din brug af den Bærbare enhed og/eller Manager (samlet kaldet
“Software”).
Manager er et softwareprogram, der forbinder din mobilenhed (“Enhed”) til en Bærbar enhed, og lader dig styre, kontrollere eller opdatere softwaren på den Bærbare enhed gennem Enheden. Den
Bærbare enhed kræver brug af forudindlæst software til sin normale drift. Ved at bruge den
Bærbare enhed, Manager eller den forudindlæste software, accepterer du vilkårene i denne Aftale.
Hvis du ikke accepterer vilkårene, skal du undlade at bruge den Bærbare enhed, Manager eller den forudindlæste software.
1. Tjeneste og Varsler
Brug af den Bærbare enhed separat eller sammen med din Enhed giver forskellige oplevelser. Hvis du bruger den Bærbare enhed uden telefontilslutning, kan der være funktionsbegrænsninger.
Da funktionerne i den Bærbare enhed og Enheden leveres til ejeren, skal du undgå uautoriseret adgang. Når den Bærbare enhed sluttes til Enheden, kan der overføres data mellem de to enheder.
Sørg for at oprette forbindelse til og frakoble enheden korrekt, og frakobl din Bærbare enhed fra
Enheden, hvis du ikke skal bruge forbindelsen længere (visse bærbare enheder, f.eks. IconX, opretter automatisk forbindelse til din Enhed).
Tjenesterne og/eller funktionerne i den Bærbare enhed kan variere eller være begrænset, afhængig af dit land, enhedsmodel og netværksoperatør.
Den Bærbare enhed og Manager dertil kan indeholde, eller være kompatibel med software til generel sundhed og træningsstyring (“Fit-software”). Den Bærbare enhed og Fit-softwaren er udelukkende beregnet til fritidsbrug og er ikke beregnet til brug ved diagnosticering af sygdomme eller andre tilstande eller til at kurere, lindre, behandle eller forebygge sygdomme eller til andre medicinske formål. Visse data udledt fra Fit-softwaren er udelukkende til informationsbrug og bør ikke benyttes som et medicinsk råd eller som en erstatning af relationen mellem dig og din læge eller andet sundhedspersonale. Du må aldrig tilsidesætte professionel
40
medicinsk rådgivning eller vente med at søge denne rådgivning på grundlag af noget, du har erfaret via Fit-softwaren.
Samsung kan ikke holdes ansvarlig for skader, krav, tab og/eller udgifter, som brugere oplever i forbindelse med tjenesterne og/eller oplysninger, herunder anbefalinger, coaching, tip og/eller retningslinjer, ej heller for nøjagtigheden af oplysninger, der leveres eller hentes af eller åbnes via
Fit-softwaren. Samsung er ikke ansvarlig for nøjagtigheden af oplysninger i artikler eller materiale, der vises på eksterne tredjepartswebsteder eller i referencemateriale, ej heller er de ansvarlige for sikkerheden ved brugen deraf. Reference til oplysninger på eksterne tredjepartswebsteder eller referencemateriale må ikke opfattes som en validering af oplysningernes nøjagtighed eller som en validering af indholdet på webstedet eller i referencematerialet generelt.Du bekræfter og accepterer, at alle oplysninger, som du får ved at bruge den bærbare enhed eller Fit-softwaren eller enhver applikation, der er forudinstalleret deri, muligvis ikke er passende, nøjagtige eller pålidelige.
2. Tildeling af licens
I henhold til vilkårene og betingelserne i denne Aftale, tildeles du en begrænset ikke-eksklusiv, genkaldelig licens til at installere, bruge, få adgang til, vise og køre Manager på din Enhed. Du må tilknytte flere Bærbare enheder til en Enhed via Manager, men du må ikke gøre den Bærbare enhed tilgængelig samtidig. Desuden må du ikke slutte en Bærbar enhed til flere Enheder, herunder, men ikke begrænset til, PC.
Visse dele af Softwaren kan være genstand for open source-licenser. De bestemmelser, der er gældende for open source-licenser, kan gå forud for nogle af vilkårene i denne Aftale.
3. Forbeholdelse af rettigheder og ejerskab
Samsung forbeholder sig alle rettigheder, der ikke udtrykkeligt er tildelt dig i denne Aftale.
Softwaren er beskyttet af ophavsret og andre love og traktater om immaterialret. Samsung ejer adkomsten til, de ophavsretlige rettigheder og andre immaterielle rettigheder i Softwaren.
Softwaren er givet i licens og ikke solgt.
4. Begrænsninger
Du må ikke udføre reverse engineering på, dekompilere, disassemblere eller på anden måde forsøge at udlede kildekode eller algoritmer fra Softwaren eller modificere eller deaktivere funktioner i Softwaren eller udlede afledte værker baseret på Softwaren. Du må ikke udleje, lease, udlåne, underlicensere eller levere kommercielle hosting-tjenester med Softwaren.
5. Opdateringer, ændring eller indstilling af Tjenesten
Samsung har ret til, når som helst, at levere opdateringer eller opgraderinger til Tjenesten
(“Opdateringer”), eller stille dem til rådighed, herunder, uden begrænsning, fejlrettelser,
41
tjenesteforbedringer, nye funktioner, sletning af eksisterende funktioner eller modifikationer til
Tjenesten. Opdateringer er underlagt denne Aftale, medmindre sådanne Opdateringer leveres med separate vilkår og betingelser. I sådanne tilfælde er disse separate vilkår og betingelser gældende. Opdateringer til sikkerhedssoftware eller vigtige fejlrettelser eller andre vigtige
Opdateringer kan downloades og installeres automatisk under forudsætning af, at Opdateringerne modtages rettidigt for at hjælpe med at beskytte dig og andre brugere. Samsung forbeholder sig udtrykkeligt retten til når som helst at ændre, indstille, fjerne, begrænse brugen af eller deaktivere adgangen til Tjenesten eller dele deraf.
Samsung stiller Software-opdateringer til den Bærbare enhed til rådighed. Generelt må du opdatere Softwaren til den Bærbare enhed ved hjælp af Manager, men i nogle tilfælde, f.eks.
Galaxy IconX, kan den opdateres ved hjælp af PC-software.
For at bruge den version, der leveres via en sådan Opdatering, skal du have en licens til den software, som er berettiget til Opdatering. Den opdaterede version kan tilføre nye funktioner, og, i begrænsede tilfælde, slette eksisterende funktioner. Mens Opdateringen er generelt tilgængelig, kan det i begrænsede tilfælde ske, at Opdateringerne kun tilbydes vores netværksleverandør, og sådanne Opdateringer er underlagt dit kontraktforhold med netværksleverandøren. Opdatering til sikkerhedssoftware eller vigtige fejlrettelser eller andre vigtige Opdateringer kan downloades og installeres automatisk under forudsætning af, at Opdateringerne modtages rettidigt.
6. Tjenester og indhold fra tredjepartDu har muligvis også adgang til tjenester fra tredjemand.
Samsung fraskriver sig ethvert ansvar eller enhver indeståelse for indhold, nøjagtighed, fuldstændighed, effektivitet eller overholdelse af enhver gældende lovgivning eller gældende forordninger i Fit-softwaren og tjenester fra tredjemand.Brugen af tjenester og indhold fra tredjepart kan være underlagt den relevante tredjeparts vilkår for anvendelse, licensaftaler, fortrolighedspolitik eller andre relevante aftaler. Visse dele af Tjenesten kan være underlagt open source-licenser, hvorfor vilkårene i sådanne open source-licenser tilsidesætter vilkårene i denne
Aftale, hvad angår de relevante dele af Tjenesten.
7. Dataadgang
Visse funktioner i Softwaren kan kræve, at din mobilenhed har adgang til internettet og kan være underlagt begrænsninger fra netværks- eller internetudbyderen. Softwaren kan kræve adgang til internettet via dit mobile netværk, hvilket kan medføre yderligere gebyrer, afhængigt af dit abonnement. Derudover kan din brug af visse funktioner i Softwaren være påvirket af egnetheden og ydelsen af din enheds hardware eller dataadgang.
8. Overdragelse af Software
Du må ikke overdrage denne Aftale eller rettigheder eller forpligtelser til Softwaren, som er tildelt heri, til en tredjepart, medmindre det sker i forbindelse med et salg af den Bærbare enhed
42
sammen med Softwaren. I sådanne tilfælde skal overdragelsen omfatte alle dele af Softwaren
(herunder alle komponenter, medier og trykt materiale, eventuelle opgraderinger og denne Aftale), og du må ikke beholde kopier af Softwaren. Overdragelsen må ikke være en indirekte overdragelse såsom en konsignation. Forud for overdragelsen skal slutbrugeren, der modtager
Softwaren, acceptere alle vilkårene i Aftalen.
9. Overholdelse af lovgivning
Du bekræfter, at Manageren af Softwaren er underlagt forskellige landes eksportbegrænsninger.
Du accepterer at overholde alle gældende internationale og nationale love, der gælder for
Manageren af Softwaren, herunder alle gældende love og bestemmelser om eksportbegrænsninger.
10. Ophør
Denne Aftale er gældende, indtil den bringes til ophør. Dine rettigheder i henhold til denne Aftale ophæves automatisk uden varsel fra Samsungs side, såfremt vilkår og betingelser i denne Aftale ikke overholdes. Ved ophør af denne Aftale skal du ophøre med at bruge Manager eller Softwaren og destruere alle kopier af Manager eller Softwaren.
11. Ansvarsfraskrivelse
MEDMINDRE ANDET ER SÆRSKILT ANFØRT I EN SKRIFTLIG, UDTRYKKELIG, BEGRÆNSET GARANTI,
DER FØLGER MED DIN BÆRBARE ENHED, LEVERES AL SAMSUNG SOFTWARE (UANSET OM DEN
ER INDEHOLDT I DEN BÆRBARE ENHED, DOWNLOADET ELLER ERHVERVET PÅ ANDEN VIS) “SOM
DEN ER OG FOREFINDES” OG “SOM TILGÆNGELIG” UDEN GARANTIER AF NOGEN ART FRA
SAMSUNGS SIDE, HVERKEN UDTRYKKELIGE ELLER STILTIENDE. I VIDEST MULIGE OMFANG I
HENHOLD TIL GÆLDENDE LOV FRASKRIVER SAMSUNG SIG ALLE GARANTIER, BÅDE
UDTRYKKELIGE, IMPLICITTE OG LOVMÆSSIGE HERUNDER MEN IKKE BEGRÆNSET TIL IMPLICITTE
GARANTIER FOR SALGBARHED, TILFREDSSTILLENDE KVALITET ELLER HÅNDVÆRKSMÆSSIG
UDFØRELSE, EGNETHED TIL ET BESTEMT FORMÅL, PÅLIDELIGHED ELLER TILGÆNGELIGHED,
NØJAGTIGHED, VIRUSFRIHED, UFORSTYRRET NYDELSESRET, UNDLADELSE AF KRÆNKELSE AF
TREDJEMANDSRETTIGHEDER ELLER ANDRE RETTIGHEDER. VISSE RETSKREDSE TILLADER IKKE
UDELUKKELSER ELLER BEGRÆNSNINGER I IMPLICITTE GARANTIER, SÅ OVENNÆVNTE
UDELUKKELSER ELLER BEGRÆNSNINGER GÆLDER MULIGVIS IKKE FOR DIG.INGEN MUNDTLIG
ELLER SKRIFTLIG RÅDGIVNING ELLER INFORMATION, SOM DU HAR FÅET FRA SAMSUNG ELLER
DETS TILKNYTTEDE SELSKABER, SKAL ANSES FOR AT ÆNDRE DENNE ANSVARSFRASKRIVELSE FRA
SAMSUNGS SIDE MED HENSYN TIL SOFTWAREN ELLER FOR AT UDGØRE EN GARANTI AF NOGEN
ART FRA SAMSUNGS SIDE.
12. Samsung-applikationer og -tjenester
43
Visse applikationer og/eller tjenester kan være forudinstalleret på eller kan downloades til din
Bærbare enhed. Sådanne applikationer og/eller tjenester kan kræve et Samsung Servicemedlemskab (“Samsung account”). Dine forpligtelser og rettigheder under Samsung account er angivet i separate vilkår og betingelser samt i fortrolighedspolitikken for Samsung account.
Applikationer og/eller tjenester, som ikke kræver en Samsung account, kan kræve, at du accepterer de separate, relevante vilkår og betingelser samt fortrolighedspolitikker.
13. Begrænsning af ansvar
SAMSUNG KAN IKKE HOLDES ANSVARLIG FOR NOGEN FORM FOR SKADER, DER OPSTÅR SOM
FØLGE AF ELLER I FORBINDELSE MED BRUGEN AF ELLER MANGLENDE EVNE TIL AT BRUGE
SOFTWAREN, INDHOLD ELLER FUNKTIONALITET, HERUNDER, MEN IKKE BEGRÆNSET TIL, SKADER,
DER FORÅRSAGES AF ELLER SOM OPSTÅR I FORBINDELSE MED FEJL, UDELADELSER,
AFBRYDELSER, DEFEKTER, FORSINKET DRIFT ELLER OVERFØRSEL, COMPUTERVIRUS, MANGLENDE
TILSLUTNING, NETVÆRKSGEBYRER OG ALLE ANDRE DIREKTE SKADER, INDIREKTE SKADER,
SÆRLIGE SKADER, HÆNDELIGE SKADER ELLER FØLGESKADER, HELLER IKKE SELVOM SAMSUNG ER
BLEVET GJORT OPMÆRKSOM PÅ RISIKOEN FOR SÅDANNE SKADER. VISSE RETSKREDSE TILLADER
IKKE UDELUKKELSE ELLER BEGRÆNSNING AF INDIREKTE SKADER ELLER FØLGESKADER ELLER AF
VISE ANDRE TYPER SKADER ELLER KRAV, SÅ OVENNÆVNTE UDELUKKELSER ELLER
BEGRÆNSNINGER GÆLDER MULIGVIS IKKE FOR DIG, SÅFREMT GÆLDENDE LOV FORHINDRER
DETTE.UANSET OVENSTÅENDE VIL SAMSUNGS SAMLEDE ANSVAR OVER FOR DIG FOR ALLE TAB,
SKADER, SØGSMÅL, HERUNDER, MEN IKKE BEGRÆNSET TIL, DEM BASERET PÅ KONTRAKT, TORT
ELLER ANDET, SOM FØLGE AF DIN BRUG AF SOFTWAREN ELLER ANDRE BESTEMMELSER I DENNE
AFTALE, IKKE OVERSTIGE DET BELØB KØBER HAR BETALT SPECIFIKT FOR DENNE SOFTWARE.
FOREGÅENDE BEGRÆNSNINGER, UDELADELSER OG ANSVARSFRASKRIVELSER (HERUNDER AFSNIT
11 OG 12) GÆLDER I DET MAKSIMALE OMFANG DET ER TILLADT I HENHOLD TIL GÆLDENDE
LOVGIVNING, OGSÅ SELVOM EN LØSNING IKKE OPFYLDER SIT VÆSENTLIGE FORMÅL.
14. Gældende love
Denne Aftale er underlagt lovgivningen i den jurisdiktion, hvor du er bosiddende, uden hensyntagen til modstridende lovbestemmelser. Denne Aftale er ikke omfattet af FN’s konvention om aftaler om internationale køb, som udtrykkeligt er undtaget.
15. Konfliktløsning
Såfremt der opstår en tvist, strid eller uenighed i forbindelse med denne Aftale eller brugen af
Softwaren, og såfremt der ikke kan findes en mindelig løsning, vil domstolene i den retskreds, hvor du er bosiddende, have ikke-eksklusiv kompetence til at løse den pågældende tvist, strid eller uenighed. Uanset ovenstående kan Samsung ansøge om nedlæggelse af forbud (eller tilsvarende typer uopsættelige retsmidler) i enhver retskreds.
44
16. Aftalens helhed
Denne Aftale udgør den samlede aftale mellem dig og Samsung om Softwaren og erstatter alle tidligere eller samtidige mundtlige eller skriftlige meddelelser, forslag og bemærkninger i forhold til Softwaren eller til andre emner i denne Aftale. Hvis bestemmelser i denne Aftale erklæres ugyldige, uden retskraft eller ulovlige, vil de øvrige bestemmelser fortsat forblive fuldt gyldige.
45
Endbenutzer-Lizenzvereinbarung (German)
Diese Endbenutzer-Lizenzvereinbarung (die „Vereinbarung“) enthält wichtige Informationen. Bitte lesen Sie diese Vereinbarung sorgfältig, ehe Sie von Samsung hergestellte oder mit der Marke
Samsung versehene Wearables, wie etwa der Galaxy Watch- und der Galaxy Fit-Serie
(zusammenfassend „Wearables“), und Anwendungen im Samsung Manager für Wearables
(zusammenfassend „Manager“) verwenden.
Diese Vereinbarung ist ein rechtsgültiger Vertrag zwischen Ihnen (entweder einer natürlichen
Person oder einer einzelnen juristischen Person) und Samsung Electronics Co., Ltd. („Samsung“) für
Software im Eigentum von Samsung und dessen verbundenen Unternehmen und dessen als
Drittanbieter agierenden Zulieferern und Lizenzgebern, die dieser Vereinbarung beiliegt und die
Software und dazugehörige Medien, Druckmaterialien oder „Online“- bzw. elektronische
Dokumentation im Zusammenhang mit Ihrer Verwendung des Wearable und/oder des Managers
(zusammenfassend „Software“) umfasst.
Der Manager ist ein Softwareprogramm, über das Ihr Mobilgerät („Gerät“) mit dem Wearable verbunden wird und mit dem Sie die Software des Wearable über das Gerät verwalten, steuern oder aktualisieren können. Das Wearable erfordert im Normalbetrieb die Verwendung vorinstallierter Software. Durch die Verwendung des Wearable, des Managers oder der vorinstallierten Software erklären Sie sich mit den Bestimmungen dieser Vereinbarung einverstanden. Wenn Sie mit diesen Bedingungen nicht einverstanden sind, sehen Sie bitte von der Verwendung des Wearable, des Managers oder der vorinstallierten Software ab.
1. Dienst und Hinweise
Ein eigenständiges Wearable oder ein Wearable mit einer Verbindung zu Ihrem Gerät bietet vielfältige Benutzererfahrungen. Wenn Sie das Wearable ohne Telefonverbindung nutzen, können
Funktionen eingeschränkt sein.
Da Funktionen sowohl im Wearable als auch im Gerät für den Besitzer bereitgestellt werden, achten Sie darauf, dass niemand unerlaubten Zugang zum Gerät hat. Wenn das Wearable mit dem
Gerät verbunden ist, können Benutzerdaten wechselseitig übertragen werden. Bitte gehen Sie beim Herstellen der Verbindung zum Gerät bzw. beim Trennen der Verbindung vom Gerät achtsam vor und trennen Sie Ihr Wearable vom Gerät, wenn Sie die Verbindung nicht mehr benötigen (manche Wearables wie IconX können sich automatisch mit Ihrem Gerät verbinden).
Je nach Land, Gerätemodell oder Netzbetreiber werden vom Wearable gegebenenfalls unterschiedliche bzw. nur eingeschränkte Dienste und/oder Funktionen bereitgestellt.
Das Wearable und der Manager enthalten gegebenenfalls bestimmte Software zur Verwaltung von allgemeinem Wohlbefinden und Fitness („Fitnesssoftware“) oder sind gegebenenfalls mit dieser
Software kompatibel. Das Wearable und die Fitnesssoftware sind nur für den Freizeiteinsatz und
46
nicht als Hilfsmittel bei der Diagnose von Krankheiten oder anderer Leiden, bei der Heilung,
Linderung, Behandlung oder Prävention von Krankheiten oder für andere medizinische Zwecke vorgesehen. Einige der von der Fitnesssoftware stammenden Daten werden lediglich zur
Information bereitgestellt und sind nicht als medizinische Beratung zu behandeln oder als Ersatz für die Beziehung zwischen Ihnen und Ihrem Arzt oder einem anderen medizinischen
Leistungsanbieter anzusehen. Sie sollten die Informationen, die Sie über die Fitnesssoftware erhalten, nicht zum Anlass nehmen, den Rat Ihres Arztes zu ignorieren oder einen Besuch bei
Ihrem Arzt aufzuschieben.
Samsung ist weder für von Benutzern erlittene Verletzungen, Schadenersatzforderungen, Verluste und/oder Kosten, die mit den Diensten und/oder Informationen, einschließlich Empfehlungen,
Training, Hinweise und/oder Richtlinien, zusammenhängen, noch für die Richtigkeit jeglicher über die Fitnesssoftware bereitgestellter, erhaltener oder aufgerufener Informationen haftbar. Samsung ist nicht für die Richtigkeit von Informationen in jeglichen auf Websites oder in Referenzmaterial von externen Dritten enthaltenen Artikeln oder Materialien oder die Sicherheit bei deren Einsatz verantwortlich. Die Bezugnahme auf Informationen auf Websites oder in Referenzmaterial von externen Dritten ist weder als Befürwortung der Richtigkeit dieser Informationen noch als
Befürwortung des allgemeinen Inhalts der jeweiligen Site bzw. des jeweiligen Referenzmaterials auszulegen.Sie erkennen an und erklären sich damit einverstanden, dass jegliche Informationen, die Sie durch die Nutzung des Wearable oder der Fitnesssoftware oder jeglicher darin vorinstallierter Anwendung erhalten, möglicherweise ungeeignet, ungenau, unvollständig oder unzuverlässig sind.
2. Lizenzgewährung
Gemäß den Geschäftsbedingungen dieser Vereinbarung wird Ihnen eine beschränkte, nicht ausschließliche, widerrufliche Lizenz gewährt, die Managersoftware auf Ihrem Gerät zu installieren, zu verwenden, darauf zuzugreifen, anzuzeigen und auszuführen. Sie dürfen mehrere Wearables
über den Manager mit einem Gerät verbinden, das Wearable jedoch nicht gleichzeitig verfügbar machen. Weiterhin dürfen Sie ein Wearable nicht mit mehreren Geräten verbinden, einschließlich, aber nicht beschränkt auf PC.
Bestimmte Objekte der Software unterliegen möglicherweise Open-Source-Lizenzen. Die
Bestimmungen zu Open-Source-Lizenzen haben möglicherweise Vorrang vor einigen der
Bedingungen dieser Vereinbarung.
3. Rechts- und Eigentumsvorbehalt
Samsung behält sich alle Ihnen in dieser Vereinbarung nicht ausdrücklich gewährten Rechte vor.
Die Software ist urheberrechtlich und durch andere Gesetze und Verträge über Rechte an geistigem Eigentum geschützt. Eigentum, Urheberrecht und sonstige Rechte an geistigem
Eigentum der Software liegen bei Samsung. Die Software wird lizenziert, nicht verkauft.
47
4. Einschränkungen
Sie sind nicht berechtigt, den Quellcode oder Algorithmen der Software zurückzuentwickeln
(Reverse Engineering), zu dekompilieren, zu disassemblieren oder anderweitig zu ermitteln zu versuchen oder die Software zu verändern oder jegliche ihrer Funktionen zu deaktivieren oder
Bearbeitungen auf Grundlage der Software zu erstellen. Sie sind nicht berechtigt, die Software zu vermieten, zu verleasen, zu verleihen, unterzulizenzieren oder damit kommerzielle Hostingdienste bereitzustellen.
5. Updates, Änderung oder Aussetzung des Dienstes
Samsung ist berechtigt, jederzeit Updates oder Upgrades des Dienstes („Updates“) bereitzustellen oder zur Verfügung zu stellen, insbesondere Fehlerbehebungen, Diensterweiterungen, neue
Funktionen, Löschung bestehender Funktionen oder Änderungen des Dienstes. Updates unterliegen dieser Vereinbarung, es sei denn, mit den Updates werden gesonderte
Geschäftsbedingungen bereitgestellt; in diesem Fall unterliegen die Updates diesen gesonderten
Geschäftsbedingungen. Updates für Sicherheitssoftware oder wesentliche Fehlerbehebungen oder sonstige wichtige Updates werden gegebenenfalls angesichts der Wichtigkeit, derartige Updates rechtzeitig zu erhalten, automatisch heruntergeladen und installiert, um zu Ihrem und dem Schutz anderer Benutzer beizutragen. Samsung behält sich ausdrücklich das Recht vor, die Nutzung des
Dienstes oder von Teilen davon zu ändern, auszusetzen, zu widerrufen, zu beschränken oder den
Zugriff auf den Dienst oder Teile davon zu deaktivieren.
Samsung stellt Ihnen gegebenenfalls Softwareupdates für das Wearable bereit oder zur Verfügung.
Im Allgemeinen können Sie die Software des Wearable über den Manager aktualisieren, allerdings ist die Aktualisierung in einigen Fällen wie etwa bei Galaxy IconX mittels PC-Software möglich.
Um die über derartige Updates bereitgestellte Version zu nutzen, müssen Sie zunächst für die für
Updates in Frage kommende Software lizenziert sein. In der aktualisierten Version werden gegebenenfalls neue Funktionen hinzugefügt und, in einigen eingeschränkten Fällen, bestehende
Funktionen entfernt. Die Updates werden zwar im Allgemeinen verfügbar sein, die Updates werden jedoch unter einigen eingeschränkten Umständen nur von Ihrem Netzbetreiber angeboten, und derartige Updates unterliegen dem Vertragsverhältnis zwischen Ihnen und Ihrem
Netzbetreiber. Updates für Sicherheitssoftware oder wesentliche Fehlerbehebungen oder sonstige wichtige Updates werden gegebenenfalls angesichts der Wichtigkeit, derartige Updates rechtzeitig zu erhalten, automatisch heruntergeladen und installiert.
6. Dienste und Inhalte von DrittanbieternGegebenenfalls stehen Ihnen auch Dienste Dritter zur
Verfügung. Samsung lehnt jede Haftung oder Zusicherung für die Inhalte, Richtigkeit,
Vollständigkeit und Wirksamkeit der Fitnesssoftware und jeglicher Dienste Dritter sowie für deren
Einhaltung einschlägiger Gesetze oder Verordnungen ab.Die Verwendung von
48
Drittanbieterdiensten und -inhalten unterliegt möglicherweise den Nutzungsbedingungen, einer
Lizenzvereinbarung, einer Datenschutzrichtlinie oder anderen Verträgen mit dem jeweiligen
Drittanbieter. Bestimmte Teile des Dienstes unterliegen möglicherweise Open-Source-Lizenzen, wobei die Bedingungen dieser Open-Source-Lizenzen im Hinblick auf diesen Teil des Dienstes möglicherweise Vorrang vor den Bedingungen dieser Vereinbarung haben.
7. Datenzugriff
Für einige Funktionen der Software ist es möglicherweise erforderlich, dass Ihr Mobilgerät mit dem Internet verbunden ist, und sie unterliegen möglicherweise Einschränkungen seitens Ihres
Netz- oder Internetanbieters. Die Software greift möglicherweise über Ihr Mobilfunknetz auf das
Internet zu, wofür je nach Zahlungsmodalitäten zusätzliche Kosten anfallen können. Außerdem kann Ihre Nutzung einiger Funktionen der Software durch Eignung und Leistung Ihrer
Gerätehardware oder des Datenzugriffs beeinflusst werden.
8. Übertragung der Software
Sie sind nicht berechtigt, diese Vereinbarung oder die in diesem Dokument gewährten Rechte und
Pflichten bezüglich der Software an Dritte zu übertragen, es sei denn im Zusammenhang mit dem
Verkauf des Wearable, dem die Software beiliegt. In einem solchen Fall muss die Übertragung die gesamte Software (einschließlich aller Komponenten, der Medien und des gedruckten Materials, aller Upgrades, dieser Vereinbarung) umfassen, und Sie sind nicht berechtigt, Kopien der Software zurückzubehalten. Die Übertragung darf nicht als indirekte Übertragung, beispielsweise als
Kommission, erfolgen. Vor der Übertragung muss der Endbenutzer, der die Software erhält, allen
Bedingungen der Vereinbarung zustimmen.
9. Einhaltung der Gesetze
Sie erkennen an, dass der Manager oder die Software Ausfuhrbeschränkungen verschiedener
Länder unterliegt. Sie erklären sich damit einverstanden, alle anwendbaren internationalen und nationalen Gesetze einzuhalten, die für den Manager oder die Software gelten, einschließlich aller anwendbaren Ausfuhrgesetze und -bestimmungen.
10. Kündigung
Diese Vereinbarung bleibt bis zu ihrer Beendigung wirksam. Bei Nichteinhaltung der
Geschäftsbedingungen der vorliegenden Vereinbarung enden Ihre Rechte im Rahmen dieser
Vereinbarung automatisch ohne Vorankündigung von Samsung. Bei der Beendigung dieser
Vereinbarung müssen Sie die Verwendung des Managers oder der Software einstellen und alle
Kopien des Managers oder der Software vernichten.
11. Garantieausschluss
49
AUSSER WENN DIES IN EINER IHREM WEARABLE BEILIEGENDEN AUSDRÜCKLICHEN
BESCHRÄNKTEN GARANTIE SEPARAT ANDERWEITIG DARGELEGT IST, WIRD SÄMTLICHE VON
SAMSUNG MIT DIESEM WEARABLE BEREITGESTELLTE SOFTWARE (OB IM WEARABLE INBEGRIFFEN,
HERUNTERGELADEN ODER ANDERWEITIG ERWORBEN) „WIE BESEHEN“ UND „WIE
VERFÜGBAR“ OHNE GARANTIEN JEGLICHER ART SEITENS SAMSUNG, OB AUSDRÜCKLICH ODER
KONKLUDENT, BEREITGESTELLT. IM GRÖSSTMÖGLICHEN GESETZLICH ZULÄSSIGEN UMFANG
SCHLIESST SAMSUNG SÄMTLICHE GARANTIEN, OB AUSDRÜCKLICH, STILLSCHWEIGEND
EINGESCHLOSSEN ODER GESETZLICH, INSBESONDERE STILLSCHWEIGEND EINGESCHLOSSENE
GARANTIEN FÜR GEBRAUCHSTAUGLICHKEIT, ZUFRIEDENSTELLENDE QUALITÄT, FACHMÄNNISCHE
BEMÜHUNGEN, EIGNUNG FÜR EINEN BESTIMMTEN ZWECK, ZUVERLÄSSIGKEIT ODER
VERFÜGBARKEIT, GENAUIGKEIT, VIRENFREIHEIT, UNGESTÖRTEN BESITZ UND NICHTVERLETZUNG
VON RECHTEN DRITTER ODER SONSTIGER RECHTE AUS. EINIGE RECHTSORDNUNGEN GESTATTEN
DEN AUSSCHLUSS ODER DIE BESCHRÄNKUNG STILLSCHWEIGEND EINGESCHLOSSENER
GARANTIEN NICHT, DAHER GELTEN DIE OBEN GENANNTEN AUSSCHLÜSSE MÖGLICHERWEISE
NICHT FÜR SIE.WEDER RATSCHLÄGE NOCH INFORMATIONEN, GLEICH OB MÜNDLICH ODER
SCHRIFTLICH, DIE SIE VON SAMSUNG ODER DESSEN VERBUNDENEN UNTERNEHMEN ERHALTEN,
GELTEN ALS ÄNDERUNG DIESES GARANTIEHAFTUNGSAUSSCHLUSSES VON SAMSUNG
BEZÜGLICH DER SOFTWARE ODER ALS BEGRÜNDUNG EINER GARANTIE JEGLICHER ART SEITENS
SAMSUNG.
12. Anwendungen und Dienste von Samsung
Bestimmte Anwendungen und/oder Dienste sind möglicherweise auf dem Wearable vorinstalliert oder können heruntergeladen werden. Für diese Anwendungen und/oder Dienste ist möglicherweise eine Mitgliedschaft bei Samsung („Samsung Account“) erforderlich. Die Rechte und Pflichten, die mit Ihrem Samsung Account einhergehen, sind in getrennten
Geschäftsbedingungen sowie in einer getrennten Datenschutzrichtlinie für das Samsung Account festgelegt.
13. Haftungsbeschränkung
SOWEIT GESETZLICH ZULÄSSIG, IST SAMSUNG NICHT FÜR SCHÄDEN JEGLICHER ART HAFTBAR,
DIE SICH AUS ODER IM ZUSAMMENHANG MIT DER NUTZUNG DER SOFTWARE, DEREN
INHALTEN ODER FUNKTIONEN ODER DER TATSACHE, DASS DIESE NICHT VERWENDET WERDEN
KÖNNEN, ERGEBEN, EINSCHLIESSLICH, ABER NICHT BESCHRÄNKT AUF SCHÄDEN DURCH ODER
IM ZUSAMMENHANG MIT FEHLERN, AUSLASSUNGEN, UNTERBRECHUNGEN, MÄNGELN,
BETRIEBS- ODER ÜBERTRAGUNGSVERZÖGERUNGEN, COMPUTERVIREN, VERBINDUNGSFEHLERN,
NETZGEBÜHREN UND SONSTIGE UNMITTELBARE, MITTELBARE, SONDER-, NEBEN- ODER
FOLGESCHÄDEN ODER STRAFZAHLUNGEN, SELBST WENN SAMSUNG AUF DIE MÖGLICHKEIT
SOLCHER SCHÄDEN HINGEWIESEN WURDE. EINIGE RECHTSORDNUNGEN GESTATTEN DEN
50
AUSSCHLUSS ODER DIE BESCHRÄNKUNG DER HAFTUNG FÜR NEBEN- ODER FOLGESCHÄDEN
NICHT, DAHER GELTEN DIE OBEN GENANNTEN AUSSCHLÜSSE MÖGLICHERWEISE NICHT FÜR
SIE.UNBESCHADET DES VORSTEHENDEN ÜBERSTEIGT DIE GESAMTHAFTUNG VON SAMSUNG
IHNEN GEGENÜBER FÜR ALLE VERLUSTE, SCHÄDEN UND KLAGEGRÜNDE, DARUNTER SOLCHE
AUFGRUND EINES VERTRAGS, EINER UNERLAUBTEN HANDLUNG ODER ANDERER SICH AUS DER
NUTZUNG DER SOFTWARE ODER DEN BESTIMMUNGEN DIESER VEREINBARUNG ERGEBENDER
GRÜNDE, NICHT DEN VON IHNEN FÜR DIE SOFTWARE AN SAMSUNG GEZAHLTEN BETRAG. DIE
OBEN GENANNTEN BESCHRÄNKUNGEN, AUSSCHLÜSSE UND HAFTUNGSAUSSCHLÜSSE
(EINSCHLIESSLICH ABSCHNITTE 11 UND 12) GELTEN IM GRÖSSTMÖGLICHEN DURCH DAS
ANWENDBARE RECHT GESTATTETEN UMFANG, AUCH WENN EIN ANSPRUCH SEINEN
WESENTLICHEN ZWECK VERFEHLT.
14. Anwendbares Recht
Diese Vereinbarung unterliegt dem Recht der Rechtsordnung, in der Sie ansässig sind, unter
Ausschluss der Kollisionsvorschriften. Diese Vereinbarung unterliegt nicht dem Übereinkommen der Vereinten Nationen über Verträge über den internationalen Warenkauf, dessen Anwendung hiermit ausdrücklich ausgeschlossen wird.
15. Beilegung von Rechtsstreitigkeiten
Wenn eine Streitigkeit, Meinungsverschiedenheit oder unterschiedliche Sichtweise, die sich in irgendeiner Weise aus dieser Vereinbarung oder der Verwendung der Software durch Sie ergibt, nicht einvernehmlich beigelegt wird, unterliegt sie der nicht ausschließlichen Rechtsprechung der
Gerichte der Rechtsordnung, in der Sie ansässig sind. Ungeachtet des Vorstehenden ist Samsung berechtigt, in jeglicher Rechtsordnung Unterlassungsansprüche (oder entsprechende Rechtsmittel) geltend zu machen.
16. Gesamter Vertrag
Diese Vereinbarung stellt den gesamten Vertrag zwischen Ihnen und Samsung in Bezug auf die
Software dar und hat Vorrang vor allen vorherigen oder gleichzeitigen mündlichen oder schriftlichen Mitteilungen, Vorschlägen und Zusicherungen in Bezug auf die Software oder jeden anderen Gegenstand dieser Vereinbarung. Falls eine Bestimmung dieser Vereinbarung für nichtig, ungültig, nicht durchsetzbar oder unrechtmäßig erklärt wird, bleibt die Wirksamkeit der übrigen
Bestimmungen hiervon unberührt.
51
Lõppkasutaja litsentsileping (Estonian)
Enne Samsungi toodetud või Samsungi kaubamärgiga kantavate seadmete (nagu Galaxy Watch ja
Galaxy Fit seeria (ühisnimetajaga „kantav seade”)), ja/või Samsungi kantava seadme haldusrakenduste (nagu haldusrakendus (ühisnimetajaga „Manager”)), kasutamist lugege tähelepanelikult seda lõppkasutaja litsentsilepingut („leping”), kuna see sisaldab olulist teavet.
See leping on teie (üksikisik või ühe üksusena tegutseja) ja ettevõtte Samsung Electronics Co., Ltd.
(„Samsung”) vaheline seaduslik leping, mis käsitleb selle lepingu osana Samsungi ja selle sidusettevõtete ning selle muu osapoole tarnijate ja litsentsiandjate omanduses olevat tarkvara ning mis hõlmab teiepoolse kantava seadme ja/või Manageri (ühisnimetajaga „tarkvara”) kasutamisega seostuvat tarkvara ja seotud meediumeid, trükiseid ja veebipõhist või elektroonilist dokumentatsiooni.
Manager on tarkvaraprogramm, mis võimaldab mobiiliseadet („seade”) kantava seadmega
ühendada ja võimaldab teil kantavat seadet seadme kaudu hallata, juhtida või värskendada.
Kantav seade nõuab selle tavapärasel kasutamisel eellaaditud tarkvara kasutamist. Kantava seadme,
Manageri või selle eellaaditud tarkvara kasutamisel nõustute selle lepingu tingimustega.
Kõnealuste tingimustega mittenõustumise korral ärge kasutage kantavat seadet, Manageri ega selle eellaaditud tarkvara.
1. Teenused ja teated
Kantav seade pakub eraldi või seadmega ühendatult eri kogemusi. Kui kasutate kantavat seadet ilma telefoniühenduseta, võivad esineda mõned talitluspiirangud.
Kuna kantava seadme ja seadme funktsioonid antakse omanikule, hoiduge volitamata kasutamisest. Kui kantav seade on seadmega ühendatud, saavad need omavahel kasutaja andmeid vahetada. Olge ettevaatlik seadme ühendamisel ja ühenduse katkestamisel ning kui te ühendust ei vaja, katkestage kantava seadme ühendus seadmega (mõni kantav seade, nagu IconX, võib seadmega automaatselt ühenduse luua).
Kantava seadme teenused ja/või funktsioonid võivad teie riigist, seadme mudelist või võrguoperaatorist olenevalt erineda või piiratud olla.
Kantav seade ja tarkvara Manager võivad sisaldada hea enesetunde ning heaolu haldamiseks ettenähtud tarkvara või ühilduda vastavat tüüpi tarkvaraga („sobiv tarkvara”). Kantav seade ja sobiv tarkvara on mõeldud ainult harrastusotstarbel kasutamiseks. See ei ole ette nähtud haiguste või teiste tingimuste diagnoosimiseks ega haiguste ravimiseks, leevendamiseks ega vältimiseks ega mis tahes muul meditsiinilisel eesmärgil kasutamiseks. Sobivast tarkvarast tulenev kindel sisu on ette nähtud ainult informatiivsel eesmärgil kasutamiseks ning see ei ole ette nähtud kasutamiseks meditsiinilise abina või asendama teie ja teie raviarsti või mis tahes meditsiiniteenuse osutaja
52
vahelisi kokkuleppeid. Ärge eirake professionaalset meditsiinilist abi ega viivitage selle otsimisega sobivast tarkvarast saadud andmete alusel.
Samsung ei vastuta teenuste ja/või teabe, kaasa arvatud soovituste, juhendamiste, näpunäidete ja/või juhistega seotud vigastuste, kahjustuste, kahjude ja/või kulude eest, mis võivad kasutajatel tekkida, ega ka sobiva tarkvara kaudu edastatud, hangitud või vaadatud teabe täpsuse eest.
Samsung ei vastuta kolmanda osapoole veebisaitidel või viitematerjalides leiduvates artiklites või materjalides olevate andmete täpsuse eest ega ka turvalisuse või ohutuse eest selliste andmete kasutamisel. Kolmanda osapoole veebisaitidel või viitematerjalides oleva teabe viiteid ei tohi võtta kinnitusena sellise teabe täpsusest ega kinnitusena saidi või viite sisu üldisest täpsusest.Kinnitate ja nõustute, et mis tahes teave, mille saate kantava seadme või sobiva tarkvara või selles sisalduva mis tahes eellaaditud tarkvara kasutamise käigus, ei pruugi olla sobiv, täpne, täielik või usaldusväärne.
2. Litsentsi andmine
Selle lepingu tingimuste järgi antakse teile piiratud ainuõiguslik ja tagasivõetav litsents, mis võimaldab Manageri oma seadme kaudu installida, kasutada, kuvada ja käitada ning sellele juurde pääseda. Manageri kaudu saate seadmega ühendada mitu kantavat seadet, kuid te ei tohi kantavat seadet samal ajal kättesaadavaks teha. Samuti ei tohi te kantavad seadet ühendada mitme seadmega, sealhulgas, kuid mitte ainult arvutiga.
Mõnele tarkvara üksusele võivad kohalduda avatud lähtekoodiga litsentsid. Avatud lähtekoodiga tarkvara litsentsi sätted võivad alistada mõne selle lepingu tingimuse.
3. Õiguste ja omandiõiguse säilitamine
Samsung jätab endale kõik õigused, mida pole teile selles lepingus üle antud. Tarkvara on kaitstud autoriõiguse ja muude intellektuaalse omandi õiguste ning lepetega. Samsungile kuuluvad tarkvara omandiõigus, autoriõigus ja muud intellektuaalse omandi õigused. Tarkvara litsentsitakse, mitte ei müüda.
4. Piirangud
Te ei tohi pöördprojekteerida, osadeks jagada, koost lahti võtta või muul moel üritada avastada tarkvara lähtekoodi või algoritme ega muuta või välja lülitada tarkvara funktsioone ega tarkvara põhjal luua tuletatud teoseid. Te ei tohi tarkvaraga rentida, liisida, laenata, litsentseerida ega pakkuda kaubanduslikke majutusteenuseid.
5. Teenuse värskendamine, muutmine või peatamine
Samsung võib igal ajal pakkuda või teha kättesaadavaks teenuse värskendusi või versioonitäiendusi („värskendused”), muu hulgas teenuse veaparandused, teenusetäiendused, uued funktsioonid, olemasolevate funktsioonide kustutamine või muutmine. Kui värskendustel pole
53
eraldi tingimusi, kehtib neile see leping; muidu kehtivad värskendustele eraldi tingimused.
Turbetarkvara värskendused või kriitilised veaparandused või muud olulised värskendused laaditakse alla ja installitakse automaatselt, et tagada teie ning teiste kasutajate kaitsmiseks selliste värskenduste õigeaegne installimine. Samsung jätab endale sõnaselgelt õiguse teenuse või selle mis tahes osa kasutamist või sellele juurdepääsu muuta, peatada, eemaldada või piirata.
Samsung võib teile anda või kättesaadavaks teha kantava seadme tarkvaravärskendused. Üldiselt saate soovi korral kantava seadme tarkvara Manageri kaudu värskendada, kuid mõnel juhul (nt seadme Galaxy IconX puhul) saate seda värskendada arvuti tarkvara kaudu.
Sellise värskenduse kaudu saadud verisooni kasutamiseks peab teil esmalt olema värskenduse jaoks kvalifitseeruva tarkvara litsents. Värskendatud versioon võib lisada uusi funktsioone ja mõnel
üksikul juhul kustutada olemasolevaid funktsioone. Kuigi värskendus on kõigile kättesaadav, võib mõnel üksikul juhul värskendusi pakkuda ainult teie mobiiliteenuse pakkuja ja sellistele värskendustele kehtib teie mobiiliteenuse pakkujaga sõlmitud leping. Turbetarkvara värskendused või kriitilised veaparandused või muud olulised värskendused laaditakse alla ja installitakse automaatselt, et tagada selliste värskenduste õigeaegne installimine.
6. Muu pakkuja teenused ja sisuTeile võivad olla saadaval ka kolmanda osapoole teenused.
Samsung loobub sobiva tarkvaraga seoses mis tahes garantiist või esindatusest seoses kolmanda osapoole teenuste sisu, täpsuse, terviklikkuse, tõhususe ja kohaldatavatele seadustele ning eeskirjadele vastavusega.Muu pakkuja teenuste ja sisu kasutamisel võivad kehtida vastava muu pakkuja kasutustingimused, litsentsileping, privaatsusavaldus või muu selline kokkulepe. Teatud osale teenusest võivad kehtida avatud lähtekoodi litsentsid, millisel juhul sellised avatud lähtekoodi litsentsid võivad lepingu tingimused teenuse vastavas osas alistada.
7. Juurdepääs andmetele
Mõni tarkvara funktsioon võib nõuda, et teie mobiilsideseadmel oleks juurdepääs Internetile, ning sellele võivad kehtida võrgu- või Interneti-teenuse pakkuja kehtestatud piirangud. Tarkvaral võib olla juurdepääs Internetile mobiilivõrgu kaudu, millega võivad teie paketist olenevalt kaasneda lisatasud. Peale selle võib tarkvara mõne funktsiooni kasutamist mõjutada teie seadme riistvara või andmepääsu sobivus või jõudlus.
8. Tarkvara üleandmine
Te ei tohi anda seda lepingut ega selles lepingus antud tarkvaraga seotud õigusi ja kohustusi üle muule osapoolele, välja arvatud juhul, kui kantav seade müüakse koos tarkvaraga. Viimasel juhul peab üleandmine hõlmama kogu Samsungi tarkvara (sealhulgas kõik komponendid, meediumid, trükised, värskendused ja see leping) ning teil ei ole õigust ühtegi Samsungi eksemplari endale hoida. Üleandmine ei tohi olla kaudne üleandmine, näiteks kaubasaatmine. Enne üleandmist peab tarkvara vastuvõttev lõppkasutaja nõustuma selle lepingu kõikide tingimustega.
54
9. Kooskõla seadustega
Mõistate, et Managerile või tarkvarale kohalduvad erinevate riikide ekspordipiirangud. Nõustute täitma kõiki Managerile või tarkvarale kohalduvaid rahvusvahelisi ja kohalikke seadusi, sealhulgas kõiki ekspordipiiranguid hõlmavaid seadusi ja eeskirju.
10. Lõpetamine
See leping on jõus lepingu lõpetamiseni. Teile selle leping alusel antavad õigused lõppevad automaatselt ja Samsungi-poolse teavituseta juhul, kui te ei täida mis tahes selles lepingus sätestatud tingimusi. Selle lepingu lõpetamisel peate lõpetama Manageri või tarkvara kasutamise täies mahus ning hävitama kõik Manageri või tarkvara koopiad, olgu need siis terviklikud või osalised.
11. Garantiist lahtiütlus
KUI TEIE KANTAVA SEADMEGA KAASASOLEVAS KIRJALIKUS AINUÕIGUSLIKULT PIIRATUD
GARANTIIS POLE ERALDI MÄRGITUD, PAKUB SAMSUNG TARKVARA (KAS SIIS KANTAVA SEADME
OSAKS OLEV, ALLALAADITUD VÕI MUUL MOEL HANGITUD TARKVARA) „OLEMASOLEVAL KUJUL”
JA „PAKUTAVAL VIISIL” ILMA MIS TAHES SAMSUNGI OTSESTE VÕI KAUDSETE GARANTIIDETA.
SAMSUNG LOOBUB KOHALDUVA SEADUSEGA SÄTESTATUD MAKSIMAALSES ULATUSES
IGASUGUSTEST OTSESTEST, KAUDSETEST VÕI KOHUSTUSLIKEST GARANTIIDEST, MUU HULGAS
KAUDSETEST GARANTIIDEST KAUBASTATAVUSE, RAHULDAVA KVALITEEDI VÕI TÖÖJÕUDLUSE,
KONKREETSEL EESMÄRGIL KASUTAMISEKS SOBILIKKUSE, TÖÖKINDLUSE VÕI KÄTTESAADAVUSE,
TÄPSUSE, VIIRUSTE PUUDUMISE, MÜRAVABA NAUTIMISE, MUU OSAPOOLE ÕIGUSTE
MITTERIKKUMISE VÕI MUUDE ÕIGUSTE MITTERIKKUMISE KOHTA. MÕNES KOHTUALLUVUSES EI
LUBATA KAUDSETE GARANTIIDE VÄLISTAMIST VÕI PIIRAMIST, MISTÕTTU EI PRUUGI
EELNIMETATUD VÄLISTAMINE VÕI PIIRANGUD TEILE KEHTIDA.TEIE SAMSUNGILT VÕI SELLE
SIDUSETTEVÕTJATELT SAADUD SUULISES VÕI KIRJALIKUS VORMIS NÕUANDED VÕI TEAVE EI
MUUDA SEDA SAMSUNGI TARKVARAGA SEOTUD GARANTII LAHTIÜTLUST EGA MOODUSTA MIS
TAHES SAMSUNGI ANTAVAT GARANTIID.
12. Samsungi rakendused ja teenused
Mõned rakendused ja/või teenused võivad teie kantavasse seadmesse eellaaditud või allalaaditavad olla. Sellised rakendused ja/või teenused võivad nõuda Samsungi teenuse liikmesust
(„Samsung Account”). Teie Samsung Accounti alusel saadavad kohustused ja õigused on esitatud
Samsung Accounti eraldi tingimustes ning privaatsusavalduses.
13. Vastutuse piiramine
55
SAMSUNG EI VASTUTA MIS TAHES KAHJUDE EEST, MILLE PÕHJUSTAB VÕI MIS ON SEOTUD
TARKVARA, SELLE SISU VÕI FUNKTSIOONIDE KASUTAMISEGA VÕI SUUTMATUSEGA NEID
KASUTADA, MUU HULGAS KAHJUDE EEST, MILLE ON PÕHJUSTANUD TÕRKED, KÄRPED,
KATKESTUSED, DEFEKTID, VIIVITUS TÖÖTAMISEL VÕI EDASTAMISEL, ARVUTIVIIRUSED, SUUTMATUS
ÜHENDUST LUUA, VÕRGUTASUD VÕI MIS ON NENDEGA SEOTUD, NING KÕIK MUUD OTSESED,
KAUDSED, KONKREETSED, EKSITUSLIKUD, HOIATAVAD VÕI TEGEVUSEST TULENEVAD KAHJUD,
SEDA ISEGI JUHUL, KUI SAMSUNGI ON SELLISTE KAHJUDE TEKKIMISE TÕENÄOSUSEST
TEAVITATUD. MÕNES KOHTUALLUVUSES EI LUBATA JUHUSLIKE VÕI TEGEVUSEST TULENEVATE
KAHJUDE VÄLISTAMIST VÕI PIIRAMIST, MISTÕTTU EI PRUUGI EESPOOL NIMETATUD VÄLISTAMINE
VÕI PIIRANGUD TEILE KEHTIDA.EESPOOL MAINITULE VAATAMATA EI ÜLETA SAMSUNGI
KOGUVASTUTUS TEIE EES SEOSES KÕIGI KAHJUDE, KAHJUSTUSTE, HAGIALUSTE (MUUHULGAS
LEPINGUST TULENEV KOHUSTUS, KAHJU TEKITAMINE VÕI MUU TEGEVUS, MIS TULENEB
TARKVARA TEIEPOOLSEST KASUTAMISEST VÕI MIS TAHES MUUST SELLE LEPINGU SÄTTEST)
SUMMAT, MILLE OSTJA SAMSUNGILE TARKVARA EEST TASUS. EESPOOL NIMETATUD PIIRANGUD,
VÄLISTAMISED JA LAHTIÜTLUSED (SEALHULGAS JAOTISED 11 JA 12) KEHTIVAD KOHALDUVA
SEADUSEGA SÄTESTATUD MAKSIMUMMÄÄRAS ISEGI JUHUL, KUI ÕIGUSKAITSEVAHEND EI SUUDA
TÄITA OMA ESIALGSET EESMÄRKI.
14. Kohalduv seadus
See leping on reguleeritud teie elukoha kohtualluvuse seadustega, olenemata vastuoludest seadussätetega. Sellele lepingule ei kehti ÜRO konventsioon kaupade rahvusvaheliste ostumüügilepingute kohta ja selle rakendamine on sõnaselgelt välistatud.
15. Vaidluse lahendamine
Kui selle lepingu kohaldamisest või Samsungi tarkvara teiepoolsest kasutamisest tulenevat vaidlust, vastuolu või erinevust ei ole võimalik rahumeelselt lahendada, tuleb olukord lahendada teie elukoha kohtualluvuse mitteainupädevas kohtus. Eespool toodust olenemata võib Samsung mis tahes kohtualluvuses rakendada ettekirjutuslikke vahendeid (või samaväärset tüüpi kiiret õiguslikku vabastust).
16. Kogu leping
See leping moodustab kogu lepingu teie ja Samsungi vahel seoses tarkvaraga ning asendab kõiki tarkvaraga seotud varasemaid või samaaegseid suulisi või kirjalikke teatisi, pakkumisi ning esitusi seoses mis tahes muu selles lepingus käsitletud asjaoluga. Kui selle lepingu mis tahes säte osutub
õigustühiseks, kehtetuks, jõustamatuks või ebaseaduslikuks, jäävad kõik muud sätted täielikult jõusse ja kehtima.
56
End User Licence Agreement (English – United Kingdom, Ireland,
Australia, New Zealand, South Africa)
Read carefully this End User Licence Agreement (the “Agreement”) before using Samsung manufactured or branded wearable devices such as the Galaxy Watch and Galaxy Fit series
(collectively, “Wearable Device”), and Samsung wearable device manager applications (collectively,
“Manager”) as it contains important information.
This Agreement is a legal agreement between you (either an individual or a single entity) and
Samsung Electronics Co., Ltd. (“Samsung”) for software, owned by Samsung and its affiliated companies and its third-party suppliers and licensors, that accompanies this Agreement, which includes software and associated media, printed materials, “online” or electronic documentation in connection with your use of the Wearable Device and/or the Manager (collectively, “Software”).
The Manager is a software program to connect your mobile device (the “Device”) to Wearable
Device and let you manage, control or update the software of the Wearable Device through the
Device. The Wearable Device requires the use of preloaded software in its normal operation. By using the Wearable Device, the Manager or its preloaded software, you accept the terms of this
Agreement. If you do not accept these terms, do not use the Wearable Device, the Manager or its preloaded software.
1. Service and Notices
Wearable Device itself or with connection to your Device provides various experiences. If you use
Wearable Device without phone connection, there might be some functional limitations.
As functions in Wearable Device and Device will be provided for the owner, so please be careful of unauthorised access. When Wearable Device is connected to Device, each of them can transfer user data to each other. Please be aware of the way to connect to/disconnect from device and please disconnect your Wearable Device from Device if you do not need connection any longer
(Some wearable devices such as IconX may automatically connect to your Device.)
The services and/or features provided by the Wearable Device may vary or be limited depending on your country, Device model, or network operator.
The Wearable Device and Manager may contain, or may be compatible with, certain Software for general wellness and fitness management (“Fit Software”). The Wearable Device and the Fit
Software are intended for recreational purposes only, and are not intended for use in the diagnosis of disease or other conditions, or in the cure, mitigation, treatment, or prevention of disease or any other medical purposes. Certain data derived from the Fit Software is for informational purposes only and is not intended to be treated as a medical advice nor replace the relationship between you and your physician or other medical care provider. Do not disregard
57
professional medical advice nor delay in seeking it because of something you have learned through the Fit Software.
Samsung is not liable for any injuries, damages, losses and/or costs suffered by users, which are associated with the services and/or information, including recommendations, coaching, tips, and/or guidelines, nor for the accuracy of any information provided or acquired by or accessed through Fit Software. Samsung is not responsible for the accuracy of information contained in any articles or materials appearing on external third party websites or reference materials, or for the security or safety of using them. Reference to information contained on external third party websites or other reference materials should be taken neither as an endorsement of the accuracy of that information nor as an endorsement of the contents of that site or reference generally.You acknowledge and agree that any information that you obtain from the use of the Wearable
Device, the Fit Software, or any application preloaded within, may not be suitable, accurate, complete, or reliable.
2. Grant of License
Subject to the terms and conditions of this Agreement, you are granted a limited non-exclusive, revocable license to install, use, access, display and run the Manager on your Device. You may connect multiple Wearable Devices to a Device via the Manager, but you may not make the
Wearable Device available at the same time. Also, you may not connect a Wearable Device to multiple Devices, including, but not limited to, PC.
Certain items of the Software may be subject to open source licenses. The open source license provisions may override some of the terms of this Agreement.
3. Reservation of Rights and Ownership
Samsung reserves all rights not expressly granted to you in this Agreement. The Software is protected by copyright and other intellectual property laws and treaties. Samsung owns the title, copyright and other intellectual property rights in the Software. The Software is licensed, not sold.
4. Restrictions
You may not reverse engineer, decompile, disassemble, or otherwise attempt to discover the source code or algorithms of, the Software or modify, or disable any features of, the Software, or create derivative works based on the Software. You may not rent, lease, lend, sublicense or provide commercial hosting services with the Software.
5. Updates, Change or Suspension of the Service
Samsung may, at any time, provide or make available updates or upgrades to the Service
(“Updates”), including without limitation bug fixes, service enhancements, new features, deletion of existing functions, or modification of the Service. Updates will be governed by this Agreement
58
unless separate terms and conditions are provided with such Updates, in which case that separate terms and conditions shall govern the Updates. Updates for security software or critical bug fixes or other important Updates may be automatically downloaded and installed given the importance of receiving such Updates in a timely manner to help protect you and other users. Samsung expressly reserves the right to change, suspend, remove, limit the use of or disable the access to the Service or any portion thereof.
Samsung may provide to you or make available to you Software updates to the Wearable Device.
Generally you may update the Software of the Wearable Device by using the Manager, however in some cases such as Galaxy IconX, you may update it by using PC Software.
To use the version provided through such Update, you must first be licensed for the software eligible for Update. The updated version may add new functions and, in some limited cases, may delete existing functions. While the Update will be generally available, in some limited circumstances, the Updates will only be offered by your network carrier, and such Updates will be governed by your contractual relationship with your network carrier. Update for security software or critical bug fixes or other important Updates may be automatically downloaded and installed given the importance of receiving such Updates in a timely manner.
6. Third-Party Services and ContentThird party services may also be available to you. Samsung disclaims any warranty or representation to the Fit Software and any third party services’ contents, accuracy, completeness, effectiveness, or compliance of any applicable laws or regulations.The use of third-party services and content may be governed by the terms of use of the third-party providers, or any licence agreements, privacy policies, or other such agreements. Certain portions of the Service may be subject to open source licences, in which the terms of such open source licences may precede the terms of this Agreement with respect to that portion of the Service.
7. Data Access
Some features of the Software may require your mobile device to have access to the internet and may be subject to restrictions imposed by your network or internet provider. The Software may access through your mobile network, which may result in additional charges depending on your payment plan. In addition, your enjoyment of some features of the Software may be affected by the suitability and performance of your device hardware or data access.
8. Software Transfer
You may not transfer this Agreement or the rights or obligations to the Software granted herein to any third party unless it is in connection with the sale of the Wearable Device accompanied with the Software. In such an event, the transfer must include all of the Software (including all component parts, the media and printed materials, any upgrades, and this Agreement) and you may not retain any copies of the Software. The transfer may not be an indirect transfer, such as a
59
consignment. Prior to the transfer, the end user receiving the Software must agree to all terms of the Agreement.
9. Compliance with Law
You acknowledge that the Manager or the Software is subject to export restrictions of various countries. You agree to comply with all applicable international and national laws that apply to the Manager or the Software, including all the applicable export restriction laws and regulations.
10. Termination
This Agreement is effective until terminated. Your rights under this Agreement will terminate automatically without notice from Samsung if you fail to comply with any of the terms and conditions of this Agreement. Upon termination of this Agreement, you must cease all use of the
Manager or the Software and destroy all copies of the Manager or the Software.
11. Disclaimer of Warranty
UNLESS SEPARATELY STATED IN A WRITTEN EXPRESS LIMITED WARRANTY ACCOMPANYING YOUR
WEARABLE DEVICE, THE SOFTWARE PROVIDED BY SAMSUNG (WHETHER INCLUDED WITH THE
WEARABLE DEVICE, DOWNLOADED, OR OTHERWISE OBTAINED) IS PROVIDED “AS IS” AND ON AN
“AS AVAILABLE” BASIS, WITHOUT WARRANTIES OF ANY KIND FROM SAMSUNG, EITHER EXPRESS
OR IMPLIED. TO THE FULLEST EXTENT POSSIBLE PURSUANT TO APPLICABLE LAW, SAMSUNG
DISCLAIMS ALL WARRANTIES EXPRESS, IMPLIED, OR STATUTORY, INCLUDING, BUT NOT LIMITED
TO, IMPLIED WARRANTIES OF MERCHANTABILITY, SATISFACTORY QUALITY OR WORKMANLIKE
EFFORT, FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE, RELIABILITY OR AVAILABILITY, ACCURACY, LACK
OF VIRUSES, QUIET ENJOYMENT, NON INFRINGEMENT OF THIRD PARTY RIGHTS OR OTHER
VIOLATION OF RIGHTS. SOME JURISDICTIONS DO NOT ALLOW EXCLUSIONS OR LIMITATIONS OF
IMPLIED WARRANTIES, SO THE ABOVE EXCLUSIONS OR LIMITATIONS MAY NOT APPLY TO
YOU.NO ADVICE OR INFORMATION, WHETHER ORAL OR WRITTEN, OBTAINED BY YOU FROM
SAMSUNG OR ITS AFFILIATES SHALL BE DEEMED TO ALTER THIS DISCLAIMER BY SAMSUNG OF
WARRANTY REGARDING THE SOFTWARE, OR TO CREATE ANY WARRANTY OF ANY SORT FROM
SAMSUNG.
12. Samsung Applications and Services
Certain applications and/or services may be preloaded on or downloadable to your Wearable.
Such applications and/or services may require Samsung Service membership (“Samsung account”).
Your obligations and rights under Samsung account is set forth in separate terms and conditions as well as privacy policy for Samsung account.
13. Limitation of Liability
60
SAMSUNG WILL NOT BE LIABLE FOR ANY DAMAGES OF ANY KIND ARISING OUT OF OR
RELATING TO THE USE OR THE INABILITY TO USE THE SOFTWARE, ITS CONTENT OR
FUNCTIONALITY, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO DAMAGES CAUSED BY OR RELATED TO
ERRORS, OMISSIONS, INTERRUPTIONS, DEFECTS, DELAY IN OPERATION OR TRANSMISSION,
COMPUTER VIRUS, FAILURE TO CONNECT, NETWORK CHARGES, AND ALL OTHER DIRECT,
INDIRECT, SPECIAL, INCIDENTAL, EXEMPLARY, OR CONSEQUENTIAL DAMAGES EVEN IF SAMSUNG
HAS BEEN ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGES. SOME JURISDICTIONS DO NOT
ALLOW THE EXCLUSION OR LIMITATION OF INCIDENTAL OR CONSEQUENTIAL DAMAGES, SO THE
ABOVE EXCLUSIONS OR LIMITATIONS MAY NOT APPLY TO YOU.NOTWITHSTANDING THE
FOREGOING, SAMSUNG’S TOTAL LIABILITY TO YOU FOR ALL LOSSES, DAMAGES, CAUSES OF
ACTION, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO THOSE BASED ON CONTRACT, TORT, OR OTHERWISE,
ARISING OUT OF YOUR USE OF THE SOFTWARE, OR ANY OTHER PROVISION OF THIS
AGREEMENT, SHALL NOT EXCEED THE AMOUNT PURCHASER PAID SPECIFICALLY FOR THIS
SOFTWARE. THE FOREGOING LIMITATIONS, EXCLUSIONS, AND DISCLAIMERS (INCLUDING
SECTIONS 11 AND 12) SHALL APPLY TO THE MAXIMUM EXTENT PERMITTED BY APPLICABLE LAW,
EVEN IF ANY REMEDY FAILS ITS ESSENTIAL PURPOSE.
14. Applicable Law
This Agreement is governed by the laws of the jurisdiction where you are a resident, without regard to its conflict of law provisions. This Agreement shall not be governed by the UN
Convention on Contracts for the International Sale of Goods, the application of which is expressly excluded.
15. Dispute Resolution
If a dispute, controversy, or difference arising in any way from this Agreement or your use of the
Software is not amicably settled, it shall be subject to the non-exclusive jurisdiction of the courts of the jurisdiction where you are a resident. Notwithstanding the foregoing, Samsung may apply for injunctive remedies (or an equivalent type of urgent legal relief) in any jurisdiction.
16. Entire Agreement
This Agreement is the entire agreement between you and Samsung relating to the Software and supersedes all prior or contemporaneous oral or written communications, proposals, and representations with respect to the Software or any other subject matter covered by this
Agreement. If any provision of this Agreement is held to be void, invalid, unenforceable, or illegal, the other provisions shall continue in full force and effect.
61
End User Licence Agreement (English – Canada)
Read carefully this End User Licence Agreement (the “Agreement”) before using Samsung manufactured or branded wearable devices such as the Galaxy Watch and Galaxy Fit series
(collectively, “Wearable Device”), and Samsung wearable device manager applications (collectively,
“Manager”) as it contains important information.
This Agreement is a legal agreement between you (either an individual or a single entity) and
Samsung Electronics Co., Ltd. (“Samsung”) for software, owned by Samsung and its affiliated companies and its third-party suppliers and licensors, that accompanies this Agreement, which includes software and associated media, printed materials, “online” or electronic documentation in connection with your use of the Wearable Device and/or the Manager (collectively, “Software”).
The Manager is a software program to connect your mobile device (the “Device”) to Wearable
Device and let you manage, control or update the software of the Wearable Device through the
Device. The Wearable Device requires the use of preloaded software in its normal operation. By using the Wearable Device, the Manager or its preloaded software, you accept the terms of this
Agreement. If you do not accept these terms, do not use the Wearable Device, the Manager or its preloaded software.
1. Service and Notices
Wearable Device itself or with connection to your Device provides various experiences. There may be some functional limitations if the Wearable Device is used without a phone connection.
As functions in Wearable Device and Device will be provided for the owner, please be careful of unauthorized access. When Wearable Device is connected to Device, user data can be transferred between each one. It is important to know how to connect to/disconnect from the device and you should disconnect your Wearable Device from the Device if you no longer need to be connected
(some wearable devices such as IconX may automatically connect to your Device).
The services and/or features provided by the Wearable Device may vary or be limited, depending on your country, Device model, or network operator.
The Wearable Device and Manager may contain, or may be compatible with, certain Software for general wellness and fitness management (“Fit Software”). The Wearable Device and the Fit
4453095121
2FR
Les termes HDMI et HDMI High-Definition
Multimedia Interface, ainsi que le logo HDMI, sont
des marques commerciales ou marques déposées
de HDMI Licensing LLC aux Etats-Unis et dans
d'autres pays.
DLNA®, le logo DLNA et DLNA CERTIFIED® sont des
marques, des marques de service ou des marques
de certification de Digital Living Network Alliance.
Fabriqué sous licence de Dolby Laboratories.
« BRAVIA » et sont des marques de Sony
Corporation.
TrackID est une marque ou une marque déposée de
Sony Mobile Communications AB.
La technologie de reconnaissance des données
audio/vidéo et les données associées sont fournies
par Gracenote®. Gracenote constitue la norme de
l’industrie en matière de technologie de
reconnaissance musicale et de fourniture de
contenus connexes. Pour plus de détails, visitez
www.gracenote.com.
Les données sur CD, DVD ou/et Blu-ray Disc et les
données associées aux morceaux de musique et
aux clips vidéo sont fournies par Gracenote, Inc.,
Copyright © 2000 - Date actuelle Gracenote.
Logiciels Gracenote, Copyright © 2000 - Date
actuelle Gracenote. Ce produit et ce service sont
protégés par un ou plusieurs brevets appartenant à
Gracenote. Pour obtenir une liste non exhaustive
des brevets Gracenote en vigueur, visitez le site Web
de Gracenote.
Gracenote, MusicID, VideoID, Video Explore, le logo
et le logo type Gracenote ainsi que le logo
«Powered by Gracenote» sont des marques ou des
marques déposées de Gracenote aux Etats-Unis et/
ou dans d’autres pays.
Opera® Devices SDK from Opera Software ASA.
Copyright 1995-2013 Opera Software ASA. All rights
reserved.
Wi-Fi, Wi-Fi Direct et Miracast sont des marques ou
des marques déposées de Wi-Fi Alliance.
« Blu-ray Disc », « Blu-ray » et le logo « Blu-ray
Disc» sont des marques de Blu-ray Disc Association.
Le logo « Sony Entertainment Network » et « Sony
Entertainment Network» sont des marques de Sony
Corporation.
MHL, Mobile High-Definition Link et le logo MHL
sont des marques ou des marques déposées de
MHL Licensing, LLC.
Fabriqué sous licence de DTS Licensing Limited.
Pour plus d’informations sur les marques et les
brevets aux Etats-Unis et à travers le monde, visitez
www.dts.com/patents/legacy.aspx.
(c) DTS Licensing Limited et DTS, Inc. 2012.
Pour les modèles satellite uniquement :
DiSEqC™ est une marque déposée de EUTELSAT.
Ce téléviseur prend en charge DiSEqC 1.0.
Ce téléviseur n’est pas destiné à commander des
antennes à moteur.
Les fonctions du Téléviseur numérique () ne
sont opérationnelles que dans les pays ou les
zones assurant la diffusion des signaux
numériques terrestres DVB-T/DVB-T2* (MPEG-2
et H.264/MPEG-4 AVC) ou dans les pays ou les
zones couverts par un service de diffusion par
câble DVB-C (MPEG-2 et H.264/MPEG-4 AVC)
compatible. Vérifiez auprès de votre revendeur
local que votre zone de résidence permet la
réception du signal DVB-T/DVB-T2* ou
renseignez-vous auprès de votre câblo-opérateur
pour être sûr de la compatibilité du service DVB-C
avec ce téléviseur.
Il est possible que celui-ci vous facture des frais
supplémentaires pour ce service et qu’il vous
faille accepter ses conditions générales pour
cette prestation.
Ce téléviseur est conforme aux spécifications
DVB-T/DVB-T2* et DVB-C mais sa compatibilité
avec les futurs programmes numériques
terrestres DVB-T/DVB-T2* et par le câble DVB-C
ne peut en aucun cas être garantie.
Certaines fonctions du téléviseur numérique
peuvent ne pas être disponibles dans tous les
pays/régions et le service câblé DVB-C peut ne
pas s’avérer totalement opérationnel avec
certains opérateurs.
*Tous les téléviseurs ne bénéficient pas de la
technologie de diffusion vidéo numérique T2* 2e
génération.
Informations sur les marques
commerciales
Notes sur la fonction TV
numérique
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası