Kobalt Nedir Nerelerde Bulunur

Kobalt elementi, kimya biliminde yer alan bir element olmakla birlikte kendisine periyodik cetvelin VIII grubunda yer bulmaktadır. Kobalt, özellikleri bakımından kimyasal bir elementtir. Aynı zamanda nikel ve de demir ile benzer özellikler göstermektedir.

İlk kobalt elementi, 1773 senesinde elde edilmiştir. Elementi elde eden bilim adamı ise İsviçreli bir kimyacı olan Brandtdır. 16. Yüzyıldan itibaren kobaltın oksidi boyarmadde olarak kullanılmaktadır. Bu elementin rengi, gümüş beyazlığında olmakla birlikte aynı zamanda biraz maviye çalmaktadır. Aynı zamanda fiziksel olarak bu element dövülgen bir katılığa sahiptir. Kobalt elementi yerkabuğunda 0,001 oranında bulunmaktadır. Bu orana bakıldığında, bu elementin yeryüzünde oldukça az olduğu ortaya çıkmaktadır. Fakat Kobalt; bakır, mangan, arsenik, çinko, nikel ve de demir cevherlerinden yan ürün olarak elde edilmektedir. Bu elementin kimya biliminde gösteri Co şeklindedir. Elementin sahip olduğu atom ağırlığı 58,9dur. Elementin atom numarası ise 27’dir. Kobalt, bir geçiş metalidir. Elementin fiziksel görünümü ise metaliktir.

Kobalt elementinin oksitlenme sıcaklık derecesi, 300 santigrat dereceyi bulmaktadır. Bu derecede element oksitlenme özelliği gösterir ve de kükürtle birleşir. Bunun neticesinde ise çok güçlü asitlerle çözünmektedir. Kobaltın sahip olduğu başlıca bileşikler iki değerliklidir. Doğada kobalt bakımından zengin olan minerallerin miktarı oldukça az bir seviyededir. Bu elementin çeşitli bileşikleri bulunmaktadır. Bunlardan ilki, “protoksit” adı verilen bileşiktir. Bu bileşik gri yeşil bir renge sahiptir. Protoksit eğer bir asitlioksit ile eritilirse ortaya yeni bileşikler çıkmaktadır. Bu bileşiklerin başlıcaları ise kobalt alüminat, kobalt silikat, kobalt stannat ve de kromitdir. Kobalt bileşiklerin ikincisi ise Kobalt II Klorürdür. Bu bileşik, Hidroklorit adı verilen asidin kobalt II oksit üzerinde etkimesi sonucunda elde edilmektedir. Kobalt II Klorür bileşiğinin en önemli özelliklerinden birisi, bu bileşiğin nem çekmesidir. Bu bileşik bu nedenle su emici olarak kullanılan “silis” adı verilen bir jelle birlikte ortamdaki nem doygunluğunu belirleyebilmek amacıyla kullanılmaktadır. Bileşik normalde pempe bir renge sahipken bu renk, bileşik ısıtıldığında maviye dönmektedir. Kobalt elementinin sahip olduğu 3. Bileşik ise Kobalt sülfürdür. Bu bileşik Kobalt III tuzunun kükürtlü yapıdaki hidrojenle tepkimesi esnasında oluşmaktadır.

Kobaltı elde edebilmek için, kükürtlü filizler ve arsenik, kavrulma işleminden geçirilir. Bu işlemin nedeni ise, kobaltı bu maddelerden arındırmaktır. Bu işlemin ardından, kireç kullanılarak özel bir fırında kok yardımı ile indirgenir. Böylece de, yaklaşık olarak içeriğinde %30 civarında kobalt bulunan demir ve bakır kobalt alaşımı elde edilmektedir. Elde edilen bu alaşım asitle çözünmektedir.

Kobaltın kullanım alanlarına bakıldığında ise, karşımıza öncelikle kesici aletlerin yapımı çıkmaktadır. Bunun dışında ise, elektromıknatısların yapımında, elektrik rezistanslarında, aşınmaya ve de yüksek sıcaklığa dayanıklı alaşımlarda, emaye ve boyaların hazırlanmasında ve de korozyona dayanıklı kaplamalarda kobalt elementi kullanılmaktadır. Aynı zamanda Kobalt 60 adı verilen izotop, oldukça önemli gama ışını kaynakları arasında yer almaktadır.

Yazar:Erdoğan Gül