Kahvaltılık Zahter Nasıl Tüketilir

Zahter, yabani bir ottur. Ülkemizde daha çok Orta ve Güney Doğu bölgelerinde bulunan zahterin çayı pek meşhurdur. Bu yörelerde özellikle kışın yaygın biçimde tüketilir.

Zahter Nedir?

 Görünüşü ile insanı yanıltan zahter kekiğe de benzer işte zahter nedir sorusunu yanıtlayabilmek için bu bitkiyi daha yakından inceleyelim.

Zahterin Faydaları Nelerdir?

 Zahterin çok fazla yararı vardır:

• Zahter sindirime yardımcıdır.
• Zahter böbrek hastalarının vücut direncini arttırdığı bilinmektedir.
• Zahter, sindirimi kolaylaştırıcı etkiye sahip bulunduğundan hazım problemi olanlara tüketmeleri önerilir.
• Zahterin ağız kokusuna karşı da etkili olduğu bilinmektedir.
• Zahterin saçı güçlendirici etkisi bulunmaktadır. Bunun için zahter yağı ve suyu saçlara uygulanmalıdır.
• Yalnız ilaç kullananların, hamilelerin ve guatr hastalarının zahteri kullanmamaları gerekir.

Zahter Nerede Yetişir?

 Ülkemizde Zahter, Güney Anadolu Bölgesinde ve Orta Anadolu Bölgesinde yabani ot olarak yetişir. Zahter kendi halinde yetişir ve " dağ kekiği" olarak da bilinir

Zahter Nasıl Yetişir?

 Zahterin yaz ve kış mevsiminde olmak üzere yetişen iki ayrı çeşidi vardır. Ve bunlar mevsimlerinde ortaya çıkarlar. Yöre halkı tarafından toplanır ve çeşitli şekillerde tüketilirler. Zahter bitkisinin rengi pembedir. Çiçekleri ile birlikte kurutulur.

Zahter Nasıl Tüketilir?

 Zahter kekiğe çok benzer ve hemen hemen kekiğin kullanıldığı yerlerde kullanılır. Başlıca tüketimi çay şeklindedir. Öte yandan kurutulan zahter baharat olarak yemeklere ve salatalara çeşni katar. Özellikle Gaziantep ve Hatay yöresinde kurutulmadan taze olarak salatası yapılır. Zahterin salamurası da sevilerek tüketilir. Bir diğer çeşidi ise toz halinde " kahvaltılık zahter karışımı" biçimidir. Kahvaltılık zahter bu yörelerde hakiki zeytinyağı ile birlikte kahvaltılık olarak pek sevilerek tüketilir.

Bitkiler ya da bitki çayları günümüz dünyasında genel anlamda büyük önem arz etmektedir. Alternatif tıp yöntemi olarak bile hala kullanımları devam etmektedir. Gerçekten de hazımsızlık, mide rahatsızlıkları, boşaltım ve sindirim problemlerine iyi gelen ve kullanılan birçok bitki çeşidi de bulunmaktadır. Yazımızda bizler de bu bitkilerden biri olan zahter hakkında; zahter nedir, toz ve kuru zahter nerede kullanılır, çayı nasıl hazırlanır ve ne kadar tüketilir gibi sorular üzerinden ayrıntılı açıklamalarla sizleri bilgilendirmeyi amaç edindik. Yazımızı okumaya devam ederek bu bilgilere kolaylıkla ulaşabilirsiniz.

Zahter Nedir?

Zahter ya da zahter otu, genel olarak baharat çeşidi bilinse de kendisi doğada kendiliğinden oluşabilen bir bitki türüdür. Genel olarak Hatay, Kilis ve Gaziantep olmak üzere birçok farklı şehirde yetişmektedir. Güneydoğu Anadolu mutfağında bazı yemeklerin ana malzemesi olarak da kullanılmaktadır. Halk arasında kara kekik, zahter kekiği, zahter ya da çıprıka gibi isimlerle bilinen zahter, anıldığı isimlerden de belli olduğu gibi kekik ile aynı familyadandır. Ancak normal kekik ve zahterin tatlarını karşılaştırdığımızda birbirinden çok farklı olduğunu göreceksinizdir.

Zahter Çayı Nasıl Yapılır?

Kaynamış olan suyu, demleme için tercih ettiğiniz ve içerisine 1 tatlı kaşığı zahter koyduğunuz metal kaba aktarın. 6 – 7 dakika kadar çayın demlenmesini bekleyin. Demlenmesini beklerken içine dilerseniz limon da ekleyebilirsiniz. Demleme süresi de bitince çayınızı bardağa koyup tüketebilirsiniz. Günlük tüketim miktarı bardaklık miktarla sınırlandırılmalıdır.

Zahter Bitkisi ve Kullan&#;m Alanlar&#;

Zahter kekikle ayn&#; familyadan, yani ball&#;babagiller familyas&#;ndan gelir. Halk aras&#;nda ‘kara kekik’ ‘zahter keki&#;i’ veya ‘da&#; keki&#;i’ olarak da adland&#;r&#;l&#;r. Zahter kekik midir, evet, ama bilinen kekikten koku, tat aç&#;s&#;ndan farkl&#; olmas&#;n&#;n yan&#; s&#;ra daha ye&#;il ve daha uzun yapraklara sahiptir. K&#;&#;&#;n ve yaz&#;n yeti&#;en olmak üzere iki farkl&#; çe&#;idi bulunmaktad&#;r.

Hem kuru hem de taze olarak tüketilebilen zahterin her iki hali de lezzetli ve faydal&#;d&#;r. Özellikle salatalarda ve mezelerde taze olarak kullan&#;l&#;r. Hatay, Gaziantep, Mardin ve Mersin gibi illerimizde çiçekleriyle beraber kurutularak ve ufalanarak elde edilen baharat hali, et yemeklerinden çorbalara, hamur i&#;lerinden kahvalt&#;l&#;klara kadar geni&#; bir yelpazede kullan&#;l&#;r ve yörenin yemeklerine kendine has bir aroma ve koku verir.

Kurutulmu&#; zahter demlenerek çay &#;eklinde de tüketilebilir. Zahter çay&#;n&#;n ac&#;mt&#;rak bir tad&#; olmas&#;na ra&#;men sa&#;l&#;&#;a olan faydalar&#; sebebiyle tüketimi oldukça yayg&#;nd&#;r. Zahter bitkisi ile zahter ya&#;&#;, zahter macunu ve zahter kremi de üretilir. Ayr&#;ca içerdi&#;i uçucu ya&#;lar sebebiyle ilaç sektöründe de kullan&#;lmaktad&#;r.

Zahter Nedir?

Toprak, insano&#;luna bazen hiçbir emek harcamas&#;na gerek kalmadan, kendili&#;inden çe&#;itli besinleri hediye eder, mucize olur, &#;ifa olur, lezzet olur…

Osmanl&#; döneminden beri yemek kültürümüzün içerisinde yer alan zahter, et yemeklerinden salatalara, kahvalt&#;lardan ak&#;am yemeklerine nereye koyarsak koyal&#;m yak&#;&#;an, tazesiyle ve kurusuyla her yeme&#;e ayr&#; bir lezzet veren bir bitkidir.

Zahter &#;çindekiler Nelerdir?

Zahter, birçok vitamin ve mineral içerir. Kalsiyum, demir, selenyum, manganez, potasyum, magnezyum, folik asit, benzoil peroksit, betakaroten gibi minerallerini ve B6, A, C, piridoksin, tiamin vitaminlerini içermektedir. Ayr&#;ca içeri&#;inde timol ad&#; verilen bir çe&#;it uçucu ya&#; bulunmaktad&#;r, bu ya&#; bitkinin antibakteriyel ve antiseptik özelli&#;inin temel sebebidir. Bunlara ek olarak, zahter otu yüzde 38 liften olu&#;maktad&#;r, lif içeri&#;i birçok bitkiye oranla çok yüksektir.

Zahterin Faydalar&#; Nelerdir?

Zahter, yemeklere ve salatalara tat veren, lezzetli bir çe&#;ni olmas&#;n&#;n yan&#;nda Roma döneminden bu yana insanl&#;&#;&#;n alternatif t&#;p alan&#;nda kulland&#;&#;&#;, birçok sa&#;l&#;k probleminin çözümü olmu&#; &#;ifal&#; bir bitkidir. Tüm bu tarihine ve &#;an&#;na ra&#;men kronik rahats&#;zl&#;klarda sadece zahter bitkisi ile tedavi sürecini devam ettirmeden destekleyici bir yan ürün olarak kullan&#;lmas&#; daha do&#;ru olacakt&#;r. Bu mucizevi zahter bitkisi neye iyi gelir bir göz atal&#;m:

• Yara, yan&#;k ve zamanla ciltte olu&#;mu&#; lekelerin tedavisinde kullan&#;l&#;r ve etkisi bilimsel olarak kan&#;tlanm&#;&#;t&#;r. Antibakteriyel özelli&#;i ve içerdi&#;i benzoil peroksit sayesinde akne temizli&#;inde de kullan&#;l&#;r ve akne olu&#;umunu engeller.
• &#;çeri&#;inde bulunan piridoksin yani B6 vitamini sayesinde kuru olarak tüketildi&#;i takdirde enerji verir, yorgunlu&#;unuzu al&#;r, stresi azalt&#;r ve vücudu rahatlat&#;r. Ayr&#;ca içeri&#;inde zahter ya&#;&#; olan aroma terapi kar&#;&#;&#;mlar&#;n&#; teneffüs eden ki&#;ilerin stresle mücadele etmede ya&#;ad&#;klar&#; güçlüklerin azald&#;&#;&#; gözlemlenmi&#;tir.
• Zahter ya&#;&#; ve suyu saç köklerine uyguland&#;&#;&#; takdirde saçlar&#; kuvvetlendirir ve dökülmelerini engeller. Ayr&#;ca bu uygulama saçlar&#;n çok daha h&#;zl&#; ve sa&#;l&#;kl&#; uzamas&#;n&#; sa&#;lar.
• Zahterin en önemli özelliklerinden biri de mantar ve sedef tedavisinde kullan&#;lan anti inflamatuar özelli&#;idir. Zahter ya&#;&#; veya suyuyla mantar ve sedef tedavisi desteklenebilir.
• T&#;pk&#; kekik gibi i&#;tah aç&#;c&#; bir etkiye sahiptir. Özellikle i&#;tahs&#;zl&#;k problemi ya&#;ayan çocuklar&#;n zahter tüketmesi sa&#;lanarak bu problem ortadan kald&#;r&#;labilir.
• Haz&#;ms&#;zl&#;k, ishal, &#;i&#;kinlik, gastrit, gaz, ba&#;&#;rsak paraziti gibi sindirim sistemi ile alakal&#; problemlerde epey faydal&#;d&#;r; bu tür problemlerle ba&#; etmek için taze, baharat veya çay olarak tüketilebilir.
• Zahter çay&#;n&#;n faydalar&#; aras&#;ndan bir di&#;eri idrar söktürücü olarak da kullan&#;labilmesidir.
• Zahter çay&#; zay&#;flat&#;r m&#;? Bir diyet ve spor program&#;n&#;n yan&#;nda sindirim problemlerine etkisi ve vücuttan fazla s&#;v&#; at&#;m&#;n&#; kolayla&#;t&#;r&#;c&#; özellikleriyle destekleyici olacak ve zay&#;flama sürecini h&#;zland&#;racakt&#;r.
• &#;çeri&#;indeki vitaminler ve mineraller sayesinde so&#;uk alg&#;nl&#;&#;&#; probleminde etkilidir. Gö&#;sü yumu&#;atarak öksürü&#;ü azalt&#;r ve bron&#;lar&#; açar; ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemini güçlendirir. K&#;&#; aylar&#;nda tüketildi&#;i takdirde grip veya so&#;uk alg&#;nl&#;&#;&#;na yakalanma ihtimalini dü&#;ürür.
• Zahter, içerdi&#;i vitamin ve minerallerle kanserli hücrelerle mücadele eder ve kanserli hücrelerin ço&#;almas&#;n&#; engeller. Özellikle meme kanseri riskini önleyici bir etkiye sahiptir.
  Sakinle&#;tirici ve kalp ritmini düzenleyici etkisi sebebiyle tansiyon dü&#;ürücü ve kalp çarp&#;nt&#;s&#;n&#; giderici olarak kullan&#;l&#;r.

Zahter Bitkisi Nerede Yeti&#;ir?

Zahter özellikle tarla kenarlar&#;nda, orman k&#;y&#;lar&#;nda, kaya diplerinde, da&#;larda ve kar&#;nca yuvalar&#; üzerinde kendili&#;inden yeti&#;en yabani bir bitkidir. Yakla&#;&#;k 50 cm boylar&#;nda, pembe çiçekler açan bu bitki daha çok Hatay ve Gaziantep yörelerinde s&#;kl&#;kla tüketilmekte, Orta ve Güney Anadolu’da kendili&#;inden yeti&#;mektedir. Ayn&#; familyadan oldu&#;u kekik gibi güne&#;li ve çorak yerlerde yeti&#;ir.

Zahter Nas&#;l Yap&#;l&#;r?

Ülkemizde zahter olarak adland&#;r&#;lan bir di&#;er baharat da Arap kültüründen mutfaklar&#;m&#;za girmi&#; bir baharat kar&#;&#;&#;m&#;d&#;r. Özellikle Hatay, Mersin, Mardin, Gaziantep gibi illerimizde, eskinin tutumlu insanlar&#;n&#;n artan hububat&#;n israf olmas&#;n&#; engellemek amac&#;yla yapt&#;klar&#; bu kar&#;&#;&#;m&#;n olmad&#;&#;&#; bir kahvalt&#; sofras&#; bulmak neredeyse imkans&#;zd&#;r, bu nedenle kar&#;&#;&#;m halk aras&#;nda ‘kahvalt&#;l&#;k zahter’ olarak adland&#;r&#;l&#;r.

Ana maddesi zahter baharat&#; olmak &#;art&#; ile karpuz, kavun çekirdekleri, leblebi, susam, menengiç, nohut, bulgur unu, kimyon, ki&#;ni&#;, nane, sumak, tarç&#;n, bu&#;day, rezene, pul biber ve tuz gibi malzemeler kar&#;&#;t&#;r&#;larak dibekte toz haline gelene kadar dövülür.

Bu toz kar&#;&#;&#;ma kahvalt&#; sofralar&#;nda bir kase zeytinya&#;&#; e&#;lik eder, ekmek ilk önce zeytin ya&#;&#;na daha sonra zahtere bat&#;r&#;l&#;r ve afiyetle yenilir. &#;sterseniz kar&#;&#;&#;m&#; diledi&#;iniz malzemeyle kendiniz yapabilir, isterseniz aktarlarda, marketlerde hatta online dükkanlarda kahvalt&#;l&#;k zahter ad&#;yla sat&#;&#;a sunulan ürünlerden sat&#;n alabilirsiniz.

Zahter Nerede Sat&#;l&#;r?

Kuru zahter ve kahvalt&#;l&#;k zahter kar&#;&#;&#;m&#; aktarlarda rahatl&#;kla bulunabilir. Ayr&#;ca bu baharatlar&#;n sat&#;&#;&#;n&#; yapan süpermarket, yöresel marketler ve yöre halk&#;n&#;n açt&#;&#;&#;n&#; online sat&#;&#; yapan websiteleri de mevcuttur.

Taze-ye&#;il zahteri edinmek bulunulan bölgede zahter yeti&#;miyorsa biraz çaba gerektirecektir. Yöresel ürünler satan marketlerden veya aktarlardan edinilebilir. Online sipari&#; alan yöresel web siteleri de mevcuttur. Bulundu&#;unuz &#;ehirde sordu&#;unuz ilk dükkanda belki bulamayabilirsiniz, ama biraz çabayla mutlaka bulabilirsiniz.

Zahter Fiyatlar&#;

Zahterin kurutulmu&#; ve baharat haline getirilmi&#; halinin 1 kilogram&#; bulundu&#;unuz konum ve mevsime göre 20 TL ile 50 TL aras&#;nda fiyatland&#;r&#;l&#;r.

Zahter fiyat&#; ürünün kalitesi ve gerçekli&#;iyle de do&#;ru orant&#;l&#;d&#;r, bu yüzden bu fiyat aral&#;&#;&#;n&#;n çok alt&#;nda sat&#;&#;a sunulan ürünlere &#;üpheyle bak&#;lmal&#;d&#;r.

Taze zahter yine bulundu&#;unuz konum ve mevsime göre de&#;i&#;iklik göstererek fiyatland&#;r&#;l&#;r ve 1 kilogram&#; 20 TL ile 30 TL aras&#;nda de&#;i&#;ir.

Zahterin Zararlar&#; Nelerdir?

Zahter, her ne kadar güvenilir bir g&#;da olsa da tüketimi konusunda dikkatli olunmal&#;, a&#;&#;r&#;ya kaç&#;lmamal&#;d&#;r. A&#;&#;r&#; tüketim ate&#; yükselmesine ve kalp-damar rahats&#;zl&#;klar&#;na neden olabilir. Ayr&#;ca alerjik bir reaksiyon görüldü&#;ü takdirde tüketimi durdurulmal&#; ve doktora ba&#;vurulmal&#;d&#;r.

Guatr rahats&#;zl&#;&#;&#; olan hastalar&#;n, hamilelerin ve emziren annelerin zahter kullanmalar&#; tavsiye edilmez. Zahter ve kahvalt&#;l&#;k zahter kar&#;&#;&#;m&#; içerisinde bulunan birçok bitki emenagog etkili, yani adet söktürücü özelli&#;e sahiptir. Hamilelikte bu özellikteki besinleri tüketmek dü&#;ü&#;e neden olabilir, kullan&#;m&#; konusunda dikkatli olunmal&#;, öncesinde mutlaka doktora dan&#;&#;&#;lmal&#;d&#;r.

Zahter ile Çe&#;nilendirebilece&#;iniz Aromatik Tarifler

1) Domates Salatan&#;z&#;n Lezzeti Zahterle &#;ki Kat&#;na Ç&#;ks&#;n

Taze zahter ve domatesle çok h&#;zl&#; ve pratik bir &#;ekilde haz&#;rlayabilece&#;iniz bu tarifimizi ister kahvalt&#;da, isterseniz so&#;an ve sar&#;msak ekleyerek di&#;er ö&#;ünlerde deneyebilirsiniz. Zahterli Taze Kekikli Domates Salatas&#;

2) Kahvalt&#;da Zahter Tüketin, Güne Enerjik Ba&#;lay&#;n

Kahvalt&#;l&#;k veya at&#;&#;t&#;rmal&#;k… Zahteri hamur i&#;i yaparken de kullanabilece&#;inizi biliyor muydunuz? Bu tarifle belki de &#;imdiye kadar yedi&#;iniz en faydal&#; hamur i&#;ini yiyeceksiniz. M&#;neki&#; Mardin Yöresi Zahterli Kahvalt&#;l&#;klar

3) Zeytin ve Zahterin Muhte&#;em Bulu&#;mas&#;

Zeytinlerin tad&#; s&#;radan m&#; gelmeye ba&#;lad&#;? Limon s&#;kt&#;n&#;z olmad&#;, zeytinya&#;&#; döktünüz olmad&#;, kekik de i&#;e yaramad&#;… Arad&#;&#;&#;n&#;z tad&#; bir türlü bulamad&#;n&#;z m&#;? O zaman zeytinleri zahterle terbiye etmenin vakti gelmi&#; gibi görünüyor. Tarifimizi denedikten sonra zeytin yemeye doyamayacaks&#;n&#;z.