Elektrofil Nedir

İçerik

anahtar fark nükleofil ve elektrofil arasında, nükleofil, pozitif bir merkez arayan bir maddedir, elektrofiller ise fazladan elektronları olan negatif merkezler ararlar.

Yük ayrımı nedeniyle ortaya çıkan türleri "elektrofiller" ve "nükleofiller" olarak adlandırabiliriz. Bu makalede tam olarak nükleofil veya elektrofil nedir tartışacağız. Elektrofiller ve nükleofiller, kimyasal reaksiyonları başlatmak için önemlidir. Dahası, tepkilerin nasıl ilerlediğini açıklamak önemlidir. Organik kimyada, diğer türlere saldırmaya başlayan ilk türlere (elektrofil veya nükleofil) bağlı olarak reaksiyon mekanizmalarını sınıflandırabiliriz. Nükleofilik ikame, nükleofilik ekleme, elektrofilik ikame ve elektrofilik ekleme, organik reaksiyonları tanımlayan dört ana mekanizma türüdür.

1. Genel Bakış ve Temel Fark
2. Nükleofil nedir
3. Electrophile nedir
4. Yan yana Karşılaştırma - Tabla Formunda Nükleofil ve Elektrofil
5. Özet

Nükleofil nedir?

Bir nükleofil, herhangi bir negatif iyon veya en az bir paylaşılmamış elektron çiftine sahip herhangi bir nötr moleküldür. Nükleofil, çok elektropozitif bir maddedir, bu nedenle pozitif merkezlerle etkileşime girmeyi sever. Yalnız elektron çiftini kullanarak reaksiyonları başlatabilir. Örneğin, bir nükleofil bir alkil halojenür ile reaksiyona girdiğinde, nükleofilin yalnız çifti halojeni taşıyan karbon atomuna saldırır. Bu karbon atomu, bu karbonun elektronegatiflik değerleri ile halojen atomu arasındaki farktan dolayı kısmi bir pozitif yüke sahiptir. Nükleofil karbona bağlandıktan sonra halojen ayrılır. Bu tür reaksiyonlara nükleofilik ikame reaksiyonları diyoruz.

Nükleofillerin başlatabileceği başka bir reaksiyon türü daha vardır; biz buna nükleofilik eliminasyon reaksiyonu diyoruz. Nükleofiliklik reaksiyon mekanizmalarını anlatır; bu nedenle, reaksiyon hızlarının bir göstergesidir. Örneğin, nükleofiliklik yüksekse, belirli bir reaksiyon hızlı hale gelir ve nükleofiliklik düşükse reaksiyon hızı yavaşlar. Lewis tanımına göre nükleofiller elektron bağışladıkları için bunlar bazdır.

Electrophile nedir?

Elektrofiller, reaksiyonlarında kendilerine kararlı bir değerlik elektron kabuğu verecek ekstra elektronlar arayan reaktiflerdir. Karbokatyonlar elektrofillerdir. Elektron eksikliği vardır ve valans kabuklarında yalnızca altı elektron vardır. Bu nedenle, karbokatyonlar Lewis asitleri olarak hareket edebilir. Bir nükleofilden bir elektron çifti kabul ediyorlar ve değerlik kabuğunu dolduruyorlar.

Elektrofiller, biçimsel pozitif yüke, kısmi pozitif yüke veya tamamlanmamış sekizli bir valans kabuğuna sahip olabilir. Elektrofilik ikame ve elektrofilik ekleme reaksiyonları, elektrofillerin başlatabileceği iki ana reaksiyondur. Elektrofilik bir ikame reaksiyonunda, bir elektrofil, bir bileşikteki bir atomu veya grubu değiştirir. Bu olayı daha çok aromatik bileşiklerde görebiliriz. Örneğin, bu, hidrojenin yerini alarak benzen halkasına bağlanan bir nitro grubu olan mekanizmalardır.Elektrofilik ekleme reaksiyonunda, bir moleküldeki bir pi bağı bozulur ve molekül ile elektrofil arasında yeni bir sigma bağı oluşur.

Nükleofil ve Elektrofil Arasındaki Fark Nedir?

Bir nükleofil, herhangi bir negatif iyon veya en az bir paylaşılmamış elektron çiftine sahip olan herhangi bir nötr moleküldür, elektrofiller ise reaksiyonlarında kendilerine kararlı bir elektron değerlik kabuğu verecek ekstra elektronları arayan reaktiflerdir. Bu nedenle, nükleofil ve elektrofil arasındaki temel fark, nükleofilin pozitif bir merkez arayan bir madde olması, elektrofillerin ise ekstra elektronları olan negatif merkezler aramasıdır. Dahası, nükleofilleri Lewis bazları, elektrofilleri Lewis asitleri olarak düşünebiliriz. Dolayısıyla bu, nükleofil ve elektrofil arasındaki başka bir farktır.

Aşağıdaki infografik, nükleofil ve elektrofil arasındaki farkı yan yana karşılaştırma olarak tablo halinde vermektedir.

Özet - Nucleophile vs Electrophile

Nükleofiller ve elektrofiller, farklı kimyasal reaksiyonları başlatma yeteneğine sahip iki farklı kimyasal tür formudur. Nükleofil ve elektrofil arasındaki temel fark, nükleofilin pozitif bir merkez arayan bir madde olması, elektrofillerin ise ekstra elektronları olan negatif merkezler aramasıdır.

Türkçe, belirli zaman dilimlerinde değişmiş ve gelişmiştir. Bu değişim günlük kullanımlara da yansımıştır. Bazı dönemlerde popüler olan kelimeler bazen daha az kullanılmaktadır. Ancak bu kelimeler yaygın olmasa da hala gündelik dilin içerisinde varlığını sürdürmektedir. Bu nedenle bilinmeyen pek çok kelime ile karşılaşılır. Anlamı merak edilen kelimelerden biri de Elektrofil şeklindedir. Peki, Elektrofil ne demek?

Elektrofil Ne Demek? Elektrofil TDK sözlük anlamı nedir?

• Elektrofil kelimesinin TDK sözlüğe göre 1 farklı anlamı vardır.
• Elektrofil kelimesinin kökeni Fransızca dilidir.
• Elektrofil kelimesinin Fransızca dilindeki karşılığı électrophile şeklindedir.

Elektrofil TDK sözlük anlamı şu şekildedir:

1. isim,kimya Bir atom veya iyondan elektron alabilen, onunla elektron paylaşabilen madde

ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ

Ana Fark - Electrophile vs Nucleophile

Organik ve inorganik kimyasal türler arasındaki kimyasal reaksiyonlar çoğunlukla elektrofiller ve nükleofillerden meydana gelir. Elektrofiller ve nükleofiller, atomların veya moleküllerin türevleri olarak tanımlanabilir. Elektrofil ve nükleofil arasındaki temel fark, elektrofillerin elektron çiftlerini kabul edebilen atomlar veya moleküller olmasına karşın, nükleofiller elektron çiftlerini bağışlayabilen atomlar veya moleküllerdir.

Kapsanan Anahtar Alanlar

1. Elektrofil nedir
- Tanım, Özellikler, Örnekler
2. Nükleofil Nedir?
- Tanım, Özellikler, Örnekler
3. Electrophile ve Nucleophile arasındaki fark nedir
- Anahtar Farklılıkların Karşılaştırılması

Anahtar Kelimeler: Elektrofil, Elektrofiliklik, Elektrofilik Katılma Reaksiyonu, Elektrofilik Sübstitüsyon Reaksiyonu, Nükleofil, Nükleofiliklik, Nükleofilik Katılma Reaksiyonu, Nükleofilik Sübstitüsyon Reaksiyonu, Lewis Asidi, Lewis Baz

Elektrofil nedir

Bir elektrofil, elektron bakımından zengin bir türden bir elektron çiftini kabul edebilen ve bir kovalent bağ oluşturabilen bir atom veya moleküldür. Elektrofiller, pozitif veya nötr yüklü atomlar veya gelen elektronlar için serbest orbitalleri olan moleküllerdir.

Elektrofiller, elektronları kabul etme yeteneklerinden dolayı Lewis asitleri olarak adlandırılır. Bir atom veya bir molekül, sekizli kuralına uymak için elektronlardan yoksun olduğunda veya stabil olmak için nötrleştirilmesi gereken pozitif bir yüke sahip olduğunda bir elektrofil yaratılır.

Örneğin, Hidronyum iyonu (H30 ⁺ ) bir elektrofildir. Pozitif yükü vardır ve hidrojen atomu gelen elektronlar için boş alana sahiptir. Bu nedenle, H20 molekülünü oluşturmak için -OH gibi bir Lewis bazından elektron çiftlerini kabul edebilir.

Organik kimyada, elektrofiller ekleme ve değiştirme reaksiyonuna girerler. Örneğin, alkenlere halojenlerin eklenmesi, elektrofilik ekleme reaksiyonları yoluyla gerçekleşir.

Şekil 01: Alken ve Brom Katkısı

Elektrofilik sübstitüsyon reaksiyonları, bir molekülün fonksiyonel bir grubunun yerine bir elektrofilin sübstitüe edilmesini içerir. En yaygın olarak, benzen ile elektrofilik sübstitüsyon reaksiyonları gözlenebilir.

Şekil 02: Bir hidrofilin yerine bir elektrofilin benzen yerine elektrofilik ikamesi.

Bir elektrofilin gücü, elektrofilikliği ile belirlenir. Elektrofiliklik, bir elektrofilin elektrofilik yapısını göstermek için kullanılan bir terimdir. Bu elektrofiliklik, elektrofilin yükü gibi faktörlere bağlıdır.

Nükleofil Nedir?

Bir nükleofil, elektron çiftlerini bağışlayabilen bir atom veya moleküldür ve yeteneklerinden dolayı Lewis baz olarak da adlandırılır. Nükleofiller, elektronları elektrofilere bağışlayabilir. Pi bağları veya atomları olan moleküller veya serbest elektron çiftleri olan moleküller nükleofiller olarak işlev görür.

Nükleofiller normalde negatif olarak yüklenir. Elektron bakımından zengin atomlara sahip olan nötr yüklü moleküller bile nükleofiller gibi davranabilir. Nükleofiller ayrıca Nükleofilik katılma ve Nükleofilik sübstitüsyon reaksiyonu gibi spesifik reaksiyonlar gösterir.

Şekil 03: Bir nükleofil ve elektrofil arasındaki reaksiyon

Yukarıdaki örnek, bir nükleofil ve elektrofil arasındaki reaksiyonu göstermektedir. Burada, H20 molekülü nükleofil olarak görev yapar. Pozitif yükü olan karbokasyona elektronları bağışlar.

Şekil 04: Nükleofilik Yer Değiştirme

Yukarıdaki görüntü bir Nükleofilik yer değiştirme reaksiyonunu göstermektedir. Nükleofil “Nu” olarak gösterilir ve benzen halkasındaki fonksiyonel grup “X”, nükleofil ile değiştirilir. Daha sonra, “X” grubu benzen halkasını terk ederken nükleofil benne halkasına bağlanır. Bu nedenle, “X” gruptan ayrılıyor.

Nükleofiliklik, nükleofiller ile ilgili önemli bir terimdir. Nükleofiliklik, belirli bir nükleofilin gücünü belirler. Bu nükleofiliklik, yük, bazlık, polarize edilebilirlik, vs. gibi birçok faktöre bağlıdır. Örneğin, nükleofilin negatif yükü arttığında, nükleofiliklik artar. Bu, yüksek negatif yük taşıyan nükleofillerin, mükemmel nükleofiller gibi davrandığı anlamına gelir.

Elektrofil ve Nükleofil Arasındaki Fark

Tanım

Elektrofil: Elektrofil, elektron bakımından zengin bir türden elektron çiftini kabul edebilen ve kovalent bir bağ oluşturabilen bir atom veya moleküldür.

Nükleofil: Bir nükleofil, elektron çiftlerini bağışlayabilen bir atom veya moleküldür.

Elektriksel Şarj

Elektrofil: Elektrofiller pozitif olarak yüklenir veya nötr olarak yüklenir.

Nükleofil: Nükleofiller negatif yüklüdür veya nötr yüklüdür.

Kimyasal reaksiyonlar

Elektrofil: Elektrofiller elektrofilik ekleme ve elektrofilik sübstitüsyon reaksiyonları geçirir.

Nükleofil: Nükleofiller, nükleofilik ekleme ve nükleofilik yer değiştirme reaksiyonlarına girerler.

Diğer isimler

Elektrofil: Elektrofiller de Lewis asitleri olarak adlandırılır.

Nükleofil: Nükleofillere Lewis bazları da denir.

Sonuç

Elektrofiller ve nükleofiller, organik kimya ve inorganik kimya ile ilgili kimyasal reaksiyonlarda önemli bir rol oynar. Elektrofil ve nükleofil arasındaki temel fark, elektrofillerin elektron çiftlerini kabul edebilen atomlar veya moleküller olmasına karşın, nükleofiller elektron çiftlerini bağışlayabilen atomlar veya moleküllerdir.

Referanslar:

1. “Nükleofil.” Kimya LibreTexts. Libretexts, 21 Temmuz 2016. Web. 27 Haziran 2017
2. “Nükleofiller ve Elektrofiller.” Nükleofiller ve Elektrofiller. Np, nd Web. Burada mevcut. 27 Haziran 2017

Görünüm inceliği:

1. “Alken-brom-ilavesi-2B-iskeleti” Benjah-bmm27 tarafından - Commons Wikimedia üzerinden kendi eseri (Public Domain)
2. “Elektrofilik-aromatik sübstitüsyon-genel” Benjah-bmm27 Yazan - Commons Wikimedia üzerinden kendi eseri (Public Domain)
3. “NS1 reaksiyonu part2 rekombinasyonu karbokasyon nükleofil” V8rik tarafından English Wikipedia'da (CC BY-SA 3.0)
4. “Mekanizma nükleofilik aromatik ikame” Sponk (konuşma) - Commons Wikimedia üzerinden kendi eseri (Public Domain)